li
Politieke unie kan
sociale problemen in
EG helpen oplossen
ie
m
u
GEESTELIJK LEVEN OPINIE
Deel tekst Dode Zee-rollen gepubliceerd
Nederlandse bisschoppen
willen „een christelijk
geïnspireerd Europa"
Bijzonder onderwijs: zelf waarden ontwikkelen
Schoolwijzer
COMMENTAAR
£otdóc6ou*cMit
VRIJDAG 6 SEPTEMBER 1991
Kenyaanse vrouw
eist vermogen terug
NAIROBI Een vrouw uit
Kenya wil dat een Ameri
kaanse zendeling haar de
18.275 dollar teruggeeft die zij
hem had geschonken nadat hij
haar had verteld dat eind vo
rig jaar de wereld zou vergaan.
Caroline Mwicigi beschuldigde
voor een Kenyaanse recht
bank Jonathan Hansen ervan
..valse en bedrieglijke infor
matie" te hebben gegeven. Ze
dacht dat ze met haar finan
ciële bijdrage de wereld van
de ondergang zou redden.
Toem het jaar 1991 aanbrak en
bleek dat de wereld toch niet
was vergaan, vroeg zij haar
geld terug.
Dat is 't verlangen:
wonen in de golven
en geen
verblijfplaats hebben
in de tijd.
Rainer Maria Rilke
NEW YORK Twee
Amerikaanse bijbelgeleer--
den hebben een gerecon
strueerde versie van een
deel van de Dode-Zeerol
len gepubliceerd. Dit ge
beurde in het Amerikaan
se tijdschrift 'Biblical Ar
chaeology Review'.
De in 1947 ontdekte Dode Zee
rollen zijn een van de belang
rijkste bronnen voor bijbelon
derzoek. „Het werd tijd voor
een wetenschappelijke pere-
stroika. De Dode Zee-rollen
zijn lang genoeg door de we
tenschappers, die door Israël
zijn aangesteld, voor het pu
bliek geheim gehouden", zei
Hershei Shanks, redacteur van
het tijdschrift.
Tot dusver was het niet moge
lijk, behalve aan universitei
ten, de Dode-Zeerollen te be
studeren. Hierover wordt ove
rigens een felle strijd gevoerd.
Prof. Ben-Zion Wacholder en
prof. Martin Abegg van het
'Hebrew Union College' in
Cincinnati (V.S.) hebben de
reconstructie samengesteld
met behulp van een concor
dantie (woordenlijst) van de
onderzoekers. Wacholder en
Abegg hebben copieën ge
maakt van de floppies die ze
voor eigen onderzoek te leen
hadden gekregen.
Zowel voor- als tegenstanders
van publikatie vinden dat de
reconstructie vol fouten zit
Prof. John Strugnell van Har
vard Universiteit, die tot 1988
het onderzoek leidde, zei dat
de concordantie niet geschikt
is om een reconstructie van de
rollen te maken. „De construc
tie is voor twintig procent
fout", vindt Strugnell. Hij
werd drie jaar geleden uit zijn
functie gezet, omdat hij het jo
dendom „een verschrikkelijke
religie" had genoemd.
De Dode Zee-rollen is de alge
mene benaming voor de hand
schriften die sinds 1947 aan de
westzijde van de Dode Zee zijn
gevonden. Zij worden geda
teerd in een periode tussen de
tweede eeuw voor Christus en
68 na Christus. De rollen om
vatten onder meer de comple
te tekst van het bijbelboek Je-
saja en geven belangrijke in
formatie over de tijd waarin
de vroegchristelijke gemeente
is ontstaan.
PREMIER MARTENS:
BRUSSEL De Europese
Gemeenschap ervaart met
veertig miljoen armen en
vijftien miljoen werklozen
de gevolgen van de afwe
zigheid van een sociaal
beleid. Alleen de totstand
koming van een politieke
unie waarover nu be
raadslaagd wordt en die
moet leiden tot een ver
groting van de bevoegd
heden van Europese Com
missie en Europees parle
ment kan dit „sociale te
kort" opheffen.
