Kamer wil meer
ontwikkelingshulp
Kok: extra ombuigingen nu niet verantwoof
Elektriciteit
uit Noorwegei
Spoorwegen stellen invoering van boord-waltarief uit
Onderzoek
vervuiling
Noordzee
Verkrachter moet
aidstest ondergaan
Minister zet zie
in voor meer e
veiliger fietsen
CDA-Kamerfractie
verdedigt gelijke
behandeling scholen
d,
BINNENLAND
Ccidóc Qowant
WOENSDAG 26 JUNI 1991 PAC JI'
UTRECHT De Neder
landse Spoorwegen stellen
invoering van het boord-
waltarief (een toeslag van
vijf gulden voor een in de
trein gekocht kaartje) uit
van oktober dit jaar tot ja
nuari 1992. In de tussen
liggende tijd gaan de NS
samen met de bonden be
kijken welke gevolgen het
tarief kan hebben op de
agressie onder reizigers en
hoe de verkoop van trein
kaartjes op de stations kan
worden verbeterd.
Dit heeft NS-directeur exploi
tatie ir. J. Schouten gisteren
toegezegd aan de vakbonden
tijdens het overleg over de
veiligheidsmaatregelen voor
het rijdend personeel. De Ver-
voersbond FNV en de FSV
zijn blij met deze toezegging.
NS en de bonden bereikten op
23 mei in beginsel overeen
stemming over onder meer het
aanstellen van vierhonderd
extra conducteurs, het tijdelijk
inzetten van particulier bevei
ligingspersoneel en het uitrus
ten van conducteurs met por
tofoons.
Invoering van het boord-wal
tarief zou volgens de vervoers-
bonden van FNV en CNV en
de FSV het gunstige effect van
de veiligheidsmaatregelen
kunnen verstoren. Reizigers
die in de trein voor een kaar
tje vijf gulden moeten bijbeta
len, zouden daarop agressief
kunnen reageren. Door de in
voering uit te stelden, denken
de NS meer te weten te komen
over eventuele agressie onder
reizigers. De Spoorwegen wil
len tegelijk bekijken of het
aantal verkooppunten op de
stations voldoende is en of ze
lang genoeg geopend zijn. „Het
uitgangspunt is nu een verre-
vermindering van
kaartverkoop in de trein", al
dus FSV-bestuurder H. Marijs.
De NS zijn bereid de norm
van één conducteur per zes rij
tuigen nader te bestuderen
zonder daaraan de consequen
tie te verbinden dat er nog
meer personeel nodig is. Het
NS-personeel geeft de voor
keur aan één conducteur per
vier 'bakken'. De bezetting
van een trein zal onder meer
moeten afhangen van het aan
tal reizigers en de werkdruk.
Het beveiligingspersoneel zal
zo snel mogelijk zijn intrede
doen op de stations in afwach
ting van de extra conducteurs.
NS bekijkt per rayon waar de
beveiligingsbeambten het best
zijn in te zetten. De Spoorweg
politie wil de beambten niet in
de treinen hebben. In de ray
ons Rotterdam en Arnhem is
al afgesproken dat het beveili
gingspersoneel alleen op de
stations toezicht houdt.
De afspraak over het werven
van vierhonderd extra con
ducteurs blijft van kracht. Na
der onderzoek naar de trein-
bezetting staat daar geheel los
van, aldus een NS-woordvoer-
Overigens dreigen de machi
nisten in het rayon Rotterdam
maandag het werk drie uur
neer te leggen uit protest tegen
de structurele onderbezetting.
Als de NS geen maatregelen
nemen om het personeels
tekort op te heffen, zijn massa
le ziekmeldingen en stakingen
niet uitgesloten, aldus een
woordvoerder van de Ver-
voersbond FNV in Rotterdam.
Het rayon kampt al geruime
tijd met een tekort van zo'n 17
machinisten, waardoor vrije
dagen en compensatiedagen
niet kunnen worden opgeno-
Van der Stoel voor VN naar li 1c
GENÈVE De Mensenrechtencommissie van de Vei\j»,
Naties heeft voormalig minister van buitenlandse zaké7
van der Stoel aangewezen om een speciaal onderzoek in
len naar vermeende schendingen van de mensenrechten i 1AI
Van der Stoel zal, als Irak daar toestemming voor geeft rd
ten ter plaatse bewijsmateriaal te vergaren en te sprek zw
vermeende slachtoffers van schendingen van de mensenr g h
VN-onderzoekers hebben gisteren laten weten dat Irak i g<
toegang tot een verdachte militaire basis heeft ontzegd ei id.
