Cannes op z'n kop
door aankleed1
Gevechtspauze
in Kroatië
na felle strijd
om Okucani
li
tid
Cooper slaat weer toe
Spelling blijft onderwerp van diskuss
£aidó<z Sou/tant
BUITENLAND BOEKEN
MAANDAG 19 AUGUSTUS
Britse electronica als
'paard van Troje' in Irak
LONDEN Groot-Brittannië heeft Irak
voor het begin van de de Golfcrisis radio
apparatuur en communicatiesystemen gele
verd waarin afluisterapparatuur zat verbor
gen. De Britse en Amerikaanse geheime
dienst waren zodoende tijdens de Golfoorlog
in staat gesprekken af te luisteren tussen de
Iraakse leider Saddam Husayn en zijn mili
taire en politieke top. De Britse krant The
Sunday Times heeft dat bericht op basis van
informatie van een aantal parlementsleden.
De Britse veiligheidsdienst monteerde de af
luisterapparatuur nadat deze de fabriek
hadden verlaten. „Het binnenbrengen van
een elektronisch paard van Troje", zo om
schreef een parlementslid de operatie. De
Britse communicatie-apparatuur was be
stemd voor de Iraakse luchtmacht en het
ministerie van defensie.
Kolonel doodt zes
mensen met granaat
SAN SALVADOR Een ko-
lonel in het Salvadoraanse le
ger heeft zaterdagnacht tijdens
een danspartij in Comasagua
een granaat op de dansvloer
gegooid. Daardoor zijn zes aan
wezigen om het leven gekomen
en negentig mensen gewond
geraakt. De man was buiten
zichzelf geraakt omdat zijn
vriendin weigerde met hem te
dansen, aldus Rode Kruis
woordvoerder Carlos Lopez
Mendoz. De vriendin van de
man en een 5-jarig meisje wa
ren op slag dood. De andere
.vier overleden in het zieken
huis. De meeste van de gewon
den liepen licht letsel op.
Geen Britse hulp aan
ontwikkelingslanden met fout bewind
LONDEN Landen die de mensenrechten niet naleven
en geen goed beleid voeren mogen niet in aanmerking
komen voor ontwikkelingshulp. De Britse onderminister
Linda Chalker verklaarde dat tegenover The Sunday Ti
mes: „Kritiek van het Westen op het politieke systeem
van ontwikkelingslanden werd afgedaan als 'post-koloni-
alistisch'. Dit was, zoals veel conventionele wijsheden,
geleuter Verkeerde regimes kunnen autoritaire neigin
gen niet meer met marxistisch jargon verhullen of een
supermacht aankijken om hen uit de problemen te hel
pen", zegt zij.
De Britse minister van buitenlandse zaken Douglas Hurd
heeft de Europese Commissie volgens Chalker gevraagd
de EG het voorbeeld te laten volgen. Goed beleid was
volgens haar een krachtige economische en sociale poli
tiek, regeringsaansprakelijkheid voor zaken die fout lo
pen en het naleven van mensenrechten. Groot-Brittanie
heeft, aldus Chalker, ontwikkelingshulp gestaakt aan Su
dan. Somalië en Burma.
Algerije kondigt vrijlating
gevangenen aan
ALGIERS De Algerijnse regering heeft za
terdag de vrijlating aangekondigd van 329 ge
detineerden. Het ging om mensen die sinds
juni werden vastgehouden. Gewelddadige
protesten van fundamentalistische moslims
verstoorden toen de verkiezingscampagne en
leidden tot de instelling van de staat van be
leg. De gevangenen zouden gisteren vrijko
men. Gisteravond was het echter niet moge
lijk een bevestiging te krijgen dat er iemand
op vrije voeten was gesteld. De regering zei
zaterdag dat de ongeveer 800 anderen die niet
vrij zouden komen, zich voor de rechter zou
den moeten verantwoorden. Daaronder be
vinden zich de leiders van de moslims. Tijdens
twee weken van aanhoudende onrust eind
mei en begin juli werden ongeveer 3000 men
sen opgepakt. Bij de rellen vonden 55 i
de dood en raakten ruim 300 gewond.
Milicien gooit met
granaten en dynamiet
SIDON Een dronken ex-lid
van een militie heeft gisteren
in het wilde weg met granaten
en dynamietstaven gegooid
vanaf het dak van een drie
verdiepingen hoog gebouw in
een voorstad van Sidon in Li
banon. Daarbij zijn drie perso
nen om het leven gekomen en
acht anderen gewond geraakt.
