Word ik wakker, is mijn vrouw weg"
m
toer
eenëre°,^UK TE GROOT VOOR KROATISCH-SERVISCH GEZIN
Maij-Weggen vindt
rit naar Joegoslavië
onverantwoord
^Jaker hoopvol bij afronding
sde Midden-Oostenreis
I,eE AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB".
De kunst van
goed eten
Vermoorde Cools
wist te veel
rus i9(dóc6otnmvt
BUITENLAND
DINSDAG 6 AUGUSTUS 1991
'geipldenrol voor artiesten
ratü zinkende Oceanos
•LONDEN Alle ruim 570 passagiers en beman-
jleden van het Griekse cruiseschip Oceanos dat af-
[^0 J*<en weekeinde voor de Zuidafrikaanse kust verging
veiligheid gebracht. Passagiers zeiden dat de ar-
h aan boord een belangrijke rol hadden gespeeld
De
van d
de DP
1 te wf
i reddingsoperatie. Goochelaar Robin Boltman j
Iding op de brug over nadat de gezagvoerders de
pos hadden verlaten. Muzikant Moss Hill kalmeer
passagiers door muziek van de Beatles te spelen,
een kon oproepen van schepen in de buurt horen
In werd gezegd .We zijn onderweg' en dat gaf de
en echt moreel", aldus Boltman. „Ik bleef daar en
hield contact met de kust en de helikopters". Veel
;iers uitten de beschuldiging dat de bemanning het
had verlaten, terwijl er nog honderden mensen
ord waren. Maar volgens de rederij was dit nodig
reddingsactie te coördineren.
Oppasser
past niet op
LEICESTER Een
olifant in de dieren
tuin van het Engelse
Leicester heeft zijn
oppasser gedood toen
deze zijn hoofd door
de tralies stak. De 30-
jarige Roy Lock brak
zijn nek toen de oli
fant vervolgens met
zijn hoofd tegen de
tralies beukte. Het
beest had al een paar
dagen last van zijn
voet en een collega
oppasser hoorde
Lock zeggen dat hij
voet wilde kijken.
Familietraditie
Drie generaties Car
ter bijeen in een zie
kenhuis in Kansas
City (VS). Zoals op
zijn t-shirt staat te
lezen, had de 10-ja
rige Jonathan de
dag ervoor zijn
moeder (midden)
geholpen bij de ge
boorte van zijn zus
je, toen de bevalling
onverwacht thuis in
zette. Helemaal
rechts zit oma
Ethel, die op haar
beurt als vroed
vrouw fungeerde bij
de geboorte van
Recordsprong
van 88-jarige
MENDOTA De 88-jarige Hazel
Stout uit Portland (VS) heeft in
Mendota een parachutesprong ge
maakt vanuit een vliegtuig op ruim
drieduizend meter hoogte. Daarmee
is zij de oudste vrouw die zo'n pres
tatie heeft geleverd. Zij verbeterde
het record van de Britse Sylvia
Brett die volgens het Guinness Book
of Records „slechts" 80 jaar was
toen zij in 1986 een parachutesprong
maakte. Stout vertelde absoluut niet
bang te zijn geweest. „Op 88-jarige
leeftijd heb je niet meer zoveel jaren
te verliezen", aldus de Amerikaan
se. Onlangs nog brak zij een been bij
het surfen in Hawaii. Hazel doet
ook aan wildwaterkanoën.
te he
VAN WIJLAND
bergen
Zelf êeen
besliskipteling, oogt Zjelko
dringt qiovic (35) meer ont
moeteed dan de Kroaten
substan zjch a\s zodanig bij
'landen" in ^et Rode-Kruissta-
van devan Petrinja laten re-
t momeferen. Als werkloos
un brutaoom heeft Zjelko zich
'NP). AVrijwilliger gemeld om
sojjoor de Serviërs op de
van*1* geslagen Kroaten
len en onderdak te helpen,
nhrtoe moet hij hen ech-
nkt nietdoorsturen naar veili-
onder oorden dan zijn ge-
zolan?tePlaatS- PetrinJa zelf
gt al dagen op de nomi-
e om door de opruk-
:ijn dit de Serviërs te worden
?ken igevallen.
