'es te Wimwaar ben
\p toch mee
fieuwe verdeelsleutel voor Neder lands-Vlaamse samenwerking?
OPINIE
19
ie..
tidóaQowuvnt
ZATERDAG 27 JULI 1991
e Wim, jij als oud-vak-
iman was degene van wie
»t meest verwachtten. Je
altijd gezegd dat je alleen
politiek zou gaan als je er
(ets kon bereiken voor
weet dat je het ver-
I moeilijk hebt, maar ik
luw erop dat je niet blijft
omdat het pluche zo lek-
iotionele beroep op de
van de PvdA om alsnog
tokje te steken voor de
3lannen van kabinet
in 'Aaneen', het blad van
ibtenarenbond AbvaKa-
in het woord is Herman
de onafscheidelijke ka-
Kok toen deze
itter was van de FNV.
afkomstig uit de katho-
vakbeweging, was des
eede man van de vak-
en trok schouder aan
Ier met zijn voorman ten
,e tegen het 'no-nonsense'
'I van het kabinet Lub-
oc%wege de jaren tachtig
n^te Kok bekend dat hij
overstappen naar de po-
Bode was naar eigen
m de enige die Kok pro
pje tegen te houden. Maar
tiedij legde het hoofd in de
Biojt, toen hem werd voorge
en hoeveel iemand als
r van de op één na groot-
politieke partij voor de
eweging zou kunnen be-
Jn. De vice-voorzitter
F0te geloof aan die bewe
en bleef ook de politicus
i als „een persoonlijke
ij" beschouwen, van wie
^Éel moeilijk „iets naars"
^Koren.
^Keranderde vorige week,
Kok als vice-premier sa-
met minister-president
ers de plannen van het
tet met de wetten op de
dsongeschiktheid (aaw en
en de ziektewet had aan
gekondigd. „Toen de PvdA in
de regering kwam, was de
verwachting van de mensen
aan de onderkant dat het beter
zou worden. Nu merken we
dat we heel hard moeten
knokken om te houden wat
we hebben", aldus Bode.
Komedie
Wanneer Bode nu op straat
loopt en mensen schieten hem
aan over de wao-plannen, dan
staat hij met de mond vol tan
den. „Ik kan Wim met geen
mogelijkheid meer verdedi
gen", zegt hij in het weekblad
HP/De Tijd. De veranderde
houding van Kok verklaart
Bode uit het grote verschil tus
sen het voorzitterschap van de
FNV en het ministerschap van
financiën. Een vakbondsman
komt op voor arbeiders en uit
keringstrekkers; een dienaar
van de Kroon moet ook de be
langen van de andere Neder
landers in het oog houden.
Volgens Bode is het overigens
niet eens zozeer Kok zélf die
daar moeite mee heeft. Het is
zijn achterban die er niet aan
kan wennen. De PvdA-man
had dat probleem kunnen op
lossen door meer komedie te
spelen. „Lubbers kan dat,
Brinkman kan dat ook. Wim
kan geen komedie spelen. Die
is te eerlijk, te rechtvaardig".
Bode is een paar jaar geleden
met pensioen gegaan. Mis
schien dat het daaraan ligt dat
zijn mening niet geheel wordt
gedeeld in de huidige top van
de vakbeweging. CNV-voor-
zitter Henk Hofstede wijst
erop dat vakbondsleiders
meestal een sterk ontwikkeld
sociaal gevoel hebben. „Als ze
in de politiek gaan, zit dat ge
voel in de weg. Ze proberen
ermee af te rekenen, maar er
komt niets voor in de plaats.
En overal waar niets voor in
de plaats komt, nestelt zich
Het Kwade. Als politiek leider
is Kok niet geslaagd", conclu
deert Hofstede.
Nóg erger voor Kok is dat Jo-
han Stekelenburg, die nu
voorzitter is van de FNV, min
of meer hetzelfde zegt. Hij
vindt dat Kok in de wao-zaak
niet handig genoeg heeft geo
pereerd. „Het lijkt erop dat het
CDA hem tuk heeft gehad".
Stekelenburg bedoelt dat Kok
de schuld van de aangekondi-
ge wao-verslechtering meer op
de christen-democraten had
moeten gooien. Door de kabi
netsplannen zo fervent te ver
dedigen, wekte de PvdA-lei-
der de schijn dat ze uit zijn ei
gen koker kwamen. Stekelen
burg vindt dat nu niet bepaald
getuigen van groot strategisch
inzicht, temeer omdat Kok als
geen ander had kunnen weten
dat de gehele vakbeweging
vervolgens over hem en dus
over de PvdA heen zou vallen.
