f,:,
&si
Roy Heiner zeilt op eigen houtje
Promotie honkbal Oost-Europa werpt vruchten af
SPORT
VOETBALLERLEI
ïdóeScMVUMlt
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1991
1 dl' ban mag naar A C Milan
gaan
van cont
ien kunt u ofiEB Zvonimir Boban, de Joegoslavische voetbal-inter-
singen zon<Pa^ ^an voor AC Milan gaan spelen. Het bestuur van Hask-
janski. het vroegere Dinamo Zagreb, besloot alsnog ak-
plaatsing te gaan met de transfer.
annuleren i
1-122244 \ankelijk was de transfer van de 22-jarige voetballer gewei-
- 22244. om(jat hij nog niet de leeftijd van 25 jaar heeft bereikt en
3xpi. m volgens de reglementen niet naar het buitenland mag
pi 2x bet-jen getransfereerd. Wij hebben het geld nodig. Bovendien
1.35 f. 8.70 door de situatie in Joegoslavië, niemand waar en wanr.
135 f8 7(j 'n ons worc^t gevoetbald", verklaarde de manager
1 Zorislav Srebic. Boban tekende begin juli reeds een c
1.35 f. 8.70 voor vijfjaar bij AC Milan, dat een transferbedrag van i
i 22 f. o 44k1 gulden moet overmaken.
Lars Elstrup
naar Odense
KOPENHAGEN De Deense
international Lars Elstrup (28)
houdt het Engelse voetbal
voor gezien.
De aanvaller keert terug naar
zijn geboorteland om bij Oden-
se zijn loopbaan voort te zet-
Luton Town ontvangt drie
kwart miljoen gulden voor de
schotvaardigste clubspeler van
het afgelopen i
Lars Elstrup in actie voor het
Deense team in een duel met
de Faroer Eilanden.
FOTO: EPA
Butler coach
Zuid-Afrika
JOHANNESBURG De
Zuidafrikaanse voetbalbond
heeft Geoff Butler aangesteld
als coach van de nationale se
lectie.
De 50-jarige Brit was in dienst
bij de topclub Iwisa Kaizer
Chiefs uit Soweto. Butler was
eerder bondscoach van Zam
bia, Egypte, Kenya en Cyprus.
In 1989 ging hij naar Zuid-
Afrika.
Voetbal is er vooral populair
onder het zwarte bevolkings
deel en wordt al jaren geïnte
greerd beoefend.
De FIFA heeft Zuid-Afrika
onlangs weer toegelaten als
ÜBOREN ZUIDAFRIKAAN VERWACHT OP SPELEN GEEN WONDEREN VAN EX-LANDGENOTEN
8.26'
1 HAAG/BARCELO-
Roy Heiner weet
of wil niet weten dat
je enige is die zijn be-
ïning tijdens trainin-
7geblinddoekt laat zei-
De in Zuidafrika ge-
lAankruis^11 blonde krullebol
van toep» geheel zijn eigen weg
nteresseert zich niet of
welijks meer voor wat
eren doen. „Een ein-
anger", zo wordt hij
liet geheel origineel
r wel toepasselijk
pemd in het Neder-
dse zeilteam dat mo-
pteel hij Barcelona
lnppmt aan pré-olym-
vrouw vthe wedstrijden. Heiner
emluTm) en zyn bemanning be-
zakenmarien er tot de top. „Je
oor'lo? Ifet niet winnen van ^e"
loeien die achter je liggen,
m fotoar van degenen die
r vd. bi)r je ijggen" luidt in
iroken Nederlands zijn
rt-filosofie.
4 ouders van Roy Heiner
huisden decennia geleden
a|l - repari Zwolle naar de Zuidafri-
nse kustplaats Durban, dat
zaterd. 9- iaatste jaren om minder
®re9|0üwtante redenen veelvuldig in
23, Leidi njeuws js geweest. Roy
fd daar dertig jaar geleden
Sprriuuroren' maar moest tot het
370-3463(eiken van de tienerleeftijd
N BELAfhten alvorens hij van z'n
ADViE^er met een zeilboot de zee
U wordtPietermaritzburg op mocht,
en juriste moest eerst goed kunnen
uur78rkd-mmen' vond Pa- maar de
ge Heiner liet de tussentijd
t onbenut. Op de wal be-
3de hij zich met letterlijk
ogzeilen voor op zijn huidi-
loopbaan. „Ik keek goed
Ar wat anderen deden en
Dmmode t0 dat °P het dr°ge
o. Pr. 5(raadde hij ooit
inderwage taktiek.
