brinkman zet Kok
lp verkeerde been
De vergeten oorlog van de Irene Brigade
Landsmeer eist
aanpak overlast
van discotheek
BINNENLAND
'Reforger' bewijst paraatheid NAVO
De wilde
wereld
jidócSotncmt
MAANDAG 26 AUGUSTUS 1991
rassende stijging
ek aan Delta Expo
FNV tegen nieuwe werkroosters KLM
ILTJE JANS De Delta Expo op het
Ualige werkeiland Neeltje Jans in de
brschelde heeft in 1990 ruim 15.000 be
iers meer getrokken dan in 1989, toen er
p!7 werden genoteerd. In 1990 waren
tr 422.811, aldus het jaarverslag van de
een orgat Expo. De stijging was voor het bestuur
in jaren we stichting een verrassing. Omdat er
visselweij veranderingen waren in het activitei-
ïeid hee^nbod werd er op aanzienlijk minder
traagd, pkers gerekend. Als voornaamste oor-
rtraein'e van stÖging van het bezoekersaantal
°ït in het jaarverslag de verandering in
an revoivakantjepatroon genoemd: meer en
rdt hers^l kortere vakanties in voor- en nasei-
in eigen land. Speciale aanleiding voor
pensen om de Delta Expo te bezoeken
m vooral de zware stormen in de begin-
herschrijKjen van dit jaar.
von|
l van de|
Sdd^ «IACTIELEIDER WÖLTGENS:
als secj
pai
iviteitei
deze om'
SCHIPHOL De Vervoersbond FNV heeft grote bezwa
ren tegen de nieuwe, werkroosters die de KLM wil invoe
ren voor het grondpersoneel. De aanpassing betekent dat SCHIEDAM
Stankbeperking voor
bedrijven Rijnmond
Schiphol sloopt stationsgebouw
AMSTERDAM Luchthaven Schiphol heeft plan
nen ontwikkeld die onder meer voorzien in de sloop
De Milieudienst van het voormalige stationsgebouw van de luchtha-
opkomst- en diensttijden flexibeler worden en dat het per- Rijnmond heeft gistermiddag voor ven op Schiphol-Oost. Met de sloop verdwijnt het
soneel minder vrije weekeinden heeft. Het grondpersoneel, het hele Rijnmond-gebied stankcode gebouw dat na de Tweede Wereldoorlog het beeld
zo'n 17.000 mensen, wordt vogelvrij verklaard, aldus een 2 uitgegeven. Dat betekent dat de heeft bepaald van het „oude Schiphol". De sloop, die
woordvoerder van de bond. De KLM wil de aanpassingen bedrijven in de Rijnmond maatrege- de luchthaven al eerder aankondigde in haar eigen
slechts gebruiken voor bezuinigingen en niet voor efficiën- len moeten nemen om stankoverlast toekomstplan, is niet eerder te verwachten dan hal
ter werken, zo luiden de beschuldigingen. De KLM moet te beperken. Het starten, stoppen en verwege de jaren negentig. Het oude stationsgebouw
meer vrije tijd stellen tegenover het werken in wisseldienst, schoonmaken van installaties moet zal plaats maken voor faciliteiten ten behoeve van
vindt de FNV. De KLM is verbaasd. „Wij zijn nog niet eens worden beperkt en de verlading het technisch onderhoud van vliegtuigen, onder
aan het onderhandelen. We hebben alleen een voorstel met van stinkende stoffen moet met de meer hangars. Enkele honderden meters noordelij-
beetje helft worden teruggebracht, aldus ker zal een stationsgebouw verrijzen voor de kleine
de Milieudienst. Het is de tweede luchtvaart. Het dakterras en restaurant van het
keer binnen een paar dagen dat de oude stationsgebouw werden
dienst stankcode 2 uitgeeft. Woens-
uitgebreide toelichting ingediend. De FNV is wel
voorbarig met deze uitspraken", aldus een woordvoerster.