Ijzige partij
Stekelenburg heeft inmiddels
nog meer gelijk gekregen dan
hijzelf zal hebben bevroed.
„De PvdA heeft zich losge
maakt van wat er onder gewo
ne mensen leeft. De PvdA is
de partij waarvan de vak
bondsvleugel is afgerukt. De
PvdA is de partij van de 'yup
pen' die carrière willen maken
en dat nu ook via hun Kamer
zetels doen. De PvdA is de
partij van de zakelijkheid zon
der tranen en emoties. De
PvdA is de partij die oude
waarden overboord zet en
geen nieuwe waarden aan
boort".
Nee, dit is géén advertentie
,van de Socialistiese Partij, het
hemelbestormende clubje van
Rotterdamse en Brabantse mi
lieu- en andersoortige activis
ten, dat zich zo graag opwerpt
als enig alternatief voor de
PvdA. Het is een deel van een
notitie die intern circuleert in
de FNV. Beleidsmedewerker
C. Inja is de opsteller van het
stuk. Hij is zó teleurgesteld dat
de PvdA-ministers hebben in
gestemd met een ernstige aan
tasting van de wao en de ziek
tewet dat hij de FNV adviseert
zich „los te weken" van de
PvdA, „die ijzige en verliezen
de partij".
Sommigen sociaal-democraten
lijken in de gaten te krijgen
dat Wim Kok de PvdA zo
langzamerhand meer schade
berokkent dan voordeel ople
vert. Waarnemend partijvoor
zitter Frits Castricum, die het
fort bewaakt zolang Marjanne
Sint met vakantie is, doet in
HP/De Tijd opmerkelijke uit
spraken. Na twee jaar regeren
is de PvdA er nog niet in ge
slaagd aan de mensen over te
brengen dat het iets uitmaakt
dat zij en niet de VVD met het
CDA een coalitie vormt, zegt
Castricum, die ook een promi
nent lid is van de fractie van
de PvdA in de Tweede Ka
mer. Zelfs bij de 'harde' wao-
plannen had dat volgens hem
gekund. Kok zou dus alweer
een kans hebben laten liggen.
Castricum komt vervolgens tot
de conclusie dat Kok te weinig
presentatie en uitstraling
heeft. Hij wijt dat aan een „cu
mulatie van functies". Kok
combineert immers het minis
ter- en vice-premierschap met
het aanvoeren van de partij,
hetgeen zou leiden tot een gi
gantische fysieke en psychi
sche belasting. „Daaraan moet
na het reces echt iets gaan ge
beuren. In het belang van
Wim Kok zelf, maar ook in
het belang van de partij".
Lijsttrekker
De waarnemend partijvoorzit
ter wil niet zeggen wat er
moet gaan gebeuren. „Er
moeten omstandigheden wor
den geschapen waardoor het
mogelijk is onder minder grote
druk te functioneren". Maar
een goed verstaander heeft
slechts een half woord nodig.
De top van de PvdA is naar
stig op zoek naar iemand die
de scepter kan overnemen.
De sociaal-democraten zijn er
overigens niet op uit Kok te
dwingen af te treden als mi
nister van financiën, zoals het
Kamerlid Piet de Visser heeft
bepleit. Kok functioneert
voortreffelijk als beheerder
van de schatkist, zo vindt
vriend en vijand. De PvdA wil
'alleen' een lijstrekker hebben
die de partij voor de verande
ring straks eens een goed ver
kiezingsresultaat kan bezor
gen.
Nog lang niet aan de orde, zegt
u? Heeft niet premier Lubbers
zélf vrij laconiek opgemerkt,
toen hem gevraagd werd of hij
in 1993 de volgende voorzitter
van de Europese Commissie
zou kunnen worden, dat kabi
netten in Nederland meestal
de rit niet uitzitten? En heeft
oud-minister Van Eekelen vo
rige week in deze krant niet
gezegd dat politieke partijen
(lees: het CDA) er niet van
houden met een nog functio
nerende coalitie de verkiezin
gen in te gaan? Zij houden lie
ver de handen vrij, om na het
bekend worden van het stem
busresultaat gemakkelijker te
kunnen kiezen met wie zij nu
weer in zee willen.