n in de
een paar kopjes kof-
Tieegedf1331" dan volgt de ontboe-
ir 1990 n8: ..Mijn vrouw is weg-
asielaanPen- Ze is Servische en
5 signalde anti-Kroatische propa-
vanuit haar geboorte-
antal al n'et langer weerstaan",
m. Het^ltorlijke kenmerken van
uitgestaan zonder vrouw -
i uit an<e °gen. ongewassen over-
P> stoppelbaard - zitten
uit I niet 20 dwars. „Dat komt
d, ik vind wel weer
iemand anders. Erger
jt ze de kinderen ook heeft
genomen. Die zie ik waar-
jnlijk nooit meer terug. Als
aat kan ik ze niet gaan op-
-B^^en in Servië, dan schieten
ertien jaar zijn we ge-
wd geweest. Het was een
DEN HAAG Minister Maij-Weggen van verkeer hekelt
transportondernemers die nog steeds vrachtwagens laten rij
den naar Joegoslavië. De bewindsvrouw vindt dat deze on
dernemers zich hoogst onverantwoordelijk gedragen. Volgens
haar moeten de transporteurs volledig afzien van ritten op
het land waar dagelijks wordt gevochten, zo zei de minister
vanmorgen voor de KRO-radio. Zij schaart zich openlijk ach
ter de actie van de Vervoersbond FNV die chauffeurs aange
raden heeft niet naar en door Joegoslavië te rijden. Werkge
versorganisatie NOB Wegtransport noemt de reactie van de
FNV overtrokken, omdat er nog steeds „veilige" gebieden in
Joegoslavië zouden zijn. Woordvoerder Ger Ros van de Ver
voersbond FNV liet vanmorgen voor de radio weten dat zijn
bond juridische bijstand verleent aan chauffeurs die door te
weigeren naar Joegoslavië te rijden in problemen zouden ko
men. Bij ontslag neemt de bond ook de loonbetaling over,
maar Ros acht na het duidelijke advies van minister Maij
werkgevers die in werkweigering reden tot ontslag zien „vol
strekt kansloos".
Kroatisch anti-tankgeschut in Kostajnica.
gelukkig huwelijk. Word ik
drie weken geleden wakker, is
ze ineens vertrokken. Weg, te
rug naar haar moeder, zonder
ook maar een briefje achter te
laten. Ik moest het van haar
Servische vrienden horen, ik
wist van niets", vertelt hij mis
moedig.
Tekenen
Terugblikkend geeft hij toe
dat er al enige tekenen van
onvrede met haar Kroatische
omgeving te zien waren.
„Luka, mijn jongste zoon,
noemde zichzelf vorige maand
ineens Serviër in plaats van
Kroaat. De oudste, Ivan, zei
dat zijn móeder hem had ge
vraagd ook Serviër te worden,
maar dat hij Kroaat wilde blij
ven. Ook belde Dusja de laat
ste weken steeds meer met
haar Servische familieleden.
Maar ja, dan denk je toch niet
onmiddellijk dat ze weg zal lo
pen?"
Toch hadden zijn vrienden
hem al gewaarschuwd. 'Waar
om trouw je nu toch met een
Servisch meisje', hadden ze
hem gevraagd tijdens hun ver
loving. Maar het was een flink
meisje geweest, een goede
vrouw, dat had Zjelko zo ge
zien. „We hebben nooit pro
blemen gehad, iedereen was
jaloers op ons". Het woord
'liefde' neemt hij niet in de
Kroatië. „Ik ben mijn familie
kwijt. Kroatië is grote stukken
land kwijt. Aan het eerste kan
ik weinig meer doen, maar
voor Kroatië zal ik vechten",
verklaart hij. „We zullen de
grond heroveren, Petrinja zal
misschien eerst moeten mallen,
maar daarna keren de Kroa
ten zeker terug".
Van Europese bemiddeling
verwacht hij weinig. De Ne
derlandse minister Van den
Broek luistert volgens hem te
veel naar de Serviërs. „Ver
trouw die mensen in Belgrado
nooit". De enige op wie Zjelko
zijn hoop nog heeft gevestigd
is de Duitse minister Gen-
scher. Onder zijn leiding zul
len Duitsland, Oostenrijk en
Hongarije de Kroaten uitein
delijk te hulp schieten. Zo niet
met soldaten, dan toch met
wapens, zo is de verwachting
van Zjelko en andere Kroaten
in het vluchtelingencentrum.
