Leidse Courant | 1991 | 12 juli 1991 | pagina 2

Lama heeft 'dubbel gevoel'
bij expositie over boeddhisme

Alle burgers hebben recht op onderwijs

COMMENTAAR

Vaticaan: trap niet ii

val imperialisme vair

voorbehoedmiddel^

£cidóc(3ou4a/nt

GEESTELIJK LEVEN/OPINIE

CcidócSomxvnt

VRIJDAG 12 JULI 1991 PA<

Amerikaanse kerken niet blij met
afschaffing sancties Zuid-Afrika

WASHINGTON In de Verenigde Staten hebben lei
ders van christelijke en islamitische groeperingen in een
gezamenlijke verklaring het Amerikaanse besluit veroor
deeld om de sancties tegen Zuid-Afrika op te heffen. Het
is voor het eerst dat de Amerikaanse kerkelijke leiders
zich gezamenlijk hebben uitgesproken.

De Amerikaanse religieuze groeperingen vormden in de
VS de voorhoede in de strijd tegen de discriminerende
apartheidspolitiek in Zuid-Afrika. Ze verleenden morele
en financiële steun aan de anti-apartheidsstrijd via de
Zuidafrikaanse Raad van Kerken.

Volgens de kerkelijke leiders heeft Bush klakkeloos de
visie van de Zuidafrikaanse regering geaccepteerd over
het bereiken van de vijf voorwaarden die Washington
had gesteld voor opheffing van het handelsembargo,
waaronder het vrijlaten van alle zwarte politieke gevan
genen. Volgens het ANC in Zuid-Afrika is nog niet aan al
deze voorwaarden voldaan.

Met hoe minder ik
tevreden ben, hoe
meer ik heb

Marcel van de Velde

Reorganisatie bij Wereldraad Kerken

GENEVE De Wereldraad van Kerken in Genève heeft een
ingrijpende reorganisatie voorgesteld. De raad gaat zijn activitei
ten onderbrengen in vier afdelingen een meer dan voorheen
en hoopt daardoor effectiever en goedkoper te kunnen wer
ken.

Nieuw is de afdeling voor 'gerechtigheid, vrede en schepping'
eerder een onderdeel van de 'unit' 'Gerechtigheid en dienst'
Ook met andere programma's is geschoven, waardoor verder de
afdelingen 'Eenheid en vernieuwing', 'Zending, educatie en ge
tuigenis' en 'Delen en dienst' zijn ontstaan.

Het centraal comité van de Wereldraad zal zich in september
buigen over het voorstel dat verder voorziet in een belangrijke
rol voor het secretariaat-generaal. Tot zijn takenpakket behoren
onder meer financiën en organisatie en oecumenische en inter
religieuze betrekkingen.

Tijdens de algemene vergadering in Canberra (februari 1991)
bleek dat het aantal stafleden van de in financiële nood verke
rende Wereldraad moet worden teruggebracht van 340 tot 270
Komend jaar moet minstens 20 procent bezuinigd worden op
een begroting van ongeveer 60 miljoen gulden.

Hongaars parlement steunt

teruggave kerkgebouwen

BUDAPEST Het Hongaarse parle
ment heeft woensdag ingestemd met
de teruggave aan de kerken van ge
bouwen die sinds 1948 door de commu
nistische regering in beslag zijn geno
men. Een wetsvoorstel, dat de terugga
ve regelt en dat was ingediend door de
christen-democraten, werd aanvaard
met 194 tegen 95 stemmen bij 23 ont
houdingen. De tegenstemmers zaten
bij de liberale en socialistische (ex-
communistische) partijen.

Volgens de wet moeten binnen tien
jaar alle onroerende goederen die de
kerken en godsdienstige gemeenschap
pen op het moment van hun inbeslag
neming voor culturele, educatieve en
sociale doeleinden gebruikten voor
namelijk kloosters, scholen en zieken
huizen worden teruggegeven.