De luchtvaartmaatschappij werkt aan een reusachtige be
zuinigingsoperatie, die bijna een miljard gulden aan bespa
ringen moet opleveren in de komende jaren. Zo'n 530 mil- dagmiddag gebeurde dat ook al,
joen gulden moet worden gehaald uit produktiviteitsstij- voor de eerste maal dit jaar. Klach- r__ _o.__0_r>
ging. Aanpassing van de roosters moet eenderde van dit be- ten van de bevolking over stank als dat toen nog ging. Bekend zijn de beelden van
drag opleveren. De eerste onderhandelingsronde wordt 16 zijn ook nu de aanleiding voor het Beatlesfans die het stationsgebouw op stelten zetten
de loop der jaren
bezocht door talloze mensen, die niet alleen naar de
vliegtuigen kwamen kijken maar ook naar de men
sen die er in en uitstapten via een vliegtuigtrap, zo-
september gehouden.
bij de aankomst van hun idolen.
ovjetuni)
?n die
inisme
jaarl
het
opgeh
voor nifi v
eeft geije g van voorPagina)
HAAG - Fractielei-
o Qi-viriofi Wöltgens wees zater-
atale vöti:>dens het PvdA-£rac"
r»arti-i feraad in Doorn met
kt u 'a beschuldigende vin-
0 «aar CDA-fractielei-
i -d i j-
erlederv Brinkman, die vrij-
hiiochtend in een ge~
•'Ik met Kok de indruk
hebben gewekt dat
CDA geen ontkoppe-
tische R zou eisen. Wöltgens:
Zij wajgn dit later toch zo
macht hk te zijn, voelde Kok
gen gaij behoorlijk op het ver-
1 evolu^de been gezet".
geschi|
niemj
couplgenSi (jig vrijdagnacht nog
national^ Doorn naar Den Haag
reiken (gereisd voor spoedberaad
Kok, Lubbers, De Vries
n, maailrinkman, prees de onpar-
is he?^ei<^ van Lubbers in de
onafhafelingskwestie' "Hij be"
t zich een goed voorzitter
ral voo^g ministerraad. Ik heb de
den. D^jk gekregen dat volgens
pbers nog lang niet alle mo-
angstt^heden zijn uitgeput. Dat
;er dan'1 een aantal alternatie-
•t is twid*e nacbt n°g ter
jre overweging op tafel
oni gelegd",
ol
■uw wao-plan
Idrie leden na heeft de
i de Sor *ract*e Pos^bef gerea-
p op het bijgestelde wao-
de waar het kabinet het vrij-
is, kajvond over eens was ge-
Ben. „Nadat minister Kok
wisch Staatssecretaris Ter Veld
u dat if*le zaken) het nieuwe
eefte* tegenover de fractie
g m hadden gezet, kwam de
[grote meerderheid van de
|ie tot de conclusie dat er
ngrijke verbeteringen zijn
jebracht ten opzichte van
plan van 13 juli", zei Wölt-
L „Alleen de leden Moor,
ker en De Visser vinden
pieuwe voorstel nog steeds
|ldoende".
definitieve goedkeuring
het wao-plan door de frac-
langt volgens Wöltgens ge-
af van de vraag hoe het
(mensbeeld er volgend jaar
uitzien. Met andere
woorden: als de uitkeringen in
1992 op grotere achterstand
komen van de lonen, zal de
PvdA-fractie de nieuwe wao-
maatregelen alsnog afkeuren.
De voorzitter van de christelij
ke werkgeversorganiatie
NCW, oud-CDA-minister Ru-
ding, heeft het jongste wao-ak-
koord van het kabinet al van
de hand gewezen. Uit de gege
vens daaromtrent die tot nu
toe bekend zijn geworden leidt
hij af dat de plannen bij lange
na niet meer de beoogde 4,4
miljard gulden zullen opbren
gen, zo zei hij zaterdag via de
Tros-radio.
CNV
Voorzitter Henk Hofstede van
de christelijke vakcentrale
CNV hoopt dat het kabinet
valt. „Een kabinet dat sociale
vernieuwing laat ontaarden in
sociale verloedering heeft geen
draagvlak en zou moeten op
stappen", zei hij gisteren voor
de NCRV-radio.