Over de smet die de combina
tie van juist deze drie landen
sinds de oorlog met zich
draagt, wil Zjelko niet naden
ken. „Als ze ons maar helpen,
wat daarna komt is niet van
belang. Ik kijk niet meer dan
twee dagen
ÜIERS/JERUZALEM
|VS-minister van bui-
Jandse zaken Baker
lft zich gisteren bij de
jmding van zijn zesde
ldreis door het Midden-
Iten zeer hoopvol ge
lid over het bereiken
vrede middels een
Iferentie in oktober.
II moet er volgens hem
veel werk worden
Iricht.
bezoek aan Marokko, Tu-
en Algerije als afsluiting
ijn reis werd beschouwd
n poging deze landen er-
bewegen de Palestijnse
"^rijdingsorganisatie PLO
halen het groene licht
:n voor een conferentie.
"Tgens Baker zouden de lan-
van de Maghreb-Unie
(Mauritanië, Marokko,
Algerije, Tunesië en Libië) als
waarnemer kunnen deelne
men aan het vredesproces.
De Palestijnen hebben echter
nog altijd hun voorwaarden.
PLO-leider Arafat zei zondag
vast te houden aan „werkelij
ke" Palestijnse deelname.
„Een conferentie zonder deel
neming van de PLO of verte
genwoordigers van de Palestij
nen in Jeruzalem is geen echte
vredesconferentie". De PLO
distantieerde zich gisteren dan
ook van een verklaring van
een naaste adviseur van Ara
fat, die zei te verwachten dat
er een compromis kan worden
uitgewerkt over een Pale
stijnse vertegenwoordiging.
Ook een van de leidende Pa
lestijnen in de bezette gebie
den, Faisal al-Husseini, zei gis
teren dat de „Palestijnen in
staat zijn elke oplossing te ver
hinderen, die niet voldoet aan
hun aspiraties en hun legitie
me rechten"
ikantie voor Bush en Gorbatsjov
'SKOU/WASHINGTON Hoewel in de wereldpolitiek op
moment niet van komkommertijd gesproken kan worden, is
daar het vakantieseizoen aangebroken. Zo is Sovjetpresident
•hail Gorbatsjov inmiddels naar de Krim vertrokken, waar
vier weken hoopt te blijven. Vorig jaar moest Gorbatsjov zijn
:antie voortijdig afbreken om in Odessa militairen toe te
feken over de Golfcrisis. Zijn Amerikaanse ambtgenoot, Geor- WifWcir
Bush, is vandaag voor een maand naar zijn buitenhuis in
Jnnebunkport (Maine) vertrokken. Ongestoord genieten is er
Gurdobr hem echter niet bij. Op 14 augustus verwacht de politie van
foto: ^tsburgh hem op een congres en van 28 tot 30 augustus komt
trim< britse premier, John Major, logeren.
va
Op het strand van het Westduitse Büsum wordt elk stukje zand duur betaald. Honderden Duitsers en toeristen uit naburige landen
zoeken hier met het mooie weer een beetje verkoeling. Kun je op Scheveningen en Kijkduin nog met moeite je handdoek
uitspreiden, in Büsum is dat volkomen onmogelijk. Daar kun je alleen rechtop van de zon 'genieten'. Gevolg: een wirwar van stoelen
waartussen het strand bijna niet meer terug is te vinden. foto: epa
JAN VAN RIEBEECK IN ZUID-AFRIKA Smartegeld voor slachtoffers Iraakse invasie
1830 In ledigheid hoeft Jan van Riebeeck zijn dagen geluk-
adeleip niet door te brengen. Er zijn 150 man aan boord en het duurt
man F1 lan9 of de ©©rste zieken melden zich. Van Riebeeck verzorgt
'en har1 z0 Qoed en zo kwaad als hij kan. Het weer wordt slechter,
Tarmate zij de Afrikaanse kust naderen. De schipper heeft de
lad van Robert Janszoon in de wind geslagen; de oversteek
naar Brazilië durft hij niet te wagen, maar nu de Europese kust
uit het zicht is verdwenen, vaart hij op zijn gelukkig gesternte. Hij
stuurt ,,Het Hof van Holland" zo dicht mogelijk onder de kust,
maar nu de wind voortdurend in kracht toeneemt, voelt hij zich
toch niet zo erg gerust.
