ursus meditatie wapent
mbtenaar tegen stress
ONDERBREEK HET WERK
VOOR DE TROONREDE
alEMEENTEN INVESTEREN IN ZEN-CURSUSSEN
NV staat alleen met
ess akingsoproep bij NS
Ritzen wil
nieuwe
fusiegolf
in hbo
Van der Meulen tegen wao-plannen
h{^
MHP
BINNENLAND
VRIJDAG 13 SEPTEMBER 1991
nt het
chtkoj
macht
eeft
le mai
spresii
ieken
hun
I
oortze
:i INIQUE VAN DE VEN
dat ei
er nie
tledig ECHT De Utrecht.
ambtenaren die een
■cursus hebben ge-
1, kunnen zich beter
mtreren en ontspan-
Reden voor de ge
iten Rotterdam en
it! terdam om zich ook
et mediteren te stor-
De Vereniging van
njerlandse Gemeenten
juicht de cursussen
in de hoop dat het
verzuim onder amb-
ren zal dalen.
-Duit
le
een
•oft
•s, de
Dvenefte'
M G
erker
omdat e.
pnn
mi
•ervië
GeiC
i(
reke
rleggi
i het
itenaren leren medite-
lie doen op een dag toch
anders?" Achterhaald
Ambtenaren hebben
eselijk druk, weet An-
Hoeksema, medewerk-
de afdeling Ontwik-
Personeelsbeleid. „Bij
meente Utrecht heeft ie-
wel te lijden gehad on-
bezuinigingen en reor-
atie. Het besef dat een
bij de gemeente geen ze-
id meer biedt tot aan je
'toen en de hogere eisen
van gemeente en burgers, ge
ven meer stress op het werk.
Een Zen-ontspanningscursus
leert mensen omgaan met
Oefening
Ze zitten er nog wat onwennig
bij. Beetje krom en kijkerig.
Vijftien ambtenaren van de
gemeente Utrecht op een
tweedaagse cursus Zen-ont
spanningstechniek. 's Morgens
heeft cursusleider Riens Rits-
kes uitgelegd wat Zen is en
waarvoor het dient, en nu be
gint het uiteindelijke medite
ren. De benen gekruist, rechte
rug, handen ontspannen voor
de buik en rustig in- en uita
demend. Elke uitademing
wordt in stilte geteld. Tot tien.
Steeds tot tien, totdat er vijf
tien minuten voorbij zijn.
Kriebelende haren moet je la
ten kriebelen, slapende benen
laten slapen, gedachten over
werk of geliefde verdrijven.
Alle concentratie moet gericht
zijn op de ademhaling waar
door je de sleur van alle dag
vergeet en ontspant. Elke dag
één tot twee kwartiertjes me
diteren en je kunt de hele we
reld aan, weet Ritskes. Hij
heeft een jaar in Japan gestu
deerd voor Zen-leraar en me
diteert al jaren. „Zen is de
kunst om het leven als oefe
ning te leren ervaren. Alles
wat je doet, moet je zo goed
mogelijk doen. Dat is de weg
naar zelfontplooiing, gelukkig
zijn. Het is voor mensen het
meest bevredigend als ze uit
zichzelf kunnen halen wat
Werk is een oefening, eten en
drinken, de afwas doen, on
kruid wieden, alles. Met trots
wijst Ritskes naar de kade
voor zijn Zentrum aan de
Utrechtse gracht. Geveegd en
geen sprietje onkruid te be
kennen. Het perkje om de
boom is geharkt. Niet zomaar
recht toe recht aan, maar in
rondes. „Dat is een uitdaging
voor mij", zegt Ritskes. Zelden
betrapt de meester zich op een
achteloosheid. Zitten wachten
op de weersverwachting en
opschrikken bij de verkeersin
formatie. kent Ritskes niet.
Door meditatie heeft hij zich
geleerd te concentreren en be
heersen. „Het gaat erom dat je
dagelijks minstens een kwar
tier voor jezelf neemt. Zen is
een vorm om dat kwartier in
te vullen. Niets bijzonders ei
genlijk. Zen is eten als je trek
hebt, drinken als je dorst hebt
en slapen als je moe bent. Nu
zul je denken, dat doet toch ie
dereen? Niet dus. De meeste
mensen denken aan hun werk
als ze eten, piekeren als ze
drinken, dromen als ze sla-
Zweverig gedoe
Het nuchtere en praktische
karakter van de Zen-ontspan
ningscursus van Ritskes (zelf
aan Zen begonnen om zich be
ter te kunnen concentreren
voor zijn studie aan de HEAO)
trok de gemeente Utrecht aan.