De man zelf werd uiteindelijk
doodgeschoten door Libanese
soldaten. Volgens een politie
woordvoerder was de man een
ex-lid van de ontbonden Nas-
seristische militie die tijdens
een groot deel van de burger
oorlog de dienst uitmaakte in
Zeven doden bij
schietpartij in Austra
rade
W.|
SYDNEY In een zeer druk
trum aan de westelijke rand van
heeft zaterdag een man met een
tisch geweer in het wilde weg gesc
bezoekers. Zes mensen kwamen
ven en twaalf anderen raakten g
de schietpartij, die tien minuten du
nam de man zichzelf het leven,
twaalf gewonden bleken er vier ii
gevaar te verkeren De gemaskeri
vuurde de tientallen kogels volgei
gen vooral af op vrouwen onder he
lende publiek. Hij ging volgens d
met een groot kapmes zeker een
aanwezigen te lijf Direct na het t
de schietpartij ontstond een enon
doordat winkeliers en bezoekers
voor hun leven. De motieven
waren volstrekt onduidelijk.
[DEN
dag 29
In de
•kt, K.
or ni
tinke:
lercar
elandi
tot ne,
in de
watt
,SSEN
ermid<
met
:te e
iDEI
BELGRADO/ZAGREB Na
de bloedige gevechten in de
afgelopen dagen is gisteren in
Kroatië een pauze in de strijd
ingetreden. De wapenstilstand,
waartoe het Joegoslavische
staatspresidium vorige week
opriep, werd in grote delen
van de republiek nageleefd.
Het federale staatspresidium
kwam zaterdag in spoedzitting
bijeen om de voortgaande be
standsschendingen te bespre
ken. Het is de bedoeling dat
het presidium morgen en
overmorgen opnieuw bijeen
komt om te praten over de
verdere staatkundige toekomst
van Joegoslavië.
Bij de hevige gevechten rond
de stad Okucani in het midden
van Kroatië kwamen tot zater
dagavond zeker 25 mensen om
het leven. Tussen leden van de
Kroatische Nationale Garde en
strijders van Servische natio
nalistische groepen vonden
felle schotenwisselingen en ar
tillerieduels plaats. Vliegtuigen
van de Joegoslavische lucht
macht voerden vluchten uit
over het gebied. Nieuwe ge
vechten werden zaterdag ook
gemeld uit het gebied ten zui
den van Zagreb. Daarbij zou
den bij de stad Petrinje vol
gens de Kroatische tv vier
Servische burgers zijn gedood.
Ep waren ook berichten over
schotenwisselingen langs de
Adriatische kust.
Het federale leger van Joego
slavië is gisteren met tanks
Kroatië binnengetrokken. Za
terdag rukten federale pant
sereenheden op naar de strate
gische plaats Okucani. Bij Star
Gradiska, tien kilometer ten
zuiden van Okucani, bliezen
Kroatische gardisten een brug
op over de Sava, die daar de
grens vormt met Bosnië, om
de opmars van de federale
pantsereenheid te vertragen.
Eerder werd een wegversper
ring van vrachtwagens aan de
Kroatische kant van de brug
door federale artillerie uiteen
geschoten. Maar de schade aan
de brug kon door de federale
,DE BURGEMEESTER WIL DE STAD DOOD MAK*
Huilend staat deze bejaarde vrouw uit Okucani voor haar volledig verwoeste huis.
troepen worden hersteld, zodat
gisteren een eenheid tanks de
brug kon passeren om op de
noordelijke oever van de Sava
een eerste bruggehoofd te vor
men, meldde de Kroatische ra
dio.
Volgens het ministerie van de
fensie in Zagreb zijn later fe
derale militairen en reservis
ten alsook gewapende Servi
sche nationalisten de brug
overgetrokken. De voorzitter
van het federale presidium, de
Kroaat Stipe Mesic, gaf aan
dat hij het niet eens is met het
besluit om federale troepen
naar Okucani te sturen. Hij
beschuldigde Servië er op
nieuw van het geweld aan te
stichten en dreigde uit het pre
sidium te stappen als het be
stand niet snel door alle partij
en wordt nageleefd.
