m m m m
m m m
W
priemt
Hi
mj
Wi
m
1
nnai
Ie
^^"POSTZEGELS
Stadspost in Den Haag
evenaart PTT-kwaliteit
A
WEEKPUZZEL
Nr.29
Kruiswoordraadsel
DAMMEN
a n m m i„
Help de vlinders in Nederland
BRIDGEN
SCHAKEN
Btl
i
Ml
i
iji
1
i
Hl
£eidóc@ou/UMit
I ZATERDAG 27 JULI 1991 PAGINA
Oplossing vorige puzzel
Het woord luidt: Distel.
De winnaars van puzzel nr. 28 zijn:
G. Nievaart, Etta Palmstraat 82,
2331 MG Leiden
Sjani Wesselman, Floraweg 108a,
2371 AP Roelofarendsveen
Zij krijgen hun prijs binnen drie weken
per cheque toegestuurd
Oplossingen onder vermelding van
puzzel nr. 29 moeten uiterlijk
woensdagmiddag in bezit zijn van:
HORIZONTAAL:
1. Soort hond.
6. Vallende ster.
12. Stuk
chocolade.
13. Vergrootglas.
14. De oudere.
16. Hard klinkend.
18. Korf.
19. Lengtemaat.
20. Doortochtgeld.
22. Bestuur.
24. Jong dier.
25. Hetzelfde.
27. Edelknaap.
28. Buigzaam.
29. Zangstem.
30. Rivervis.
31. Griekse letter.
34. Kleur.
35. Gelijkstelling
voor de wet.
40. Denkbeeld.
41. Kerkvorst.
42. Titel.
43. Geheel de
uwe.
45. Echtgenoot.
47. Griekse letter.
50. Gestripte
tabak.
53. Verharde
opperhuid.
55. Walkant.
57. Stilstaand
water.
58. Telwoord.
59. Eigendom.
60. Putemmer.
63. Gerooid bos.
64. Bedrog.
65. Bijdehand.
69. Grappen
maker.
70. Titel.
71. Opspringend
vuurdeeltje.
72. Op het
genoemde.
74. Lengte
eenheid.
75. Levenloos.
77. Zeevis.
78. Raamwerk.
79. Telwoord.
VERTICAAL:
1. Koerier.
2. Nummer.
3. Klein vertrek.
4. Papaver.
5. Leer van het
heldendicht.
7. Soort hert.
8. Zeevis.
9. Plechtige
verklaring.
10. Voorzetsel.
11. Mannelijk dier.
15. Paardenwedstrijd.
17. Dat is.
18. Zangnoot.
19. Neerslag.
21. Jaargetijde.
23. Wending.
24. Onbeduidend
gepraat.
26. Stad in Florida.
27. Akte van
verzekering.
32. Geestkracht.
33. Zadelmakers-
36. Inlandse gifslang.
37. Chemisch
symbool.
38. Per procuratie.
39. Muziekterm.
44. Zuidamerikaans
45. Wondvocht.
46. Amsterdams peil.
47. Dierengeluid.
48. Zinnebeeld van de
49. Zeevis.
50. Aanhang.
51. Deel van Europa.
Het woord uit de vakjes luidt:
Naam
Adres
Postcode Woonplaats
52. Geschoren
grasperk.
54. Uitbouw.
56. Plaats in
Gelderland.
61. Loofboom.
62 Gekeperde stof.
65 Deel van een taf»
66. Eerstkomende.
67. Voorzetsel.
68. Buis van een
tabakspijp.
71. Roofdier.
73. Hoofddeksel.
75. Zangnoot.
77 Griekse letter.
Welk woord kunt u maken met
de letters uit de vakjes 65 - 48
- 3 - 25 - 30 - 40 - 37 - 60 -
39 - 70 - 7?
Vandaag, lezer, wil ik eens een kleine
quiz met u spelen. Ik noem een aantal
trefwoorden van een bezigheid, en u
moet raden waar ik het over heb.
Daar gaat-ie: hekseketel, driepoot, hak
ken, bord, vork, opeten. Natuurlijk hebt
u allang 'op de knop gedrukt': het was
overduidelijk dat het over dammen ging!
Dit voorbeeld laat goed zien wat voor
eigenaardige mengelmoes het vakjargon
van de dammer wel niet is. En niet al
leen merkwaardig, het dammerslatijn be
vat ook woorden die bepaald niet van
goede smaak getuigen. Neem nu eens
het begrip 'kerkhof waarmee de velden
22 en 29 dikwijls worden aangeduid.
