Groei aantal
asielzoekers
komt tot staan
Ceidóc Gou/umt
BINNENLAND BUITENLAND
FNV-voorzitter
matigt uitspraken
over looneisen EU
Waar hebben we dit aan te danken?
„Ik ben zeker geen ordinaire gouddief
WOENSDAG 4 SEPTEMBER 1991
fcid<
Charles Taylor executeert
medewerkers
MONROVIA De Liberiaanse opstande
lingenleider Charles Taylor heeft een van
zijn naaste medewerkers en een onbekend
aantal lagere officieren laten terechtstellen
omdat zij een samenzwering op touw had
den gezet om hem van het leven te beroven.
Er zou sprake zijn van een zuivering in de
gelederen van Taylors troepenmacht, het
Nationaal Patriottisch Front. Bronnen zei
den dat de samenzweerders Taylor op 30 au
gustus in zijn hoofdkwartier te Gbarnga, 180
kilometer ten ntxirdoosten van Monrovia,
hadden willen doden. Het Patriottisch Front
heeft geheel Liberia in handen op de hoofd
stad Monrovia en omgeving na. De hoofd
stad staat onder bestuur van een interim-re
gering die de steun heeft van een Westafri-
kaanse strijdmacht waarvoor zes landen sol
daten hebben geleverd.
Jordanië en Palestijnen samen naar vredesoverleg
AMMAN De Jordaanse regering denkt dat de Palestijnse deelname aan de vre
desconferentie over het Midden-Oosten geen breekpunt meer zal zijn voor het door
gaan van die bijeenkomst.
De Jordaanse minister van buitenlandse zaken Nsour gaat er van uit dat zijn land
een gezamenlijke vertegenwoordiging met de Palestijnen naar de onderhandelingen
zal afvaardigen. Nsour sprak die verwachting gisteren uit tegenover een delegatie
buitenland-specialisten uit de Tweede Kamer die een kort werkbezoek brengen aan
Amman De Jordaniers menen dat hun delegatie een soort paraplu-functie zou kun
nen vervullen, waaronder een brede vertegenwoordiging uit het Palestijnse volk een
plaats kan krijgen bij het vredesoverleg. Als de besprekingen eenmaal op gang zijn
gekomen, zouden de Palestijnen zelf in bilaterale gesprekken voor hun belangen
kunnen opkomen.
Jordanië vertrouwt de Israëlische inzet bij het vredesoverleg van geen kant zo lang
de behoudende krachten doorgaan met het stichten van nederzettingen in bezet ge
bied. Nsour verwijt de Israëliërs door hun nederzettingenpolitiek het vredesoverleg
te dwarsbomen. De Jordaniërs zouden het een goede zaak vinden als de conferentie
in Den Haag zou worden gehouden en sluiten niet uit dat de EG (met Nederland als
fungerend voorzitter) de conferentie zou voorzitten. De Sovjet-minister Pankin (bui
tenlandse zaken) gaat er intussen vanuit dat de conferentie gewoon in de Sovjetunie
zal plaatshebben. De politieke omwenteling verandert niets aan het plan Moskou de
vredesconferentie in oktober te latei\jprganiseren, aldus Pankin.
Infiltratie Surinaamse
cocaïnemaffia ontkend
AMSTERDAM Er zijn geen concrete
aanwijzingen dat de Surinaamse cocaïne
maffia in het Amsterdamse politiekorps is
geïnfiltreerd. Er is niemand geschorst, bui
ten functie geplaatst of op nonactief ge
steld. De Amsterdamse hoofdcommissaris
E. Nordholt, die dit gisteren verklaarde,
greep de gelegenheid tevens aan om expli
ciet uit te spreken dat hij „groot vertrou
wen heeft in de Surinaamse collega's die
in dit korps hun werk doen". Hij bevestig
de dat er op basis van gegevens van de
Binnenlandse Veiligheidsdienst (BVD) on
derzoeken lopen in het korps. Op de vraag
of hij er gerust op is dat zijn korps is ge
vrijwaard van infiltratie door ae Suri
naamse drugswereld, antwoordde hij na
enig nadenken: „Zolang het tegendeel niet
blijkt kan ik niets anders uitspreken".
