ombinatie van Italiaanse styling en vinnigheid
MET EEN ADVERTENTIE IN DE KRANT BEREIKT U MEER MENSEN.
Speelse voorlichting
>ver beroepen met
;en apart karakter
Cristina Deutekom weinig selectief
Franse kerken vormen
doelwit kunstrovers
Experiment van Saab:
auto met stuurknuppel
lfteidac@ouwni KUNST RTV AUTO ZATERDAG 3 AUGUSTUS 1991 n
Facelift voor Citroën AX
EAN 'GEWONE' ALFA ROMEO 33 tot SPORTWAGON 1.7
evende
na een
Marti-
)e-l-3-ni.
rt Vol-
s ieder
:ening.
md in
lat be-
van 0-
tegen
ettuno
n in
an de
stem-
hetj
toer-1
strijd I
ank-
In j
lei-1
Ne-
I het
Terwijl met enig ongeduld
wordt gewacht tot de to
taal nieuwe ZX in het na
jaar leverbaar wordt, is er
voor die tijd nog ander
nieuws. De kleine AX
komt vanaf augustus in
nieuwe vorm op de markt.
Met name het interieur
zal bijval krijgen.
Vooral het dashboard ziet
er veel robuuster en
luxueuzer uit, met harmo
nieus geronde lijnen, veel
praktischer indeling en
een aansluitend midden
console.
Ook het simpele plastic stuur
verving men door een wat
(ADVERTENTIE)
kostbaarder ogend exem
plaar. Slechts de ware 'Citro-
fiel' zal betreuren dat alweer
een Citroën-model verder
door het leven gaat zonder
traditioneel eenspakig stuur
wiel.
Er is geen spoor meer van de
ruime bergbakken in de por
tierpanelen, waarmee de AX
ooit debuteerde. Maar wel
een hoogwaardiger interieur
bekleding en nuttige zaken
als van binnenuit verstelbare
buitenspiegels voor de hele
AX-reeks.
Aan de buitenkant zijn de
wijzigingen minder ingrij
pend. De AX oogt wel an
ders, maar het zal niet met
een opvallen welke onderde
len nieuw zijn. Het gaat om
de meer vloeiend gelijnde
schildbumpers, een iets
strakker gelijnde grille en
een achterspoiler die iets
meer rond loopt op het lichte
achterklepie.
Ter afronding zijn de front-
lichten nu geheel wit en de
achterlichten geheel rood ge
kleurd. waardoor de AX wat
groter lijkt te worden.
Rembrandt in zijn jonge jaren
FOTO: PR
Bremmer-lezing over Rembrandt
UTRECHT Jarenlang reisden Rembrandt-deskundigen
de wereld af om een nieuwe Rembrandt-catalogus samen
te stellen. Doel van dit gigantische onderzoek was te we
ten te komen welke werken door de grote meester zelf en
welke (mede) door leerlingen zijn gemaakt.
Het onderzoek is inmiddels afgerond en gepubliceerd. Een
aanzienlijk aantal 'Rembrandts' bleek te moeten worden
toegeschreven aan leerlingen of navolgers. Dit jaar zal de
'Bremmer-lezing' (een aktiviteit van Bureau Bremmer in
Utrecht) over deze wereldschokkende rapportage gaan.
Het hoofd van het Rijksprentenkabinet, Peter Schatborn
was een van de onderzoekers. Hij is expert op het gebied
van Rembrandt-tekeningen. Hij zal onder de titel 'Rem
brandt de tekenaar' spreken over Rembrandt en zijn
werkplaats.
De Bremmer-lezing wordt gehouden op woensdag 28 au
gustus in de Utrechtse Nicolaikerk, Nicolaaskerkhof 9
(naast het Centraal Museum). Kerk open 19.30 uur.
Aanvang lezing 20.30 uur.
Slotconcert van de Masterclass van
Cristina Deutekom door zes vocalis
ten. Van Goghzaal, Nederlands Con
gresgebouw, Den Haag. Gisteren.
Idoor
ADRIAAN HAGER
Een half uur na het aangekon
digde aanvangsuur zongen gis
termiddag niet vier, zoals aan
vankelijk de bedoeling was,
maar zes vocalisten in de akoes
tisch afgrijselijke Van Goghzaal
van het Nederlands Congresge
bouw. Zij waren gekozen als de
besten van de in totaal negen
deelnemers aan de masterclass
die Cristina Deutekom de afge
lopen dagen heeft gegeven.
