Supermachten blijven
zwaar nucleair bewapend
BUITENLAND
anse Algerijnen
*i jgen eigen
iaatssecretaris
Pijnlijk bezoek Boudewijn
aan uitgedund parlement
I AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Irak werkt nu wel mee
Qowumt
DONDERDAG 18 JULI 1991
fB wil met geweld
inke republiek
YS De extreem-rechtse Afrikaner
stands Beweging (AWB) in Zuid-
ca zal met geweld een republiek
blanken scheppen, zo hebben Euge-
erreblanche en Piet Rudolph gezegd
laatsje Parys, gelegen in de pro-
'ranje Vrijstaat. De twee leidende
en binnen de AWB riepen de blanke
enschap op zich te bewapenen en
.den de leden van de anti-apart-
"fro beweging ANC kannibalen en kin-
oordenaars. „We worden tot geweld
jongen omdat de wettelijke weg naar
ilanke republiek is geblokkeerd. We
i onze staat met geweld moeten ver-
dijken", aldus de twee tegenover de
reer 500 AWB-aanhangers in het ge-
tehuis van Parys.
m
Vo 1
Leger: Kroatië en
Slovenië provoceren
BELGRADO Het federale leger van Joego
slavië heeft de opstandige republieken Slove
nië en Kroatië ervan beschuldigd een gewa
pend conflict uit te lokken. De presidentiele
raad, die gisteren zou overleggen over het wa
penstilstandsakkoord in het land, verkeerde
nog in een impasse. Een onverwachte ontmoe
ting tussen de Kroatische president Franjo
Tudjman en de federale minister van defensie
Veljko Kadijevic leek de spanning in Kroatië
iets te hebben verminderd. Na een 90 minuten
durend onderhoud tussen Tudjman en Kadije
vic op een luchtmachtbasis in Zadar meldde de
Kroatische televisie dat Kadijevic tegen Tudj
man had gezegd dat „het leger geen plannen
heeft Kroatië aan te vallen". Bij etnisch geweld
tussen Kroaten en Serviërs in delen van Kroa
tië zijn gisteren opnieuw twee doden gevallen.
Felle botsingen
in Bulgarije
SOFIA In de Bulgaarse hoofdstad
zijn gisteren tientallen gewonden ge
vallen bij botsingen tussen aanhan
gers van de voormalige communisti
sche partij en van de anti-communis-
tische Unie van Democratische
Krachten. Meer dan 10.000 aanhan
gers van de Socialistische Partij - de
voormalige communistische partij -
waren op het Alexander Battenberg-
plein bijeengekomen om de bekrach
tiging van een nieuwe grondwet van
afgelopen vrijdag als een eigen over
winning te vieren. De deelnemers
aan de manifestatie werden omringd
door duizenden aanhangers van de
Unie van Democratische Krachten
die de socialisten uitjouwden.
Hoe deze Bulgaar denkt over
de voormalige communistische
leider Todor Zivkov blijkt over
duidelijk uit zijn poster.
FOTO: EPA
President Menem
ontslaat schoonzus
BUENOS AIRES De Ar-
gentijnse president Carlos Me
nem heeft zijn schoonzus, die
als zijn secretaresse werkte, de
laan uitgestuurd. Amira Yoma
is recentelijk in persberichten
in Spanje en Argentinië in
verband gebracht met het wit
wassen van drugsgelden. Me
nem maakte haar ontslag be
kend juist voor zijn vertrek
naar Mexico, waar vandaag en
morgen een Ibero-Amerikaan-
se top wordt gehouden. Amira
is het zusje van Menems
vrouw Zulema Yoma, van wie
de president sinds anderhalf
jaar gescheiden leeft.