Albanezen slopen
laatste beeld Hoxha
TIRANA Het laatste beeld van Al-
banië's vroegere stalinistische dictator
Enver Hoxha is maandagnacht ver
wijderd uit de stenen en glazen pira
mide in de hoofdstad Tirana. Het drie
meter hoge marmeren beeld werd
omhooggetakeld van zijn voetstuk.
Algelopen februari haalden woedende
betogers een tien meter hoog beeld
van Hoxha op het reusachtige centra
le plein van Tirana neer. Sindsdien
vielen beelden van de vroegere dicta
tor, die in 1985 stierf, door heel het
land. Overigeens heeft de Europese
Commissie Albanië gisteren een klei
ne 12 miljoen gulden geschonken voor
de aankoop van 45.000 ton Hongaarse
tarwe. De levering van de tarwe be
gint nog deze week.
Bulgarije sluit deel
omstreden kerncentrale
SOFIA Bulgarije is gisteren begonnen met
sluiting van een deel van de omstreden reus
tige kerncentrale Kozloduy aan de Donau.
name in het buitenland bestaat groot want
wen tegen de veiligheid ervan. Kort na midd$
nacht zijn technici begonnen met het afzeti
de oudste van de zes door de Sovjetunie
Vo(
tur<
[STEF
jerlan
voedsi
besch
groep
bouwde kernreactors. Een operatie die ongev#Jer
irdt ge
wordt een tweede reactor, met
van 440 megawatt, stilgelegd. De voorlopige
gering in Sofia heeft met de sluiting
twee oudste reactoren ingestemd in ruil
ternationale hulp. Bulgarije zegt zich niet
kunnen veroorloven de hele installatie,
voorziet in 40 procent van de Bulgaarse eneru
behoeften, te sluiten. De algehele renovatie gaful? i
naar schatting twee miljard gulden kosten, 4°®* g
dat geld heeft Sofia niet.
HOGERE BOETE VOOR IN DIENST
HEBBEN ILLEGALEN
DEN HAAG De toena
me van het aantal asiel
zoekers dat zich aan de
Nederlandse grenzen
meldt lijkt enigszins tot
staan te komen. Staatsse
cretaris Kosto (justitie) zei
dit gisteren in de Tweede
Kamer waar enkele wijzi
gingen van de Vreemde
lingenwet werden behan
deld.
In augustus dienden 1850 bui
tenlanders een verzoek in om
als vluchteling in ons land toe
gelaten te worden en een ver
blijfsvergunning te krijgen.
Dat waren er 540 minder dan
in augustus vorig jaar. Ook in
juli van dit jaar was het aantal
ingediende asielverzoeken en
kele honderden lager dan in
dezelfde maand van het jaar
daarvoor. „Het zijn weliswaar
momentopnamen en ik durf er
dan ook nog geen harde con
clusies aan te verbinden", al
dus Kosto, „maar toch ga ik
ervan uit dat het totale aantal
asielzoekers over het gehele
jaar op circa 20.000 zal uitko
men, duizend minder dan vo
rig jaar Tot nu toe was de ver
wachting dat het aantal dit
jaar zou stijgen tot 24.000".
De eerste plaats op de top-tien
van landen waaruit de meeste
asielzoekers momenteel ko
men wordt ingenomen door
Joegoslavië. De andere negen
landen zijn achtereenvolgens
Iran, Roemenië, Somalië, Chi
na, Polen, de Sovjet-Unie, Sri
Lanka, Ethiopië en Turkije.
Minister Hirsch Ballin (justitie)
deelde de Kamer mee dat hij
binnenkort het al eerder aan
gekondigde wetsontwerp zal
indienen waarin het in dienst
hebben van illegale buitenlan
ders wordt aangemerkt als een
misdrijf, waarvoor de verant
woordelijke werkgevers hoge
boetes moeten betalen. Op dit
moment kan zo'n werkgever
slechts een maximale boete
van 3000 krijgen. „Dat be
drag staat in geen verhouding
tot de winstmarges die een
werkgever met illegale werk
nemers maakt", aldus de mi
nister. Het beloofde wetsont
werp zal ook een bepaling be
vatten waarin hulpverlening
aan illegalen uit winstbejag
strafbaar wordt gesteld. Lou
ter humanitaire hulp, zoals on-
door kerkelijke
G. Kuiper (links), een van de OR-leden van De Dreef, voert het woord tijdens een persbijeenkomst i
Bijnoord van het Landelijk Steunpunt Zetten en het Eerste-Kamerlid mr. Glastra Van Loon (D66).
