ppnieuw
iichtalarm
Zagreb
iQowiant
BUITENLAND
Baker en Shamir komen niet verder
oces Noriega als exotische en dubbeldikke misdaadroman
De kleren van
de prins
YS en Filipijnen komen
niet los van elkaar
DINSDAG 17 SEPTEMBER 1991
RDI
rth ontslagen van
ïtsvervolging
,'GTON Een Amerikaanse federale dis-
.iter heeft Oliver North, die terechtstond
5 and met de Iran-Contra-affaire, gisteren
n van verdere rechtsvervolging. North
o der in verband met betrokkenheid bij de
C ntra-affaire veroordeeld. Het Hof van
1138 deed in juli 1990 de veroordelingen teniet
)f ze ter zijde door te stellen dat de aankla-
185! Desten aantonen dat de getuigenissen die
49J n 1987 onder de garantie van immuniteit
78.! t Congres had afgelegd niet tegen hem wa-
J3-; ruikt. De voormalige nationale veiligheids
ei r Robert McFarlane liet de aanklagers vori-
21* op de openingsdag van nieuwe hoorzittin-
1422 steld staan door te zeggen dat zijn getuige-
'05ie rechtszaak tegen North wel degelijk was
ed door diens optreden in het Congres.
JERUZALEM De Amerikaan
se minister van buitenlandse za
ken, James Baker, heeft gisteren
gedurende besprekingen met de
Israëlische premier, Yitzhak Sha
mir, geen oplossing gevonden
voor de verslechterde betrekkin
gen tussen Jeruzalem en Was
hington.
Baker en Shamir bespraken on
der meer het besluit van de Ame
rikaanse president, George Bush,
om de kredietgaranties van tien
miljard dollar aan Israël vier
maanden op te schorten. Dat is in
Israël zeer slecht ontvangen. Bij
aankomst in Jeruzalem werden
de auto's van Baker en zijn gevolg
door woedende omstanders met
tomaten bekogeld. Met het uitstel
van de kredietgarantie probeert
Washington vermoedelijk druk
uit te oefenen op Jeruzalem en de
Israëliërs ertoe te bewegen een
einde te maken aan de bouw van
nieuwe nederzettingen in de be
zette gebieden. Het nederzettin-
genbeleid zit de Palestijnen en de
Arabische landen dwars en brengt
daardoor het doorgaan van een
vredesconferentie in gevaar.
Baker probeert in Jeruzalem ook
een datum vast te stellen voor
zo'n Midden-Oostenconferentie.
Washington hoopt dat deze confe
rentie in oktober gehouden kan
worden. Een naaste medewerker
van Shamir verklaarde dat de op
schorting van de kredietgaranties,
die nodig zijn voor de huisvesting
van Sovjetjoden, de besprekingen
heeft geschaad. Baker wilde na
afloop geen mededelingen doen
over het besprokene, behalve dan
dat vandaag verder wordt ge
praat. Zowel de Israëlische minis
ter Levi als de Palestijnse onder
handelaarster Ashrawi waren op
timistischer. Beiden zeiden dat
vandaag een document met de VS
wordt ondertekend over een con
ferentie.
De Israëlische beweging 'Vrede
Nu' meldde gisteren dat de Israë
lische regering haar industriële
investeringen in joodse nederzet
tingen in de bezette gebieden
meer dan verdrievoudigd heeft in
het lopende jaar. Volgens Vrede
Nu probeert de regering „in een
ongekend tempo Israëliërs en bui
tenlandse beleggers te interesse
ren in de bouw van ondernemin
gen in de nederzettingen". In een
rapport wordt gezegd dat het mi
nisterie van handel en industrie
sinds het begin van het jaar al
toestemming gaf voor investerin
gen ter waarde van 50 miljoen
dollar, 35 miljoen meer dan werd
uitgetrokken voor heel 1990.
2J
26 :-ir
In de Kroati-
hoofdstad Zagreb
gisteren opnieuw
•m gegeven. De
ast van de Kroati-
•levisie buiten Za-
rerd bij een lucht-
beschadigd. De
werd geraakt door
;et, maar de aange-
schade zou niet
ïp-
c werd een gevechts-
neergeschoten. Het
werd in de nabijheid
'plaatsje Dinji Miholjac
Kroatisch-Hongaarse
leergehaald door een
grond afgevuurde ra-
is persbureau Tanjug.
nd Osijek werd op-
evig gevochten.