Okucani was tot zaterdag voor
het grootste deel in handen
van de Servische nationalis
ten. De stad ligt op een krui
sing van verscheidene wegen
leidend naar de oostelijke pro
vincie Slavonië en ligt boven
dien niet ver van de belangrij
ke autoweg naar het zuiden.
Het verkeer over de weg was
tot dusver niet door de ge
vechten in Kroatië gehinderd.
In een radiocommentaar werd
erop gewezen dat de strijd bij
Okucani voor beide partij van
cruciaal belang is omdat Kroa
tië daar in tweeën gedeeld kan
worden.
CANNES Een golf van
ongeloof ging afgelopen
zaterdag over de boule
vard van Cannes, toen de
wereld voor de toeristen
op z'n kop werd gezet. In
een vlaag van puritanisme
had de burgemeester van
Cannes de toeristen bevo
len zich aan te kleden.
De stad synoniem voor
naaktheid en hedonisme sinds
de actrice Simone Silva 37 jaar
geleden' haar bovenstukje uit
trok om Robert Mitchum in
verlegenheid te brengen
heeft een wet aangenomen die
het de mensen verbiedt topless
of zelfs in badkleding over
straat te gaan.
Verbijsterde toeristen zagen
zaterdag hoe burgemeester Mi
chel Mouillot overtreders van
de nieuwe wet aansprak en
hen aanspoorde een gratis T-
shirt met het logo van Cannes
aan te trekken. Volgens toe
schouwers maakte hij daarbij
wel een uitzondering voor
goedgebouwde 'waternimfen'.
De burgemeester zet zijn plan,
dat de cocjenaam 'Cannes Ele
gance' draagt, kracht bij met
boetes van 75 frank (25 gul
den) en had hulp van de poli
tie. Het plan is bedoeld om „de
orde te handhaven en de
kalmte bij het publiek te be
waren" Mouillot heeft met
zijn wet een discussie losge
maakt die even groot dreigt te
worden als die rondom zijn re
cente plan de datum van het
filmfestival te verschuiven
van piei naar oktober.
Zwart topje
„Dit is belachelijk", klaagde de
schilder Partice le Meur zater
dag toen hij zijn ezel opzette
op de Croisette- promenade in
Cannes, die uitkijkt over een
strand vol naakte lichamen.
„Cannes is een vakantieoord,
een stad die wereldwijd be
kend is om zijn mooie vrou
wen en zijn filmfestival. Als
de burgemeester zijn stad dood
wil maken, moet hij vooral zo
doorgaan. Zelfs in St. Tropez is
het niet verboden in badkle
ding op straat te lopen".
Sue Down, een 25-jarige toe-
riste uit Londen, was niet van
plan haar onthullende zwarte
topje te verwisselen voor een
meer ingetogen kledingstuk.
„Het is hier zo heet dat ik ei-
genlijk het liefst alles
len uittrekken".
Hij ontkende dit we
dat hij de reputatie vj
nes schade toebrengt.
staat niet bekend o ooi
naaktheid, maar om ejllONIQI
en luxe", zei hij. Hij bei
te dat de weerstand ti
aankleed-wet vooral af
was van plaatselijke
liers en hoteleigenaars.
IDEI
ïuit
inel i
gelopen maand hebbjn, v
steeds meer mensen
halfnaakt door de sta<
of alleen maar een
dragen. Maar filmster mstig
pen niet topless over stiorzij
heb zaterdag niet and [weg
dikke, lelijke mensen
haarde mannen gezien'
Sommige mensen vrag »r
af of Mouillot werki nsbu
steun van de politie ka
nen. Vorig jaar nege<
politie van St. Tropez
vel van de burgemee
op te treden tegen naalft ges
op de openbare strandè(jen
De burgemeester heef
der geval één aanhang
overwerkte ober uit rei
La Maison du Portc j|
verborgen bli
de begeerte won |rz0€
Pies
Drkor
ligg<
de
Jicht
>ten
blijl
Burgerlijke
ambities in
Europa's
hoofdsteden
Donald Olson: 'De stad als kunst
werk. Londen, Parijs, Wenen. 1814-
1914'. Uitgave Agon. Prijs 75, -.
Waarom wekt Parijs bij de
meeste reizigers een gevoel
van levendigheid en een ver
langen in de stad te blijven en
Londen droefheid en een ver
langen weg te gaan?