(Rik in 't Hout is chef van de
parlementaire redactie van
deze krant.)
pRIED VANDAELE
erland is 41.785 km2
ft, Vlaanderen 13.512
H (zonder Brussel, met
km2). Er zijn 15 mil-
Nederlanders, 6 mil-
Vlamingen. Het Bru-
üinnenlands Produkt
België als geheel be-
gt (in 1989) 6028 mil-
frank (325,84 miljard
en), in Nederland is
474,4 miljard gulden
-i miljard frank). Van
Belgische cijfer mag
ongeveer tweederde
Vlaanderen toeschrij-
)deren is dus kleiner dan
Nederland, telt minder inwo
ners en heeft minder geld.
Deze nuchtere vaststelling
bracht mee dat als gangbare
verdeelsleutel voor Neder
lands-Vlaamse samenwer
kingsinitiatieven tweederde
Nederlandse financiële in
breng tegenover éénderde
Vlaamse inbreng werd geko
zen. Dit logische principe, dat
onder andere gold voor de fi
nanciering van het Instituut
voor Nederlandse Lexicologie,
is met name vastgelegd in het
Nederlandse Taalunieverdrag
van 1980 (art. 17). In de Taalu
nie zijn beide partners wel
evenwaardig wat het aandeel
in het personeelsbestand en de
besluitvorming betreft. Ook in
een instelling als de - inmid
dels ter ziele gegane - Stich
ting voor Vertalingen was
l/3e-2/3e de gangbare ver
deelsleutel.
Het groeiende Vlaamse zelfbe
stuur en zelfvertrouwen - dat
soms naar zelfoverschatting
neigt - lijkt sommige Vlaamse
bewindslui er toe te inspireren
af te wijken van deze verdeel
sleutel. De Vlaamse onderwijs
minister Daniel Coens, toen
voorzitter van het Comité van
Ministers van de Nederlandse
Taalunie, bleek in die richting
te denken op "de vergadering
van de Interparlementaire
Commissie van de Taalunie op
11 juni 1990 in Den Haag. Als
Vlaanderen een echte vol
waardige partner is, wil het de
financiële consequenties daar
van* wel onder ogen zien, zei
Coens toen. Ook zijn collega
van cultuur Patrick Dewael
verklaarde zich bereid voor de
Frankfurter Buchmesse van
1993 evenveel bij te dragen (50
miljoen frank/2,5 miljoen gul
den) als de Nederlandse over-
Budgetten
Dat het hele letterenbeleid in
Vlaanderen over een budget
van slechts 65 miljoen frank
(voor 1991) beschikt en Neder
land over zowat het zesvoudi
ge, mag hier blijkbaar geen rol
spelen.
Want niet alleen in absolute
cijfers zijn de budgetten voor
buitenlands (en) cultureel be
leid in Vlaanderen kleiner dan
in Nederland, ook in relatieve
cijfers. Denken we maar aan
de kunsten waar de Vlaamse
Gemeenschap 2,4 miljard
frank voor over heeft en Ne
derland meer dan 9 miljard
frank. Of: aan een uur televi
siedrama besteedt de Vlaamse
BRTN 390.000 gulden, de Ne
derlandse zenders 670.000.
Als wij willen dat de Neder
landers ons au serieux nemen
en als volwaardige partners
beschouwen, dan moeten wij
evenveel bijdragen als zij, luidt
de redenering in bepaalde
Vlaamse politieke en ambtelij
ke kringen.
Mocht deze nieuwe Vlaamse
houding veld winnen, dan is
dit slecht voor de algemeen-
Nederlandse zaak. Vlaanderen
leeft boven zijn stand als het
voortaan een andere dan de
gangbare verdeelsleutel han
teert. Vlaanderen zit dan aan
de limiet van zijn mogelijkhe
den. Hier en daar een project
op basis van geliike inbreng fi
nancieren is allicht nog net
doenbaar en daar is ook niets
op tegen. Zodra er preceden
ten zijn, bestaat echter het ge
vaar dat dit op structurele wij
ze veralgemeend wordt. Dan
kan de Vlaamse Gemeenschap
dit onmogelijk volhouden. Op
termijn kunnen dan (nog)
minder projecten worden ge
steund dan vandaag het geval
is, en dienen (nog) meer waar
devolle initiatieven afgewezen
te worden.
