DB-BB-01
Bolkestein: desnoods
kappen met Suriname
Politieke samenwerking voorwaarde voor herstel
EcicUcGouoont
BINNENLAND
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1991
Meer kans op kanker voor
asfalteerders
MAASTRICHT Asfalteerders van wegen lopen meer
kans kanker te krijgen dan andere mensen. Dat blijkt uit
recent onderzoek, waarover de Turkse toxicoloog S. Bur-
gaz uit Ankara morgen verslag uitbrengt op het congres
over vergiftigingsverschijnen, dat gisteren in Maastricht
begon. Tijdens hun werkzaamheden ademen asfalteerders
de gassen van bitumen in, bestaande uit minerale koolwa
terstoffen. Deze stoffen kunnen kanker veroorzaken. Te
vens, zo toont de studie van de onderzoeker aan, kan de
inademing van de stoffen leiden tot beschadiging van het
erfelijk materiaal van de wegwerkers. Het gevolg daar
van is dat zich veranderingen voordoen in hun genen. Op
het congres worden verder resultaten bekend gemaakt
van diverse studies naar de effecten van de in het ar
beidsproces gebruikte giftige stoffen op het zenuwstelsel
van de mens. Ook komt er een nieuwe methode aan de
orde om via het hoofdhaar het gebruik van verdovende
middelen in medicamenten op te sporen.
Miljoenenstrop
waterfiltergebouw
GOUDA Door constructiefouten bij de
bouw van het nieuwe koolfiltergebouw bij het
drinkwaterpompstation in Bergambacht, kan
het gebouw pas in de tweede helft van 1993 in
gebruik worden genomen.
Daardoor dreigt een strop van enkele miljoe
nen guldens, aldus een woordvoerster van de
Gouda nv Watermaatschappij Zuid-Holland
Oost (WZHO).
Het filtergebouw is gebouwd om schadelijke
stoffen uit het water te halen.
Door de fouten zijn er scheuren en andere
mankementen ontstaan. Er moet nog worden
bekeken wie aansprakelijk wordt gesteld, het
constructie- of het aannemersbedrijf.
Overigens levert de strop geen gevaar op voor
de drinkwatervoorziening en volksgezondheid.
Felle kritiek op Ter Veld in Drentse PvdA-afdeling
EMMEN Staatssecretaris Elske ter Veld van
sociale zaken is gisteren tijdens een bezoek aan
Groningen en Drente onthaald op een storm van
kritiek op de kabinetsplannen rond de wao en
ziektewet en het loslaten van de koppeling. Tij
dens een ledenvergadering van de PvdA-afde
ling Emmen werd haar duidelijk gemaakt dat
het kabinet de plannen moet intrekken of an
ders moet opstappen. De Emmer PvdA'ers ble
ken gisteravond openlijk aan de geloofwaardig
heid van Ter Veld en de niet aanwezige partij
leider en minister van financiën Wim Kok te
twijfelen. Ook eerder op de dag kreeg Ter Veld
al met protesten te maken. Overal waar zij zich
vertoonde werd ze geconfronteerd met groepjes
actievoerders van de vakbonden en de diverse
wao-beraden. Ter Veld deed gedurende de hele
dag verwoede pogingen het kabinetsbesluit uit te
leggen, maar die waren bij voorbaat tot misluk
ken gedoemd. De staatssecretaris gaf in Emmen
aan nog wel eens te willen kijken naar haar om
streden plannen rond het vergoedingen-systeem
voor gehandicapten. Dit na zware kritiek vanuit
de zaal. Concrete toezeggingen deed Ter Veld
echter niet. Als de stemming in de afdeling Em
men ook maar enigszins representatief is voor de
algemene stemming binnen de PvdA lijkt de
kloof tussen de PvdA-top en de achterban ono
verbrugbaar. „Waar is uw geloofwaardigheid ge
bleven. Die is natuurlijk helemaal weg", aldus
een deelnemer aan de discussie die zijn bijdrage
met een luid applaus ondersteund zag. Een Em-
mens PvdA-raadslid concludeerde: „Geen van
de groepen waar de PvdA altijd voor is opgeko
men heeft er voordeel van gehad dat de PvdA
in de regering zit. We moeten ons langzamer
hand schamen dat we lid zijn van deze partij".
