1695
Einde gijzelaarsverhaa
is kwestie van tijd
Nieuwe biografie van prins
Claus: bundeling interviews
BINNENLAND BUITENLAND
Nieuwe vormen van bestuur kunnen wereldproblemen ook niet oplossen ^ed
;p.
Lezersservice
ONBEKEND ITALIË
CsidaeSoutfwit
ZATERDAG 14 SEPTEMBER 1!
,idói
rKHr
DEN HAAG Directeur
Wouter van Dieren van het
IMSA, een milieuadviesbureau
voor overheid en bedrijfs
leven, vindt dat het nieuwe
rapport van de Club van Rome
de wereldproblemen op het
gebied van overbevolking, mi
lieu en armoede goed inventa
riseert. De voorgestelde be
stuurlijke maatregelen vindt
hij echter „vrij zwak".
„Ze komen niet verder dan
een voorstel voor nieuwe be
stuurlijke structuren omdat de
huidige niets voor elkaar krij
gen. Maar waarom de traditio
nele structuren niet functione
ren, wordt niet duidelijk. Een
analyse ontbreekt".
„Het is bekend dat de Vere
nigde Naties er niets aan kun
nen doen, de Europese Ge
meenschap bijvoorbeeld ook
niet, maar waarom kan een
nieuw orgaan dat dan wel?",
aldus de belangrijkste kritiek
van Van Dieren. „Dat zelfs
zo'n belangrijke instantie als
de Club van Rome niet verder
komt dan een algemene uit
spraak", vindt hij een „gewel
dig alarmteken". Van Dieren
is geen lid, maar vanaf het
eerste uur als adviseur wel be
trokken bij de Club van Rome.
De Club van Rome, een in
1968 opgericht gezelschap van
wetenschappers industriëlen
en mensen uit de media die
begaan zijn met het lot der
mensheid, bracht in 1972 het
roemruchte rapport „Grenzen
aan de Groei". Daarin werd
gewaarschuwd tegen ongebrei
delde groei van de bevolking
en produktie met alle gevol
gen voor het milieu.
De waarschuwingen van toen
zijn goed begrepen, luidt nu
het oordeel van de club. De
problemen zijn op dit moment
echter ernstiger dan begin ja
ren zeventig en de boel blijft
fors uit de hand lopen. Oor
zaak is dat er geen goed be
stuurlijk mechanisme is om
die ontwikkelingen een halt
toe te roepen.
Nieuwe structuren voor inter
nationale samenwerking zou
den uitkomst moeten bieden.
Er zou een soort veiligheids
raad voor het milieu moeten
komen met daarin ook des
kundige niet-politici, aldus de
club in haar nieuwe rapport
„De Eerste Wereldrevolutie".
Het verschil tussen het nieuw
ste rapport en dat van 1972 is
dat er dit keer geen wiskundi
ge modellen van onderzoekers
aan ten grondslag liggen. Het
is een visie op de actuele we
reldproblematiek van de leden
zelf. Het rapport is geschreven
door de Brit Alexander King,
sinds '68 lid en huidig voorzit
ter, alsmede de Fransman Ber-
trand Schneider.
Gevaarlijk
De suggestie in het rapport dat
de democratische structuur
voor een doortastend optreden
niet geschikt is, noemt hij een
ware, maar gevaarlijke stel
ling. „Je zult in je aanbevelin
gen uit moeten gaan van een
zekere vorm van democratie",
is zijn stelling.
de terugdringing van de uit
stoot van kooldioxyde (belang
rijkste veroorzaker van het
broeikaseffect) als een van de
grote problemen die wereld
wijd ter hand moeten worden
genomen. Daaraan gepaard
gaan herbebossing en aan
dacht voor alternatieve ener
giebronnen. Kernenegie wordt
niet bij voorbaat verworpen.
De club vindt verder dat, ze
ker nu de tijden van ontspan
ning zijn aangebroken, de we
reld op een civiele economie
in plaats van een militaire eco
nomie moet worden geschoeid.
Geld dat daardoor vrij komt,
kan naar beter onderwijs en
bestrijding van armoede. Aan
de grove exploitaitie van
grondstoffen van de Derde
Wereld moet een einde ko
men. Kleinschalige hulp ver
dient daar de voorkeur.
Van Dieren vindt dat de Club
van Rome zeker gezag heeft
waar het het aanroeren van
dit soort problematiek betreft.
