Bestand laatste kans
op vrede"
elkaar de huid vol
Moordenaars Gabriëlle
Widdershoven schelden
BUITENLAND
JAN VAN RIEBEECK IN ZUID-AFRIKA
enI
ORD CARRINGTON:
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB".
3er iltidóQ Gou/umt
DONDERDAG 19 SEPTEMBER 1991
Zelfmoord
DÜSSELDORF De voor-
malig Nazi-kampbewaker
Ernst-August König (71), die
tot levenslang is veroordeeld
voor de moord op zigeuners in
het vernietigingskamp Ausch
witz, heeft gisteren zelfmoord
gepleegd. König werd dood in
zijn cel in een gevangenis in
Bochum aangetroffen.
BRATISLAVA „Je
hebt geen ziel. Je staat
hier voor de rechtbank en
draagt de broek van René
Widdershoven. Dat zegt
toch alles".
De eerst zo timide Lubor Ma-
sar maakte gistermiddag in
Bratislava op de derde dag van
het proces tegen de overval
lers van het Kerkraadse echt
paar Widdershoven de andere
verdachte Jan Molnar tijdens
een dramatische rechtstreekse
confrontatie met de grond ge
lijk.
Beide verdachten moesten gis
teren, voor de rechters, tegen
over elkaar gaan staan en ver
tellen wat op 24 augustus van
het vorig jaar op de Oosten
rijkse parkeerplaats Pucking
in de buurt van Linz precies
gebeurd was.
Masar, die duidelijk een beter
verhaal had, beet Molnar het
volgende toe: „Je bent een ar
moedzaaier. Je wilde per se
met geld terug naar Bratislava.
Toen je de Nederlandse cam
per op de parkeerplaats zag,
wist je al wat je ging doen. Je
hebt René Widdershoven in
onze wagen gelokt en neerge
slagen. Je hebt zijn vrouw ver
kracht en gewurgd. Kijk hoe
je er uit ziet. De broek van
René slobbert om je kont, je
hebt je pijpen drie keer
moeten omslaan, het is geen
ezicht".
an Molnar, de 49-jarige Hon
gaar, had er weinig tegen in te
brengen. Wit weggetrokken,
nerveus en half huilerig ver
telde hij alleen zijn bekende
verhaal. „Jij was het. Je durft
me nog niet eens aan te kijken
als ik tegen je praat. Je ver
moordt die vrouw en spreekt
ook nog slecht over haar. Ie
dereen gelooft je, maar ik ver
tel de waarheid".
Partijdigheid
Molnar maakt al drie dagen
lang de indruk van een man
die het slachtoffer van de om
standigheden wordt. Hij be
schuldigde gisteren de officier
van justitie dr. Hanniker van
partijdigheid. „U staat achter
Masar, ik ben een Hongaar en
volgens jullie een moordenaar.
Jullie willen me gewoon niet
geloven".
Vandaag en morgen worden
Tsjechische getuigen gehoord,
onder wie Monika, de vrien
din van Molnkr. Zij ontving na
de roofoverval van haar
vriend Molnar kleren en cos
metica van Gabriëlle. „Vond u
het niet weerzinwekkend om
de kleren van een vermoorde
vrouw aan uw vriendin te ge
ven?", vroeg president dr. Jo
zef Kandera. „Ik had geen
keus", antwoordde Molnar.
„Ik wilde Masar niet verraden,
ik moest het spel meespelen".
Morgen beslist president Kan
dera of René Widdershoven
toch als kroongetuige naar
Bratislava moet komen. De
Tsjechen vinden de in het
Tsjechisch vertaalde en op vi
deo opgenomen verklaringen
van de 28-iarige Kerkradenaar
geen geldig bewijsmateriaal.
Molnar beriep zich gisteren op
de videoband. „De Nederlan
der heeft Masar herkend, mij
niet". De raadsman van Masar,
dr. Lehotan: „Och hij roept
maar wat. Ook dat huilen en
snikken. Het is gewoon een
complete show van die man".
Van der Stoel polst Venetiaan over mogelijke samenwerking
PARAMARIBO Max van
der Stoel, die als minister van
Staat namens de Nederlandse
regering de presidentsbeëdi
ging in Suriname heeft bijge
woond, heeft „uiterst construc
tief" overleg met de nieuwe
Surinaamse president Ronald
Venetiaan over mogelijke vor
men van samenwerking.