1-391465 %et even fraaie als veelbe-
oken Zuidafrika studeerde
y Heiner af als civiel inge-
iur en van de kennis die hij
antiek ir opdeed profiteert hij nog
na dagelijks als hij zich ver-
;e oude eipt jn ^et, £jan njet com.
dokken tergestuurd, ontwerpen van
lnkootxlen" ViJf Jaar Seleden ver'
oor restafsde Heiner met zijn Zim-
uw Mary via
Roy Heiner: „Er is te laat een einde aan de boycot gekomen".
Westduitsland naar Sneek,
waar hij in dienst trad van
zeilmakerij Gaastra. Momen
teel heeft hij zijn domicilie en
z'n werk in het Zuidhollandse
Koudekerk aan de IJssel. Hij
zeilt en werkt nu op z'n eigen
houtje.
Zilver
De grote (1.93 meter) en zware
(92' kilo) Heiner nam aanvan
kelijk plaats in de eenmans-
boot Finn, waarin hij in '87 bij
de WK in Brazilië een zilveren
medaille veroverde. Voor Ne
derland. In een niet-olympi-
sche klasse was hij ook al eens
zijn geboorteland uitge
komen en dat bleek
gehakketak een beletsel voor
zijn deelname in de Oranje-
ploeg aan de pré-olympische
wedstrijden, vier jaar geleden
in het Zuidkoreaanse Pusan.
Een jaar later mocht hij wel,
maar de ware Spelen draaiden
voor de Nederlandse ploeg uit
op een sportief fiasco. De ex-
Zuidafrikaan, die inmiddels is
genaturaliseerd, deelde in de
malaise en werd zevende in
plaats van de verwachte me
daille weg te slepen. Via een
avontuur in de One Ton Cup
(aan boord van 'the Mean Ma
chine IV') raakte Heiner ver
zeild in de Soling-klasse,
waarin hij vorig jaar met twee
bemanningsleden brons vero-
foto: sp
verde bij de Europese kampi
oenschappen op de Duitse
Chiemsee. Inmiddels riep hij
de Stichting Zeil Nederland in
het leven met als doel zijn
dure sport populairder en dus
interessanter voor geldschie
ters te maken. „Ik ben daar
zeker niet tevreden over. Het
is nog steeds zo dat ik maar
moeilijk kan rondkomen. Dit
leven is een kwestie van bede
len, lenen en beloven", laat
Heiner vanuit Barcelona we-
Politiek
Roy Heiner heeft zich nog
nooit laten verleiden tot poli
tieke uitspraken en ook nu
zijn geboorteland in een wat
rustiger vaarwater is geko
men, zegt hij daaraan geen be
hoefte te hebben. „Sport en
politiek hebben niets met el
kaar te maken", houdt hij de
boot af. Hooguit wil hij kwijt
dat het „te laat, veel te laat" is
dat er pas onlangs een eind is
gekomen aan de olympische
boycot van Zuidafrika. „Het is
harststikke te gek dat ze nu na
ik geloof dertig jaar weer mo
gen meedoen". Heiner kwalifi
ceert de veronderstelling dat
hij wellicht weer voor zijn ge
boorteland kan uitkomen als
„belachelijk". „Ik ben gewoon
een Nederlander, maar heb
niet zoveel last van nationalis
tische gevoelens. Misschien dat
ik na 25 jaar in Nederland
weer naar een ander continent
vertrek, maar het ligt niet in
de bedoeling mijn leven op
korte termijn te veranderen".
Dat gebeurde wel met de door
hem toch zorgvuldig geselec
teerde bemanning van zijn
schuit. Harold Snater, met wie
Heiner bij het begin van hun
samenwerking kon lezen en
schrijven, verdween twee
maanden geleden van het to
neel en is nu weer aan het sol
liciteren geslagen. „Onze doel
stelling lagen anders; hij wilde
niet alles geven voor het beha
len van succes", aldus Heiner
over de scheiding, die onder
meer indirect tot gevolg had
dat het nieuwe trio Heiner bij
de jongste EK in La Baule
nauwelijks opviel.
