Is
Lech Walesa graaft
strijdbijl weer op
Niemand moet op
het Velperplein zijnc
Lawine blokkeert B
van president Bush
zijn acceptabel
Suriname
Assad: voorstellen
NDP is te
laat met
presidents
kandidaat
Toeristen ontvoerd, verkracht en bero
&ad*teouwnt BINNENLAND I BUITENLAND
MAANDAG 15 JULI 1
Zat lef en middernacht naar
dunt Kcrnhcm $aan om Utel
te loeken en praatje mee
te matten
DAMASCUS De Syri
sche president Assad vindt
de voorstellen van Was
hington voor een vredes
conferentie in het Mid
den-Oosten acceptabel.
Dat heeft het Syrische
persbureau ANA gisteren
gemeld. De kans dat er
een conferentie komt lijkt
hierdoor toegenomen.
Assad geeft zijn antwoord in
een brief aan de Amerikaanse
president George Bush. In de
brief prijst Assad de manier
waarop Bush en minister van
buitenlandse zaken Baker de
problemen aanpakken die een
conferentie in de weg staan.
Assad noemt de voorstellen
van Bush positief en welover
wogen en een „acceptabele ba
sis voor een uitgebreide oplos
sing en een vredesproces in de
regio". Syrië komt tot die con
clusie omdat de plannen van
het Witte Huis berusten op de
resoluties 242 en 338 van de
VN-Veiligheidsraad, waarin
Israël wordt opgeroepen af
stand te doen van de Arabi
sche gebieden die tijdens de
Zesdaagse Oorlog in 1967 wer
den bezet. Bush zou daarmee
een rol van de VN bij een con
ferentie erkennen, waar Syrië
zich altijd voor heeft uitge-
De Syrische president Assad.
foto: ap
sproken, maar waar Israël fel
tegenstander van is.
Baker reisde na de Golfoorlog
vier keer naar het Midden-
Oosten, maar kon geen door
braak bereiken. Als Assad
geen onoverkomelijke voor
waarden in zijn brief heeft ge
steld, staat Baker nu voor de
taak om Israël over de streep
te trekken.
SUSKE EN WISKE
HET WITTE WIEF
(c) Standaard Ultgeverlj/Wavery Productions
Kort geding staat tegen
bewoners van Lunetten
DEN HAAG De staat spant een kort geding
aan tegen de bewoners van het Molukse woon
oord Lunetten die weigeren een huurcontract
te ondertekenen. Het gaat om huurcontracten
van de in het woonoord te renoveren wonin
gen. De ministerraad heeft hiertoe in de nacht
van zaterdag op zondag besloten. Bewoners die
het huurcontract hebben getekend of alsnog te
kenen, krijgen voor de periode van renovatie
een wisselwoning aangeboden. Een aanzienlijk
deel van de bewoners van het woonoord heeft
geweigerd het aangeboden renovatiecontract te
ondertekenen, een meerderheid (62 procent)
heeft dat echter wel gedaan. De bewoners van
het Molukse woonoord Lunetten in Vught die
weigeren het huurcontract te ondertekenen
wachten af wat er nu verder gaat gebeuren.
Idoor
STEVO AKKERMAN
WARSCHAU Nadat de
electriciën Lech Walesa
eind vorig jaar met loze
beloften („Ik maak jullie
allemaal rijk") en discuta
bele sentimenten („Ik ben
een zuivere Pool") de pre
sidentsverkiezingen in Po
len wist te winnen, hield
menigeen zijn hart vast.
Wat zou er overblijven van de
broze democratie nu er een
president in het zadel zat die
had aangekondigde de bijl te
zullen hanteren en liet weten
veel heil te zien in het regeren
per decreet?
Vooral de intellectuele dissi
denten van het eerste uur. ooit
de medestrijders van Walesa,
vreesden het ergste. Hun voor
man Tadeusz Mazowiecki was
smadelijk verslagen, Het vak
verbond Solidariteit lag aan
stukken, verbittering en wrok
waren in de plaats gekomen
van vriendschap en trouw
Maar geheel tegen de ver
wachting in ontpopte Walesa
zich in het eerste half jaar van
zijn functioneren als een keu
rige president. Hij reist veel
naar het buitenland om steun
voor het armlastige Polen te
vergaren en bemoeit zich niet
al te veel met de binnenlandse
politiek. De waarschuwingen
voor de 'dictatuur van Lech'
leken onterecht te zijn ge
weest; eerder het produkt van
onverwerkt verkiezingsverlies
dan van oprechte bezorgdheid.