Gijsen laat
bezwaren tegen
deelneming aan
LPO varen

UTRECHT Bisschop
dr. J. Gijsen van Roer
mond heeft zijn bezwaren
tegen een afvaardiging
van de Pastorale Raad
(DPR) van zijn bisdom
naar het Landelijk Pasto
raal Overleg (LPO) laten
varen. Dat meldt '1-2-1',
het officiële orgaan van
de Nederlandse RK Kerk.

Of een delegatie van het bis
dom daadwerkelijk deelneemt,
is echter een zaak van de
DPR, heeft mgr. Gijsen in een
gesprek met dr. J. van Laar
hoven, voorzitter van de agen
dacommissie van het LPO,
meegedeeld.

Mgr. Gijsen en zijn hulpbis
schop A. Castermans zullen de
bijeenkomsten van het LPO
blijven mijden. Het is de be
doeling dat een van de vicaris
sen, aan wie bisschop Gijsen
vorig jaar het grootste deel
van zijn bevoegdheden als bis
schop heeft overgedragen, hen
zal vertegenwoordigen.
Het bisdom Roermond houdt
zich sinds 1984 afzijdig van het
LPO. In dat jaar liet mgr. Gij
sen weten deelneming „niet
opportuun" te vinden Bij de
zittingen na 1984 is telkens
weer gepleit voor deelneming
van het bisdom Roermond.
De veranderde houding van
bisschop Gijsen komt niet ge
heel als een verrassing. Kardi
naal Simonis meldde bij de
laatste LPO-zitting in maart
dit jaar dat bisschop Gijsen
zich „fundamenteel" bezon op
de kwestie. Vooral de goede
berichten van zijn collega's
over de sfeer en werking van
het LPO hadden de Roer-
mondse bisschop aan het den
ken gezet.

Van een afvaardiging uit het
bisdom Roermond kan pas op
zijn vroegst in 1993 sprake
zijn. Eerst moet het huidige
LPO over 'geloofsverdieping
in deze tijd' worden afgerond.
Dat zal waarschijnlijk eind
1992 het geval zijn. De bis
schoppen hebben besloten het
LPO daarna voort te zetten.

Acht Mei
Beweging krijgt
nul op rekest bij
Wereldraad

GENEVE De Wereldraad
van Kerken kan niet ingaan
op het verzoek van de Acht
Mei Beweging (AMB) om zijn
rooms-katholieke gespreks
partners ook buiten het Vati-
caan te zoeken. Dit heeft se
cretaris-generaal Emilio Ca
stro aan de vernieuwingsbe
weging laten weten.

„Ik weet dat voor vele rooms-
katholieke vrienden Rome en
het gezag van de paus ter dis
cussie staan. Maar wij als We
reldraad van Kerken moeten
werken met de kerken zoals
zij zijn. Wij moeten niet de
verdeeldheid binnen de ker
ken bevorderen", schrijft Ca
stro, die de spanning tussen
groeperingen in de RK Kerk
en de kerkelijke autoriteiten
een „interne aangelegenheid"
noemt.

De AMB had in Genève ge
protesteerd tegen de achter
stelling van vele bewegingen
die geen kerkelijke goedkeu
ring hebben. De Wereldraad
beschouwt de Vaticaanse raad
voor de eenheid onder christe
nen als zijn rk gesprekspart
ner. De RK Kerk is zelf geen
lid van de Wereldraad.
De AMB had gereageerd op
een oproep van de Ameri
kaanse theologe Rosemary
Ruether, die de kwestie bij
vernieuwingsbewegingen in
de Verenigde Staten, Engeland
en Nederland aanhangig heeft
gemaakt.

