Hfi»
WEEKPUZZEL
Nr.34
Cryptogram
BRIDGEN
SCHAKEN
STERRENHEMEL
DAMMEN
i m m i i
t§ m m m m
r m m m m
m m s t
t§ iiii
m m M
S S tt B
oi m m t® m
m m ti e
m issi
CeidócSoUAOTlt
'm' M m m
m u n
s i i i i
«bs mrm
Oplossing vorige puzzel
puzzel nr. 33 zijn:
G. Nederlof, J. v. Ruysdaellaan 11
Oegstgeest.
C. v.d. Veek, Kortenbachstraat 17,
2211 GW Noordwijkerhout.
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 34 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. En na dat smekend verzoek is
voltooid (7).
5. Die vreemde munt zit in de
omgewoelde grond (3).
9. Een groente voor die peulvrucht en
't blijft te eten (7).
10. Het meisje zit er nog in (3).
11Die plant smaakt achteraf heel goed
(11).
13. Een vreemde munt voor het cijfer,
dat is sterk (6).
15. Verdraaid, zie ik kuilen voor de
ramen (6).
17. Garen onder spanning (11).
20. 't is Bar met Ger (3).
21. Ze zijn anders toch edel (7).
22. De jongen zit in het materiaal (3).
23. Docent, maak er meer van (7).
VERTICAAL:
1. Die persoon zit in de dwergasters
(4).
2. Je krijgt een sik van die bloeiwijze
tussen buitendienst (5).
3. Steeds met geld komen naar een
volgende plek (12).
4. Later een familielid (6).
6. Een smet op de achterkant (7).
7. Hij maakt het in de horeca (12).
8. Zonder mes en toch scherp (7).
12. Sportieve vrouw aan het firmament
(7).
14. Een cijfer voor die opening en je
kunt er niet meer door kijken (7).
16. Dat droombeeld is volmaakt (6).
18. Daar na die slons is daar
verdeeldheid (5).
19. Om in die plaats te geraken moet je
de jongen er voor weg halen (5).
Vorige week heb ik u een biedprobleem
voorgeschoteld uit het EK in Killarney.
Dit was de westhand:
10 5 2
A V 10 7
9 7 6 5
en dit de bieding (O/NZ):
WEST NOORD OOST
De bieding vereist enige uitleg. Oost
west spelen hier een z.g. 'rode conventie'
en op het niveau van Europese kampi
oenschappen is dat toegestaan, zoals dat
in Nederland ook in competities boven
hoofdklasseniveau mag. 2SA van oost
(de beroemde Poolse speler Martens) be
tekent of een zwakke preëmptieve hand
met klaver of ruiten of een goede
preëmptieve hand met een van de hoge
kleuren. Na wests verplichte 3* geeft
oost een goede preëmpt in schoppen aan
en na 'pas - pas' wordt Tony Forrester
op de noordstoel (kwetsbaar tegen niet!)
plotseling wakker met 3SA.
Wat te doen?
Szymanowski dacht eieren voor zijn geld
te kiezen met 44, een actie die door zuid
met een doublet werd beloond. Zuid
moest wel zelf uitkomen van:
De enige verrassing in de kwartfinales
van het kandidatentoernooi was de uit
schakeling van de nummer twee van de
wereld Ivantsjoek. Verantwoordelijk
daarvoor was deels de stugheid van te
genstander Joesoepov, maar hoofdschul
dige was het zwakke zenuwstelsel van
Ivantsjoek. Het begon al in de eerste
twee partijen waarin een onzekere
Ivantsjoek onherkenbaar speelde en met
0.5-1,5 achterkwam. In de tweede tot en
met zesde partij hervond hij zich en be
reikte een punt voorsprong. De laatste
twee partijen stonden echter weer in het
teken van de nervositeit. In het zicht
van de haven verprutste de "Tsjoek"
een volledig gewonnen stelling tot remi
se, met als gevolg de dramatische laatste
partij:
A. JOESOEPOV-V. IVANTSJOEK
Achtste matchpartij.
