Zestig
Serviërs
gedood
De roostermaker is Kop van Jut
ELSEVIER
iP<
d<
CcidócGouumt
Leider van verzet op
Irian Jaya omgekomen
FRISSE (TEGEN)ZIN
UIT DE WEEKBLADEN
Kunst en vliegweÊ
bij la
HN
deEjJOEN™"
BINNENLAND BUITENLAND
DONDERDAG 22 AUGUSTUS
ligkk
Mede-stichter
Israël overleden
JERUZALEM Een van de stichters
van de staat Israël, Kalman Kahana, is
dinsdag op 81-jarige leeftijd overleden
en gisteren in Jeruzalem begraven. Ka
hana, mede-oprichter van de ultra-or
thodoxe Poalei Agudat Israël Partij,
was een van de laatst overgeblevenen
van de Israëlische leiders die in 1948 de
verklaring van onafhankelijkheid van
het land ondertekenden. Van 1948 tot
1981 was hij lid van het parlement.
Tussen 1962 en 1969 was hij ondermi
nister van onderwijs. Kahana werd ge
boren in Lvov, dat toen in Polen lag,
maar tegenwoordig deel uitmaakt van
de Sovjetunie. In 1938 emigreerde hij
naar Palestina.
JAKARTA Melkianus Salosa, een vooraanstaand leider van
het verzet op Irian Jaya tegen de Indonesische overheersing, is
onlangs na een ontsnapping uit een gevangenis om het leven ge
komen. Het officiële Indonesische persbureau Antara meldde
dat het stoffelijk overschot van Salosa is gevonden bij de grens
van Irian Jaya en Papua-Nieuw-Guinea. Een rechtbank in Jay-
apura had de 45-jarige Salosa tot levenslange gevangenisstraf
veroordeeld omdat hij de leider zou zijn van de Beweging Vrii
Papua Salosa was bovendien schuldig bevonden aan de dood
van leden van een plaatselijke infanterie-eenheid in 1989 en het
in brand steken van een nederzetting in 1988, waardoor 17 men
sen de dood vonden. De politie van Papua-Nieuw-Guinea lever
de hem in juni verleden jaar uit aan de Indonesische autoritei
ten. Salosa ontsnapte op 4 augustus uit een gevangenis. Volgens
de plaatselijke militaire bevelhebber, generaal-majoor Abinowo
was hij op 11 augustus aan ziekte en voedselgebrek gestorven.
Man ligt vijf jaar
dood in woning
BORDEAUX In Frankrijk
is het skelet gevonden van een
man die vijf jaar onopgemerkt
dood in zijn woning heeft gele
gen. De resten van de 71-jarige
Robert Allibert werden zon
dagavond in Talence bii Bor
deaux ontdekt door een buurt
bewoner die op zoek was naar
zijn kat. De overledene onder
hield geen enkel contact meer
met zijn twee dochters. In 1987
werden water en elektriciteit
afgesloten omdat de rekenin
gen niet werden betaald. Alli-
berts pensioen was al die jaren
keurig op zijn bankrekening
gestort.
Verdachte van moord
Bakhtiar aangehouden
GENÈVE De Zwitserse politie heeft gisteren Ali
Rad Vakili aangehouden, een van drie Iraniërs die
worden verdacht van de moord op ex-premier Sha-
pour Bakhtiar. Bakhtiar was de laatste premier van
Iran onder de sjah. Hij werd op 6 augustus in zijn
woning bij Parijs vermoord, maar zijn lichaam werd
pas twee dagen later gevonden. Op 7 augustus, toen
de moord nog niet ontdekt was, hield de Zwitserse
politie Vakili en een tweede Iraniër, Mohammed
Azadi, aan omdat zij met valse visa het land probeer
den binnen te komen. De twee kregen een boete en
werden teruggestuurd naar Frankrijk. Vorige week
dook Vakili op in Genève. Hij had een vals paspoort
en verbleef in een hotel. Door een computerstoring
kwam de politie niet aan de weet dat het om Vakili
ging. Woensdag kon hij dan toch in de buurt van het
Meer van Genève worden ingerekend.
