Onderzoek Alphen
naar gifcontainers
„Kweken embryo's voor
onderzoek toelaatbaar
£eidóe6ou/tfmt
NBT waarschuwt voor prijsopdrijvingen
„Veiligheid verbeteren
met uitbreiding politie"
Ritzen: meer ruimte voor onderwijs
Voedingsbond: loon
eis van 4,7 5 procent
ebben
surde
rhaise
Bijns
rentie
innen
lat de
oorbi
BINNENLAND
DINSDAG 3 SEPTEMBER 1991
Britten lokken
Nederlander in
de gevangenis
AMSTERDAM De 40-jarige
Nederlander Barend Kosten zit
sinds november 1990 in een
Britse cel. Hij is onder valse
voorwendsels naar Engeland
gelokt en gearresteerd op ver
denking van betrokkenheid bij
drugsmokkel. Het ministerie
van Justitie protesteerde in fe
bruari tevergeefs tegen deze
actie van de Britse justitie. Met
als gevolg dat de man in okto
ber voor de Britse rechter moet
verschijnen.
Een goede vriend van de Ne
derlander, de in Nederland
woonachtige Brit Terry John
Costin, reisde 27 oktober vorig
jaar per auto en boot voor fa
miliebezoek naar Engeland. Hij
werd in Harwich aangehouden
en gearresteerd door de doua
ne. In zijn auto werd 55 kilo
marihuana aangetroffen. Kos
ten werd ongerust toen hij
maar niets van zijn vriend
hoorde en belde naar Enge
land. De Britse autoriteiten zet
ten intussen de operatie 'lok-
Nederlander' in gang. De arres
tatie van Costin werd geheim
gehouden. Met zijn zus en zwa
ger werd contact opgenomen.
Zij moesten vertellen dat Cos
tin een auto-ongeluk had gehad
en in coma op de intensive care
in het Colchester District Ge
neral Hospital lag. Ook het zie
kenhuis werd ingeschakeld om
de man naar Engeland te lok
ken. Een medewerkster vertel
de Kosten dat in verband met
de kritieke toestand van zijn
vriend alleen naaste familiele
den op bezoek mochten komen.
Hij pakte op 7 november het
vliegtuig, bezocht het zieken
huis en had een gesprek met de
medewerkster. De garage waar
de door de Britse autoriteiten
opzettelijk beschadigdeauto
stond werd gebeld. Kosten
sprak af 8 november de auto op
te halen en de rekening te
betalen. Nadat hij had betaald
werd hij aangehouden door een
medewerker van de Britse dou
ane, die zich als garagehouder
had verkleed. De Amsterdamse
advocaat N. Meijering werd in
geschakeld. Hij nam contact op
met een Engelse advocaat en
het Nederlandse ministerie van
justitie, want de Engelsen had
den nooit om uitlevering ge
vraagd, zoals gebruikelijk is.
„Het is gewoon van de dolle.
De Engelse autoriteiten maak
ten geen kans om de Nederlan
der uitgeleverd te krijgen en
dan gebruiken ze valse voor
wendsels, lokken de man op
emotionele gronden naar Enge
land. Ze moeten zich realiseren
dat onze rechtsorde anders is
dan de hunne en daar ook met
hun poten vanaf blijven".
Zelf opgepompt drinkwater
gevaarlijk
DOETINCHEM Inwoners van Oost-Gelderland die
grondwater oppompen voor eigen consumptie lopen een
groot risico. Het grondwater heeft door overbemesting
vaak een veel te hoog nitraatgehalte. Bovendien zijn be
strijdingsmiddelen in het grondwater aangetroffen. Dit
deelde de heer H. Kool, directeur van het waterlabora
torium Oost in Doetinchem, gisteren mee.
Enkele honderden inwoners in Oost-Gelderland halen
zelf hun water uit de grond. Meestal gaat het om men
sen uit het buitengebied die hoge kosten moeten maken
om aangesloten te worden op het normale waterleiding
net. In tegenstelling tot de waterleidingmaatschappij die
het water op twintig tot veertig meter uit de grond haalt
gebruiken de zelfpompers vaak grondwater dat vlak on
der het maaiveld ligt. En juist dit water is het meest ver
ontreinigd. Er worden concentraties nitraat gemeten
van vijf tot 200 milligram per liter terwijl slechts vijftig
milligrar
Bewoners jongereninrichting mishandeld door personeel
HILVERSUM Bewoners en ex-bewo
ners van de open inrichting voor jongeren
De Dreef in Wapenveld zijn regelmatig
mishandeld door personeelsleden. Dat zei
een aantal groepsleiders gisteravond in
een tv-uitzending van AVRO's Televizier.