De Britse EG-onderhandelaar
Lord Carrington arriveerde
gisteren in Joegoslavië voor
een onderhoud met de Servi
sche leider Slobodan Milosevic
en de Kroatische president
Franjo Tudjman. Deze ge
sprekken zouden vandaag in
het zuidelijke kuuroord Igalo
plaatshebben. Later zou Car
rington een afzonderlijk ge
sprek hebben met de minister
van defensie, generaal Veljko
Kadijevic.
De Joegoslavische premier
Ante Markovic meldde giste
ren in Belgrado dat het bezoek
van Carrington „een kans is
die we niet mogen missen".
Hij riep de EG op „duizend of
meer waarnemers naar Kroa
tië te sturen zodat deze op elke
hoek ingezet kunnen worden
om de vrede te bewaren".
De Italiaanse minister van
buitenlandse zaken Gianni de
Michelis zei gisteren niet uit te
sluiten dat een vredesmacht
van de Verenigde Naties in
Joegoslavië actief moet wor
den. De Michelis gaf echter
ook aan dat de EG een eensge
zind standpunt moet innemen
en over de Joegoslavische
kwestie niet (verder) verdeeld
mag raken.
Als dat gebeurt, dan zou de
EG alle mogelijkheden verlie
zen om politiek tussen beide te
komen, meende hij. Italië zal
volgens hem de resultaten van
de bijeenkomst donderdag in
Den Haag afwachten, die 'in
het kader van de vredesconfe
rentie gehouden wordt, alvo
rens een beslissing te nemen
over de eventuele erkenning
van Slovenië en Kroatië.
Hulpkreet burgemeester Kroatisch Zadar
11
ROME „We zijn vooral
bang dat ze onze stad gaan
bombarderen. Omdat Zadar
een groot monument is zou dat
niet alleen voor ons, maar
voor de hele wereld een ramp
zijn". Ivo Lilianich, de burge
meester van de Kroatische
stad Zadar, schilderde gister
avond voor de Italiaanse tele
visie telefonisch een drama
tisch beeld van de toestand in
zijn door het federale leger
omringde stad.
„Vanmorgen hebben ze op
vijftien kilometer hiervandaan
de radio-antennes gebombar
deerd om ons volledig van de
rest van Kroatië te isoleren.
Het zal erg moeilijk worden
om ons te verdedigen: wij heb
ben alleen maar geweren en
een hoge moraal". Lilianich
vertelde verder dat ongeveer
tweeduizend mensen klaar
staan om op de vlucht voor het
oorlogsgeweld de Adriatische
Zee over te steken naar Italië.
De eerste groepen Kroatische
vluchtelingen zijn het afgelo
pen weekeinde al in de Itali
aanse havenstad Ancona aan
gekomen. De Italiaanse minis
ter van immigratiezaken,
Margherita Boniver, verklaar
de dat Italië tegenover de Joe-
goslaven minder ongastvrij zal
optreden dan tegen de Albane
zen. Italië heeft een plan voor
tijdelijke opvang van de
vluchtelingen klaar liggen.
Wb 88{DE KON1NCK
Het gisteren in
3%-ikaanse stad Mia-
gonnen strafproces
ex-dictator Manuel
a van Panama, be-
?en langdurige en
"te misdaadserie te
i, waarin drugshan-
huursoldaten,
tnse spionnen en
digheidsbekle-
intriges spinnen,
ttszaak kan wel zes
ci t in gaan duren en
isijjknoping is voorals
ongewis.
staat terecht
behulpzaamheid bij
drugssmokkel
'olombia en de Vere
en. Maar de ver-
zich verdedigen als
en op zijn beurt de
mse regering en ge-
lienst (CIA) in staat
huldiging stellen.
20 maanden geleden
Amerikaans invasie-
Panama 'opgehaald'
VS terecht te staan.
Bush ging tot de in-
:r vanwege onrust on-
Panamese volk; een
bedreiging voor het
anse belang bij rust
strategische Panama-
Washington hielp na
taire actie een VS-
ijke regering in het
vond het verstandig
ega te 'neutraliseren'
in de VS te berech-
:ns drugssmokkel.
geledingen van de
anse regering waren
'an J- bjjfdie taktiek eens. Het
- van buitenlandse
Ie he de cja waren Norie-
mdere itjeel kan vertellen over
merendfchte relatie met de
r, al ko anse geheime dienst,
ar dubbé
36,60.
