Speeltuin anno 1991 springlevend
mr
Afvalbeleid deugt niet
deÜPENE
UIT DE WEEKBLADEN
CckUcSomxMit
BINNENLAND
DONDERDAG 19 SEPTEMBER lj
Anti-rookmaatregelen op
grote schaal overtreden
UTRECHT De maatregelen die op 1 januari 1990
op grond van de Tabakswet zijn ingevoerd om het
roken te beperken, worden op grote schaal overtre
den. Alleen de situatie in publieke wachtkamers is
aanzienlijk verbeterd, terwijl ook de verkoopbeper
kingen in het algemeen goed worden nageleefd. De
niet-rokersvereniging CAN constateert dit in een
brief aan staatssecretaris Simons van volksgezond
heid en de Tweede Kamer. Aanleiding is de evalua
tie van het anti-rookbeleid die het ministerie gaat
uitvoeren. Volgens CAN wordt de Tabakswet ook
overtreden in buurthuizen, wijkgebouwen, schouw
burgen, theaters en congrescentra, terwijl onvol
doende maatregelen zijn getroffen in verpleeg- en
bejaardenhuizen en revalidatiecentra. De CAN sig
naleert verder veel klachten over ernstige rooko-
verlast op 'werkplekken' bij de overheid.
Dochters gescheiden ouders
krijgen minder kinderen
VOORBURG Jonge vrouwen die in
het ouderlijk huis te maken hadden met
een echtscheiding wonen vaker onge
huwd samen, gaan sneller uit elkaar en
krijgen minder kinderen dan vrouwen
uit twee-oudergezinnen. Dit blijkt uit een
onderzoek van het Centraal Bureau voor
de Statistiek (CBS). Het CBS verricht re
gelmatig onderzoek onder vrouwen in de
vruchtbare leeftijd om tot bevolkings
prognoses te komen. Zo werd ook onder
zoek verricht onder vrouwen die geboren
zijn in de periode 1950-1969 over relatie-
en gezinsvorming. Bijna zesduizend vrou
wen werden ondervraagd. Van de vrou
wen die opgroeiden in een eenoudergezin
had 50% het ouderlijk huis voor de twin
tigste verjaardag verlaten.
Ruim 25 mille geëist Meer voorzieningen voor
voor mislukte operatie demente mongolen nodig
AMSTERDAM De 75-jarige ex-patiënte H.
van der Straaten-Leckie heeft gisteren tij
dens een kort geding in Amsterdam een scha
devergoeding van 25.500 gulden geëist van de
orthopaedisch chirurg P. Rompa, wegens het
niet correct uitvoeren van een heupoperatie
in 1986. Tijdens de zitting bleek dat de verze
keraar van de chirurg enkele dagen geleden
was overgegaan tot het betalen van een be
drag van 9.500 gulden. In totaal eist mevrouw
Van der Straaten echter een schadevergoe
ding van 35.000 gulden. De vrouw had op
aanraden van de chirurg een heupprothese
laten aanbrengen, maar de operatie verliep
niet naar wens. De pijn bleef ook na een
revisie-operatie en de vrouw kon niet
meer zonder stok lopen.
APELDOORN Mensen met het syndroom van
Down (mongolisme) ongeveer 8000 in Nederland
gaan veel vaker en op jongere leeftijd lijden aan
de ziekte van Alzheimer (dementie) dan anderen.
Als de overheid bij het plannen van de verpleegca-
paciteit blijft uitgaan van 20 a 30 procent demente
ring bij mongolen, ontstaat er een groot gebrek ont
staan aan verzorgings- en verplegingsmogelijkheden.
Dit was vandaag de boodschap op het jubileumcon
gres 'Zorg rond Alzheimer' van de honderdjarige
vereniging 's Heeren Loo (acht leefgemeenschappen
en vijftig sociowoningen voor 4.700 verstandelijk ge
handicapten, 5.500 medewerkers) in Apeldoorn. De
gemiddelde levensverwachting van een mongool
in 1929 nog maar negen jaar, in 1947 nog geen vijf
tien en in 1961 achttien jaar is inmiddels tot onge
veer vijftig gestegen.