windstoot in Oostenrijk zorgde voor een kink in de kabel van
#rwendel bergspoorlijn. Veel passagiers moesten vervolgens
len helikopter uit de stil hangende gondelliftjes worden ge-
KO VOORDOUW
IJS De al vier we-
durende veenbrand
Ir de Algerijnse Har-
ligeren in Zuid-
"krijk heeft ertoe ge-
dat de regering van
kier Cresson is uitge-
,ehj I met een staatssecre-
dertat voor gerepatrieer-
>0gs
KI;
°fx nt Cathala, tot gisteren
secretaris van familieza-
1 n voor ouderen, ziet zijn
?£ei gdheden uitgebreid tot
t Algerije overgekomen
i's en de zogeheten Pieds-
m1^ De jongeren, die al vier
'er n lang barricades opwer-
'ver n ghetto-woonwijken in
)roc* meer Narbonne, hadden
dat er een minister zou
n, die zich speciaal met
problemen gaat bezig
»n.
da krijgt te maken met
lardnekkig probleem. De
a i's' waren Algerijnen die
tijdens de bloedige bevrijdings
oorlog in Algerije de kant van
de Fransen kozen. Toen het
land in 1962 eenmaal onafhan
kelijk werd, kwamen onge
veer 65.000 Harki's naar
Frankrijk over. In eigen land
waren ze hun leven niet meer
zeker in verband met vergel
dingsoperaties. De meesten
van hen vestigden zich samen
met de Pieds-Noirs - de Fran
sen die al generaties in Alge
rije leefden - in het zuiden
van het land. De werkloosheid
onder de Harki's is groot. Het
steekt de jongere generatie
ook dat ze niet als Harki wor
den herkend, maar dat de
Fransen hen verwarren met
Algerijnen, die later naar
Frankrijk zijn gekomen.
Minister van sociale zaken
Jean-Louis Bianco maakte gis
teren verder bekend dat de
Franse regering ongeveer 17
miljoen gulden beschikbaar
stelt voor een betere integratie
van de Harki's. Iedere familie
krijgt een eigen 'begeleider'
die samen met de gezinsleden
op zoek gaat naar oplossingen
in verband met problemen
rond het werk, scholing en
woonruimte.
WASHINGTON Het
START-verdrag dat de
presidenten Bush en Gor-
batsjov eind deze maand
zullen ondertekenen in
Moskou lijkt het einde te
worden van het nucleaire
wapenbeheersingsproces
tussen de twee militaire
supermogendheden. Aan
beide zijden bestaat er
weinig geestdrift om in de
toekomst de aantallen
lange afstands-atoomwa-
pens nog verder te ver
minderen.
START laat daarmee voor
zowel de Sovjetunie als de
Verenigde Staten een reus
achtig kernbommenarsenaal
in stand, waarmee men el
kaar en de gehele wereld
honderden keren kan ver
pletteren.
Daarmee is niet gezegd dat
het START-akkoord niet be
langrijk is. Het is in elk ge
val 'historisch', omdat het
voor het eerst is dat een nu
cleaire overeenkomst voor
ziet in daadwerkelijke beper
king van bestaande aantallen
wapens. De eerdere SALT-
akkoorden stelden alleen
grenzen aan ieders verdere
uitbreiding van de arsenalen.
De nu afgesproken weder
zijdse verlaging is zelfs in
drukwekkend te noemen, af
gaand op de algehele reduc
tie van 25 tot 30 procent. De
Amerikanen mogen van hun
huidige 12.000 intercontinen
tale kernwapens er 9000
overhouden en de Sovjets
moeten terug van 11.000 naar
7000. Tezamen gaan Moskou
en Washington dus 7000 zwa
re atoombommen ontmante
len.
Maar als men ziet hoeveel
lange afstandswapens de
twee nucleaire rivalen alleen
al tijdens de negen jaren
waarin over START is on
derhandeld, aan hun voorra
den hebben toegevoegd,
blijkt dat er een nucleaire af
schrikking zal blijven be
staan die ongeveer op het ni
veau van 1980 ligt, toen de
Faux pas
LONDEN De Amerikaanse president George Bush
heeft op Buckingham Palace een faux pas begaan door te
gaan zitten terwijl koningin Elizabeth II nog stond. Vol
gens Barbara Bush zei de Britse vorstin echter dat haar
echtgenoot moest gaan zitten. „Toen sprong hij op. Hij
zei: Dat is te gek, ik ga niet zitten", aldus Barbara Bush.
