alië bereidt
ch voor op
uchtelingen
Vredesconferentie heeft
voor Israël geen haast
•edesakkoord getekend in Zuid-Afrika
Sft&i
n
er
BUITENLAND
titers op feest Franse communisten
^JdócSoivuMit
MAANDAG 16 SEPTEMBER 1991
ikse premier uit
ctie ontheven
UNCTAD voorspelt krachtige opleving van wereldhandel
3AD De Iraakse premier Saadoun Ham
van zijn post verwijderd en vervangen
ce-premier Mohammad Hamza al-Zubeidi.
jluit over de verwijdering van Hammadi
olgens Radio Baghdad bekend gemaakt in
president Husayn ondertekend decreet,
üssing moet worden gezien in het licht
verkiezingen op het congres van de Arabi-
tg icialistische Baath Partij", aldus de radio,
val get th Partij deelt in Irak de lakens uit. Sad-
ïsayn is volgens de radio herkozen tot se-
-generaal van de Baath Partij. Hammadi
23 maart tot premier benoemd, drie we-
beèindiging van de Golfoorlog. Volgens
ballingen delegeerde Saddam Husayn
bevoegdheden in de richting van de eco-
a lammadi, die in het verleden studeerde
Amerikaanse universiteit in Bayrut.
evert,
s diretii
'urnen p
den
lfstam
NEW YORK De groei van de
wereldhandel, gemeten aan volu
me, neemt dit jaar verder af van
4,3 procent tot drie procent. Vol
gend jaar zal de groei echter ver
dubbelen tot zes procent onder
invloed van internationaal eco
nomisch herstel.
Zowel de industrielanden als de
ontwikkelingslanden zullen daar
van profiteren, zo voorspelt de
Conferentie voor Handel en Ont
wikkeling van de Verenigde Na
ties (UNCTAD) in haar jaarlijkse
wereldeconomie tegen het eind
van dit jaar een bescheiden her
stel zal laten zien dat in 1992
krachtiger wordt. De beëindiging
van de Golfoorlog heeft in het
zakenleven gezorgd voor nieuw
vertrouwen. Het ziet ernaar uit
dat de Verenigde Staten uit de
recessie zullen komen en dat de
economie ook in de meeste ande
re industrielanden zal aantrek
ken. Dit jaar zal de groei van de
wereldproduktie slechts 0,7 pro
cent bedragen na een ook al ma
gere 1,8 procent in 1990. Volgend
jaar zal er volgens het rapport
een herstel optreden tot 2,3 pro
cent.
Ook gezaghebbende instellingen
als de Organisatie voor Economi
sche Samenwerking en Ontwik
keling (OESO) en het Internatio
nale Monetaire Fonds (IMF) ver
wachten dat de wereldeconomie
zich volgend jaar duidelijk zal
herstellen van de huidige zwakte.
De vorige week uitgelekte jong
ste ramingen van het IMF zijn
wel iets optimistischer. Het fonds
voorspelt voor dit jaar een groei
van de wereldeconomie van on
geveer een procent en voor 1992
van omstreeks drie procent.
Ook de ontwikkelingslanden, de
belangrijkste zorg van de UNC
TAD, kunnen in de meeste ge
vallen rekenen op economisch
herstel. Wel zijn er aanzienlijke
verschillen tussen de afzonderlij
ke continenten en ook daarbin
nen. De vooruitzichten voor de
groep van 42 minst ontwikkelde
landen (LDC's), waarvan er 29 in
Afrika liggen, blijven somber.
Pakkerd
Met een heel forse pakkerd
lijkt Duitser Wolfgang in een
klap ruim 45 jaar 'schade' te
willen inhalen. Hij zag gisteren
in het Franse Cheux voor het
eerst zijn vader Raymond Pay-
sant. De nu 73-jarige Frans
man Paysant huwde in de
Tweede Wereldoorlog een
Duitse. Zijn zoon Raymond
werd geboren nadat hij in 1945
plots vertrok.
FOTO: ERA
aarschy!
:tie
vreest
n de id
trdoor
n gaan
het v
:eld.