Volgens de groepsleiders zou het gebruik
van geweld tegen de jongeren, zoals
schoppen en slaan, gebeuren met mede
weten van de directie. „En wanneer je als
groepsleider niet sloeg, was je voor je col
lega's een doetje", aldus een personeelslid,
die zei dat deze situatie nog steeds voort
duurt. Een aantal bewoners heeft gister
middag bij de hoofdofficier van justitie in
Zwolle een collectieve aangifte gedaan
wegens mishandeling. De naar schatting
zeventig (ex-)bewoners hebben hun aan
gifte via het landelijk Steunpunt Zetten
laten lopen, zo maakte raadsman mr. R.
Amelink bekend. Amelink treedt
een paar personeelsleden van De Dreef
op, die in het AVRO-programma de mis
standen aan de kaak stelden. Volgens
Amelink heeft de ondernemingsraad be
sloten de mishandeling openbaar te ma
ken, mede gezien de ernstig verstoorde
arbeidsverhoudingen in De Dreef. Ook
speelt mee dat de directie volgens de on
dernemingsraad mogelijk financiële mal
versaties heeft gepleegd. De OR heeft de
hoofdofficier van justitie in Zwolle daar
om verzocht een „nader oriënterend justi
tieel onderzoek" in te stellen. Het opvang
huis De Dreef, dat door de Dr. Wouter
Lourens Slotstichting wordt geëxploi
teerd, is een open justitiële inrichting voor
jongeren van 13 tot 21 jaar en biedt plaats
aan maximaal vijftig jongeren. Er werken
zestig personeelsleden. De Stichting wordt
nagenoeg volledig gesubsidieerd door de
rijksoverheid. Vandaag lichten onder
meer het Landelijk Steunpunt Zetten en
personeelsleden van De Dreef een en an
der toe tijdens een persbijeenkomst in
Amsterdam. Daarbij zijn ook vertegen
woordigers van het ministerie van justitie
en mogelijk enige kamerleden aanwezig.
De voorzitter van het bestuur van De
Dreef, mr. H. Schaatsbergen, zei in een
reactie dat de mishandelingen nieuw voor
hem waren. Ook zou de directie er niets
van hebben geweten. Hij zei dat hij justitie
zal vragen om een onderzoek. Volgens
Schaatsbergen hebben de personeelsleden
die de zaak naar buiten hebben gebracht
niets te vrezen. Ook een woordvoerder
van het ministerie van justitie zei dat het
openbaar ministerie zal worden ingescha
keld.
Nieuw overleg Moluks
woonoord Lunetten
DEN BOSCH De zevenendertig Mo-
lukkers die de renovatie-overeenkomst
met de Staat voor hun woningen in het
woonoord Lunetten in Vught tot dus
verre niet wilden tekenen, gaan terug
naar de onderhandelingstafel. Die tus
senoplossing wist de president van de
rechtbank in Den Bosch, mr. G. André
de la Porte, gisteren tijdens een kort ge
ding te bereiken. Het geding was door
de Staat aangespannen om de Moluk-
kers te dwingen alsnog met de renova
tieplannen akkoord te gaan of anders
hun woningen te ontruimen. Elke
maand uitstel van de renovatie kost vol
gens de Staat 250.000 gulden extra. Als
het overleg mocht vastlopen, kunnen de
partijen donderdag 3 oktober opnieuw
terecht bij mr. André de la Porte.
ALPHEN AAN DEN
RIJN De politie is een
onderzoek gestart naar de
mogelijke aanwezigheid
van twee ingegraven con
tainers met chemisch af
val in de Coupépolder in
Alphen aan den Rijn. Het
gaat om een intern onder
zoek in opdracht van de
burgemeester van Alphen
en vooralsnog niet om een
strafrechtelijke zaak, zo
heeft de Alphense korps
chef J. Molenaar gisteren
verklaard.
