'ostnatale depressie heeft
iets met hormonen te maken
hinderen mogen vaker acteren
PvdA-gewesten vegen vloer aan met wao-besluit
Ook bij jongeren
sprake van politieke
aardverschuiving
idóe-OowiOMt
in Blojts
door
1 systeftc
plan
udenten techniek
ijgen extra beurs
HAAG Studenten aan de techni-
universiteiten die door de beperkin-
in de studiefinanciering in de proble-
1 komen, kunnen straks een half jaar
er studeren op kosten van hun univer-
De drie technische universiteiten in
Eindhoven en Enschede krijgen een
waaruit ze voor deze studenten de
en voor levensonderhoud kunnen
len Minister Ritzen van onderwijs
it met dit plan in het nog geheime Ho-
Onderwijs en Onderzoek Plan, dat op
qesdag wordt gepubliceerd. De extra
liebeurs' moet bijdragen aan bestrij-
van het dreigend tekort aan academi-
.et een technische opleiding, doordat
:1 -ant-studenten die denken dat een
nische studie voor hen te zwaar is,
de streep worden getrokken.
'centr
ka wt
terk
ior de
IIOMOTIE-ONDERZOEK DOOR RIETHOVENSE HUISARTS
ichtige
jedeelt
gheid.
een tv
ile ver
en ka
lende
ste kat
kele p<
INEMARIE VAN DER KOLK
chap
i dat
t deC
tW(
e brot
rc wil
:ische
de mi
macht
THOVEN Het ont-
van een postnatale
jssie bij vrouwen
stal pas drie maanden
de bevalling heeft
eg gstwaarschijnlijk niets
hormonen te maken,
leer liggen de oorza-
op het vlak van rela-
en het optreden van
•essies tijdens de
ngerschap.
ideel
schille
aide
verstfhi
ika is
sidenl
de bla
den
De KI
De K
arte
liet al
heersi
if. De
jaren
nkatha
i het
'artij
BINNENLAND
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1991
Kamer wil verplicht
advies SER afschaffen
DEN HAAG Een meerderheid in de
Tweede Kamer is voor het afschaffen
van de wettelijke verplichting van het
kabinet om de Sociaal-Eeconomische
Raad (SER) om advies te vragen bij
wetsvoorstellen.
Dat zei VVD-kamerlid Robin Linscho-
ten vanochtend voor de KRO-radio.
Volgens Linschoten steunen VVD, D66
en PvdA dat idee. Hij zal daarom snel
een intiatief-wetsontwerp indienen om
de verplichting te schrappen. Linscho
ten vindt dat de SER wordt misbruikt
door de politiek, zoals volgens hem ook
is gebleken tijdens de discussie rond de
wao. Eerder deze week zei fractieleider
Wöltgens van de PvdA ook al dat wat
hem betreft de verplichting de SER te
raadplegen mag verdwijnen.
UTRECHT De overgro
te meerderheid van de
PvdA-regio Utrecht en
het PvdA-gewest Noord-
Holland-Noord kunnen
geen enkel begrip opbren
gen voor de kabinetsbe
sluiten rond de ingrepen
in de wao en ziektewet, de
overhaaste besluitvorming
en de zeer slechte commu
nicatie naar de PvdA-ach-
terban toe.
op een informatieve bijeen
komst van de regio Utrecht,
waar circa 60 leden aanwezig
waren. Voor PvdA-kamerlid
Van Gelder kan er in een
Jaarbeurszaaltje nog net een
uiterst mager applausje af voor
de rustige wijze waarop hij uit
eenzet waarom voor de fractie
de vermaledijde maatregelen
verdedigbaar zijn. „Het is niet
moeders mooiste, maar de
fractie vindt het verdedigbaar
om het met open vizier aan de
leden voor te leggen", probeert
hij. Bovendien heeft de PvdA-
fractie zich verplicht te kijken
of er alsnog wat valt te doen
aan de zogeheten onomkeerba
re schrijnende wao-gevallen.
