Ellende met bruggen bij Gouwsluis en een tragische ontploffing in LANGS OMWEGEN Nieuwe subsidieregeling ontziet Voorschotense verenigingen nauwelijks Leiderdorp toch eensgezind in reactie op plannen HSL ^DEN OMGEVING QeidódQowiant DINSDAG 25 JUNI 1991 PAGINA 13 NAAM DER WET plechtigheid o$ara katsman Tl SOL ei =Nfr vorm van Wichtigheid die we niet k zien op de zitting", kantonrechter Leeuwen gister- V-gen. Voor hem stond langharige Leider- 2 jongeling, die in irt vorig jaar door de ie was betrapt toen hij op zijn fiets verplaat- zonder licht. 30 gulden die op deze J rtreding staan, worden 5 'p stal meteen aan de pstdoende agent ter of via een •ptgirokaart voldaan, jr een misverstand eeh- was dat niet gebeurd, 61 noest de fietser op het je komen bij het Leid- tantongerecht. „Ik wil- iet helemaal niet zover a komen", toonde de ierdorper zich berouw- „Ik ben echt geen no- :eenè zonder-licht-fietser". irop Van Leeuwen sn als repliek gaf: dynamo deed het ze eventjes niet", officier van justitie, (na an Ek, liet overduide- blijken geen greintje lelijden te hebben met fietser. „Nee, we zien rdaad weinig van dit 4*öi t gevallen op de zit- beet hij de jongen reactie op de uit- ak van Van Leeuwen, ij ar ik kom er massa's n in mijn kaartenbak, zijn dan doodgereden lat automobilisten ze zagen". Niemand had nog enig verweer te- zodat de jongen als- zijn dertig gulden kon *'l0li betalen. o|er a goedgeluimde Am- Jammer was in febru- e 01990 op de A4 bij Lei- 18.4 orp geflitst toen hij kilometer reed. larom reed u zo hard", 'r g de rechter hem. „Ik ai het best hoor, dat ik V«ard ging. Ik kan moei- zeggen dat ik honderd gaf de man ruiter- toe. De oorzaak van stoere rijgedrag werd 14.01 zaal al snel duidelijk: had net een nieuwe en mijn vriendin was nieuw. Nu ben ik een maand ook nog geworden", vertelde de aanwezigen vol !d" Enig snel rekenwerk ;aarjj de rechter wees uit, ok \idat laatste feit in elk ll niet zijn oorsprong ZIEÖe A4 had gevonden. ^iJlfficier van justitie zag j ,J de humor niet zo van inhu|n probeerde de Am- ng Süammer ervan te over- i34n dat, wanneer hij 1 e Volharden in zijn snel- nst |jgedrag, zijn rijbewijs iburj worden ingenomen. iete van 340 gulden >t volledig worden 896injegezind het licht nu wel of ihui oranje? Deze aloude ekuiiissie werd ook gister- uu|end weer opgerakeld. ind^ veertiger uit Benthui- s pjontkende pertinent de are ^huldiging dat hij in 1-Oolrt vorig jaar door het licht in zijn woon- was gereden. Tegen doeif pleitte de verklaring lizatt een motoragent, die tegepn met een collega '•33jer hem reed toen de '15peding werd ge- /oorgens de Benthuizenaar de twee politieagen- 30izo dicht achter hem, 'var| het levensgevaarlijk .00 (zijn geweest om voor i: sjoranje licht te stoppen. iet Wdien zou één van de ®00f a8enten tegenover e kil collega hebben ver- iklinlrd dat hij er niet zeker 4 00j was of het licht echt nn 4rooc* was toen ®en" Q Jzenaar het kruispunt sringtócrde. en. jvendien", zo voegde de allft er aan toe, „werd mij l|rdfegd dat er nog over te ndbr0 v'el- Die agenten 3.00-pn zeer geïrriteerd te- voii mij. Het is toch wel n r j! slordig dat ik een bon als ze het onder el- riopf niet over eens zijn of an dVel fout zit. Ik weet ze- •or Idat het licht nog oran- flnd|as toen ik erdoor reed. bablkan best zijn dat het al afsprp was toen de agenten d. Keerden". voorjr oranjegezindheid is "."toerend", sneerde de derefier van justitie. „Die n nekten doen alleen maar 30. Q werk en hebben het 15-jte recht om u een bon |dZ'eleven a*s u ^00r rooc* artbl )zoel(hter Van Leeuwen 30 ui wat milder gestemd all6!gaf de verdachte het riE jfdeel van de twijfel. 