KROATIË MELDT:
BELGRADO Kroati
sche militieleden hebben
sinds zondag minstens zes
tig Servische guerrilla
strijders gedood en circa
honderd gewond bij ge
vechten rond Pakrac in
Slavonië, aldus de Kroati
sche vice-minister voor
binnenlandse zaken, Mi
lan Brezak.
Volgens hem nemen de ge
beurtenissen in Kroatië een
steeds dramatischer wending.
Hij beschuldigde het federale
leger en Servische „terroris
ten" ervan dat ze het op 7 au
gustus overeengekomen
staakt-het-vuren 158 keer heb
ben geschonden.
Besprekingen tussen de twis
tende Joegoslavische leiders
over de toekomst van het land
werden gisteren overscha
duwd door voortdurende ge
vechten in Kroatië, waarbij ze
ker drie doden en zes gewon
den vielen. Het staatspresidi-
um en de presidenten van de
zes republieken waren dinsdag
overeengekomen hun overleg
voort te zetten op basis van
het recht op zelfbeschikking
en afscheiding van iedere na
tie en het uitgangspunt dat in
terne grenzen niet door mid
del van geweld mogen worden
gewijzigd. Zo kreeg Osijek, de
hoofdstad van het aan Servië
grenzende Slavonië, gister
nacht en -morgen meer dan
100 mortiergranaten te ver
werken. Een plaatselijke Ser
vische commandogroep heeft
gisteren gedreigd met een al
gehele aanval op Osijek als de
130.000 inwoners niet binnen
24 uur zouden worden geëva
cueerd. Rond Osijek was het
ook onrustig.
Aandacht
Met het mislukken van de
coup in de Sovjetunie is de
vrees van de inwoners van Za
greb voor de federale tanks
die bij hen voor de deur staan
weggevallen. Het leger kan nu
natuurlijk niets meer doen. De
aandacht van de wereld zal
weer op Kroatië gericht zijn,
aldus een waarnemer in de
Kroatische hoofdstad. Nu de
staatsgreep is mislukt voelen
de Kroaten zich sterker dan
ooit. Officieel is er nog geen
reactie, maar het volk heeft
gezien dat het in staat is tanks
tegen te houden en een staats
greep te verijdelen.
President Tudjman toonde
zich gisteren na terugkeer
uit Belgrado waar de Joegosla
vische leiders het eens werden
over de basisprincipes voor
een vreedzame oplossing van
de crisis al optimistischer
dan hij lang geweest was: „Een
politieke oplossing voor de cri
sis is dichterbij gekomen".
Waar het optimisme vandaan
komt is onduidelijk. De ak
koord is voor velerlei uitleg
vatbaar. Dat bijvoorbeeld elke
natie „recht heeft op zelfbe
schikking en dat de grenzen
niet met geweld gewijzigd
kunnen worden", is op zich
zelf duidelijk genoeg, maar
geeft de Serven en Kroaten
genoeg ruimte om elk hun ei
gen draai aan te geven. De
Serven zullen roepen dat als
Kroatië zich afscheidt van
Joegoslavië ditzelfde recht ook
toekomt aan de Servische
minderheid in die republiek.
Deze kan zich dan op zijn
beurt afscheiden van Kroatië
en bij Servië aansluiten. Moch
ten de Kroaten instemmen
met het zelfbeschikkingsrecht
aan de Serven, dan ontstaat
een nieuwe situatie. Die wordt
zo mogelijk nog chaotischer
dan de huidige omdat Serven
en Kroaten kriskras door el
kaar leven.
Vanaf volgende week heten de middelbare scholen en beroeps
opleidingen de docenten en leerlingen weer hartelijk welkom.
Welkom als deelnemers aan de 'lesmarathondie voorzien is van
het nummer '9l/'92, waaraan de basisscholen deze week al be
gonnen. Kortom, het is weer de tijd van de frisse (tegen)zin.
ate' en een 'International Stre
am'. Het ontwerpen van het
rooster komt voor zijn reke
ning, maar „de verantwoorde
lijkheid ligt bij de conrector.
Als er volgende week mensen
komen met klachten over het
rooster, dat ze ervan balen of
dat er fouten in zitten, dan ko
men ze bij hem terecht". Zo
liggen de bevoegdheden in
Oegstgeest.