DIRECTIE VERRAST DOOR TV-REPORTAGE OVER MISHANDELING
Voorts worden volgens het
wetsontwerp alle luchtvaart
maatschappijen die op Neder
land vliegen verplicht om bij
vertrek naar Nederland
kopieën te maken van de reis
documenten (paspoort en
vliegticket) van alle passagiers.
Hiermee wordt voorkomen dat
zich asielzoekers melden die
hun identicifatie- en reispapie-
ren onderweg hebben vernie
tigd omdat zij hopen daarmee
meer kans te maken in Neder
land te mogen blijven. Boven
dien worden op tal van buiten
landse luchthavens Neder
landse marechaussees gestatio
neerd die de naar Nederland
vertrekkende buitenlanders
controleren.
Staatssecretaris Kosto en mi
nister D'Ancona houden voor
alsnog vast aan hun voorne
men om aparte opvangcentra
te creëren voor asielzoekers
van wie het verzoek om een
verblijfsvergunning is afgewe
zen. De meerderheid van de
Kamer is daar tegen omdat zij
vreest dat in dergelijke „kam
pen der uitzichtlozen", waar
de mensen wachten op hun
uitzetting uit Nederland, de
kans op onlusten erg groot is.
De bewindslieden vinden dit
argument niet overtuigend ge
noeg. Verwacht wordt echter
dat zij in de verdere loop van
het debat onder druk van de
Kamer van hun
zullen afzien.
WAPENVELD Alge
meen directeur J.A. Kar-
renbeld van de open in
richting voor jongeren De
Dreef in Wapenveld zegt
zich dood geschrokken te
zijn van de tv-reportage
over mishandeling van
bewoners van De Dreef
door personeel.
„Een complete verrassing. We
zijn volledig overrompeld en
begrijpen ook niet waaraan we
dit hebben te danken. Pas vlak
voor de uitzending van de
AVRO op maandag hebben we
in Hilversum een videoband
van de reportage mogen zien.
Er iets aan toevoegen of reage
ren was echter niet meer mo-
gelijk".
Volgens de directeur was op De
Dreef bekend dat de AVRO
een uitzending over het op
vanghuis voorbereidde. Kar-
renbeld: „Eerst zouden we op
treden in het praatprogramma
van Karei van de Graaf. Dat
werd afgeblazen. Kennelijk
omdat het allemaal niet specta
culair genoeg was. Wat later
meldde AVRO's Televizier zich
in Wapenveld. Opnieuw lever
de dat voor de journalisten
kennelijk niet het gewenste
materiaal op. De AVRO liet ons
vlak daarna namelijk weten af
te zien van een reportage. Ach
teraf begrijp ik het allemaal
wel. Ze wilden het spectaculai
re, negatieve, schokkende ver
haal en niets anders. Tijdens
hun bezoeken hier had de tele
visieploeg ook helemaal geen
oog of oor voor positieve ver-
Zes of zeven personeelsleden
(„voornamelijk leden van onze
ondernemingsraad", meldt
Karrenbeld) hebben volgens
directeur Karrenbeld daarna
echter opnieuw contact gezocht
met de AVRO. „De AVRO
kreeg het verhaal toen op een
presenteerblaadje aangeboden.
En de klagende jongens wer
den er gratis bijgeleverd".
Voor wat betreft de vermeende
financiële malversaties door de
directie, wijst Karrenbeld alle
beschuldigingen van de hand.
..Diezelfde leden van onze on
dernemingsraad willen uitge
zocht hebben of een vorig jaar
ontslagen adjunct-directeur
zich illegaal verrijkt heeft door
pupillen in te schakelen bij de
bouw van zijn huis. Dat is in
derdaad gebeurd, maar zowel
een accountant, justitie als de
kantonrechter hebben dit vorig
jaar al tot op de bodem uitge
zocht. Daarbij is' niets onoor
baars boven water gekomen.