De laatste stad is er een van
verborgen genoegens waar
goud, macht en materiële wel
vaart het meest in tel zijn,
maar het aangename en het
schone, dat vindt men in Pa-
De eerste opvatting was van
de negentiende-eeuwse Engel
se architect William White en
deze werd daarin blijkens het
tweede citaat gesteund door
zijn Franse tijdgenoot en
schrijver Theophile Gautier.
Het opmerkelijke is dat ieder
een die beide steden kent ook
vandaag nog Whites opvatting
zal kunnen delen. Het huidige
Parijs zoals we het nu kennen
is in wezen nog steeds een ne
gentiende-eeuwse creatie en
alles wat daar aan opvallends
in deze eeuw is toegevoegd
speelt zich af buiten de al lang
verdwenen ring van fortifica
tions die het gebied van de ne
gentien arrondissementen ooit
omgaf.
Wat waren de opvattingen van
de stedebouwers die het aan
zien hebben gegeven aan de
drie belangrijkste metropolen
die Europa in de negentiende
eeuw kende, Londen, Parijs en
Wenen? In 'De stad als kunst
werk' laat de Britse stede-
bouwkundige Donald Olsen
zien hoe de specifieke vormge
ving van deze steden mogelijk
was en welke idealen bij de
bouwers daarvan voorzaten.
Maar om de inrichting en de
leefsfeer van deze drie steden
te begrijpen is het niet alleen
nodig de filosofie van de be
stuurders en architecten te be
grijpen, maar ook de aan elke
stad eigen mentaliteit te on
derzoeken. Dat is nu precies
wat Olson gedaan heeft en dat
maakt deze ter zake geïllus
treerde studie zo uniek en aan
trekkelijk om te lezen.
Behoefte te behagen
Vandaag de dag kleeft aan de
moderne wereldstad wellicht
vooral het odium van een oord
van problemen, van opgehoop
te mensenmassa's die tegen
hun zin daar hun leven
moeten slijten, van kille effi
ciency ook. Toch stond de
vormgevers van de moderne
stad in de negentiende eeuw
iets heel anders voor ogen. Zij
Het café de la Rotonde in het negentiende-eeuwse Parijs.
keken met een zeker afgrijzen
neer op de zich als maar uit
breidende wirwar van middel
eeuwse straatjes die tot diep in
de achttiende eeuw de centra
van deze drie steden vormden.
Olson heeft zich verdiept in de
artistieke overwegingen die
voor de negentiende-eeuwse
stedebouwkundigen bepalend
bleken. Niet nut was hun eer
ste uitgangspunt maar het ver
langen om te behagen en te
verfraaien. De stad die ge
bouwd moest worden zou ui
ting moeten geven aan de
kunstzin van de bouwers en in
dit verband komt Olson tot de
terechte constatering dat een
samenleving meer over zich
zelf vertelt in het spel, in het
aangename dan in het werk
dat zij verricht.
Bij de inrichters van deze ste
den zat de drang tot monu
mentaliteit ingebakken. Waar
elders in de stedelijke vormge
ving steeds beknibbeld werd,
was geld noch talent voor We
nen, Parijs of Londen een pro
bleem.
De meest radicale en meest
consequente uiting van dit ne
gentiende-eeuwse streven
toont misschien wel Parijs.
De Franse revolutie had de
stad afgezien van de bestem
ming van een aantal gebou
wen niet wezenlijk veranderd.
Het middeleeuwse centrum
was niet zoals de Londense
city, door een grote brand
weggevaagd. De stank van de
kleine, nauwe straten was le
gendarisch. Buiten het middel
eeuwse centrum zocht dé stad
vooral uitbreiding op de rive
droite. Daar waren al in de
achttiende eeuw de eerste bou
levards verschenen op de
plaats van de middeleeuwse
bolwerken - het woord boule
vard is trouwens een verfran
ste versie van het Nederlandse
woord bolwerk.
Napoleon had grote plannen
met Parijs, maar tot uitvoering
ervan kwam het niet of nau
welijks. Wel werden onder
zijn bewind de wettelijke be
lemmeringen weggenomen die
een grootscheepse verandering
van de stad mogelijk maakte.
Maar dat gebeurde pas onder
het Tweede Keizerrijk, in de
periode tussen 1852 en 1870
toen Napoleon III baron Geor
ges- Eugène Hausmann, de
prefect van Parijs, de ruimte
gaf om tot grootscheepse door
braken over te gaan. Toen pas
verdween het middeleeuwse
Parijs. De Parijse straat is zoals
we die nu nog kennen, een
schepping van het Tweede
Keizerrijk.
