Rust en bezinning op priorij 'Gods Werkhof'
I
EKD tegen 'recht op abortus'
Opperrabbijn: fascisme in Roemenië neemt per dag toe
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeUbeGointmt
DINSDAG 25 JUNI 1991 PAG
3N1
Kerken Midden-Oosten
richten aandacht op Cyprus
NICOSIA De kerken in het Midden-
Oosten gaan samen met Europese ker
ken campagne voeren tegen de schen
dingen van de mensenrechten door het
Turkse leger in het noorden van Cyprus.
Dit heeft secretaris-generaal Gabriel Habib van
de Raad van Kerken in het Midden-Oosten
(MECC) aangekondigd op een conferentie in
Nicosia ..Respect voor de mensenrechten moet
een integraal onderdeel zijn van de democrati
sering van onze landen."
Cyprische mensenrechten-organisaties vroegen
Habib er bij de Wereldraad van Kerken en de
Europese kerken op aan te dringen aan deze
kwestie net zo veel aandacht te geven als aan
de zaak van Palestijnen en Kurden.
Gematigdheid is
in alle
omstandigheden
het beste middel
dat men kan
hanteren
Ook in ons land volgend jaar 'mars voor Jezus'
DRIEBERGEN Na inventarise
rende gesprekken, waaraan vijf
tien christelijke organisaties heb
ben deelgenomen, is vorige week
besloten tot oprichting van de
stichting 'March for Jesus'. In
meer dan 20 West-, Midden- en
Oosteuropese landen worden vol
gend jaar op 23 mei grote marsen
gehouden door samenwerkende
comité's van christelijke kerken.
March for Jesus telt in Engeland waar
deze marsen in verschillende vormen al
bijna 20 jaar gehouden worden dit
jaar al een half miljoen deelnemers. Het
Nederlandse bestuur hoopt met de mars
christenen uit velerlei kerken en krin
gen te betrekken bij het nieuwe Europa.
Tijdens de mars zal worden stilgestaan
bij gebouwen van historische betekenis
en strategisch belang om zo de aandacht
te vestigen op het belang van voorbede
voor onderwijs, cultuur, politie, rechter
lijke macht en allerlei vormen van be
stuur. Het bestuur wil zoveel mogelijk
christelijke kerken en organisaties bij de
voorbereiding en de uitvoering betrek
ken In het bestuur hebben zitting: Jeff
Fountain (Jeugd met een Opdracht),
Herman Goudswaard (Near East Mini
stry), Peter Vlug jr. (Tiener Toekomst),
Wim de Knijff (Evangelische Omroep),
Arnold van Heusden (Evangelische Alli
antie).
Vanaf 1 september neemt Peter Vlug sr.
bij Opwekking de voorbereiding en co
ördinatie op zich.
Carey wil meer
lekendiensten
CANTERBURY De nieuwe
aartsbisschop van Canterbury,
aartsbisschop Carey, wil meer
leken in kerkdiensten laten
voorgaan om het dalende
kerkbezoek tegen te gaan. Er
is in de Anglicaanse Kerk te
veel eerbied voor het sacra
ment van het avondmaal, dat
alleen door priesters kan wor
den bediend.
Priesters behoren tot een elite
van gestudeerde en academi
sche mannen, zo zei het hoofd
van de Anglicaanse Kerk in
Birmingham. Het wordt tijd
dat „het woord Gods op een
natuurlijke wijze wordt ver
kondigd".
WERKHOVEN Midden
op het Utrechtse platte
land ligt de priorij 'Gods
Werkhof', een centrum
voor bezinning en ont
moeting, waar de stilte
het enige geluid veroor
zaakt. De priorij, een
vrouwenklooster, wordt
bewoond door de zusters
monialen-augustinessen.
De zusters leiden een 'be
schouwelijk kloosterle
ven', maar zij zijn echter
nog geenszins ingedut; In
tegendeel, in Werkhoven
wordt er flink aan de weg
getimmerd. Aan Gods
weg wel te verstaan.