Rijswijk
i tegen
:ie-ink<
lement
'i£t.bii
bedi
;sloten
a einde
lg van de voorpgina)
Italië is zich aan
waard jorbereiden op de
de oi
den
werd
iar tijd
rbeidsp
>eten v
ernemi
rerant\
gave
jke komst van dui-
vluchtelingen uit
De eerste vluch-
n waren zaterdag
•riveerd. Een veer-
1 iet 357 Joegoslaven
jord, op de vlucht
gevechten bij de
pLeidt iC^e kustplaats Za-
jwam 's morgens in
tliaanse havenstad
ern, dea aan.
zal e\,rse plagen jn Joego-
verden dit weekeinde
gevechten geleverd,
lam va vele doden en gewon-
Lenin leien. Het persbureau
an in 1 meldde zaterdag dat bij
stisch lmaakoperaties" in de
De vejche stad Kostajnica, die
s lichailag door Serviërs en
ibolisclt troepen was veroverd
r de (Croatische milities, on-
cerendéhonderd leden van de
tij. jche troepen werden ge-
Timps Iriehonderdzeventig le-
n de Kroatische Natio-
irde en de politie zou-
bij de inneming van
die grenst aan de re
publiek Bosmë-Hercegovina,
hebben overgegeven. Volgens
Tanjug kwamen bij de operatie
ook vier Serviërs om.
Gevechtsvliegtuigen en tanks
van het federale leger namen
aan de zijde van Servische
strijdgroepen deel aande ge
vechten in Slavonië, het ooste
lijk deel van Kroatië. De om
singeling van federale kazer
nes in Kroatië door Kroatische
troepen, waardoor de kazernes
zonder elektriciteit, voedsel en
water kwamen te zitten, zorg
de voor een bliksemreactie
van de kant van het leger. De
stad Vukovar, nabij de Kroati
sche grens met de buurrepu-
bliek Servië, moest een zware
prijs betalen Het leger ant
woordde met luchtaanvallen
op Vukovar. De Joegoslavi
sche televisie vertoonde beel
den van de vergeldingsactie
van het federale leger op de
Kroatische omsingeling. Vol
gens onbevestigde berichten
zouden bij de strijd om Vuko
var zeker honderd mensen om
het leven gekomen zijn. Per
abuis vuurde een piloot op de
nabij gelegen Servische stad
Bac. Hierbij kwamen volgens
een verklaring van de federale
luchtmacht drie mensen om
het leven.
MINISTER NOEMT BUSH ANTISEMIET
Een vrouw kijkt door het raam van een hotelkamer in de Kroatische stad Osijek.
federale troepen op het hotel kostte aan vier mensen het leven.
fïNESBURG
I en blanke Zuida-
leiders hebben
een vredesak-
I getekend dat een
|noet maken aan het
geweld in de
gemeenschap. De
en jaren heeft het
ongeveer zesdui-
tvens geëist.
(koord werd getekend
lp van een conferentie
pnesburg die werd bij-
Jd door president F.W.
ik. ANC-leider Nelson
Mandela. Zulu-leider Mango-
suthu Buthelezi en tal van an
dere politieke, kerkelijke en
civiele kopstukken.
Militante zwarte organisaties
hebben geweigerd het vredes
akkoord te tekenen omdat de
regering naar hun mening zelf
verantwoordelijk is voor het
geweld. Zij zeggen niet bereid
te zijn met vertegenwoordigers
van de regering zitting te ne
men in organen die in het ka
der van het vredesakkoord
worden opgericht. De blanke
partijen die de apartheid wil
len handhaven bleven weg
van de conferentie.
Met het akkoord wordt gepro
beerd het geweld in te dam
men door strikte controle
maatregelen door te voeren en
politieke gedragsregels op te
stellen. Provocerende acties of
uitlatingen worden verboden,
politieke verdraagzaamheid
wordt gepropageerd en politie
ke partijen en veiligheidsdien
sten krijgen nieuwe gedragsco
des voorgeschreven. Gemeen
ten die door geweld zijn ge
troffen moeten worden her
steld en speciale rechtbanken
moeten zich bezig gaan hou
den met politieke geweldsde
licten.
Mandela verklaarde in een
toespraak voor de conferentie
dat het ANC ernstige twijfel
koestert over het akkoord,
maar besloten had te tekenen
voor de vrede Hij zei dat voor
brede akkoorden als dit nu
eenmaal compromisssen
moeten worden gesloten. Bu
thelezi had eerder al gezegd
niet in te zien waarom dit ak
koord zou slagen, waar alle
eerdere overeenkomsten faal-
Twijfel
Een groep van 3000 met knup
pels, speren en schilden gewa
pende Zulu-strijders zorgde
voor spanning door onver
wacht bij het conferentiege
bouw te verschijnen De zin
gende en dansende Zulu's wei
gerden een politieverzoek om
de wapens neer te leggen.