Hij denkt echter niet dat CDA
en PvdA met elkaar zullen
breken. „De crisissfeer is meer
een rookgordijn om de wao-
voorstellen erdoor te loodsen.
Want gezien de opiniepeilin
gen en het Nederlands voorzit
terschap van de EG verwacht
ik niet dat het kabinet valt".
Voormalig premier Biesheu
vel, nog altijd een prominent
CDA'er, zou het onverstandig
vinden van CDA en PvdA om
het kabinet ten val te brengen.
Volgens hem kunnen alleen
deze twee partijen de sociale
problemen oplossen. Biesheu
vel vindt niet dat CDA-frac-
tieleider Brinkman bezig is het
kabinet op te blazen. „Het pro
bleem van de koppeling lag er
al. Het is verstandig van
Brinkman om ruim van tevo
ren dat probleem aan de orde
te stellen", zei hij, eveneens
voor de NCRV-radio.
Biesheuvel verwacht geen
'nacht van Brinkman' of
'nacht van Wöltgens'. „Wie
een eigen kabinet laat vallen,
wordt daarvoor altijd gestraft
door de kiezers".
De voormalige PvdA-politicus
Jan Schaefer vindt dat de
PvdA-top plaats moet maken
voor een nieuwe leiding. Vol
gens Schaefer heeft de huidige
partijleiding een „catastrofale
fout" gemaakt in de besluit
vorming rond de wao. Schae
fer, oud-staatssecretaris en
oud-kamerlid, vindt dat dit
soort ingrijpende besluiten al
leen genomen kunnen worden
na een behoorlijke discussie
over de vernieuwing van de
sociale zekerheid in Neder
land. „Ik heb nooit begrepen
dat dit niet is gebeurd", aldus
Schaefer in Vara's Achter het
Nieuws.
Schaefer bood namens zijn
partij alle wao'ers zijn veront
schuldigingen aan voor de wij
ze waarop de PvdA de laatste
weken met hun belangen is
omgegaan. „Dat krijgt de par
tijleiding niet uit z'n strot.
Daarom doe ik het maar".
Gehandicaptenraad
De Gehandicaptenraad, de
overkoepelende raad van de
gehandicaptenorganisaties in
Nederland, vindt de wao-voor-
stellen van minister De Vries
en staatssecretaris Ter Veld
van sociale zaken „overspan
nen en moeilijk uitvoerbaar".
„De gemiddelde wao'er snapt
er niets van," aldus een
woordvoerder.
Er is geen rekening gehouden
met de kosten voor de uitvoe
ringsorganisaties, bovendien
wordt niet gerept van een ver
plicht percentage (gedeeltelijk)
arbeidsongeschikten dat be
drijven op straffe van een boe
te in dienst moeten houden en
nemen.
Het een comité van artsen
„Voorkomen is Beter", dat
spreekt namens ruim 150 huis
artsen, heeft dit weekeinde in
een brandbrief een klemmend
beroep gedaan op de fractie
voorzitters van de Tweede Ka
mer om ervoor te zorgen dat
de wao-plannen van tafel
gaan.
Het comité pleit voor het in
stellen van onafhankelijke re
gionale teams (van de huidige
arbeidsinspectie, bedrijfsge
zondheidsdiensten, GAK- en
GMD-artsen). Die teams
moeten dan preventief gaan
werken: preventie van ziekte,
vroegtijdige en intensieve be
geleiding bij dreigende ar-
beidsuitval, en beoordeling
van arbeidsgeschiktheid van
de werknemers.
van binnenlandse zaken len Dales krijgt vakbondsfolders over de wao in handen gedrukt
o),uar aankomst in Doorn, waar dit weekeinde in het opleidingscentrum van de Bondsspaarbank
overleg van de PvdA-fractie werd gehouden. Ook werd hier voor de deur gedemonstreerd te-
p vertaal de 'afbraak van de wao'. foto: anp
taaister:
Staatssecretaris baron Van Voorst tot Voorst begroet een VS-soldaat die meedoet aan de NAVO-
oefening Reforger. foto: anp
dat juist de gebeurtenissen van
de afgelopen week hebben
aangetoond hoe belangrijk oe
feningen als Reforger zijn.