UTRECHT Het georga
niseerde speeltuinwerk is
na zestig jaar nog steeds
springlevend. Speeltuinen
spelen, net zoals dat in het
verleden het geval was,
nog steeds een belangrijke
rol bij de sociale vernieu
wing.
Dat is de stellige overtuiging
van directeur R. Oosterbaan
van de NUSO, de landelijke
organisatie voor speeltuinwerk
en jeugdrecreatie.
Het 60-jarig bestaan van deze
organisatie wordt zaterdag uit
bundig gevierd in de Brabant
hallen in Den Bosch. Daar
wordt speciaal voor deze gele
genheid een speeltuin opge
bouwd van vijf duizend vier
kante meter terwijl buiten een
spelenkermis verrijst met 75
attracties. Daarnaast zijn er
nog optredens van een kinder
circus, een twirlgroep en ande
re artiesten.
In 1968 fuseerden de katholie
ke en algemene organisaties
van speeltuinverenigingen. Bij
de NUSO, wat ooit stond voor
Nederlandse Unie van Speel
tuin Organisaties, zijn 950 van
de ongeveer duizend speel
tuinverenigingen en kinderva-
kantieorganisaties aangesloten.
De NUSO wordt gedragen
door ongeveer 40.000 vrijwilli
gers.
„Er zijn 250.000 kinderen lid.
Daarmee zijn we twee keer zo
groot als scouting Nederland.
Toch zijn we maar bij weinig
mensen bekend. We zijn een
organisatie in tde luwte zegt
directeur Oosterbaan.
De eerste speeltuinverenigin
gen ontstonden kort na de
eeuwwisseling. „Door de in
dustrialisering ontstond er
vooral in de grote steden be
hoefte aan speelplekken voor
kinderen", aldus Oosterbaan.
„De ruimte waar kinderen
veilig buiten konden spelen
werd steeds schaarser en thuis
spelen was vaak niet mogelijk.
De huizen waren daar te klein
voor en bovendien waren de
sociale omstandigheden niet
ideaal. De werktijden van de
ouders waren lang en er werd
veel gedronken".
Een speeltuin is niet alleen een plek waar kinderen komen spelen,
Een voortrekkersrol vervulde
de Amsterdamse scheepstim
merman Klaren. Dank zij zijn
inzet verrezen de eerste vere
nigingsspeeltuinen. „Het wa
ren niet alleen plekjes waar
kinderen konden spelen maar
ook ontmoetingsplaatsen voor
ouders. Vaders en moeders,
opa's en oma's, iedereen ont
moette elkaar in de speeltuin.
Sociale vernieuwing ten voe
ten uit, en dat geldt nog
steeds", aldus Oosterbaan.
Het is volgens hem dan ook
niet vreemd dat in het westen
en noorden van het land de
speeltuinverenigingen vooral
werden gedragen door mensen
die ook te maken hadden met
de SDAP en de CPN. „In het
zuiden speelde daarentegen
vooral de katholieke kerk een
belangrijke rol. Protestantse
speeltuinen zijn er nauwelijks.
Die kinderen spelen kennelijk
niet buiten".
Vrijwilligers
De Nederlandse speeltuinvere
nigingen danken hun bestaan
aan duizenden vrijwilligers die
belangeloos vele uren steken
in het onderhoud van de
speeltuigen, het houden van
toezicht en dergelijke. „Dat is
typisch Nederlands. In het
buitenland zijn ook speeltui
nen maar die zijn vrijwel altijd
gekoppeld aan scholen. Dat is
veel logischer, maar hier be
staat nu eenmaal de neiging
om overal een vereniging voor
op te richten", meent directeur
Oosterbaan.
De speelruimte voor kinderen
buitenshuis is volgens hem de
afgelopen jaren alleen nog
maar verder afgenomen. „Wat
dat betreft zijn we ten opzichte
van vroeger niet veel opge
schoten. Er is kennelijk sprake
van een politieke desinteresse
om in woonwijken ook speel
terreinen in te richten", vindt
hij.
Bij het ontwerpen van nieuwe
wijken wordt volgens Ooster
baan niet of nauwelijks reke
ning gehouden met kinderen.