„Het gaat om een grote groep
topexperts die één mening
ventileert. De eenheid van
meningsvorming over dit soort
problemen neemt geweldig
Het „doemdenken" dat bij uit
stek geassocieerd werd met
„Grenzen aan de Groei" is
volgens de opstellers
het nieuwe rapport te
Maar het is geen doel
zo stellen zij ter ven'
„Het is de noodzakelij
zet om iets te kunnei
aan een dreigende
CKHC
»n nie
ïdse si
ijijngen
De Nederlandse vertali n
„The First Global Revo tij
zoals de Engelse titel
verschijnt in oktober
vember bij
H. D. Tjeenk Willink,
gelse uitgave zou eigei
in januari zijn uitgi
maar omdat toen de i
log de wereld bezighieli 1
tot uitstel besloten.
eondei
roor ee
.tijen d
te zuil
ies, zie
intehui
rol v
dring
;e terheic
Cjmie lij
lang
Hij zou de laatste zijn om het te ontkennen: ook een
prins is een mens. Toch wordt er over weinig Neder
landers zoveel gezegd en geschreven als juist over prins
Claus.
Zijn verloving en huwelijk met onze latere vorstin wa
ren wekenlang voorpagina-nieuws. Zijn ziekte bleef
niet minder onvermeld. Vijf boeken werden over hem
vol geschreven, van wie er dan wel één op de valreep
de publiciteit niet haalde. Journaliste Rian van Kup-
penveld voegde er onlangs nog een zesde biografie aan
toe. In dit werk, 'Claus, Prins der Nederlanden', wor
den opnieuw alle gegevens van 'de man, zijn leven,
werk en idealen' op een rijtje gezet. Nog eens wordt
uitgebreid gefilosofeerd over de oorzaak van diens
ziekte. Aardig voor Oranjeklanten? Of zouden ook zij
liever nu eens een boek van de prins zélf lezen?
AMERSFOORT Het begon
allemaal in 1965. Een nog har
telijk lachende Duitse diplo
maat stapte als verloofde van
de kroonprinses onze geschie
denis binnen om sindsdien
heel wat pennen en monden
in beroering te brengen. Be
halve de stroom van publica
ties in kranten en tijschriften,
verscheen het boek 'Beatrix en
Claus' waarin Han Lammers
en Gerard van en Boomen de
verlovingstijd in beeld brach
ten. Zeven jaar later, in 1972,
rolden de eerste biografiëen
van de prins van de persen.
Fred Lammers, Oranjekenner
bij uitstek, kwam met 'Claus
der Nederlanden' en de Am
sterdamse historica MG.
Schenk schreef 'Prins Claus'.
In de zomer van 1982 keek
Nederland vreemd op. De
prins kampte met ernstig de
pressieve klachten en daar
werd nu eens geen geheim
van gemaakt. Twee jonge jour
nalisten, Pim Christiaans en
Henk Hanssen, deden het
speurwerk naar het prinselijk
wel en wee nog eens over. In
1982 verscheen van hen het
aardige werk 'Claus, heden en
verleden', dat twee jaar later
gezelschap kreeg van de re
portage 'Prins Claus 1965-1985'
van W. Oltmans. De nieuwe
Claus-biografie die de inmid
dels overleden historica
Schenk dit jaar wilde laten
uitkomen, was volgens de uit
gever niet geschikt voor publi
catie.
Journaliste Rian van Kuppen-
veld maakte het eventuele ge
mis goed. Ook zij schaarde
zich in de rij van Claus-biogra
fen. Met als resultaat het boek
'Ciaus. Prins der Nederlanden'
dat onlangs bij Zomer Keu-
ning in Ede verscheen. Is het
vooral de ziekte van de prins
en haar achtergronden waar
om deze zesde biografie gebo
ren werd? De auteur ontkent
het: „Ik kreeg een verzoek om
ter gelegenheid van de 65ste
verjaardag van de prins een
soort biografie van hem te
schrijven. Dat heb ik graag ge
daan. Ik vind de prins een in
teressante figuur die heel wat
te vertellen heeft'.'