Maar inmiddels zijn de kaar
ten anders komen te liggen.
Walesa heeft de bijl weer te
voorschijn gehaald en alles
wijst erop dat Polen een her
haling te wachten staat van de
onverkwikkelijke verkiezings
strijd van eind 1990.
Toen ging het Walesa erom
generaal Jaruzelski als staats
hoofd te wippen, nu wil hij zo
snel en compleet mogelijk het
parlement vervangen. Dat is,
als gevolg van.de ronde-tafel
besprekingen van 1989, nog
steeds niet naar evenredigheid
samengesteld; de communisten
(of wat er van hen over is)
hebben een volstrekt onrecht
vaardige meerderheid. Zo
goed als iedereen in Polen is
het erover eens dat daar ver
andering in moet komen.
Maar in plaats van voort te
bouwen op die consensus kiest
Walesa ervoor het conflict aan
te gaan en tegenstellingen te
verscherpen. Waar het hem
uiteindelijk om gaat, is niet de
afrekening met het communis
tische verleden, maar de ver
groting van zijn eigen macht.
En het zijn niet de resterende
communisten die hem daarbij
in de weg staan, maar parle
mentariërs van diverse plui
mage, door Walesa meestal
aangeduid als intellectuelen.
Verleden jaar was hij gefrus
treerd omdat hij functieloos
was gebleven in het nieuwe
Polen. Toen koos hij Jaruzels
ki als zijn doelwit, om via dat
gewillige slachtoffer de rege
ring van Mazowiecki ten val
te brengen. Nu is hij gefrus
treerd omdat hij als president
afhankelijk is van de instem
ming van de volksvertegen
woordiging en kiest hij op
nieuw een gemakkelijk slacht
offer: de Sejm, het achterhaal
de parlement.
Door de bevolking daar tegen
op te zetten, verschaft hij zich
een basis voor uitbreiding van
zijn macht. De president doet
het op zijn eigen, briljante wij
ze. Hij maakt de onvrede van
de bevolking (die heel wat te
klagen heeft) tot de zijne en
wijst de beschuldigende vinger
in de richting van het parle
ment: die houdt alle besluit
vorming tegen omdat de com
munisten er nog steeds de
dienst uitmaken. Ja, er zitten
ook wel anderen, leden van
Solidariteit zelfs, maar dat zijn
intellectuelen en dus ook een
soort communisten.
Tijdens massabijeenkomsten in
zijn thuisbasis Gdansk be
schimpt Walesa, die bij zijn
aantreden een president van
alle Polen te willen zijn, de
Sejm en noemt hij zijn tegen
standers bij naam: Gemerek,
Michnik en Kuron. Hij creëert
eenzelfde oorlogssfeer als eind
1990 en haalt daarmee het
deksel van de put van allerlei
vuiligheid. Tyminski heeft
zich alweer gemeld, met anti
semitische leuzen en al. Het
partijkantoor van de Democra
tische Unie van Mozowiecki is
gemolesteerd. Stakers in Kato
wice eisen dat de huidige rege
ring voor een tribunaal ge
bracht wordt.
Waar anderen in verwarring
raken door dit soort toestan-'
den, raakt Walesa juist in zijn
element. Nog steeds is zijn
gevecht om de kieswet niet
ten einde, dat om de grondwet
(waarin de bevoegdheden van
de president zullen worden
vastgelegd) moet nog begin-
De Poolse president Lech Wali
nen. Walesa is vastbesloten die
slag te winnen. Als hij erin
slaagt zijn politieke tegenstan
ders in diskrediet te brengen
en zijn getrouwen aan de over
winning in de parlementsver-
foto: ap
kiezingen te helpen, kan hij
eindelijk het presidentiële
bewind gaan voeren dat hem
al zo lang voor ogen staat: „Ik
ken de problemen, ik zie ze en
ik los ze op".