Van der Stoel hoopt dat bin
nenkort op regeringsniveau
afspraken gemaakt kunnen
worden. De Nederlandse mi
nister van Staat heeft de plan
nen van de regering Lubbers
om de samenwerking met Su
riname te intensiveren aan
Venetiaan uiteen gezet. Vol
gens Van der Stoel wil ook Su
riname „op breed terrein" tot
nieuwe vormen van samen
werking met Nederland ko
men.
„Economische sanering in Su
riname moet de basis zijn voor
constructieve nieuwe ontwik
kelingssamenwerking", aldus
Van der Stoel. Dat sanerings
maatregelen noodzakelijk zijn
heeft hij in de afgelopen dagen
in verscheidene toespraken
van Venetiaan beluisterd.
Nederland acht volgens Van
der Stoel ook versterkte sa
menwerking op politioneel ge
bied van groot belang vooral
met het oog op de bestrijding
van de doorvoer van cocaïne.
Verder heeft hij de bereidheid
tot het op aanvraag verlenen
van militaire assistentie aan de
orde gesteld.
Unie (WEU) troepen naar Joe
goslavië te sturen.
„Omdat dergelijke initiatieven
de veiligheid van alle NAVO-
landen aangaat, is het belang
rijk om de communicatielijnen
(met de VS, red.) open te hou
den", aldus Kimmitt.
De WEU omvat alle EG-lan-
den, minus Griekenland, De
nemarken en Turkije. De
WEU leidt als defensie-organi
satie al jaren een papieren be
staan zonder eigen troepen en
militaire faciliteiten. De orga
nisatie zou gebruik moeten
maken van logistieke expertise
en faciliteiten van de NAVO
en dus ook van de VS om een
gecoördineerde actie in Joego
slavië uit te voeren.
Hoewel Buitenlande Zaken in
Den Haag vanochtend nog
steeds geen officiële bevesti
ging had van de dood van de
Nederlander Erwin van der
Mast in Joegoslavië, toonde de
televisie gisteren beelden van
zijn begrafenis. Aangenomen
wordt dat Van der Mast, free
lance fotograaf, is omgekomen
bij de gevechten waar hij zelf
ook aan deelnam. Hij droeg
volgens de Joegoslavische au
toriteiten het uniform van de
Kroatische nationale garde en
was volledig was bewapend.
Maar het ministerie van Bui
tenlandse Zaken in Den Haag
houdt er ook rekening mee dat
het slachtoffer een Kroaat is
die de papieren van de Neder
lander bij zich droeg. Er was
gisteren in Joegoslavië nog
geen definitief politie-rapport
opgesteld, ook de identificatie
heeft nog niet plaatsgevonden.
Van der Mast zou zijn gevon
den bij Mali Strug, in de omge
ving van Okucani. In de om
geving van Mali Strug hadden
de afgelopen dagen felle ge-
Curacao: zelfstandig Rode Kruis breidt hulp
binnen Koninkrijk aan Joegoslavië uit
WILLEMSTAD De Eilandsraad van Curasao
heeft gisteren besloten dat het eilandgebied een
zelfstandige positie binnen het Koninkrijk der
Nederlanden moet krijgen. Een motie van die
strekking werd met algemene stemmen aange
nomen. Met deze keuze wordt niet geopteerd
voor een uiteindelijke zelfbeschikking van het
eiland. Het bestuurscollege is opgedragen de no
dige stappen te nemen voor een consultatief re
ferendum hierover onder de Curagaose bevol
king. De Eilandsraad meent dat door de keuze
voor een zelfstandige positie één bestuurslaag
ontstaat waardoor Curasao in staat zal zijn een
effectiever en efficiënter beleid te voeren op het
sociaal-economische, het financiële en het poli
tieke vlak. Een eventuele samenwerking met
andere eilanden van de Nederlandse Antillen zal
op vrijwillige basis kunnen plaatsvinden.
DEN HAAG Het Internationale Rode Kruis is
vandaag in verschillende delen van Joegoslavië
begonnen met de distributie van voedsel aan in to
taal 135.000 vluchtelingen.