Dit stelde de Belgische pre
mier Wilfried Martens giste
ren op de Europese conferen
tie van' kerkelijke vertegen
woordigers in Brussel. Volgens
Martens heeft het sociale
handvest van de Europese Ge
meenschap dat in 1989 werd
goedgekeurd geen betekenis
omdat de concrete uitwerking
van dit handvest stuit op een
veto van Groot-Brittannië.
Maatregelen op dit terrein
moeten nu door alle twaalf lid
staten worden onderschreven
en zolang de Engelsen dit wei
geren kan de EG geen sociaal
beleid voeren.
Voorgesteld is in het ontwerp
van de politieke unie, dat nu
onder leiding van het Neder
landse voorzitterschap wordt
uitgewerkt, dat maatregelen
voor de bescherming van het
milieu - een van de hoofdzor
gen van de kerkelijke verte
genwoordigers - genomen
kunnen worden met een ge
kwalificeerde meerderheid.
Martens noemde dit een goede
zaak. maar dat de bescherming
van het milieu bij alle twaalf
lidstaten de grootste prioriteit
verdient, daarover bestaat vol
gens de Belgische premier
geen verschil van mening
De Amsterdamse hoogleraar
Premier W. Martens.
FOTO: EPA
Bob Goudzwaard vroeg of het
niet zaak is dat de EG zijn oor
spronkelijke doelstelling van
verhoging van de welvaart bij
stelt. In plaats van over de
richting van de EG te praten
zou men het nu eens moeten
hebben over de inhoud van
het EG-beleid.
De Belgische premier was het
met Goudzwaard eens. Bij de
oprichting van de EG hebben
louter economische motieven
voorgezeten. Maar volgens de
premier kunnen die nu niet
langer exclusief worden ge
handhaafd. Verschillen tussen
rijk en arm in de EG zullen
met een beroep op de solidari
teit moeten worden verkleind.
Het aan de orde stellen van dit
onderwerp kan echter alleen
maar weer als de politieke
structuren van de Europese
Gemeenschap dit toelaten. In
dit verband toonde hij zich
verheugd over het verloop van
de intergouvernementele con
ferentie over de politieke en
monetaire unie zoals die mo
menteel door het Nederlandse
voorzitterschap wordt uitge
werkt. Volgens hem zullen de
Nederlanders in staat zijn een
goed compromis te bedenken
over verdergaande democrati
sering van de EG. Deze demo
cratisering zal in de visie van
Martens de interne betrokken
heid van de landen van de Eu
ropese Gemeenschap ten goe
de moeten komen.
Op een vraag van de secretaris
van de Nederlandse Raad van
kerken, ds. W. van der Zee,
wat nu de rol van de kerken
kan zijn in Europa, antwoord
de Martens dat de kerken een
tegenkracht moeten vormen
voor de Realpolitiker. „Dat is
een vruchtbare spanning waar
wij als politici steeds mee ge
confronteerd moeten worden".
Terloops verklaarde hij dat
zijn eigen politieke roeping in
de kerk is geboren...
Waar de Belgische premier
Martens hoge verwachtingen
koesterde over een socialere
koers van de EG, als ze maar
gedemocratiseerd is (hetgeen
niet zonder scepsis werd aan
hoord door een aantal afge
vaardigden), daar probeerde
een vertegenwoordiger van de
Europese Commissie, de Duit
ser Marcel von Donat die ver
wachtingen juist te matigen.
„Verwacht niet te veel van
ons". „Wij hebben zoveel za
ken aan ons hoofd dat er maar
zelden tijd is om fundamenteel
over zaken door te denken of
die ter discussie te stellen. De
EG beschikt niet over de effi
ciency van een moderne staat.
Dat ze toch bestaat is het ge
volg van hoge staatmanskunst.