„We leven hier volgens de
kloosterregel van Augustinus.
Dat wil zeggen dat de gemeen
schappelijke belangen vóór de
eigen belangen gaan en dat we
proberen God te eren door el
kaar te eren. We willen graag
alles wat we hebben delen met
anderen", verklaart pater-au-
gustijn Maassen (64), coördina
tor van de priorij de levensbe
schouwing van de zusters.
„We zijn hier gastvrij", zegt
hij. „En de gasten kunnen ge
woon zichzelf zijn. Maar wij
runnen geen goedkoop vakan
tieverblijf. Het is wel de be
doeling dat onze gasten zich
geestelijk willen verdiepen. De
priorij bedoelt een geestelijk
thuis te zijn voor de mensen
die hiep komen. De meesten
zijn op zoek naar rust en stilte.
De stilte die hier heerst wordt
dan ook als een verademing
gezien, maar het leidt ook tot
een confrontatie met zichzelf.
Mensen zoeken meestal rust in
'schokkende' situaties, na een
scheiding bijvoorbeeld, of bij
Buitenaanzicht van de priorij
het verlies van een dierbare.
De opvang van zulke mensen
vergt begeleiding en de moge
lijkheid die wij hier creëeren,
dat mensen kunnen spreken
met de zusters, die in alle rust
willen luisteren, is enorm be
langrijk".
Onder de bezoekers zijn veel
jongeren. „Zij raken geboeid
door de levenswijze van de
zusters. We zien ook vaak de-
zelfe jongeren terug komen.
Sommigen hebben echt een
band met de zusters", zegt
Maassen.
Leergangen
Behalve rust biedt de priorij
ook mogelijkheden tot geeste
lijke ontplooiing aan. „We bie
den hier cursussen aan over
onderwerpen die
deze tijd bezig houden. Zo heb
ben we een cursus 'bidden kun
je leren' en een cursus 'cultuur
en geloof'. Ook organiseren'we
lezingen en thema-avonden.
We proberen in te spelen op
de behoefte die er bij mensen
leeft. We hebben een bezin-
ningsadviesgroep, die probeert
die behoefte te vertalen in
concrete activiteiten die we
gaan ondernemen".
Nieuw in het programma van
'Gods Werkhof' is een drie ja
rige leergang 'geloofsvorming'.
Deze richt zich op jonge vrou
wen die hun geloofsleven ver
der willen ontwikkelen. „Het
is de bedoeling dat de deelne
mers om de veertien dagen bij
elkaar komen om te praten
over spiritualiteit, geestelijke
stromingen, omgaan met de
bijbel en vul maar aan. Er
gaan waarschijnlijk acht jonge
vrouwen aan de leergang mee
doen. En niet alleen katholie
ken hoor, er zijn ook prote
stantse bij".
Ook aan de kunst gaat de prio
rij niet voorbij. Maassen: „Dit
klooster heeft iets artistieks.
Daarom nodigen we af en toe
kunstenaars uit om hier te ex
poseren. Een soort meditatieve
rondgang wordt dat dan. 's
Zondagsmiddags kunnen men
sen die expositie dan komen
bekijken".
Maar hoewel Maassen al deze
activiteiten van belang vindt,
ligt voor hem de nadruk toch
op de 'promotie' van de stilte:
„Stilte is hard nodig voor
mensen in deze tijd. Onze ge-
FOTO: LAMBERT VAN GELDER
meenschap leeft in en van de
stilte en dat is natuurlijk uit
zonderlijk. We willen het
gebed en de meditatie niet
voor onszelf houden, maar we
willen het delen met de men
sen. We bieden als het ware de
rijkdom van de stilte aan. Zon
der stilte kun je niet naden-*
ken, laat staan bidden. Dat is
een van de redenenen waarom
bidden zo moeilijk is in deze
tijd"
Tralies
De orde vin de zusters monia-
len Augustinessen bestaat
sinds 1946, maar de priorij is
pas in gebouwd. Pater Maas
sen: „Dit klooster is gebouwd
als slotklooster, met tralies en
al. In de Middel Eeuwen moest
een klooster vol met vrouwen
namelijk beschermd worden
tegen de mannen, en daarom
werden er tralies in gezet. Er
is een hele mystiek rond die
tralies gegroeid: de bruidsmys
tiek. Men trouwde niet met
een man, maar met Christus.