5eg zal u vrijspreken, lr|r u mag het nooit or Ifcr doen", hield hij de d: "Hthuizenaar voor. De cEh verliet met enige Ketpïifantelijke blikken lefoijr het publiek opgelucht 6.00laal. AANTEKENINGEN BIJ EEN BEFAAMDE ALPHENSE BUURTSCHAP OP EEN WATER VIERSPRONG Alphen aan den Rijn kent al eeuwen een geheel ei- genheimse buurtschap die Gouwsluis wordt ge noemd. Vier waterwegen komen er bij elkaar: de Gouwe, de Damse Rijn, het Aarkanaal en de Oude Rijn. Je zou kunnen zeggen, dat alles daar „in het water" viel. Toch hebben er altijd al men sen gewoond en gewerkt, vooral in de sector van het drukke scheepvaart verkeer ter plaatse. Er werden een eeuw gele den veel Rijn- en binnen schepen gebouwd, toen het tijdperk van de schouwen en platboomde vaartuigjes voorbij was. Scheepsbouwer Dirk Boot, la ter ook Willem Boot, met „ty pische" name, bracht de werf De Vooruitgang tot grote bloei. Gedurende de eerste wereldoorlog kwamen er schoeners en motorbarges van de helling. Na het crisisjaar 1921 zelfs moderne coasters. Wie het over boten had, dacht aan Boot. Over die Gouwsluis valt veel te vertellen. Dat ge beurde onlangs nog in een uitvoerig artikel in De Vier sprong, het periodiek van de Historische Vereniging voor Alphen aan den Rijn en Om streken. De auteur was B.J.van Vliet, die voor. dit doel een aantal verstokte en toegewijde, al dan niet ano nieme, Gouwsluissenaars ge ïnterviewd heeft. Ik ontleen het een en ander aan dit met veel zorg en liefde geschreven opstel. Opvallend in het leven en ar beiden aan de Gouwe is het aandeel dat ooit de scheepsja- gers erin hadden. Langs de oostzijde van de Gouwe ooit wel als rivier beschouwd Zo keek men vanaf de Gouwsluisseweg in Alphen uit op de oncomfortabele dubbele „Gouwes- luissche" klapbrug (1867); reproduktie van een ansichtkaart d.d. 1921. FOTO: PR en de noordzijde van de Oude Rijn liepen van oudtijds jaagpaden. Zo kwam je per schip een aardig eind verder. Bij het pontveer van Gouws luis hoorde een paardenstal. De Goudse scheepsjagers overnachtten daar in het hooi, en dat was nog vrij aange naam ook. Een plezierige bij komstigheid was, dat je een brandewijntje kon innemen in het café van Annaars, een ge vierd etablissement sinds 1874, door ene Lokhorst ge sticht. Wie evenwel „buiten de boot" viel, was Jan Lourens Schou ten, een rasechte Gouwsluis- senaar die een ander „vak" had gekozen. Schouten, gebo ren in 1852, was een studie hoofd en werd civiel en bouwkundig ingenieur in Delft, die zich toelegde op het glasbranden. Zijn levenswerk (1901-1936) werd de restaura tie van de wereldberoemde „Goudse glazen", de unieke serie glas in loodramen van de St.Janskerk, die in de noordelijke Nederlanden hun weerga niet kennen. De oeververbinding Maar dan komen we, de heer B.J. van Vliet aandachtig vol gende, toch allengs op de plek waar ik de lezer hebben wil: de oeververbinding via de Gouwsluisse brug. Dat was een constructie die heel wat te betekenen heeft gehad voor de gebruikers van dat spraak makende water aldaar. De scheepsjagers hadden inmid dels plaatsgemaakt voor sleepboten op de Gouwe; er werd niet meer gejaagd maar gestoomd en het vaarverkeer werd steeds drukker in Gouwsluis. Daar kreeg je dan ook de pro blemen, vooral bij het passe ren van de Gouwsluisse brug. Van Vliet: „Eigenlijk ging het om twee bruggen: een platte en een klapbrug en een ei landje in het midden. Soms kwam er een schip vast te zit ten onder de brug of was er een aanvaring met die brug. De oplevering van de hefbrug (waarmee veel moeilijkheden opgeheven