Meer voor Taalunie
Dit betekent nu ook weer niet
dat we een apothekersweeg
schaal moeten hanteren, maar
voorzichtigheid is geboden.
Ook vandaag worden de mees
te initiatieven in het kader
van het Belgisch-Nederlands
Cultureel Akkoord (onderwijs,
theater, volksontwikkelings
werk...) op 50/50 basis door
Vlaanderen en Nederland be
kostigd. Het co-produktiefonds
voor theater bijvoorbeeld
krijgt van beide overheden 2,5
miljoen frank. Ook vandaag
neemt Vlaanderen meer dan
l/3e van het totale Taalunie
budget voor zijn rekening. De
verdeelsleutel wordt welis
waar keurig gehanteerd voor
de structurele bijdrage (Neder
land 2.208.000 gulden, Vlaan
deren 1.104.000 gulden), maar
als men daar de overgehevelde
taken bijneemt, is het aandeel
van Vlaanderen groter: Vlaan
deren 1.899.000 gulden, Neder
land 2.582.000 gulden (jaarre
kening 1990). Dit betekent dat
Vlaanderen in vergelijking tot
Nederland meer bevoegdhe
den en middelen die voorheen
bij de nationale administraties
waren ondergebracht, heeft
toevertrouwd aan de Taalunie.
Nederland voelt minder be
hoefte om samen te werken
met Vlaanderen dan omge
keerd. Het is Vlaanderen dat
aan de kar moet trekken. Wel
nu, met de l/3e-2/3e regeling
heeft Vlaanderen een uitste
kende hefboom om het onver
schilliger Nederland te pra
men. Dit gebeurde in 1990 nog
met de Taalunie-begroting:
Vlaanderen besloot het budget
met 2 miljoen frank te verho
gen, Nederland volgde met 4
miljoen.
Dat Nederland Vlaanderen
meer au serieux gaat nemen
als het meer betaalt, is een ui
terst zwakke redenering. Zelfs
als Vlaanderen 4/5e betaalt,
blijft een mentaliteitsverande
ring een proces dat jaren in
beslag neemt, en dat vooral
via het onderwijs en de media
moet verlopen.
Respect en echte liefde kun je
niet kopen.
(Wilfried Vandaele is de Alge
meen Secretaris van het Alge
meen Nederlands Congres.)
"HEVEN VAN LEZERS
Brieven graag kort en duidelijk geschreven
De redactie behoudt zich het recht voor ingezonden stukken in te korten.
auscabaret
IJL wee Nederlandse arties-
t)et een Duitstalig cabaret-
Vma de aloude Kur-
.fraditie nieuw leven in
a ji blazen, is zonder meer
erj>rijzenswaardig initiatief.
ltepie artiesten zichzelf in
reclamefolder met Marle-
1E|ietrich en Victor Borge
n vergelijken ach,
.zullen we maar om la-
n En dat de folder in een
nlr(, zelfgeknutseld Duits is
*3 teven nu ja, de Duit-
35$immatica is nu eenmaal
gemakkelijk. Wat echter
'~jt niet door de beugel kan
!t willekeurig annuleren
ëen voorstelling, als het
•li bezoekers tegenvalt. Op
ag 19 juli stond ik, samen
'""'enkele verblufte perso-
leden van het Kurhaus,
^ieen stikdonker leeg zaal-
Niemand wist iets, nie-
- *1 kon mij inlichten. De
hen hadden kennelijk op
publiek gerekend en
j' de tent gewoon gesloten.
'rürlijk en in hoge mate on-
issioneel. Conclusie: Ger-
an der Klei en Erik Breij
Én op het gebied van the-
tiscipline nog wel iets van
ene en Victor kunnen le-
Gerrie van der Klei en Erik Breij zouden op het gebied van theaterdiscipline nog wel iets van Marie
ne en Victor kunnen leren.
FOTO: MILAN KONVALINKA
leer D. van Vessem uit
w maakte vorige week
:e brievenrubriek onder-
d tussen een man Gods
in man Kerks. Daarin kan
jgeen onderscheid maken!
indien noemt hij het
d dat Christus onszelf
i geleerd „versleten". Zijn
iring dat het God een
tke" zal zijn wat je bidt, is
el voor rekening van de
jjver. Hij plaatst zich er-
buiten de kerk. Zijn op
ting over „fanaten en pre
laten" is intens gemeen of on
doordacht of dom. Een gelovi
ge kan deze „veroordeling"
daarom terzijde schuiven. Er
bestaat namelijk geen „eigen
wijze" van verheffen tot God,
ten koste van de gewijde pre
laten van de kerk, die door
God zelf is gewild. Wanneer
Hij tegen de apostelen zegt:
„Die U hoort, hoort mij! Die U
versmaadt, versmaadt Mij"!