meer vermeende nucleaire installaties in Irak hebben o
Als uitvloeisel van het akkoord dat een einde maakte
Golfoorlog had Irak 24 nucleaire installaties opgegeven ir
Internationale Agentschap voor Atoomenergie van de V ic
de Naties (IAEA). Deskundigen van de VN ontdekten e
echter een niet door Irak opgegeven installatie en sii r v
„nog enkele", zo zei David Kay, de plaatsvervangend leii
het IAEA-team dat in Irak controleert of de aan het age
overgedragen lijst met Iraakse nucleaire faciliteiten klo
wilde niet onthullen om hoeveel installaties het gaat, nfbloc
het vermeende doel van deze installaties is.
CDA in Senaat
blijft tegen
hoger forfait
huurwaarde
DEN HAAG De CDA-
fractie in de Eerste Kamer
blijft ontevreden over de
argumentatie van de rege
ring om het huurwaarde-
forfait te verhogen.
De redenering in de memorie
van antwoord van het kabinet
op vragen vanuit de senaat,
versterkt zelfs de opvatting
dat de onderbouwing van het
voorstel onvoldoende is, zo
merkte CDA-woordvoerder
Boorsma gisteren desgevraagd
op na afloop van een bijeen
komst van de financiële com
missie van de Eerste Kamer.
Volgens Boorsma heeft het mi
nisterie van financiën „duide
lijk zijn best gedaan" bij de be
antwoording, maar is er niet
in geslaagd de kou uit de lucht
te nemen voor de christende
mocraten. De senator heeft er
een hard hoofd in dat het ka
binet daar op 3 juli, tijdens de
plenaire behandeling van het
wetsvoorstel, alsnog in zal sla
gen.
Voor de CDA-fractie breekt
dan een lastig moment aan.
VVD en D66 hebben al laten
blijken grote moeite te hebben
met het voorstel. De PvdA
steunt daarentegen de verho
ging van het huurwaardefor
fait. Als het CDA ook tegen
zou stemmen en het voorstel
wordt verworpen, zou dat voor
het kabinet te grote financiële
consequenties hebben en zou
een kabinetscrisis het gevolg
zijn.
Boorsma laat doorschemeren
de regering niet graag door het
verwerpen van het voorstel
ten val te willen brengen. Hij
zoekt nu naar mogelijkheden
om de integriteit van de func
tie van senator te bewaren,
zonder een kabinetscrisis te
hoeven forceren. Een van de
mogelijkheden waarmee hij
speelt is het voorstel te ver
werpen en onder druk van het
onaanvaardbaar van de minis
ter van financiën, alsnog door
de knieën te gaan. „Met zo'n
handelwijze zou je kunnen
aangeven dat je het inhoude
lijk oneens blijft met het voor
stel van het kabinet, zonder
het naar huis te sturen."
DEN HAAG Komende
maandag geven de ministers
Maij (verkeer en waterstaat)
en Ritzen (onderwijs) het
startsein voor een internatio
naal onderzoeksprogramma op
de Noordzee. Twee schepen
zullen gedurende een jaar me
tingen uitvoeren. Het pro
gramma heeft mede tot doel
het internationale onderzoek
naar de vervuiling van de zee
beter te regelen. Aan boord
van de Nederlandse schepen
Pelagia en Holland zullen ook
wetenschappers werken uit
Groot-Brittannië, Noorwegen,
Denemarken, Zweden en
Frankrijk. Behalve de twee
schepen zal ook een veerboot
tussen Zeebrugge en Huil voor
het onderzoek actief zijn. Ver
der zal een drijvende meet-
boei, waarop eveneens continu
apparatuur is geplaatst, de in
vloed van stormen op de wis
selingen in algenbloei onder
zoeken.
DEN HAAG De Twee
de Kamer wil dat het ka
binet de bezuiniging op
ontwikkelingssamenwer
king voor de helft onge
daan maakt.
CDA en PvdA hebben een
motie ingediend waarin het
kabinet" wordt gevraagd de be
groting voor ontwikkelingssa
menwerking te handhaven op
1,5 procent van het nationaal
inkomen. Dit betekent dat er
voor de begroting van dit jaar
een gat van 75 miljoen ont
staat.