België
Harold Snater, die zijn baan
bij een reclamebureau had op
gegeven voor de samenwer
king met Heiner, bevestigt de
lezing dat ze zonder ruzie uit
elkaar zijn gegaan. „We vorm
den een wereldteam, jnaar we
zaten niet op één lijn. Ik had
behoefte aan een stukje ont
spanning na de wedstrijden,
maar hij vond dat daar geen
tijd voor was. Hij ging dan
fietsen. Dat botste". Snater ziet
geen mogelijkheden om nog op
andere wijze deelname aan de
Spelen in Barcelona af te
dwingen, maar wellicht kan
hij via België toch afreizen
naar Catalonië. „Ik doe nu wat
coach-werk voor de Belgische
ploeg en misschien mondt dat
Als opvolger van Snater werd
dam weggehaald, waardoor nu
het trio Heiner, Havik, Peter
Burggraaff op de startlijsten
prijkt. Heiner, die met zijn
boot steevast als allereerste de
haven verlaat: „Ik heb het ge
voel dat het perfect gaat, maar
zolang er nog mensen voor ons
eindigen is het niet goed ge
noeg". De Soling-kapitein
durft niet te stellen of hij met
deze bemanning ook zal deel
nemen aan de Spelen. „Deze
samenstelling kan zeker nog
veranderen. Maar misschien
ook niet", aldus Heiner, die
zijn inzittenden een strak trai
ningsschema voorschrijft.
„Acht of negen dagen achter
elkaar trainen en daarna vijf
dagen rust. Om te wennen aan
het ritme van wedstrijden die
meestal ook zo lang duren".
Heiner spreekt het liefst van
een gestructureerde oefening
en kwalificeert het blinddoek-
zeilen als „een leuke oefe
ning". „Als je overstag gaat of
de spinaker hijst, moet je de
wind in de gaten houden en
heb je geen tijd om je hande
lingen te bekijken. Toen ik in
de Finn-jol zat heb ik ook
vaak blindelings getraind".
Amateur
Als enige in de nationale zeil-
wereld antwoordt Heiner op
de vraag naar zijn beroep
meestal met „zeiler". Angst
voor botsingen met de olympi
sche amateurbepalingen heeft
hij nooit gekend. „Je moet er
heel veel tijd instoppen. Dat is
een eis die door je tegenstan
ders wordt opgelegd. In de
Sovjetunie en het voormalige
Oostduitsland lachen ze erom
als je het over amateurisme
hebt. Op zo'n basis is topsport
niet mogelijk", weet hij zeker.
Heiner verwacht dan ook niet
veel van zijn Zuidafrikaanse
tegenstanders, waarvan hij er
geen bij naam kent. „Ik heb
absoluut geen idee wat we van
ze moeten verwachten, maar
het lijkt me duidelijk dat ze
niet zomaar even het niveau
oppakken. Ze zijn er dertig
jaar uitgeweest en dat kun je
niet in een jaartje even aan
passen. Dat geldt niet alleen
voor de zeilsport, maar ook
voor de andere takken van
sport. Misschien dat ze allen in
de atletiek wat zullen preste
ren. Maar ik heb (net als haast
alle Nederlanders, red.) geen
idee wat er momenteel op
sportgebied in Zuidafrika
leeft".
Terug naar de
dagen voor
de fotopers
r FRANK WERKMAN
Jaren her bedacht de één of andere vertroebelde
geest het fenomeen pers- annex fotodag. Bedoeling
was vooral dat de foto-media in een uurtje of wat alle
koppetjes voor het archief konden knippen. Handig
voor de plaatjesschieter, die alles in één moeite door
kon doen. Ook aantrekkelijk voor de club, die niet
zelden een nieuwe shirtsponsor mocht presenteren.
Die dan mooi meteen ook werd vereeuwigd. De
groepsfoto van alle spelers en leden van de
technische staf vervolmaakte de operatie, die een
crime betekent voor de voetballers. Zij moeten
immers een half uurtje of zo in het gelid staan, terwijl
ze niets liever willen dan achter het bruine monster
aanhollen.
