jEindelijk
Radkracht
toond"
[ibbers: iedereen stapje terug
CNV en FNV
woedend over
korten duur wao
BINNENLAND
Meer agenten voor
aanpak zware misdaad
Eerste zelfmoordproces bij rechtbank
De vorm van
de vent
MAANDAG 15 JULI 1991
(Vervolg van de voorpagina)
DEN HAAG De vak
centrales FNV en CNV
bestrijden dat het kabinet
de wao en ziektewetpro
blemen bij de wortel aan
pakt. „Kennelijk is geko
zen voor de lijn van harde
bezuinigingen", zo luidde
de eerste reactie van de
bonden.
am vrouw op
■dzee gevonden
JGEN Op de Noordzee
den van Vlieland is gister-
het stoffelijk overschot van
u\v gevonden Volgens de
tie te water in Harlingen is
aam nog niet geidentifi-
)e leeftijd van de vrouw
schat op 40 tot 45 jaar. Aan
van de inscriptie van haar
ig vermoedt de waterpoli-
1 de Nederlandse nationali
st Het drijvende lichaam
tdekt door een vrachtschip
en de kustwacht alarmeer-
i ichaam is geborgen door de
boot Jan van Engelenburg
ichelling en is in Harlingen
gebracht.
Vijf tijdens zeiltocht
ontsnapte meisjes terecht
LEEUWARDEN De vijf meisjes uit de Almelose inrich
ting Huize Alexandra die vorige week woensdag ontsnap
ten tijdens een zeiltocht over het wad zijn inmiddels alle
maal terecht. De meisjes ontkwamen woensdag aan hun be
geleiders door met een visser mee naar de wal te varen. Pas
de volgende dag werd ontdekt op wat voor wijze ze waren
verdwenen. Tot die tijd was de Waddenzee met inzet van
groot materieel afgespeurd. Nadat een tweetal zich donder
dagavond zelf bij de politie had gemeld, kon in de nacht
van vrijdag op zaterdag een derde meisje worden aanhou
den. Zij bleek ondergedoken te zijn bij een 22-jarige kennis
waar ze zo'n ruzie mee kreeg dat ze met een honkbalknup
pel diens meubilair bewerkte. Agenten die bij de ruzie ge
roepen werden ontdekten zo dat zij werd gezocht. In Leeu
warden zijn zondagochtend na een tip de laatste twee meis
jes aangehouden. Zij waren ondergedoken bij een kennis.
Man gedood door
omvallende muur
GOIRLE Bij werkzaamhe
den in zijn tuin is de 26-jarige
J. Posthumus uit Goirle zater
dagavond zo ernstig gewond
geraakt dat hij later in het
Sint-Elisabethziekenhuis in
Tilburg is overleden. Samen
met een kennis probeerde de
man een 2000 kilo wegende
betonnen muur te verplaatsen.
Tijdens dit werk kantelde de
muur en kwam op het slacht
offer terecht. Brandweer, am
bulancedienst en politie slaag
den er in de beknelde man te
bevrijden, maar enkele uren
later bezweek hij aan zijn ver
wondingen.
ROTTERDAM De politiekorpsen van Amsterdam, Rotterdam
en Den Haag willen binnen een jaar het aantal politiemensen,
dat nu wordt ingezet voor de strijd tegen de zware criminaliteit,
verdubbelen.
Van de meer dan 8.000 agenten bij de drie korpsen houdt twee
procent zich bezig met de bestrijding van zware criminaliteit.
Als de plannen doorgaan, wordt dat vijf procent.
Dit zijn de korpschefs van de grote drie overeengekomen tijdens
overleg eind juni met het departement van justitie, het Open
baar Ministerie en de CRI. Volgens een woordvoerder van het
ministerie wordt door de betrokken partijen over een jaar beslist
over de precieze uitvoering van de plannen. Om de georgani
seerde misdaad daadkrachtig te bestrijden, moet justitie zorgen
voor een centraal informatiepunt, waar alle politiekorpsen hun
gegevens kunnen opslaan en opvragen.
Onderzoek naar
onveiligheid
politiepistolen
DORDRECHT Politiepisto
len kunnen bij een val op de
grond spontaan afgaan. De be
wapeningscommissie van het
ministerie van justitie advi
seert dit najaar of het nodig is
de 45.000 in gebruik zijnde
Walthers P5 aan te passen.