De EG heeft zich steeds
schoksgewijs ontwikkeld. Mo
menteel gaat het erg hard,
maar in de praktijk is zij la
biel. Zij wordt bijeengehouden
door de gemeenschappelijke
politieke belangen van de
twaalf lidstaten en door het
Europese recht, maar een staat
die de voorstellen van de Eu
ropese Commissie niet aan
staat, kan gewoon zijn gang
gaan. De EG kan geen ethiek
afdwingen. Wat u wel van
haar mag verlangen is hoop op
een betere Europese toe
komst". Met zijn verhaal kreeg
Von Donat meer handen op
elkaar dan premier Martens.
Rabbi in Vilnius
Rabbi David Smith, afkomstig uit Engeland, zit in de enige synagoge die Vilnius, de hoofdstad van
Litouwen, nog kent. Voor de tweede wereldoorlog telde de stad 109 synagoges.
FOTO: AP
Jaarverslag SOH: in 1990 voor 47 miljoen aan hulp
UTRECHT De Stichting
Oecumenische Hulp is zo lang
zamerhand een multimiljoe-
nenbedrijf geworden. Uit het
pas verschenen jaarverslag
blijkt dat er in 1990 voor 47
miljoen gulden aan project
hulp is besteed.
In SOH werken vijftien kerk
genootschappen en christelijke
organisaties samen. Over 1990
wordt in het jaarverslag ge
schreven als 'een jaar van
hoop en zorg'. Vluchtelingen
hulp blijft in het werk van
SOH op de eerste plaats. Er
zijn wereldwijd tussen de 45
en 55 miljoen mensen op de
vlucht. De middelen om aan
dit vraagstuk iets te doen
schieten ernstig te kort.
SOH ontving 31,4 miljoen gul
den van kerken, particulieren
en anderen; daarnaast ver
kreeg zij voor 15,7 miljoen
voedsel van de Europese Com
missie. De hoge omvahg van
de projectbestedingen in 1990
hangt samen met natuurram
pen zowel als door menselijk
handelen ontstane noodsitua
ties. Gewezen wordt op de
honger in Afrika (droogte en
oorlogen). Naar dit continent
ging 58 procent van de project
bestedingen. Verder was SOH
actief bij rampen in Armenië
en Iran, de vluchtelingen in de
Golfregio en Afghanistan, de
Filippijnen en Roemenië.
UTRECHT De Neder
landse bisschoppen willen
„een christelijk geïnspi
reerd Europa". Die term
vinden zij beter dan „een
christelijk Europa" waaro
ver in rooms-katholieke
kring nogal eens „ondoor
dacht en ongenuanceerd"
wordt gesproken.
De bisschoppen stellen dit in
hun antwoord op 17 vragen
die het Vaticaan alle Europese
bisschoppenconferenties heeft
gesteld ter voorbereiding op de
bijzondere synode over Euro
pa, van 28 november tot 15 -de
cember in Rome. Kardinaal
A.J. Simonis en bisschop J.G.
ter Schure zullen de Neder
landse kerkprovincie daar
vertegenwoordigen.
Hoe krijgt Europa weer een
ziel, vragen de bisschoppen
zich af. Een kant-en-klaar re
cept hebben ook zij niet. Maar
duidelijk is wel dat het geloof
in God en Jezus Christus „ge
voegd" moet - worden bij het
Europese streven naar vrij
heid, gelijkheid en zuster- en
broederschap „Hiermee staat
of valt het bouwwerk Euro
pa."
Herevangelisatie van Europa
is nodig, zeggen de bisschop
pen in navolging van de paus.
Maar de bijzondere synode
moet wel eerst duidelijk, af
spreken wat daar precies on
der wordt verstaan. Daarbij
moet rekening worden gehou
den met de „zeer complexe en
zeer gevarieerde situatie" in
de verschillende Europese lan
den.
De niepwe evangelisatie moet
niet worden opgevat als „her
stel van een mislukking", al
dus de bisschoppen. Zij moet
worden gezien als „een nieu
we, krachtige impuls waarbij
wordt voortgebouwd op het
vele waardevolle dat tot rij-
ping is gekomen en vrucht
draagt in de Europese samen
leving". De kerk mag niet ver
geten dat 68 procent van de
Europeanen zichzelf christen
noemt.