„We zouden eigenlijk heel
voorzichtig moeten omgaan
met plekken waar kinderen in
alle vrijheid kunnen spelen.
Het tegendeel is echter waar.
Die plaatsen verdwijnen steeds
meer. Lege plekken worden,
zeker in de grote steden, bij
voorkeur snel volgebouwd".
Speeltuinen houden hun be
staansrecht, ook in de toe
komst, denkt directeur Ooster
baan. „Ons ledenbestand is re
delijk constant. Al jarenlang
vindt een kwart miljoen kin
deren het leuk om naar de
speeltuin te gaan. Sommige
speeltuinen zijn zo groot dat ze
zelfs een redelijk en vooral
goedkoop alternatief vormen
voor pretparken. Er zijn speel
tuinen die jaarlijks meer dan
zeventig duizend bezoekers
trekken", weet Oosterbaan te
melden.
Subsidie
Hij is minder te spreken over
het overheidsbeleid. In een
aantal gemeenten worden
speeltuinverenigingen redelijk
gesubsidieerd, in andere niet
of nauwelijks. En het ministe
rie van WVC volgt naar zijn
mening een zwabberend be
leid. „In de jaren zeventig gin
gen veel gemeenten er toe
over om zelf links en rechts
speeltuigen te plaatsen in de
wijken. Op die manier wilden
ze kennelijk hun verantwoor
delijkheid afkopen. Sommige
gemeenten komen daar nu, ge
lukkig, weer op terug. Het
plaatsen van speeltuigen is im
mers niet moeilijk, het in goe
de staat houden wel. Een vere
niging of een georganiseerde
groep buurtbewoners is daar
veel beter toe in staat".
Een speeltuin is, net als in het
verleden, ook anno 1991 veel
meer dan alleen een plek waar
kinderen komen spelen. Oos
terbaan: „Nog steeds is het zo
dat een speeltuin aan heel veel
mensen, zoals gepensioneerden
en uitkeringsgerechtigden, een
nieuw bestaan biedt. Het be
lang van een speeltuin gaat
veel verder dan alleen het be
lang van kinderen. Speeltui
nen blijven een belangrijke rol
spelen bij de vernieuwing van
het sociale beleid en een ver
betering van de leefbaarheid
in de woonomgeving".
Op korte termijn worden der
tig speeltuinen volledig gere
noveerd. „Daarbij gaan we
speciaal aandacht besteden aan
de toegankelijkheid voor ge
handicapten", zegt Oosterbaan.
„Ook gaan we onderzoeken in
hoeverre speeltuinen een rol
kunnen spelen bij kinderop
vang en of er meer dan nu het
geval is een relatie kan wor
den gelegd met scholen in de
omgeving".
VOORZITTER AFVALOVERLEGORGAAN OUWERKERK:
DEN HAAG Het is zeer
de vraag of de doelstellin
gen van de overheid voor
een vermindering van de
hoeveelheid afval gehaald
zullen worden.
Het beleid kent „grote onze
kerheden" waar het gaat om
de te verwachten groei van
het afvalaanbod, de resultaten
van preventie en hergebruik,
het opzetten van nieuwe capa
citeit voor de verwerking van
afval en de invloed van nieu
we milieumaatregelen.
Dat zei H. Ouwerkerk, voor
zitter van het Afvaloverlegor-
gaan (AOO), vandaag tijdens
een symposium in Mierlo van
de Nederlandse Vereniging
van Reinigingsdirecteuren.
Het AOO is ingesteld door de
rijksoverheid, de Vereniging
van Nederlandse Gemeenten
en het Interprovinciaal Over
leg en heeft tot taak de verwij
dering van het afval landelijk
te sturen.
Eind dit jaar zal de AOO daar
toe een eerste tienjarenpro
gramma uitbrengen. Ouwer
kerk wees er in zijn toespraak
op dat het huidig afvalaanbod
gesteld wordt op 40 miljoen
ton per jaar. Recente cijfers
van het Rijksinstituut voor
Volksgezondheid en Milieuhy
giëne spreken echter al over
50 miljoen ton per jaar, een
kwart meer.