Een grijzende zestiger bekende: „Tot 14 juli was
ik een fanatiek lid van de PvdA. Maar deze be
sluiten betekenen dat een heleboel
vernieling ingaan".
voor
TRETC
Afbreekbare kunststoffen niet
altijd ongevaarlijk
AMSTERDAM Overheden beschouwen produkten dit,
door zonlicht worden afgebroken als een belangrijk in-r
strument om chemische stoffen uit het milieu verwijderd^., c
te houden. Toch is deze methode niet geheel zonder ge*re® 1
vaar voor de mens en natuur. G. Beyersbergen van He4\e v
negouwen van het Centrum voor Bio-farmaceutischePlan e'
Wetenschappen van de Rijksuniversiteit in Leiden deedf}°.n^n
deze uitspraak op een congres van de Europese Vereni-Pr'e'
ging voor Fotobiologie in Amsterdam. Tijdens het af-Pa .?na
braakproces onder invloed van het licht ontstaan stoffem* ri,
of doen zich reacties voor die volgens de onderzoekern P1
giftig kunnen zijn. Deze kunnen niet alleen schadelijkrr
zijn voor kleine organismen, maar ook voor planten, die-f'e,Z0UJj
ren en de mens. Onderzoek heeft aangetoond dat licht inPP
vele gevallen de giftigheid van een chemische stof sterkfeeV?erc
verhoogt. Voordat toestemming wordt gegeven voor der
introductie van een bepaald produkt op de markt zou[oePen
volgens Beijersbergen bekend moeten zijn in welke r n"»
afbraak door licht giftige effecten heeft.
veilight
Ouderenbonden
vechten
subsidiekorting
aan
UTRECHT De vijf landelij-
ke organisaties van ouderen
stappen naar de Raad van State
om de plannen aan te vechten
van minister D'Ancona van
WVC om volgend jaar fors het
mes te zetten in de subsidies.
De ouderenbonden zelf hangt
een subsidiekorting van 25 pro
cent boven het hoofd. De mi
nister wil de subisidie voor het
COSBO, het samenwerkingsor
gaan van de ouderenbonden,
helemaal intrekken. In totaal
wil ze voor bijna twee miljoen
gulden op subsidies bezuinigen.
De organisaties zijn woedend
en beschuldigen de minister
van onbehoorlijk bestuur. „Ze
hanteert zonder enig overleg
de botte bijl", aldus voorzitter
S. van Bijsterveld van de Unie
KBO.
De organisaties Unie KBO,
ANBO, PCOB, OVGO en
CSPO en COSBO willen op
9 december tijdens een grote
manifestatie een publiek debat
met de fractievoorzitters in de
Tweede Kamer over de „drei
gende afbraak van het oude
renbeleid". Bovendien roepen
de organisaties hun 650.000 le
den op om de volksvertegen
woordiging te overstelpen met
brieven.
Van Bijsterveld constateert bit
ter dat het kabinet alleen op
papier waardering heeft voor
de ouderenbonden als belan
genbehartigers. Als de bezuini
gingen doorgaan dan moet het
COSBO volgend jaar de tent
sluiten. Bij het arbeidsbureau is
al ontslag aangevraagd voor de
15 vaste krachten. D'Ancona
wil eventueel vijf ton steken in
een nieuw samenwerkingsor
gaan, maar dat vinden de bon
den veel te weinig. Als de plan
nen doorgaan moeten ook de
bonden betaalde krachten ont
slaan, (nog) meer vrijwilligers
gaan inschakelen en eventueel
activiteiten afstoten.