Nu in Oost- en Midden-Europa
het „failliet van de ideolo
gieën". is gebleken, moet de
RK Kerk er alles aan doen om
het christelijk geloof „duide
lijk als niet-ideologisch te pre
senteren". De kerk moet laten
zien dat het evangelisch geloof
de menselijke vrijheid aller
minst beknot. Tegelijk moet ze
proberen „het taboe" op geloof
en kerklidmaatschap te door
breken.
De Nederlandse bisschoppen
raden de bijzondere synode
aan „een integrerende en he
lende visie op Europa" te ont
wikkelen en op de „christelij
ke impact" daarvan. Deze
nieuwe kerkelijke visie moet
de Europeanen „stevige grond
onder de voeten bieden, zodat
zij de toekomst hoopvol tege
moet kunnen treden".
Oecumenische samenwerking
is volgens de bisschoppen
hoogst noodzakelijk voor de
geloofwaardigheid van de
kerk in Europa. „De geschie
denis van Europa is een ge
schiedenis van kerkscheuring
en geloofsschisma, van gods
diensttwisten en godsdien
stoorlogen. De eenwording
van Europa kan bijdragen aan
de eenwording van de kerk."
Waarom gaat een jong mens
naar school? Om kennis te
vergaren, om vaardigheden te
leren? Of dient er meer te ge
beuren? Dat „meer", wordt
dan, naast andere zaken, nogal
eens aangeduid met: het ont
wikkelen van „waarden en
normen". De laatste tijd, waar
in op bepaalde terreinen de
normloosheid hoogtij schijnt te
vieren, krijgt dit onderwerp
extra aandacht. Zelfs de minis
ter heeft, het erover.
Jarenlang was onze samenle
ving onderverdeeld in een
aantal zogeheten subculturen
van protestanten, katholieken,
socialisten en liberalen. Gepre
senteerd destijds door boeken
met als titels: „De Parade der
Mannenbroeders", „Uit het rij
ke Roomse Leven", „De rooie
Rakkers" en „De zindelijke
Burgerheren". Oftewel de vier
zuilen.
Elke zuil had een duidelijk ei
gen normen- en waardenpa
troon, waar men zich binnen
die zuil aan hield. Onder ande
ren door een vrij sterke sociale
controle. Maar vooral ook om
dat elke zuil haar eigen onder
wijs had. Waarbij moet wor
den opgemerkt, dat de libera
len en de socialisten zowel het
openbaar als het algemeen bij
zonder onderwijs tot hun zuil
rekenden.
Ontzuiling
Men kent de ontwikkeling. De
laatste twintig, dertig jaar be
horen steeds minder mensen
tot zulk een zuil, in elk geval
vertonen ze in afnemende
mate het gedrag dat daarbij
behoort. Om een voorbeeld te
geven: vroeger waren zeer
veel katholieken lid van de
KRO of stemden op de KVP.
Thans is het heel goed moge
lijk dat hij lid is van de VPRO,
Groen Links stemt en lid is
van het FNV De keuze voor
een katholieke school is daar
bij het langst volgehouden.
Er is een ontzuiling opgetre
den, die nog wel niet geheel is
voltooid maar toch nog steeds
doorgaat. Het minst zien we
het verschijnsel in de kringen
van mensen die op de kleine
christelijke partijen stemmen.
En het minst zien we het ook
in het protestants-christelijk
en het rooms-katholiek onder
wijs. Nam het aantal leden van
protestantse kerken alsmede
van de rooms-katholieke kerk
sterk af, de deelname aan het
protestants-christelijk en het
rooms-katholiek onderwijs
bleef percentsgewijs stabiel.
Dat kan niet anders betekenen
dan dat steeds meer mensen
die nu tot de (vroegere) libera
le of socialistische zuil zouden
moeten behoren, hun kinde
ren naar een school „buiten
die zuil" sturen. Tot grote er
gernis van het openbaar on
derwijs. (Dat overigens altijd
zo tegen die verzuiling was!)
Ontzuiling betekent overigens
niet alleen dat steeds minder
mensen zich nog „binnen hun
zuil opsluiten", maar ook dat
zij steeds minder de door die
zuil vroeger gepropageerde
normen en waarden volgen.