ARNHEM In de binnen
stad van Arnhem kun je bij
zondere winkeltjes ontdek
ken, ronddwalen in steegjes
en straatjes die uitkomen op
gezellige pleintjes vol terras
sen, uitblazen in parkjes en
wegdromen aan de Rijnkade.
Maar niet (meer) in de Steen
straat, de Ketelstraat en op
het Velperplein.
Het treinstation Velperpoort
hoort niet in de Steenstraat.
Velperpoort is modern met
rood en geel. De Steenstraat
heerlijk oubollig met schoen
lappers, sigarenmagazijnen,
banketbakkers die 'Grote
Arnhemse Meisjes' verkopen,
stoffen winkels en hotel/café/
restaurant Le Metropole. De
naam deugt niet, maar het
interieur is op en top Steen
straat. Met hoogpolige 'perzi-
sche' tapijtjes, kroonlampjes,
halflange vitrage met kant
aan de onderzijde, stoelen be
kleed met velours, een groot
biljart en een mist van rook.
De eigenaar schenkt jenever
en heeft eigenlijk helemaal
geen tijd voor journalisten.
„Wij zijn vanaf 1922 hotel ge
weest, maar sinds vijf jaar
niet meer. Het bord aan de
gevel? Dat gaat er af als we
de gevel opknappen".
Le Metropole was het laatste
hotel in het Arnhem van Mo
nopoly. Nu liggen de hotels
aan de Rijnkade, rond het
station en in de landelijke
omgeving van Arnhem rich
ting Park Hoge Veluwe, en
verpozen de gasten zich op
de Korenmarkt, het Willems
plein en het Jansplein. Maar
vroeger...
„Vroeger was de wijk achter
de Steenstraat dé elitebuurt.
Pas daarna kwam Sonsbeek.
Maar alles is weggebombar
deerd. Nu zitten er achttien
kamertjes in zo'n pand", weet
de eigenaar van Le Metropo
le. Hij stelt zich tevreden met
het verleden en heeft niet
meer de behoefte om 'erbij te
horen'. D. Botterman van Si
garenmagazijn Botterman
evenmin. Hij wordt een beet
je moe van de acties van win
keliers die van alles proberen
om bij het centrum te horen.
„De winkeliers zeggen dat de
Steenstraat centrum is omdat
ze het zo graag willen, maar
het is gewoon niet waar. Wij
hangen er een beetje bij, zijn
niet meer als een poot van
het centrum", aldus Botter
man.
De Steenstraat komt uit op
het Velperplein. Althans, dat
zegt J. Bek van de poffertjes
tent midden op het Velper
plein. Bijna nergens op het
plein is een straatnaambordje
te vinden. Maar dat geeft
niet. Niemand moet op het
Velperplein zijn. Iedereen is
er op doorreis. Geen verstan
dige belegging dus in het Mo-
nopolyspel.
Het Velperplein is één groot
verkeersplein, waar bijna al
het doorgaande verkeer sa
menkomt. Een grote rotonde,
maar niet één van dertien in
een dozijn. Rond het plein
snorren Trolleybussen, de
elektrische bussen waar Arn
hem zo trots op is, links ligt
het imposante concert- en
congresgebouw Musis Sa
crum en rechts herinnert een
stuk gazon aan vroeger tij
den. Toen er nog geen door
steek was tussen de Ji
nensingel en de Van
wijkstraat, en het
plein een groot veld
in het midden een
kiosk, waar harmonieert:
voeringen gaven. De
reklanken zouden nu
sen in het jagende geh
het verkeer.
Duur
Wie vanaf de Steenstr:
Velperplein recht_over om
komt uit in de
Een winkelstraat, die
vijfsprong uitmondt
Ketelstraat. Een nietszi
straatje vol kledingzak rjka
je in elke willekeurig
aantreft. Echte Arn t
middenstanders vind
niet of nauwelijks. Lui
zaken evenmin. Zij
de hoge huurprijzen
brengen. Met vijftien
tot tweeduizend guld
per m2 per jaar is
straat (in de Steenstra
len de middenstande
maximaal vierhonde
den) de duurste
Arnhem. „Zulke huu
kunnen alleen nog
opgebracht door de
handel met hoge wi
ges", verklaart een A
se beleggingsadviese
ketting van boetieks
Ketelstraat.