Wie is dus D. van Vessem, aie
verwarring zaait binnen een
kerkstructuur die al 2000 jaar
zijn waarde voor vele miljoe
nen mensen heeft bewezen?
Eens zal wel blijken wat het
tarwe en wat het onkruid is.
J.H.M. Biesjot,
LEIDERDORP.
Discriminatie
In de krant van maandag 22
juli stond onder meer het be
richt „HTM schorst chauffeur
wegens discriminatie".
Kijk op straat eens om je heen:
je mond valt open van verba
zing als je iemand ziet lachen,
of zelfs maar glimlachen. Een
lange stoet doodgravers trekt
aan je voorbij, de een nog cha
grijniger dan de ander. In zo'n
klimaat past natuurlijk geen
buschauffeur van de HTM die
eens met een originele, humo
ristische opmerking uit de
hoek komt, zodat mensen die
daar vatbaar voor zijn kunnen
zeggen dat ze die dag ten min
ste een keer hebben gelachen.
Nee, zo'n man klaag je aan
wegens discriminatie en als
werkgever stel je hem op non-
actief, met achter de hand nog
de mogelijkheid tot ontslag.
Natuurlijk, want een op de
klant gerichte HTM kan zich
niet veroorloven al die cha
grijnige, humorloze passagiers
aan het lachen te brengen. Te
gen alle buschauffeurs en
trambestuurders van de HTM
zou ik willen zeggen: als de
betreffende collega wordt ont
slagen, geef de Hagenaars dan
eens echt een reden om onte
vreden en knorrig te kijken.
En wat die vier gevallen ge-
bakkies betreft: verder laten
verzuren.
T. v.d. Wiel,
DELFT.
Premier Kaifu
Premier Lubbers heeft wel
heel snel besloten, dat de ex
cuses van de hoge Japanse be
zoeker meer dan voldoende
zijn om de wonden van het
verleden te helen. Heeft de re
gering het recht om zonder de
belanghebbenden te horen
zo'n besluit te nemen? En
druist dit besluit niet regel
recht in tegen de rechten van
de mens? Anno 1991 wordt al
gemeen erkend, dat slachtof
fers behalve morele ook finan
ciële genoegdoening toekomt.
Bovendien heeft de Neder
landse regering ons inziens
nog een andere kans gemist.
Op aandringen van premier
Lubbers had premier Kaifu
wellicht de bereidheid getoond
deze eervolle zaak op de agen
da te plaatsen van het Japanse
parlement. Daar hoort zij ook
thuis. Dit zou direct tot gevolg
kunnen hebben, dat eerlijke
publiciteit over het bezettings
verleden van Japan in eigen
land niet langer kan worden
gecensureerd. Goed voor Ja
pan, goed voor de Stichting
Japanse Ereschulden. Een Ja
pan dat ten opzichte van het
verleden eerlijk is en toegerust
met de nodige zelfkennis, zal
het huidige beeld doorbreken.
Het beeld namelijk van: hor
den fotograferende Japanners
die alleen met elkaar praten;
van Japanners die hun goede
ren exporteren, maar import
zoveel mogelijk saboteren;
kortom het „image" van arro
gantie en altijd bezig zijn met
eigen eer en land. Wie weet
leert de wereld dan van de Ja
panners zelf te houden en niet
alleen van hun produkten.
Omgekeerd zulen de Japan
ners misschien andere volken
en culturen leren ontdekken
en als mensen worden aan
vaard in alle werelddelen,
waar ze nu enkel economische
belangen hebben. Jammer dat
het onze regering aan zo'n vi
sie heeft ontbroken.
Mr. W.J. Ter Kulve-Van Os,
AMBT DELDEN
Stadsdeeigids
In de „Stadsdeeigids Escamp
1991" die ik deze week in mijn
brievenbus vond, schrijft bur
gemeester Havermans dat hij
hoopt dat deze gids weer voor
velen een betrouwbare en nut
tige vraagbaak zal zijn. Gezien
de samenstelling van deze gids
zal het naar mijn mening ui
terst moeilijk zijn die hoop be
waarheid te doen worden. Een
paar voorbeelden:
Hoofdstuk Begraafplaatsen en
Crematoria op blz. 32 staat ook
op blz. 35/36. Hoofdstuk Bou
wen en Wonen op blz 35/36/37
staat ook op blz. 38 en verder.