Minister lc»k van financiën
heeft de motie ontraden, maar
legt zich neer bij het standpunt
van de overgrote meerderheid
van de Kamer. De uitvoering
van de motie zal het kabinet
overigens volgend jaar ruim
f 125 miljoen gaan kosten, ter
wijl voor 1993 maar liefst 270
miljoen gulden extra uitgege
ven moet worden aan ontwik
kelingssamenwerking. Waar
het geld vandaan moet komen
is nog niet duidelijk.
De motie van beide regerings
partijen worden gezien als re
actie op de laatstgehouden par
tijbijeenkomsten. Zowel de
achterban van CDA als PvdA
heeft het kabinet ernstig be
kritiseerd vanwege het besluit
om de begroting van dit jaar
voor ontwikkelingssamenwer
king met 150 miljoen te kor
ten. Het ging daarbij om ver
strekking van leningen aan
derde landen.
Minister Kok wees de Kamer
op het feit dat ook minister
Pronk van ontwikkelingssa
menwerking met die korting
akkoord is gegaan. De maatre
gel werd voorgesteld in het
kader van de Tussenbalans.
Het CDA en PvdA houden
daar rekening mee en willen
de korting dan ook niet volle
dig terugdraaien. Het gaat al
leen om het deel dat wordt
„geschonken" bij de verstrek
king van gunstige leningen.
Bij uitvoering van de motie
wordt het niveau van de ont
wikkelingshulp teruggebracht
op 1,5 procent van het natio
naal inkomen.
O ïat:
DEN HAAG De maat
regelen in het kader van
de Tussenbalans hebben
het kabinet en de topamb
tenaren bezuinigingsmoe
gemaakt. Dit bleek giste
ren bij de behandeling
van de Voorjaarsnota.
de verkoop van staatsdeelne- tegenvallende verkoop van
mingen dit jaar niet gevolgd staatsdeelnemingen niet ge-
door nieuwe bezuinigings
maatregelen. Het gat van on
geveer 600 miljoen dat dit
jaar ontstaat wordt gedicht
door extra inkomsten uit de
verkoop van aardgas.
Verschillende
olgd kon worden door extra
ombuigingen. Volgens de be
windsman is de bezuinigings-
grens op de departementen
namelijk bereikt: „Ik zeg u in
alle eerlijkheid dat we be
stuurlijk een grens hebben be-
kamerfracties reikt. Er was ook sprake van
kritiseerden minister Kok van metaalmoeheid bij de machi
financiën over het feit dat de neriën van de ambtelijke top.
extra aardgasinkomsten van Het zou niet van wijsheid ge-
1,1 miljard niet gebruikt zijn tuigd hebben om voor de extra
voor lastenverlichting of in- tegenvaller nog eens nieuwe
vesteringen in verkeer en ver- maatregelen te treffen zo kort
I FOTO: DIJKSTRA Daarom wordt de tegenvallen- voer. Kok meent echter dat de na de ombuigingen in het ka
der van de Tussenbalans", al
dus Kok.
Overigens sloot hij niet uit dat
voor volgend jaar opnieuw
ombuigingen kunnen plaats
vinden. Daarover komt bij de
presentatie van de miljoenen
nota op Prinsjesdag duidelijk
heid.
Opmerkelijk genoeg dreigde
de PvdA met een selectieve
vacaturestop voor de rijks
overheid. Enkele weken terug
deed het CDA hetzelfde, maar
kreeg toen geen steun van de
PvdA-fractie. Gisteren zei
PvdA-woordvoerder Melkert
echter dat de plannen voor af
slanking bij rijksoverheid drei
gen te verzanden. „Politieke
sturing is de enige remedie te
gen het bekende tijdverdrijf
van het ambtelijk rondspelen
van de bal". Melkert doelde
daarbij op de stuurgroep van
topambtenaren die het niet
eens kunnen worden over
voorstellen ten aanzien van de
afslanking. De afslanking
moet er binnen enkele jaren
toe leiden dat er 11.000 banen
verdwijnen.
De Kamer is bang dat de zoge-
iat:
noemde „grote efficient
ratie" te traag verlooj
kert vreest dat vooral
nister van financiën d
gen ondervindt van eei
ge afslanking. De afsla
operatie moet een b<n
opleveren van ongeve ive
miljoen.
De VVD leverde gist
enige fractie forse kr
de Voorjaarsnota. Dijec
volgens woordvoerd
Korte bol van boekhi v°
dige trucs om de gaten K1,
ken. 11Jk
AMSTERDAM De zo
geheten 'Rembrandtpark-
verkrachter', de 19-jarige
Amsterdammer die heeft
bekend minstens vijftig
vrouwen te hebben ver
kracht of aangerand, moet
na een eis daartoe van één
van zijn slachtoffers een
aidstest ondergaan.