GENEVE Slachtoffers van de Iraakse invasie in Kuwayt,
ruim een jaar geleden, hebben recht op zeker vijfduizend
gulden per persoon, zo heeft de schadeloosstellingscommissie
van de VN gisteren vastgesteld in Genève. Met uitzondering
van Iraakse staatsburgers kan ieder op het smartegeld aan
spraak maken die als gevolg van de inval Kuwayt of Irak
moest verlaten, gewond geraakt is of een familielid verloren
heeft. Het geld wordt betaald uit het 'herstelfonds' dat de
VN-commissie beheert en waarin Irak een nader te bepalen
percentage van zijn inkomsten uit de export van olie moet
storten.
Alleen bruidegom gezond na diner
CASTELLAMARE DEL GOLFO Tweehonderd bruilofts
gasten zijn op Sicilië met voedselvergiftiging in het zieken
huis opgenomen.
Boosdoener was de gerookte vis die de gasten tijdens het
feestmaal was voorgezet. Van de jonggehuwden werd alleen
de bruid ziek. Haar bruidegom had het te druk gehad met de
gasten om ook maar iets te eten. Hij mankeerde dan ook
niets.
door AART HEERING
ROME Verschillen in volksaard laten zich goed
illustreren aan de hand van eenvoudige
voorbeelden. Neem kookboeken. Aan de meest
populaire kookboeken van de beide landen kan
een belangrijk onderscheid tussen Nederlanders en
Italianen treffend worden afgelezen.
Neem alleen de titel al. In Nederland zijn
generaties huisvrouwen in het vak doorkneed met
'Het Kookboek van de Amsterdamse
Huishoudschool' door C.J. Wannee, directrice
dezer instelling. Het standaardwerk voor de
Italiaanse keuken daarentegen is geschreven door
een bankier in ruste, Pellegrino Artusi. Het werd
gepubliceerd onder de weidse titel 'De wetenschap
in de keuken en de kunst van goed eten(La
scienza in cucina e l'arte di mangiar bene). En
waar mej. Wannees receptuur zich kenmerkt door
een sobere zakelijkheid die de bereiding van
maaltijden tot een welhaast klinische bezigheid
reduceert, maakt Artusi zijn lezers in een stroom
van anekdoten deelgenoot van het genoegen dat
spijzen hem in het verleden hebben verschaft.
In de inleiding schrijft Artusi, dat hij het als een
eervolle taak beschouwt om „aanwijzingen te
geven opdat het voedingsinstinct op de meest
aangename wijze bevredigd worde, teneinde het
leven minder droevig te maken en de mensheid
een dienst te bewijzen Kan het lyrischer? Het
hoeft dus niet te verwonderen dat eten in Italië
nog altijd meer stijl heeft, meer standing en vooral
meer smaak dan in Nederland met de Hollandse
pot.
De eerste oplage van 1000 exemplaren van Artusi 's
kookboek verscheen een eeuw geleden, in 1891. Bij
zijn dood in 1911 was het aantal exemplaren al tot
een kwart miljoen opgelopen. Inmiddels zijn er
meer dan anderhalf miljoen exemplaren van
gedrukt, die dit jaar met verscheidene
jubileumuitgaven worden aangevuld. 'La scienza
in cucinais daarmee - na 'Pinocchio- het op één
na meest verkochte Italiaanse boek aller tijden (in
Italië althans).
Artusi's werk is van oneindig belang geweest voor
de creatie van de Italiaanse keuken en zelfs van de
Italiaanse natie. Toen Artusi zijn boek
presenteerde, bestond Italië welgeteld twintig jaar.
Staatkundig was het land een eenheid, maar
cultureel en psychologisch een samenraapsel van
strikt gescheiden regionale eenheden. Een
Italiaanse keuken bestond niet. Er bestonden wel
Italiaanstalige kookboeken, maar die waren
geschreven door en voor specialisten en daardoor
volgens Artusi bedrieglijk en onbegrijpelijk voor
wie niet tot het koksgilde behoorde.
Door zijn kookboek kwam daar verandering in.
Artusi was afkomstig uit de streek Romagna en
werkte als eigenaar van een kredietbank in
Florence. Veel van de door hem beschreven
gerechten zijn daardoor uit Centraal-Italië
afkomstig, maar in zijn boek nam hij eveneens
recepten op uit Sicilië, Milaan, Napels en Rome.
Artusi presenteerde alles onder de noemer
'Italiaanse keuken'.
Om de Italiaanse identiteit te benadrukken, zette
Artusi zich bovendien scherp af tegen het zinloze
gebruik van Franse termen in de keuken, dat in
Nederland nog altijd als chique wordt beschouwd.