Ook het PvdA-gewest Noord-
Holland-Noord van de PvdA
heeft gisteravond, na felle dis
cussies met onder anderen
staatssecretaris Ter Veld van
sociale zaken, de kabinetsplan
nen als onaanvaardbaar ver
worpen. Met 44 tegen 31 stem
men aanvaardden de aanwezi
gen een motie waarin de aan
tasting van de hoogte en de
duur van de wao-uitkering
wordt veroordeeld. In scherpe
bewoordingen leverden afge
vaardigden van Noordholland
se afdelingen kritiek op de
PvdA-ministers in het kabinet
en het functioneren van de
partij. Tal van sprekers lieten
weten het kabinetsbeleid on
mogelijk langer op lokale
schaal te willen uitdragen.
Met grote meerderheid spra
ken de aanwezige PvdA-leden
in een tweede motie uit dat de
discussie op het partijcongres
van 28 september in Nijmegen
„een inhoudelijk debat over de
gesloten compromissen in het
kabinet moet zijn". Daarbij zal
niet bij voorbaat het hoofd van
Kok worden geëist, omdat
hem weliswaar grote fouten
werden verweten, maar zijn
integriteit buiten discussie
staat.
ici wijten het optreden
depressies na de bevalling
aan de veranderde hor-
P nspiegel bij vrouwen. De
hten zouden het beste met
icijnen te behandelen zijn.
V.J.M. Pop uit Rie-
ren is het daarmee niet
„De toestand van de
lOCratu Welijke hormonen is drie
nden na een bevalling al
weer normaal". Pop deed
irste in Nederland onder-
naar het voorkomen van
ïatale depressies en
klierfunctie-stoornissen
rrouwen. Hij hoopt op 13
op de resultaten
het onderzoek te promo
de Rijksuniversiteit
Durg in Maastricht.
Pop onderzocht 300
in de buurt van Eindhoven tij
dens de zwangerschap en tot
acht maanden na de bevalling.
Hij kwam tot de slotsom dat
bij 1 op de 10 vrouwen een
postnatale depressie optreedt,
bij de meesten pas drie maan
den na de bevalling. Klachten
van depressieve aard vlak na
de bevalling trekken meestal
snel weer bij. Anders ligt het
bij de 'late' depressies die erg
hardnekkig kunnen zijn.
De meeste vrouwen krijgen
geen postnatale depressie na
de geboorte van een kind. Pop:
„Een depressie ontstaat door
het samenvallen van meer fac
toren. Het is bekend dat al
leenstaande vrouwen, vrou
wen die weinig psychische
steun krijgen, al eens eerder
depressief zijn geweest of waar
depressies in de familie vaker
voorkomen grotere kans heb
ben om een postnatale depres
sie te krijgen. Het is overigens
niet zo dat de aard van een
postnatale depressie verschilt
van die van andere depressies.
Vaak ontstaan depressies na
schokkende gebeurtenissen in
het leven en een kind krijgen
is zeer zeker ingrijpend".
De Riethovense huisarts waar
schuwt voor een achteloos ge
bruik van het etiket postnatale
depressie. „Zeker de helft van
alle vrouwen kampt na een
bevalling met klachten: haar
uitval, rugpijn, concentraties
toornis en vergeetachtigheid.
Ze maken zich vaak voor niks
druk omdat deze klachten
vanzelf overgaan. Bij een post
natale depressie zijn de klach
ten veel ingrijpender. Het hele
levensritme is verstoord".
Pop kwam nog tot een andere
verrassende conclusie. Bij 1 op
de 14 vrouwen treedt na een
bevalling een schildklierstoor
nis op. Op de ongeveer 180.000
bevallingen per jaar betekent
dit dat 12.000 vrouwen met de
stoornis te maken krijgen.
Deze vrouwen blijken meer
last van vermoeidheidsver
schijnselen en depressieve
symptomen te hebben dan
vrouwen zonder schildklie
raandoening. Tot nu toe waren
in Nederland geen cijfers
voorhanden over vrouwen bij
wie na een bevalling een
(meestal tijdelijke) stoornis aan
de schildklier optreedt. Het
gezaghebbende medische tijd
schrift in Groot-Brittannië
'The New England Journal of
medicine' heeft inmiddels aan
deze bevinding van Pop aan
dacht besteed. In Groot-Brit-
tannië is al veel onderzoek
naar postnatale depressies ver-
Dat er in ons land tot nog toe
geen onderzoek is gedaan naar
postnatale depressies verbaast
de huisarts. Hij vermoedt dat
het een gevolg is van ongenu
anceerd en onwetenschappe
lijk onderzoek in Groot-Brit
tannië eind jaren zeventig.