Confrontaties bleven echter
uit.
Hoewel in Zuid-Afrika nog
nooit eerder door zoveel partij
en een overeenkomst is geslo
ten, valt sterk te betwijfelen of
deze zal slagen in haar opzet
om een einde te maken aan
het factiegeweld. In de nacht
van vrijdag op zaterdag vielen
zeker weer vijftien slachtof
fers bij ongeregeldheden in de
townships rond Johannesburg.
TEL AVIV De vaak in
Israël gebruikte jiddische
wanhoopskreet 'gewald!'
is typerend voor de sfeer
in Jeruzalem, waar de
Amerikaanse minister van
buitenlandse zaken, Ja
mes Baker, vandaag
wordt verwacht.
'Gewald', want Israël ziet in
de dreiging van president
Bush zijn veto uit te spreken
over de 10 miljard dollar Ame
rikaanse bankgaranties voor
de opvang van de Russische
immigranten in de joodse
staat, een ware oorlogsverkla
ring „Bush is een antisemiet",
bulderde de superrechtse mi
nister Rehavam Zeevi, dit
weekeinde. En naaste mede
werkers van premier Shamir
lieten met een duidelijke hint
in dezelfde richting weten, dat
de premier Bush nooit heeft
vertrouwd. Baker komt naar
Israël om. zoals dat heet, de
laatste hand te leggen aan de
voorbereidingen voor de vre
desconferentie voor het Mid
den Oosten, die volgende
maand zou moeten beginnen.
Maar de confrontatie tussen
Washington en Jeruzalem
misschien wel de ergste
sinds de Zesdaagse Oorlog van
1967 heeft de verwachte
vredesbesprekingen tussen Is
raël en de Arabische wereld
duidelijk naar de achtergrond
geschoven.
Israël verzocht Washington al
in april dit jaar garaqt te staan
voor een ongekend hoge le
ning, die het land moet afslui
ten om huizen te bouwen voor
de 300.000 Russische immi
granten, die in de afgelopen
twee jaar gearriveerd zijn. De
Amerikanen, die toen net hun
vredesinitiatief voor het Mid
den Oosten hadden gelanceerd
en dus niet alleen Israël, maar
ook de Arabische landen te
vriend wilden houden, boden
Israël een bedrag van 650 mil
joen dollar aan als vergoeding
voor de schade die het land tij
dens de Golfoorlog had opge
lopen, en verzochten de heren
in Jeruzalem met die bankga
ranties te wachten tot septem
ber Israël stemde daarmee, zij
het grommend, in en ging er
van uit, dat het Amerikaanse
congres in het najaar het ga-
rantieverzoek automatisch zou
goedkeuren. Dat bleek een
grove misrekening te zijn. Je
ruzalem had er geen rekening
mee gehouden dat president
Bush feller dan wie van
zijn voorgangers dan ook
tegen de onwettige Israëlische
nederzettingspolitiek in de be
zette gebieden is. In het verle
den heeft Jeruzalem dit pro
bleem kunnen omzeilen met
vage beloftes geen Russische
immigranten te huisvesten in
joodse nederzettingen in bezet
gebied. Maar sinds James Ba
ker met zijn vredesvoorstellen
in het Midden Oosten rond
reist, is Israëls nederzettings
politiek een acute angel ge
worden in het web van het
Midden Oostelijke wantrou-
„Hoe kunnen we Israëls vre-
desintenties geloven", zo lieten
de Arabische landen en de Pa-
lestijnen Baker keer op keer
weten, „als de joodse nederzet
tingen in de bezette gebieden
als paddestoelen uit de grond
rijzen0 En hoe kunnen we
Washington als eerlijke vre-
desbemiddelaar accepteren,
wanneer Amerikaanse dollars
voor de bouw van die neder
zettingen worden gebruikt0"
Baker moest niet alleen het
antwoord schuldig blijven,
maar ook nog iedere keer
wanneer hij tijdens zijn pen
deldiensten door het Midden-
Oosten in Israel landde, aan
horen dat de Israëlische minis
ter van huisvesting Sharon
zijn zegen had gegeven voor
weer een nieuwe nederzetting.