Hoeksema: „Als het van dat
zweverige gedoe was, hadden
we het nooit gedaan. We zoch
ten iemand die bedrijfstrai-
ning geeft en niet een of ande
re goeroe. Daar wilden we als
werkgever onze vingers niet
aan branden". De nuchterheid
van Ritskes en zijn ervaring
met het begeleiden van stu
denten. en het geven van cur
sussen voor het politiestudie
centrum, deden de gemeente
besluiten de Zen-cursus op te
nemen in de brochure, naast
de traditionele cursussen taal
vaardigheid, loopbaanplan
ning, leidinggeven en pensioen
in zicht.
De reacties waren overweldi
gend. Hoeksema: „In een mum
van tijd hadden we 65 aanmel
dingen, twee tot drie keer zo
veel respons dan bij andere
cursussen". De kosten, vijf- tot
zeshonderd gulden per per
soon, zijn voor rekening van
de gemeente. De cursus mag
v
n m<
taire
wordi
;e IECHT De spoorwegvakbond FSV voelt er niets voor om
te 'rinsjesdag het treinverkeer stil te leggen. De bond onder-
ii nt evenmin de stakingsoproepen van de Vervoersbond FNV
[r 26 september en 7 oktober. Omdat ook de Vervoersbond
avisclf grote twijfels heeft over het stilzetten van treinen in het
•r van de acties tegen de wao- en Ziektewetmaatregelen van
iabinet, dreigt de FNV-bond alleen te komen te staan in zijn
ingsoproepen.
FSV besloot gisteren dat het stilleggen van het treinverkeer
ns de troonrede „te ingrijpende gevolgen heeft voor zowel
du eizigers als het personeel van de NS". De Vervoersbond
r moet noS een definitief besluit nemen, maar heeft al laten
n weinig heil te zien in de stakingen. Ondanks de lauwe
ties van de andere bonden heeft de Vervoersbond FNV te
le jen gegeven dat „de acties gewoon doorgaan".
gelukt op weg
stisci egrafenis
als Fj
inwoners van
zijn gisteren
leven
zoudf nen door een
onfeiiersongeval op
tsweg A1 ter
van Holten,
van hun
enoten raakten
ld. Het viertal
p weg naar een
fenis vanuit de
ii Orthodoxe
Enschede. De
ian de Belgen
vermoedelijk
lapband en
over de kop.
izittenden
!n uit de wagen
gerd. Als gevolg
et ongeluk
inden er files.
FOTO: PERS UNIE
Een rechercheur bekijkt een negatief in de valsemunterij in Hil
versum. Links een Heidelbergpers waarop valse dollars werden
gedrukt.
FOTO: ANP
Politie doet inval in drukkerij valse dollars
HILVERSUM Bij een
inval in een bungalow aan
de Hilversumse Aruba-
laan heeft het Regionaal
Bureau Zware Criminali
teit van de Haagse politie
gisteren een drukkerij
ontdekt waar biljetten van
honderd dollar werden
nagemaakt.
Rechercheurs troffen in de ga
rage een offsetpers en nog
twee andere drukpersen aan,
evenals een reprocamera, pa
pier en chemicalieen. In het
huis werd wel een boekhou
ding, maar geen enkele dollar
gevonden. Er zijn evenmin ar
restaties verricht, omdat op
het moment van de inval ws
er niemand in de bungalow
aanwezig was. Volgens de
Haagse politiewoordvoerder J.
van Woensel is de drukkerij al
enige tijd niet meer gebruikt
en hebben de verdachten alle
tijd gehad om alles op te rui
men. In de garage zou voor
tientallen miljoenen guldens
(opgedrukte waarde) aan vals
geld zijn gemaakt.
Het geld is waarschijnlijk op
de internationale markt in
omloop, hoewel het nog niet is
aangetroffen. De politie ver
moedt dat de kwaliteit van de
biljetten 'erg goed' is.
Het rechercheteam kwam de
valsmunterij in juli van dit
jaar op het spoor door de
vondst van 16.000 kilo, hasj ter
waarde van 45.000 gulden, aan
boord van een schip. Via de
arrestanten, die ook bij de
handel in valse dollars bleken
te zijn betrokken, achterhaal
de de politie het adres in Hil
versum. De politie sluit niet
uit dat de opgerolde valsmun
terij en drugshandel activitei
ten zijn van een internationaal
opererende bende.
bovendien in werktijd worden
gevolgd. Al met al een forse
investering, maar het rende
ment is dusdanig dat de ge
meente nog meer Zen-cursus
sen gaat organiseren. „De cur
sisten van de proefcursus in
het vooijaar waren, enkelen
uitgezonderd, buitengewoon
positief. Mensen hebben ver
klaard beter met stress te kun
nen omgaan. Wellicht dat
daardoor ook het ziektever
zuim daalt, maar dat is bij
zaak", aldus Hoeksema.