De vrouw (rechts) en dochter (midden) van de Panamese ex-dictator Noriega lopen naar het fede
rale gerechtsgebouw in Miami waar Noriega terecht staat.
FOTO: AP
te werken m de zaak tegen
Noriega. De roemruchte Co
lombiaanse drugsbaas Carlos
Lehder is een van die getuigen
voor de Amerikaanse justitie.
De beschuldigingen jegens No
riega komen erop neer dat hij
niet persoonlijk in drugs han
delde, maar dat hij zijn land
Panama tot een veilige tussen
haven naar de VS maakte
voor het Medellin-drugscartel
in Colombia. Noriega zou vele
miljoenen dollars hebben ont
vangen voor die dienstvaar
digheid, en dat geld via onder
meer Amerikaanse banken en
de BCCI-bank hebben 'witge
wassen'.
Maar de verdediging van No
riega zal aanvoeren dat de ge
neraal jarenlang als informant
over 'communistische' activi
teiten in Centraal Amerika op
de loonlijst heeft gestaan van
de CIA en de Amerikaanse
militaire spionagedienst. In to
taal zou Noriega over een pe
riode van 15 jaar nagenoeg een
miljoen gulden van de Ameri
kaanse overheid hebben ont
vangen.
En daar bleef het volgens zijn
advocaten niet bij. De CIA zou
zelf, in samenwerking met No
riega, ook meegedaan hebben
aan drugssmokkel, teneinde
met de opbrengst de rechtse
Contra-rebellen te financieren
die in Nicaragua tegen de San-
dinistische regering vochten.
EURS
liever kwijt dan rijk. Justitie
en de drugsbestrijdingsdienst
DEA wilden de Panamees
echter zeer graag veroordeeld
De strijd tussen diverse Ame
rikaanse ministeries heeft er
volgens argwanende waarne
mers voor gezorgd dat er in de
voorbereiding tot het nu be
gonnen proces-Noriega opzet
telijk procedure-fouten zijn ge
maakt door Amerikaanse ele
menten die hoopten dat de
rechter tot vrijlating van de
verdachte zou moeten over
gaan alvorens deze zijn com
plete verhaal kan doen. Zo
hebben functionarissen in No
riega's gevangenis illegaal ge
sprekken afgeluisterd tussen
hem en zijn advocaat. Dat in
cident heeft echter niet tot se
ponering van de zaak geleid,
zodat zowel openbaar ministe
rie als verdediging nu hun re
laas ten volle zullen moeten en
kunnen doen.
De belangstelling van de
meeste Amerikaanse burgers
gaat meer uit naar wat Norie
ga dan naar wat de aanklager
te vertellen zal hebben. De
laatste is echter het eerst aan
de beurt en kan met de tachtig
anti-Noriega-getuigen weken
lang aan het woord blijven.
Tot die getuigen a charge be
horen tientallen internationale
drugshandelaren, die in Ame
rikaanse gevangenissen zitten
en die hun straffen
Castro
Rechter William Hoeveier
heeft de CIA bevolen alle mo
gelijke informatie daarover
aan de rechtbank over te dra
gen. Dat heeft geresulteerd in
1600 pagina's, die in de loop
van de komende weken ont
huld zullen worden. Verwacht
wordt dat daarin onder meer
verslag wordt gedaan van de
diverse persoonlijke ontmoe
tingen die Noriega heeft gehad
met George Bush, toen deze
respectievelijk (in 1976) CIA-
directeur en (in 1983) vice-pre
sident van de Verenigde Sta
ten was.
Noriega is jarenlang ook voör
de Amerikaanse regering tus
senpersoon geweest in contac
ten met Fidel Castro, wiens re
gime in Cuba wordt geboycot
door de VS. Tevens zou Norie
ga in 1982 met goedkeuring
van de VS Franse exocet-ra-
ketten hebben doorverkocht
aan Argentinië, dat toen in
oorlog was met England om de
Falkland-eilanden. Zulks on
danks het feit dat de regering-
Reagan destijds formeel de zij
de van Engeland had gekozen.
Of allerlei 'medeplichtigheid'
van de Amerikaanse overheid
reden is voor de onafhankelij
ke rechter om Noriega vrij te
spreken van diens eigen rol in
de drugshandel, is de vraag.
Amerika wordt overspoeld
door een drugsprobleem en
het justitiële beleid jegens de
genen die groot geld verdie
nen aan de misère van miljoe
nen Amerikaanse drugsver
slaafden, is de laatste jaren
steeds onbarmhartiger gewor
den.