Uitgaande van de cijfers in het
Nationaal Milieubeleidsplan
Plus (NMP-Plus) dient de ko
mende tien jaar het ontstaan
van 25 miljoen ton afval voor
komen te worden. Daarnaast
moet 265 miljoen ton herge
bruikt worden, 110 miljoen ton
gestort en 50 miljoen ton
brand. Ouwerkerk plaats
hierbij echter grote vraagte
kens. Hij betwijfelt of die doe
len op tijd gehaald zullen wor
den.
De toekomstige verwerking
van het afval is ook onzeker,
zo maakt Ouwerkerk duide
lijk, doordat overal „grote
weerstanden" bestaan tegen
het oprichten van nieuwe ver
werkingscapaciteit. Niet alleen
kan een tekort aan stortplaat
sen ontstaan, ook is de bouw
van nieuwe verbrandingsin
stallaties door protesten van
bevolking en milieuorganisa
ties niet gegarandeerd.
SUSKE EN WISKE "TAZUUR EN TAZIJN"
Met een symbolische schroothoop op het Binnenhof protesteerde de Actiegroep Lekker Dier giste
ren tegen het uitstellen van het verbod op legbatterijen.
FOTO: ANP
Kamer wil legbatterij nog niet verbieden
Standaard UltgeverlJ/Wavery Productions
DEN HAAG Staatsse
cretaris Gabor (landbouw)
legt zich neer bij de wens
van een kamermeerder
heid van CDA en PvdA
om legbatterijen in Neder
land pas te verbieden als
de overige EG-landen
daartoe ook besluiten.
De bewindsman geeft persoon
lijk „verre de voorkeur" aan
het vastleggen van de oor
spronkelijke verbodsdatum in
ons land per 1 juli 1994, maar
respecteert de wens van CDA
en PvdA de vaderlandse
pluimveehouders niet achter
te stellen bij hun collega's in
de overige EG-lidstaten. Al
leen D66, Groen Links en de
kleine rechtse fracties zijn te
gen het alsnog schrappen van
de ingangsdatum van juli 1994.
Gabor erkende dat de pluim
veehouderij in zijn ogen te
weinig werk heeft gemaakt
van het zoeken naar alterna
tieven voor de legbatterij. Hij
deed een beroep op de sector
met meer voortvarendheid te
werken aan diervriendelijker
huisvesting.
De Dierenbescherming heeft
al laten weten geen goed
woord over te hebben voor het
standpunt van de Kamer. De
organisatie wijst er op dat de
pluimveehouderij al sinds 1984
weet dat de legbatterij in 1994
zou worden verboden, maar
bewust heeft nagelaten de ge
ëigende maatregelen te tref
fen. De Dierenbescherming
heeft opgeroepen als laatste
redmiddel nu het „batterij-ei"
te boycotten.
Kroatië?
ong
aarr
G- as
Volgende onderwerp, grafygjfj,
Idoor
KARIN VERAART
Joegoslavië, momenteel niet
weg te denken uit de
kranten, ook niet uit de
weekbladen. Maar waar is
de echte betrokkenheid van
de Nederlander met het
land? Bij het verval van de
PvdA, de teloorgang van het
liberalisme of bij het
immigra tiebeleid? Kroa tië?
Sorry, hoor. Ik volg het
allemaal niet meer zo".
Bij de onervaren reiziger
gieren de zenuwen door de
keel; alleen optimisten hou
den dapper stand in de New-
yorkse metro. Wie niet tegen
een stootje kan of elke situa
tie in het gevaar herkent,
trekt nu en dan wit weg.
Maar don't worry - het
loopt altijd goed af. Bijna al
tijd. VN daalde af in de buik
van New York, waar diep
onder de grond elke dag
miljoenen mensen op weg
zijn van A naar B. Anderen
hebben in de tunnels hun
vaste woon- en verblijf
plaats. En dan zijn er reizi
gers die professioneel meer
ijden langs het tracé van
vierhonderd kilometer: er
worden in de subway jaar
lijks meer dan negenduizend
mensen beroofd. Een repor
tage over de worm in de ap
pel.