Nimzo-Indisch.
1.d4 Pf6 2.c4 e6 3.Pc3 Lb4 4.e3 b6
5.Ld3 Lb7 6.P13 0-0 7.0-0 c5 8.Ld2!?
Een onschuldige zet, gebruikelijker is
8.Pa4. Het voordeel is dat snel een onbe
kende stelling ontstaat, hetgeen in een
dergelijke spannende partij voordelig is
voor de speler met de sterkste zenuwen.
8...cxd4.
Een veiliger manier om gelijk spel te be
reiken is 8...Lxc3 9.Lxc3 Pe4.
9.exd4 d5 10.cxd5 Pxd5 ll.Tcl Pc6
I2.Tel Tc8 l3.Te4!?
Joesoepov wil geen slopend manoeu
vreerduel maar een flitsende aanval met
eventueel een snelle ontknoping. In het
vervolg kiest zwart weliswaar geen slech
te verdediging, maar de veiligste weg
was nu 13...Le7, om de velden g5 en h4
goed te beschermen.
13...Pce7 14.Pxd5 Pxd5 15.Th4 g6
16.Txc8 Dxc8 17.Pg5 Le7 18.Dg4.
Wit stormt met al zijn stukken op de ko
ning af. Het blijkt net niet doorslaand te
zijn, maar onder de gegeven omstandig
heden wel een goede kans voor Joesoe
pov.
18...La6 19.Dh3 h5 20.Txh5!? gxhS
21.Lh7+ Kg7 22.Dxh5.
Zie diagram 1.
22...Pfo?
Ivantsjoek kon niet meer helder denken,
anders had hij zeker het voor de hand
liggende 22...Lxg5 (een aanvaller oprui
men!) gedaan.
Na 23.Lxg5 f6 moet wit goed spelen om
remise te maken: 24.Lh6+! Kxh7
(24...Kh8? 25.Lxf8 Dxf8 26.Ld3+! en
wint) 25.Lg5+! Kg7 26.Lh6+ met eeuwig
schaak. Nu maakt wit het fraai uit.
Kg8 26.Dg5+ Kh8 27.Dh4+ Kg8
28.Dg5+ Kh8 29.Dh4+ Kg8 30.Dg3+
Kh8 3l.Dh3+ Kg7 32.Dg3+ Kh8
33.Dh3+ Kg7 34.Lxe6.
De terugtrekkende beweging met de
dame was Ivantsjoek ontgaan; zwart
moet de dame geven, waarna een hope
loze stelling over- blijft.
34....Dxe6 35.Dxe6 Ld8 36.g4 Te8
37.Df5 Lc4 38.g5.
Zwart gaf het op.
Het verwonderde weinig insiders dat
Joesoepov de barrage (twee rapidpar-
tijen) won; hierin zijn immers de zenu
wen belangrijker dan talent.
Ook in de match Karpov-Anand was
hardheid een beslissende factor. Qua
spel was de Indiër minstens de gelijke
van zijn gereputeerde tegenstander,
maar op enkele kritieke momenten liet
hij het afweten. Hieronder volgt zo'n
schrijnend fragment:
Zie diagram 2.
V. ANAND-A. KARPOV
Stelling na de 44e zet van zwart.
Zonder een spoor van tijdnood speelde
Anand hier vrij snel 45.Tf8? Db7
46.Dd8?? (met 46.Tb8 was de diagram-
stelling weer ontstaan) 46...De4
47.Dh4+, waarna er niet meer in zat dan
remise door eeuwig schaak. In een partij
met minder belangen, zelfs een vlugger
tje!, had Anand zeker gezien dat zwart
na 45.Dd8! Txf4 46.g4! ondekbaar mat
had gestaan.