„Het rooster maken is een on
gelooflijk omvangrijk werk.
Niet eens zo moeilijk, vooral
erg ingewikkeld doordat veel
gegevens op elkaar moeten
worden afgestemd". De puzzel
wordt jaarlijks moeilijker.
„Docenten kunnen rooster-
wensen indienen. Dat is deels
eigenbelang wie wil er
geen rooster zonder tussenu
ren of extreem lange dagen
Als hij tijdens het drie we
ken durende puzzelen de
wanhoop nabij is, „is het
een kwestie van het hoofd
koel en een goed humeur
houden, beseffen dat er
erger dingen zijn op de
wereld en accepteren dat
soms niet alle wensen
kunnen worden ingewil
ligd".
Cees Otto is sinds 3 jaar sous
chef 'rooster maken' aan het
Rijnlands Lyceum in Oegst
geest, een school voor havo,
atheneum en gymnasium, die
oovendien 'klanten' trekt met
net 'International Baccalaure-
maar ook onderwijskundig be
lang. Lukt het dit jaar aan een
wens tegemoet te komen, dan
wordt dat volgend jaar als ver
worvenheid gezien. Daar ko
men nieuwe wensen bij. Lukt
het niet alles te honoreren,
dan ben je Kop van Jut".
Pakkie-an
„Belangrijkste voorwaarde is
dat de leerlingen geen of zo
weinig mogelijk tussenuren
hebben. Daarnaast is dé helft
van de docenten part-timer en
wil dus ook part-time aanwe
zig zijn. Daarvoor hebben we
een schema met normen: zo
veel lesuren staat voor zoveel
dagdelen aanwezigheid". Het
op elkaar afstemmen van die
'plichten' lijkt al genoeg om
een mens tot wanhoop te drij
ven. Maar er 'moet' nog veel
meer. „Hier bepaalt de leraar
welke dagdelen hij of zij aan
wezig wil zijn en op welk ni
veau hij of zij les wil geven. Ik
moet met een sterk verhaal
komen als het niet lukt daar
aan tegemoet te komen". De
angst voor de collega's is ove
rigens relatief. „Bijna niemand
snapt hier iets van, dus gelo
ven ze me als ik zeg dat iets
niet kan".
Daarnaast moet rekening wor
den gehouden met de voor
waarde dat een leraar die vo
rig jaar 4 havo had, nu 'mee
gaat' naar 5 havo. Verder is er
overleg van secties, klasselera
ren en commissies, waarvoor
de deelnemers gelijktijdig vrij
moeten zijn. „En dan moet ook
nog de vrijdagmiddag vrij zijn,
omdat er dan leuke dingen ge
daan moeten worden".
Het maken van de clusters
voor de leerlingen met keuze
vakken is het pakkie-an van
de elektronica. „Je weet van
elk vak hoeveel mensen het
hebben gekozen en dus het
aantal groepen per vak. Met
een matrix voer je dat in de
computer en die zorgt ervoor
dat op elk uur elke leerling
een les kan hebben". Daar
stopt ook het puzzelen van de
computer. „Aan mij dan de
taak om bij het schema de do
centen te zoeken".
Cees Otto krijgt er bij al die el
lendige voorwaarden steeds
meer zin in. „Het willen vin
den van de oplossing moet 't
'm doen. Ik hou ook van cryp
togrammen".
De school moet er wel van
overtuigd zijn dat de puzzel tot
een goed eind wordt gebracht.
„Want er staan maandag wel
honderd leraren en twaalfhon
derd leerlingen voor het blok
als de zaak niet klopt".
Cees Otto: „Bijna niemand op een school heeft verstand van
roosters maken, dus moeten ze me wel geloven als ik zeg dat
een wens niet kan worden ingewilligd".