Het gemeentebestuur heeft de
politie ingeschakeld nadat het
was getipt dat in 1980 twee
grote laadkisten bij de aanleg
van de polder heimelijk waren
gestort. Er gaan volgens Mole
naar geruchten dat de contai
ners uiteenlopend chemisch
afval bevatten. Daaronder is
ook zenuwgas genoemd.
De politie probeert nu onder
andere via gesprekken met
mensen die toen mogelijk wat
hebben gezien te achterhalen
wat er van klopt. Molenaar
zegt dat zijn korps het onder
zoek op zo kort mogelijke ter
mijn hoopt af te ronden om
„overtrokken verhalen in te
dammen".
Mochten dé verhalen waar
blijken, dan zal de politie pro
beren de plaats van de laadkis
ten zo nauwkeurig mogelijk te
bepalen. De provincie Zuid-
Holland zal dan in het kader
van de saneringsoperatie die
zij al in de Coupépolder uit
voert, bekijken of ze er liggen
en of ze kunnen worden weg
gehaald, zo heeft een woord
voerder van de provincie mee-
De voormalige stortplaats Cou
pépolder, waar nu een golf
baan ligt, wordt de komende
maanden voor een bedrag van
in totaal tien miljoen gulden
gesaneerd. De maatregelen die
worden genomen, zoals afdek
king van taluds en het schei
den van de waterhuishouding
van de stortplaats van die van
de omgeving, zijn bedoeld om
mens en dier niet in aanraking
te laten komen met schadelij
ke stoffen.
In de jaren tachtig zijn er ille
gaal giftige stoffen in de Cou
pépolder gedeponeerd. De pro
vincie Zuid-Holland probeert
van het ministerie van justitie
het dossier los te krijgen dat
de meetresultaten van de
proefopgravingen uit 1988 be
vat, om een duidelijk zicht te
krijgen op de exacte omvang
van de vervuiling. Justitie
heeft dat steeds geweigerd,
omdat er nog een hoger beroep
loopt in de zaak tegen de
transportondernemer Kemp.
Volgens Justitie kan open
baarmaking de procesgang
van het Openbaar Ministerie
verstoren.
Kamerleden
De Tweede Kamerleden A.
Esselink (CDA), L. van Rijn-
Vellekoop (PvdA), A. Schim
mel (D66), Willems (Groen
Links) en Schutte (GPV) en
Leerling (RPF) bezoeken van
daag Alphen aan den Rijn. Zij
worden door het statenlid Cé
cile van Laar geïnformeerd
over de toestand in de Coupé
polder. Vanmiddag hebben zij
een excursie naar de belt ge
maakt.
Vanavond wordt in het Ker
kelijk en Maatschappelijk
Centrum De Bron, Trouba-
dourweg 2 in Alphen aan den
Rijn een voorlichtingsbijeen
komst gehouden over de be
heersmaatregelen in de Cou
pépolder. De aanvang is kwart
voor acht. Milieu-gedeputeer
de J. van der Vlist geeft daar
bij een uitgebreide uitleg over
de stand van zaken.
Vooraf aan deze voorlichtings
avond is er vanaf kwart voor
zeven tot kwart voor acht voor
de aanwezigen in De Bron de
mogelijkheid om vragen te
stellen aan de aanwezige ka
merleden. De bijeenkomst is
een initiatief van de streek-
commissie Alphen en Omstre
ken.
Baltische vloot
Sovjetmatrozen wachten in uitgaanstenu tot ze van boord mogen om in Amsterdam te passagieren. Het is voor het eerst in dertien
jaar dat twee Sovjet-schepen van de Baltische vloot voor een vlootbezoek naar Nederland komen. Het fregat Neukrotimy en een
amfibisch landingsschip werden om negen uur met 21 saluutschoten en een optreden van de Marinierskapel ontvangen. Het bezoek
duurt vier dagen. foto: anp
ROTTERDAM Wil Neder
land voor buitenlandse toeris
ten interessant blijven dan
moeten de prijzen laag gehou
den worden, gekoppeld aan
hoge kwaliteit in de dienstver
lening en in de promotie.