Voor mij is die zaak over en
Annie Bijnoord, vertegenwoor
digster van het Landelijk
Steunpunt Zetten, heeft maan
dag bij de hoofdofficier van
justitie in Zwolle aangifte ge
daan tegen vier medewerkers
van De Dreef. De betrokken
medewerkers, overwegend af
delingshoofden, worden be
schuldigd van mishandeling en
discriminatie, zo zei Bijnoord
gisteren op een persbijeen
komst in Amsterdam, die werd
belegd naar aanleiding van de
tv-reportage.
Tijdens de bijeenkomst legde
ook leraar Rolf Vinke, die ja
ren vergeefs heeft geprobeerd
de wantoestanden onder de
aandacht te brengen, en de on
dernemingsraad van De Dreef
verklaringen af.
„De aangifte is gebaseerd op ei
gen onderzoek van het Lande
lijk Steunpunt Zetten (LSZ)",
aldus Bijnoord. Het LSZ werd
in mei 1990 op de hoogte ge
bracht, nadat Vinke in zijn klas
op de Scholengemeenschap
voor Beroepsonderwijs in 1986
met een ex-pupil van De Dreef
kennismaakte Diens gruwel
verhalen spoorden de leraar
aan een en ander bij een reeks
van officiële instanties aan te
kaarten, echter zonder enig re
sultaat.
Bijnoord en het LSZ startten in
september 1990 een onderzoek
en „was meer dan geschokt
- de ervaringen van de be
ers". Omdat zowel de di-
ie van De Dreef als het mi-
i justitie (door wie
de inrichting wordt gesubsi
dieerd) de klachten negeerden,
besloot het LSZ „de verzamel
de signalen" naar buiten te
brengen. Daartoe werd volgens
Bijnoord contact gelegd met de
AVRO.
Uitgedund
Het aantal personeelsleden dat
is belast met opvoedkundige ta
ken is sinds de ontstane com
motie flink uitgedund. Van de
28 groepsleiders is ongeveer de
helft nog actief. Van de vier
paviljoens is er inmiddels een
gesloten. De plannen van de
AVRO om De Dreef tot onder
werp van een reportage te ma
ken en een eerste contact met
het LSZ leidde in mei van dit
jaar tot een door de directie uit
gevaardigd 'slaverbod'. Voor
een paar werknemers was de
stijgende spanning aanleiding
om ontslag te nemen. Het aan
tal pupillen is de laatste maan
den gedaald van 50 tot 28.
Het Eerste-Kamerlid voor D66,
mr. J.F. Glastra van Loon,
kondigde tijdens de persbijeen
komst aan de toestanden rond
De Dreef in Den Haag aanhan
gig te maken. Groen Links
stelde gisteren al schriftelijke
vragen
DEN HAAG FNV-
voorzitter Johan Stekelen
burg heeft zijn uitspraken
over de looneis van vijf
procent gematigd. Bij de
uitreiking van de eerste
protestkrant van drie vak
centrales aan minister De
Vries van sociale zaken,
zei Stekelenburg dat bo
ven de 3,5 procent voor de
prijscompensatie nog één
procent gevraagd zal wor
den voor koopkrachtver
betering en secundaire ar
beidsvoorwaarden. Hij
denkt dat dit geen onver
antwoorde looneis is.
De protestkrant. De Nederland
Gezond Krant, wordt huis-
aan-huis verspreid door heel
Nederland. De krant, een pro-
dukt de vakcentrales CNV,
FNV en MHP, is gedrukt in
een oplage van 5,5 miljoen
exemplaren en bedoeld als
protest tegen de kabinetsplan-
de ziekte-
Volgens de bewindsman zulle
de maatregelen t
van de ziektewet
kunnen voorkomen dat hi
aantal wao'ers voorlopig blij UML
toenemen. Bovendien ver iet. L
wacht hij dat de verhoud in latig
tussen actieven en niet-actif jnstri
ven na het jaar 2000 sterk z ;njg
verslechteren naar bonder j
werkenden op honderd nii
actieven. Nu is dat honderd t(ltern<
gen zesentachtig. elijkr
even'
CNV, FNV en MHP hebbe uido
overigens onenigheid gekn elijk
gen over een strip op de acl a£
terkant van krant. Daari a,
worden enkele krachtterme i
gebezigd waar CNV en MH(°k. 11
zich aan storen. Bovendie ee^ I
vinden deze twee vakcentrale,
dat de strip onvoldoende du
delijk maakt wat hun bezw; [rimoc
ren zijn tegen de kabinetsplar faion
nen. Het gaat om een burg< artij
meester op die last heeft va^n kk
de ziekte van Gilles de la Toi oordv
rette. Lijders aan die ziekte uf'
lavie
De Vries waarschuwde op
nieuw tegen onverantwoorde
looneisen. Hij hoopt dat door
het spel van vraag en aanbod
de looneis van ruim vier pro
cent gematigd zal worden. Het
kabinet rekent op een maxi
male stijging van 3,75 procent.