Ook de overwinning van Short op Gel-
fand was niet overtuigend te noemen. In
de laatste partij vergooide de Rus nog
een gladgewon- nen stelling na de tijd-
controle! In de vijfde partij vergrootte
Short zijn voorsprong met twee punten,
maar ook in dat duel gaf hij zijn tegen
stander de gelegenheid langszij te ko-
Na een goed gespeelde partij blunderde
Short in de tweede tijdnoodfase als
volgt:
56.Ta8 a3 57.f4 Pb6 58.Te8??
58.g5 had eenvoudig gewonnen, nu kan
zwart ontsnappen met 58...a2! 59.Lxg5
Lxg5 60.fxg5 alD 61.g6+ Kh6 62.Th8+
Kg5. Gelfand zag het echter ook niet
58....Pc4?? 59.Kxe7 b4 60.g5 Kg7 61.f5
Zwart gaf het op.
Sterrenhemel september
De herfst is in zicht. Dat uit zich aan de
sterrenhemel in de vorm van het ster
renbeeld Pegasus, dat laat op de avond
in het zuidoosten verschijnt. Pegasus
wordt ook wel het Herfstvierkant ge
noemd. Een ander opvallende verschij
ning op de late septemberavond is de
Grote Beer. Dit sterrenbeeld heeft een
karakteristieke vorm: die van een „steel
pannetje". In dit jaargetijde staat de
Grote Beer op de Juiste" wijze aan de
hemel, namelijk met de opening van de
„pan" naar boven.
Aan de zuidelijke sterrenhemel staan de
grillige sterrenbeelden Waterman en
Steenbok. Normaal gesproken staan hier
voornamelijk onopvallende sterren,
maar in de Steenbok staat momenteel
een heldere lichtstip teveel: de planeet
Saturnus. Daarmee is tevens de enige
planeet genoemd die we aan de avond
hemel kunnen waarnemen. Op de late
avond van 18 september staat de maan
vlak boven Saturnus.
De andere planeten staan aan de vroege
ochtendhemel. Kort vóór zonsopkomst
is van 4 tot 15 september de planeet
Mercurius te zien. Deze planeet staat om
ongeveer 6.15 uur laag boven de hori
zon, ongeveer op de plek waar rond een
uur of zeven de zon opkomt.
Vlakbij Mercurius staan ook de twee an
dere planeten die deze maand te zien
zijn. Rechts staat Venus, die veel feller
straalt dan Mercurius. Wat later in de
maand staat Venus nog hoger boven de
horizon; hij wordt dan een steeds opval
lender verschijning. Met een telescoop
en soms al met een verrekijker is te zien
dat Venus, net als de maan, schijngestal
ten vertoont: we zien een kleine sikkel.
Ook Jupiter staat kort voordat de dag
aanbreekt in het oosten. Deze planeet
staat begin september zelfs nog iets dich
ter bij de zon dan Mercurius en Venus.
Het zal dus niet meevallen om hem te
vinden. Maar elke dag komt Jupiter drie
minuten vroeger op dan de vorige dag,
zodat de zichtbaarheid in de loop van de
maand beter wordt. Op 10 september
haalt Jupiter Mercurius in. De beide pla
neten staan die dag zeer dicht bij elkaar,
terwijl een klein stukje onder het tweetal
ook nog de ster Regulus van het sterren
beeld Leeuw te zien is. Met een verrekij
ker kunnen we om 6.15 uur 's morgens
dus drie heldere hemellichamen laag bo
ven de oostelijke horizon vinden!
Het fraaiste hemelverschijnsel van de
maand vindt plaats in de vroege ochtend
van 7 september. Dan staat namelijk be
halve de planeten ook de uiterst smalle
maansikkel laag boven de oostelijke ho
rizon. Om 5.37 uur komt de maan dan
op, dat is een kleine anderhalf uur voor
de zon. Omstreeks 6.15 uur kan men
proberen de maansikkel boven de ooste
lijke horizon te vinden. Kies een waar
nemingsplaats met vrij uitzicht op het
oosten en gebruik bij voorkeur een ver
rekijker.