V anzelf sprekend
Wat zijn eigenlijk normen en
waarden? Vele ervan zijn in
de ogen van de meesten van
ons nogal vanzelfsprekend, zo
als bijvoorbeeld dat je het ver
schil weet tussen „mijn" en
„dijn", dat je eerlijk en recht
vaardig probeert te zijn, zorg
hebt voor een ander. Daar
naast betreffen ze opvattingen
over huwelijk en gezin, het
streven naar harmonie, het
zuinig zijn op het milieu, enzo
voort. Het is bekend dat vele
normen en waarden afkomstig
zijn van het christelijk geloof
dat zulk een grote invloed
heeft gehad op onze samenle
ving. Ondanks de ontkerste
ning van de laatste tijd, blijven
veel van die oorspronkelijke
christelijke normen ook hen
boeien, die zich geen christen
meer noemen. En mede om
die reden zullen die mensen
misschien hun kinderen naar
een katholieke of protestantse
school sturen.
Er is naast de zuil, het chris
tendom, nog een andere factor,
die steeds meer invloed krijgt
op ons normen- en waarden
patroon. En dat is de trend. De
trend, die o.a. steeds meer an
dere dan christelijke bronnen
heeft, die met name nogal be
paald wordt door de massa
media en die sterk gebruik
maakt van het feit dat de
mens nu eenmaal toch iets van
een kuddedier in zich blijft
houden en dus intens aan
mode onderhevig is.
Een andere factor is het indi
vidualisme, dat de mens steeds
meer op zichzelf gericht lijkt
te zijn, wat in het onderwijs
bijvorbeeld ertoe leidt, dat
scholen, ook binnen een zuil
steeds meer van elkaar gaan
verschillen. Hoewel hier wel
een tegenstrijdigheid zichtbaar
wordt: enerzijds de nivelleren
de trend, anderzijds het pluri
forme individualisme.
Programscholen
Wat hiervan ook zij, feit is, dat
met name confessionele scho
len de normen en waarden die
zij in hun onderwijs willen be
vorderen in de toekomst niet
meer aan het „automatisme"
van hun zuil kunnen ontlenen,
maar ze zelf moeten gaan ont
wikkelen. Zij maken een be
langrijk onderdeel uit van de
leerstof.
Deze zaken spelen een rol zo
wel bij het Katholiek Pedago
gisch Centrum (K.P.C.) als bij
het Christelijk Pedagogisch
Studiecentrum (CPS). Bij het
laatste onder andere in het
project „Oriënterend Onder
wijs". Verder opereert in het
protestants-christelijk onder
wijs nog steeds de SIBCO (de
Stichting Identiteit Basisvor
ming) die bezig is Handreikin
gen voor de basisvorming te
maken, waarbij ook weer de
ontwikkeling van norinen en
waarden centraal staat.
De Unie „School van Evange
lie" ziet, zoals hier al vaker is
door drs. K. de Jong Ozn.
Nieuw Zuid-Afrika
iden
ijgen
IHAAt
univer
de s'
i komer
;er stude
Bijna op hetzelfde moment dat in Moskou de Oppe i De di
Sovjet de blauwdruk voor een nieuwe Sovjetunie aanvaj ft. Eindl
de, werd daar duizenden kilometers vandaan in Blo,
fontein eveneens een dikke streep getrokken door
verouderd en niet meer leefbaar politiek en sociaal syste j^metd
de Nasionale Partij ging unaniem akkoord met het plan Onderw
president Frederik Willem de Klerk voor een nieuw Zi isjesdag
Afrika. liebeurs
ivan he
t-, iet een
B VEN ALS in de Sovjetunie wordt in Zuid-Afrika afsch rant-stu
genomen van de sterk gecentraliseerde nationale staat,
Sovjetunie wordt een losse statenbond van onafhankel
republieken die slechts die bevoegdheden aan het 'centr
afstaan die ze zelf daaraan kwijt willen. Zuid-Afrika wo ?(~)]V/]
volgens de plannen van president De Klerk, een sterk g(
centraliseerde staat met veel beslissingsmacht voor de
menstellende delen.