BEROEPINGEN

Nederlandse Hervormde Kerk

Beroepen door de generale synode
tot predikant voor buitengewone
werkzaamheden (studieleider aan de
Theologische Hogeschool vanwege
de Gereformeerde Bond te Ede) C.
den Boer te Bilthoven; te Katwijk aan
Zee W.J. Gorissen te Voorhuizen; te
Katwijk aan Zee Dr. E.S. Klein Kra
nenburg te Nijverdal. Toegelaten tot
de evangeliebediening B.J. Veldhorst,
H. Elconiusstraat 71, 3553 VB
Utrecht, tel. [phone]. Toegelaten
tot de evangeliebediening en beroep
baar A.R. van der Deijl, Livingstone-
laan 577, 3526 HL Utrecht, tel. 030-
871245; C.C.J. van der Dussen,
Bronsmos 10, 2914 AC Nieuwerkerk
aan den IJssel. tel. [phone],
M A F. Westermann, Vletweide 186,
3981 ZR Bunnik, tel. [phone].

TENTOONSTELLNG OVER RELIGIEUZE BELEVING

LEIDEN Een 'dubbel
gevoel'. Dat karakteriseert
het gemoed van de lama
(boeddhistische leider)
Dagy'ab Kyabgön Rinpo-
che bij de tentoonstelling
'Op weg. Religieuze bele
ving in Tibet, Korea en
Japan', die deze week
werd geoepend in het
Rijksmuseum voor Vol
kenkunde in Japan. De
lama, volgens zeggen een
reincarnatie van een zeer
belangrijke boeddhisti
sche leider, was betrok
ken bij die opening omdat
hij een Tibetaans ope
ningsritueel verrichtte.

Het 'dubbele gevoel' zit hem
erin dat er allerlei voorwer
pen, beelden en foto's zijn op
gesteld buiten de ruimte waar
ze horen, namelijk een kloos
ter of een andere gewijde
plaats. De museumbezoekers
komen al die dingen bekijken,
zegt de lama, zonder de beho
rende spirituele houding te
hebben waaruit al die voor
werpen en afbeeldingen voort
komen. Dat is jammer.

Aan de andere kant is de lama
blij dat de tentoonstelling er is.
Want dank zij al die voorwer
pen en foto's uit Tibet raken
veel mensen op de hoogte van
het religieuze leven van de Ti
betaanse boeddhisten en dat
feit kan alleen maar een bij
drage zijn aan het behoud van
dat religieuze leven. Zoals be
kend staat de Tibetaanse leef
wereld (godsdienst, cultuur
etc.) al ruim veertig jaar onder
zware Chinese druk. Sinds de
bezetting van Tibet in 1959
wordt stelselmatig geprobeerd
het Tibetaans-eigene te ver
nietigen; van brute vernielin
gen aan kloosters en heilig
dommen tot en met subtiele
machtsuitoefening. Ooit waren
er 6400 kloosters, nu zijn het
er nog slechts een stuk of
twintig...

Hoe meer mensen bekend zijn
met het unieke karakter van
de Tibetaanse, hoe groter de
kansen zijn om China te bewe
gen de Tibetaanse cultuur te
laten voortbestaan. Daarom is
de lama aan de andere kant
blij met de tentoonstelling in
Leiden.

zijn al die jaren goed bewaard
gebleven, beter dan de meeste
prenten uit die tijd die in Ja
pan zijn gebleven.

Materialistisch

De lama Dagyab zei desge
vraagd niet verbaasd te zijn
over de betrekkelijk grote be
langstelling van mensen in het
westen voor het (Tibetaans)
boeddhisme. De mens in het
westen, ook de christelijke
mens, is te eenzijdig materia
listisch ingesteld, vindt hij, en
de mensen merken nu dat
deze weg niet de juiste is. Een
voorbeeld van de materialisti-
sche samenleving vindt hij de
enorme keuze die mensen
hebben bij het kopen van din
gen. Een fototoestel bijvoor
beeld is er in vele tientallen,
wellicht honderden uitvoerin
gen te koop. Waarom toch?
Het gaat toch alleen maar om
het maken van een foto; dat
rechtvaardigt toch niet het
aanbod?

Het oudste deel van het Shalu-klooster, daterend uit 1040.