Zes van de negen duidt op een
weinig selectieve keuze Me
vrouw Deutekom realiseert zich
wellicht onvoldoende, dat deel
nemers aan welke masterclass
dan ook dat feit met dikke let
ters in hun curriculum vitae
vermelden. De naam van de
master' moet de lading dekken.
Het valt te betwijfelen of zij dat
bij iedere deelnemer aan haar
masterclass wel zo geslaagd
vindt.
Ellen Klopstra mocht de rij ope
nen en zij deed dat met een Bel-
lini-aria. Zij beschikt over een
kleine stem en heeft (nog) niet
het vermogen een aria op dra
matisch-expressieve wijze uit te
beelden. Fang Fang Kong zong
Rossini's overbekende aria 'Una
Voce'. Haar coloraturen zitten
op de juiste plaats, maar in haar
vertolking demonstreerde zij
een slecht ontwikkelde hoogte
De enige tenor tussen de sopra
nen was Amand Hekkers die
met zijn Donizetti-aria bewees,
dat zijn optreden prematuur
moet worden genoemd. Helen
Stilting zong op voorzichtige en
trage wijze een aria uit Verdi's
Trovatore. Zij beschikt over een
fraaie vocaliteit, maar haar
weergave bezat te weinig uit
straling. Na de vier aria's werd
een volstrekt overbodige pauze
ingelast, daarna was de beurt
aan de twee sopranen die echt
hun plaats op dit podium ver
dienden. Wiebke Göetjes en
Manon Heijnen mochten (hoe
onrechtvaardig tegenover de
vier anderen!) ieder twee aria's
zingen. Eerstgenoemde vertolk
te Mozart en Puccini en daar
mee maakte zij duidelijk, dat zij
verder is gevorderd dan alleen
het weergeven van het noten
beeld. Toch is de lagere ligging
van haar stem nog onvoldoende
ontwikkeld om de aria uit Mo
zart's Cosi fan tutte naar beho
ren te zingen. Manon Heijnen
bracht aria's van Beethoven en
Puccini.
telt hoe hij bij het werven eens
door een man met bezem ach
terna werd gezeten. „Niemand
wil, dan begint je werk als
verkoper", aldus Michel.
Snelle babbel
Het beeld van de jongen met
de snelle babbel, de mooie auto
en het goed zittende pak wordt
enigzins vertroebeld... hoewel.
Mare: „Er wordt op basis van
vertrouwen gewerkt" en „het
mag geen techniek zijn, trucjes
werken altijd tegen je".
De tweede aflevering, een
week later, is heel anders van
op basis van vertrouwen ge-
FOTO: VPRO
toon en kleur. Hierin volgt de
maker de jonge kermis-exploi-
tant Tommy Bosveld, die mo
gelijkheden had een groot
voetballer te worden. Maar als
je het reilen en zeilen van de
kermis met de paplepel krijgt
ingegoten, blijkt ontsnappen
bijna niet mogelijk. Dat het
een hard leven is, wordt op
krachtige en tegelijk onroe
rende wijze duidelijk gemaakt
wanneer er naar zijn hobby's
wordt gevraagd... Maar geluk
kig lijkt Tommy jr. wel te zijn,
al was het alleen maar met
zijn vrouw en eigen super at-
ormloop op
embrandt
PRO KOMT MET DRIELUIK OVER ONDERNEMENDE JONGEREN
mm.
mm
Tegenwoordig kom je met
wat èxclusiever gemodel
leerde stationcars goed
voor de dag. Alfa Romeo
zag die trend al vroeg
aankomen, in 1984 bracht
de fabriek de 33 SportWa-
gon uit. Voor exclusiviteit
zorgde de inschakelbare
vierwielaandrijving en
niet te vergeten de naam
van Pininfarina, die de
gewone 33 ombouwde tot
SportWagon. De prijs
kwam daardoor veel te
hoog uit. Pas toen een
goedkoper versie uit
kwam, zonder vierwiel
aandrijving, werd het mo
del interessant.
De Sportwagon blijft een zeld
zame verschijning, eigenlijk
onbegrijpelijk als je er enige
tijd mee hebt gereden. De 33-
serie in het algemeen verkoopt
als warme broodjes, ondanks
de ouderdom van het model
(nu acht jaar). Hij gaat dubbel
zo goed als vorig jaar, toen de
33 al dubbel zo goed ging als
nog een jaar eerder. Het ver
trouwen in de kwaliteit van
het merk Alfa is eindelijk te
rug, dat is duidelijk. Maar
toch: wat heeft die 33, dat hij
het tussen zoveel moderner
concurrenten zo goed doet?