FOTO: STEPHEN EVENHUIS
SUSKE ENWISKE
HET WITTE WIEF
Reddingsvliegtuig bereikt
vastgevroren Sovjet-schip
f Hoorn allemaal om moeder befmnen janhenV
\jtrommehe komt zich ermeé hemelen J \?nie f^elbeyaarder J
[til! Ben duiveltje uit doosje 1J
ai
(c) Standaard Ultaeverlj/Wavory Pro
KAAPSTAD Een Sov
jet-transporttoestel van
het type Iljoesjin-76 is gis
teren geland op een ijs
baan in de buurt van een
onderzoeksschip, dat met
meer dan 170 wetenschap
pers was vast komen te
zitten in het Zuidpoolijs.
In totaal zitten 222 Sovjet-bur
gers op de Michail Somov. Het
schip liep vorige maand vast
op zo'n 55 kilometer van het
Sovjet-Zuidpoolkamp Molod-
jezjnaja. Het transporttoestel
dat gistermorgen vanuit Kaap
stad vertrok, landde volgens
schema bij „dageraad" op
Antarctica. Op de Zuidpool is
het winter, waardoor er
slechts enkele uren daglicht is,
wat de reddingsmissie hache
lijk maakt. De leider van de
operatie, Arthoer Tsjilingarov,
zei dat het vliegtuig waar
schijnlijk vandaag al met 172
wetenschappers en technici te
rug zou keren naar Kaapstad.
De terugtocht was afhankelijk
van de weersomstandigheden.
Meer dan 50 mensen blijven
op de Michail Somov achter
met genoeg voedsel en voorra
den voor drie maanden. Het ijs
dat het schip in zijn greep
houdt moet over drie maanden
te breken zijn. Op iets meer
dan een kilometer van het
schip is een ijsberg waargeno
men, maar die zou geen ge
vaar opleveren.
Japans maandblad:
„Noord-Korea kan
kernwapens maken"
LONDEN Noord-Korea
heeft de kennis in huis om een
kernbom te produceren, zo
heeft het vooraanstaande Ja
ne's Intelligence Review giste
ren gemeld.
Het maandblad schreef dat het
communistische land 'blijk
baar de wetenschappelijke,
technologische en industriële
capaciteit bezit om een kleine
met verrijkt uranium gemaak
te bom te produceren'.
'Gezien het beschikbare bewijs
is er weinig twijfel mogelijk
dat het voornaamste doel van
het Noordkoreaanse nucleaire
programma de aanmaak is van
nucleaire wapens', aldus het
artikel, dat geschreven is door
Joe Bermudez, een Noord-Ko-
rea specialist. Krijgt hij gelijk
dan behoort Noord-Korea veel
eerder dan verwacht tot de
groep nucleaire landen.
C7 Je:
Idoor
KARIN VERAART
rorl
Ze waren er snel bij, de weekbladen. Maanda u
machtsovername in de Sovjetunie en dinsdag
den ze de verhalen al paraat, bijna alsof zij, ah
ge in de wereld, de coup hadden voorzien. Maa
tempo is niet bij te houden, gisteravond was
nieuwe regime alweer geschiedenis. Toch lev u;
een en ander aardige analyses op.
HI>DETIJD
„Ik hoop dat het met een
paar dagen voorbij is, anders
ziet het er somber uit voor
ons land", zegt George Bla
ke, de dubbelspion die ooit
voor de Engelse inlichtin
gendienst en de KGB werk
te, in een gesprek met Ellen
Verbeek waarvan zij ter
loops kond doet in HP/De
Tijd. Blake woont momen
teel in Moskou. De Mosko-
vieten hebben al vastgesteld
dat Gorbatsjov dood is. Zo
gaat het toch altijd, eerst
ziek, dan dood. „Schrijf op",
maant een Russisch parle
mentslid een buitenlandse
journalist. „Er wordt hier
een historische fout ge
maakt. Ze kunnen alles
.waarvoor we gevochten heb
ben weer ongedaan maken".
Misschien is het over een
paar dagen weer over, op
pert de journalist. „Welnee",
zegt de man. „Jij bent geen
Rus. Kijk, daar staan de
Russen". Hij wijst naar de rij
voor een parfumwinkel. „Ze
vechten liever voor parfum
dan voor de vrijheid".