„Het is niet alleen een oefe
ning, maar ook een bewijs dat
de NAVO altijd klaar staat".
Wilkins noemde Reforger
„een symbool van de Ameri
kaanse solidariteit met de
NAVO".
SCHIPHOL Op Schiphol
zijn zondagmiddag de eerste
Amerikaanse troepen aange
komen voor de traditionele oe
fening Reforger (Return of
Forces to Germany).
De troepen werden verwel
komd door staatssecretaris van
defensie, Van Voorst tot
Voorst en door de Amerikaan
se ambassadeur in Nederland,
Howard Wilkins. Het is voor
de twee en twintigste maal dat
Reforger wordt gehouden,
maar de oefening is kleiner
van opzet dan ooit: er werden
6700 man naar Schiphol over
gevlogen, een kwart van het
aantal van drie jaar geleden.
Zowel de staatssecretaris als de
Amerikaanse ambassadeur
Howard Wilkins wezen erop
door BERT JANSMA
Met een collega heb ik na een hap en een slok ooit
woorden gehad over de vooruitgang. Hij vond dat
we door de eeuwen heen beter geworden waren.
Als voorbeeld nam hij de liefde tussen man en
vrouw. Misschien omdat hij bij die hap en die slok
net een nieuwe vriendin aan het veroveren was,
maar hij vond dat onze liefde mooier en dieper
was geworden. Hij had die vriendin inderdaad niet
met de knots hoeven neerslaan om haar aan zijn
zijde te krijgen, maar ik geloofde er niet in. Wel in
de vervanging van de knots, maar niet in de
verandering van gevoelens. Ik wees hem op
beroemde liefdes uit een ver verleden. Op de
mystieke liefde van Hadewijch, op de
koningskinderen die „malcander so lief" hadden,
op dat prachtige middelnederlandse gedicht
boordevol verlangen naar iemand die gestorven is:
„Egidius waar bestu bleven, mi lanct na di,
gheselle mijnZulke discussies plegen oeverloos
en de discussiërenden boordevol te worden, dus
een slot was er niet. Ik dacht eraan tijdens een
braderie zaterdag in de Haagse Prins
Hendrikstraat. Belachelijke plekNee. Er zijn
mensen die braderieën haten om hun mengsel van
etenslucht, commercie en lawaai. Ik niet. Voor mij
is het een oerstraatgebeuren, zoals dat in de
middeleeuwen al plaats vond. Jongleurs,
marskramers, kwakzalvers. „Komt dat zien Het
'er is niets veranderd' begon pas goed, toen ik er in
een tweedehandsboekwinkel 'De wilde wereld'
vond. Een jaarboek van Elseviers Weekblad anno
1948. Een tekening van Eppo Doeve laat man met
kind zien tussen puinhopen en verval, naast de
kleitafels met de geboden. De mens tussen
verwarring en zekerheden. Die mens zit er nog
steeds, of het nu in Joegoslavië is of het Midden-
Oosten. „Het nationalisme in Kazakstan zegt een
ander artikel, „kan op zich de Sovjets geen
moeilijkheden in de weg leggen. Slechts dan
wanneer het verbonden is met een dergelijke
nieuwe beweging in Uzbekistan". Het nationalisme
in alle republieken is verbonden en de Sovjets zijn
in moeilijkheden. Een professor schrijft over
„onzedelijke belastingheffing". Piet Bakker over
de (Indische) Nederlander wiens lichaam en geest
„schade opliepen in het Jappenkamp", en een
artikel over sport en geld stelt als zich in
dergelijke wedstrijden excessen voordoen en de
sportieve geest in gedrang kwam. zou men daar
niet verwonderd over behoeven te zijn". Lees ik
de krant van toen? In een mode-advertentie zie ik
Teddy Scholten een avondjurk presenteren. Haar
naam staat er niet bij, maar ook toen al
'schnabbeldenacteurs. Er is eigenlijk maar één
ding duidelijk anders: een advertentie prijst de
Danny Kaye-film 'Het geheime leven van Walter
Mitty' aan. En zulke films maken ze niet meer.