„Daarin concludeerde men dat
het allemaal een kwestie van
hormonen was. De huisarts
moest maar pillen geven. De
oppervlakkigheid van dit on
derzoek wekte enorme irrita
tie bij medici. Misschien is het
onderwerp daarom zo lang
blijven liggen".
Huisartsen zouden zwangere
vrouwen en speciaal de risico
groepen onder hen nauwlet
tender in de gaten moeten
houden, vindt Pop. „Uit on
derzoek in Groot-Brittannië
blijkt dat hulp van wijkverple
ging of huisarts na de beval
ling bijdraagt tot het voorkó
men van een postnatale de
pressie. Een paar gesprekken
doen soms echt wonderen".
Vrouwen die meer kans op
een postnatale depressie heb
ben, zijn goed op te sporen,
vertelt Pop. En dat is belang
rijk want een postnatale de
pressie die lang duurt kan
kwalijke gevolgen hebben
voor het kind. „Die kinderen
kom je over een aantal jaren
weer bij een Riagg tegen. Ze
hebben meestal last van ont
wikkelingsstoornissen".
Succesvolle actie tegen
kraken parkeermeters
ZUTPHEN De politie van Zutphen is er
van overtuigd een manier te hebben gevon
den om parkeermeterkrakers doelmatig aan
te pakken. De politie heeft de afgelopen we
ken een speciale actie op touw gezet om het
grote aantal parkeermeterkraken terug te
dringen. Die actie heeft binnen een week
twee maal succes gehad. Op dinsdag 27 au
gustus werden twee Hongaren aangehouden,
terwijl twee dagen later twee mannen uit een
landelijk opererende groep werden opgepakt.
Het succes is te danken aan extra surveillan
ces, het uitrusten van parkeermeters met een
alarminstallatie en het merken van geld.
Vooral deze laatste vondst is van belang. De
verdachten die de diefstallen ontkennen zul
len bij de rechter moeten uitleggen hoe zij in
het bezit zijn gekomen van het gemerkte geld
dat bij hun aanhouding is aangetroffen.
Handwerk
Vaak zal het
niet gebeuren,
maar soms is
het mogelijk
dat iemand
die van een
geldautomaat
gebruik wil
maken, het
idee heeft zijn
'giromaat'
echt te
ontmoeten.
Dat is dan wel
een
levensgroot
misverstand,
want betreft
meestal
gewoon een
monteur.
Immers zoals
elk apparaat
gaat ook zo'n
automaat wel
eens kapot.
En daarbij
komt het
meestal toch
weer neer op
het oude
handwerk.
Ombudsman: behandeling klachten vliegtuiglawaai onvoldoende
DEN HAAG De behande
ling van klachten over vlieg
tuiglawaai is volstrekt onvol
doende. Er zou een gratis lan
delijk 06-nummer moeten ko
men, waar mensen met hun
klachten terecht kunnen. Ook
moet er een goede klachten
procedure worden ontwikkeld,
en is het hoog tijd dat er ge
luidszones rond luchtvaartter
reinen komen. Dat zijn de con
clusies van de Nationale Om
budsman, mr. drs. M. Oosting,
in een gisteren verschenen
rapport.
Oosting constateert dat er veel
mis is met de manier waarop
de overheid omgaat met
klachten over geluidsoverlast
door vliegtuigen. Klachten
worden nu voornamelijk gere
gistreerd; verder gebeurt er
weinig tot niets mee. Ook is
het volgens Oosting onduide
lijk wanneer er nu precies
sprake is van ontoelaatbare
overlast voor burgers.