Karakter
Wat men bij de 33 vindt is een
heel duidelijke eigen identiteit.
Die komt in twee dingen tot
uitdrukking: elegante Italiaan
se styling en al even Italiaanse
vinnigheid in het rijgedrag.
Dat gaat onverkort op voor de
SportWagon, al heeft die in
zijn nieuwste vorm weer de
oude achtersteven, zonder de
hooggewaardeerde Alfa 164
stijl zoals bij de sedan. Hij oogt
er niet minder goed mee de
de naam van een edele caros-
serie-ontwerper staat niet voor
niets naast de achterportieren.
De nieuwe 1.7 I.E. uitvoering
doet in uitrusting niet onder
voor eenzelfde 33-sedanversie.
Dat is een belangrijk verschil
met de ƒ3500,- goedkopere
SportWagon 1.5 I.E., simpeler
uitgevoerd dan een gewone
1.5.
Zo heeft de 1.7 onder meer
stuurbekrachtiging, een ge
deelde achterbank en centrale
deurvergrendeling voor op de
1.5-uitvoering, die als luxe
voorziening alleen elektrisch
bediende ramen voorin heeft.
De 77 kW 107 pk sterke motor
is bovendien wat stiller dan de
1.5 en heeft meer kracht bij
laag toerental. Hij voelt zich
wel net als de andere boxer
motoren van de 33 het best
thuis bij hoger toerental, waar
bij het karakteristiek snerpen
de uitlaatgeluid toch opkomt.
De SportWagon 1.7 gaat er dan
pas echt rap vandoor, op een
wijze die weinig andere auto's
in deze klasse nog bieden. De
versnellingen zijn niet bere
kend op zoveel mogelijk druk
ken van het toerental, ook in
de hoogste versnellingen trekt
de Alfa als een lier.
Bekende nadelen
Een hele reeks minder sterke
punten van de 33 is genoeg
zaam bekend, en nog onver
kort aanwezig. De schakeling-
werkt ongevoelig en vrij stug,
de remmen vergen een hoge
pedaaldruk en zijn niet opti
maal doseerbaar. Voorin de
auto missen we wat bergvak-
ken in het middenconsole
vervalt een bergvak ten gun
ste van een controlepaneel
(voor verlichting en vloeistof
niveaus), kaartenvakken aan
de deuren zijn een bij Alfa
kennelijk onbekende uitvin
ding. De ventilatie, regelbaar
met karakteristieke klepjes in
het dashboard, is niet al te
best. De pedalen staan dicht
bijeen, lastig voor mensen met
een grote schoenmaat. De ach
terklep is uitsluitend van bin
nenuit te ontgrendelen. Dat
geeft een mooi strakke achter
kant, zonder slot erop, maar
handig is het niet. De stoelen
dwingen tot Italie's favoriete
stuurpositie: populair gezegd
een plee-houding, met opge
trokken benen en diep wegge
zakt achterwerk. Daar valt
aan te wennen, maar niet aan
de veel te ronde stoelleuning
die alleen middenop de rug
steun geeft doch onder- en bo
venaan niet. Dan is het nog
steeds aan de verkeerde kant
van het stuur geplaatste con
tactslot slechts een merkwaar
digheid waarover je bij een
auto-met-karakter niet mag
vallen.
Van origine is Saab vlieg
tuigbouwer, auto's kwa-
imen er pas na de Tweede
'Wereldoorlog bij, toen het
I ernaar uitzag dat de
markt voor vliegtuigen
een stuk kleiner zou wor
den.
De met vliegtuig-ontwerp op
gedane ervaring vond vanaf
het begin zijn weg naar de au
to's: niet voor niets was de eer
ste Saab-auto, model 92 uit
1950, een ongewoon ronde en
gestroomlijnde verschijning.
Hoewel Saab's autodivisie in
middels is losgekoppeld van de
vliegtuig-industrie, experi
menteert men toch nog met
vliegtuigprincipes. Om precies
te zijn: met een auto waarin
het tradtionele stuurwiel is
vervangen door een stuurk
nuppel.
Dit zit in het middenconsole
en wordt bediend met één
hand, waarbij de arm rust op
een steun. Je houdt dus om te
beginnen altijd een hand vrij.