Maar hoe uitspraak uiteinde
lijk ook zal luiden, zeker is dat
de komende maanden behalve
de verdachte in wezen ook de
aanklager, te weten de Ameri
kaanse overheid, terecht staat
en de kans loopt op een streng
oordeel van het Amerikaanse
en het wereldpubliek.
j'ONTUREN VAN KAPITEIN ROB".
JAN VAN RIEBEECK IN ZUID-AFRIKA
^directTz Maar na enke,e dagen keren de mannen al weer terug
fyïip. Zij hebben het niet ver gebracht en de schrik zit hen
8 benenI Van alle kanten loerde het gevaar en wat kon-
l0t hun P'st001 en hun degens uitrichten tegen leeuwen,
en siukj rns S|angen en anderen dieren? Jan van Riebeeck be
ta twee ëf afschrikwekkend voorbeeld te stellen. Nee, de zwaarste
hij aan de mannen niet voltrekken, maar hij besluit, in
overleg met de brede raad, de muiters te verbannen. Het nabij
gelegen Robbeneiland lijkt hem een geschikt oord. Het jacht „De
Goede Hope" brengt de gevangenen naar het eiland, waar het
wemelt van de zeehonden. De mannen zullen op deze dieren
jacht moeten maken. Dat betekent vlees in overvloed en boven
dien kostbare vellen die verkocht kunnen worden. Ook zal er een
baken worden opgericht.
door ROGER SIMONS
LONDEN De Britse kroonprins Charles draagt
kleren op de pof. Het Londense pulpblad 'Daily
Mirror" is er achter gekomen dat koningin Elizabeths
oudste zoon 12 pantalons, een dure regenjas, een
sportjasje en diverse andere kledingstukken bezit die
samen wel 1583 pond waard zijn, maar die hij nog
niet heeft betaald.
Charles 'koopt' veel bij Burberry's, op Londens
Haymarket. Dat is een fijne zaak. Er komen rijke
mensen over de vloer. Maar Engelse rijkelui zijn
slechte betalers. Dat ze op Buckingham of Kensington
Palace wonen en zoals de queen of de troonopvolger
echt niet op een pondje hoeven te kijken, verandert
niets aan de zaak.
Charles en de andere leden van de koninklijke
familie kopen hun kleren 'on approval'. Wie in
Engeland goed gekend is of betrouwbaar lijkt, mag
van winkels en warenhuizen artikelen meenemen 'op
zicht' en deze zeven dagen lang thuis bekijken, passen
en beoordelen. Laat je na afloop van die volle week
niet van je horen, dan gaat de zaak ervan uit dat de
goederen die je hebt meegenomen je bevallen en
stuurt de rekening. Klanten zoals u en ik krijgen drie
weken de tijd om te betalen. Kom je niet snel genoeg
met centen over de brug, dan word je aangemaand
Da's nogal wiedes, want dat doen ze overal. Maar in
Engeland hebben sjieke zaken ontzettend veel last
met rijkelui die 'vergeten' te betalen. Verplichte
kredietsystemen met heel hoge maandelijkse rentes
hebben dit probleem nauwelijks opgelost.
De 'Daily Mirror' van Londen zegt dat de
toekomstige Britse vorst een van de vele slechte
betalers is. Zelfs zijn zoontjes William en Harry
dragen 'out-fits' die werden aangekocht op de pof. In
de 'Mirror' staan lange lijsten, die door Burberry's
worden bijgehouden, van kledingstukken waarvoor
prins Charles en zijn familie nog geld schuldig zijn.
Burberry's, Harrods en andere voorname Londense
zaken durven het niet aan dergelijke slechte betalers
erop te wijzen dat ze bij hen nog een pak geld in 't
krijt staan. Dit zou immers het imago van de zaak
kunnen schaden. Stel je voor dat de koninklijke
persoon boos wordt en zegt: „Als jullie er zo over
denken, dan begunstig ik een andere winkel met
mijn klandizie!" Want het is goed voor je imago
wanneer je kunt vertellen dat Charles jouw hemden
draagt, zelfs wanneer de rekeningen onbetaald
blijven. De 'Daily Mirror' onthult dan ook dat onder
meer de firma Burberry dergelijke nota 's na verloop
van tijd gewoon afschrijft.