Volgens de Intendance in
Apeldoorn, die wapens en kle
ding levert aan de Nederland
se politie, is tot nu toe tien
keer een politiepistool afge
gaan omdat het op de grond
viel. Niemand raakte hierbij
gewond, maar een ongeluk zit
in een klein hoekje. Op aan
dringen van de rijkspolitie
Dordrecht heeft Intendance
contact opgenomen met de le
verancier van de Walthers P5,
die de nieuwe pistolen heeft
aangepast. De politie heeft
daarentegen nog 45.000 'oude'
pistolen in gebruik.
HAKMAN TEVREDEN
;ei
Er was een tijd dat we niet wisten wat design
was. Dat we gewoon de colafles pakten zonder te
weten dat Raymond Loewy die ontworpen had.
Loewy een van Amerika 's beroemdste
ontwerpers slankte aan het eind van de jaren
dertig de wat wulpse oervorm af tot de fles die nu
in bijna elke koelkast staat.
Vormgeving speelt een grotere rol dan we denken.
Waarom pak ik nooit die ene pan uit de kast met
die kleine oortjes, maar wel die andereGewoon
omdat 'mijn'pan handiger is. praktischer. Dat
betekent dat er ooit een meneer of mevrouw is
geweest die aan de on t werperstaf el heeft
nagedacht over hoe je zo'n voorwerp naar de hand
van de gebruiker zet.
Afgelopen vier dagen is het North Sea Jazz
Festival gehouden. In het Haagse Congresgebouw
in een veelheid van zalen die er niet zijn neergezet
voor de gezelligheid. Dit jaar versierde de groep
Music Surrounded by Art (muziek omgeven door
kunst) via kunst en collages die zalen. Je hóeft hun
werk niet bewust te zien. maar het is wel één van
de facetten die bijdraagt aan de sfeer. In Italië
werd een van de beroemdste ontwerpers ter
wereld. Achile Castiglioni. gevraagd om een
snoerschakelaartje te ontwerpen. Een peperdure
man voor een dingetje van niks. De Italiaan
Giugiaro (ontwerper van de Volkswagen Golf en
de Fiat Panda) kreeg van een meelfabriek de
opdracht een van hun pasta's vorm te geven. Het
moest er leuk uitzien, maar belangrijk de
vorm moest zo zijn dat de 'sugo' (de saus) er goed
aan bleef hangen. Een zak pasta koop je voor
anderhalve gulden en er zitten een paar honderd
van die krullerige stukjes in. Ontworpen door een
gestudeerde meneer.
Esthetiek hand in hand met bruikbaarheid. Ik
denk er over na omdat u vandaag een 'andere'
krant in handen krijgt. Een met wat andere lijnen,
ander kleurgebruik, rasteers enzovoort. Kijkt u er
van op? Zegt u 'Is dat mijn krant'? Of accepteert u
het gewoon. Ikzelf vind het spannend. Ik weet
waarom ik de ene krant met die donderkoppen
minder snel in de hand neem dan die andere die
me helder en duidelijk vertelt wat er zich in de
wereld afspeelt.
Vormgeving is geen versiering, maar blikvanger
én wegwijzer: een kwestie van karakter. Uw krant
is een 'meneer' En natuurlijk gaat de vent boven
de vorm. het hart boven het jasje. We hopen dat
hart beter hoorbaar te maken
Met name de beperking van
de duur van de wao-uitkerin-
gen oorspronkelijk een
werkgeversvoorstel is de
vakbonden in het verkeerde
keelgat geschoten. Een CNV-
woordvoerder: „In het najaar
zullen we met name tegen dèt
besluit actie voeren". Ook
woordvoerders van organisa
ties van uitkeringsgerechtig
den toonden zich verbitterd
Positiever reageerden de in de
RCO verenigde werkgevers
organisaties en CDA-fractielei-
der Brinkman op het kabinets
besluit. Brinkman sprak van
een „moedig en verstandig"
pakket maatregelen. VNÖ-
voorzitter Rinnooy Kan en
NCW-voorzitter Ruding lieten
weten aangenaam verrast te
zijn. Wel zou het kabinet vol
gens de werkgeversvoorman-
nen later alsnog moeten be
sluiten ook de hoogte van de
WAO-uitkeringen te verlagen.
VVD en D66 hebben hun twij
fels of het kabinet de beoogde
bezuinigingen wél zal halen
VVD-kamerlid Linschoten
sprak zelfs van een „hoop
lucht" „De beoogde bezuini
ging van 4,4 miljard gulden
op zich al onvoldoende zal
bij lange na niet gehaald wor
den", voorspelde Linschoten.