Als verslaggeefster voor het
Utrechts Nieuwsblad volgde
Van Kuppenveld koningin
Beatrix en prins Claus vijftien
jaar lang op een groot aantal
buitenlandse reizen. Haar bio
grafie is echter niet gebaseerd
op persoonlijke vraaggesprek
ken met de prins. Want, zo
schrijft de auteur in haar voor
woord: 'De Koninklijke Fami
lie geeft uiterst zelden inter
views waarbij alle aspecten
van hun leven aan de orde ku-
nen komen. Meestal moeten
Prins Claus is een enthousiast golfer. Als onderdeel van de be
handeling van zijn depressiviteit heeft hij het advies gekregen
veel te golfen. foto: anp
die zich beperken tot één on
derwerp'.
De nieuwe Claus-biografie is
vooral een vlot aan elkaar ge
schreven bundeling van kran
ten- en tijdschrifteninterviews
die prins Claus de afgelopen
jaren heeft gegeven en de re
devoeringen die hij heeft ge
houden. Ook is uitvoerig geput
uit grote televisie-vraagge
sprekken, ondermeer van de
uitzending met Hella Haasse
en de koningin in 1988, en van
de NOS-interviews met het
koninklijk paar. Meningen
van mensen uit de omgeving
van koningin en prins zijn
eveneens in het boek terug te
vinden. Daarbij analyseert
Van Kuppenveld de ontwik
kelingen en vertelt hoe het al
lemaal is gekomen.
Helemaal nieuw klinken som
mige gegevens overigens niet.
'De prins is zwaar op de hand',
zo staat er op pagina acht,
'soms zelfs op het zwaarmoedi
ge af. Hij stelt belang in de
persoonlijke omstandigheden
van mensen en trekt zich hun
lot aan, ook al wonen zij dui
zenden kilometers verderop'.
En een pagina verder: 'Prins
Claus straalt geen vrolijkheid
uit. Dat weet hij, maar het
geeft wel zijn persoonlijkheid
weer. Hij is nu eenmaal se
rieus. Zeer consciëntieus ook,
zozeer zelfs dat ex-minister
W.F de Gaay Fortman (toch
ook bepaald geen toonbeeld
van frivoliteit) in een gesprek
in 1983 zei: 'Vergeleken met
Zijne Koninklijke Hoogheid
ben ik een volstrekt lichtzin
nig type'.
Maar Van Kuppenveld kent
de prins ook anders: 'De prins
heeft wel gevoel voor humor,
maar die is een beetje Engels
van aard. Veel 'understate-
SUSKEENWISKE
"TAZUUR EN TAZIJN"
delijk dat de ziekte, waarvan
hij zelf zei nooit te hebben ge
weten dat het zó erg kon zijn,
heel grote invloegd op Claus
heeft gehad. Hij is zo mogelijk
nog serieuzer geworden. Dui
delijk is dat er nog minder re
den om te lachen is'.
Wat de problematiek betreft,
zaken die mogelijk tot de ziek
te van de pries hebben bijge
dragen, gaat Van Kuppenveld
voornamelijk in op de periode
van vóór 1982. Zo zouden rap
porten die de prins destijds als
Bijzonder Adviseur voor Ont-
wikkelingssmanewerking liet
uikomen, door toedoen van de
toenmalige minister C. van
Dijk direct in de onderste bu
reaula zijn gedumpt. De baan
waarin prins Claus zich einde
lijk happy voelde, zou totaal
zijn uitgehold en de auto waar-
ments', vaak alleen te ontdek
ken door de plotselinge ironie
die uit zijn ogen straalt of het
licht optrekken van een
mondhoek'.
Het huwelijk van het konink
lijk paar wordt als 'goed' be
schreven. De prins zou zijn
vrouw om haar kwaliteiten
prijzen en de koningin zou
haar man vaak hard nodig
hebben. In het hoofdstuk 'Er
mag geklapt worden' schrijft
de auteur: 'Het is ook aan
doenlijk de manier te zien
waarop Beatrix naar Claus
kijkt, zo van 'gaat het goed'.
Het echtpaar is in de loop der
jaren een hecht team gewor
den en verstaat elkaar met het
kleinste gebaar. Over het ge
zinsleven op Drakensteyn en
Huis ten Bosch komt zo weinig
mogelijk naar buiten. Zij be
schouwen dit als een strikte
privé-aangelegenheid. Wel
kun je merken dat het een
hecht gezin is. Als het echt
paar op bezoek is in het bui
tenland, wordt als het enigs
zins mogelijk is iedere dag met
thuis gebeld'.