De bedoeling is de vorming van een centrale machtige
gering te voorkomen. Daarom wordt het land opgedeeli
negen districten met een grote mate van zelfstandigheid,
zoals in de VS en nu in de Sovjetunie, komt er een tv
kamerstelsel: een kamer samengesteld door nationale ver
zingen met evenredige vertegenwoordiging, en een ka
met evenveel vertegenwoordigers voor de verschillende
tricten, die bovendien de beslissingen van de eerste kaï
kan wijzigen of afwijzen. Dominantie door een enkele p<
wordt daardoor uitgesloten.
THO\
NeT zoals in de Sovjetunie wordt het presidentschap
vangen door een soort collectief. In Zuid-Afrika zou dat
comité zijn, bestaande uit drie tot vijf leden, afkomstig n van
partijen die in de kamer een meerderheidscoalitie vormi ressie
istal p<
HeT is ironisch dat het marxistische ANC, dat met de C
munistische Partij van Zuid-Afrika een Siamese twee gstwaa
vormt, voort wil gaan op de weg die de ideologische broei *10rm
in Ho Snviptnnip mot «nnpH willpn vprlaten Het ANC wil
in de Sovjetunie met spoed willen verlaten. Het ANC wil
sterke centrale regering en staat voor een socialistische
nomie. Het ANC wil met andere woorden gewoon de mi
van de Nasionale Partij overnemen en de centrale macht
versterken.
„Kwestie-Haas
brengt eenheid
Zwitserse RK
kerk in gevaar"
FREIBURG De eenheid in
de Rooms-Katholiêke Kerk
van Zwitserland is door de cri
sis rond bisschop Wolfgang
Haas van Chur ernstig in ge
vaar. Dit is de mening van de
pauselijke gedelegeerde aarts
bisschop Karl-Josef Rauber,
die gisteren na een bezoek aan
de Zwitserse kerk naar Rome
terugkeerde.
Over een oplossing voor het
conflict wilde de Vaticaanse
diplomaat zich niet uitlaten,
voordat hij met paus Johannes
Paulus II heeft gesproken. Hij
hoopt dat er snel iets gaat ge
beuren, maar waarschuwde te
gen te hoge verwachtingen
over het effect van zijn missie.
„Ik heb niet de gewenste
woorden kunnen spreken.
Van mijn reis kun je geen
spectaculaire gevolgen ver
wachten."
Rauber is op verzoek van de
Zwitserse bisschoppen naar
Zwitserland afgereisd om een
oplossing te vinden voor de
crisis. De problemen ontston
den begin vorig jaar toen de
paus de zeer behoudende Haas
benoemde. Zowel zijri mede
bisschoppen als de priesters en
lekengelovigen in het bisdom
hebben zich fel tegen de be
noeming verzet.
Drie dagen na zijn benoeming
ontsloeg Haas de populaire vi
caris-generaal Gebhard Matt
en stelde hij zijn geestverwant
Casseti aan. De roep om het
aftreden van Haas werd lui
der, nadat hij onlangs Opus
Dei-priester Peter Rutz aan
stelde als rector van het pries
terseminarie in Chur.
O
leer 1:
op he
en h<
ressies
ngersc
ici wij
nden n
weer r
perste ir
iaar 1
latale
PRESIDENT F.W. de Klerk spreekt integendeel
machtsdeling, verdeling van de macht over de verschille
partijen in het land om te voorkomen dat een bepaalde p nspiege
of groep alle andere gaat domineren. Omdat met de verse :hten zo
lende bevolkingsgroepen de toestand in Zuid-Afrika is icijnen
hij is, beschuldigt het ANC vanzelfsprekend president
Klerk ervan met zijn 'nieuwe bedeling' te pogen de bla
overheersing in een nieuwe zogenaamde democratii wèïyke
grondwet te handhaven.