Als men die stap nam ging
men een leven in afzondering
tegemoet en er werden weinig
bezoekers ontvangen. Er wa
ren twee 'buitenzusters' die de
noodzakelijke contacten met
de buitenwerreld onderhiel
den. De overige zusters kwa
men niet buiten de deur".
Maassen benadrukt dat het
kloosterleven in de laatste der
tig jaar erg veranderd is.-„De
zusters kunnen naar buiten als
ze dat willen, naar familie en
met vakantie. Het is nodig dat
men elkaar de ruimte gunt.
Die onnatuurlijke tralies zijn
gelukkig ook al lang verdwe
nen. Ook de traditionele kle
ding wordt niet meer zo ge
handhaafd. Die wordt alleen
nog tijdens de diensten gedra
gen en bij het naar buiten tre
den als gemeenschap".
In priorij 'Gods Werkhof' wo
nen tien zusters. De jongste is
zestig en de oudste honderd en
een. Verheugd zegt Maassen:
„Maar sinds een tijdje hebben
we een jonge vrouw hier, een
psychologe, die zich sterk tot
het kloosterleven aangetrok
ken voelt. Ze heeft hier een
tijd gewoond en op 31 mei is ze
ingetreden". Nadenkend:
„Twee jaar geleden was het
onze enorme zorg dat de zus
ters zo op leeftijd zijn. Maar
door de komst van deze jonge
vrouw, van jonge bezoekers
met interesse voor het leven
van de zusters en door onze
activiteiten is dat gelukkig
veranderd. De zusters kunnen
genieten van een zinvolle oude
dag, terwijl het werk gewoon
doorgaat. Ja, de zusters zitten
echt in de lift".
Inlichtingen: 03437-2098.
IMI richt
platform
op voor kerk en
lokale omroep
HILVERSUM Het Inter
kerkelijk Media Instituut
(IMI) in Hilversum gaat een
netwerk opzetten voor de on
dersteuning van plaatselijk
mediawerk. Het netwerk moet
een platform worden voor
mensen die betrokken zijn bij
kerkelijke activiteiten bij loka
le omroepen. Op termijn moet
het netwerk opgesplitst wor
den in regionale afdelingen.
Het netwerk komt in de plaats
van een vereniging, waarvoor
in eerste instantie plannen wa
ren. Maar volgens het IMI
zouden de doelstelling en acti
viteiten van de nieuwe vereni
ging te veel samenvallen met
die van het instituut. Het IMI
is opgericht door de Ikon en
de Nederlandse Raad van Ker
ken. Het wil in oecurpenisch
verband dienstbaar zijn aan
kerkelijk mediawerk.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Beroepen te Zevenbergen(toez.) L.
den Breejen te Kapelle. Benoemd tot
dlakonaal predikant te Nijmegen
P.E.R. Oosterhoff te Marknesse die
deze benoeming heeft aangenomen.
Beroepen te 's-Gravenhage dr. J.
Muis te Warmond; te Sebaldeburen
R. de Koning Gans te Giessen; te Ze
venbergen (toez.) L. den Breejen te
Kapelle. Aangenomen naar "s-Gra
venhage (part-time) R.L. Algera, pred.
voor bijzondere werkzaamheden te
's-Gravenhage (pastoraat rond de
Vredeskapel); naar Bredevoort J.
Bakker te Jutrijp-Hommerts (herv.ge-
ref.). Bedankt voor Werkendam(toez.)