werden) leidde in 1938 tot de afbraak van de twee bruggen en het wegha len van het eilandje". De brugwachter (Van den Berg) werd bedankt voor de door hem bewezen diensten en de tijd schreed verder. „Overlast gaf ook de dichtbij gelegen spoorbrug over de Gouwe, die met de hand werd bediend. Op die brug lagen de rails voor de trein naar Utrecht en Uithoorn In 1935 werd besloten om de spoorbrug deels te vernieu wen en voortaan elektrisch te bedienen. Het volgende tragi sche voorval", aldus de au teur, „is uit die tijd". „Op woensdag 12 juni 1935, 's ochtends om half elf, passeer de het sleepbootje „Risico" what's in a name de Gouwsluisse brug. Het was met een aak en een woon schip op weg naar Rotterdam. De kapitein stond aan het roer en de machinist was in de machinekamer. De sleep naderde de spoorbrug. Opeens... een geweldige knal!" Leiden had in 1807 zijn ramp met het kruitschip ge had, maar die klap bij Gouws luis had ook een vernietigen de uitwerking. „De knecht op de voorplecht van de aak zag een vuurzuil en een rookwolk. Van schrik tuimelde hij in het ruim. Een fietser op de Gouwekade werd van z'n rijwiel geslin gerd en tegen een hek ge drukt. Hij bleef ongedeerd, maar kroop van schrik weg achter een huis. Omwonen den snelden op het horen van de knal naar buiten. De stoomketel was geëxplodeerd; de sleepboot was uit elkaar geslagen. Het grootste deel van de 13 ton wegende ketel vloog over de boerderij van Van der Stoel aan het Jaag pad en boorde zich 200 meter van de plaats van het ongeluk in het weiland. Het dak van de boerderij werd beschadigd en delen van de ketel kwa men op het dak van de wo ning van de brugwachter. Het dak stortte deels in. Stukken hout en ijzer kwamen tot in de Zeilmakerstraat neer. Overal waren er ruiten ge- Op mijn omwegen door stad en land kom ik graag mensen tegen. U kunt mij telefonisch of schriftelijk vertellen wie u graag in deze rubriek zou willen tegenkomen. Ik ben bereikbaar via 071-122244. sprongen; een ijzeren plaat stak boven het water van de Gouwe uit. Het bijna onherkenbare lijk van de machinist werd terug gevonden op een der gesleep te schepen. Geruime tijd later werd het lichaam van de ka pitein in een sloot langs het Jaagpad gevonden. Wonder lijk genoeg waren er verder geen slachtoffers. De beide lij ken werden na onderzoek nog diezelfde dag vrijgegeven. Het ongeluk trok die woensdag honderden belangstellenden. Schoolkinderen verzuimden de les. Hun ouders werden la ter getracteerd op een boete. Twee dagen later werd het wrak gelicht. Vanwege een bepaling van de Wrakken wet moest burgemeester P.A.Co- lijn op woensdag 11 juli optre den als „strandvonder". Het wrak van de „Risico" zou ver kocht worden aan de meest biedende. Het schip was niet verzekerd". Opbrengst 88 gulden De „verkoping" van de ver wrongen scheepsromp, oude kleren en een schoen van een der slachtoffers, duurde niet lang. Het bieden nam vijf mi nuten in beslag; de heer Vis was afslager. Uiteindelijk bood J.Nobel een gerenom meerd geslacht van inkopers van lompen en oude metalen, deze keer uit Gouda 88 gul den voor de „stapel oud ijzer". De berging kostte,meer. Een tragedie bij Gouwsluis was af gesloten. Eigenlijk heeft Alphen a.d.Rijn altijd wel rompslomp met bruggen gekend, tot op de huidige dag. Er haperde vaak wat aan. Daar had je geen last van tussen Gouws luis en Boskoop, waar geen bruggen waren en er nog niet zijn. Voor de laatste oorlog kon je ter hoogte van de Toe- gangseweg worden overgezet. Dan moest je op een soort padvindersfluilje blazen en dan kwam de boer van de overkant met een bootje om je op je