Deze metafoor is afkomstig uit de tijd
waarin de bezetting van deze velden, 22
door wit en 29 door zwart, als riskant
werd gezien. Maar om op deze bizarre
om niet te zeggen grove wijze de gevaren
die er aan het bezetten van 22/29 ver
bonden zijn te verwoorden, kan toch be
slist niet verfijnd worden genoemd, en
het is dan ook eigenlijk raadselachtig dat
de 'vondst' ooit aan heeft kunnen slaan.
En wat overigens te denken van de 'aan
winsten' hakken en opeten?
De reden dat ik over het taalgebruik van
de dammer begin, is het enige tijd gele
den verschenen boek 'Dammen van A
tot Z'. Daarin heeft de auteur, G. de
Winkel, enkele honderden begrippen uit
het dammersjargon van een omschrij
ving voorzien, dikwijls ook met een dia
gram erbij. Zo kunt u met behulp ervan
vragen als 'Wat was ook al weer het Ti-
moneda-motief?', 'Wat de Coup Rap
hael?' en 'Wat het 'Leclercq-eindspel?'
enz. snel beantwoorden. Het boek bevat
ruim 100 bladzijden en kost 22,50 ex
clusief porto (f 5,-). Het is te bestellen
bij boekhandel L'Esprit (Postbus 172,
5240 AD Rosmalen, tel. 073-139533) en
bij de KNDB (Reigerstraat 25, 6883 ER
Velp, tel. 085-640306).
Verder is zojuist ook reeds verschenen
het toernooiboek over het vorig jaar in
Groningen gespeelde wereldkampioen
schap.
Evenals het boek over het titeltoernooi
van Paramaribo 1988, is ook dit een uit
gave van 'Dammen'. En wie dat boek, of
die over Baba Sy en Andreiko in bezit
heeft, weet genoeg over het nieuwe werk:
het is weer van dezelfde hoge kwaliteit.
Men zou dit zo langzamerhand vanzelf
sprekend kunnen gaan vinden, maar dat
is het beslist niet blijkens de 'ontelbare
manuren' waarvan Sijbrands in zijn na
woord gewag maakt. Het ruim 300 blad
zijden tellende boek bevat alle partijen
van het kampioenschap, waarvan een
groot deel, ik schat ongeveer één-derde,
is geanalyseerd.
Zo heeft Sijbrands zelf de meeste van
zijn eigen partijen van commentaar
voorzien, terwijl er ook analyses zijn
van Tsjizov (helaas maar enkele), Vatoe-
tin, Baljakin, Van der Wal, Roozenburg,
Krajenbrink en diverse anderen. Iedere
ronde wordt ingeleid door de Volks
krant verslaggever Van Hattem, terwijl
fraaie foto's het geheel verlevendigen.
Bovendien is achterin een handig ope
ningsoverzicht toegevoegd. De prijs van
het geheel bedraagt 35,- (exclusief 6,-
porto) en u kunt het werk bestellen bij
de uitgeverij 'Dammen' (Heuvelderweg
1, 7383 RE Voorst, giro 3124812) of ook
bij de hierbovengenoemde boekhandel
L'Esprit).
Om u een indruk van het boek te geven,
laat ik nu een gedeelte volgen van de
analyse van Koeperman-Sijbrands uit de
dertiende ronde, een partij waarin Sij
brands er voor het eerst in slaagde de
veelvoudig oud-wereldkampioen te ver
slaan.
Die winst kwam vanuit de stand van het
diagram (na...21...7-11) na de volgende
zettenreeks tot stand:
22.48-42 5-10; 23.28-23 19x28; 24.33x22
24x33; 25.39x28 12-18; 26.44-39 20-24;
27.39-33 14-19; 28.34-30 25x34;
29.40x20 15x24; 30.45-40 10-15; 31.40-
34 11-17; 32.22x11 16x7; 33.28-22 (maar
ook al het ander verliest). 26-31!
34.37x26 24-30; 35.34x25 15-20;
36.25x12 8x48 en na nog enkele zetten
gaf wit op.