Klooster

Een interessant deel van de
tentoonstelling is gewijd aan
foto's van de Amerikaanse fo
tografe Brynn Bruijn (1943).
Ze maakte als eprste in de we
reld foto's in een klooster in
het zuiden van Tibet, het Sha
lu-klooster. In de elfde eeuw
werd het gebouw gesticht en
in de veertiende eeuw bereik
te de kloostergemeenschap
haar hoogtepunt: 3800 monni
ken. Nu is het aantal op twee
handen te tellen.

Het klooster is zo interessant
omdat grote delen in de oor
spronkelijke staat verkeert.
Bovendien is aan de goed be
waard gebleven fresco's goed
zichtbaar hoe het klooster
enerzijds kruispunt was van
diverse stromingen in het

boeddhisme (Noordindiase,
Nepalese en Chinese invloe
den) en hoe het klooster an
derzijds een centrum was met
een verstrekkende uitstraling.
In 1987 werden de opnamen
gemaakt; Brynn Bruijn maak
te deel uit van een expeditie
naar het klooster en via de be
middeling van onder andere
de Daila Lama kreeg het klei
ne gezelschap toegang tot het
kloostercomplex

De resultaten van het fotogra
feren zijn bijzonder impone
rend, temeer omdat een deel
van de opnamen op werkelijke
grootte zijn afgedrukt. Daar
door ontstaat een realistisch
beeld van delen van het kloos
ter. Dat effect wordt versterkt
door de aanwezigheid van al
lerlei voorwerpen uit het le-

FOTO: BRYNN BRUIJN

ven van Tibetanen. Voor een
flink deel zijn die stukken ei
gendom van het museum.

Veel eigen museumbezit ligt
ten grondslag aan de Japanse
afdeling van de expositie. De
grondlegger van het Leids mu
seum, de negentiende eeuwse
arts Von Siebold, verzamelde
tijdens zijn verblijf in Japan
onder meer veel prenten. Die
collectie kwam via een schen
king aan koning Willem I in
koninklijk bezit en vormde la
ter mede de basis van het
Rijksmuseum voor Volken
kunde. De samenstelling van
die collectie en de conditie is
zeer bijzonder, aldus drs. Roe
lof Munneke van het

Von Siebold was een systema
tisch verzamelaar en had ver
stand van zaken. De prenten

Het boeddhisme biedt een
evenwichtig samenspel van
het stoffelijke en het geestelij
ke, vindt hij. Mensen herken
nen dat en daarom staat het
boeddhisme in de belangstel
ling. Van boeddhistische zijde
is overigens absoluut geen
sprake van 'zendingsdrang'.
Iedereen die belangstelling
heeft, is hartelijk welkom,
maar bekeringsdrift is het
boeddhisme vreemd.

Het christendom is er niet ge
slaagd, aldus de lama, het
evenwicht tussen het stoffelij
ke en het geestelijke te vin
den; de christenen zijn doorge
slagen naar de materialistische
kant. „De problemen zitten
niet in de christelijke leer,
maar in de christenen Die zijn
niet in staat gebleken de bood
schap van Jezus in hun leven
evenwichtig werkzaam te la
ten zijn. Dat geldt zowel de
'gewone' christen als de hoog-
geplaatsten; van paus tot syno
devoorzitter". Meteen voegt hij
er bijna verontschuldigend
aan toe, „ook boeddhisten
komen niet altijd toe aan het
evenwicht zoals dat in het
boeddhisme wordt voorge
staan".

De expositie 'Op weg' Reli
gieuze beleving in Tibet, Ko
rea en Japan is tot en met 5
januari in het Rijksmuseum
voor Volkenkunde, Steen
straat 1 in Leiden. Tel.: 071-
211824.

Met de regelmaat van de
klok lijkt het onderwerp
terug te keren in de on-
derwijsdiscussies: de vraag
of de gemeente alle uitga
ven die zij doet voor de
exploitatie van het open
baar onderwijs, ook moet
blijven doorberekenen
naar het bijzonder onder
wijs. Of, te versimpeld; als
op een openbare school
een ruit sneuvelt, moet
dan de bijzondere school
het geld daarvoor ook
meteen uitbetaald krijgen.