wenken en fluiten te be dienen. Maar de Gouwsluisse dubbele klapbrug was een obstakel voor laaggebouwde auto's, die konden vastraken op het wegdek. Dat was dan een heel gedoe, en als de Gouwebrug was aangevaren kon je een snelle afwikkeling wel verge ten. Dan werd het verkeer over de Lage Zijde omgeleid. Soms zakte een wagen weg in de berm. Dat is sinds eind dertiger jaren wel allemaal beter geworden. De hefbrug heeft heel wat narigheid op getild en in betere banen ge leid. Aan het eind van de oorlog, in 1945, werd de buurt door bombardementen getroffen, maar B.J.van Vliet heeft ge constateerd, dat Gouwsluis „een rustige buurt" was, waar de mensen met plezier woon den en elkaar groetten. Eens concerteerde er ook de har monie „Beethoven" en had den de dominees er 't voor het zeggen. Maar het is weer best in orde gekomen op die Al- phense viersprong te water en B.J.van Vliet kon uit de grond van zijn hart een wens uitspreken: „Leve de Gouws luis!"; „ook al is de buurtschap dood, nu de scheepvaart er niet meer aanlegt". VOORSCHOTEN Ver enigingen in Voorschoten krijgen te maken met een geheel nieuwe subsidiere geling. Vrijwel alle clubs worden er slechter van. De commissie welzijn be gint vanavond aan de af ronding van de algemene beleidsuitgangspunten bij het verlenen van gemeen telijke subsidie aan instel lingen, stichtingen en ver enigingen. De regeling is herzien omdat de gemeen te minder geld te verde len heeft. Er wordt niet alleen bekeken of een vereniging recht heeft op subsidie, maar ook wordt onderzocht of een vereni ging geen verkapte subisie ontvangt in de vorm van een zeer geringe huurprijs van de accommodatie. Verenigingen, die onderdak hebben- in een gemeentelijke gebouw dienen allemaal 25 procent van de werkelijke in- standhoudingskosten van dat gebouw op te brengen. Dat be tekent onder meer enorme huurverhogingen voor diverse verenigingen waaronder de scouting. Voor het jaar 1992 krijgt iede re instelling subsidie volgens de nieuwe normen en gaat ook de nieuwe huur betalen. Om dat vele verenigingen dat ge woon niet kunnen opbrengen, worden de nieuwe subsidie en nieuwe huurprijs in vier stap pen (jaren) gerealiseerd. Tot en met 1994 krijgt iedere in stelling naast de nieuwe subsi die een vereveningsbedrag, om stapsgewijs tot de nieuwe financiële verhouding met de gemeente te komen. Burgers De subsidie is in de eerste plaats bestemd voor Voorscho tense burgers. Daarom dient tenminste 25 procent van de leden/deelnemers van een in stelling in Voorschoten te wo nen. Daarnaast heeft de gemeente minimum-contributies vastge steld of minimum bijdragen aan activiteiten. De instelling dient ook nuttig te zijn voor niet-leden. Kaartclubjes en dergelijke komen niet voor subsidie in aanmerking. Honoraria Een buurthuis moet minstens 300 leden tellen en tot 1993 heeft ieder buurthuis de gele genheid om dat aantal bijeen te brengen, waarvan dan ook weer 75 procent vanuit Voor schoten moet komen. Iedere instelling krijgt pas subsidie bij een ledenaantal van 20. Ook de honoraria voor dirigenten en regisseurs is vastgesteld door de gemeente op advies van de landelijke bonden. In de amateuristische kunstbe oefening betekent dat het ein de van de subsidie aan het Bri tish Choir omdat het meren deel van de leden buiten Voorschoten woont. Datzelfde lot treft de Bigband Voorscho ten. Het Barokensemble raakt de subsidie kwijt omdat het gezelschap slechts 18 leden telt. De zangkoren krijgen voor een uitvoering 50 procent sub sidie tot een maximumbedrag van 5.000 gulden. Voor de bei de harmoniegezelschappen Laurentius en