iuropa bang voor vluchtelingen
'Burgeroorlog lijkt
ver weg van Zagreb
rrsiQQ1^d^(3ommit
BUITENLAND
Jakovlev: CP Sovjetunie
te laat met hervormingen
Ruimteveer Atlantis gelanceerd
■'V
Irak wil kwestie
Kuwayt vergeten
Pronk enthousiast over
milieuzorg Indonesië
h"0E AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB".
Lezersservice
SMME/P0RTIGAL
ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1991 5
houden vast aan
ïren seropositieven
ISHINGTON De Verenigde Staten
Éden vast aan het al vier jaar bestaan-
linreisverbod voor met het aidsvirus
besmette buitenlanders. Functiona-
n van het ministerie van volksge-
(dheid hebben daartoe na zeven maan-
onderzoek besloten. Opheffing van
inreisverbod zou een te grote druk op
Amerikaanse gezondheidssysteem
gen. De autoriteiten vrezen een forse
ing van de behandelingskosten wan-
- het ziektebeeld van buitenlandse se-
Jositieven binnen de grenzen van de
I zodanig verslechtert dat zij daadwer-
|ijk aidspatiënten worden. Het besluit
i de Amerikaanse regering brengt de
r volgend jaar geplande internationa-
Jidsconferentie in Boston in gevaar.
Duizenden doodgemarteld
door bewind in Tsjaad
PARIJS In de Centraalafrikaanse republiek Tsjaad
zijn tijdens het bewind van de vorig jaar verdreven
president Hissene Habré ongeveer 10.000 mensen dood
gemarteld of terechtgesteld. Dat stelt de Internationale
Vereniging voor de Mensenrechten (FIDH).
Zo hebben leden van de geheime politie in de periode
1982-1990 in een overdekt zwembad in het centrum van
de hoofdstad Ndjamena constant 200 gevangenen vast
gehouden. Gevangenen kregen in het foltercentrum li
ters water naar binnen gegoten en elektroschokken toe
gediend. De meeste gevangen stierven van pure uitput
ting. De stoffelijke resten werden in een massagraf, tien
kilometer buiten de hoofdstad, ondergebracht. Habré
werd in december verdreven door zijn vroegere mede
strijder Idriss Deby. De oud-president vluchtte met een
deel van de staatskas uiteindelijk naar Senegal.
Delegatie EP: stop
sancties Zuid-Afrika
BRUSSEL Een vierkoppige delegatie van
christen-democratische leden uit het Europees
Parlement is na een tiendaags bezoek aan Zuid-
Afrika tot de conclusie gekomen dat alle nog
bestaande sancties tegen dat land opgeheven
moeten worden. Een woordvoerder van de
christen-democraten iri het parlement heeft dat
vrijdag in Brussel meegedeeld.
Niet alleen de sancties moeten worden opgehe
ven. Er moet ook steun verleend worden aan
het streven van de Zuidafrikaanse president De
Klerk om een democratisch Zuid-Afrika zonder
apartheid tot stand te brengen. De delegatie
sprak met De Klerk, leider van de Inkatha
Buthulezei, ANC-vertegenwoordigers en met
minister van buitenlandse zaken Pik Botha.
Overeenstemming over conferentie Cyprus Cholera in Afrika eist zware tol
WASHINGTON Griekenland en Turkije hebben
een oproep van de Amerikaanse president Bush aan
vaard deel te nemen aan een conferentie over Cy
prus. Doel is een eind te maken aan de opdeling van
het eiland in de Middellandse Zee. De Verenigde Na
ties zullen de conferentie leiden. Bush zei dat de con
ferentie over Cyprus in september bij de Verenigde
Naties wordt gehouden onder voorzitterschap van se
cretaris-generaal Javier Perez de Cuellar van de
Verenigde Naties. De Amerikaanse president ver
klaarde dat de regeringen in Athene en Ankara in
principe hun deelneming hebben toegezegd als tot
september bepaalde vooruitgang in de kwestie wordt
bereikt.
Turkije houdt het noordelijke deel van Cyprus, ter
grootte van eenderde van het eiland, bezet sinds het
in 1974 troepen stuurde nadat in Nicosia een staats
greep werd gepleegd op instigatie van de toenmalige
Griekse militaire junta. Meer dan tweederde van de
Cyprioten is Grieks.