A. Christ te Katwijk aan Zee.
Gereformeerde Kerken
Beroepen te Amsterdam-Slotervaar-
t/Osdorp drs. P.A. Kooiman te Vijf
huizen. Aangenomen naar Delfzijl
C.W. Kempenaar te Joure.
Gereformeerde Kerken vrijgemaakt
Beroepen te Enschede-Noord(voor de
missionaire dienst te Irian Jaya) S.S.
Braaksma. kandidaat te Kampen. Be
dankt voor Hoogvllet-Spijkenlsse J.
van Benthem te Bergschenhoek.
Christelijke Gereformeerde Kerken
Aangenomen naar Veenendaal (Pnlël-
kerk) P.D.J. Buijs te Zwaagwesteinde
die bedankte voor IJmuiden. Bedankt
voor Aalten J.J. Lof te Capelle aan
den IJssel.
BUKAREST De Roemeense
opperrabbijn Moses Rosen
heeft maandag gewaarschuwd
dat 'fascistische' partijen en
publicaties de prille Roemeen
se democratie bedreigen en er
voor gepleit alle uitingen van
fascisme te verbieden.
Rosen uitte vooral scherpe kri
tiek op de verleden week op
gerichte partij Romania Mare
(Groot Roemenië). De leider
van deze partij, Corneliu Va-
dim Tudor, geeft een populair
tijdschrift uit, eveneens Roma
nia Mare geheten, waarin de
laatste tijd fel wordt uitge
haald naar joden. Het tijd
schrift Romania Mare heeft
een oplage van 600.000 en is 's
lands best verkochte week
blad.
„Het begint altijd met de joden
en daarna treft het iedereen",
zei de 78-jarige opperrabbijn
op een persconferentie. „Het
gevaar van fascisme neemt
toe... Iedere dag dat ik de
kranten opensla zie ik meer...
Het maakt me huiverig."
Rosen uitte kritiek op het par
lement omdat het onlangs wei
gerde een expliciet verbod in
te stellen op antisemitische ui
tingen. De opperrabbijn be
pleitte „een verbod op alle fas
cistische propaganda en publi
caties voordat het te laat is".
Hij noemde Romania Mare
„een klassieke fascistische par
tij". Een dergelijke partij beté
kent „zelfmoord voor de de
mocratie", aldus Rosen.
Rosen deed zijn uitspraken na
dat in de afgelopen twee
maanden zowel in Romania
Mare als in andere bladen veel
antisemitische uitlatingen zijn
gepubliceerd.
Tudor wees de aantijgingen
van Rosen woedend van de
hand als zijnde „overdreven".
Hij stelde dat Rosen de Roe
menen met zijn uitlatingen
groot onrecht aandoet, maar
liet zich tevens ontvallen dat
Roemenie „geen tweede Is
rael" is. Tudor zei ook nog dat
zijn tijdschrift niet de joden
persoonlijk aanvalt, maar
„hun haast om de staat te lei
den". Tudor stelde dat „60 pro
cent van de leiding" van
staatsinstellingen in handen is
van joden en dat „er in de re
gering heel veel joden zitten".
Hij gings zelfs zover om te
pleiten voor „zeer exacte quota
om de vertegenwoordiging te
bepalen in het parlement, bij
de televisie, de radio, ambassa
des en ministeries".
Op de persconferentie sprak
Rosen ook zijn verontrusting
uit over de onder de bevolking
steeds meer steun winnende
campagne om Ion Antonescu
te rehabiliteren. Antonescu
maakte in de jaren 1940-1944
de dienst uit in Roemenie. Het
was onder zijn leiding dat de
helft van de omstreeks 800.000
zielen tellende joodse bevol
king werd uitgeroeid.