Dit heeft de Amsterdamse
rechtbankpresident mr. B. As-
scher gisteren in een kort ge
ding bepaald. Het geding was
aangespannen door drie
slachtoffers van de vermeende
verkrachter. Eén van hen
heeft drie maanden na de mis
drijven een bloedonderzoek la
ten verrichten om te testen of
zij seropositief was. De onder-
zoeksuitslag was gunstig voor
haar, maar kon geen definitief
uitsluitsel bieden. Pas zes
maanden na de besmetting is
namelijk de uitslag van een
aids-test voor honderd procent
betrouwbaar. „Mijn cliënt is te
verstaan gegeven dat de bloed
proef nog eens herhaald dient
te worden om zekerheid te
hebben. Zij kan dit echter niet
meer aan. Het eerste onder
zoek, en de wachttijd daarna
op de uitslag, is erg trauma
tisch geweest. Tijdens deze pe
riode herhaalde het gebeuren
zich als het ware als een film
voor haar ogen", aldus de ad
vocate van het slachtoffer, mr.
G. van Driem. De geëiste aid
stest dient behalve ter be
scherming van het slachtoffer
verder als een „vorm van
schadevergoeding in natura",
zo verklaarde de raadsvrouw.
Bij de behandeling van het ge
ding bleek dat de 19-jarige
verkrachter, die op dit mo
ment in het Pieter Baan Cen
trum verblijft, zich niet wil la
ten testen. Volgens zijn advo
caat wil de verdachte niet we
ten of hij aids heeft of niet. De
advocaat maakte op juridische
gronden bezwaar tegen een
gedwongen test. Hij verklaar
de wel nog eens met zijn cliënt
te zullen gaan praten over een
eventuele vrijwillige bloedaf
name voor een test. Dit na
aandringen van Asscher: „Ik
kan me zo voorstellen dat hij
op deze manier zijn geweten
iets zou kunnen ontlasten.
Zo'n test stelt echt niets voor,
één klein vingerprikje. Je
merkt het nauwelijks", aldus
de rechter. Asscher meldde na
afloop van de zitting van plan
te zijn het verzoek om de aid
stest in te willigen.
Een van de slachtoffers eiste
verder een voorschot van 5000
gulden, de andere twee ieder
van 3000 gulden, op de uitein
delijke schadevergoeding die
zij in een bodemprocedure wil
len vorderen. Dit wegens gele
den materiële en immateriële
schade.
SUSKE EN WISKE
HET WITTE WIEF
(c) Standaard UltgeverlJ/Wavery Proc
Minister Maij van verkeer tijdens de presentatie van haar fietsplan in het perscentrum Nieuwspoort
in Den Haag. g foto: anp
Idoor
DICK HOFLAND
DEN HAAG Het CDA
wijst het plan van de
PvdA af om gemeenten
niet langer automatisch
evenveel geld te laten uit
geven aan bijzondere
scholen als aan openbare
scholen. De fractie van de
PvdA vindt dat deze zoge
heten overschrijdingsregel
moet worden afgeschaft
omdat die verspilling in
de hand werkt.
Het plan werd gisteren gelan
ceerd door PvdA'er De Cloe
en kwam vandaag ter sprake
in een mondeling overleg van
kamerleden. Namens het CDA
liet woordvoerder Hermes we
ten dat de christen-democrati
sche f "tie niets van het idee
moet hebben. „Dat hebben we
ook gezegd toen staatssecreta
ris Wallage van onderwijs vo
rig jaar met die suggestie
kwam en eveneens toen CDA-
minister Deetman het in 1989
ter sprake bracht. Waarom
zouden we nu dan ineens ons
standpunt veranderen?", aldus
Hermes.
De overschrijdingsregel houdt
in dat een gemeente die geld
geeft aan een openbare school,
hetzelfde geld moet geven aan
de bijzondere scholen in die
gemeente. Daardoor kan het
volgens de PvdA voorkomen
dat een bijzondere school geld
krijgt dat helemaal niet nodig
is. Als er bijvoorbeeld een ruit
in de openbare school moet
worden gemaakt krijgen de
bijzondere scholen hetzelfde
bedrag aan reparatiekosten
uitgekeerd ook al is er hele
maal niets kapot.
„Ik zou daar wel eens harde
cijfers over willen zien", zegt
CDA'er Hermes. Hij vindt dat
er in eerste instantie moet
worden bekeken of er wel ef
ficiënt genoeg wordt omge
sprongen met het geld voor
openbare scholen. „Als dat
niet het geval is, waarom zou
den bijzondere scholen daar
dan voor moeten opdraaien?"