Tweede inzinking
Vlak voor het boek ter perse
ging, werd de tweede inzin
king van de prins bekend. Dit
feit wordt dan ook summier
beschreven: 'De prins zelf Zegt
in maart 1991: 'Je bent nooit
meer dezelfde die je was voor
je ziekte'. Op dat moment
geeft hij aan aan dat de ziekte
'over' is. Maar op 1 juli 1991
wordt de prins opgenomen in
het Haagse Bronovo-zieken-
huis vanwege 'een herhaling
van de klachten van depres
sieve aard', zoals de Rijksvoor
lichtingsdienst meedeelt. In de
tewel 'koninklijk huis-geen
functie'.
De auteur in 'Claus, Prins der
Nederlanden': 'Voor een ar
beidzame, intelligente man als
Claus die bovendien op het
standpunt staat dat je je tijd
goed moet besteden en die
meer wil zijn dan 'goed voor
het briefhoofd', is dit een situ
atie die nauwelijks te verteren
Beel
In het boek schrijft Van Kup
penveld dat het vooral te wij
ten is aan de vice-president
van de Raad van State, dr
Beel, dat de prins zich zo in
een keurslijf liet persen: 'Van
Beel mocht niets. Die was
doodsbenauwd dat het einde
van de monarchie in zicht
was, zodra leden van het Ko
ninklijk Huis iets echts gingen
doen. Daar kreeg je maar last
mee. Beel prentte prins Claus
in dat hij nooit zijn eigen me
ning mocht geven. En Claus
maakte zich dat, consciëntieus
als hij is, geheel eigen. Nog ja
ren later kon hij in vergade
ringen, als hij een fluisterende
opmerking maakte en als ant
woord kreeg 'zeg dat nou
hardop', zeggen: 'Nee, nee, dat
vindt papa Beel niet goed'.
Maar achteraf nuanceert de
auteur haar mening liever.
„Beel had niet de schuld aan
alles. Hij was wel een van de
mensen die veel invloed op de
prins had. Maar Claus heeft de
enorme status die Beel de ko
ninklijke familie toedichtte,
veel te letterlijk genomen en
zijn taak veel te zwaar opge
vat. Als de prins een andere,
meer soepele persoon was ge
weest, zou alles anders zijn
verlopen'.'
De laatste jaren krijgt prins
Claus van het kabinet wat
meer de ruimte orn zijn des
kundigheid te ontplooien. Te
recht besteedt Van Kuppen
veld in haar boek ruimschoots
aandacht aan zijn activiteiten,
waarmee de prins af en toe
zelfs zijn nek uitsteekt. Want
het was de prins die in mei
van dit jaar, luttele weken
voor zijn nieuwe inzinking,
nog grote belangstelling trok
met een toespraak waarmee
hij het driejaarlijkse wereld
congres van ontwikkelingsdes
kundigen opende. Hij maakte
er toen geen geheim van dat
ontwikkelingshulp op de
meeste fronten ernstig te kort
schiet. Een moedig optreden
voor iemand die weet dat hij
hiermee op gevoelige tenen
trapt.
Na een moeilijk begin behoort
prins Claus nu tot de meest po
pulaire leden van ons konings
huis. Menigeen zal het dan ook
betreuren dat juist hij getrof
fen moet worden door een
kwaal die, zo valt langzamer
hand te vrezen, van blijvende
aard zal zijn. Maar de lezer die
in 'Claus, Prins der Nederlan
den' de werkelijke achtergron
den van zijn ziekte hoopt aan
te treffen, komt bedrogen uit.
De auteur heeft daar niets aan
toe te voegen: „Wat de oorza
ken zijn? Daar laat ik me niet
over uit".
BAYRUT Voor de
meesten van ons die de
afgelopen zevenen ëen-
i half jaar verslag hebben
uitgebracht over de ont
wikkelingen in het Mid
den-Oosten, was het gijze
laarsrelaas één van de
meest frustrerende en de
primerende verhalen. Af-
gezier; van de, misschien
onnodige, angst van fami
lieleden dat wij, journalis
ten, persoonlijk betrokken
zouden raken, waren er
de talloze verspilde nach
ten door niets opleveren
de tips van Arabische con
tactpersonen of schimmi
ge groeperingen die ont
wikkelingen beloofden
die later valse hoop ble
ken te zijn.