Was hij in dit verloop eigenlijk kans
loos, bij analyse bleek dat wit in de on
gebruikelijke diagramstand (met schij
ven op 5 en 50) al verloren stond! Sij
brands geeft de volgende varianten:
1. 22.27-22 12-18; 23.32-27 18-23!;
24.29x18 16-21; 25.27x7 1x41 (veel
beter dan 25...1x43?; 26.22-18! 13x22;
27.33-29 24x33; 28.39x17, waarna wit
od 28...43-49? met 29.37-31! en
30.48-42 enz. zou vervolgen).
26.36x47 24-29 met schijf- en partij-
winst.
2. 22.28-22 12-18; 23.48-42* 5-10;
24.36-31* (24.32-28 18-23! en 25...16-
21 enz.) en zwart heeft de winst bij
wijze van spreken voor het oprapen.
3. 22.36-31 12-18; 23.48-42 (wat an
ders?) 23...8-12 en wit verkeert in een
uitzichtsloze situatie.
4. 22.48-43. (In feite het eerste serieuze
alternatief voor de tekstzet). 22... 12-
18 (hoewel ook 22... 1-6 goed lijkt).
23.37-31 (23.28-23 19x28; 24.32x12
8x17; 25.38-32 17-21 is eveneens ho
peloos). 26x37; 24.32x41 11-17! en
zowel na 25.36-31 17-21; 26.38-32 18-
22! enz. als na 25.38-32 17-21; 26.43-
38 21-26 gaat zwart winnen.
5. 22.37-31 16x27; 23.32x41 11-17;
24.41-37 17-21 (analyse-diagram)
i
5.1. 25.37-32 (de minste van de drie).
12-18 en na 26.48-42 21-26 is er
weer een (verloren) stelling uit va
riant 4 op het bord verschenen.
5.2. 25.27-22 1-6; 26.48-42 21-26;
27.36-31 12-18; 28.31-27 8-12;
29.37-32 6-11; 30.42-37 12-17
(zonder vrees voor 31.35-30
24x35; 32.28-23 17x28; 33.23x12
19-23 enz.+) 31.37-31 26x37
32.32x41 17-21 en wit zal met
33.29-23 21x43; 34.23x12 11-17
enz. in materiaalverlies moeten
berusten, want 33.38-32 18-23 en
34...24-30+ is helemaal verschrik
kelijk.
5.3. 25.38-32 12-18! en nu de laatste
splitsing:
5.3.1. 26.48-42 18-22 enz. met winnende
dam op 47.
5.3.2. 26.37-31 21-26; 27.48-43 26x37;
28.32x41 18-22 en zwart maakt
opnieuw te allen tijde dam, dit
maal op 49.
5.3.3. 26.36-31 18-22!; 27.28x26 19-23;
28.29x18 13x22; 29.27x18 24-30;
30.35x24 20x36; 31.39-33 1-7
(dreigt 31...8-13) 32.33-28 16-21!
33.26x17 8-12; 34.17x8 3x41+.
Stadspost Den Haag heeft met haar
laatste uitgifte (11 juli) het kwali
teitsniveau van de normale PTT-
uitgiftes bereikt. Zowel op het ge
bied van vormgeving als presenta
tie naar het grote publiek. Dat is
een primeur van de stadspostdien
sten die tot dusver juist op die ge
bieden Tante Pos voor moesten la
ten gaan.
De betreffende mijlpaal is bereikt met de
uitgifte van een vlinderserie bestaande
uit drie zegels uitgegeven in een blokje.
Met daarop de tekst: 'Help de vlinders
in Nederland' en 'de Vlinderstichting'.
De oplage is 10.000 series waarvan 5000
op een eerstedagenvelop.
De stadspost, die jaarlijks goed is voor
een miljoen poststukken volgens eigen
gegevens, heeft gekozen voor een profes
sionele en dus kostbare benadering om
vooral de filatelisten te bereiken. Die
zijn zeker goed voor 75 procent van de
omzet, zo stelt Rob Spaans van Stads
post Den Haag. Dat is één van de vele
tientallen stadsposten in Nederland.
Ontwerpers
Net als het 'echte' postbedrijf heeft de
Haagse stadspost gekozen voor profes
sionele ontwerpers. Het gaat om Jacky
Verheijen en Nico Laus. In het verleden
rommelden de stadsposten nog wel eens
wat aan bij het ontwerpen van zegels.