Op het spelbord had
blauw gekleurde
wat aandoenlijks.
kope belegging met
opbrengst. Arnhem
gewoon bij, de ogen
op kostbaar Rotter
Amsterdam. Maar in
lijkheid is de Ketelstr
van de duurste winke
van Nederland.
Voors interim
directeur ANP
DEN HAAG De voormalige
voorzitter van de directie van
de Nederlandse dagbladunie
(NDU), B.Q. Voors (52), gaat
tijdelijk leiding geven aan het
Algemeen Nederlands Persbu
reau (ANP), zo heeft de Raad
van Beheer van het persbu
reau vanmorgen bekendge
maakt. Voors is met ingang
van 16 augustus benoemd tot
interim-directeur. De benoe
ming - tot het einde van dit
jaar - komt nadat de Raad van
Beheer eind vorige maand het
besluit nam algemeen-direc
teur C.N.F. van Ditshuizen uit
zijn functie te ontheffen. Nog
deze maand start de Raad van
Beheer de werving voor de de
finitieve opvolging van Van
Ditshuizen.
WENEN De Brennerpas,
een van de belangrijkste weg
verbindingen in de Alpen, is
zaterdag na zwaar noodweer
door een lawine ten noorden
van Brixen (Zuid-Tirol) uren
lang geblokkeerd geweest. Pas
laat in de avond was de weg
weer in beide richtingen be
gaanbaar. Ook de secundaire
wegen en de treinrails werd
onder stenen en aarde bedol
ven. In grote delen van West-
Oostenrijk en Zuid-Tirol ont
stond een enorme verkeers
chaos en
In de regio
meter ten zuiden
ner, waren beide
en de omliggende
een lengte van 10
op sommige puni
drie meter hogi
steenmassa bedeki
tenrijkse Bondss
mark raakte een
toeristenbus bede
een lawine van
personen liepen
wondingen op.
Samenwerking Kerkrade en Duitse buurg<
Ook al ben je er nooit ge
weest. Bijna iedereen kent de
Kalverstraat, de Coolsingel
of de Barteljorisstraat. Want
bijna iedereen heeft wel eens
Monopoly gespeeld, heeft thuis in de huiskamer mach
tige imperiums opgebouwd en zien instorten. Maar hoe
ziet de Leidsestraat er nu eigenlijk uitEn is de Ketel
straat echt zo knullig als de plaats op het spelbord sug
gereertEen rondje Monopoly.
PARAMARIBO In Su
riname heeft de aan het
leger gelieerde Nationale
Democratische Partij NDP
Jules Wijdenbosch voor
gesteld als presidentskan
didaat.
Als kandidaat voor het vice-
presidentschap heeft de NDP
minister Pierre van Muiier
voorgedragen. De Nationale
Assemblée zal volgens parle
mentsvoorzitter Lachmon
morgen beslissen of de kandi
datuur van beiden ontvanke
lijk is. De wet schrijft voor dat
de kandidaatstelling uiterlijk
drie dagen voor de verkiezing
bekend moet zijn. Feitelijk ge
schiedde de indiening te laat.
Want de verkiezingen staan
voor morgen op de agenda.
Wijdenbosch, voorzitter van
de NDP, is momenteel vice-
president in het kabinet dat na
de staatsgreep van december
aan de macht kwam. Van Mu
iier is minister van onderwijs
en volksontwikkeling.
foto: anp
aan de Nederlandse zaakgelas
tigde Körner.
Het is niet bekend om welke
hulp Wijdenbosch exact vroeg.
Vrijdag heeft Wijdenbosch al
internationale ondersteuning
gevraagd, onder meer bij de
VS, die volgens hem zou kun
nen bestaan uit meer man
kracht en financiële middelen.
Het Velperplein in Arnhem. Rechts op de voorgrond de poffertjestent van J. Bek. he
foto: saoha
AMSTERDAM Een Au
stralisch paar is in de
nacht van vrijdag op za
terdag ontvoerd, seksueel
misbruikt en beroofd in
Amsterdam.