De liberalen eisen een snelle
doorberekening van de plan
nen door het CPB. D66-ka-
merlid Atie Schimmel verzet
zich met name tegen de beper
king van de duur van de
WAO-uitkering. Groen Links
kamerlid Ina Brouwer conclu
deerde dat burgers met een
zwakke gezondheid voortaan
minder vakantie en minder
inkomen kunnen genieten.
„Als het kabinet dit overleeft
zegt het wel iets over de maat
schappelijke' gewenning aan
eigen risico's".
tel i
3- werkkamer van de CDA-fractieleider weer-
ite le afgelopen maanden bij tijd en wijle het nodi-
ongebulder. Het kabinet moest eindelijk eens
doorhakken, anders hoefde het niet zo nodig
/an het CDA, waarschuwde Elco Brinkman
lalen. Na een laatste schot voor de 1
'rijdag bergt de CDA-politicus zijn kogels en
chter weer op. Het kabinet, zo stelt hij vast, is
een verstandig, maar ook moedig geweest. „Ik
JV( iwekter met vakantie dan ik voor mogelijk had
?rs-i
'■i'kAG -
zelkoi
Is het toch nog
met de verbin-
iodssen PvdA en CDA.
ni( lider Brinkman, die
ormatie van 1989 als
<smakelaar' aan
>nd van het kabinet
toont zich voor
1 it pas écht tevreden
tij ïieuwe relatie,
id
achterover, zijn dun-
n krullen omhoog,
bmet is onmiskenbaar
/ai ui de besprekingen
:re iegroting voor 1992 en
flik van de wao en de
t tevoorschijn geko-
telt hij v^st. „Er is
:ht getoond. Moed
ligt nu een degelijk
nt voor een nieuwe
vjg. En wat nog belang-
het kabinet heeft w
,nspt men het hoofddoel
coalitie hervor-
iatregelen op het ter-
in de sociale zeker-
>niet schuwt"
Hoe anders beoordeelde
Brinkman de afgelopen jaren
het kabinetsbeleid. De CDA-
fractieleider keurde vorig jaar
de begroting voor 1991 slechts
„onder voorbehoud" goed. Hij
keek ook wat zuinig nadat het
kabinet februari dit jaar de
Tussenbalans-operatie had af
gerond. Tenslotte dreigde
Brinkman met niets minder
dan een kabinetscrisis als de
ministerraad zijn tanden niet
zou zetten in de terugdringing
van het aantal zieken en ar
beidsongeschikten.
Heeft u nu alle reserves laten
varen?
„Nou, ik ga in elk geval opge
wekter met vakantie dan ik
een paar maanden geleden nog
voor mogelijk had gehouden.
Ik vind het verstandig en ook
moedig dat het kabinet nu
stappen heeft gezet, want het
feit dat er maandelijks duizen
den arbeidsongeschikten bij
komen is niet alleen slecht
voor de werkgelegenheid en
de koopkracht, maar het is te
vens sociaal onaanvaardbaar.
Ik ben bijzonder blij dat ook
CDA-fractieleider Brinkman: ,,lk ga opgewekter met vakantie dan ik voor mogelijk had gehouden'
vice-premier Wim Kok de
maatregelen die worden voor
gesteld sociaal verdedigbaar
heeft genoemd".
De vakbeweging denkt daar in
elk geval anders over. Als het
aan CNV en FNV ligt wordt
het dit najaar oorlog.
„Ik hoor inderdaad oorlogs
zuchtige taal van de kant van
de vakbeweging, maar ik hoop
dat zij hun verzet uiteindelijk
toch zullen laten varen. Werk
gevers en werknemers staan
immers beide voor de taak de
beslissingen die het kabinet
heeft genomen, uit te voeren.
Daarbij worden ze ze ieder op
hun eigen verantwoordelijk
heid aangesproken".
Als de sociale partners niet
meewerken komt er dus niets
van de kabinetsplannen te
recht?
„Nou, dat is me een iets te
simpele voorstelling van za
ken. Om te beginnen komt er
een aantal wetswijzigingen en
de wet geldt voor iedereen in
dit land. In de tweede plaats is
het uiteindelijk in het belang
van werkgevers én werkne
mers om mee te werken, want
minder arbeidsongeschiktheid
en minder ziekteverzuim leidt
uiteindelijk tot lagere perso
neelskosten en lagere
premies".