Olson doet veel moeite om de
vaak gehoorde stelling te
weerleggen dat de hele onder
neming bedoeld was om volk
sopstanden in de stad te voor
komen. Het proletariaat zou in
geografisch van elkaar geïso
leerde quartiers worden opge
deeld. Met behulp van de lan
ge rechte avenues zouden de
ordebewakers snel ter plaatse
kunnen zijn. Maar dat kan
volgens Olson nooit de volledi
ge verklaring zijn geweest Bo
vendien bleek het niet te wer
ken: de commune van Parijs
in 1870 werd er niet door
voorkomen. De republiek die
daarop volgde hield trouwens
bij de uitbreiding van de stad
grotendeels vast aan de uit
gangspunten van Haussmann.
Er is volgens Olson geen mili
tair argument te vinden om
het pronkstuk van de doorbra
ken, de boulevard Malesherbes
die ging lopen vanaf de Made-
leine-kerk onder precies de
zelfde hoek naar het noord
westen te laten afbuigen als de
Madeleine-boulevard naar het
noordoosten. In feite werden
stedebouwkundige inzichten
gevolgd die al eeuwen eerder
de ronde deden.
Frappant is dat de classicisti
sche stijl van de Parijse stad-
sinrichting de hele negentien
de eeuw bleef doorwerken.
Dat verklaart de opmerkelijke
continuïteit van de stad die
alle modes in huizenbouw en
inrichting te boven kwam.
Olson heeft niet alleen geke-
TEKENING: M. RENARD
ken naar de uiterlijke vormge
ving van Parijs, Wenen en
Londen. Hijheeft ook geke
ken naar de manier waarop de
inwoners wilden wonen en
zich vermaken en welke con
sequenties dit had voor de ma
nier waarop hun stad werd in
gericht.
Versieren
De Weners waren gek op het
versieren van hun huis. Maar
achter hun uitbundige uiterlijk
ging vaak een betrekkelijk
vormloos geheel schuil. In ie
der geval contrasteerde die
scherp met de Parijse flat uit
de jaren vijftig van de vorige
eeuw. Deze was een revolutio
naire verbetering in vergelij
king met de burgermanswo
ningen uit het Ancien Régime.
Toch haalden deze behuizin
gen het in comfort niet bij de
Londense huizen, meent Ol
son. Beiden kenmerkten zich,
zo schreef een Engels blad in
1865, door de liefde voor hui
selijk comfort, maar in de in
delingen van de Franse huizen
hield men er rekening mee dat
feesten en ontvangsten belang
rijk zijn voor het onderhouden
van sociale en vriendschappe
lijke relaties.
Daarom kwam de inrichting
van kamers en suite veel voor.
Ook hier deed een andere le
vensstijl, een andere mentali
teit zich in de vormgeving-na
drukkelijk gelden.
Het laatste deel van het boek
is gewijd aan de manier waar
op de inwoners van Londen,
Parijs en Wenen zich ver
maakten. Aangezien de negen
tiende eeuw in feite doorliep
tot het begin van de Eerste
wereldoorlog, 1914 dus, levert
deze interesse een fraai inzicht
op in la Belle Epoque, die pe
riode die het hoogtepunt
vormde van de cultuur van de
gegoede burgerij. Een betere
afsluiting van de ambities die
de burgers van elk van de drie
steden van hun eigen hoofd
stad koesterden viel waar
schijnlijk niet te geven.
Idoor
GERT MEIJER
Alice Cooper kun je met een
beetje goede wil de voorlo
per van de glamrock noe
men. Zijn bizarre produkties
zijn al lang verleden tijd, z'n
beestenspul is grotendeels
van het toneel verdwenen
en na een periode van be
trekkelijke rust (lees: weinig
relevante albums) is hij sinds
een jaar of vijf weer terug
aan het front. Cooper lijkt
een beetje op het spoor gezet
door bands als Mótley CrUe,
Guns 'n' Roses en Poison,
die kennelijk nog een reke
ning te vereffenen hadden.
De muziek op zijn negen
tiende album 'Hey Stoopid'
hoort namelijk in hetzelfde
straatje thuis. Cooper komt
met opvallend energieke he
avy rock, die door de spette
rende melodielijnen eigen
lijk bijzonder zomers klinkt.