Het Nederlandse Rode Kruis heeft daarom gisteren
besloten om 9 trucks met 140 ton voedsel en hulp
goederen ter waarde van 650.000 gulden op weg te
sturen. Het geld werd door de EG beschikbaar ge
steld.
De verdeling vindt plaats door medewerkers van
het Kroatische en Servische Rode Kruis. Het In
ternationale Comité van het Rode Kruis is actief in
Joegoslavië sinds de eerste gevechtshandelingen in
mei. Sinds het begin van deze maand hebben de
leden van het Internationale Rode Kruis ruim 500
gevangenen bezocht in verschillende gebieden. Bo
vendien hebben zij vele verzoeken tot opsporing
van vermisten in behandeling.
defensie Luka Bebic diende
gisteren zijn ontslag in. Bebic
wordt opgevolgd door zijn
plaatsvervanger Gojko Susak.
Bebic kwam onder kritiek,
omdat hij dinsdag zonder rug
gespraak met president Tudj-
man de Kroatische troepen be
vel had gegeven te stoppen
met beschietingen op federale
kazernes.
Een welingelichte bron in Bel
grado zei dat de federale pre
mier Ante Markovic had ge
waarschuwd dat hij de federa-
Vele gevaren
bedreigen
de bijgelovige
DEN HAAG Het is maar goed dat ik niet
bijgelovig ben. Althans niet in ernstige mate. Want
bijgeloof kan een hecht huis, zelfs als daar geen
drempels, traptreden en gladde badkamertegels in
zitten die u de nek kunnen doen breken, tot een
verraderlijk mijnenveld maken.
Ik heb het dan nog niet eens over de
verschrikkingen die in de boze wereld buiten het
tuinhek op de loer liggen. Als ik bijgelovig was,
zou ik vandaag thuis blijven, om niet door een
rondvliegend hoefijzer te worden getroffen. Want
ik heb het noodlot wel erg zwaar op de proef
gesteld. Om te beginnen ben ik al jaren op de
verkeerde wijze uit bed gestapt en het is een
wonder dat ik nog leef. Ik slaap aan de linkerzijde,
dus de duivelse kant van het bed en ik stap er
deswege aan de verkeerde kant uit. De fnuikende
gevolgen daarvan zijn alleen te bestrijden door,
voor al het andere, de rech tersok en de
rechterschoen aan te trekken. Dan is men
betrekkelijk veilig. Het nemen van een bad of
douche wordt er niet gemakkelijker op, maar voor
de bestrijding van het kwaad moet je wat over
hebben. Mijn bed staat tot overmaat van ramp
verkeerd opgesteld. Als ik wil rekenen op een lang
leven moet mijn hoofd naar het zuiden wijzen en
dienen de voeten op het noorden te staan. Ik lig,
op de duivelsplek nog wel, met mijn kop in het
noordoosten. Als u rijk wilt worden, slaap dan met
de voeten naar het westen en doe het omgekeerd
als u veel wilt reizen, zo luidt het advies van oude
wijzen. En kijk eerst, volgens een goede
wijdverspreide Engelse gewoonte, even onder het
bed voor u de ogen sluit, om te zien of de duivel
zich daar niet met kwade bedoelingen heeft
genesteld. Als de gevaren bij het uit bed stappen
zijn bezworen dreigt er al onmiddellijk een nieuw
gevaar. Ga in hemelsnaam niet in de ochtend in de
badkamer staan zingen, want wie dat doet zal
wenen voor de avond valt Complexer gevaren
bedreigen ons in de keuken: als er een boterham
met de beboterde zijde op de grond valt is de
ellende niet te overzien, zeker niet als u een foutje
bij het opstaan heeft gemaakt. Met eieren moet je
geweldig oppassen. Prik de schalen altijd lek. of
verfrommel ze, want anders worden ze door
heksen verzameld, die er vlotten van bouwen en
daar de zee mee op gaan om rampen te
veroorzaken. Een verantwoordelijk mens laat geen
eierschaal heel en zal, bij verspilling van zout, een
snufje over de linkerschouder in het oog des
duivels werpen. In Amerika denkt men dat iedere
korrel verspild zout een dag van weemoed en
smart oplevert en daar moet dat zout zorgvuldig
worden opgeveegd en in het haardvuur worden
geworpen, zodat toekomstige tranen onmiddellijk
en voor eeuwig opdrogen. Onverklaarbare
echtelijke ruzies in de ochtenduren kunnen
worden verklaard uit het roeren in de theepot
tegen de klok in. Het kan niet vaak genoeg gezegd
worden dat gebroken spiegels onheil brengen.