Sinds de eerste persfotosessie werd gehouden hebben
faandeweg alle betaald-voetbalclubs zich zo'n
ijeenkomst eigen gemaakt. Elke zichzelf
respecterende organisatie presenteert zich dan tip
top, hoewel het niet overal vlekkeloos verloopt. FC
Den Haag en PSV waren eerder deze week
voorbeelden van hoe het niet moet. De club van Co
Adriaanse bleek nog niet te beschikken over het
nieuwe tenue, waaraan het nog ontbreken van een
sponsornaam vooral debet was. Improviserend werd
bekendgemaakt dat de Italiaanse materiaal-
leverancier voorlopig de brede borsten der
voetballers zal sieren. Zodat de Haagse voetballers de
eerste maanden ge- en bekleed zullen zijn met het
woord Lotto. Succes verzekerdOok u weet hoe
moeilijk het is om in dit kansspel een geldprijsje in de
wacht te slepen.
Ook bij PSV verliep de persdag niet naar wens. Het
had niet veel gescheeld of de groepsfoto van de
Eindhovense club had direct in een oorlogsmuseum
aan de muur gekund. Nieuwe aanwinst Van Tiggelen
begaf zich op krukken naar de kiekplaats, Kieft had
zich te elfder ure van een gipsverband rond de arm
laten verlossen. Romario had al die ellende voorzien
en was nog maar een paar dagen in Rio gebleven,
waar hij naar verluidt een auto-ongeluk had en enige
tijd in een politie-cel doorbracht.
Weinig vrolijkheid bij FC Den Haag en PSV
derhalve, maar bij Ajax des te meer. Daar had men
van de centen die de verkoop van Richard Witschge
had opgeleverd een Braziliaans aandoend feestje
gebouwd met cheerleaders en al. Leo Beenhakker
maakte een entree als een Spaanse toreador,
temidden van quasi spontaan juichende en
opspringende meiden in korte rokjes en blote
bloesjes. Als je daarvan niet in een goede
voetbalstemming komt, dan weet ik het niet meer.
Uit balorigheid werd een paar dagen later zelfs een
voetballende lantaarnpaal geplant in de persoon van
John van Loen. Waarmee vooral Feyenoord lekker
werd dwars gezeten. Daar had men immers graag de
bij Anderlecht verguisde aanvaller willen huren.
Bij Feyenoord was er meer kommer en kwel. Op een
schijfmachine van HCS waren nog wel keurig
speelprogramma en spelerslijst getikt, maar een
printertje van datzelfde bedrijf had wat cijfertjes
opgeprutteld waaruit bleek dat er geen cent te
makken is in de Kuip. Zelfs de bijna traditionele
barbecue voor mediavertegenwoordigers en
clubbelangbehartigers moest worden geschrapt en
vervangen door een simpel broodje. Dat is nog eens
de tering naar de nering zetten. Naar verluidt kwam
zelfs het smeersel van de sandwiches uit een kuipje.
Op dat soort persdagen menen clubbestuurders ook
verbaal een steentje te moeten bijdragen aan het
verhogen van de feestvreugde. Of op zijn minst de
doorgaans vele belangstellenden nog een beetje reden
voor hun bezoek te geven. Speeches van voorzitters
waren voorheen nog wel eens optimistische
bespiegelingen over het aanstaande seizoen: mikken
op Europees voetbal, meedoen in de nacompetitie. dat
werk. Tegenwoordig zijn het complete jaarverslagen
met verlies- en winstrekening alsmede balanssituatie
en begrotingsprognose. Boodschappen waar de
doorsnee supporter geen boodschap aan heeft. Die wil
simpelweg een lekkere wedstrijd, die het liefst wordt
gewonnen of in elk geval niet wordt verloren. Het
gepraat van de boekhouders zal de fan worst zijn. Die
mediadagen moeten voortaan maar alleen worden
gehouden voor de fotograferende pers. Dat verhaal
komt later wel.
Den Hai
sn pren|
rheidmai
I van 10-,
RAAG Honkbal in
Dst-Europa is zo langza-
erhand goed van de
ond gekomen. In
F Ê/t sjechoslowakije is het
vi l/w van de snelst groeien-
sporten, de Russen zijn
relatief korte tijd opge-
lommen naar de hoogste
3 1 uropese klasse (A-poule)
aid I spelen momenteel in
j ït EK in Italië.