De PvdA gaat intussen moei
lijke tijden tegemoet. Een
hooglopend conflict met de
vakbeweging zal de sociaal-de
mocraten geen goed doen.
„Kom kom, het is niet zo dat
het CDA nu lekker in een luie
stoel gaat zitten afwachten wat
er gebeurt, ongeveer zoals je
naar een oorlogsfilm kijkt. Wij
moeten zélf óók dat strijdperk
in en uitleggen dat het echt
nodig is. Ik heb geen vreugde
tranen dat de ene partij nu
wat meer lijdt dan de andere,
hoor! We staan nu beide voor
de zware klus om de sociale
partners en de mensen in het
land te overtuigen van de
noodzaak van deze maatrege
len".
In elk geval heeft de PvdA op
één belangrijk punt zijn zin
gekregen: de hoogte van de
uitkeringen wordt niet aange
tast.
Hier ziet Brinkman de zaken
toch wat genuanceerder. „Ach,
het is niet zo zwart-wit als
misschien lijkt. Zowel maatre
gelen op het terrein van de
hoogte als betreffende de duur
van de uitkeringen, hebben
natuurlijk inkomenseffecten.
Je kunt niet zeggen dat bij dit
pakket de uitkeringen voor ie
dereen even hoog blijven,
want na verloop van tijd val
len de uitkeringsgerechtigden
toch terug op een lager niveau.
FOTO: CEES VERKERK
Hoofdpunt is dat het kabinet
ervoor gekozen heeft de ww
en wao-regelingen meer op el
kaar te laten lijken".
De 'aanstellers' en 'simulanten'
waar u eerder over heeft ge
sproken zullen minder snel
misbruik van de ziektewet en
wao kunnen maken
Brinkman: „Het kabinet is niet
botweg aan het bezuinigen ge
slagen. Deze maatregelen zul
len er inderdaad toe leiden dat
gedragsveranderingen optre
den. Zowel werkgevers als
werknemers zullen sneller
gaan berekenen wat één en
ander hen kost. Er zullen ook
eerder op individueel niveau
gesprekken gevoerd worden
over herplaatsing en dat soort
zaken. Voor wie écht ziek zijn
en écht niet meer verder kan
werken, biedt de nieuwe wao
en ziektewet tenslotte een vol
doende vangnet".
(AAG Kreukelig
fmoeid zaten Lub-
yal Kok erbij, zondag-
vroeg in het pers-
In Nieuwspoort, na
Hdvan een marathon-
Kering in het kabi--
aar hun boodschap
gesteven als een
iboordje.
jaar wordt het jaar
'jbsolute soberheid, zet-
irse)eide bewindslieden in
.lal uiteen. Voor één
a' iet het principe gelden:
iven inkomen,
schetste, de slaap uit
1 wrijvend, in grote lij-
geblorgelijke toestand van
rs^conomie. „De inflatie
^JJloosheid lopen op. Het
(cipactieven neemt toe,
liedruk dreigt te stij-
glJarom wil het kabinet
(Aijaan doen om het eco-
ring draagvlak van ons
.^versterken en de ont-
Beijjg van de werkgele-
ruimer kans te ge-
v«fger inkomensbeleid
p aanpak van de 'uit-
pr wao en ziektewet,
let recept dat diep in
de nacht uiteindelijk in de
Trèveszaal .werd opgetekend.
Lubbers en Kok lieten er geen
misverstand over bestaan dat
ambtenaren en uitkeringsge
rechtigden niet op verbetering
laat staan behoud van
hun koopkracht kunnen reke
nen.
De premier: „Men moet in de
collectieve sector volgend jaar
rekening houden met koop
krachtverlies. Maar als dat zo
is, dan is dat toch niet het
grootste drama? Ons doel is
niet koopkrachtbehoud, maar
werkgelegenheid. Déér zetten
we op in". Kok: „Ook de
maatregelen in de ziektewet
en wao zijn er op gericht om
via reïntegratie en preventie
die mensen aan de slag te krij
gen die tot het verrichten van
zinvol werk in staat zijn".
Koppeling
Een besluit over de koppeling
tussen lonen en uitkeringen
heeft het kabinet ondanks alle
onheilstijdingen van de Cen
traal Economische Commissie
(CEC) en het Centraal Planbu
reau (CPB) voor zich uitge
schoven tot eind augustus.