Maar twee lepeltjes in een kopje betekent dat er
een bruiloft voor de deur staat en als er een
lepeltje op de grond is gevallen met de bolle kant
naar boven, dan staat er een aangename verrassing
voor de deur. Bij de voordeur moet je goed
opletten en er op toe zien dat niemand de drempel
het eerst met de linkervoet overschrijdt. De oude
Romeinen hadden al een speciale voetman aan de
buitendeur staan om er op toe te zien dat het
rechterbeen het eerst op de vloermat werd gezet.
Een lakei heet om die reden in Engeland nog
steeds 'footmanHij zorgt er voor dat iedereen zijn
beste beentje voor zet. Buiten de deur groeit het
bijgeloof uit tot fascinerende en groteske vormen.
Nog geen twintig jaar geleden werd op Haïti het
proces tegen een van moord verdachte man
uitgesteld om hem de gelegenheid te geven het
slachtoffer tot leven te brengen en als getuige a
decharge te laten oproepen. Dat is wat anders dan
luid gezang in de badkamer.
leden
tter
Iroeksz,
i zijn
peil
ban te
zaterdi
en men
of de
nui
Op 23
zaten
het con
egeven
voor
vrije
De J
imalanen
een ontredderd
inhopen van hun
nadat een
«iving
]ochtend de
reek van
lala trof. De
iving heeft aan
inste 25 mensen
ven gekost,
erden raakten
nd, zo blijkt uit
Sle gegevens die
atemala-Stad
E?
erendeel van de
offers woonde
in aan de
list van het
Tpnamerikaanse
De aardbeving
kracht van
de schaal van
FOTO: AFP
Ex-koning krijgt
paspoort terug
KABUL De Afghaanse re-
fering heeft ex-koning Zaher
hah zijn burgerrechten en
paspoort teruggegeven. Hij
had zijn burgerrechten verlo
ren bij de communistische re
volutie in 1978 en woonde
sindsdien in Italië, zo heeft het
Afghaanse persbureau Bakh-
tar gisteren meegedeeld.
chelden. liebeeck kan nu ook gerust zijn wat de veiligheid van zijn
voor sl kolonie betreft. Mochten de Hottentotten het wagen een
gegoocnfci te doen, dan kunnen zij die nu gemakkelijk afslaan. En
'an zee uit zal een eventuele vijand er wel even over denken
jhij probeert deze vesting te nemen. En zie, daar naderen
inderdaad op zekere dag inboorlingen uit het binnenland. Maar
het zijn vreedzame stammen en betrouwbaarder dan die waar
mee Van Riebeeck eerst onderhandelingen heeft aangeknoopt.
Hun aanvoerder noemt zich Kokosoa, bijgenaamd „de vette ka
pitein". Ja, zij willen de blanke mannen vee verkopen. Van Rie
beeck ontvangt hen hartelijk en met veel eerbewijzen.
ongari je wil
aarnemers
aan grens
es ove
lanj
met
Mae<
t
king
r val
Hoe
iJ)APEST Hongarije heeft de EG
Hjren gevraagd waarnemers naar de
s met Joegoslavië te sturen om erop
zien dat het federale Joegoslavi-
leger deze niet meer schendt. De
aren klagen erover dat vliegtuigen
iet Joegoslavische leger al 15 tot 20
het Hongaarse luchtruim zijn bin-
igjgevlogen sinds het begin van de cri-
Kroatië. Geza Jeszensky, de Hon-
minister van buitenlandse zaken,
gisteren verklaard dat „Hongarije
moet doen om buiten het conflict
iven". In de Joegoslavische provin-
'ojvodina wonen 500.000 Hongaren.