Opvallend daarbij is de aan
dacht voor het gitaarwerk.
Zijn vaste maatje'Kane Ro
berts heeft het veld moeten
ruimen voor Stef Burns,
maar belangrijker nog zijn
de gastbijd ragen van super
gitaristen als Vinnie Moore,
Joe Satriani en Steve Vai,
terwijl op de eerste single
'Hey Stoopid Slash' aan
treedt. Het nummer staat
model voor de rest van het
album, waarop Alice op een
aantal aardigheidjes trac-
teert. Zo zijn Steve Vai en
Joe Satriani voor het eerst
in één nummer te horen
('Feed My Frankenstein'), is
er de eenmalige hernieuwde
samenwerking met zijn oude
compagnon Dick Wagner (in
het inderdaad als vroeger
klinkende 'Might As Well
Be On Mars') en heeft Coo
per voor Snakebite drie heu
se ratelslangen ingehuurd
voor wat extra percussie...
Nick Lowe's 'Heart Of The
City' bijvoorbeeld is de vuri
ge opener van het album, en
verder passeren onder meer
het veelvuldig gecoverde
'Going' Down' van Don Nix,
Mickey Jupp's 'Standing At
The Crossroads Again' en
'Been Down So Long' van
The Doors de revue. Eigen
titels als 'My Sugar Turns To
Alcohol' en 'Down By The
Jetty Blues' verwijzen regel-
met een boa constil
kwamen Cooper daarbm
getwijfeld goed van Pa»^J"
slangenbezweerder j
Cooper slaat opnieuw
Dr. Feelgood
Dr Feelgood behoorde ji
geleden tot de belangrijn-^ g,
vertegenwoordiger van]
Engelse pubrock-scene.
zinderende rhythm 'n
was na het vertrek van c 24
e bo
W;
•k
Alice Cooper..zomers...
FOTO:PR
recht naar het verleden van
Dr. Feelgood. De op Bril-
leaux na geheel vernieuwde
band doet de oude Dr. Feel
good weliswaar nog niet ver
geten, maar opent wel nieu
we perspectieven.
lingsoefening, waarbij
rist Lee Brilleaux de
dankbare taak op zich
om Wilko te doen vergLr v
Die bij voorbaat onhaal
klus leidde tot de teloor)
van Dr. Feelgood, maai
een donderslag bij heird
hemel zijn ze er plotsi ;e S
weer. 'Primo' heet
come-backalbum, wa
weer iets van het oude
aanwakkert. Weliswaar -
repertoirekeuze op z'n 11 Ukt.
bedenkelijk, ook gezien
feit dat voornamelijk
covers werd gekozen, 1 nem<
de manier waarop een
tal van die stukken gesp den
worden, geeft toch i ar
ken
iKer!
vern
bij
heir
/ene
pale
tigd
dat
'De groene epelling' - samengesteld
en ingeleid door Hans Bennis, Anne
ke Neijt en Ariane van Santen. Uit
gave Bert Bakker. Prijs 29,50.
Nooit meer zal Nederland uit
gepraat raken over de spelling.
Nooit zal welk genie of welke
zware wetenschappelijke com
missie ooit een spellingssy
steem kunnen bedenken dat
geen stormen van kritiek,
hoongelach, angstig gepiep,
(semi-)wetenschappelijke dis-
kussies en in ieder geval alom
onbegrip oproept.
En dat is niet iets van vandaag
of gisteren, want sinds de twee
allergrootste boosdoeners van
de Nederlandse spellings-re-
gels, de Leidse eminente
Hoogleraren De Vries en Te
Winkel in 1863 hun 'Ontwerp
der spelling', later ook wel ge
noemd 'Grondbeginselen der
Nederlandsche spelling' is de
permanente spellingsdiskussie
in ons taalgbied niet meer weg
te denken.
In een boekje, dat bij Bert
Bakker verscheen laten drie
taalkundigen, ook uit Leiden,
zien hoe die diskussie is verlo
pen en wat op korte termijn
kan gebeuren met de spelling.
Ze hebben hun boekje 'De
groene spelling' genoemd, een
verwijzing of eerbetoon in de
richting van het roemruchte
'Groene boekje' uit 1954, onze
laatste officiële wijziging van
de spelling. Daar viel toen ook
al heel wat min of meer we
tenschappelijk volk zich een
nooit herstelde buil aan.