DEN HAAG/HOORN
Nederland moet een dik
ke streep halen door alle
relaties met Suriname als
een Gemenebest-construc
tie met de voormalige ko
lonie niet haalbaar blijkt.'
Dan rest slechts het land
onder internationale druk
te zetten, met als uiterste
middel militair ingrijpen
van buitenaf.
VVD-leider Bolkestein schil
derde gisteren dat scenario
naar aanleiding van berichten
dat de Surinaamse drugsmafia
stelselmatig heeft geïnfiltreerd
in het Nederlandse overheids
apparaat.
Hij haalde zijn gelijk met de
opmerking dat in 1988 de
waarschuwing van zijn voor
ganger Voorhoeve voor be
trokkenheid van Surinaamse
militairen bij cocaïnehandel
„nu keiharde werkelijkheid
blijkt".
De VVD kiest als eerste optie
nog steeds een Gemenebest
constructie met Suriname,
waarbij Nederland op allerlei
terreinen directe bijstand moet
verlenen om tot een normali
satie van de Surinaamse sa
menleving en economie te ko
men. Militair ingrijpen om de
zaak in Suriname in het reine
te brengen mag volgens Bolke
stein slechts onder een tweetal
strenge voorwaarden. „Er
moet eerst een verzoek komen
van de Surinaamse regering
en militaire interventie mag
slechts plaatshebben in samen
werking met andere landen.
„Maar laten Bouterse en zijn
makkers één ding goed in ae
oren knopen. Wij kunnen in
Nederland niet tolereren dat
overheid wordt geïnfil-
Kinderen dupe
Steeds meer kinderen dreigen
overigens de dupe te worden
van de huidige situatie in Su
riname. Hun ontbreekt vol
gens dr. R. Hirashing kin|
der- en jeugdarts en voorzitter
van de stichting Tamara
elk perspectief op een toe
komst in hun land. Terwijl
juist de jeugd geroepen is Suri
name straks uit het slop te ha
len waarin het land nu ver
keert.
Tamara presenteerde zich gis
teren in Hoorn. De stichting,
een Westfries initiatief, wil in
Nederland steun vinden voor
de hulpverlening aan kinde
ren in Suriname.
Volgens Hirashing is momen
teel één op de zes kinderen in
Suriname ondervoed. Veel
kinderen worden bovendien
door hun ouders in de steek
gelaten. Jeugdprostituti^. en
inschakeling bij de drugshan
del komen steeds vaker voor.
Anderen missen elementaire
basisvoorzieningen als kleding,
voedsel, huisvesting, en onder
wijs. Ook plaatsing in kinder
tehuizen biedt weinig soelaas.
Ook daar heerst een schrij
nend gebrek aan middelen om
de kinderen goed op te van
gen, aldus Hirashing.
uit de nieuwe s
i foto: stephen evenhuis
Emancipatieraad: stappenplan voor meer vrouwen in politiek
DEN HAAG De politieke
partijen moeten elk een stap
penplan met streefcijfers ma
ken om meer vrouwen in de
politiek te krijgen. Doen ze
dat niet, dan moet de over
heid ze door bepaalde subsi
dievoorwaarden op het goede
spoor proberen te krijgen.
Dat schrijft de Emancipatie
raad in een advies aan de mi
nisteries van binnenlandse za
ken, sociale zaken en WVC.
Volgens de Emancipatieraad
biedt het onlangs door de Eer
ste Kamer vastgestelde Vrou
wenverdrag van de Verenigde
Naties mogelijkheden tot de
voorgestelde beleidslijn.
Het aantal vrouwen in inter
departementale commissies,
waterschapsbesturen en exter
ne adviesorganen moet wor
den verhoogd, vindt de raad.
Nieuwe organen zouden niet
eens mogen worden ingesteld
als ze niet voor 40 procent uit
vrouwen bestaan. Ook bij de
RBA's (Regionale Bureaus
voor Arbeidsvoorziening) moet
een voorkeursbeleid worden
gevoerd.