Vanzelfsprekend is het zicht
op het meterpaneel beter, en is
het gevaar dat een stuurkolom
plus stuurwiel bij aanrijdingen
vormt opgeheven. Dat is niet
alles, want de stuurknuppel
werkt ook nog eens via het
'drive-by-wire' systeem, net
als in een vliegtuig. Er is geen
mechanische koppeling met de
wielen, de besturing werkt
elektronisch. Het interessante
daarvan is dat de besturing
vergaand aan de omstandighe
den aangepast kan worden.
Opnemers voor- en achterin
de auto nemen de carosserie-
bewegingen waar. Zo kan au
tomatisch gecompenseerd wor
den voor richtingsafwijkingen
als gevolg van zijwind of
slecht wegdek, zonder dat de
bestuurder er iets voor hoeft te
doen. De bedoeling van het
experiment is vooral, aldus'
Saab, om de bestuurder rusti
ger en meer geconcentreerd
zijn werk te laten doen
door de besturing te auto
matiseren zijn minder stuurbe-
wegingen nodig. Het is moge
lijk het sturen aan te passen
aan de snelheid: bij hoge snel
heid geeft een bepaalde uitslag
van de stuurknuppel een ge
ring effekt, bij parkeren juist
een heel groot effekt. In plaats
van moeizaam slingeren aan
een stuurwiel dus. De moge
lijkheden van de elektronica
zijn haast onbegrensd, men on
derzoekt nu verder hoe die het
best te gebruiken zijn. Van na
bije produktieplannen is ech
ter nog niet direct sprake.
Een experiment van Saab: auto met stuurknuppel. De bedoeling is de bestuurder rustiger en meer
geconcentreerd zijn werk te laten doen door de besturing te automatiseren zijn minder stuurbe-
wegingen nodig.
FOTO: PR
:rlandse
STERDAM Op de eer
dag van de kaartverkoop
1 de tentoonstelling, 'Rem-
ndt, de Meester en zijn
rkplaats', die vanaf 4 de-
ïber tot en met 1 maart
2 in het Rijksmuseum te
giste
iet een
Belgii
en va
Oranje
1 uur in
4-0.
i om deisterc*am heeft, zijn
^8.000 kaarten verkocht,
museum heeft dit giste-
bekendgemaakt. De toe
rkaarten zijn uitsluitend
Ie voorverkoop verkrijg-
via de VVV-bespreek-
■eaus en het Rembrandt
fde in- «rverings Centrum
de lei-pdschendam.
ken, dus met van die mensen
die al vroeg hebben besloten
hun leven niet te slijten in de
langzaam draaiende molen
van de ambtenarij. Dat dit
voordelen heeft, maakt de eer
ste aflevering duidelijk. Het
bevordert de ongedwongen
sfeer omdat het tweetal in
eenzelfde tijd is opgegroeid.
Bovendien is het jeugdig en
thousiasme nog net niet ver
dwenen, waardoor achter elke
vraag een soort natuurlijke
nieuwsgierigheid schuil gaat.
Dat zou tot een onevenwichti
ge documentaire kunnen lei
den, ware het niet dat Rob
Smits zijn pappenheimers
kent. Hij kreeg zijn 'opleiding'
bij de VPRO in programma's
als 'Jonge Helden' en 'Fietsen
In De Jaren Tachtig' en zoals
in de loop der jaren wel duide
lijk is geworden, houdt de
VPRO, op een enkele uitzon
dering na zoals vorige week
'40 minuten beroemd', niet
van half werk.
Brillen
In de eerste aflevering reist
Rob Smits mee met Mare.
Deze vertegenwoordiger 'in
brillen vormt de rode draad
van het programma, dat de
verschillende kanten van het
vertegenwoordigers-beroep
belicht door ook andere men
sen aan het woord te laten.