De rechtse pers, die steeds
meer aan invloed lijkt te win
nen, schildert Antonescu af als
een „grote Roemeen" die zijn
best heeft gedaan om de joden
in het land te redden. Vorige
maand nam het parlement een
minuut stilte in acht, uit eer
bied voor de toen precies 45
jaar geleden door de commu
nisten geëxecuteerde Antones-
Nederlanders
vertaalden Nieuwe
Testament in Dojajo
DRIEBERGEN Het eerste
door Nederlandse Wycliffe-
medewerkers vertaalde Nieu
we Testament is van de pers
gerold. Het gaat om de Dojajo-
taal, die wordt gesproken door
18.000 Dowajo's in Noord-Ca-
meroun. De vertalers zijn Ma-
rinus en Elisabeth Wiering. De
vertaling is gedrukt in Korea.
Bijbelgenootschap van Came-
roun is de uitgever. Het NT is
een resultaat van twintig jaar
samenwerking met Wycliffe-
vertalers. Zij hadden hulp van
Djataou Pascal, de Dowajo co-
vertaler.
FRANKFURT Het
recht op abortus kan en
mag volgens de Evangeli
sche Kerk in Duitsland
niet bestaan. Afbreking
van zwangerschap bete
kent het doden van een
mens en is dus in strijd
met Gods gebod, aldus
een verklaring waarmee
de protestantse kerken
zich in de Duitse abortus
discussie storten.
De ongewenst zwangere
vrouw kan evenwel niet ge
dwongen worden het kind ter
wereld te brengen. Maar haar
vrijheid wordt begrensd door
het recht op leven van het on
geboren kind, schrijven de
Evangelische Kerk in (het
vroegere West-) Duitsland en
de Bond van Evangelische
Kerken (in de voormalige
DDR), die deze maand fuse
ren. Concrete aanbevelingen
bevat de verklaring hier niet.
Binnen de kerken bestaan
hierover „verschillende, zelfs
tegengestelde opvattingen".
De kerken beseffen wel dat
een strafrechtelijke regeling
voor abortus slechts „aanvul
lende betekenis" heeft. Be
langrijker is dat in de Duitse
samenleving het bewustzijn
groeit dat het ongeboren leven
eigen waardigheid en waarde
heeft.
De RK Kerk die tegen elke
abortus-regeling is weet zich
in toenemende mate gesteund
door evangelicalen en behou
dende protestanten. De Evan
gelische Kerken pleiten in
hun verklaring wel voor rege
lingen die het makkelijker
maken om 'ja' tegen een kind
te zeggen: financiële onder
steuning voor zwangere vrou
wen, goede kinderopvang en
meer kinderbijslag. Vooral in
het oosten van Duitsland,
waar de economische misere
de vrouwen extra hard treft,
zijn deze regelingen dringend
nodig.
Uitweg uit
Godsverduistering
De christelijke gereformeerde
predikant drs. L. van Driel zet
in het boekje 'De gereformeer
de gezindte' uiteen hoe naar
zijn oordeel een hernieuwde
gereformeerde bezinning op
de bijbel een uitweg kan bie
den uit de Godsverduistering,
waarin onze wereld leeft. Voor
die stelling draagt de auteur
veel historisch materiaal aan.
Uitgave Kokv prijs
Bijbels dagboek van
dr. A.A. Spijkerboer
De Amsterdamse predikant dr.
A.A. Spijkerboer heeft een bij
bels dagboek geschreven on
der de titel: 'Nu rijst uit elke
nacht uw morgen'. Naar aan
leiding van een gedeelte uit de
bijbel geeft ds. Spijkerboer een
korte uiteenzetting, gevolgd
BOEKWIJZER
door een aanwijzing voor een
passende psalm of lied. De wel
zeer heldere stijl van de auteur
en zijn vaak verrassende kijk
op de dingen, maken het boek
tot een waardevolle uitgave.
Uitgave Kok, prijs 32,50.