Donderdag arriveerden de
man (20) en de vrouw (19) in
KERKRADE De gemeente
raden van Kerkrade en van de
Duitse buurgemeente Herzo-
genrath hebben zaterdag tij
dens een vergadering besloten
de dubbelstad Eurode te stich
ten. Eerste actiepunt zal zijn
het verwijderen van een
muurtje dat de grens tussen
Minister Maij: Betuwelijn
binnen tien jaar klaar
Extremistisch komplot
in Turkije verijdeld
DEN HAAG Binnen tien jaar moet de Betuwe-
goederenspoorlijn, die de Rotterdamse haven met het
Duitse achterland verbindt, klaar zijn. Dit heeft mi
nister Maij-Weggen van Verkeer en Waterstaat za
terdag gezegd voor de Tros-microfoon. Volgens de
bewindsvrouw kunnen de eerste werkzaamheden
dank zij een versnelde tracé-procedure al in 1994 be
ginnen. De gesprekken met banken, verzekerings
maatschappijen en pensioenfondsen over de finan
ciering van de spoorlijn lopen goed, aldus de minis
ter. Ook de Duitse regering zou bereid zijn de lijn
vanaf de grens door te trekken naar het Ruhrgebied-
netwerk. Maij noemde het overigens een 'misver
stand' dat het particuliere Nederlandse bedrijfsleven
als medefinancier zou moeten optreden. „Wel ver
lang ik een duidelijke garantie dat men de lijn daad- Minister Maij-Weggen.
werkelijk gaat gebruiken". B f0t0. dijkstra
ISTANBUL De Turkse po
litie heeft dit weekeinde een
komplot verijdeld van de
links-extremistische organisa
tie Dev Sol. De groepering zou
volgende week aanslagen heb
ben willen plegen tijdens het
bezoek van de Amerikaanse
president Bush, aldus het
Turkse blad Hurriyet. Volgens
de krant zouden de plannen
zijn gevonden bij een inval in
vijf huizen in Istanbul. Hierbij
werden tijdens felle vuurge
vechten elf leden van Dev Sol
jedood en elf anderen gearres
teerd.
Vrijdag maakte de Assemblée
bekend dat de regeringscoali
tie het Nieuwe Front als presi
dentskandidaat Ronald Vene-
tiaan voordraagt. De oppositie
partij Democratisch Alterna
tief DA'91 droeg de voorzitter
van de rekenkamer Hans Pra-
de voor.
De president wordt met min
stens tweederde meerderheid
gekozen, de vice-president met
een gewone meerderheid.
Aanpak
Suriname heeft Nederland
steun gevraagd bij de aanpak
van de illegale drugshandel.
Het verzoek is dit weekeinde
gedaan in een diplomatieke
nota die door vice-president
Wijdenbosch is overhandigd
de hoofdstad voor een vakan
tie. Hun auto stond de bewuste
nacht geparkeerd op De Sin
gel. Nadat zij waren ingestapt
werd op het raam geklopt, aan
beide zijden van de auto stond
een man. Eén van hen was ge
wapend en dwong de toeristen
de deur te openen. Het paar
moest op de achterbank gaan
zitten. Beide mannen gingen
voorin zitten en reden naar
Amsterdam-Noord. De vrouw
moest uitstappen en werd door
een van de mannen verkracht
in het struikgewas. Man en
vrouw moesten zich vervol
gens uitkleden, het nabijgele
gen water in en hun hoofd on
der water houden. Het paar
maakte van deze gelegenheid
gebruik om weg te zwemmen.
Ze klommen over
wal bij de Ringw air
Automobilisten waar% d
de politie, die
slachtoffers ontfermc
litie noemt het een
lijke zaak. Van de
zij geen enkel
auto van de
niet teruggevonden.
Duitsland en Nei
geeft en een reco:
de straat die beid
scheidt. Op deze s
zich tijdens de
rellen voorgedaai
meenten gaan verfc
menlijk informatie- (j
tie-activiteiten ontpW
De presidentskandidaat van de NDP, Jules Wijdenbosch.