Vrouwen zijn in de politiek en
besturen nog altijd zwaar on
dervertegenwoordigd, klaagt
de Emancipatieraad. In verte
genwoordigende organen
wordt gemiddeld een kwart
van de zetels ingenomen door
en. Slechts 8 procent
lands burgemeesters is
Een vrouwelijke com-
is van de koningin is
nog niet in zicht. Dit alles is
merkwaardig, omdat steeds
meer vrouwen een hogere op
leiding afronden en tot de ar
beidsmarkt toetreden.
kandidaten meestal onbekend
zijn bij degenen die de selectie
uitvoeren. De raad pleit dan
ook voor andere procedures.
Vrouwen melden zich gemak
kelijker aan als er open proce
dures zijn en heldere, niet al
leen op mannen toegespitste
kriteria worden gesteld.
De overheid zou verder, aan
organisaties die zich goed voor
vrouwen willen inzetten, extra
geld ter beschikking kunnen
stellen voor scholing. Ook
moeten er op lokaal niveau be
tere oppasmogelijkheden ko-
Democraten Besturen Blijkbaar Beter", is volgens burgemeester Apotheker van Veendam de be- mens
tekenis van zijn 'unieke' kentekencombinatie DB-BB-01. Hij ontving gisteren het eerste exemplaar^ Z(
buiter
bet
jarli
iie ar
angei
die d(
zijn w
100
t de
den opgenomen, omdat veelschreei
automobilisten dit bleken aan en bra
te zien voor respectievelijk een
n een V. De klinkers wa
al eerder uit de roulatie is
genomen (behalve
Koninklijk Huis dus) om malle Petroe:
woordvorming te voorkomen.
Maij-Weggen reikt nieuw kenteken uit
li
DEN HAAG De burge
meester van Veendam
Apotheker heeft gisteren
het eerste kenteken, DB-
BB-01, uit de nieuwe serie
ontvangen.
Minister Maij-Weggen van
verkeer verleende de burger
vader de primeur, omdat in
zijn gemeente de Rijksdienst
voor het Wegverkeer die
de kentekenbewijzen uitgeeft
en registreert is gevestigd.
Het nieuwe kenteken bestaat
uit twee keer twee letters en
dan twee cijfers.
Verzamelaars keken al maan
den uit naar het begin van de
nieuwe reeks nummerborden.
„De autobranche heeft ons
verzocht de bekendmaking
hiervan zo lang mogelijk uit te
stellen", zei een woordvoerder
van de bewindsvrouw. „Ge
vreesd werd dat autobezitters
anders de aanschaf van een
nieuwe auto zouden uitstellen
totdat de nieuwe serie zou be
ginnen. Onder verzamelaars
was een ware psychologische
oorlogsvoering aan de gang om
een nummerbord te bemachti
gen dat zo kort mogelijk volgt
op de eerste uit de nieuwe
reeks. Op ons ministerie wer
den we werkelijk gek gebeld
door mensen die wilden weten
de
beginnen".
Overigens heeft het eerste
nummerbord niet de combina
tie AA-AA-01. De A is gere
serveerd voor leden van het
Koninklijk Huis, de
voor bedrijfswagens ei
nummerborden zijn
plomaten (CD) of consuls (CC).
Vandaar dat op het eerste
exemplaar de combinatie DB-
BB-01 prijkt. Verwacht wordt
De uitreiking van het r
Apotheker stond niet oplroesje:
hem i
leT-
meteen een strippenkaart bij, aan di
„want de auto kan best een fractie
dagje zonder u". Het valt voorün;
Apotheker te hopen dat
verzamelgekte in Nederland Sovjeti
niet zover gaat dat hij i
eind van zijn autoloze dagjemenser
moet bemerken dat zijn unie-ldejunt
ke exemplaar al weer ont-aangez
ireusacl
kar
liedje
K
kolt
vreemd i
OPPOSITIELEIDER MAZOWIECKI VREEST CHAOS IN POLEN:
Campagne op gang
Gesierd met de pet van conducteur en met een spiegelei in de hand heeft staatssecretaris Simons
van wvc gisteren al fluitend op een conducteursfluitje de landelijke campagne 'Kinderveiligheid' in
beweging gezet. Per trein worden tal van plaatsen in het land bezocht met het doel zo te trachten
het onrustbarend stijgend aantal ongevallen met kinderen onder de vijftien jaar terug te brengen.