Niet zelden leverde dat uiterst rommeli
ge en zeer slordige plaatjes op. Dat in
schril contrast met de PTT die vanaf be
gin aan (1852) veel zorg heeft besteed
aan haar postzegels. De Haagse stads-
postdienst denkt dat het professionele
ontwerp ook meehelpt het image van
stadspostdiensten te verbeteren. Ook dat
is volgens de woordvoerder van de
Haagse stadspost nodig omdat er in de
loop van de jaren nogal wat bedrijven
zijn opgedoekt, soms grote ellende bij
klanten achterlatend.
Verder heeft de Haagse stadspost een
professioneel persbericht gemaakt en
verstuurd. Dat gebeurde tot dusver ook
nauwelijks.
Net als bij de zomer- of kinderpostzegels
kent de Haagse stadspost toeslagzegels.
Ditmaal gaat de opbrengst van de toe
slag (totaal 75 cent op de postprijs van
vier gulden) naar de Vlinderstichting.
Die organisatie zet zich in voor behoud
van de nog ongeveer 60 in Nederland
voorkomende dagvlindersoorten. Hier
van worden twintig sterk bedreigd. In
middels zijn deze eeuw al vijftien soor
ten uitgestorven.
De 'Haagse' vlinders zijn volgens de
stadspostdienst de eerste postzegels in
Nederland met dat motief. Internatio
naal zit Nederland daarmee in de achter
hoede. Voor zover bekend zijn er 206
landen die een uitgifte met een vlinder
op de naam hebben staan. Totaal gaat
het om zo'n 2500 zegels. Koplopers zijn
Cuba en Burundi.
Bieden is en blijft het moeilijkste onder
deel van bridge en tevens verantwoorde
lijk voor de meeste transacties in pun
ten. of het nu een paren- of een viertal-
lenwedstrijd betreft. Naar het ideale
biedsysteem wordt al vele tientallen ja
ren gezocht. Culbertson, Goren, Roth-
Stone, Kaplan, Wei, het (Britse) Acol-
collectief, Rosenkranz en ga zo maar
door. Zeker bij de Amerikanen in dit ge
zelschap is de factor 'handel' vaak groter
dan de vernieuwingszin. Wat bevat het
ideale biedsysteem? En... voor welk(e)
doel(en) moet het dienen? Dat laatste is
geen sinecure:
- paren/viertallenwedstnjden in een ho
mogeen/heterogeen veld met geschud
de spellen of computerspellen.
- robberwedstrijden
- individuele wedstrijden
- biedwedstrijden
Het is de normaalste zaak van de wereld
om b.v. paren en viertallen met een an
der systeem (en een andere partner) aan
te pakken en dan maakt het ook nog
enorm veel verschil of dat de hoofdklas
se viertallen is of zo maar een toernooi-
tje, waar prijsschieten aan de orde van
de dag is. Ook op computerspellen moet
je je voorbereiden, zoals met name het
Nederlandse open team tijdens het EK
in Killarney aan den lijve ondervond.
De tegenpartij zat op zwakke distributio-
nele spellen al op drie-, vier- of vijfhoog
te en dan was voor de natuurlijke syste
men van onze paren het bieden nog
maar net aan de gang.
Een biedsysteem moet een aantal pijlers
hebben. Het sanscomplex (openingen en
herbiedingen) is er daar een van, een
van de belangrijkste zelfs. Je kunt dat
verdelen in de krachtvelden 12-14, 15-
17, 18-19, 20-21 enz., maar je hebt niet
altijd de gelegenheid om exact aan te ge
ven of op te vragen wat je wilt. Hier is
een voorbeeld uit de Kroegendrive van
Lommei (B.), waar meer Nederlanders
dan Belgen aan meededen.
Partner opent in de tweede hand met 1?
en na een 'pas' links ben je aan de beurt
met:
V 4 3
V 9 2
H 8 7 5
H B 10
Het kan natuurlijk uitmaken of die IV
4+ of 5+ aangeeft - ook zo'n pijlertje, zij
het van geringer formaat - maar ik denk
dat 19 van de 20 nu 2SA (limit) zullen
bieden. De verdeling pleit daar in alle
opzichten voor. Aan de tafel waar ik zat,
ging het anders. Daar bood degene met
deze elfpunter zichzelf klem:
Hoezo klem? Heel eenvoudig: op deze
biedhoogte kan noord niet meer aan
zuid vragen of-ie minimaal (12-13) of
maximaal (14) is. In de vorige biedronde
had dat met direct 2SA wel gekund. Een
\C
;n<
iti
reden des te meer om dat te bieden, kr
tuurlijk. r
Noord bood 3SA, mede op grond vanjw
redelijke tussenkaarten, maar misschfo
ook op grond van het feit dat je
ruim twee uur voor dag en dauw op £6]
gaat om meteen het eerste spel een mHj
che te missen.