In 1990 klaagden enkele dui
zenden mensen vele duizen
den keren over geluidsoverlast
door vliegtuigen. Ze deden dat
bij daarvoor aangewezen mi
lieucommissies, waarvan er
acht zijn in ons land. De com
missies zijn ingesteld voor on
der meer Schiphol, Zestienho
ven, Eelde, Zuid-Limburg en
voor kleinere vliegvelden als
Hilversum en Lelystad. Oost
ing merkt op dat de commis
sies echter slechts dienst doen
als meldpunt, waar de klach
ten worden geregistreerd. De
commissies hebben geen be
voegdheid iets met de klacht
te doen
Oosting wijst er ook op dat de
ministers van verkeer en wa
terstaat en defensie voor de 31
vliegvelden in ons land geen
geluidszone hebben vastge
steld, waarbuiten de geluidso
verlast door vliegtuigverkeer
een bepaalde grens niet mag
overschrijden De bewindslie
den zijn dat volgens artikel 25
van de luchtvaartwet wel ver
plicht.
Minister Maij (verkeer en wa
terstaat) zei gisteravond in
Veronica's Nieuwslijn dat ze
niet onder de indruk is van
het rapport van de Ombuds
man. „De Ombudsman zegt al
tijd dat het om onbehoorlijk
bestuur gaat als hij de over
heid aanpakt. Of het nu om
een kippehok of om Schiphol
gaat. Ik ben wel gewend aan
die terminologie", aldus Maij.
Vstreek-
fcrvoer
at op
rinsjesdag
Holstein,
Vera
i Dijkhi
ECHT Ook het streek-
r gaat op Prinsjesdag
le uren massaal plat. Dat
de Vervoersbond FNV
norgen meegedeeld na af-
van een vergadering met
100 kaderleden in het
kvervoer uit het hele
is een woordvoerder
bond is de actiebereid-
in het streekvervoer
Uit protest tegen de ka-
splannen met wao er^
tewet moeten de streek-
n in ieder geval van 12
uur 's middags stil ko-
te staan, zo is de bedoe-
Bij het Haagse gemeente
vervoerbedrijf HTM zal
verwacht tijdens de
irede evenmin worden
Eerder werden al
onderbrekingen aange-
ligd bij de gemeentelijke
oerbedrijven in Rotter-
en Groningen. Ook bij
op Prinsjesdag door de
al werkonderbrekin-
langekondigd.
Koffiepauze
Oud-minister van verkeer en-waterstaat Neelie Smit-Kroes was vanmorgen, evenals mr. Pieter van Vollenhoven, als verkeersdeskun-
dige aanwezig op de internationale conferentie 'Raoad Safety in Europe', die in het Scheveningse Kurhaus werd gehoudèn. In de
koffiepauze troffen zij elkaar voor een kennelijk geanimeerd gesprek. foto: anp
bied;
lederland
!K HOFLAND
Delhi),
Moskou).
ïlgrado),
vertaal f'
HAAG Kinderen van-
I jaar jaar mogen vaker ac-
dan tot nu toe gebruike-
was. Dit geldt niet voor
nercials. De kinderen
in voortaan toestemming
tiaximaal vijftien keer per
te treden. Minister De
van sociale zaken
t dat in een brief aan de
Tweede Kamer. Hij loopt
daarmee vooruit op een nieu
we wet waarin de arbeidstij
den voor kinderen worden ge
regeld. De Sociaal-Economi
sche Raad (SER) moet de mi
nister hierover nog adviseren.
Kinderen tot vijftien jaar mo
gen in Nederland officieel niet
werken. In sommige gevallen
kan ontheffing van dat verbod
worden verkregen bij de Ar
beidsinspectie voor optredens
in bijvoorbeeld reclamespots,
tv-programma's en theaterpro
ducties. Kinderen tot 7 jaar
mogen één keer per jaar optre
den, kinderen van 7 tot 12 jaar
niet meer dan twee keer en
kinderen van 12 tot 15 jaar
maximaal vier keer. Als het
gaat om meer optredens in het
kader van één produktie, dan
mogen kinderen van 7 tot 15
jaar maximaal acht keer optre
den, met een maximum van
drie keer per week.
Het ministerie heeft laten on
derzoeken of deze regeling nog
wel voldoet. Naar voren kwam
onder andere dat met name
docenten en regisseurs van
theaterscholen problemen
hadden met de beperkingen.