Directeur J. Cornelissen van
het Nederlands Bureau voor
Toerisme zei vanmorgen in
Rotterdam dat het lopende va
kantieseizoen tot nu toe een
groei heeft laten zien, maar te
vens vertelde hij beducht te
zijn voor prijsopdrijvingen
door bedrijven die op voor
hand uitgaan van veel bezoek.
„Het gevaar is groot dat onze
gasten dan over de grens gaan
slapen".
Cornelissen sprak tijdens de
jaarlijkse presentatie van de
NBT-activiteitenplannen aan
het toeristisch bedrijfsleven in
het WTC in Rotterdam.
Het NBT trekt in 1992 75 mil
joen gulden uit om promotie te
voeren in eigen land en op
veertien buitenlandse mark
ten. Belangrijkste publieks
trekker wordt de Floriade bij
Zoetermeer. De promotieacti
viteiten van het NBT zullen
als leidraad het thema „Bloe-
menland" hebben. Met dit the
ma hoopt het NBT volgend
jaar zes miljoen buitenlandse
toeristen in Nederland te krij
gen en te bereiken dat vijftien
miljoen Nederlanders een va
kantie in eigen land vieren.
Dit jaar is het aantal binnen
landse vakanties met 3 procent
gegroeid en namen de beste
dingen van het inkomend toe
risme toe met 4 procent. In
1992 verwacht Cornelissen
concurrentie van het buiten
land. Hij noemde de opening
van het Disney Park bij Parijs
en de wereldtentoonstelling en
de Olympische Spelen in
Spanje. Het NBT wil de con
currentie te lijf gaan met Ne
derland Bloemenland. In sa
menwerking met de stichting
Floriade heeft het NBT diver
se promotie-acties opgezet in
binnen- en buitenland.
Vervoersbond: haven plat op Prinsjesdag
ROTTERDAM Kaderleden van de Vervoersbond FNV willen
op Prinsjesdag de Rotterdamse haven 24 uur stil leggen. Tijdens
een besloten bijeenkomst van de vervoersbond gisteravond in
Rotterdam uitten de leden hun bezwaren tegen de volgens hen
lappe" acties die de vakcentrales FNV, CNV en MHP tegen
de kabinetsplannen met ziektewet en wao in voorbereiding heb
ben. Die acties gaan vooralsnog alleen uit van werkonderbre
kingen op Prinsjesdag. De leden vinden dat alleen een volledige
staking de onvrede over de kabinetsmaatregelen tot uitdrukking
kan brengen. Ze zullen de komende dagen over hun voorgeno-
actie overleg plegen met de vakcentrales.
APELDOORN De politie heeft dringend behoefte aan uit
breiding van de mankracht om haar taken naar behoren te kun
nen uitvoeren. De verbeterde efficiëntie als gevolg van de reor
ganisaties leveren niet meer dan een marginale bijdrage aan de
verbetering van de veiligheid in Nederland.
Dit zei waarnemend directeur P. van Reenen bij de opening van
nieuwe studiejaar van de Nederlandse Politie Academie
(NPA). „Wie denkt dat het alleen met de reorganisatie van de
politie weer veilig wordt in dit land heeft het mis. Er moet echt
i geïnvesteerd worden en gedurende een aantal jaren om de
trend om te draaien".
Volgens hem is het met de handhaving van wetten al jaren
slecht gesteld. „Op sommige terreinen is overtreding norm ge
worden".
Behalve met onvoldoende capaciteit heeft de gebrekkige wets
handhaving te maken met een andere instelling van de burgers,
aldus de waarnemend directeur van de NPA. „De afgelopen tien
jaar is de calculerende burger opgestaan. Deze burger' wordt in
zijn gedrag vooral gedreven door eigenbelang en wordt veel
minder dan vroeger gestuurd do.or waarden en normen, en veel
meer door beloningen en straffen". Wetgevers gaan er volgens
Van Reenen ten onrechte vanuit gaan dat zoiets als vrijwillige
I naleving van wetsregels bestaat. „Er moeten aanmerkelijk meer
politiemensen bij komen. Als er geen uitzicht geboden wordt op
verbetering, zal het cynisme dat al aanwezig is in de grote ste
den zich verder verspreiden in de politiegelederen".