Links van de maansikkel zij die dag ook
Regulus en Jupiter te zien, terwijl links
boven de maan de planeet Mercurius
staat. Rechts boven de maan is de zeer
heldere planeet Venus te zien. De laatste
is zeker ook zonder verrekijker zichtbaar
en kan dienen als oriëntatiepunt.
ASTRONOMISCHE HERFST
Op maandag 23 september om 14.48 uur
Nederlandse tijd begint de astronomi
sche herfst op het noordelijk halfrond
van de aarde. De zon trekt dan van
noord naar zuid door het vlak van de
evenaar. Rond het middaguur staat de
zon voor een waarnemer op de evenaar
recht boven zijn hoofd.
Rond deze datum duren de dag en de
nacht over de gehele aarde even lang. De
zon staat dan 12 uur boven en 12 uur
onder de horizon. Door de avond- en
ochtendschemering is het echter die dag
toch langer licht dan donker. Dat de da
gen korter worden zullen we vooral van
af 29 september merken, als we weer
overgaan naar wintertijd. De klokken
worden dan een uur terug gezet, waar
door het 's avonds al om zeven uur don
ker zal zijn! Dat is goed nieuws voor de
liefhebbers van de sterren: met ingang
van oktober kunnen de waarnemers van
de hemel dus weer vroeg aan de slag.
Voor meer actuele informatie over de
sterrenhemel kan men altijd terecht bij:
Stichting „De Koepel", Zonnenburg 2,
3512 NL Utrecht, telefoon 030-311360
(van 10 tot 16.00 uur).
4 3
4 H 6 5
H V B 4 2
7 5 2
Hij koos een van de 8 downstarts: 4H.
Met schoppen of harten uit zou Martens
achter elkaar 10 slagen hebben gemaakt.
O/NZ
NOORD
V 7
9 8 3
A 3
A H V B 9 4
WEST
OOST
10 5 2
A H B 9 8 6
A V 10 7
B 4 2
9 7 6 5
10 8
8 6
10 3
ZUID
4 3
H 6 5
H V B 4 2
7 5 2
Als west had gepast op 3SA zouden OW
de eerste tien slagen hebben meegeno
men. Als west had gedoubleerd, zouden
OW 100 punten minder hebben ge
scoord in 4* (gedoubleerd min 2).
Aan de andere tafel kwamen de Polen
als NZ veel te hoog:
zwakke twee in schoppen OF een sterk spel.
Door niet optimaal tegenspel (4AH en
een kleine harten na) ging dit contract
slechts 2 down. Samen toch goed voor
+300 voor Engeland.
Met 25 honneurpunten is er niet altijd
een manche maakbaar en op het volgen
de spel bleken de Polen daar een zeer fij
ne neus voor te hebben.
W/NZ
NOORD
B 7 6
A H 7
A V 8 5
10 6 5
WEST
OOST
H 8 5 4 3
2
8 4 3
10 6 5
10
H B 7 3 2
B 8 7 2
A H 4 3
ZUID
A V 10 9
V B 9 2
9 6 4
V 9
pas dbl. pas pas
pas
De Polen namen genoegen met +300 (2
down). Forrester en Robson boden 'ge
woon' ISA (14-16) - 3SA. Daartegen
startte Martens als oost met ruiten, via
10 voor 4V. Forrester vervolgde met
schoppen naar 49 en die hield. Hij ging
met harten terug naar de noordhand en
speelde weer schoppen voor. Toen oost
niet meer bekende stapte Forrester op
met 4A en nu volgde vanuit zuid een
zeer tactische manoeuvre: 49! Oost
kwam aan slag en speelde 4H na, die
Forrester nam met 4A en hij speelde rui
ten na in een uiterste poging om nog aan
9 slagen te komen, maar Martens liet
zien dat hij niet voor de eerste keer van
zijn leven op zeer hoog niveau zat te
bridgen. Hij nam en speelde een hoge
klaver en klaver na. Hij taxeerde noord
goed op 4B, ¥AH en 4AV, dus z'n part
ner moest 4B maar hebben. Twee down
en 11 impen voor Polen, dat uiteindelijk
achter Engeland en Zweden de bronzen
medaille veroverde en dus ook tickets
voor het WK in Japan. Mocht de Poolse
federatie daar geen geld voor kunnen
vinden, dan 'gaan we wel liften', aldus
een van de Poolse spelers.