11 Polen zijn jeugdige sporters
helemaal 'gek' van. In Roe
menië en Bulgarije is honkbal
-loralsnog een pure studen-
Insport, maar deze landen
nn inmiddels wel aangesloten
JW fj de CEBA (Conféderation
fïropéenne de Baseball Ama-
'ur) en de IBA (International
aseball Association). In Joe-
jslavië was er enige tijd spra-
e van stabilisatie, maar nadat
van et land niet meer beschikt
ver één maar twee bonden, is
Dk daar op honkbalgebied
ïn groeiende ontwikkeling te
espeuren. En in het 'jongste'
ind Hongarije slaat men sinds
ort met de knuppel de eerste
allen.
Echt, de honkbalsport groeit
Is kool in Oost-Europa", zegt
linus Paardekooper, hoofd se-
retariaat van het bondsbu-
mer eau van de Koninklijke Ne-
ituni uverlandse Baseball en Softbal
lond (KNBSB). Paardekooper
de grote drijfveer achter de
tichting Trail Blazers, die niet
lleen beoogt het honk-, maar
iok het softbal in Oost-Europa
bt ontwikkeling te brengen.
)e werkwijze van de onafhan
kelijk van de bond opererende
stichting heeft tot dusverre
zijn vruchten afgeworpen.
„Honkbal heeft er lange tijd in
de kinderschoenen gestaan",
aldus Dick Bliek, die vice-
voorzitter is van de sectie soft
bal van de KNBSB én betrok
ken is bij de Trail Blazers.
„Neem Rusland, daar is men
zo'n vier jaar geleden begon
nen met honkbal. Om precies
te. zijn op het Mendjev insti
tuut, een afdeling van de che
mische universiteit in Moskou
waar overigens de scud-raket-
ten zijn ontwikkeld. Men heeft
een selectie toegepast van spe
lers die voorheen in een be
paalde tak van sport hadden
uitgeblonken. Zoals sprinters,
speerwerpers en rugby-spelers.
Nadat bekend was geworden
dat honkbal een olympische
sport zou worden, nam de in
teresse bij de Russen nog meer
toe. Ze houden namelijk veel
van reizen, ze willen het land
uit. In vrij korte tijd was er
sprake van een uitbreiding
naar andere steden. En de spe
lers verdienen best goed, zeg
maar een ingenieurssalaris".
In Oost-Europa heeft Rusland
vooralsnog de beste prestaties
neergezet. Dit jaar is het land
gepromoveerd naar de hoogste
Europese klasse, de zogeheten
A-poule.
In ontwikkeling
De andere landen hebben nog
niet zulke aansprekende resul
taten op papier staan, maar be
langrijker is, zo stelt Dick
Bliek, dat de sport in ontwik
keling is. „Dat is onder meer
te danken aan het werk van
de Trail Blazers. Elk jaar gaat
er een ploeg van ongeveer 25
man naar een land in Oost-Eu
ropa, onder anderen spelers,
scheidsrechters, een fysiothe
rapeut alsmede een manus-
van-alles die verschillende
materialen kan repareren. De
Trail Blazers houdt dan twee
weken lang een promotie
campagne, waarbij de kosten
grotendeels voor eigen reke
ning zijn. Er worden clinics
gegeven, de Nederlandse
scheidsrechters instrueren de
arbiters daar, er worden fol
ders en dergelijke uitgedeeld
en de club in het betrokken
land wordt voorzien van twee
dehands en in redelijk goede
staat verkerende materialen
zoals ballen, honken, hand
schoenen en knuppels. Materi
alen die voor bijvoorbeeld een
Joegoslaaf, een Tsjechoslo-
waak en een Pool haast niet te
betalen zijn.
„Een redelijke handschoen,
nog niet eens de allerbeste,
kost hier al gauw 1.000 kronen
(ongeveer zeventig gulden;
red.). Dat is een half maandsa
laris", aldus Tomas Vavrusa,
de Tsjechoslowaakse bonds
coach van de spelers van zes
tien tot achttien jaar. „De
handschoenen van de Trail
Blazers zien er goed uit, maar
importeren ook uit Cuba
Groei
Vavrusa heeft zelf veertien
jaar lang aan honkbal gedaan.