Aan de hand daarvan stelt De
Vries dat kinderen vanaf 13
jaar tussen 7.00 en* 18.00 uur bij
deze scholen ervaring mogen
opdoen. Toezicht van de Ar
beidsinspectie blijft echter no
dig en in overleg kan vervol
gens het aantal optredens wor
den vastgelegd.
Het optreden in commercials
zou volgens de onderzoekers
niet moeten worden uitge
breid. De Arbeidsinspectie zou
juist strengere eisen moeten
stellen. Ook wordt voorgesteld
kindercoaches aan te stellen,
die toezien op het wel en wee
van de jeugdige acteurs.
AMSTERDAM Politiek
gezien is er sprake van een
aardverschuiving onder de
jongeren. Sprak vier jaar ge
leden nog maar 8 procent
van de jeugd tot 24 jaar haar
voorkeur uit voor D66, anno
1991 is dat cijfer gestegen tot
22 procent. D66 is daarmee
de op één na grootste partij
voor de jeugd.
Dat blijkt uit het gisteren ge
presenteerde rapport Jongeren
'91. Met 25 procent scoort het
CDA het hoogst onder de jon
geren, zo blijkt uit het rapport.
De PvdA is van 29 procent in
1987 naar 18 procent in 1991
gedaald.
De jongeren zijn niet zozeer
geïnteresseerd in politieke
thema's, als wel in personen.
Onderwerpen als de wao spre
ken totaal niet aan.
In het onderzoek werden 3000
jongeren van 6 tot en met 24
jaar ondervraagd over achttien*
verschillende onderwerpen.
De jongeren waren verdeeld
in drie leeftijdsgroepen: 6 tot
en met 11 jaar, 12 tot en met
19 en 20 tot en met 24 jaar. De
onderwerpen variëerden van
relaties, politieke opvattingen
en financiën tot media, sport
en mode. Tot de twaalf op
drachtgevers van het onder
zoek, dat om de twee jaar
wordt uitgevoerd, behoren on
der meer de ministeries van
justitie en economische zaken,
een aantal media en adver
teerders.
Een opmerkelijke bevinding
was dat de jeugd tot en met 19
jaar jaarlijks maar liefst 6,8
miljard gulden vrij te besteden
heeft. De belangrijkste bron
nen van inkomsten zijn een
vaste baan. studiebeurs, zak
geld en een bijbaantje. Uit het
onderzoek blijkt verder dat 8
procent van de jongeren tus
sen 12 en 19 jaar werkloos is.
Van deze groep kan slechts 45
procent beschouwd worden als
werkzoekende. Bijna de helft
van deze werkzoekenden ziet
er geen heil in zich te laten
om- of bijscholen.
Een ander opvallend onder
zoeksresultaat is dat de techni
sche beroepen voor de jonge
ren ondanks campagnes als
„Kies exact" totaal niet in trek
blijken te zijn. Op de vraag
wat jongeren later willen wor
den, staat een baan in het on
derwijs op de eerste plaats. Zo
wel bij de jongste en middelste
leeftijdsgroep. De groep van 20
tot en met 24 werd op dit punt
niet onderzocht. Ook de ver
pleging scoort hoog.
Veel jongeren vinden het be
langrijk om te trouwen. Ver
geleken met cijfers uit 1987
zijn de cijfers hierover redelijk
stabiel gebleven. In de catego
rie 12 tot en met 19 jaar vindt
64 procent het „belangrijk" tot
„zeer belangrijk" om te trou
wen. In de categorie 20 tot en
met 24 jaar gaat dat om 58 pro
cent. Een lichte daling dus.
Toch vindt vrijwel iedereen
(van 12 tot en met 24 jaar) dat
je voor je dertigste moet trou
wen of samenwonen.
- SPER EN HOBBES
DOOR BILL WATERSON
Boze gemeente verenigen zich in comité
™.IS Vf&Tf W?0f60AAlN
'T&USógKJl HET ISA/WK
me euimj i vweoM
SIKMOUIN0EPA1OETeN?