De problematiek kwam on
langs in de Tweede Kamer
weer aan de orde, toen daar
werd gesproken over de enor
me tekorten waar staatssecre
taris Wallage mee te kampen
heeft waar het onder meer de
exploitatiekosten van het ba
sisonderwijs betreft. Het leek
me goed om eens enige aan
dacht te besteden aan de ach
tergrond van deze discussie.
Maar eerst de versimpeling
nog even recht gezet. Het
komt natuurlijk even vaak
voor dat op een bijzondere
school een ruit sneuvelt, ter
wijl die op de openbare school
heel bleef en er op de bijzon
dere school wel een reparatie
betaald moet worden. En ver
der: als die doorberekening de
staatssecretaris zoveel extra
kost zou hij ook nog eens kun
nen nagaan, waarom dat open
baar onderwijs toch altijd nog

zoveel duurder is dan het bij
zonder onderwijs...

Maar genoeg actualiteit. Ik wil
nu graag terug naar het verle
den, vooral om aan te geven
dat het hier om een zaak gaat
die heel wat fundamenteler is
dan menig korte-termijnden-
ker tegenwoordig lijkt te ne
men. Een stukje geschiedenis
dus.

Geschiedenis

Tot 1889 was het in ons land
zo, dat alleen het openbaar on
derwijs volledig door de over
heid werd betaald. Het bijzon
der onderwijs was dan wel
vrij, maar draaide ook zelf
voor alle kosten op.

In 1889 kwam de Schoolwet
van Mackay (de eerste A.R.-
premier van ons land) waar
door het bijzonder onderwijs
ongeveer een derde van de
kosten vergoed kreeg. Sommi
gen vonden dat aanvankelijk
wel goed zo, want de overheid
liet het bijzonder onderwijs
daarbij behoorlijk vrij. De
voorstanders van christelijk
onderwijs waren erg bang dat
meer subsidie een steeds ster
kere greep van de overheid op
dat onderwijs zou betekenen.
De tegenstanders van meer
subsidie voor het bijzonder on
derwijs vond men vooral in de
kring van de liberalen. Aan
vankelijk ook bij de socialis
ten, maar die veranderden van
mening na de bekende Gro
ninger Schoolmotie van 1902,
waarbij men, simpel gezegd,
„de christelijke arbeider zijn
eigen school niet wilde ont

houden." De vrije keus tussen
openbaar en bijzonder onder
wijs mocht niet door geldelijke
omstandigheden worden be
lemmerd.

Mede onder invloed van deze
ontwikkeling bij de SDAP en
met een opmerkelijke sterke
steun van hun leider Troelstra
(die een van de vooraanstaan
de leden van de desbetreffen
de staatscommissie was) is er
zo na jaren van schoolstrijd
een 2eer goed uitgekiend com
promis ontstaan. Dat destijds
met op één na algemene stem
men door de Tweede Kamer is
aanvaard. Een zeer brede con
sensus dus, van grote beteke
nis voor onze samenleving.
Ook nu nog. Men sprak te
recht van de Pacificatie.

Het een en ander werd in 1917
in de Grondwet vastgelegd.
Dezelfde formulering staat er
nog steeds in, nu in artikel 23,
en zij luidt: Het bijzonder alge
meen vormend onderwijs, dat
aan de bij de wet te stellen
voorwaarden voldoet, wordt
naar dezelfde maatstaf als het
openbaar onderwijs uit de
openbare kas bekostigd.

Gelijkstelling

„Naar dezelfde maatstaf", daar
gaat het om. Financiële gelijk
stelling wordt het ook ge
noemd. En dat is de basis van
die doorberekening waar dan
af en toe weer over wordt ge
discussieerd. Het gaat daarbij
om rechtsgelijkheid tussen
openbaar en bijzonder onder
wijs en het is dus meer dan
een stokpaardje van belangen
behartigers, zoals wel eens
wordt gesuggereerd.