De maat was vorige week ken
nelijk vol. Bush, niet alleen
hevig geïrriteerd over Shamirs
hardvochtige politieke stand
punten, maar ook gebrand op
het handhaven van zijn eigen
geloofwaardigheid tegenover
de Arabische wereld, liet Jeru
zalem weten, dat er voorlopig
niets kon komen van bankga
ranties. Voor Shamir kwam de
klap hard aan. Niet alleen om
dat tien miljard dollar lenen
op de internationale bank-
markt, zonder Amerikaanse
garanties, een onmogelijkheid
lijkt, maar meer nog omdat de
vrijwel automatische steun en
vriendschap van Washington
voor de joodse staat kennelijk
niet meer zo vanzelfsprekend
is. ..Als we Amerika als vriend
verliezen, staan we in het vre
desproces met de Arabieren
wel erg zwak", zo zei een van
Shamirs naaste medewerkers.
Waarover zullen Baker en
Shamir dus vandaag spreken?
Waarschijnlijk niet zozeer
over de vraag welke Palestijn
wel en welke niet in de Jor-
daans-Palestijnse vredesdele-
gatie mag zitten. En waar
schijnlijk ook nog niet over de
datum van de vredesconferen
tie. Want Shamir is in oorlogs
stemming. Van concessies
doen terwille van het vredes
proces wil hij niets meer we
ten En wat hem betreft is de
dreiging van de extreem
rechtse politieke partijen uit
de regeringscoalitie te zullen
stappen, als Jeruzalem toch
met Baker verder blijft onder
handelen. een goede aanlei
ding om de vredesconferentie
voorlopig onderaan de agenda
te zetten.
Massale vlucht uit Zuid-Ossetië
MOSKOU Uit het tot Georgië behorende gebied Zuid-Ossetië
zijn sinds vorige week zaterdag bijna 100.000 inwoners naar het
naburige, in Rusland gelegen Noord-Ossetië gevlucht. Dit heeft
het Sovjetpersbureau Tass dit weekeinde gemeld. Aanleiding tot
de massale vlucht zijn de voortdurende, bloedige twisten tussen
de Georgiërs en de Zuid-Ossetiërs. De Noord-Ossetiërs hebben
de Russische regering inmiddels om hulp gevraagd bij het on
derbrengen van de vluchtelingen. Afgevaardigden van Zuid-Os
setië willen het Russische parlement volgende week het voorstel
voorleggen tot hereniging van hun republiek met Rusland.
VNY HALL YDAY POPULAIRDER DANLENIN
AN HUET
■HRiS'
XJRNEUVE De
hatting 300.000 'ka-
en' die zich gisteren
gden in het land-
park van de Parijse
ad La Courneuve
n meer oor voor de
inde rock van John-
llyday dan voor de
ische refreinen van
Marchais, de
lende secretaris-ge-
van de Franse
listische partij.
fe 'Fête de l'Humanité',
ferlijkse feest van de
communisten, had niet
Lenin als idool maar Johnny.
Het ontging Marchais in zijn
onverbeterlijk taaie houten-
klazenbetoog. Uit het enthou
siasme van de Halliday-fans
begreep hij de aanwezigheid
van de 'krachten van de voor
uitgang'.
De traditionele rode kermis,
.georganiseerd door de commu
nistische krant 'L'Humanité',
ging gebukt onder een enorme
kater. „De Franse communisti
sche partij heeft niets te ma
ken met die van de Sovjetunie.
We zijn en blijven communis
ten en daar zijn we trots op",
probeerde Marchais de twijfel-
dende militanten een hart on
der de riem te steken. Maar
het einde van de zo lang ge
volgde zusterpartij in Moskou
was voor de leergetrouwe ka
meraden toch moeilijk ver
teerbaar. In het internationale
dorp zochten velen troost in
stands van Cuba, China en de
Kurdische Communistische
Partij. Het paviljoen van de
USSR en de Pravda lijken ta
boe. De Moskouse delegatie die
de stand zou bemannen is
trouwens niet op komen da
gen. Franse vervangers delen
plichtsgetrouw brochures uit
en verkopen karikaturen van
Gorbatsjov en Jeltsin. „Na
tuurlijk doet het me pijn wat.
er de laatste weken gebeurd is.
Maar hoe dan ook, de klassen
strijd zal eeuwig voortgaan",
zegt de man die wodka
schenkt.
Cuba
Ingezameld wordt voor Cuba.
Een olietanker uit Frankrijk
moet Fidels eiland bevoorra
den nu Gorbatsjov het 'Cu
baanse volk heeft verkocht
aan de Amerikanen'.