Morele problemen
rondom sterven
Dat de vooruitgang van de
techniek ook schaduwzijden
heeft, wordt vooral duidelijk
juist op een terrein waar die
zelfde techniek ook veel heeft
bereikt: de geneeskunde. De
toegenomen mogelijkheden tot
voorkomen, behandelen van
ziekten en het uitstel van het
sterven roepen allerlei morele
problemen op. Bovendien is
het denkklimaat omtrent le
ven en sterven ingrijpend ver
anderd. Daardoor dienen zich
allerlei 'nieuwe' problemen
aan, bijvoorbeeld rondom het
beëindigen van het leven, zo
wel bij ouderen als bij ernstig
gehandicapte pasgeborenen. In
het boek: 'De dood in beheer'
verzorgt een aantal auteurs
een brede inleiding in de mo
rele dilemma's rondom het
sterven.
Zo is er een cultuur
filosofische beschowuing opge
nomen, maar ook een bijdrage
over het sterven van demente
en zwakzinnige patiënten. Het
boek is opgenomen in de reeks
Gezondheidsethiek van uitge
verij Ambo. Prijs
Wetenschappers
over
actuele thema's
Het Katholiek Studiecentrum
in Nijmegen publiceert in sa
menwerking met uitgeverij
Arbor de neerslag van uitvoe
rige discussies over actuele
thema's zoals die plaatsvonden
in diverse werkgroepen aan de
universiteit.
Onlangs verschenen: 'Wat God
verbonden heeft' (prijs 29,50),
over huwelijk, echtscheiding
en kerkrecht en: 'Gelijkheid
bij wet?' (prijs 32,50), over de
Wet Gelijke Behandeling
vooral in verband met homo-
sexuelen in het bijzonder on
derwijs.
Geschiedenis en
actualiteit van
heilige oorlog
Het begrip 'heilige oorlog'
kennen we vooral uit de tradi
tie, van zowel christendom als
islam. Hoe actueel het thema
van 'collectief religieus ge
weld' is, bleek overigens voor
en tijdens de recente oorlog in
Irak.
Uitgeverij Kok bracht een
boek uit waarin diverse histo
rische (niet alleen de Kruis
tochten, maar ook de Tachtig
jarige Oorlog) en inhoudelijke
aspecten van de heilige oorlog
worden besproken. Het gaat
om de christelijke traditie, die
van de islam en ook om reli
gieus geweld in India. Ook de
kwestie Ulster wordt via de
invalshoek van de heilige oor
log besproken. Het metafo
risch gebruik van het begrip
wordt toegelicht via 'de Ame
rikaanse kruistocht tegen het
wereldcommunisme' (Maarten
Rossem) en de vraag: 'waarom
vecht een soldaat' wordt be
handeld door Hylke Tromp.
'Heilige Oorlogen' werd gere
digeerd door Martin Gosman
en Hans Bakker. Prijs 45,-
COMMENTAAR 'l
Verbaal geweld
!LC
ar cl
jhiji
bei
De Franse premier, Edith Cresson, is een vrouw mere
uitgesproken opvattingen. De Britten hebben dat onlai
varen toen ze te lezen kregen dat de Franse regeringsle ;n
van mening was dat zeker twintig procent van de
mannen homofiel was of op zijn minst homofiele neij irec
had. Edith Cresson bestrijdt niet dat ze deze uitlatingagem
heeft gedaan. Maar dat was ver voor zij door presiden v"
terrand werd aangezocht premier te worden. Zoiets
toen heeft gezegd, zou ze nu zeker niet herhalen. Da
moesten de beledigde Britse gentlemen het doen.
-edi
u
ONVERANDERD is echter haar mening over de Japa
In een een interview met de Duitse krant Die Welt
Cresson haar opvatting herhaald dat Europa zich mi
kracht moet verzetten tegen de Japanse expansie. Voo
het gebied van de hoogwaardige technologie blijft
achter. Er moet dringend iets veranderen, want andi
men de Japanners Europa over, zo vreest Cresson. 0
reden heeft samenwerking tussen de Europese elektr
reuzen de hoogste prioriteit. In deze mening staat de
premier overigens piet alleen. In de Verenigde State
recent boeken en andere publicaties verschenen
wordt gewezen op de dreiging die van Japan zou uitga
eigen land heeft voormalig Philips-directeur Wisse D
geregeld gewaarschuwd voor het gevaar van een Jj
economische suprematie.