Je zou ook kunnen zeggen: al
die ouders betalen belasting,
dus hebben ze recht op een
zelfde bedrag voor het onder
wijs aan hun kinderen. Men
wilde destijds het openbaar en
het bijzonder onderwijs gelijke
bestaans- en ontwikkelingsmo
gelijkheden geven, ter voorko
ming van „min zuivere con
currentie."

Als achtergrond werd daarbij
onder meer gezien:

1. Dat het de roeping van de
moderne staat is zorg te dra
gen voor de geestelijke ont
wikkeling van al zijn burgers.

2. dat het geven van onderwijs
vrij is.

Aan het tweede punt ontlenen
de burgers het recht om zelf
scholen op te richten (dat zijn
bijzondere scholen), die inge
volge de Grondwet worden
gesubsidieerd mits men aan
bepaalde voorwaarden vol
doet.

Als dat het geval is, dan zou
het een heel merkwaardige
zaak zijn wanneer zo'n over
heid daarna zou zeggen: wij
stellen voorwaarden, daar
moet je aan voldoen, daar zijn
wij ook verantwoordelijk voor,
(zie punt 1 hierboven) maar je
moet het voor een deel zelf
maar betalen. Wil of kun je
dat niet, dan moet je je kind
maar naar een openbare
school sturen. Dat zou een
schrijnende rechtsongelijkheid
betekenen.

Wanneer er dan toch af en toe
(vooral bij VVD en PvdA)
weer stemmen opgaan om die
rechts-gelijkheid te doorbre
ken, zou dan toch de achter
grond bij hen zijn: och, wat
maakt het uit, je kunt je kind
toch even goed naar een open
bare school sturen?

Zulk denken is: a. een misken
ning van de geestelijke dwang
die dat voor ouders zou kun
nen betekenen, dus een daad
van grote onverdraagzaam
heid, b. het miskennen van de
rechten van de ouders en c.
opzeggen van een jaren gele
den zo unaniem gesloten vrede
in onze samenleving.

Niemand die even los is van
de korte termijn en de enge
belangenbehartiging, zal dit
willen.

De botte bijl

WIE weieens een aflevering heeft gezien van De KI je
onvolprezen televisieprogramma van de VARA over
schil tussen de 'Haagse' en de 'werkelijke' werkelijkl
de richtlijn van de regering over een hardere aanjtir
onwillige werklozen met grote instemming hebben
Als het ligt aan minister De Vries en staatssecret;
Veld van sociale zaken en werkgelegenheid zal het v en
onmogelijk worden jarenlang werk te weigeren en ters
volledige sociale uitkering op te strijken en daarnaasèni
er wat bij te klussen. Uit De Kloof bleek dat met nanPlfr
grote steden velen hun 'beroep' maken van het v F*
zijn, als gevolg waarvan het bijvoorbeeld onmogelij
Amsterdamse werklozen ertoe te bewegen een baani
vaarden in de bloemenkassen van Aalsmeer. Terech
regering paal en perk wil stellen aan deze praktijke

MlNDER lof verdient het voornemen van de minip
staatssecretaris om het begrip 'passende arbeid' voor
zen zozeer te verruimen dat het vrijwel inhoudloos:
Als de arbeidsbureaus, bedrijfsverenigingen en socia^f
sten de richtlijn van De Vries en Ter Veld strikt gaan)
ren, zijn werklozen straks in feite vogelvrij, meent dpi
De vakcentrale heeft gelijk. Men moet zich eens voer''
wat het betekent voor een 50-jarige bouwkundige op
veau, die plotseling buiten zijn schuld zijn baan verl
uiteindelijk gedwongen te kunnen worden op een b
ongeschoold sjouwerswerk te verrichten of bollen g
pellen in Noord-Holland. Op dit punt zwaaien de be
windslieden van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
met de botte bijl. De FNV heeft alle gelijk van de we'ors
zij stelt dat ook werklozen individuen zijn en er dus
hebben als zodanig bejegend te worden. Bij het beoj,^
van een werkloze dient ook gekeken te worden
mands leeftijd en arbeidsverleden. In die opzet zulipns'
'beroepswerklozen' onmiddellijk door de mand valleier^

ird'