Een historische terugblik
ontbreekt niet en ook HP/
De Tijd vergelijkt de val van
Gorbatsjov met die van
Chroetsjov in 1964. Maar ook
een blik vooruit: hoe moet
het nu met de Club van Jon
ge Russische Miljonairs? Een
interview met voozitter Ger
man Sterligov. Het geheim
achter zijn snel gegroeide
vermogen van 33 miljoen
roebel zit 'm in zijn hond
Alisa, die hij acht maanden
geleden op een markt kocht.
Vergeleken bij de rijke Gor-
by is hij echter nog maar een
kleine jongen.
Maar ook nog plaats voor
heel andere zaken. Jeffrey
Tate. Een eenzaam mens
met een overdosis energie.
Per 1 september chef-diri
gent van het Rotterdams
Philharmonisch, hoewel arts
van origine. Hij dirigeert zit
tend, een ernstige vergroei
ing van zijn ruggegraat
dwingt hem tot deze werk
houding. Tate praat open
hartig over de handicap die
zijn jeugd heeft vergald, zijn
leven getekend en zijn car
rière bemoeilijkt. Een op
merkelijk relaas.
Eveneens opmerkelijk, zij
het in minder positieve bete
kenis van het woord, is het
artikel over de Italiaanse te
nor Luciano Pavarotti, van
wie de directeur van de ver
maarde Salzburger Festspie-
le zegt: „Een man die bij een
opera van Verdi een appel
eet, melk drinkt en zijn neus
snuit, terwijl zijn partner
aan het zingen is, kan toch
geen kunst brengen. Verdi
had hem eruit gesmeten".
De echte fijnproevers wen
den zich met opgeheven
neus af van Pavarotti, zo
constateert Elsevier. Onder
het vignet 'cultuur' doet het
blad dan ook zijn uiterste
best de man die Pavarotti
binnenkort voor een optre
den naar Ahoy haalt, zo be
lachelijk mogelijk te maken.
Het zit Elsevier wel hoog.
'De triomf van de slechte
smaak', ofwel: 'hoeveel spel
letjes kan een mens verdra
gen?' zo prijkt boven het
volgende artikel. RTL4, de
spelletjeszender bij uitstek,
kan inmiddels bogen op
meer dan dertig procent van
televisiekijkend Nederland.
Hema-mensen, typeert het
blad.
Terug naar de massa in de
Sovjetunie, aan wie - hoe
kan het ook anders - het
omslagartikel van het blad is
gewijd. Jeltsin moest zijn
eerste verklaring uitspreken
op straat, bovenop een tank,
om precies te zijn. „Ik krijg
geen toegang tot de massa
media", zei de president van
de Russische federatie. Dit
maakt de verhoudingen in
een keer duidelijk, zegt Else
vier: er is een einde geko
men aan het democratise
ringsproces in de Sovjetunie.
En wie lijkt dat in eerste in
stantie op zijn geweten te
hebben: Gennadi Janajev.
Het blad geeft een profiel
van de man die door geluk,
drank en doorzettingsver
mogen 'de plaatsvervanger'
van Gorbatsjov kon worden.
Al was het dan maar voor
een dag of drie.
In de de slotzin van het
commentaar laat Hervormd
Nederland het nog open: zal
Gorbatsjov misschien, als
Dubcek in Tsjechoslowakije,
:N HA/
orgestelc
esident
ivaalf de
tspreken'
in Rolan
•der bec
aats- en
plaatSA
spoedzi
ie hulpf
a ruim
erd bepa
vroèg of laat nog herr
Columniste Loes van
nep hoopt van harte va
en dat steekt zij niet o
stoelen of banken: ik
van Gorbatsjov,
trouwt zij de lezer toe.
ingewikkelde politieke
lyses, maar een vrient I
verhaaltje over Michail,
hij was als jongen, hoi
Raisa tegenkwam en ho
ligieus zijn ouders wi
Officieel is Gorbatsjov
heïst, maar Loes schat iif
hij eigenlijk n
met godsdienstige bel I
stelling. Wat zou het
paar nu doen, daar aai
Krim, zo vraagt de au
zich af. Het zal wel le
weer zijn. Wellicht zitte
in de tuin onder een pa
een boekje te lezen. Tja.