ju Ie Un
herhaaldelijk krachttei svredt
men die buiten hun wil om u ergaai
hun mond vloeien. Hij ka nafha
daardoor z'n burgemeester aliaar
functie niet meer uitoefenepds
en wordt chauffeur
ter De Vries en staatssecretaris
Ter Veld. Hij scheldt hen rejk
gelmatig de huid vol. De FNV11^^
wilde vasthouden aan plaal juid-l
sing van de strip. Als compro^kleit
mis staat er onder het teken r?^er
verhaal de tekst: „CNV e rfereï
MHP nemen afstand van d '^ë2'
inhoud van de strip 'Famili
Doorzon". ijn P'
- de zaak.
op.D
Minister De Vries neemt uit handen van FNV-voorzitter Stekelei'nks®
burg de eerste protestkrant in ontvangst. Tweede van links CNV3
voorzitter Hofstede, rechts MHP-voorzitter Van Dalen. FOTO: an^3 "e
„PERSVRIJHEID IN GEVAAR"
Nederlandse journalisten mogen Suriname niet in
PARAMARIBO De vi-
sumdienst van de Surinaam
se ambassade in Nederland
blijkt visa te weigeren aan
Nederlandse journalisten die
naar Paramaribo willen in
verband met de verkiezing
van de president en de in
stallatie van de nieuwe rege
ring. Dit heeft de Nieuw
Front-parlementariër Otmar
Rodgers gisteren in het Suri-
parlement gezegd.
Democratie
persvrijheid
worden volgens hem in gevaar
gebracht. Minister van buiten
landse zaken Robby Ramlak-
han, die naar het parlement
werd gesommeerd, kon geen
antwoord geven op de vraag
waarom visa aan Nederlandse
journalisten worden gewei
gerd. Parlementsvoorzitter Ja-
gernath Lachmon gaf Ramlak-
han de opdracht aan de presi
dent te vragen wat er aan de
hand is. De minister moet zo
gauw mogelijk met het presi
dentiële antwoord komen.
„Suriname mag niet van de
buitenwereld geïsoleerd wor
den", aldus de parlements-
Vrijdag moeten parlement en
regionale raden, die samen de
verenigde volksvergadering
vormen, de president kiezen.
Algemeen wordt aangenomen
dat Ronald Venetiaan van het
Nieuw Front de nieuwe presi
dent wordt. Het is de bedoe
ling de president en de reeds
gekozen vice-president Jules
Ajodhin op maandag 16 sep
tember te beëdigen.
GERARD MOEKEN ZIEDEND OVER PUBLICATIES EN VERDACHTMAKINGEN
Kranslegging
Met het leggen van een krans heeft de Roemeense president
lliescu gisteren de joden herdacht die in de Tweede Wereldoor
log zijn omgekomen in de concentratiekampen in het Roemeense
gebied Transnistria. Hij legde de krans op een gedenkvloer die is
het Holocaustmuseum Yad Veshem in Jeruzalem.
FOTO: AFP
ZWARTSLUIS „Ik ben des
duivels over de verhalen, die
over mij de wereld in geslin
gerd zijn". Gerard Moeken, te
rug in zijn comfortabele woon
boerderij in het ZwarteWaters-
klooster bij Zwartsluis, is zie
dend over wat er in de afgelo
pen weken is gepubliceerd over
zijn persoon, de perikelen rond
het faillissement van vier van
zijn bv's en de ontwikkelingen
rond de milieuvriendelijke
koolzaadmotor.
Alle publiciteit en commotie
die er zijn geweest over zijn
vermeende verdwijning noemt
de Zwartsluizer zakenman „te
zot voor woorden".