Velen die werden vastgeke
tend aan radiatoren, lichame
lijk werden mishandeld en
psychisch naar de afgrond van
de waanzin werden gedreven
in schuilplaatsen die het
woord 'cel' geen eer aandoen,
waren kennissen, collega's of
goede vrienden van vrienden.
De wens is misschien de vader
van de gedachte geweest bij
veel van de eerdere geruchten
over vrijlatingen - geruchten
die over de hele wereld hoofd
redacteuren tot razernij heb
ben gebracht.
Donderdag was er echter spra
ke van een daadwerkelijke
verandering, een teken dat
voor de eerste keer de diplo
maten zegevierden over de
terroristen.
In plaats van de gebruikelijke
vloed van diplomatieke lok
kertjes, bedoeld om de kidnap
pers op de voorpagina's van
kranten en in de televisiejour
naals te houden, was er een
toonverandering in de verkla
ringen van de kidnappers in
Bayrut. De Israëlische onder
handelaars lijken er nu ver
trouwen in te hebben dat er
een fatsoenlijk diplomatiek
proces in gang is gezet, met
een gerede kans dat de tien
westerlingen die nog in Liba
non gevangen worden gehou
den zullen worden vrijgelaten.
Geblinddoekt
Als het voorgevoel van erva
ren Midden-Oosten commen
tatoren juist blijkt te zijn, zal
dit een nieuw tijdperk inlui
den; het zal een van de groot
ste veranderingen zijn die de
verschuiving van de bondge
nootschappen door de Golfoor
log teweeg heeft gebracht.
Bayrut, eens de meest bruisen
de en beschaafde stad in het
gebied, zal weer veilig bezocht
kunnen worden door diegenen
die niet bereid waren een lot
te riskeren dat de meeste jour
nalisten als erger dan de dood
beschouwen.
Het signaal dat de Verenigde
Naties in New York van ver
schillende kanten bereikte, is
dat de Iraanse leider eindelijk
heeft getriomfeerd over het
verzet binnen zijn regering te
gen zijn persoonlijke vastbe
slotenheid om het gijzelaars
dossier te sluiten en een einde
te maken aan het internatio
naal isolement van Iran.
Terwijl hij nog maar een paar
maanden te gaan heeft als se
cretaris-generaal van de Vere
nigde Naties, heeft Javier Pe
rez de Cuellar gereageerd met
een vasthoudendheid die in in
liet verleden niet altijd is ge
toond. Journalisten die deze
verandering hebben opge
merkt, brengen de vrijgelaten
Amerikaanse gijzelaar David
Jacobsen in herinnering. Hen
ry Kissinger had gezegd dat de
gijzelaars het beste een eigen
uitweg konden zoeken. „We
zaten daar geblinddoekt in die
hete, zweterige kamer", ver
telde Jacobsen later. „Ik dacht,
mijn God, Henry, wat hebben
hebben we nog voor uitweg?
Er zijn hier drie gewapende
wachtposten, er zit een hangs
lot op de deur en er zijn geen
ramen".
Volgens contacten in Teheran
werd de nederlaag die Irak als
regionale supermacht in de
Golfooorlog werd toegebracht
uitgelegd als een open deur
voor Iran om de plaats van
Irak in te nemen. Zelfs de ver
bitterde radicalen die vijandig
staan tegenover de pragmati
sche Rafsanjani beseffen de
prangende noodzaak van wes
terse investeringen. Geduren
de talloze geheime bijeenkom
sten, waarbij een kleurrijke
reeks bemiddelaars de revue
passeerde, gaven de Verenigde
Staten Iran echter te kennen
dat er geen sprake zou zijn
van baar geld en know-how
zolang er nog maar een gijze
laar werd vastgehouden.
Achterbaks
Dit had tot gevolg dat Iran zijn
allang bekende maar vaak
achterbaks ontkende invloed
over de kidnappers, een isla
mitische maffia van drie pro
minente Libanese clans, heeft
doen gelden. Met als resultaat
de vrijlating in augustus van
de Britse gijzelaar John
McCarthy en de Amerikaan
Edward Tracy.
Hun vrijlating was de eerste
stap in wat de pro-Iraanse Re
volutionaire Gerechtigheid
Organisatie donderdag een
„VN mechanisme" noemde om
de vrijlating van 'iedereen' te
bewerkstelligen, dat wil zeg
gen van zowel de westerse gij
zelaars als de Palestijnse ge
vangenen in Libanon en alle
nog levende Israëlische solda
ten.