Zij zei dat de koningin haar een goed plaatsje wilde ge
ven op het balkon van het paleis om een spektakel van
vuurwerk, licht en geluid te kunnen zien. Barbara Bush
zei dat ze zich eruit redde door die „arme, lieve, kleine
mevrouw Kaifu", de 'first lady' van Japan, vooraan te
laten staan.
Koude Oorlog nog volop aan
de gang was.
Daarnaast blijven er de in
drukwekkende arsenalen
atomaire korte en middellan
ge afstandswapens, zoals de
nucleaire kruisraketten, die
niet onder het START-ver-
drag vallen.
Waarnemers in Washington
verwachten dat er niet spoe
dig begonnen zal worden aan
onderhandelingen voor een
START-2 verdrag, omdat er
om militaire noch om politie
ke redenen veel animo is
voor verdere reducties. Mo
gelijk zullen Bush en Gorba-
tsjov in Moskou wel in vrij
blijvende termen hun wens
uiten om het ontwapenings
proces voort te zetten, maar
concrete opdrachten aan on
derhandelingsteams worden
aire reuzen in de ambivalen
te positie dat ontwapenings
verdragen wel gemakkelij
ker te sluiten (zullen) zijn,
maar dat de behoefte eraan
veel geringer is geworden.
Men ziet elkaar immers toch
niet meer als de ideologische
en (dus ook) militaire vijand.
Nu gaat het om de economi
sche verhouding en de in
spanning om tot gemeen
schappelijke buitenlandse
politiek te komen.
Niettemin hebben beide lan
den hun redenen om nucle
aire supermogendheid te wil
len blijven. Amerika onder
meer omdat ze ambities heeft
om - als het haar zo uit
komt - als politieman in de
wereld op te treden (in de
toekomst tegen nucleair uit
geruste terroristen of 'terro-
niet voorzien. „Het zal stil ristische' staten) en de Sov
worden in Genève", zei gis
teren een zegsman op het
ministerie van buitenlandse
zaken in Washington.
Argwaan
Het einde van de Koude
Oorlog brengt de twee nucle-
jetunie onder andere omdat
het militaire establishment
daar het idee moet kunnen
behouden mee te tellen.
In die situatie dient er een
strategisch evenwicht tussen
de twee onafhankelijke in
tercontinentale kernmachten
Bush naar Nederland
LONDEN De Amerikaanse president George Bush
komt op 9 november naar Den Haag voor besprekingen
met premier Lubbers in diens functie van voorzitter van
de Europese Raad, het gezelschap van de twaalf EG
staats- en regeringsleiders, en EG-Commissievoorzitter
Jacques Delors. Het bezoek vloeit voort uit de speciale
samenwerkingsbanden tussen de Europese Gemeenschap
en de Verenigde Staten. De eerste bijeenkomst vond op
11 april in Washington plaats.
te blijven, dat het beste
wordt verzekerd door de
wetten van de vroegere we
derzijdse argwaan. In Ameri
kaanse ogen is zulke arg
waan voorlopig nog gerecht
vaardigd ook, omdat de in
stabiele toestand in de Sov
jetunie de kernmacht daar in
ongewenste handen zou kun
nen brengen.
Militair gezien moeten Mos
kou en Washington dus een
atoomarsenaal overhouden
(en voortdurend vernieu
wen) dat voldoende omvang
rijk en verspreid is om een
eerste aanval van de ander
te kunnen overleven (zodat
die ander dat wegens de te
duchten vergelding niet in
zijn hoofd zal halen).
Excuus
Het START-verdrag is dus
bepaald geen ramp voor bij
voorbeeld het militair indus
trieel complex in de VS. Het
Pentagon en het bedrijfs
leven kunnen plannen blij
ven maken voor peperdure
wapensystemen die ook on
der START geoorloofd en
'nodig' blijven. Zoals de
bouw van vier nieuwe Tri
dent onderzeeërs (kosten 5
miljard dollar), van 50 MX-
raketten op treinwagons, van
tientallen B-l Stealth bom
menwerpers (1 miljard per
stuk) en van een 'Star Wars'
ruimteschild.