Meer dan honderdvijftig
brieven kreeg Piet de Visser
van leden en sympathisan
ten van de PvdA toen hij uit
de fractie stapte. Uitingen
van wanhoop en razernij,
onbegrip. Ooit zal een nog
ongeborene promoveren op
de brieven uit de zomer van
1991, voorspelt VN. Geheime
brieven tussen bewindslie
den, tussen bewindslieden
en fractieleden, werkgevers
en werknemers. Een aantal
van de brieven die de Visser
kreeg, drukt VN af in dit
nummer, opdat de lezer niet
op die dissertatie in 2021
hoeft te wachten.
Joegoslavië wordt niet gere
geerd door een tiran, er is
niemand die moet worden
doodgeschoten. Een verstan
dig mens geeft dus zijn wa
pen terug met de medede
ling dat hij niemand heeft
gevonden om op te schieten.
Wie anders handelt, laat zijn
verstand benevelen door po
litieke dweperijen, aldus de
Hongaarse schrijver György
Konrad in een essay over de
burgeroorlog in Joegoslavië.
Het liberalisme bestaat niet
meer, want we'zijn allemaal
liberaal, zegt de Groene.
Daarom komt het blad met
een special over liberalisme.
Alweer de identiteitscrisis
van de sociaal-democratie
was misschien inderdaad
wat saai. Dus dan maar een
tocht door de 'liberale mist'
en eens kijken wat de 'haute
vulgarisation', van Frits Bol-
kestein eigenlijk is en wat de
ondraaglijke lichtheid van
Hans van Mierlo inhoudt.
Een andere redacteur komt
via Marx, Nietzsche, Rawls
en Rorty op het spoor van
Naipaul, Dostojevskij en
Flaubert; en als u het tegen
die tijd nog niet bijster bent,
is er in het Groeneprofiel
nog een portret van liberaal
John Stuart Mill. Ook nog
maar even wat lichtere kost:
over het ondeugende libera
lisme van voormalig piraat
Veronica en de lotgevallen
van een antiliberaal insti
tuut: voorheen de Neder
landse Bioscoopbond.
Naast de special nog plaats
voor een interview met Ka
rin Adelmund, vice-voorzit-
ter van de FNV, en het 'on
gegeneerde' moslim-chauvi-
nisme van de Engels-Syri-
sche schrijfster Ranna Kaba-
ni, wier proefschrift over de
Europese vooroordelen je
gens de Oriënt volgende
maand verschijnt.
s met Jc
verzuchten dat de state zien c
cretaris die iets aan d{ leger d
dige regeling wil veranigaren kl
politieke zelfmoord ple hc' T~~'
,Lees jij nog alles ovei1
joslavië?". „Al lang g(
meer. Zo'n pagina met
tië, Slovenië en Macese minis
sla ik over". Dialoogje t gistere
dergelijke strekking i
schepte Elsevier vakt lijven". I
afgelopen tijd. Hoe
ging het toch tijder
Spaanse burgeroorlog,
daar werd een strijd
vochten tussen ideol
met vertakkingen en
hangers in alle delen
wereld. En dat fem
herhaalde zich dertij
geleden, toen Fidel
tegen Batista vocht. Di
je van de nationali
strijd in Joegoslavië
niet zeggen. Oké, daa
zo langzamerhand oo]
wat op te bouwen. M<
gebrek aan een ideol )Q]
dispuut waarmee je
vereenzelvigen, moet
heel veel mededogen I
om te gaan metselen
cedonië.
aifojvodin
OR
QQ2QS11
Politiecommissaris
Vissers vindt Eind
'politieel' gezien
leuke stad. „Alles
groep krakers
Ier Di
mogel
in Jo«
inste
zal i
troept
iiidwet
en een moord op zijnjmmigi
maar alles nog in ovt)en
telijke hoeveelheden"^
is hij somber over
komst: de verhouding
werkaanbod en politiJoegos
citeit is volledig zoeede Wt
dus wil hij prioriteite eS0nder
len. „Ik ga niet achtf ngton
ven van autoradio's a^ngen
gen: je neemt dat dinj^t op h;
mee naar binnen, of je
een goedkoop prul in.