Dat gebeurt vooral om kleine
deukjes aan te brengen in het
stereotype beeld dat de verte
genwoordiger bij de gemiddel
de Nederlander oproept. Op
fijnzinnige wijze worden de
technieken die de vertegen
woordiger hanteert, afgekeken
bij een cursus verkooptraining
waarbij de cursisten een pa
perclip moeten proberen te
slijten aari hun leraar in zijn
rol van klant. En dan blijkt er
een top vijf van manieren te
zijn waarin is opgenomen wie
het eerst een hand geeft bij
voorbeeld. Ook leert de verte
genwoordiger hoe hij de
kracht van de stilte in zijn
voordeel kan gebruiken en dat
onderwerpen als religie en po
litiek beter kunnen worden
vermeden. Alle opmerkingen
tijdens die cursus worden ge
lijk maar even in de praktijk
getoetst. Dat het vak ook na
delen heeft, hoort de kijker uit
de mond van Michel, een ex-
advertentie-verkoper, Hij ver-
Idoor
BOB VAN HUËT
PARIJS - Franse kathe
dralen en kerken zijn
steeds vaker het doelwit
van kunstrovers. De be
langrijkste diefstal van de
laatste jaren had deze
week plaats in de kathe
draal Saint-Etienne van
Auxerre. Een honderdtal
zeer kostbare voorwerpen
verdwenen uit de kerk
schat. Daaronder veer
tiende eeuwse miniaturen
en manuscripten, goud
werk en emaillen relik-
wieënkasten. Gezien de
selecte keuze van de ro
vers houdt de Franse poli
tie rekening met een 'be
stelling' van een verzame
laar.
De kraak in Auxerre kostte de
dieven weinig moeite. Het
eenvoudig alarm funktioneer-
de niet en de vergrendelde
deur naar de kapel met de
kerkschat kon met een schroe
vendraaier worden geopend.
De unieke collectie religieuze
kunst was onverzekerd. Vol
gens burgemeester Soisson van
Auxerre wilde geen enkele
verzekeraar ter wereld de
voorwerpen van onschatbare
waarde dekken. De politie
heeft haar waakzaamheid aan
de grenzen verhoogd. Gestolen
De kerk in Frankrijk is geen
veilige plaats meer om kunst
werken te bewaren.
FOTO: AP
kunstwerken belanden niet
zelden via illegale circuits bij
Amerikaanse of Japanse ver
zamelaars. Gespecialiseerde
agenten van het Bureau voor
de Repressie van Kunstdiefs
tallen (OCRVOA) vonden vo
rige jaar gestolen impressionis
tische meesterwerken in To-
Verschuiving
OCR VO A-commissaris Neret
constateert een verschuiving
van diefstallen uit de musea
naar de historische monumen
ten. Daaronder vallen zowel
religieuze gebouwen als parti
culiere kastelen. Meer dan
120.000 kostbare voorwerpen
zijn geregistreerd, waarvan
het merendeel ligt in de
zevenentachtig Franse kathe
dralen en 40.000 kerken, base-
lieken en kloosters.
Een week geleden werd de ro-
maanse kerk van Gimel (de
partement Corrèze) bezocht.
Negen kostbare stukken ver
dwenen, waaronder een ze
ventiende eeuwse schrijn van
Saint-Etienne. Dit laatste stuk
werd in 1900 tentoongesteld op
de wereldtentoonstelling van
Parijs. De waarde wordt ge
schat op een kleine anderhalf
miljoen gulden. In mei was het
de beurt aan de kathedraal
van Bayonne. Hier werd voor
namelijk goud- en zilverwerk
gestolen. Een achttiende
eeuws Mariabeeld en een met
diamanten belegde hostiekelk
worden vermist uit de collegi
ale kerk van Castelnaudary in
het departement Aude.
Beveiligd
Vorig jaar werden in totaal
vierentachtig diefstallen ge
pleegd in Franse kerken, die
voor een belangrijk deel slecht
of helemaal niet zijn beveiligd.
Het OCRVOA vindt ongeveer
tien procent van de buit terug.
Het opsporen van de kunst
werken is zeer tijdrovend. Een
dertiende eeuwse reliekschrijn
van de heilige Austremoine,
versierd met email uit Limo
ges, kwam pas na tien jaar
weer terecht.
Hol-
?eftijd
ring.
ILVERSUM Hoe snel
oet je als vertegenwoor-
ger eigenlijk zijn en
elke problemen komt
m jonge kermis-exploi-
nt tegen? De VPRO pro-
eert daar een antwoord
te geven in de drieluik
■wintigers'.
et levert aardige portretten
Niet omdat er diepgravend
ordt geboomd over de voor
tegens van deze toch wel
>arte beroepen, maar omdat
aker Rob Smits erin slaagt
luchtige wijze door te drin-
tot die werelden. Op die
lanier onstaan er, eigenlijk
nbedoeld, een soort speelse
oorlichtingsfilms. Uitgangs-
unt voor de serie was om een
ndernemende twintiger (Rob
mit) met ondernemende
vintigers kennis te laten ma-
intigers. Drie portretten van on
gemende jongeren. VPRO-televi-
Nederland 2 om 22.19 uur. Zon-