LAGOS Een ernstige cholera-epidemie, die in
Afrika snel om zich heen grijpt, heeft al aan hon
derden mensen het leven gekost. Het zwaarst ge
troffen is Nigeria, waar de afgelopen tien dagen
843 mensen aan de ziekte bezweken.
Sinds mei zijn 22.901 Nigerianen met cholera be
smet geraakt, van wie er 2161 zijn overleden. In
het buurland Cameroun zijn tot eind vorige maand
955 gevallen gemeld en 176 mensen aan de ziekte
gestorven. Volgens ministeries in Nigeria en Ca
meroun ligt het werkelijke aantal cholera-gevallen
hoger, omdat uit afgelegen gebieden weinig infor
matie komt. In elf Afrikaanse landen zijn dit jaar
60.000 mensen besmet geraakt met cholera. Op het
hele continent eiste de ziekte meer dan 4500 le
vens. Volgens gezondheidsfunctionarissen gaat het
om de ernstigste epidemie in 15 jaar. Naast Nigeria
en Cameroun zijn ook Angola, Benin, Tchad, Gha
na. Liberia, Mozambique. Niger. Togo en Zambia
getroffen.
|USSEL Er waart
spook door Europa.
beelden van vluchten-
Albanezen liggen nog
j*s in het geheugen en
niddels doemen de
/gstvisioenen op van gol-
f n Joegoslaven en van
?nsen uit de Sovjetunie,
igeveer de helft van de
volking in de Europese
ïmeenschap is nu al van
•^ning „dat er teveel bui-
ilanders in de EG ver-
alsmaar luider. De EG be
schikt nog steeds niet over een
concept daarvoor en met de
Conventie inzake Vluchtelin
gen van de Verenigde Naties
kan weinig worden uitgericht
tegen massale vluchtelingen-
In de twaalf lidstaten van de
EG leven nu meer dan acht
miljoen 'niet-EG-burgers', van
wie 3,7 miljoen uit andere Eu
ropese landen en 2,3 miljoen
uit Afrika. Hierbij zijn illega
len dan nog niet inbegrepen.
Duitsland heeft van de twaalf
EG-landen het grootst aantal
buitenlanders binnen zijn
grenzen.
opiniepei-
De uitkomsten
lingen 1
voor een vluchtelingenstroom
uit het oosten in Italië het
sterkst leeft. Frankrijk, Neder
land en Groot-Brittanniè voe
ren een streng immigratie-be-
leid, omdat daar al een relatief
groot aantal Noordafrikanen
of Aziaten uit voormalige ko
loniën leven.
In de landen van de 'Vesting
Europa' waar de visumpolitiek
strenger wordt toegepast, pro
beren buitenlanders met asiel
aanvragen de moeilijkheden te
omzeilen. De gevolgen blijven
niet uit. Steeds meer 'economi
sche vluchtelingen' doen zich
voor als politiek vervolgden.
Het aantal asielzoekers in Eu
ropa nam tussen 1983 en 1990
i dat de angst toe van 71.000 i
dan
500.000
De democratie er
sche welstand in de EG trek
ken steeds meer economisch
gedepriveerden die zich niet
kunnen beroepen op de gel
dende voorwaarden voor een
asielverzoek. Nederland, de
huidige voorzitter van de EG,
heeft zich voorgenomen het
Europese asielrecht te harmo
niseren. Tot nu toe is in enkele
bilaterale overeenkomsten ge
ringe vooruitgang geboekt. Zo
bepaalt de Conventie van
Dublin welk EG-land verant
woordelijk is voor het onder
zoek naar een asielverzoek.
Daarmee wordt voorkomen
dat asielzoekers van het ene
naar het andere land binnen
de Gemeenschap gaan zwer
ven. Het verdrag van Schen-
gen tussen acht EG-lidstaten
schrijft eenduidige regels voor
voor de binnenkomst van per
sonen uit 'derde landen' en vi
sumplicht.
Hoewel harmonisering van de
verschillende asielbepalingen
met beëindiging van de per
soonscontrole, die samengaat
met de afschaffing van Euro
pese binnengrenzen in 1993
steeds noodzakelijker wordt,
moet de nog niet bevoegde EG
machteloos toezien.
Vluchtelingen- en mensen
rechtenorganisaties, zoals Am
nesty International, vrezen dat
als gevolg een harmonisering
de vluchtelingen voor wie
asiel wel van levensbelang is,
de tol zullen betalen.