Spanningen, slapeloosheid,
concentratiemoeilijkheden en
nieuwsgierigheid zijn de be
langrijkste redenen voor amb
tenaren om aan de cursus deel
te nemen. „Ik had het gevoel
dat ik effectiever kon werken
als ik mij beter zou kunnen
concentreren", aldus één van
de cursisten. „Ik wilde ook le
ren om thuis het werk van mij
af te zetten. Ik bleef soms
maar doormalen en kwam
maar moeilijk in slaap. Nu heb
ik meer rust gekregen waar
door je beter luistert en ade
quater reageert". Maar er zijn
ook mensen die weinig effect
ondervinden, vooral omdat ze
na enkele weken de discipline
niet meer kunnen opbrengen
om dagelijks een kwartiertje
voor zichzelf te nemen.
Ziekteverzuim
Het succes van de Zen-cursus
in Utrecht is voor de gemeente
Rotterdam reden in februari
eenzelfde cursus te organise
ren. Amsterdam heeft nog dit
jaar een proefles en het minis
terie van VROM heeft inmid
dels ook belangstelling ge
toond. De Vereniging van Ne
derlandse Gemeenten (VNG)
juicht de ontspanningscursus
toe. Adjunct-secretaris J. Jans
sen van het college Arbeidsza
ken: „In het arbeidsproces zijn
zowat alleen nog maar top
sporters werkzaam. Als je nü
nog aan het werk bent, sta je
onder hoge druk. Komen
daarbij ook nog eens spannin
gen door reorganisatie, dan is
het heel goed om mensen
weerbaarder te maken, beter
bestand te maken tegen stress.
En dat mag best wat kosten.
Wat is duur? Als je door een
cursus kunt voorkomen dat er
één werknemer uitvalt, dan
heb je je investering al terug
verdiend".
Veel geknoei
met tachograaf
DEN HAAG Met zevenen
dertig procent van de tachogra
fen in vrachtwagens wordt ge
fraudeerd. Dat concludeert de
afdeling verkeer van de rijks
politie Den Haag, die honderd
voertuigen op het gebruik van
tachografen onderzocht. Het
gebruik van een tachograaf is
verplicht voor vrachtwagens,
omdat daarmee bijvoorbeeld
snelheid en duur van de rit
kan worden gecontroleerd.
Aanleiding voor het onderzoek
was een aangehouden vracht
wagen die 105 kilometer per
uur had gereden, maar een ge
registreerde snelheid van 80 ki
lometer per uur op de tacho
graaf aangaf. Bij nader onder
zoek bleek dat een onderdeel
van het electronische type ta
chograaf na verbreking van de
verzegelingen met een schoe-
vedraaiertje te beïnvloeden is.
Door het verhogen van het
aantal impulsen kan de gere
gistreerde snelheid worden
verlaagd en de afgelegde af
stand worden verminderd.
Verder werd verbreking, be
schadiging of ontbreken van de
verzegeling van de tachograaf,
gewijzigde onderdelen en ge
bruik van verkeerde tacho-
graafschijven geconstateerd. In
sommige apparaten bleek een
gaatje geboord om metingen te
kunnen beïnvloeden en in een
aantal gevallen werden onge
nummerde zegels en kleine
schroevedraaiertji
boards aangetroff
Als de regering besluit om in
oktober 1992 de snelheidsbe
grenzer in te voeren, moet
vooraf paal en perk worden ge
steld aan het gemanipuleer met
de tachografen, stellen de on
derzoekers. Zonder een goed
werkende tachograaf kan een
snelheidsbegrenzer namelijk
niet werken, omdat het snel
heidssignaal aan de snelheids
begrenzer door de tachograaf
wordt afgegeven. Daarom con
cludeert het onderzoek dat en
verzegelingssysteem moet wor
den ingevoerd dat manipulatie
onmogelijk maakt.
Het ministerie van verkeer en
waterstaat is het op dit punt
met de onderzoekers eens. „Wij
zullen deze gegevens zeker
meenemen in het algehele on
derzoek dat wordt verricht
naar de verschillende systemen
van snelheidsbegrenzing", al
dus een woordvoerder. „Daar
zijn wij al geruime tijd mee be
zig. Er wordt onder andere ge
dacht aan een zogenoemde
black box, een afgesloten appa
raat dat manipulatie moet
voorkomen".