Het grote verschil is evenwel dat Cresson verbaal
niet schuwt om haar boodschap overal te laten doorkl
De manier waarop zij de Japanners beschrijft zou, toe
op bijvoorbeeld Afrikanen, zonder meër worden gel
merkt als uitingen van onvervalst racisme. Ze schr
zelfs niet voor terug de Japanse economische expar
vergelijken met de veroveringszucht van nazi-Duitslai
vraag is gerechtvaardigd waarom Edith Cresson zii
dergelijk verbaal geweld te buiten gaat. De verklarin
de Franse houding kan voor een groot deel worden 'El
den in de slechte handelsbetrekkingen tussen beide 1;
Feit is, dat de Japanners met behulp van importbeperl -lal
andere landen bijzonder weinig kansen geven op hu ;ch
nenlandse markt. Daarnaast echter toont de Franse indgri
op die terreinen waar het wèl kan haar onvermogen oi iev
te dringen op de Japanse markt.
iep
HeT meest intrigerende aspect van deze zaak wordt
sen het feit dat president Frangois Mitterrand het kei n
met zijn premier eens is. Hij heeft haar in elk geval n<
tot de orde geroepen. Die Franse houding lijkt niet e<rra
vorderlijk voor een succes van de komende ontmoetii^®1
sen staatshoofden en regeringsleiders van de zeven gr
dustrielanden in Londen begin volgende maand waar
ners en Fransen meepraten over onder meer de hulp
Sovjetunie. Deze G-7 vormt de momenteel wat haian
de locomotief voor heel de wereldhandel. Beledi j
tot op het racistische af lijken niet de ideale brandstof
locomotief weer op gang te krijgen.
"'Arbeidersbisschop' Roergebied overle
ESSEN Kardinaal Franz
Hengsbach, in heel Duitsland
bekend als de „arbeidersbis
schop", is overleden aan de
complicaties van een maagope
ratie. Hengsbach was 80 jaar.
Hengsbach werd in 1957 de
eerste bisschop van het nieuwe
Roerdiocees. Hij werd geres
pecteerd door vakbonden en
werkgevers en slaagde er in
tientallen bedrijven naar het
Roergebied te krijgen t< ide
in de jaren vijftig ent
slechter ging met de
koolmijnen. Als voon ebr
van de arbeiders had 1
bach geen dure edelst :c
zijn bisschopsring,
stuk steenkool. In febru 'sfa
noreerde paus Johanne ik
lus II het verzoek van
bach om met emeritaat
gen.
fieidócSoiucwit
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Telefax 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Chef-redacteur: G.- J. Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot.
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Hol
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K.
BUI
d<
Vi
lijk
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Koolstra, drs. P. van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuls, S. Pleterse.
Opmaak (tel: 070 - 3190 831): Ch. Bels (chef), A. de Bruljn, W. Diekstra, L.ijje,
B. Hermans, J. Hofmeester, C. de Kier, H. Nleuwmans, H. Schneider. J
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van.
- freelance-medewerkers en -correspondenten In zijn verspreidingsgebied
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Un pv
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten In Ne< rai
en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swlen
M. van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. In "t Hout (chef),
leveld, D. Hofland, P. Koopman en D. van Rietschoten.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten In het buitenland: S. Akkerman (Praag),
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (AtheP
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heerlng an
B. van Huët (Parijs). M. de Konlnck (Washington). H. Kultert (Nieuw Delh
F. Llndenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderlnk (Mot
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wljland (Belgri
F. Wljnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve
en publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. Vt
ster: M. de Cocq.
ani<
1 08.30 tot 17.00
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op ma. t/m vr. van 18.00 tot 19.00
tot 15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand 25,70
per kwartaal 76,60
per jaar 294,30
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal 78,60
per jaar 299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