mijn handen vrij hebb
11 ill 1
de zaken aan te pakk s dje
het veiligheidsgevoel
burger echt aant
Daarom is hij voor di
sche boetes voor eenv
overtredingen: te snel
te vroeg vuilniszakkeestand
ten zetten, doorrijdi
rood licht, hup, duizei
den boete, of tweeduiv't; Kimi
Dimitri Frenkel Fran
Russisch bloed en wilzjch }je
graag weten ook. Ei j
was het zijn grootste
een roman te schrijve d als e
de Russische schrijver 7
Tsjechov maar uitei
werd het een musica
nenkort gaat deze, dio
na zijn dood, in prfCeerd~d
met Robert Long in djroek,
rol. Frenkel Frank wv
veelzijdig, maar ondoc
delijk man, zoals ma,
ken uit dit artikel; lQD6V
een bekende in de re
wereld, schreef advei
voor de Bijenkorf,
het thema Kaas u
vuistje, de naam Jorii
pinter. In '60 debutee
als toneelschrijver, rej
de vervolgens bioscoo
publiceerde romans e
zelf op in cabaretesk!
terprogramma's. Een
hartaanval werd I
Frank noodlottig, net
hij de laatste hand aai
chov' had gelegd. Die
zegt, op de tekst van
kei Frank: „Wat ze oi
gen, ik heb de hoop r
gegeven. Twee dagei
ik doodging, kocht i
een lichtgrijs zomerkc
Zo hoort dat".
imalane
ten onti
inhoper
geleden za ™dal
irzitter v; .a
Dertig j;
malig voorzitter
VARA, Jan Broeksz,
een taak van zijn c r
het culturele peil v
VAR A-achterban te
gen. De vrije zaterdi
net ingevoerd en men
te zich zorgen of de
ders hun tijd wel nutt,i_'
den besteden. Od 23 s'_. 9 9
atemala
ekendgi
erende^
offers v
pen aai
ust van
Bnameri
De aarc
sn krac
de scf
>r. f
den besteden. Op 23
ber 1961, een zaterd
dag, werd in het con
bouw in Amsterdam h|)
ste concert gegeven
reeks bestemd voor ee
der draagkrachtig p
'Matinee op de vrije
dag' was geboren. De
opvoeder van de a:
heeft het programm.
varen. „VARA-matii
een gids geworden
woud van de vooral
Nederland wil geen immi- klassieke muziek,
gratieland zijn, betoogt Else- Adriaan van Dis
vier in het omslagartikel, smaakmaker is op boei
Maar dat mislukt mooi, al- bied".
dus het blad, want legaal „Catari, wanneer gi
verblijvende vreemdelingen oogjes open? Ik sta hie
mogen hun gezinsleden of kou te blèren. Jouw i
huwelijkspartners laten blijft maar dicht". Eei
overkomen. Grote families tje nieuwe klassieke n
hebben zij om zich heen ver- Nauwelijks. Een deu^p
zameld. En daar is Elsevier Pavarotti, dat wel, ma
duidelijk niet gelukkig mee. de woorden van Nico''
Is het niet eindelijk eens tijd (83), ontgoocheld, maal
het habijt der gratis mede- teleurgesteld mens.
menselijkheid af te leggen, zelfs bij Sonja gewe
de gezinsvorming te beper- vertelt hij, maar dat w
ken en werkelijk over te vanwege zijn zangkï
gaan tot het toerusten van In een moeilijke peril
de reeds aanwezigen voor zijn leven werd hij Je
het volledig deelnemen aan Getuige. Na twaalf jaap
het economisch en maat- hij door naar de andeiT
schappelijk leven? Iets wat om het genootschap ttaq
wenselijk lijkt omdat velen bestrijden in de Ver&appert
al snel aangewezen blijken voor Ontgoochelden.Rjebeec
op bijstandsuitkeringen. Als goede naam voor slfe koloni
uitsmiiter laat Elsevier een fers van het gegoochel te dc>
topambtenaar van Justitie bijbelteksten". jran zee i
Jhij prot
het Joe|
het Ho
revlogen
Kroati
moet d
(Ver
irpagin
HAA(
een g<
ïacht
ezettin;
hem to
idsover
inging.
e kans
;ondigd<
Joegosl
n moge
helema;
het be
iving he
inste 2i
'Iven gek
erden ri
nd, zo t