Ook minister I. Dales ging in op de burger die zich niet meer
door normen laat leiden. „Normhandhaving staat of valt met
normbesef." Waar Van Reenen de nadruk legde op een krachti
ge overheid die de calculerende burger op de naleving van re
gels wijst, vroeg Dales begrip voor de burger die het met nor
men niet meer zo nauw neemt. „Je zult maar wonen in wat te
genwoordig een probleemwijk heet en geen enkele waardering
I krijgen van de samenleving. Niet op school, niet op je werk, in je
gezin of woonwijk. Als de samenleving zich niet verbonden
voelt met jou, waarom zou jij je dan verbonden voelen met de
normen van die samenleving".
•>r>
Op zoek naar kamer
Studenten in Utrecht trekken de stad in op zoek naar een kamer. De kamernood, ook in Leiden en
Den Haag, is opnieuw gestegen. De jongste lichting studenten moet nog harder vechten voor het
zolderkamertje drie-hoog-achter dan de net gesettelde collega's vorig jaar. Deze week vraagt de
Woonbond in een landelijke actieweek aandacht voor dit probleem. foto: anp
UTRECHT De maatregelen
die in de onderwijsbegroting
voor 1992 staan, zullen de toer
gankelijkheid van het onder
wijs verder, vergroten. Er is
weer meer geld voor het on
derwijs beschikbaar, terwijl bij
de pijnlijke maatregelen de la
gere inkomens worden ont-
Dit zei Ritzen gisteren tijdens
een bezoek aan de Hogeschool
Midden Nederland in Utrecht
waar hij de opening van het
schooljaar bijwoonde. De on
derwijsbegroting wordt offi
cieel pas op Prinsjesdag gepu
bliceerd, maar de inhoud lekte
dit weekeinde al uit.
De verhoging van het lesgeld
voor scholieren in het voortge
zet onderwijs van zestien jaar
en ouder met bijna 300 gulden
is inderdaad een inkomensni-
vellerende maatregel, reageer
de Ritzen in Utrecht op de
eerste kritiek van de rechter
zijde van de Tweede Kamer.
„Dat klopt. De inkomens tot
anderhalf maal modaal wor
den bij de verhoging ontzien".
Ritzen zei dat daartoe de rege
ling tegemoetkoming studie
kosten via welke regeling ou
ders van de scholieren een
deel van het lesgeld kunnen
terugkrijgen zal worden aan
gepast. „Ik kan niet veel meer
zeggen", aldus de bewinds
man. „Ik moet wachten tot de
koningin gesproken heeft.
Maar het beeld moet zijn: er is
weer meer ruimte voor onder
wijs, meer mensen kunnen on
derwijs volgen, maar binnen
wel keuzes
die i
worden gemaakt".
HILVERSUM Het
kweken van menselijke
embryo's voor weten
schappelijk onderzoek is
verantwoord. Dat heeft
dr. E. Borst-Eilers, voor
zitter van de Kerncom
missie Ethiek Medisch
Onderzoek (KEMO), giste
ren gezegd voor de
NCRV-televisie. De
KEMO adviseert weten
schappers over de ethische
toelaatbaarheid van hun
experimenten, zolang een
wet daarover nog niet van
kracht is.
Borst deed haar uitlatingen
naar aanleiding van de ver
schijning van het jaarverslag
van de KEMO, waarin wordt
gesteld dat de zogenoemde
pre-implantatie-diagnostiek
toelaatbaar is. Die techniek
maakt het bijvoorbeeld moge
lijk al in de eerste dagen na
een reageerbuisbevruchting
dus nog voordat het embryo in
de baarmoeder is terugge
plaatst het geslacht van de
baby te bepalen. Zo kan vaak
ook de kans op erfelijke aan
doeningen bepaald worden.
Wanneer bij onderzoek aan
het enkele dagen oude embryo
blijkt dat de kans op een ern
stige erfelijke afwijking groot
is, kan besloten worden het
embryo niet terug te plaatsen
bij de vrouw.
Om de pre-implantatie-tech-
niek verder te ontwikkelen is
onderzoek met embryo's no
dig. In Nederland gebeurt dit
soort onderzoek tot nu toe al
leen met muizen. De KEMO
acht onderzoek met menselijk
materiaal, mits verricht bin-
de
na de bevruchting, verant
woord.