Voor deze keer moet ik m'n beschou
wingen over de zomertoernooien on
derbreken, want het wordt hoog tijd
dat de probleemliefhebbers weer 'aan
het werk worden gezet'. Ongetwijfeld
hebt u er na de zomerpauze - dank
voor de vele goede wensen en ik hoop
dat u een prettige vakantie hebt gehad
- weer zin in. Zoals altijd beginnen we
met de oplossingen van de laatste
keer:
33. D. DOUWES
1.16-11 7x16; 2.43-39 34x43; 3.38x49
27x38; 4.49-44 16x27; 5.48-43(A)
38x40; 6.50-45 12x21; 7.45x3 met een
van de auteur zelf afkomstige slot-
stand: 27-31; 8.26x17 31x42; 9.17-11
enz. met winst.
Dit vraagstuk kan ook op iets andere
wijze gewonnen worden. De heer Van
de Brink uit Heerde geeft namelijk
aan dat wit ook wint als hij bij (A)
verder gaat met: 5.26-21 27x16; 6.50-
45 12x21; 7.48-43 38x40; 8.45x3
34. J. VAN DEN BOOGAARD
1.37-32 28x48; 2.47-41 16x27; 3.38-33
29x38; 4.43x21 48x25; 5.49-43 25x48;
6.41-37 48x31; 7.36x18 17x28; 8.21x1,
met een eindspel van Faber (1911) en
BurggraafT (1944): 23-28; 9.1-29 (na
9.40-34? 26-31 is er geen winst meer.)
28-32 (A) 10.29-47 26-31 (B) 11.47-36
31-37; 12.36-47 en nu bijvoorbeeld 37-
41; 13.47x36 32-38; 14.36-22 38-42;
15.40-34 42-48; 16.22-39 enz. met
winst. En ook in de andere varianten
kan zwart niet aan de witte vangstel-
ling ontsnappen:
(A). 9...26-31; 10.29-42 31-36; 11.42-
37 28-33; 12.37-32 36-41; 13.32x41 33-
38; 14.46-28 38-42; 15.40-34 enz.
(B). 10...32-37; 11.40-34 26-31; 12.47-
36 38-42; 12.36x22 enz.
Een moeilijk eindspel, dat door weini
gen geheel correct werd ingezonden.
Verder blijkt ook dit probleem bij-
oplosbaar. Enkele inzenders kwamen
namelijk met de spelgang 1.40-35
16x27; 2.35-30 24x35; 3.39-33 28x48;
4.38-32 27x38; 5.42x24 48x31;
6.36x20 waarna wit inderdaad gewon
nen spel heeft.
35. D. DE RUITER
1.22-18 13x42; 2.48x37 24x15; 3.25-20
15x24; 4.32-27 21x32; 5.37x30 12x21;
6.30-24 29x20; 7.40-34 39x30; 8.35x2
1-7 (de beste) 8.2x11 16x7; 9.41-37 7-
11; 10.6x17 21x12; 11.37-32 12-17;
12.32-27 met oppositiewinst.
De heer Christiaans uit Zutphen
kwam hier met de volgende bijoplos
sing, die evenwel niet sluitend is: 1.17-
11 16x7 (A); 2.27x16 24x15; 3.16-11
7x16; 4.22-18 13x22; 5.48-43 39x28;
6.35-30 48x31; 7.36x7 1x12; 8.30-24
29x20; 9.25x5 26-31; 10.5x28 12-17;
11.28x11 16x7; 12.41-36 en wit wint.
Een plausibel geheel, maar als zwart
bij (A) met 1...24x15 slaat, dan is het
na 2.35-30 16x7; 3.27x16 10-14; 4.16-
11 7x16; 5.22-18 13x22; 6.48-43
39x48; 7.40-35 48x31; 8.36x7 1x12;
9.41-37 in tegenstelling tot wat de in
zender aangeeft, verloren voor wit: 16-
21; 10.30-24 29x20; 11.6-1.20-24 enz.