Overigens heeft nog steeds ieder deel van Italië
zijn eigen culinaire specialiteiten, en bestaat er een
hemelsbreed verschil tussen de vooral op boter,
vlees en blanke sauzen gebaseerde Noorditaliaanse
keuken en de 'mediterrane' kookstijl, die wordt
gekenmerkt door olijfolie, verse groenten en
tomatensauzen. Maar dank zij Artusi leerden
noord en zuid elkanders gerechten kennen en
waarderen, en verkreeg de nieuwe natie haar
culinaire identiteit.
Bovendien droeg zijn boek in belangrijke mate bij
aan de verbreiding van de Italiaanse taal, die kort
na de eenwording door slechts 2,5 procent van de
bevolking werd gesproken. Artusi's keuken bijbel
kreeg de functie die twee eeuwen eerder de
statenbijbel had vervuld bij de verbreiding van het
standaard-Nederlands. De cultuurhistoricus Piero
Camporesi schreef daarom, dat voor de
totstandkoming van het Italiaanse nationale
bewustzijn Artusi 's recepten van groter belang zijn
geweest dan de Italiaanse literatuur: „En dat valt
te begrijpen ook, omdat niet iedereen leest, terwijl
iedereen wel eet...
LUIK Het Luikse par
ket zwijgt nog in alle ta
len over de zaak-André
Cools. Het kondigde op 24
juli een volledige infor
matiestop af en weigert
sindsdien elke inlichting,
ook nu geruchten de ron
de doen dat de Belgische
minister van staat Cools
zou zijn vermoord omdat
hij te veel wist over een
anonieme wapenhandel
met Irak.
André Cools werd op 18 juli
met twee pistoolschoten om
het leven gebracht toen hij 's
ochtends vroeg de flat van zijn
vriendin in Luik verliet. Die
vriendin kreeg enkele kogels
in de buikstreek. Ze ligt nog
zwaar gewond in het zieken
huis. Het parket in Luik, dat
inmiddels honderden anonie
me telefoontjes heeft ontvan
gen, heeft voor zover bekend
nog geen enkele serieuze aan
wijzing omtrent het motief
van de moord.
Een „anonieme getuige" zegt
dat Cools, enkele dagen voor
dat hij werd vermoord, docu
menten in handen kreeg die
zouden bewijzen dat de Belgi
sche wapenfabriek Poudreries
Réunies de Belgique (PRB)
kruit geleverd heeft voor het
in de maak zijnde Iraakse su
perkanon. PRB heeft inder
daad, in maart 1989, kruit ge
leverd. Dat werd met een C-
130 van de Belgische lucht
macht overgevlogen naar Jor
danië. Maar Guy Coeme, de
Belgische minister van defen
sie, heeft altijd 'strak en stijf'
volgehouden dat het om een
volkomen legaal transport
ging. Het kruit had, volgens de
officiële begeleidende docu
menten, Jordanië als eindbe
stemming. Tegen dat land be
stond geen wapenembargo en
alles was dus in orde, aldus
Coeme.
De „anonieme getuige" zegt
echter in het bezit te zijn van
bankdocumenten waaruit zou
blijken dat Irak in die tijd via
een Zwitserse bank geld door
gesluisd heeft naar de (nu in
opspraak geraakte) BCCI in
Luxemburg. Dat geld zou be
stemd geweest zijn voor het fi
nancieren van onderdelen van
het Iraakse superkanon. Maar
een deel ervan zou smeergeld
geweest zijn. bedoeld voor
ambtenaren van het Belgische
ministerie van defensie. In
België vraagt men zich inmid
dels af waarom er steekpen
ningen nodig waren als het om
een volledig legale transactie
ging. Op 13 juli zou Cools be
wijzen van de banktransacties
in handen hebben gekregen.
Vijf dagen later werd hij om
gebracht, overigens met een
pistool van hetzelfde kaliber
waarmee op 22 maart vorig
jaar de Canadees Gerald Bull
werd vermoord. Bull was een
expert op ballistisch gebied en
hij stond bekend als de uitvin
der van het superkanon. Hij
werd in maart vorig jaar dood-
feschoten voor zijn flat in de
russelse agglomeratiege
meente Ukkel. Zijn moorde
naars) heeft men nooit kun
nen vinden.