sé, daa
md oo]
M;
ide° orpagina)
ee je
(Vervolg van
HAAG Het sturen
een gewapende vre-
lacht is volgens de
regeringswoord-
Ier Dieter Vogel al-
mogelijk als alle par-
in Joegoslavië daar-
instemmen. Duits-
les is e zal in ieder êeval
krakers troepen leveren. De
crimiijdwet verhindert dit
immige Duitse politici
ien al gezegd dat dat
d' epast" zou zijn gezien
g ezetting door de nazi's
poïiti Joegoslavië tijdens de
zoeede Wereldoorlog,
oriteite esonderhandelaar Lord
acht<ngton vindt dat alle in-
adio's «hingen moeten worden
dingfot op handhaving van de
op zijn
l in ov<
heden'
over
ouding
n, of je
in.
hebt
hem tot stand gebrachte
ïdsovereenkomst, die gis-
inging. Volgens Carring-
te pakk s dje overeenkomst de
e kans op vrede. Carring-
aant ondigde aan dat hij niet
voor di Joegoslavië zal terugke-
Dr eenv n mogelijk zijn bemidde-
te snel helemaal zal staken, als
iszakke estand nu niet binnen af-
loorrijdiare tijd wordt nageleefd.
duizei
merikaanse ambassadeur
weeduiw Kimmitt doorbrak f
el Fran
het beeld dat Washing-
)ok. Ei
grootste
w^:ich liever niet bemoeit
de crisis in Joegoslavië,
de VS tot nu toe gedefi-
schrijve 4 als een Europees pro-
r uitei jitt sprak in België op
musical conferentie over de
dijo en ging in op het idee,
in pr^ceerd door minister Van
in dRr0ek, om onder de para-
wvan de West-Europese
ondoa^
vechten plaats tussen Kroati
sche eenheden en het federale
leger.
Volgens een dagboek dat op
het lichaam van Van der Mast
werd gevonden, was hij op 30
augustus naar Joegoslavië ge
komen. Hij was in Osijek en
vocht aan het front bij Tenja.
Na een bezoek aan Zagreb was
hij in gezelschap van leden
van de Kroatische nationale
garde naar Mali Strug, bij
Okucani, gereisd.
De Kroatische minister van
-ukeimhdbeving
n de re
:f adveij
nkorf,
•Caas ui
im Joris
debutee|
jmans ej
lareteskt
's. Een
verd II
ttig, netj
aaii
ïgd. Die
van
ze o<
hoop r
dagei
kocht
„Lucht Kuwayt zit vol
kankerverwekkende stoffen"
KUWAYT Kuwayt staat aan de vooravond
van een milieuramp van ongekende omvang als
gevolg van de tonnen giftige gassen en kanker
verwekkende koolwaterstoffen die uit branden
de oliebronnen in de lucht terecht gekomen. Dat
zegt de milieuorganisatie Greenpeace in een rap
port dat vandaag is gepubliceerd. Greenpeace be
schuldigt de regering van Kuwayt en de rest van
de wereld ervan de dreigende milieuramp te ne
geren.
„De volle omvang van de schade is nog steeds
verborgen door geheimzinnigheid en bureaucra
tie", aldus een toelichting van woordvoerders
van Greenpeace in Kuwayt.
Dagelijks wordt 100.000 ton rook de lucht in ge
blazen door meer dan 300 brandende oliebron
nen, zegt Greenpeace, maar desondanks is niet
gewaarschuwd voor gevaar voor de volksgezond
heid.
le minister van defensie Kadij-
evic en diens plaatsvervanger
Stane Brovet zou vervangen,
indien het tweetal niet snel uit
eigen beweging aftreedt. Mar
kovic, een Kroaat, zou het niet
eens zijn met de omvang van
de federale operaties in Kroa
tië, aldus de bron.
Ook de federale Joegoslavi
sche president Stipe Mesic
heeft zijn aftreden aangekon
digd. Mesic, een Kroaat, kon
digde aan dat hij volgende
maand, wanneer de onafhan-
Een jong stel in de Kroatische
hoofdstad Zagreb probeert
nog te redden wat er te redden
valt in hun kleine appartement,
terwijl ze opgeschrikt worden
door nieuwe luchtaanvallen.
FOTO: AP
kelijkheid in beide republie
ken officieel wordt geratifi
ceerd, zal terugtreden uit het
presidium, omdat hij geen pre
sident wil zijn „van een land
dat niet meer bestaat".