Nederl;
aruik ov-jaarkaart
lenten valt mee
HAAG Het misbruik
studenten van hun ov-
iart valt mee. Het per
studenten dat de kaart
raakt door verlies of dief-
ledraagt 'slechts' 4 pro-
Begin dit jaar werd nog
hoger percentage ver
van 5, 6 of 7 procent. De
e paarse ov-studenten-
wordt voorzien van een
ijescode die het mogelijk
maken met hulp van een
bare computer in trein,
n tram de ongeldige of
nrechte verkregen kaar-
uit te halen. De BV OV-
ntenkaart denkt hiermee
linde te kunnen maken
lisbruik van de kaart. De
e computers worden
in de omgeving van
waar veel duplicaten
aangevraagd. Jaarlijks
n zo'n 24.000 van de zes-
irdduizend ov-kaarthou-
m duplicaat aan wegens
of diefstal.
Project helpt ouderen bij misdaadpreventie
,er, tare
aalstieer
(Vervolg van de voorpagina)
door
B WILLEM GOUDRIAAN
DEN HAAG Twee ou
dere mensen staan zij aan
zij. De ene legt ter onder
steuning zijn hand op de
schouder van de ander.
Het is één van de ontroe
rende tekeningen uit het
gloednieuwe 'Handboek
Ouderen en Criminaliteit',
dat is samengesteld op ini
tiatief van welzijnswer
kers uit Scheveningen en
de Haagse politie. In het
boek staan allerlei tips om
te voorkomen dat bejaar
den het slachtoffer wor
den van misdrijven.
Het ministerie van justitie rea
geerde positief, toen de afde
ling criminaliteitspreventie
van de Haagse politie met een
nieuw plan kwam om ouderen
weerbaarder te maken. Poli
tieman Cees Hoogervorst ont
wikkelde het project in sa
menwerking met de Scheve-
ningse ouderenconsulent Alex
Verbauwen en voorzitter Jac
ques Turlings van de wijkou-
derenhulp in Scheveningen.
'Ouderen voor ouderen' is
kortgezegd de basis waarop
het hele plan rust. „Het is een
vorm van voorlichting waarbij
ouderen elkaar helpen hun ei
gen kracht te ontwikkelen, in
plaats van te worden betut
teld", aldus de Scheveningse
welzijnswerkers.
Het unieke van het project
schuilt in de vorm waarin de
voorlichting wordt gegoten.
De initiatiefnemers hebben de
ervaring opgedaan, dat massa
le voorlichtingsavonden in
grote zalen geen zoden aan de
dijk zetten. „De bejaarden krij
gen daar zoveel vormen van
criminaliteit voorgeschoteld,
dat ze nog banger naar huis
gaan dan ze al waren". Hun
eigen, specifieke problemen
kwamen echter niet aan de
orde. Vandaar het idee om een
huiskamerproject op te zetten
met een individuele benade
ring. Waarbij de bewoner niet
wordt 'betutteld' door een
agent, maar op gelijkwaardige
basis kan praten met een an
dere bejaarde.
Volgens Cees Hoogervorst van
de Haagse politie zijn er
'schrikbarende' signalen over
de diverse manieren waarop
ouderen in de samenleving de
dupe worden van crimineel
gedrag. Het gaat daarbij niet
alleen om 'bekende' misdrij
ven als tasjesroven en babbel
trucs, maar ook om gewetenlo
ze uitbuiting van eenzame be
jaarden die hun vertrouwen
hebben geschonken aan een
oplichter. „Veel ouderen voe
len zich alleen en zijn blij als
er iemand aanklopt. Er ont
wikkelt zich een 'vriendschap
pelijke' relatie waarin de be
jaarden geld gaan afstaan, tot
dat ze helemaal zijn uitgekleed
en hun complete vermogen
kwijt zijn".
DEN HAAG Minister Rit
zen (onderwijs) wil een nieu
we fusiegolf in het hoger be
roepsonderwijs (hbo). Volgens
de bewindsman zijn de tachtig
hogescholen, die in 1984 uit
circa 400 hbo-opleidingen wer
den gevormd, in veel gevallen
nog te klein. Ritzen schrijft dit
in het Hoger Onderwijs en
Onderzoek Plan (HOOP) dat
hij volgende week dinsdag sa
men met de onderwijsbegro
ting voor 1992 presenteert.
De HBO-raad, de vereniging
van Nederlandse hogescholen,
wil nog niet uitgebreid reage
ren voordat de raad het HOOP
heeft gelezen. Volgens een
woordvoerder is de raad ech
ter „in ieder geval tegen fusies
onder dwang".