Een mogelijkheid is hiervoor
de embryo's te gebruiken die
overblijven bij reageerbuisbe
vruchtingen bij vrouwen die
langs natuurlijke weg geen
kinderen kunnen krijgen. Er
worden bij die techniek meer
dere eicellen tegelijkertijd be
vrucht en alleen de goede em
bryo's worden teruggeplaatst
in de baarmoeder. De overge
bleven embryo's zijn volgens
Borst echter vaak niet ge
schikt voor onderzoek. „Als je
toch onderzoek doet, moet je
ook embryo's van optimale
kwaliteit gebruiken. Dan ont
kom je er niet aan dat er em
bryo's speciaal voor weten
schappelijk onderzoek tot
stand moeten worden ge
bracht", aldus de KEMO-voor-
zitter. Donoren zouden hier
voor ei- en zaadcellen beschik
baar moeten stellen.
Voor het CDA is het kweken
van embryo's onbespreekbaar.
Kamerlid F. Laning-Boerse-
ma: „Het embryo dat nog alle
mogelijkheid heeft zich te ont
wikkelen tot mens wordt be
schouwd als een ding. Dat is
een weg die wij niet op willen
gaan".
Ook het Professor Lindeboom
Instituut, een christelijke in
stelling voor bezinning op me-
disch-ethische vragen, wijst de
KEMO-voorstellen af. Direc
teur dr.ir. H. Jochemsen: „We
staan huiverig tegenover iede
re vorm van embryonaal on
derzoek en wijzen zeker het
kweken van embryo's voor
medisch onderzoek van de
hand. We menen dat hierdoor
een instrumentalisering van
menselijk leven ontstaat, die
we op ethische gronden afwij
zen". Jochemsen wijst er ver
der op dat medici als taak heb
ben te genezen. Ze hebben niet
als taak mensen (waartoe hij
ook gekweekte embryo's re
kent) te doden. Volgens hem is
het niet zonder reden dat in
Duitsland het kweken van
embryo's voor wetenschappe
lijk onderzoek wordt verbo-
Voorstanders van de pre-im-
plantatietechniek wijzen erop
dat daarmee wordt voorkomen
dat vrouwen, zoals nu het ge
val is, keer op keer zwanger
moeten worden om vervolgens
naar aanleiding van een vlok
kentest in de derde maand te
besluiten tot een abor-
CASPER EN HOBBES
et haai
MfPKT PAT gK AAW HST
WATgf?OPPgfcVlAK PANIf-
fcfpis worn gisparmc
HE
DOOR BILL WATERSON
WSSTOS.VOOeiSAMNPPlS
in Kap gaan zó bps haat
ais JIJ,zorgjttrNIETS®
VCOl? PAT PlTSNgl, MOOZ-
jjij isi
UTRECHT De Voedingsbond FNV gaat de cao-onderhande
lingen in met een looneis van 4,75 procent. De bond gaat uit van
een prijscompensatie van 3,5 procent. Daarbovenop eist de bond
een „echte"loonsverhoging van nog eens 1,25 procent. Nog eens
1,25 procent van de loonruimte (die volgens de bond in totaal zes
procent bedraagt) wil de bond besteden aan „goede doelen" als
korter werken. De bond (60.000 leden) wil eenjarige cao's. De
Voedingsbond is de eerste bond die al exact de hoogte van de
looneis heeft ingevuld waarmee hij volgend jaar de boer op gaat.
Een woordvoerster van de bond zei overigens dat de looneis nog
hoger uit kan vallen als de inflatie volgend jaar hoger uitpakt
dan de geraamde 3,5 procent. Het kabinet heeft gewaarschuwd
dat de koppeling tussen lonen en uitkeringen in gevaar komt als
de vakbeweging de looneisen volgend jaar niet beperkt tot 3,75
procent.
ROERDOMP
Hij i
r wel r
t hem r
De Stichting Natuur-
en Vogelwacht
onderhoudt en
beheert rietvelden
o.a. ten behoeve van
de Roerdomp
Steun ons, wordt
donateur
Giro: 550.30.20
St. Natuur- en
Vogelwacht
Weerdestein 41,
3328 MK'Dordrecht
Tel. 078-174983