In maart, toen de verborgen
machtsstrijd in Teheran nog in
volle gang was, moest de ui
terst conservatieve leider van
de Shia beweging, midden ja
ren tachtig opgericht met
Iraanse steun, plaats maken
voor de meer flexibele Sjeik
Abbas Mousawi. Zelfs in die
vroeger stadia, toen het kwets
bare diplomatieke pakket
werd samengesteld, werd al
erkend dat van de zeven Is
raëli's die vermist worden in
Libanon, kapitein Ron Arad
het grootste probleem zou vor
men. Arad verdween bijna
twee jaren geleden en is waar
schijnlijk als enige van de ze
ven Israëli's nog in leven.
Vorige week meldde Radio Is
raël dat hij door zijn overwel
digers voor 500.000 dollar was
verkocht aan Iraanse revolu
tionaire gardes in Libanon.
Wat hier ook van waa;
verblijfplaats van Ai
vend of dood, zal nau1
moeten woren vas
voor de laaste stukken
door de VN ontworper
op hun plaats vallen
voordat dat gebeurt
nog andere ontwi'
verwacht, misschien
weekend.
Imago
Het gijzelaarsverhaal
10 februari 1984 toen d
rikaanse professor Fra
gier in Bayrut werd g
De timing van het ei:
het verhaal is niet all<
resultaat van de vera
gen in Teheran, maar
het plotselinge sameng;
de belangen van Israël
rië. De twee vijanden
trappelen om hun ini
naai imago op te poetst
de eerste grootschalige
conferentie over het
Oosten, die volgende
ergens in Europa pl;
moeten vinden.
Nu James Baker spoed'
het gebied zal terugkei
zijn zevende vredesmis
dergraaft de vrijlating
Palestijnse gevangene
raël als tegenprestatie
repatriëring van het s
overschot van een vai
ven Israëlische soldat
beschuldigingen dat h
onbuigzaam zou zijn. Sj
nu de steun uit de So'
moet ontberen, wil de
goedkeuring
die het land kreeg ti
een leidende rol op zit
in de coalitie tegen In
Libanon, dat vijftien
mende jaren van burge
achter de rug heeft, w
de zo broodnodige buil
se investeerders ervar
tuigen dat het veilig is
rug te keren.
Uit de stroom van retol
donderdag uit Bayrut
lijkt op te maken dat,
de duidelijke struikelb
het einde van de gri
beproeving van de
nog slechts een kwes
'ki-0
be
van
gev
van
an
>1
iod
!er
msen
J estelli
jnse
ofein A
li lestijr
Nog
irden
racht,
king
070 -3 190
Vertrek: 2 oktober
7- daagse vliegreis
Een culinaire en culturele reis
voor de levensgenieter!
Herkent u zichzelf in de omschrijving van
levensgenieter, genieten van natuur
schoon, lekker eten met de daarbij beho
rende wijnen en het opdoen van een vleug
je cultuur?
Dan is dit de reis voor U!
U verblijft m de provincie VITERBO, rijk
aan architectonische hoogstandjes uit alle
tijden. De reisleider leidt u langs de mooi
ste plekjes, laat u de lekkerste wijnen proe
ven en brengt u naar de beste tratug^^
■Prijs:
/7TC\
Inclusief retourvlucht Amsterdi
per lijndienst ALITALIA alle tran
vervoer per luxe touringcar ver)
middenklasse hotel COLUMBUS
ontbijt alle kamers met douche;
toilet lunches volgens program
sief wijn en koffie excursieprogri
welkomstdiner op de eerste
sief wijn reisleiding tijdens gehel
toeslag 1-persoonskamer f. 80,-
Vraag vrijblijvend het uitgebreide prograi
7 beter \tmeden flinter de pobrten 7azuur ende 7azun
'ten angst ende gevaar uw deelgenoot zun huwen lang
.7 knarsen ende kniezen maar met den hulden sleutel
moet je delen o/te kiezen
De waarheid 'Ik hebeenslud/e to-
maakt van Temse. tot voor de
domeinenen ik ben er zeker van
dat er ergensen ik vermoed op de bo
dem van de Schelde, een gouden slev-
tel f( die toegang verleent tol iels
geweldigs en geheimzinnigs
larie en apekoolTjjfe