Dat laatste zogeheten SDI-
project heeft dank zij de ont
dekking dat iemand als Sad
dam Husayn al ver op weg
was een eigen atoombom te
bouwen, een nieuwe politie
ke impuls gekregen in de
VS. Amerika wil zich be
schermen tegen nucleaire
aanvallen die in de toekomst
uit allerlei hoeken kunnen
komen en Moskou heeft in
de START-onderhandelin-
gen dan ook haar verzet
moeten opgeven tegen de
Star Wars-plannen van de
VS.
Zo kan een ontwapenings
verdrag zo 'historisch' niet
zijn of de loop van de ge
schiedenis verwijst naar een
toekomst waarin nieuwe be
dreigingen het excuus aan
dragen om voort te gaan op
de weg van het verleden.
door ROGER SIMONS
Dominee vecht
tegen wereld
van lomperds
LONDEN De wereld zit vol lomperds. Zelfs de
Britten schijnen alle zin voor hoffelijkheid te
hebben verloren. Buitenlandse toeristen vinden de
onderdanen van koningin Elizabeth nog opvallend
beleefd en voorkomend, maar de Polite Society
van dominee Ian Gregory denkt daar anders over.
Het krioelt in ons land van onbeschofte mensen
klaagt de dominee. „Iedereen denkt alleen aan
zichzelf. Wel honderd van de 180 ondernemingen
tot wie wij een brief hadden gericht met het
verzoek ons te sponsoren, verwaardigden zich niet
deze te beantwoorden. Zij zien kennelijk geen
brood in eenvoudige beleefdheid".
Dominee Gregory, van Basford in het Engelse
graafschap Staffordshire, doet zijn best om de
Polite Society te redden van de ondergang. Zij
werd door hem gesticht in 1986 met het
lofwaardige doel de Britse Jan Modaal weer
hoffelijk te maken. De Beleefde Bond heeft 650
leden. Hij wordt gesteund door 400 firma's en 30
Britse scholen belijden zijn beleefde leer. De
jaarlijkse contributie bedraagt vijf pond, maar dat
is nauwelijks genoeg om de administratieve kosten
te kunnen dekken.
Wij hebben ongeveer 25.000 pond nodig per jaar",
zegt dominee Gregory. „Met dat geld zou de
vereniging probleemloos een eigen kantoortje
kunnen runnen. Het vervelende is dat de meeste
leden hun jaarlijkse bijdrage niet vernieuwen, hoe
hoffelijk wij ook aandringen". De Polite Society is
van mening dat veel Britse ondernemingen het
een enorm pluspunt zouden vinden haar te
sponsoren.
„Een beetje hoffelijkheid heeft grote economische
voordelen vindt dominee Gregory. „Een beleefde
marktbenadering werkt verkoopbevorderend. In
Amerika hebben ze daar veel meer verstand van
dan hier. Onze managers beseffen niet eens wat
voor lomperds ze zijn Als de Beleefde Bond geen
royale sponsors vindt, wat dan?
Op de jaarlijkse ledendag werd voorgesteld bij
gebrek aan fondsen de Polite Society maar gewoon
op te doeken. De meeste aanwezigen vonden die
maatregel te drastisch. Zij protesteerden beleefd en
stemden tegen, maar het financiële probleem gaat
niet weg. Dominee Gregory zoekt nu passende
middelen om onhoffelijke firma's tot inkeer te
brengen.
„Zelfs de Confederatie van Britse Industriëlen
beantwoordt onze brieven niet", mort hij.
„Iedereen schijnt te denken dat wij niet goed bij
ons hoofd zijn. Misschien is dat zo, maar wij
houden vol dat beleefdheid de moeite loont".
Dominee Gregory zit boordevol voorbeelden om
dit te bewijzen. „Neem nu de verkeersongevallen
zegt hij. „Statistieken tonen aan dat zo'n 47procent
van de ongelukken veroorzaakt werd door gebrek
aan hoffelijkheid van een chauffeur. Maar wie is
tegenwoordig nog een heer in het verkeer? De
lichamelijke letsels van 20 procent van alle
ziekenhuispatiënten die werden opgenomen met
kwetsuren, kunnen worden toegeschreven aan het
koele gebrek aan voorkomendheid van anderen.