De 80 bestaande hogescholen
verschillen sterk in omvang.
De 29 kleinsten hebben min
der dan 1500 studenten. De
drie grootsten hebben een stu
dentenpopulatie die de 12.000
te boven gaat.
Met name een aantal kleine
pedagogische academies en
heao's zouden in andere, gro
tere hogescholen moeten op
gaan, vindt Ritzen. Grote ho
gescholen hebben meer onder
wijsmogelijkheden, kunnen
gemakkelijker tot onderlinge
taakverdeling komen en nieu
we studieprogramma's begin
nen. Bovendien bieden grotere
hogescholen meer carrièremo
gelijkheden voor hun perso
neel en kunnen zij beter con-
met de universiteit.
Oudere jongeren
Een grimeur beschildert een FNV-jongere zodat hij veel ouder lijkt. Dit gebeurde in het kader van
een gistermiddag in Den Haag gehouden actie. Hiervoor kwamen enkele tientallen jongeren van de
vakbonden FNV en CNV op de been. Zij protesteerden tegen de wao-plannen van de regering die
volgens hen op leeftijd discrimineert.
FOTO: ANP
DEN HAAG Eerste-
Kamerlid voor het CDA
en voormalig CNV-voor-
zitter Van der Meulen zal
tegen de ingrepen in de
ziektwet en wao stemmen.
De senator verwacht dat
meer Eerste-Kamerleden
van het CDA de plannen
zullen verwerpen.
Van der Meulen zegt in een
interview met het vakbonds
blad Opinie van het CNV on
overkomelijk bezwaren te
hebben tegen de plannen. Hij
verwacht overigens dat de
vakbeweging bij de cao-onder
handelingen de schade, zal
kunnen herstellen. Van der
Meulen denkt dat de werkge
vers geen langdurige arbeids
onrust voor de plannen over
hebben.
De CDA-senator vindt dat het
kabinet niet aan de uitkerin
gen van de mensen mag zitten
die geen kansen hebben op an
der werk. „Van de onomkeer
bare schrijnende gevallen
moet iedereen afblijven. De
volledig afgekeurden, de bona
fide wao'ers mogen niet onder
de kwaden lijden. Dat leeft
ook sterk binnen het CDA",
aldus Van der Meulen die een
minderheidsstandpunt binnen
zijn partij inneemt.
5PER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
De hbo-raad vindt dat de ho
gescholen zelf moeten beslis
sen of deze argumenten voor
hen voldoende reden zijn om
verder te fuseren. De woord
voerder van de raad wijst er
op dat dit in bijvoorbeeld Am
sterdam, Brabant en Limburg
op dit moment ook al gebeurt.
De raad vraagt zich dan ook af
of er eigenlijk wel behoefte is
aan een ministerieel fusieplan.
Ritzen heeft met een nieuwe
fusiegolf in het hbo geen be
zuiniging voor ogen. De vor
ming van de nieuwe, grotere
scholen zou in een zodanig
tempo moeten verlopen dat er
ook geen extra kosten, bijvoor
beeld in de vorm van een gro
ter beroep op wachtgelden
voor werkeloos personeel, zul
len zijn.
Winsemius eredoctor
DELFT De Technische
Universiteit in Delft heeft
oud-minister dr. P. Winsemius
een eredoctoraat toegekend
voor zijn inzet voor het milieu
in de periode 1982 tot 1986,
toen hij minister van VROM
was. Zijn verdiensten kenmer
ken zich volgens de universi
teit door de systematische aan
pak van de problemen, het di
rect zoeken naar een oplossing
ervan en de persoonlijke inzet.
ADVERTENTIES
de aanpak van de milieucha
os", aldus een woordvoerder
van de Technische Universi
teit. Voorts leverde Winsemius
een belangrijke bijdrage aan
de bewustwording van de sa
menleving dat het milieu in
feite één gesloten keten vormt.
Hij wist daar iedereen, zowel
de vervuilers als de bestuur-
ders voor te interesseren.
Dinsdag 17 september. Prinsjesdag. De Troonrede.
Blijft het kabinet bij z'n ongezonde plannen voor WAD
en Ziektewet? Oordeel zelf.
Geef gehoor aan de oproep van de complete Neder
landse vakbeweging: onderbreek hel werk en volg de
Troonrede!
Kijk vanaf 13.00 uur naar Nederland 3 of stem af op
Radio 1
Ambtenaren bezig met hun meditatieoefeningen.
FOTO: PERS UNIE