Over de verdachtmakingen
die onder anderen door geld
schieters van het Elsbett-pro-
ject zijn geuit, is Moeken klip
en klaar: „Er is niet gerommeld
met BV's, ik ben geen zakken
vuller en wens zeker niet afge
schilderd te worden als een or
dinaire gouddief!'.
Moeken was naar zijn zeggen
samen met zijn vriendin Karen
Behrens op vakantie in het
voormalige Oostduitsland. Dat
zowel de curator als naaste fa
milieleden naarstig naar hem
hebben gezocht zegt Moeken
niet geweten te hebben.
„Ik ben in augustus weggegaan
en het is niet mijn gewoonte
om te laten weten waar ik zit.
Bovendien was met de curator
de afspraak gemaakt dat hij
met mijn administrateur de za
ken over de faillissementen
verder zou afhandelen".
Dat verhaal wordt bevestigd
door die administrateur Han
van der Laag, die gisteravond
in huize Moeken aanschoof om,
als daartoe aanleiding was, het
relaas van Moeken aan te vul
len. Volgens Van der Laag zijn
ook telefoonstoringen en com
municatiestoornissen er de oor
zaak van geweest, dat de cura
tor geen contact kreeg met
Moeken toen hij de Zwartslui
zer zakenman alsnog nodig
bleek te hebben.
Moeken voegt er nog aan toe
dat hij eerder teruggeweest zou
zijn als hij niet op zijn vakan
tie-adres door ziekte was ge
veld. „En om te voorkomen dat
zich dergelijke situaties weer
voordoen heb ik met de curator
afgesproken dat ik mij elke dag
zal melden', laat hij er op vol
gen.
Voor enkele betrokkenen bij
het Elsbett-project heeft Ge
rard Moeken geen goed woord
meer over. Zijn woede richt
zich met name op de Rotter
damse Liesbeth van Dalsen, die
15.000 gulden in de koolzaad
motor heeft gestoken. Zij pro
beert nu met andere geldschie
ters haar bijdrage weer van
Moeken terug te krijgen.
Moeken is daar nu al duidelijk
over: Van Dalsen kan naar de
centen fluiten, luidt de strek
king van zijn reactie. Hij noemt
haar „een gefrustreerde dame".
„Ze belde me soms zes keer op
een dag en niet altijd om te in
formeren hoe het met het Els
bett-project stond'.
Weinig goede woorden heeft
hij eveneens over voor H. de
Koning uit Oosterwijk van het
adviesbureau uit Oisterwijk.
De Koning zou de markt voor
de koolzaadmotor voor Moeken
in kaart brengen. De Zwarts
luizer zakenman zegt nu ernsti
ge verdenkingen te hebben, dat
De Koning hem een kunstje
wilde flikken.
„Ik weet het voor 95 procent
zeker, dat hij met Elsbett bezig
is geweest om in Oostduitsland
zelf de motor te maken, in de
buurt van Magdeburg. Dat was
in strijd met z'n opdracht. Ken
nelijk probeerde De Koning uit
twee ruiven te eten. Als dit al
lemaal waar is, zal dit zeker ge
volgen voor zijn zakelijke car
rière hebben', laat Moeken
strijdlustig weten.
Er is nog een derde persoon,
die geld wil zien van Moeken
Dat is de Belgische handelson
dernemer Michael Behrens, die
zich voor de helft had inge
kocht in het Elsbett-project.
Moeken bevestigt dat Behrens,
wiens echtgenote inmiddels
zijn vriendin is geworden, vijl
ton heeft gestoken in de nooit
opgerichte bv. Bovendien droeg
hij 600.000 mark bij aan de 2,5
miljoen die betaald
worden voor de produktieli-
„Tja, en nu beweert Behrens,
dat hij het geld heeft geleend",
schampert Gerard Moeken. j
Hij zegt overigens met de Bel®
in contact te zijn gekomen toen
hij optrad als bemiddelaar tus-j
sen een grote Oostduitse onder*
neming en een Indonesisch be-]
drijf. Moeken zegt zelf daarin]
ook twee ton te hebben geïn4
vesteerd en Behrens vier ton.j
Maar ook dit project is inmid-l
dels afgeknapt.
Dat het project met de revolu
tionaire koolzaadmotor eer
flop werd, is volgens Moeken
voornamelijk te wijten aan d(
'enorme weerstand', die hij on
dervond bij de diverse overhe-
ÜPE