36. C. PRINS
1.47-42 24x44; 2.27-21 n.k.; 3.32-27
26x17 of 36x47; 4.23-19 14x21 of x41;
5.43-39 23x41 of x21; 6.45x1 47x7 (Na
47x12 wint 7.1x46 enz.) 7.1x16 17x28;
8.16x46 enz. met winst. Een moeilijk
vraagstuk dat voor velen te machtig
was.
De slotstand van het seizoen 1990-
1991 is: 1. Christiaans, Zutphen 229,5;
2. Schokker, Oldemarkt 222,5; 3. Ten
Kate, Zwolle 206; 4. Groenenberg,
Amersfoort 198; 5. Lelieveld, Leid-
schendam 196,5; 6. Nieuwenhof, Wa
penveld 181; 7. Haijtink, Brummen
175,5; 8. Heuveling, Emmeloord 170;
9. Lamberts, Brummen 169; 10. Van
Os, Ermelo 166,5; 11. Adam, Putten
152,5; 12. Hoevers, Zutphen 141,5; 13.
Van de Beek, Apeldoorn 138,5; 14.
Hoogenaar, Ermelo 132,5; 15. Van
Ooijen, Eerbeek 132,5; 16. Hoogen-
doorn, Leusden 130,5; 17. Bleijendaal,
Dronten 127,5; 18. Egberts, Ter Aar
123,5; 19. Hoogendoorn, Amersfoort
120; 20. Koelewijn, Spakenburg 111,5;
21. Pannekoek, Enschede 100,5; 22.
Prins, Zwolle 86,5; 23. Schoneveld,
Almen 74; 24. Pruijs, Emmeloord 68,5
en 25. Van de Brink, Heerde 67,5.
Winnaar is dus geworden de heer
Christiaans uit Zutphen, die met recht
wel de 'bijoplossingen-expert' kan
worden genoemd. Van harte gefelici
teerd en u kunt uw prijs verwachten.
Dan de eerste vraagstukken van het
seizoen 1991-1992. Van drie van de
vier zijn de auteurs u goed bekend, al
leen Van den Berg is nieuw. Deze in
Noordwijk woonachtige deelnemer
aan de ladderwedstrijd heeft zelf nu
ook een vraagstuk gemaakt, en zoals u
zult bemerken, is het bepaald niet een
voudig. Ik dank hem en ook de andere
problemisten weer voor hun creaties:
zonder hun medewerking zou een lad
derwedstrijd eenvoudig niet gehouden
kunnen worden!
Succes bij het oplossen, en graag uw
inzendingen weer binnen vier weken
naar mijn adres:
W. van der Kooij, Maaspoortweg 137,
5235 KC Den Bosch.
1. Van den Boogaard
Zwart: 8, 9, 12, 13, 17, 20, 22, 26 en 39.
Wit: 23, 30, 31, 32, 34, 37, 41, 43 en 49.
Zoals steeds bij deze auteur, volgt ook
hier na de slotslag nog een eindspel.
1
5
1
5
6
10
6
10
11
15
11
15
16
20
16
M K I i«M
20
21
25
21
BSO *5
25
26
30
26
S S i
30
31
I I I O
35
31
e m i s m
35
36
40
36
40
41
45
41
k if SMS ,.s
45
46
1 S 1 8 i
50
46
I 1 i 1
50
3. Prins
Zwart: 3, 7, 9, 10, 13, 15, 16, 18, 19, 23,
26 en 39.
Wit: 17, 21, 27, 28, 31, 32, 33, 35, 37,
38, 41 en 44.
4. De Rooij
Zwart (14): 5, 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 16,
17, 20, 26, 29 en 33.
Wit (13): 22, 23, 25, 27, 28, 31, 34, 37,
39, 42, 44, 45 en 48.