Duitsland heeft gisteren extra
contingenten politie gestuurd
naar zijn grenzen met Polen
en Tsjechoslowakije, waar
tienduizenden mensen kampe
ren in afwachting van een ge
legenheid om illegaal de grens
over te steken. De grenspolitie
heeft helikopters ingezet om
ongewenste buitenlanders op
te sporen. Minister van bin
nenlandse zaken Wolfgang
Schaeuble heeft Polen en
,Tsjechoslowakije gevraagd
hun grensbewaking te ver
scherpen en bendes op te spo
ren die zich specialiseren in
het illegaal
MOSKOU Alexander
Jakovlev geloofde niet
meer in het vermogen van
de communistische partij
van de Sovjetunie om zich
aan een veranderende we
reld aan te passen. Dat
was volgens hem de reden
om af te treden als advi
seur van Sovjet-president
Michail Gorbatsjov.
De 67-jarige Jakovlev wordt
beschouwd als de architect
van glasnost, Gorbatsjovs be
leid van openheid, en hij heeft
de president sinds diens aan
treden in 1985 van advies ge
diend inzake democratische
hervormingen. Vorige maand
trad hij zonder opgaaf van re
de VSl
en. D;
ar hij ï^ee Kroatische soldaten springen,
t ze door sluipschutters onder vi
rt
Communisten voor Democratie
richten officiële partij op
MOSKOU De beweging van Communisten voor Demo
cratie in de Sovjetunie heeft zich gisteren in Moskou omge
vormd tot een officiële partij, de Democratische Partij van
Russische Communisten. De nieuwe Russische partij blijft
voorlopig deel uitmaken van de Communistische Partij van
de Sovjetunie. Dat is besloten door de ongeveer 800 gedele
geerden op het congres van de beweging die in maart van
dit jaar door de Russische vice-president Aleksandr Roetskoj
van de grond werd getild. Roetskoj haalde scherp uit naar
„het machtige, oude partij-apparaat" van de CP. De nieuwe
partij wil zich binnen het kader van de wetgeving en met
parlementaire middelen inzetten voor democratische her
vormingen en het realiseren van een sociale
denen af.
Jakovlev meent dat de com
munistische partij te lang heeft
getalmd zichzelf te hervor
men „In het begin geloofde ik
dat het mogelijk was de maat
schappij te verbeteren en de
partij te vernieuwen", zei Ja
kovlev. „Maar ik ben dat ge
loof snel kwijtgeraakt". Hij zei
de partij vorig jaar op een con
gres te hebben gewaarschuwd
dat zij aan de kant zou worden
geschoven als zij zich niet zou
vernieuwen. Volgende partij
vergaderingen hadden volgens
Jakovlev echter aangetoond
dat er van de hervormingspo
ging weinig terecht was geko
men en „nu is het te laat".
Vorige week heeft het Cen
traal Comité op aandringen
van Gorbatsjov een nieuw pro
gramma aangenomen dat afre
kent met de meeste marxis-
tisch-stalinistische dogma's en
zich distantieert van haar sta
linistisch verleden. Als zo'n
programma eerder was aange-
Jakovlev, hadden
de
dat
GERT VAN WIJLAND
AGREB De bewaking
ind de regeringsgebou-
iige voien in de oude bovenstad
waarin Zagreb oogt effectie
ve te ko^r (jan zjj js Ondanks de
1 hidevaarbewapende, in ca-
vrucht0U^aëePakken gestoken
or de sitetroepen die het cen-
VS aaele plein hebben afge-
)t, lukt het journalisten,
van deancjeiaars en andere
.^^"^euwsgierigen zonder
lia ont^k maar eenmaal te zijn
naars ?controleerd om 'door te
aeldermngen tot aan de poort
zou helaar Kroatische hoog-
st tew kardigheidsbekleders in
l we^i1 uit l°Pen-
ige te 0Qr hoofdgod
ibliek die zichzelf i
l de i
oorlog
ischouwd met 'de Servische
;ressor' en die zich bezet acht
jor het Joegoslavische fede-
roeken'k leger- 00ël Zagreb opval-
Jiologij110! ontspannen. Mensen le-
ïoet gein 'n zon °P ^et terras hun
tot nu"ant' anderen flaneren langs
moor* Westers ogende winkels.
Een van niets wetende toerist
zal uren kunnen lopen zonder
ook maar te hoeven vermoe
den dat er op minder dan hon
derd kilometer afstand een
burgeroorlog woedt.