Het ligt dus voor de hand dat meer hoffelijkheid
fors kostenbesparend zou zijn voor alle grote
firma's".
Dat de doorsnee Brit in het dagelijkse leven zo
onbeschoft is geworden, zal ook wel een gevolg
zijn van de recessie en de economische 'rat-race'.
De Polite Society wil dit laten onderzoeken. Zij
verwacht van de regering dat deze daartoe een
commissie aanstelt.
Afgelopen jaar stelde de Beleefde Bond dit
schriftelijk voor aan Margaret Thatcher, die toen
nog premier was. Maar zij beantwoordde de brief
van dominee Gregory niet. Het is nu zeer de vraag
of haar opvolger John Major, van wie wordt
gezegd dat in diens borst een meevoelend hart
klopt, dit wel zal doen.
In afwachting organiseert de Polite Society
jaarlijkse hoffelijkheidsdagen. Het thema van
afgelopen jaar was: 'Minder volume, betere toon'.
Het jaar tevoren adviseerde de bond alle Britten
speciaal iemand uit te pikken voor een bedankje.
„De reacties van het publiek waren telkens erg
dankbaar", zegt dominee Gregory. Aan het
slagzinnetje voor 1991 wordt nog gewerkt.
|o^j emde taal verplicht voor jonge Italiaan
x Italianen zullen vanaf volgend jaar al in de tweede
doo 'an laêere school les krijgen in een vreemde taal. Minis-
r ^an onderwijs Riccardo Misasi zei gisteren dat Italië daarmee
izoe eerste grote land in Europa" is dat onderricht in een
nde taal invoert in het basisonderwijs. De leerlingen heb-
le keuze uit Engels, Frans, Duits en Spaans. Onduidelijk is
r nog hoe de drie geplande lesuren in de roosters moeten
Gijzeling
Na hun
mislukte
ontsnappings
poging uit een
gevangenis in
Baltimore (VS)
hebben enkele
gevangenen
twee bewakers
in gijzeling
genomen.
Twee
gemaskerde
gevangenen
onderhandelen
hier met de
buitenwacht,
over hun
vrijlating.
FOTO: AFP
HET LEVENDE EILAND
VS sluiten luchtmacht
basis op Filipijnen
MANILA Amerikaanse en
Filipijnse onderhandelaars
BRUSSEL De ont
vangst van de jubilerende
koning Boudewijn in het
Belgische parlement is
gisteren uitgelopen op een
regelrechte mislukking.
Het had een van de hoog
tepunten van de feeste
lijkheden moeten worden.
Maar toen Boudewijn en
koningin Fabiola het Pa
leis der Natie binnenstap
ten, bleken zo'n 35 senato
ren en kamerleden uit
protest te zijn weggeble
ven.
Boudewijn is op de kop af
veertig jaar vorst en viert bo
vendien zijn zestigste verjaar
dag. Van tevoren al was beroe
ring rond het koninklijk be
zoek aan het parlement ont
staan. Bijvoorbeeld toen be
kend werd dat van de dames
parlementsleden verwacht
werd dat ze met een hoed
moesten verschijnen. Toen het
kamerlid Mieke Vogels daarop
dreigde met een padvinders-
hoed te zullen verschijnen
(„de enige die ik nog heb")
werd dat voorschrift snel ge
schrapt.
Er was een draaiboek van
veertien pagina's nodig om het
bezoek goed te laten verlopen.
Daar was op het allerlaatste
moment nog uit geschrapt dat
de parlementsleden alleen met
hun wettelijke wederhelften
zouden mogen verschijnen.
Uit allerlei afzeggingen voor
de plechtigheid blijkt hoe oud
zeer in België nog steeds een
rol speelt. De vroegere voorzit
ter van de Volksunie (de
Vlaamse nationalistische par
tij) Vic Anciaux - nu staatsse
cretaris van het Brusselse Ge
west - liet het afweten in een
open brief aan de koning van
wege de „amnestie-kwestie".