^EEACHEUJK 1 r
IK0ENNIET KNS/VWf 1
WAT MOtT IK BUI IN 0EP ?l
PIT IS eeN SCHANPgl
PIT 15 TOCH TE &EK TOK
WCÜKPEM ??W7tKNSM0
WIHEN/A'N PAPEJ? fN MOt-
PER GEWOON VAM MiAFl
IK NAM AKOWUTNIET SEA-
PEN. KUN did SLAPEN 1
ROTTERDAM Zestig boze
wethouders uit diverse ge
meenten hebben zich verenigd
in het comité 'Wij zetten door'.
Inititatiefnemer Rotterdam is
druk bezig met het benaderen
van de wethouders van alle
gemeenten waarmee het mi
nisterie van WVC een conve
nant sociale vernieuwing heeft
afgesloten. Ook wordt een
open brief opgesteld die dins
dag wordt overhandigd aan
Jan van Houwelingen, voorzit
ter van de bijzondere Kamer
commissie sociale vernieu-
De gemeenten zijn boos over
de bezuinigingsplannen van
het ministerie voor sociale
vernieuwing. De tien miljoen
gulden beschikbaar voor het
project 'Jongeren bouwen voor
jongeren' wordt in de begro
ting voor 1992 geschrapt. In
het budget voor de opvang
van dak- en thuislozen wordt
ook gesneden, er is zes miljoen
gulden minder beschikbaar.
Nu valt de hoogte van het be
zuinigingsbedrag mee. Het
gaat de wethouders om het feit
dat er bezuinigd wordt op soci
ale vernieuwing. Het moei
zaam gekweekte vprtmiiwpn
tussen gemeentebestuurders
en bevolking wordt zo zwaar
op de proef gesteld. Dinsdag
zullen maatregelen worden ge
presenteerd hoe de bezuinigin
gen te omzeilen of 'neutralise
ren'. De leden van h?t initia
tiefcomité, waaronder burge
meester E. Nijpels van Breda,
burgemeester H. Apotheker
van Veendam en wethouder
H. de la Mar uit Leiden, vin
den het „onacceptabel d£tt het
proces van sociale vernieu
wing, dat met zoveel élan en
enthousiasme bij de gemeen
ten is gestart, nu stuk dreigt te
lopen op de trage en behou
dende opstelling van de rege
ring".
Prins Claus viert
verjaardag thuis
DEN HAAG Prins Claus
viert vandaag thuis zijn 65ste
verjaardag, samen met konin
gin Beatrix en zijn drie zoons
Op sobere wijze, want de prins
verblijft nog altijd in het
Haagse ziekenhuis Bronovo
waar hij wordt behandeld voor
zijn depressieve klachten. De
toestand van de prins is sta
biel, zo heeft de Rijksvoorlich
tingsdienst meegedeeld.
Meer wil de Rijksvoorlich
tingsdienst niet meedelen om
de privacy van de prins niet in
gevaar te brengen. Wel is be
kend dat de prins, die lopend
patiënt is, regelmatig zijn ka
mer in het ziekenhuis verlaat
om aan sport vooral aan
golf te doen. Ook wandelt
hij en maakt lange fietstochten
in de omgeving van Den Haag
Hoewel de prins bij het berei
ken van de 65-jarige leeftijd
niet net als de meeste andere
Nederlanders met pensioen
gaat hij krijgt ook geen
aow, omdat hij al een uitke
ring van de staat ontvangt
staat toch ook nog niet vast of
hij zijn vele functies blijft ver
vullen. Voorlopig heeft hij alle
werkzaamheden neergelegd
en hangt het van zijn herstel
af of hij die in de toekomst
weer zal opnemen.
Vast staat inmiddels dat de
prins op de derde dinsdag in
september niet aanwezig is bij
het uitspreken van de troonre
de. Daartoe wordt zijn zetel in
de Ridderzaal naast die van de
koningin weggehaald. Kroon
prins Willem-Alexander, die
wel aanwezig is, zit dan ge
woon op zijn eigen plaats.
Zoals bekend brengt koningin
Beatrix eind oktober een
staatsbezoek aan Japan. Of
prins Claus dan met haar mee
reist, staat ook nog niet vast..
Er wordt in hofkringen wel op
gespeculeerd dat de kroon
prins. van wie het toch al de
bedoeling is dat hij meer offi
ciële taken op zich neemt, zijn
moeder zal vergezellen.