Dan moet u wel uit de buurt
blijven van het plein onder
aan de markt. Een kort ge
sprek met de vredesactivisten
die zich daar ophouden is vol
doende om te weten dat er wel
degelijk een oorlog aan de
gang is en dat deze vooral te
wijten is aan de 'Servische ter
rorist'. Want hoezeer Neno Bo-
zic ook voor de vredeis, hij is
altijd nog meer voor Kroatië.
„Wij willen vrede, maar we
moeten ons wel bewapenen.
De Serven zijn erop uit om zo
veel mogelijk Kroaten te do
den. Maar we zullen terug
vechten", verklaart hij, de
Serven aanduidend met de
naam van een fascistische be
weging uit de Tweede Wereld
oorlog.
Dat zijn collega-demonstran
ten nu al dagenlang een stille
wake houden bij een vlag met
het Kroatische wapen dat de
Serven op hun beurt sterk aan
het hakenkruis doet denken, is
voor hem een normale zaak.
„Dit is geen anti-Servië-de-
We willen slechts
vrede in onze eigen repu
bliek", weigert hij een verkla
ring te geven voor de spandoe
ken die oproepen tot strijd en
mobilisatie.
In een even verderop gelegen
kapel staan gelovigen in gebed
verzonken voor een Maria
beeld. Of ze voor de vrede bid
den weet de eigenaar van piz
zeria Laguna niet. Gezeten in
de zon voor zijn zaak bekijkt
hij de katholieken op zijn ge
mak. Hij heeft bij gebrek aan
klanten allen tijd. „Dit is een
privebedrijf Ik moet duizend
pizza's per dag verkopen om te
kunnen blijven draaien. Deze
zomer haal ik dan lang niet,
alle toeristen zijn weggeble
ven". Van de acht personeels
leden heeft hij er al drie ont
slagen, de rest zal binnenkort
volgen, zo vreest hij.
Even spitst hij zijn oren als de
radio melding maakt de komst
van de EG-trojka naar Zagreb.
Van politiek weet hij weinig,
maar hij heeft al zijn hoop ge
vestigd op Europese bemidde
ling. „Alleen een Europese
vredesmacht kan een einde
maken aan de gevechten met
de Serven", meent hij. Hoe
groot of klein de kans daarop
is durft hij niet te voorspellen.
Het gisteren
met
traging van
tien dagen ge
lanceerde
ruimteveer At
lantis.
FOTO: EPA
CAPE CANAVERAL Het
Amerikaanse ruimteveer At
lantis is gisteren na tien dagen
uitstel gelanceerd vanaf het
Amerikaanse ruimtevaartcen
trum Cape Canaveral (Flori
da). Het vertrek liep vertra
ging op wegens technische
problemen en slechte weers
omstandigheden. De vijf astro
nauten aan boord van de
shuttle blijven negen dagen in
de ruimte. Hoofddoel van de
vlucht is het uitzetten in de
De ambassadeur van Kuwayt in Londen, Ghazi Al-Rayes, laat
tweeduizend ballonnen 'vrij'. Hij deed dat gisteren ter herdenking
van de bezetting op 2 augustus vorig jaar van zijn land door Irak.
FOTO: EPA
BAGHDAD Twee augustus,
de dag dat Irak een jaar gele
den Kuwayt binnenviel, is gis
teren zonder ophef in Baghdad
voorbijgegaan. Er was alleen
sprake van officiële erkenning
in de staatskranten, die de in
vasie rechtvaardigden en de
oude complottheorie oppoet
sten met Irak als slachtoffer
van een Amerikaans-zionisti
sche samenzwering.
De kranten publiceerden ach
tergrondverhalen over de ge
beurtenissen die tot de invasie
leidden en schreven dat Irak
gedwongen was geweest op te
treden omdat vreedzame po
gingen om de problemen met
Kuwayt op te lossen van de
hand waren gewezen. „De
agressieve aanval (sancties) te
gen Irak na 2 augustus en de
militaire agressie blijken niet
tegen Irak gericht te zijn we
gens de kwestie Kuwayt, om
dat ze na de terugtrekking uit
Kuwayt blijven voortduren",
schreef de Baath-partijkrant
Al-Thawra. De regering van
Saddam Husayn heeft wel toe
gegeven dat er in de Kuwayt-
kwestie een aantal fouten is
gemaakt.