DEN HAAG Minister
Maij-Weggen wil alle zei
len bijzetten om het aan
tal fietsdoden te halveren.
Dit zei zij gisteren bij de pre
sentatie van het 'Masterplan
Fiets'. Met dit plan wil zij sti
muleren dat er meer en veili
ger gefietst wordt. De be
windsvrouw heeft hiervoor
zestig miljoen per jaar uitge
trokken.
Dit geld wordt voornamelijk
besteed om fietspaden aan te
leggen. Verder wil zij diefstal
van fietsen voorkomen door
meer fietsenstallingen te bou
wen en de opsporing van ge
stolen fietsen te verbeteren.
Ook wil Maij-Weggen de ver-
keerslessen op school
ren om de jeugdige fie
verstandige fietsmenta rV
te brengen.
Op deze manier wil d<
ter bereiken dat auto
ten vaker de fiets paki
wordt de oerouderwe
woonte een lekker stui
sen nieuw leven inge
zei Maij-Weggen. „Fil
goed voor het miliei
voor de gezondheid
voor de portemonnee"
De bewindsvrouw wil
bijzonder het gebruik
fiets stimuleren voor
voer van en naar het
busstation.
Ni
hig<
De minister ontzenuw d(
bericht dat zij bedrijf
willen verplichten omi 0
fietsen aan te schaffeyrj
Andriessen
op matje voor
belediging
asielzoekers
Idoor
RIK IN 'T HOUT
DEN HAAG D66 en PvdA
roepen minister Andriessen
(economische zaken) op het
matje vanwege beledigende
uitspraken over asielzoekers.
In het blad Management Team
pleit de bewindsman voor een
lagere beloning van deze bui
tenlanders. Volgens hem zijn
deze mensen alleen tot het
meest eenvoudige werk in
staat. „Moet je ze dan met het
minimumloon belonen? In het
buitenland denkt men daar in
elk geval heel anders over.
Maar ja, hier in Nederland is
het minimumloon nu eenmaal
een heilig huisje". Het D66-ka-
merlid Groenman wil dat An
driessen zijn woorden in het
parlement terugneemt. „Het is
echt heel schandelijk wat hij
heeft gezegd en bovendien is
het niet waar. Het opleidings
peil van asielzoekers is zeer
verschillend. Er zijn er ook bij
met een universitaire graad",
aldus Groenman.
ARNHEM De SEP (sa
menwerkende elektrici-
teits-produktiebedrijven)
in Arnhem heeft een con
tract voor 25 jaar afgeslo
ten met de Statkraft in
Noorwegen, de staats-
elektricteitsmaatschappij.
Van de Statkraft zal de
SEP vanaf 2002 jaarlijks
500 MW vermogen be
trekken. Dat heeft ir. N.
Ketting, directeur van de
SEP, gisteren bekend ge
maakt.
Het contract zal na 2007 een
verlaging van de kosten voor
de afnemers met zich mee
brengen, omdat de brandstof
kosten lager worden. Hoe die
verlaging precies zal uitpak
ken, kon Ketting nog niet
voorspellen.
De waterkrachtcentrales in
Noorwegen vangen, anders
dan in Nederland, water op in
spaarbekkens. Tijdens natte ja
ren blijft de stroom die daar
door opgewekt kan worden
vrijwel onbenut. Een gedeelte
van die onbenutte stroom zal
de SEP nu gaan afnemen
to
een kabel die op ee^1
diepte in de Noord®
wordt gelegd. In No
en Nederland zullen,
stroom te verplaatse
naamde converter
worden gebouwd. De
kost de SEP in totaal
joen, een bedrag dat
komt met de bouw
nieuwe gasgestookte
De Statkraft heeft
deel bij het contract^
SEP, want de SEP 5
de nachturen, wanneeÈjr
derland een dal in hel
verbruik ontstaat, oi
stroom aan de Statki i
ren. Dit is vooral vaif
tijdens droge jaren in
gen.
De SEP betaalt de st
Noorwegen met geld^
stroom, aldus Kettinj
cieel is dat zeer aanti
maar ook milieutecli
het contract voor N13
aantrekkelijk, volge k6|
ting. Door de stroom z,
wegen hoeft de SEP ikoi
thermische centrales v
wen. Stroom uit wae_.
is bovendien de schoep
nier van energie-opwfcol
Pt"
.I