SUSKE EN WISKE
HET WITTE WIEF
WARSCHAU Hij oogt
even gebogen en breekbaar
als op de foto's, en hij formu
leert even rustig en bedacht
zaam als altijd. Tadeusz Ma-
zowiecki, voorzitter van de
Democratische Unie, is niet
veranderd. Eind vorig jaar
werd hij zowel door Lech
Walesa als door Stanislav
Tyminski verslagen als kan
didaat voor het president
schap, en sindsdien is hij
geen leider meer van de re
gering, maar van de opposi
tie. De vleesgeworden rede
lijkheid is hij echter geble
ven, in deze moeilijke tijden
reikt hij zijn Walesa-getrou-
we tegenstanders van de
Centrum Alliantie de hand:
„Samen zijn we uit Solidari
teit voortgekomen, laten we
nu ook samenwerken aan
het herstel van ons land',
zegt hij.
Sinds Solidariteit in 1989 een
akkoord sloot met de commu
nisten, hebben de democrati
sche regeringen zich allebei
gedwongen gezien terug te tre
den. Wat is er toch aan de
hand in Polen?
Mazowiecki: „In de eerste
plaats moet ik er op wijzen dat
mijn regering het zestien
maanden heeft uitgehouden,
die van Bielecki negen maan
den. Maar afgezien daarvan
geloof ik dat de moeilijkheden
niet zozeer de zwakheid van
deze regering aantonen, als
wel de ernst van de problemen
waarin Polen verkeert, vooral
op economisch gebied".
Is er niet ook een politieke
component in de huidige cri
sisPremier Bielecki zegt van
welhij betreurt achteraf dat
het parlement zich niet in mei
ontbonden heeft, om vrije ver
kiezingen mogelijk te maken,
die ongetwijfeld een einde
zouden hebben gemaakt aan
de meerderheid waarover de
communisten nog altijd be
schikken.
Mazowiecki: „Ik vind wel dat
de verkiezingen hoognodig
zijn, maar toch ben ik het niet
met Bielecki eens, dat ze in
mei hadden moeten worden
gehouden. Hij vergeet name-
Tadeusz Mazowiecki, voorzitter van de Poolse Democratische
Unie, wil samenwerken met politieke tegenstanders om het her
stel van het land. foto: ap
lijk te vermelden dat we toen
nog helemaal geen kieswet
hadden, en dat het sindsdien
nog even geduurd heeft voor
dat dat wel het geval was. Dat
is de reden waarom ze niet
eerder dan eind oktober kun
nen worden gehouden".
Kunt u instemmen met specia
le bevoegdheden voor de rege
ring tot de verkiezingen, zoals
Bielecki nu eist?
lijven
tot het economische beleid, en
dan vooral voor zover het de
staatsbegroting betreft. Daar
buiten moet de macht van het
parlement gehandhaafd blij
ven, vinden wij. Daarom stel
len we voor, dat de begrotings
commissie van het parlement
in overleg met de regering de
speciale bevoegdheden vast
stelt. Als de regering wil dat ze
verder reiken dan de begro
ting, dan is de kans groot dat
een nieuwe crisis ontstaat, en
die zal dan ernstiger zijn dan
de huidige".
Toen Lech Walesa eind vorig
jaar tot president gekozen
werd, beloofde hij een 'ver
snelling' van de hervormin
gen, en Bielecki kreeg de op
dracht die uit te voeren. Maar
is het er ooit van gekomen?
Betekent dat dus, dat de rege-
ring-Bielecki gewoon het be
leid van de regering-Mazo-
wiecki heeft voortgezet?