Hoofdstuk Gezondheidszorg
op blz. 41 begint ook weer op
blz. 42. Hoofdstuk Kunst en
Cultuur op blz. 44 eindigt op
blz.46 met Gezondheidszorg en
begint dan weer opnieuw op
blz. 47. Blz. 52/53. Blz 52/53,
blz 56/57, 58/59, 60/61, ik schei
er mee uit. Misschien heeft de
gemeente Den Haag een wer
kelijk betrouwbare gids voor
mij. Ik houd mij aanbevolen.
Arbeidsmarkt
Enige tijd geleden zat een ze
vental mensen bijeen. Van hen
werkten er nog slechts twee.
Niemand had een ongeneeslij
ke ziekte, een dwarslaesie,
reuma of multiple selerose. De
stemming was opperbest, be
halve bij die twee. Die voelden
die druk van die hele maat
schappij, een steeds zwaardere
plicht tot grotere prestaties en
daarbij nog eens geplaagd door
de immer stijgende premies en
belastingen. Hoe lang kan men
dat nog volhouden? Pas dan
hangt die hele welvaart aan
een dun draadje.
A. Jordanus,
DEN HAAG.
Goed uitsmeren
Aan de moederlijke raad:
„geen klontjes boter op je
brood, maar de boter over je
hele boterham goed uitsme
ren" moet ik tegenwoordig
vaak terugdenken, als ik de
vele berichten hoor en lees
over „een nieuwe aarde" van
„vrede en gerechtigheid". Op
kerkeliik, economisch en poli
tiek gebied is het begrip „we
reld" niet van de lucht. Op
alle gebied wordt geijverd
voor een vernieuwing van het
aanschijn der aarde in „solida
riteit" van allen met allen.
Overal in ons Westen ontstaan
groepen en groepjes die open
lijk ijveren voor een leven in
„eenvoud en soberheid" en die
het geld dat de rijke landen
bezitten willen uitsmeren over
alle mensen en volken. Het is
wonderlijk, dat in de laatste
tijd de figuur van een S. Fran-
ciscus van Assisi zeer bijzon
der naar voren treedt. De zgn.
„bevrijdingstheologie" is in
Franciscaanse kringen ont
staan en de capucijn prof. dr.
Raniero Cantalamesso wordt
een „persoonlijke prediker"
van paus Johannes Paulus II
genoemd. God heeft de rijk
dommen der aarde niet aan
enkele landen of personen ge
schonken, maar aan alle men
sen. De rijke landen hebben
hun rijkdom verkregen door
„uitbuiting" van de Derde-
Wereldlanden. Het rijke Wes
ten moet deze uitbuiting goed
maken door overal de helpen
de hand te reiken. Lonen en
prijzen moeten internationaal
gelijk getrokken worden. FNV
en CNV zullen water bij de
wijn moeten doen en de le
vensstandaard van het rijke
Westen zal moeten worden te
ruggedraaid tot soberheid en
eenvoud. Dat zal veel moeite
kosten. Reeds nu maken de
Nederlandse binnenvaart
schippers zich zorgen over de
Oosteuropese schippers die
vracht vervoeren voor de helft
van de prijs. De Westeuropese
auto-industrie is bezorgd over
de zware concurrentie met de
Japanners, die werken met
goedkopere arbeidskrachten
dan het Westen. Wanneer le
vensmiddelenconcerns die in
de Oostbloklanden met steun
van het Westen zijn
beginnen naar het
de hier verkrijgbare. Waar de
huisvrouw altijd op goedkoop
inkopen is bedacht zal dit vele
Nederlandse groothandels tot
aanpassing van prijzen dwin
gen. De lonen van werkne
mers zullen dan ook omlaag
moeten. Op rijke jaren zullen
spoedig magere jaren volgen.
Ünielever begint nu in de
Oostbloklanden fabrieken op
te zetten waarvan de produk
ten te zijner tijd naar het Wes
ten komen en vrij kunnen
worden verkocht, daar lands
grenzen verdwijnen. De we
reld van eenvoud en soberheid
nadert met grote schreden.
Dr. W.J.A. Visser
DEN HAAG