Hij is behalve bondscoach ook
trainer van KOVO Praag, het
sterkste team uit de Tsjecho
slowaakse competitie. „In
Tsjechoslowakije wordt al heel
lang aan honkbal gedaan,
maar de sport kent de laatste
tien jaar een flinke groei. Het
werk van de non-profit-orga-
nisatie Trail Blazers en van
een profit-organisatie uit
Amerika heeft daar zeker aan
bijgedragen. En vergeet de uit
Honkbal, een
sport in
opmars in
Oost-Europa,
in grote lijnen
nog in een
fase zoals op
deze foto
uit 1962
zichtbaar
toen in
Nederland de
slagkooi
werd
geïntro
duceerd.
zendingen niet over honkbal
op Sportnet en Screen Sport.
Of het echt zo populair als ijs
hockey en voetbal zal worden,
betwijfel ik. De regels bij
honkbal zijn namelijk een stuk
gecompliceerder dan bij voet
bal en ijshockey waar het ei
genlijk alleen maar gaat de bal
in het doel te krijgen".
Toch komt honkbal langzaam
aan gestructureerd van de
grond. „In het verleden was
het zo, dat op de middelbare
scholen te weinig animo bij de
leerlingen was om honkbal te
kiezen als sport. Atletiek en
voetbal waren met name
sporten waar veel belangstel
ling voor was. Momenteel krij
gen leerlingen op de basis
school onderricht in honkbal.
En vanuit de bond is er een
jeugdplan opgezet voor spelers
in de leeftijd van tien tot vijf-
De Trail Blazers zijn verschil
lende keren naar Tsiechoslo-
wakije geweest en hebben in
middels door de 'ontwikke
lingshulp' een stevig funda
ment voor de honkbalsport ge
legd. „Wat we nog missen zijn
echte goede materialen en vol
doende honkbalvelden. Mo
menteel is men bezig een aan
tal honkbalvelden aan te leg
gen. In de competitie wordt
honkbal over het algemeen
nog steeds op een voetbalveld
gespeeld", aldus de 30-jarige
Jeugd
Richtpunt voor de Trail Bla
zers zijn nu Litouwen en de
plaatsen Kutno en Warschau
in Polen. Op 23 september
aanstaande vertrekt een dele
gatie van deze stichting voor
een trip van zeventien dagen
om het honkbal in die gebie
den te promoten. „In Polen is
honkbal zo populair geworden,
dat het op de sporthogeschool
wordt gedoceerd", zegt Dick
Bliek. „Vooral bij de jeugd
leeft het", voegt Rinus Paarde-
koper eraan toe. „Vorig jaar
hebben we in een clinic in het
zuiden van Polen gegeven.
Daar kwamen jongens op af
die er een reis van vijfhonderd
kilometer met de trein voor
over hadden".
Over het aantal leden in Polen
bijvoorbeeld kan Paardekoper
niet veel zeggen. „Volgens de
CEBA zijn dat er vijfhonderd.
Maar zoveel heb je er alleen al
rond het gebied van Rybnik.
In Rusland schijnen 1755
honkballers rond te lopen,
maar ik heb de indruk dat er
alleen al zo veel in en rond
Moskou spelen. In Joegoslavië
telde men in '90 2500 honkbal
lers. En in Tsjechoslowakije
bedroeg het aantal honkballers
in '89 498 en in '90 1960. Ik ge
loof dat er in Praag bijna 2000
zijn. Ik hecht niet zoveel
waarde aan deze cijfers".
Hoewel Paardekoper geen cij
fers voorhanden heeft over
het aantal leden in Bulgarije,
Roemenie en Hongarije, weet
hij wel dat men daar aan de
weg timmert. „In Hongarije
gaat men binnenkort beginnen
met de honkbalsport. In Roe
menie zijn ze opnieuw gestart
en in Bulgarije wordt er voor
lopig alleen nog op de univer
siteit van Sofia gespeeld. Beide
landen hebben trouwens con
tact gezocht met de Trail Bla
zers. Maar we kunnen er mis
schien pas volgend jaar naar
toe" De Trail Blazers gaat
derhalve onverdroten door
met het pionierswerk. Paarde
koper: „Het is langzamerhand
een complete organisatie ge
worden. We zijn er soms dag
en nacht mee bezig".