Mazowiecki: „Ja, natuurlijk.
Ondanks alle slogans tijdens
de verkiezingscampagne, on
danks alle kretologie, is Bie
lecki voortgegaan op de weg
die ik was ingeslagen. Het doel
is hetzelfde gebleven en daar
om is ook de marsroute niet
gewijzigd".
trad, bestond
in de samenleving; de hervor
mingen, hoe pijnlijk ook, wa
ren noodzakelijk. Die consen
sus is verdwenen, als resultaat
van de 'oorlog' die Walesa u
verklaarde, is het niet? Hij
verweet u te langzaam te zijn
en de belangen van de bevol
king te veronachtzamen.
Mazowiecki: „Inderdaad was
de consensus de belangrijkste
pijler van mijn regering. Tij
dens de campagne voor de
presidentsverkiezingen is die
helaas vernietigd, en het ziet
er niet naar uit, dat het spon
taan tot een herstel zal komen.
Toch is dat het belangrijkste
wat we op dit moment nodig
hebben, en het enige wat uit
zicht biedt voor de toekomst.
Daarom moeten alle politieke
bewegingen die uit Solidariteit
zijn voortgekomen en deelne
men aan de verkiezingen uit
sluitend op grond van hun
programma's met elkaar con
curreren en niet met agressie
ve verwijten, geruchten en
verdachtmakingen, zoals tij
dens de vorige campagne wel
het geval was. En na de ver
kiezingen moeten ze elkaar
opzoeken om een vruchtbare
samenwerking te beginnen".
Zal dat voldoende zijn om het
vertrouwen van het volk in de
politiek te herstellen? Dreigt
niet degene met de schoonste
beloftes de meeste stemmen te
winnen en ontbreekt het niet
aan iemand met charisma en
autoriteit, die de moeilijke
boodschap van noodzakelijke
hervormingen kan overbren
gen?
Mazowiecki: „Ik geloof niet
dat het gaat om het vinden L
van een speciale politieke per-i.
soonlijkheid, het gaat o
samenwerking van alle partij
en en persoonlijkheden,
zich verantwoordelijk voelen j
Stelt u met andere woorden
een coalitie voor van de Cen
trum Alliantie en de Democra
tische Unie?
Mazowiecki: „Ja, een dergelij
ke samenwerking is zonder 1
meer noodzakelijk. En ik denk d
dat onze partijen er ook toe g
dwongen zullen worden, oi
dat geen van beide de absolute f,
meerderheid zal behalen. Na
tuurlijk zeggen sommigen 1
de Alliantie dat ze tegen
coalitie met ons zijn, maar
vertrouw erop dat ze tezijner-
tijd genoeg verantwoordelijk
heidsgevoel hebben om
Polen te kiezen en niet
hun partijbelang. Als ze
toch doen, zal het trouwens
uiteindelijk, tot hun eigen
leiden".
Denkt u dat het überhaupt
mogelijk is Polen democratisch
te houden, en tegelijkertijd
hervormingen door te vo
die zo pijnlijk en gehaat z
Mazowiecki: „Je moet
vraag omdraaien en je afvra
gen of het mogelijk is hervor
mingen door te voeren zonder c
democratie. Voor succesvolle
hervormingen heb je de steun
van de bevolking nodig, en die
win je niet door militair ingrij
pen of door dictatuur".
Het lijkt erop, dat president j
Walesa het daar niet mee eens r
is. 'Om Polen te redden, ben ik l
bereid als dictator op te tre-
denheeft hij onlangs gezegd.
Mazowiecki: „Dergelijke uit- I
chaos terechtkomt
dan in een dictatuur. De presi
dent en regering doen tegen-1
strijdige uitspraken,
schaadt de stabiliteit va
land. Zij zouden het hoofd q^854
koel moeten houden, rustig
blijven en niet aan de voora- y
vond van de verkiezingen een
constante crisissfeer oproepen, m
want Hat ic ncra arliil/ irjvtr
wordt j
niet he