"de
>he

db

VATICAANSTAD De
president van de pauselij
ke raad voor het gezin, de
Colombiaanse kardinaal
Alfonso Lopez Trujillo,
heeft naar aanleiding van
de wereldbevolkingsdag
van de Verenigde Naties
gewaarschuwd voor over
drijving van het bevol
kingsvraagstuk.

Volgens de kardinaal is het
erg gemakkelijk de overbevol
king te overdrijven om zo
voorbehoedmiddelen, sterilisa
tie en abortus te rechtvaardi
gen. Dit 'imperialisme' moet
worden vervangen door een
echte economische ontwikke
ling en rechtvaardigheid voor
de gezinnen.

Lopez Trujillo herinnerde er
aan dat paus Johannes Paulus

ake

II in zijn sociale enc/de
heeft gehekeld. Volg
paus baseren deze canlaar
zich op zowel een mis
visie op het bevolking'1
stuk als een klimaat vae b
luut gebrek aan respei
de vrijheid om zelf te b)in(
van de betrokken oudeove
elir

De ouders worden volgin
pez Trujillo vaak onder £e(
aan ondraaglijke preircje
zich aan te passen
„nieuwe vormen van
drukking". De kardin;
geleek deze druk n
„chemische oorlog", om|
als bij zo'n oorlog he
van miljoenen onsc
mensen wordt vergiftil"!*
hoop dat de onheilsp
naar de paus luisterenjQj^
zien van hun profetieën
leen maar aanvallen op^
ven en tegen het gezin z<
rechtvaardigen". leic

Westerpers bv (behorende tot Sijthoff Pers bv).
Apothekersdijk 34, Leiden.

071 - 122 244.

071 - 134 941

Postbus 11, 2300 AA Leiden.

Uitgave;
Kantoor:
Telefoon:

Hoofdkantoor. Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.

Telefax 070 - 3906 717.

Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag

Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.

Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.

Chef-redacteur: G.-J. Onvlee.

>aai

jng

tijc

h n
ge
d
\V

t directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot.

4 046 Of 071 - 144 047): R. Kleijn (chi

n Herpen (chef). F. Buurn

leF;

i. (tel 071 - 144 049): I

Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van l
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs.

m

n

Iko

Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): K. van Wees (chef), G. Ansems, B. JansmeP^

H. Plët. 2

d ure

Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs P. van Velthoven.

Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis. S. Pieterse.

Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de Bruijn, W. Diekstra, L.Li"

B Hermans. J. Hofmeester, C. de Kier, H Nieuwmans, H Schneider.

«ev,

Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.

De Leidse Courant maakt v

- freelance-medewerkers er

- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst v
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten ir
en Belgie. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swier 3S i
M. van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef), j
leveld. D. Hofland. P. Koopman en D. van Rietschoten.

- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;

- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag),

drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs H. Botje (Tunis), A. Courant (Athd/ef 1
R Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heering
8 van Huët (Parijs). M. de Koninck (Washington). H. Kuitert (Nieuw Delf
F Lindenkamp (Sao Paulo). R. Simons (Londen), drs R. Vunderink (Mof
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgrfiér
F. Wljnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).

De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve hela

en publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Ven

ster: M. de Cocq.

08.30 tot 17.00 u

i 18.00 tot 19.00 uur, op z

25,70
76,60
294,30

>PI

'VSPf
pi

t/t?

lol 15.00 i

Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)

Bij automatische betaling:

per maand

per kwartaal

per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:

per kwartaal i a.eu i

per jaar 299,30 k

Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.

Advertenties yM

Informatie en tarieven over advertenties tel 071 - 122 244.

Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.

Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 390

Bankiers

AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050