Anciaux behoort tot de Vla
mingen die het niet kunnen
verkroppen dat volksgenoten
die tijdens de Tweede Wereld
oorlog „fout" zijn geweest nog
steeds hun burgerrechten en
soms pensioenen niet terug
hebben.
Enkele kamerleden en senato
ren boycotten de ontvangst
van de vorst omdat de zelf
kinderloze en streng katholie
ke koning Boudewijn vorig
jaar weigerde zijn handteke
ning te zetten onder een wet
die de mogelijkheid tot abortus
in België engiszins verruimde.
Er ontstond een mini-konings
kwestie die de regering met
een kunstgreep oploste. Via
een nooit gebruikt grondwet
sartikel werd de vorst even
niet in staat geacht om vorst te
zijn en zo werd de wet toch
wet.
ie >2 Hoe verstandig het van Prudon is geweest om met de
ams tocht niet langer te wachten, blijkt spoedig, want wanneer
orfotte het „Levende Eiland" uit de maanopening te voor
zone it komt en de zon het weer verwarmt, zijn de meesten door
H Jk aan zuurstof en door de koude aan het einde van hun
ervifiten. Maar nu kan de dampkring weer worden aangevuld en
toèontjassen worden weer opgeborgen. Goldwyn gaat terug
de radiokamer en doet opnieuw pogingen om contact te
krijgen met de aarde. Na enkele uren krijgt hij verbinding met
Peace Mountain. „Deel ze mede", zegt Prudon, „dat wij nu naar
de aardbaan terugkeren en dat ik spoedig mededelingen zal
doen over de ontdekkingsreis, die we zojuist hebben beëindigd".
En voor zichzelf laat hij er op volgen: „Nou, als ze op de aarde
wisten, wat ik nu weet zouden de kranten te klein zijn om dit
wonderlijke avontuur te beschrijven".
Clark zullen opgeven, maar
dat de twee landen zijn over
eengekomen om het contract
voor de marinehaven Subic
Bay met tien jaar te verlengen.
Het contract voor Clark loopt
af op 16 september, maar
eerder was al overeengeko
men de werkelijke ontruiming
pas twaalf maanden later te la
ten plaatshebben om de basis
te repareren en om voor een
ordentelijke aftocht van de
Amerikaanse militairen te zor
gen. Zowel Clark als Subic
Bay werd vorige maand zwaar
beschadigd door de uitbarsting
van de vulkaan Pinatubo, die
16 kilometer ten westen van
Clark ligt.
VN-INSPECTIE:
BAGHDAD „Irak schijnt nu wanhopig pogingen te doen aan
alles te voldoen waarom wii vragen. Zij hebben ons alles laten
zien waarvan wij afwisten'. Poogde Baghdad eerst bewijzen
voor een geheim programma voor de verrijking van uranium te
verhullen, sinds maandag is een stroom van gegevens losgeko
men, zo is gisteren vernomen uit bronnen bij het VN-inspectie-
team in het land.
Het hoofd van het team, Dimitri Perricos, wilde niet zeggen of
de kans op een Amerikaanse militaire aanval op Irak nu kleiner
is geworden. Perricos zei voorzichtig te willen blijven over de
vraag of Irak nu alles heeft geopenbaard over zijn nucleaire pro
gramma's. „Wij weten niet wat zij verder nog kunnen hebben
buiten wat zij hebben aangemeld. Er is geen enkele methode om
daar achter te komen".
Bolivia: geen
uitlevering
drugshandelaren
LA PAZ Boliviaanse drugs
handelaren die zich binnen
120 dagen aangeven bij de au
toriteiten zullen niet worden
uitgeleverd aan de Verenigde
Staten, maar door een Bolivi
aanse rechtbank worden be
recht. Volgens de minister van
binnenlandse zaken, Carlos
Saavedra, zal president Jaime
Paz Zamora in de komende
week een decreet in die zin
uitvaardigen.