NEDERLANDS LEGIOEN HERDENKT VIJFTIGSTE GEBOORTEDAG
SCHALKHAAR Als Geert
Sloots uit Gasselternijveen nu
eens niet de sergeant van de
week een bak water over zijn
kop had gegooid. En als artil
lerist Jan Luchies uit Lange-
rak nu eens niet met z'n '8
staal' aan de goede kant van
de Maas voor de Duitsers had
moeten terugtrekken. Zouden
ze dan ooit bij de Koninklijke
Brigade Prinses Irene beland
zijn?
Ze hebben vijf jaar oorlog
overleefd en gaan morgen
naar de Westenbergkazerne in
Schalkhaar om er de vijftigste
geboortedag van de Brigade te
herdenken. In hun herinne
ring keren het eerst de goede
momenten terug: Those were
the days!
De bak water over het hoofd
van de sergeant had tot gevolg
dat de jongens van Geerts ka
mer, na een tijdje streng ar
rest, verbannen werden naar
een post die zover mogelijk
van hun huis lag. Voor Geert
was dat de vliegschool in Sou
burg. Zijn wacht zat er net op
toen de oorlog uitbrak. Toen
Nederland moest capituleren,
werd de vrachtwagen van een
kolenboer gevorderd. Bij zijn
afscheid van Zeeland, kon
Geert niet voorzien dat hij er
bijna vijf jaar later als bevrij
der terug zou keren. Via Ab
beville", Caen en Cherbourg en
een overtocht met een vracht
boot kwam hij in Engeland.
Jan Luchies lag met de bedie
ning van drie batterijen in Op-
loo bij Bakel toen de Duitsers
door de Peellinie braken. Om
nog iets te kunnen uitrichten
moest de artillerie vóór de
aanvallers blijven wat erop
neerkwam dat ze werd achter
volgd. Na de capitulatie ging
zijn complete batterij naar
Cherbourg om naar Engeland
over te kunnen steken.
Alle Nederlanders werden bij
een gebracht in een zogeheten
Nederlands Legioen en gele
gerd in een tentenkamp in
Wales. Het boterde niet in het
tentenkamp. Onder de kamp
bevolking was een te groot
aantal (onbekwame) officie
ren. De discipline liet te wen
sen over. De regering in bal
lingschap, niet bij machte te
organiseren en te coördineren,
wilde het 'zootje ongeregeld'
maar ter beschikking stellen
van het Britse opperbevel.
Van het ogenblik af dat er
uniformen en bewapening be
schikbaar kwamen, ging het
beter. Het Nederlands Legioen
werd omgedoopt tot Koninklij
ke Nederlandse Brigade. Maar
het ging nog altijd zo slecht,
dat Prins Bernard nog op 23
maart 1941 weigerde de naam
van zijn dochter Irene aan de
brigade te verbinden. Dat ko
ningin Wilhelmina de eenheid
een eigen vaandel schonk, had
een gunstige uitwerking en
dat werd nog beter toen ze
goed vond dat de eenheid Ko
ninklijke Nederlandse Brigade
Prinses Irene zou heten.
Revolver
Het eerste bataljon - waarbij
Jan Luchies was ingedeeld -
vertrok naar Nederlands In-
dië. „Vrijwillig met de revol
ver op de borst. We waren ter
hoogte van Sumatra toen Indië
capituleerde. Dus voeren we
terug naar Ceylon (Sri Lanka)
waar ik werd ingedeeld bij het
Nederlandse RAF-squadron.
Na een lange zwerftocht
kwam Geert Sloots vlak bij
Londen terecht. De Irenebri-
gade had toen, dank zij aan
vulling met mariniers die uit
de West waren gekomen, haar
definitieve omvang. Ze be
stond uit een stafcompagnie
met stafkwartier, transport- en
onderhoudsafdeling, een ver
kenningscompagnie, de ge
vechtsgroepen 1, 2 en 3, de
batterij-artillerie met 21 stuk
ken geschut, waarvan vier 25-
ponders, een verbindingsafde-
ling en een compagnie aanvul
lingstroepen. Samen 1205 man,
van wie 64 officieren, 139 on
derofficieren en 1002 korpo
raals en soldaten.