Lubbers toonde zich niettemin
bijzonder somber over de kans
dat de uitkeringen de loonont
wikkeling in het bedrijfsleven
naadloos zullen kunnen vol
gen. „We zitten nu aan de ver
keerde kant van de streep en
daar gaat uiteraard een flinke
dreiging vanuit. We geven de
moed niet op, maar er is wel
een ernstige kans dat 't vol
gend jaar zover komt dat we
moeten ontkoppelen".
Hoewel een besluit tot ontkop
peling nog niet formeel is ge
nomen, heeft minister Kok in
zijn begroting voor volgend
jaar wel al een bepaald bedrag
moeten reserveren voor de
uitbetaling van uitkeringen en
ambtenarensalarissen. Lubbers
en de vice-premier waakten
ervoor harde cijfers te geven,
aangezien daar betrekkelijk
eenvoudig uit zou kunnen
worden afgeleid met welk per
centage deze inkomens maxi
maal mogen stijgen. Maar, zo
liet de premier doorscheme
ren, de gereserveerde bedra
gen zijn aan de krappe kant.
De ambtenarenbonden hoeven
dus bij de komende cao-onder
handelingen niet te rekenen
op een flinke zak met geld.
Onrust
De verontwaardiging die de
kabinetsmaatregelen hebben
veroorzaakt bij de vakcentra
les FNV en CNV zou nog wel
eens iel kunnen afsteken bij
de woede van de ambtenaren
bonden als alle maatregelen
(lonen, inkrimping aantal ba
nen, gedwongen overplaatsin
gen) op het terrein van het
overheidspersoneel bekend
worden. Vice-premier Kok,
zélf oud-vakbondsman, zette
zich alvast schrap. „Ik lig niet
in oorlog met de vakbeweging.
Ik hoop dat we de discussie
met elkaar kunnen voeren en
dat men niet onnodig al op
voorhand allerlei krachtter
men gaat gebruiken. Want we
moeten toch wat dóen in dit
land".
Een sober en hard beleid, de
samenleving zal er aan moeten
werken en het kabinet heeft
nog heel wat missiewerk te
verrichten, concludeerden
Lubbers en Kok eensgezind.
Maar echt zwaarmoedig was
Lubbers er in elk geval niet
van geworden. Enkele uren na
de moeizame persconferentie
genoot hij met zijn vrouw Ria
in de Rotterdamse Ahoy' al
weer van de vollybalwedstrijd
Nederland/Cuba. Bij elke Ne
derlandse score ging het echt-
paar-Lubbers opgeruimd met
de handjes in de lucht, aldus
hun eigen steentje bijdragend
aan de 'wave'. Nog voor de
wedstrijd was afgelopen ver
trok Lubbers naar Londen
waar vandaag de economische
topontmoeting van de zeven
rijkste industrielanden is be
gonnen. Als voorzitter van de
EG had Lubbers daar vanmor
gen een gesprek met president
Bush.
Lubbers en Kok ztten gisterochtend vroeg uiteen dat 1992 het jaar van de absolute soberheid
wordt.
FOTO: ANP
AMSTERDAM De Am
sterdamse rechtbank
buigt zich op morgen over
een voor de Nederlandse
rechtspraak unieke zaak:
het aanzetten tot zelf
moord. Hoofdrolspeler is
een 32-jarige man. Hij
wordt ervan verdacht zijn
vrouw zodanig geestelijk
en lichamelijk te hebben
mishandeld, dat zij een
einde maakte aan haar le
ven.
Het is in Nederland de eerste
keer dat een dergelijk misdrijf
behandeld wordt. De verdach
te is vorig jaar al voor de rech
ters verschenen, maar de zaak
werd terugverwezen naar de
rechter-commissaris. De recht
bank had meer informatie no
dig over de persoonlijkheid
van de man en de manier
waarop de vrouw een einde
aan haar leven had gemaakt.
De vrouw beroofde zich op 16
april 1988 van het leven door
azijnzuur te drinken. Ze kreeg
een maagperforatie en een
buikvliesontsteking waaraan
zij twee dagen later in het zie
kenhuis bezweek.
Van vele zelfmoordgevallen
hoort justitie nooit iets. In deze
zaak echter deed de familie
van het slachtoffer aangifte
van de omstandigheden waar
onder de vrouw tot haar daad
kwam. Het Openbaar Ministe
rie besloot toen de man te ver
volgen wegens het jarenlang
kleineren, vernederen, slaan
en schoppen waardoor de
vrouw een eind maakte aan
haar leven.
PER EN HOBBES