Minder zachtaardig ziji
woorden van de topman
André Batenburg in deac" sPe
briek 'de mens achteiien, toe
macht'. Principes biedewaalf c
Ie trap
de oplossing niet bij het
ren van een bedrijf, vs
hij. En voor schone hai
heeft hij geen respect. Z e..
je gaat werken wordei riJe
vuil. Het is maar dat uiaar ve:
weet. velkom
)e voorr
Twee grote aandachtsve e Sovj
in de Groene: de val rekken
Gorbatsjov en het snik an de
in de schouwburg. Dit ls, dat de
ste ter gelegenheid van inds hij
opening van het theatei trojka v
zoen. Hoofdredacteur Ma nderd
van Amerongen - als
ouds in vorm wanneer
over dit soort onderwerp'
kan schrijven - opent
theater gedeelte met
stuk 'snotteren om de bei iet haze;
gen tenor'. Ofwel: 'hoe )e per
is Luciano Pavarotti'. nuchter
gende of geen legende, iresiden
domheid of de vermee ïeftig vé
domheid van de tenorep cwam tt
hoort tot het volksgeloof
Duitsers hebben er zelfs
spreekwoord voor: don
dommer - tenor. Maar
hoofdschuldige is wellich beerd h(
librettist, die de tenor spresiden
se'lmatig de rol van artistdie belo
cliché heeft opgedrongDp de K
relativeert Van Ameronjjgelopen
Even. Om vervolgens ui kundig 1
OSKO
linderpa
dat arm:
iers', zo;
egime
vandelin
rgaan.
eld mot
frijheii
halen naar de
liaan: Pavarotti wel eens
deren horen zingen? Ecfoen
liederen? Geen liederen
het genre 'Mama, je
voor mij de moooooiste
de heeeele weeeeeere
voorgedragen in Hyde Pa
waar het dan ook pron
begon te stortregenen? \j
Amerongen nog niet j
daarom leende hij Leon
vallo's Pagliacci, mèt Pa
rotti. Om te concluderen
de probleemstelling 'zijn
noren dom' toch wel en
'beschaafde' relativering
hoeft. Verder over het er
tionele moment op de bt
ne, grienen om 'Les Misé
bles', het verdriet van 9|-wee ru
dove zanger, Aida's bitt |en VOO(
tranen en 'De dame met |mbass£
camelia's'. ten Hag
En over de val van Gor )proene
tsjov dus. De Groene is |q spant
duidelijk over: aan halfza<yyeq m€
te verklaringen van de E |ictatuul
ministers van buitenlan<|e vrjjpe
zaken heeft niemand wat. yerm00
is maar één acceptabele ht njjn vacj
ding mogelijk: het totale qee
ternationale isolement v |e vrMh€
de junta, respectievelijk opuq. zj-|n
male steun aan de speerpi n yervul
van de Russische democj,,
ten, Boris Jeltsin.
I |egaan
lemonsl
konden i
■nen: op
■noment
■iroteste
ntwam h«
icht dot
Vrij Nederland valt maje coup
meteen met de deur in hu varen g<
voor weekbladen komt bij ilucht.
elke grote gebeurtenis in FOTC
vlak na het weekeinde ien EVEf
genlijk ongelegen. Het w
improviseren geblazen,
toch die pagina's Sovjetui Jp ZI
te kunnen brengen. Ma
ook de Verenigde Stat
van Amerika waren slee
voorbereid op de gebeurt L
nissen in Moskou, ze hadd
er niet eens een ambasi
deur. Heeft de CIA niet
nieuw de boot gemist?
Met de rest van de wer< jfl
was wel rekening gehoude
Opmerkelijke plaatjes
een niet minder opmerkel I
verhaal over mannen I
vrouwen met zogenoem I
gender-identiteitsprobleme I
Vrouwen die liever als m
geboren hadden willen wc I
den en omgekeerd. Vrij N
derland nam een kijkje
het gendercentrum in Ai
sterdam en volgde het V QN844
team voor transseksuelc just, wé
Een gesprek met Bea,
vroeger Bertus heette,
met Ivo, die in een vorig
ven Yvonne was.
voelt zi
maar gi
Chinezc
alleen e