VOLGENS De Klerk echter staat zijn plan voor een niij^
Zuid-Afrika garant voor evenwicht, realisme en een nat
schaafd systeem van waarden. Het behoud van de waaildklierf
speelt voor de Afrikaners een grote rol. „Wij zullen al ('rouwe:
macht aanwenden om te voorkomen dat die waarden ir Ire
land worden verkracht", zo zei letterlijk president De KI
WaT de 'waarden' betreft, spreekt president De K
trouwens niet alleen voor de Nasionale Partij. Zwarte
heersing door één enkele partij of één leider is niet al L
voor de Nasionale Partij onaanvaardbaar. De overheersi
wil van het ANC schrikt niet alleen de blanken af. De
zenden slachtoffers die in de voorbije maanden en jaren
gevallen in de moordende strijd tussen ANC en Inkatha
ten het ergste vermoeden, wanneer aan de eis van het
simpele machtsoverdracht van de Nasionale Partij
het ANC zou worden voldaan.
het on
n aan i
burg in
rv<
at
rins
gemeld, als antwoord op de
ontzuiling de zogenaamde Pro-
gramschool. Evenals trouwens
kardinaal Simonis, zoals on
langs bleek.
Een onderdeel van die Pro-
gramschool vindt de Unie die
waardenontwikkeling. Haar
Najaarsconferentie is er geheel
aan gewijd. Deze wordt gehou
den op woensdag 25 september
a.s. in Euroase in Amersfoort.
ders en docenten met een
identiteitstaak. Verdere inlich
tingen geeft het bureau van de
Unie. Tel. 033/638102.
rj* C&idóeSou/xani
Uitgave
Kantoor:
Telefoon
Postadres
Hoofdkantoi
Telefoon
Postadres
Westerpers bv (maakt deel uit van Sijtl
Apothekersdijk 34, Leiden.
071 - 122 244
071 - 134 941
Postbus 112300 AA Leiden
Koopmansstraat 9. 2288 BC Rijswijk
070-3190 933
070-3906 717
Postbus 9. 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J Leune
Adjunct-hoofdredacteur J Timmers.
Chef-redacteur: G.- J Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel 070 - 3190 8
n Herpen (chef), F. Buurman,
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A van Holstein,
E. Huisman, H Jansen, drs J van Leeuwen - Voorbij, R de Roo, drs. K. Ver;
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): G. Ansems (coördinator), B. Jansma, H Piè
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835). L Kooistra, drs P van Velthoven.
Foto (tel 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S Evenhuis, S. Pieterse.
Redactie-:
(tel. 070-3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied;
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Unie, een
dactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten in Nederland
België De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swiers er
Ven De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), H. Bijle\
land, P Koopman, D. van Rietschoten en K. van Wees.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus.
- de volgende correspondenten in het buitenland: S Akkerman (Praag),
drs D J van den Bergh (Peking), drs H Botje (Tunis), A Courant (Athene),
R Hasselerharm (Johannesburg), T Heard (Kaapstad), drs A. Heering
B van Huet (Parijs), M de Koninck (Washington). H Kuitert (Nieuw
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R Simons (Londen), drs R Vunderink
W Werkman (Jeruzalem), E Winkels (Barcelona), G van Wijland (Belgrado),
F Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel)
De Leidse Courant heeft als lid van
publicatierechten van The Times e
M de Cocq.
m£U ux:
Nabezorging
Telefoon: 071 -122 248 op ma. t/m vi
15.00 uur
n 08 30 tot 17.00 uur
n 18 00 tot 19 00 uur. op za. v
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 25,70
per kwartaal 76,60
per Jaar 294,30
Bij betaling per acceptgirokaart.
per kwartaal 78,60
per jaar 299,30
Het abonnementsgeld die
uit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel 071 -122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071-134 941
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 -
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
le urer
de \i
torgen
van ee
de bon
in I
Uit p
splann
lewet
tn in i
uur
i sta<
Bij hel
vervoe
verv
irede
ien. E
onder!
igd bi;
Qerbed:
en G
jn op
<ii "i aj
r
HAAf
'jaar ja
dan t
na* I" dat
iSPE
'te ui
mz
mtuc
Hl,