De onderlinge verstandhou
ding tussen Franse communis
ten lijkt een voorbode van de
strenge Russische winter. Na
de mislukte poging de bekriti
seerde secretaris-generaal en
zijn stalinistische garde te wip
pen, worden vernieuwers her
vormers en anderssoortige dis
sidenten met de nek aangeke
ken. Abraham Serfaty, de
marxistische militant die dit
weekeinde - na 17 jaar gevan
genschap - onverwacht werd
vrijgelaten door de Marok
kaanse koning Hassan II, be
ziet het met lede ogen. De ere
gast van het 'Fête de l'Huma
nité' onthoudt zich van elk
commentaar over de Franse
kameraden.
Harkin kandidaat
presidentsnominatie
WINTERSET Senator Tom
Harkin uit de Amerikaanse
staat Iowa heeft zich gisteren
als derde kandidaat gesteld
voor de presidentsnominatie
van de Democratische Partij.
Harkin beloofde het landsbe
stuur weer uit handen van de
bevoorrechte elite te nemen
en kondigde een campagne
aan, gericht op „de mensen die
de lading trekken en de belas
tingen betalen". Hij meent dat
deze mensen zich verraden
voelen door „de inhaligheid en
zelfzuchtigheid van president
Bush en vice-president Quay-
le". De 51-jarige Harkin is be
zig aan zijn tweede termijn in
de Senaat, waar hij zich heeft
ontpopt als een toonaangevend
liberaal.
i/0NTUREN VAN KAPITEIN ROB".
JAN VAN RIEBEECK IN ZUID-AFRIKA
Tranen
Er zijn mensen die bij het zien van een Bugatti spontaan in tranen uitbarsten. Bij de presentatie in
Parijs van de nieuwste Bugatti de Bugatti EB 110, de eerste van firma sinds 40 jaar bleven
de emoties zo te zien binnen de perken. De prijs van de bolide, tussen de 1,2 en 1,4 miljoen
gulden, is daaraan mogelijk debet. Honderdtien jaar geleden werd de eerste Bugatti gebouwd.
FOTO: EPA
Neushoornbiefstuk is erg lekker, maar er zijn veel hon-
nagen en het vlees is spoedig op. Onder de kolonisten
iet. De meeste mannen zijn ontevreden. Zij hadden ge-
ier het land der gouden bergen te vinden en slapende rijk
en. In plaats daarvan moeten zij hard werken en zij krij-
I niet eens genoeg te eten. Vier mannen besluiten Van
ik in de steek te laten en op avontuur te gaan. Hun doel
zal Mozambique zijn. Op de kaart lijkt de afstand niet zo groot.
Ze nemen stiekem een pistool en vier degens weg en dan gaan
ze op pad, de wildernis tegemoet. Och, de domme kerels hebben
er geen idee van hoe ver het is naar Mozambique en welke moei
lijkheden zij zullen ontmoeten. Maar zij zijn vastbesloten nooit
meer naar de Kaap terug te keren.
Regering-Castro wil sluiting basis VS
MEXICO-STAD Als de Sovjet-militairen van Cuba worden
teruggetrokken zal het eiland kwetsbaar zijn voor een Ameri
kaanse aanval, tenzij ook de VS-basis in Guantanomo Bay dicht
gaat. Dat heeft de Cubaanse regering zaterdag gezegd. De Ame
rikanen bestieren sinds de eeuwwisseling de militaire basis in
het oosten van Cuba. In de communistische krant Granma
noemde de regering de basis een „onwettige bezetting van Cu
baans grondgebied".
De Sovjetunie trekt binnenkort 7000 militaire Sovjet-instruc
teurs van Cuba terug. Gorbatsjov doet daarmee een „onvoor
waardelijke concessieaan de VS waardoor de nationale veilig
heid van Cuba in gevaar komt, aldus Granma. Om een inval
van de VS te voorkomen zouden de Verenigde Naties moeten
bemiddelen in de sluiting van Guantanamo en de ondertekening
van een internationaal verdrag waarin de soevereiniteit van
Cuba wordt onderstreept, zo vindt de regering in Havana.
Senaat Filipijnen wil
sluiting VS-basis
MANILA De Filipiinse Se
naat heeft vandaag besloten
om de huurovereenkomst rond
de Amerikaanse marinebasis
Subic Bay niet te verlengen.
Daarmee komt vermoedelijk
een einde aan de Amerikaanse
militaire aanwezigheid op de
eilandengroep die bijna 100
jaar heeft geduurd. President
Aquino wil de basis houden.
Die zou een gunstig effect heb
ben op de economie. Duizen
den betogers voor het Senaats
gebouw onderstreepten dat.