Twee maanden na de
op 6 augustus 1944, werd Lu
chies aan land gezet bij Cour-
ceulles sur Mer. Toen er ein
delijk beweging kwam in het
front, rukte de Irenebrigade
snel op. Teleurstellend was dat
de brigade na zware gevechten
in Broekhoven niet als eerste
Tilburg mocht binnentrekken.
Nog voordat de Duitse gene
raal Blaskowitz in Wagenin-
gen de capitulatievoorwaarden
had ondertekend, trok Sloots
met een truck ^vol brigadele
den naar het noorden om te
zien hoe het thuis ging. Jan
Luchies keerde in juli uit
Trincomalee terug in Enge
land. Thuis wisten ze inmid
dels, dat hij de oorlog over
leefd had. Pas in oktober, op
de verjaardag van zijn meisje,
kwam hij 's avonds over elf
uur onverwacht thuis.
In juli 1945 werd de Militaire
Willemsorde aan het vaandel
bevestigd maar slechts enke
len van de brigadeleden kre
gen een onderscheiding en
buitenlandse onderscheidingen
mochten ze niet dragen. Op 24
december 1945 werd de briga
de opgeheven. Maar in decem
ber 1946 werd het regiment
Prinses Irene opgericht, dat
het oude vaandel overnam. In
1948 werd het officieel Garde
regiment en enkele jaren later
kreeg het de naam Garderegi
ment fuseliers Prinses Irene,
die het nu nog draagt.
Open dag landmacht:
65.000 bezoekers
EDE De Open Dag van de
Koninklijke Landmacht in
Ede heeft zaterdag ongeveer
65.000 belangstellenden ge
trokken. Dat is bijna 10.000
mensen meer dan vorig jaar.
Het centrale thema van de dag
betrof de toekomst van de
landmacht.
(ADVERTENTIE)
PELLEBOERS-WEERLIJN
I 06-91091091 I
Een minuut 50 cent 16 lijnen
Een politieman In landsmeer toont enkele van de inbeslag geno
men slagwapens. foto: anp
LANDSMEER Loco-burgemeester M. Kellersmann-
Larsen (VVD) van Landsmeer verlangt uiterlijk mor
gen een gesprek met exploitant J. Hartog van de disco
theek Robinson in Landsmeer. De disco ligt volgens
het gemeentebestuur ten grondslag aan de overlast en
de ordeproblemen in de gemeente.
Enkele tientallen politiemensen en -honden konden zondagoch
tend tussen 3 en 4 uur ternauwernood voorkomen, dat groepen
van in totaal enkele honderden blanke jongeren in gevecht
raakten met enkele tientallen Surinaamse en Antilliaanse jonge
ren.
De moeilijkheden begonnen toen vijftig tot honderd kleurlingen
de discotheek verlieten en op weg gingen naar Amsterdam. Zij
werden omsingeld en uitgedaagd door vele tientallen blanke
jongeren uit Landsmeer en Amsterdam, die met knuppels, stok
ken, staven en brandblussers dreigden. Er zijn geen aanhoudin
gen verricht.
Het gesprek moet uitmonden in krachtige maatregelen tegen
overlast en (dreigend) geweld tegen kleurlingen. Het was het
tweede weekeinde waarin groepen Amsterdamse kleurlingen bij
het verlaten van de discotheek zijn opgewacht en met geweld
bedreigd door blanke leeftijdsgenoten uit Landsmeer en directe
omgeving.
Volgens de loco-burgemeester veroorzaakt de discotheek al ja
renlang „met vlagen overlast in de omgeving. Het gaat daarbij
met name om lawaai, vernielingen van onder meer ramen en
tuinen en bevuiling van de route die de voornamelijk Amster
damse bezoekers van Robinson te voet tussen de discotheek en
Amsterdam afleggen.