PJJ
V 4 3
V V 9 2
H 8 7 5
H B 10
H B 2
V H B 6 3
A B 9
9 7 2
West startte met 47. Oost nam 4A
speelde 45 terug, voor 4B in zuid.,
slag 3 volgde harten naar VV (die hi<
en ruiten terug, via 4B voor wests 1
West speelde weer schoppen terug
dereen bekent) voor 4H. Ik speelde
zuid VH na, west nam met VA en sp
de heel passief harten na, voor VB (h
tens 3-3 bij OW). Dit bleef over:
-
V 6
A 9
9 7 2
-m
De tegenpartij heeft inmiddels drie r
gen en minimaal nog een erbij (4pn
Oost heeft de dertiende schoppen, ijtt<
als die aan slag komt, is 1 down on\ich
mijdelijk. De keuze gaat in een parfaé
wedstrijd nu tussen: er
- proberen 3SA te maken en
- twee down vermijden, d.w.z. met 3*r'
-1 nog wat punten binnenhalen, w| r
met -100 zal de volle nul wel gebotm
zijn. Het hangt er in dit soort gevalle
ook een beetje van af hoe je pet sti
Die staat me gelukkig absoluut niet, q,
dat probleem speelde hier niet voor rf
Wat te kiezen? (Oplossing volgei?e'
week). In
aa
UITDAGING
Ter gelegenheid van het 20-jarig bests
van het ACCU, het automatiseringslge
drijf van de Universiteit Utrecht, woi v
in samenwerking met de NBB op fen
sept. 1991 een toernooi voor bridge-flor
grammatuur georganiseerd. Iedereen Igi
een bridgeprogramma heeft ontwikkel
of aan het ontwikkelen is, wordt uiljj
nodigd om in te schrijven.
De hoofdprijs voor de winnende softibe:
re (er worden viertallenwedstrijden
speeld) bedraagt 2500,- terwijl er
nog twee prijzen van 500,- beschikbl
zijn. De inschrijvingskosten bedraiv
25,- per programma. Opgave vooiai
sept., inleveren software voor 15 sain
Voor een wedstrijdreglement kan nhd'
contact opnemen met de NBB, Willid
Dreeslaan 55, 3515 GB Utrecht.
[rl<
Correspondentie: p/a Leharstraat
Voor de (hopelijk) warme dagen in de
zomer een aantal luchtige opgaven. De
stellingen moeten voor iedere huisscha
ker op te lossen zijn, dus probeer vooral
OPGAVE 1
tohji
J® i blt
hl
p
ft B
1 ft el
2 1
lm
1 5 ij
Wit speelt en wint direct.
OPGAVE 2
Probeer de zwarte koning in zo weinig
mogelijk zetten mat te zetten.
Hoe profiteert wit van de vreemde zwar
te koningspositie?
I
eerst zelf de goede zet(ten) te vindenP
vorens naar de antwoorden te kijkt
Voor de gevorderde schaker zijn de pr*
blemen ook aardig, maar zullen de al
woorden in een hoger tempo gevond
moeten worden. Als u de vijf opga^-
binnen tien minuten oplost, bent u d
vergevorderde speler.
Het is duidelijk dat zwart door de onj
lukkige positie van de witte stukli
goed staat. Hoe kan hij snel dit voord
in een vol punt omzetten?
OPGAVE 5
Wit geeft spoedig mat.
OPLOSSINGEN j
1. 1. Pd5! De gecombineerde dreia
Dxa5 en Pc7 mat kost beslissend i
teriaal.
2. 1. Dxh6+! Kxh6 (l...gxh6 2. T>
mat) 2. Txh8+ Kg5 3. Th5 mat.
3. 1. h4! en zwart kan niets zinnigs ro
ondernemen tegen g4 mat.
4. l...Tc2! en zowel op 2. Lxc2 als
Dxc2 volgt 2...Pe2 mat.
5. 1. Dd6+! Txd6 2. Tc8+ Lxc8 3. 1
mat.
Correspondentie-adres: Leo Hofland,
Fockstraat 113, 2613 DE Delft.