Veel Irakezen willen de dag,
volgens hen een zwarte blad
zijde in de geschiedenis van
Irak, gewoon vergeten. Zij ma
ken zich vooral zorgen om het
neveneffect van de invasie:
dat zij door het internationale
handelsembargo steeds meer
moeite hebben de eindjes aan
elkaar te knopen. De winkels
hebben voldoende koopwaar,
maar de mensen hebben niet
genoeg geld om iets te kopen.
De inflatie wordt geschat op
ten minste driehonderd pro
cent sinds de Golfoorlog.
ruimte van de
satelliet TDRS. Voorts zullen
de bemanningsleden (vier
mannen en een vrouw) gedu
rende hun verblijf in de ruim
te wetenschappelijk onderzoek
verrichten.
HALMAHERA Minister Pronk van ontwikkelingssamenwer
king heeft gisteren de Indonesische overheid geprezen om haar
toegenomen zorg voor het milieu. Pronk verklaarde na afloop
van een bezoek aan een triplexfabriek op het Molukse eiland
Halmahera tegenover de pers dat Indonesië de internationale
bezorgdheid over het milieu serieus neemt.
De triplexfabriek op Halmahera maakt voornamelijk gebruik
van hout op het eigen eiland maar haalt ook hout uit Irian Jaya.
De minister kreeg zei overtuigd te zijn dat de regelgeving van
selectieve houtkap en herbebossing gerespecteerd wordt. Pronk
verklaarde dat Indonesië tijdens de VN-conferentie over Milieu
en Ontwikkeling (UNCED) die volgend jaar in Brazilië wordt
gehouden, een goede inbreng kan hebben, in tegenstelling tot
een land als Malaysia waar op grote schaal ontbossing plaats
vindt.
„Je hebt meer recht van speken over milieu en ontwikkeling als
je je zelf aan de regels en normen houdt". Pronk voegde daaraan
toe dat de westerse landen bovendien de plicht hebben de ont
wikkelingslanden te steunen bij hun milieubeleid. Hij sluit daar
mee aan bij de opvattingen van de Indonesische minister van
milieu,- Emil Salim, die vindt dat de rijke landen hun markten
moeten liberaliseren zodat de ontwikkelingslanden grotere ex
portmogelijkheden hebben en zodoende de mogelijkheid krijgen
in het milieu t
JAN VAN RIEBEECK IN ZUID-AFRIKA
psycri
serial B
wel tor
in sl|N828 Wanneer Jan van Riebeeck aan boord van „Het Hof
Jet is an Holland" komt, heerst daar aan dek een drukte van belang,
t is inevensmiddelen en munitie worden aan boord gebracht en
d, datioeten nog gestuwd worden. En naar het uiterlijk der matrozen
- wane oordelen, zijn het niet bepaald de beste zeelieden, die gemon-
seriemlerd hebben.... De stuurman, Robert Janszoon, heet de onder-
jven chirurgijn hartelijk welkom en hij brengt hem naar zijn hut, een
epiden
kleine ongezellige ruimte van twee bij twee-en-een-halve meter,
die hij bovendien nog moet delen met de constabel. Maar ja, een
chirurgijn wordt ook niet als een zo belangrijk persoon be
schouwd. Zijn gage is zelfs minder dan die van een matroos.
(ADVERTENTIE)
UNIEKE RONDREIS sTfo
PER LUXE ROYAL-CLASS BUS
Vertrek: 16 september 1991
Speciaal voor onze lezers hebben wij deze
fantastische 20-daagse rondreis samenge
steld. Naast landelijk schoon lopen KUNST
en KULTUUR als een rode draad door deze
reis. U zult kennismaken met de bedevaart
plaats SANTIAGO DE COMPOSTELA en
het beroemde FATIMA. Ook COIMBRA,
eeuwenoude universiteitsstad en CORDO
BA zullen bezocht worden en natuurlijk de
0 070-3 190 882
beide hoofdsteden LISSABON en MADRID
Kortom een onvergetelijke reis boordevol
hoogtepunten!
Inclusief m overnachtingen in goede mid
denklasse hotels alle kamers met facilitei
ten basis half-pension gidsen bij de
diverse stadsntten
Toeslag 1 persoonskamer, f 719,-
Vraag vrijblijvend het uitgebreide programma aan'
m)T SIJTHOFF PERS