Is 'De groene spelling' dan
weer een nieuw voorstel tot
herziening van de grondslagen
van de spelling? En wordt
door deze spelling met deze
modieuze kleur aan te duiden
alvast ingespeeld op de moge
lijke sympathie van het meer
progressieve deel van ons
volk? Dat zou natuurlijk wel
een vergissing zijn, want oppo
sitie tegen spellingsverande
ringen komt uiteraard per de
finitie van verstokte conserva
tieven; van mensen die het
ooit zo geleerd hebben en die
denken dat het dan ook nooit
meer anders kan; van oude
ren, die nog steeds „Zoo Ne-
derlandsch" zijn gebleven.
Vlak ook de jongere generatie
niet uit: Yuppies en door de
overvloed aan visuele infor
matie ongeoefenden in taalbe
heersing, zijn doorgaans allang
blij als ze de bestaande regels
kunnen hanteren. Ze verzet
ten zich tegen nieuwe.'
Ach, die kleur groen uit de ti
tel van dit boekje is wat flets.
Het valt namelijk allemaal erg
mee. De samenstellers van het
boekje wijzen erop dat de ko
mende wijzigingen in de Ne
derlandse spelling „slechts een
marginale inspanning van het
huidige systeem zullen inhou
den". Ze stellen zich dan wel
de vraag of dat verstandig is.
Veel schrijvers, die in hun
bóekje het woord krijgen, vin
den dat je spellingswijzigingen
niet telkens in kleine pasjes
moet doen. Doe het eens een
keer heel rigoreus,, dan heb je
wel veel „beroering", maar
daarna komt er een lange pe
riode van rust op het spellings
front, geloven zij.
Die samenstellers zijn Hans
Bennis, Anneke Neijt en Aria
ne van Santen, die in de loop
van vorig jaar hun boekje af
sloten. Daarin komen nogal
wat taaldeskundigen aan het
woord, die in de afgelopen tijd
wat over de spelling te bewe
ren meenden te hebben. 'De
groene spelling' bestaat uit elf
opstellen van verschillende
auteurs, een inleiding en een
aantal bijlagen.
Uitgevers
Er zijn historische beschou
wingen te vinden, zoals over
het ontstaan van het schrift
(picturaal en alfabetisch), de
geschiedenis van de Neder
landse spelling en de regelge-
ving daarvan. In de tijd van
Hooft en Vondel was er niets
geregeld en dat heeft geen
rampzalige gevolgen gehad
voor onze cultuur. Of wel? In
de omringende landen was -
en is soms - ook nooit iets ge
regeld op spellingsgebied. Piet
van Sterkenburg legt weer uit,
waar het 'Groene boekje' uit
1954 om ging, waarna Pieter
Hagers een uiteenzetting geeft
over de grootste natuurlijke
vijand van spellingsverande
ring: de Nederlandstalige uit
geverijen. „Wat voor alle uit
gevers - en in het
voor de uitgevers van
tieve boeken - geldt, is
gebaat zijn bij spelling r
Hagers denkt daarbi 5.
name aan uitgevers vai
clopedieën, atlassen, w<
boeken en dergelijke,
lingswijzigingen zijn v
een financiële ramp.
In de bijlagen kun je
wat de samenstellers
boek over de groene
voor ogen staat, als e
onvermijdelijk weer ee
we spellingswijziging k(
willen eigenlijk de beH
spellingsregels vasth'
maar de inconsequenln
bestrijdbare aspecten 1
'Groene boekje' verb1
Dat geldt dan voor de
dere talen ontleende w<
zoals de keuze tussen c
woorden als vakantie,
en eau in bureau of k
geldt ook voor de ing<
de regels wat betreft
kerseboom of kersenjaij)]
of ss in doodsstuip oi
straf. En verder zal de
spelling, zoals dit boe
aankondigt weinig scho
opleveren. Integendee
ziet er naar uit, dat
eerst velen blij zullen
een officiële wijziging
gels van de Nederlam
ling. Maar dat het echt
en vree af zal lopen sti
tuurlijk nog te bezien
we laten ons onze spelli
zies toch niet afpakki
niet door een paar
taalwetenschappers uit
Za
t on
aam
den
de
ihooi
'Ier c
rm<>
beii
doe
di
de
H.
gen
die
vaai
t rk r
gj igen
9 al
rvor
oker
Tleg
,diebes