Met andere woorden: Charles en zijn familie betalen
doorgaans niets. En het mooie is, dat hun personeel
ook profiteert van dit systeem. Lijfknechten en
andere huisbedienden kopen eveneens hun kleren 'op
zicht'. Zij 'winkelen' in dezelfde sjieke zaken als hun
meesters. Volgens de 'Daily Mirror' zijn Charles en
diverse hofbedienden, onder wie lijfknecht Michael
Fawcett, Burberry meer dan 8000 pond schuldig.
Buckingham Palace ontkent de verrrassend hoge
omvang van de koninklijke schulden. Het paleis
onderstreept dat prins Charles uiteraard een
accountant heeft, ene David Quelch, die
verantwoordelijk is voor de (slechte) betalingen van
alle rekeningen. De troonopvolger wast dus zijn
handen in onschuld. Hij draagt de kleren die hem
bevallen; of Kensington Palace (waar hij woont) ze
wel of niet heeft betaald, kan hem geen moer
schelen.
De relaties tussen het Britse koninklijke huis en de
zakenwereld zijn overigens zeer vlot. Tal van zaken
geven hare Britse majesteit forse kortingen. En
telkens wanneer de queen met zomervakantie gaat op
haar geliefde Schotse kasteel van Balmoral, doet de
Engelse 'Book Trust' - een vereniging van
uitgevers - haar een pak boeken cadeau. Wel dertig
verschillende titels, inclusief kinderlectuur, en
allemaal pas verschenen. Helemaal gratis, voor de
reclame, ook al weet het hele land dat bijna niemand
van het Brits koninklijke huis veel boeken verslindt.
MANILA De Filipijnse
senaat heeft gisteren een
contract weggestemd voor
de verhuur van de Ameri
kaanse marinebasis Subic
Bay, die de Amerikanen
sinds 1898 in gebruik heb
ben. President Corazon
Aquino is het met dat se
naatsbesluit niet eens en
gaat de bevolking vragen
in een referendum voor
handhaving van de basis
te stemmen.
Vriend en vijand gaan ervan
uit dat zij in haar opzet zal sla
gen. De kwestie van de mari
nebasis lijkt uit te groeien tot
het centrale vraagstuk in de
Filipijnse politiek voor de ko
mende maanden.
De Filipijnen waren de eerste
en enige kolonie die de VS
ooit hebben gehad. Vanaf het
moment dat de Amerikanen
de eilandengroep in 1898 op de
Spanjaarden veroverden, heb
ben zij herhaaldelijk op het
punt gestaan er definitief en
volledig te vertrekken, maar
steeds kwam er iets tussen,
ook na de Filipijnse onafhan
kelijkheid van 1946. Veel link
se en liberale Filipijnen vin
den dat de Amerikaanse mili
taire aanwezigheid een in
breuk is op de soevereiniteit
van hun land. Het door de se
naat afgewezen contract voor
ziet echter in 203 miljoen dol
lar Amerikaanse compensatie
betaling per jaar. Voorstanders
van het contract vinden dat de
Filipijnen het niet zonder dat
geld kunnen stellen nu de in
flatie tot een recordhoogte is
gestegen. Bovendien zijn tien
duizenden Filipijnen voor hun
inkomen van de basis afhan
kelijk.
Het voormalig hoofd van de
Oostduitse geheime dienst
Marcus Wolf.
FOTO: AP
Wolf duikt op
in Oostenrijk
WENEN De voormalige
Oostduitse meesterspion en
hoofd van de Stasi Markus
Wolf, die wordt gezocht door
de Duitse justitie, heeft poli
tiek asiel gevraagd in Oosten
rijk, maar zal waarschijnlijk
aan Duitsland worden uitgele
verd. Minister van binnen
landse zaken Loeschnak zei
;isteren dat Wolf zondag door
Ie politie was opgespoord en
ondervraagd. Vrijdag had hij
via zijn advocaat een asielaan
vraag ingediend. Wolf kreeg
beperkte bewegingsvrijheid
opgelegd en moet beschikbaar
zijn voor ondervraging. Loesc
hnak zei dat Duitsland nog
niet om Wolfs uitlevering
heeft gevraagd. Komt dat ver
zoek, dan maakt de 68-jarige
Wolf weinig kans dat hij in
Oostenrijk mag blijven. Wolf
leefde sinds kort in de Sovjet
unie, maar voelde zich daar
vermoedelijk niet meer veilig
na de mislukte staatsgreep.
Gemaskerde demonstranten protesteren in de Filipijnse hoofd
stad Manila tegen de Amerikaanse basis Subic Bay.
FOTO. AP