Voorschoten geldt een aparte regeling. Zij krijgen voor ieder optreden in eigen dorp een bedrag van 250 gulden of maximaal 1.250 gul den. Jeu de boules Bij het georganiseerd jeugd- en jongerenwerk wordt eerst sub sidie verleend bij een mini mum-aantal leden van 50. Bij het levensbeschouwelijke jeugdwerk dienen er minstens 20 deelnemers te zijn per acti viteit. Een aantal jaarlijks terugke rende activiteiten, die het dorp verlevendigen en voor ieder een toegankelijk zijn, kunnen een vaste subsidie krijgen zo als de oranjevereniging, jeu de boulestoernooi, Vlietloop en de Sportprijs. Al met al is iedere vereniging thans al op onderdelen beoor deeld voor diverse commissies. Er zijn verenigingen die in de toekomst meer subsidie krij gen, maar de meeste vereni gingen zien de subsidie terug lopen en daarnaast de huisves tingskosten stijgen. Daredevils bij Duinrell Attractiepark Duinrell in Wassenaar biedt in juni en juli diverse spectaculaire activiteiten. Van 30 juni tot en met 25 augustus wordt de Acrobatie Daredevil Show opgevoerd. De Duitse circusfamilie Bauer zal bloedstollende stunts laten zien, zoals het over een draad rijden met een motorfiets. Van 1 juli tot en met 31 augustus wordt het jeugdtheaterspektakel de Ijsfabriek uitgevoerd. Op 6 en 7 juli is er een Turtle Weekend met de bekend Teenage Mutant Ninja Hero Turtles. De atletische schildpadden komen „live" naar het attractiepark. Er is een verrassing voor degenen die als Ninja Turtle verkleed naar Duinrell komen. foto: pr LEIDERDORP De fracties van de Partij van de Arbeid en Groen Links in de gemeenteraad van Leiderdorp hebben zich gisteravond op het aller laatste moment aangeslo ten bij de voorlopige ge meentelijke reactie op de nota Hoge Snelheids Lijn (HSL) van Rijkswater staat. Het zag er zeer lange tijd naar uit, dat er geen gezamenlijk Leiderdorps standpunt moge lijk was. Maar aan het slot van het 2Vi uur durende debat maakten fractievoorzitter V. Molkenboer (PvdA) en het GL-raadslid J. Janssen be kend, dat zij zich „met de grootst mogelijke tegenzin" bij de voorstellen van het college van B en W neerlegden. Even daarvoor was een motie van Groen Links en PvdA door een raadsmeerderheid van CDA, VVD en D66 ver worpen. De beide oppositione le fracties hadden er bezwaar tegen, dat het verzet van Lei derdorp zich uitsluitend be perkt tot tracé B, dat door de bebouwde kom van Leider dorp is geprojecteerd. In hun ogen is tracé A, dat door het Groene Hart komt te lopen, evenzeer verwerpelijk. In de reactie van Leiderdorp komt tot uitdrukking, dat „de ge meente zich met alle ten dien ste staande middelen zal ver zetten tegen een tracé B". Wethouder C. Huigen-van Bo ven (VVD) vond het nog te vroeg om nu al een uitspraak over tracé A te doen. Bestuurs lid J. Tieken van de Belangen vereniging A4 had tijdens de inspraakronde om een duide lijker standpunt gevraagd. Het oud-CDA-raadslid prees de zijns inziens moedige houding van de gemeente Rijneveld, die niet alleen het voor de ei gen gemeente schadelijke tracé A afwijst maar zich ook solidair met Leiderdorp toont in de afwijzing van tracé B. Beurt Huigen wilde de indruk weg nemen, dat het gemeentebe stuur van Leiderdorp voor een tracé A zou zijn. „Waarom legt u dat dan niet vast in de reac tie van de gemeente", zo rea geerde Molkenboer alert op de uitspraak van de wethouder. Huigen wilde daar aanvanke lijk niet van weten. „Wij moeten niet voor onze beurt praten. Laten we eerst de re sultaten van de LER (Lokale Effecten Rapportage, red.) af wachten", aldus Huigen. Maar na een schorsing bleek Huigen tot andere gedachten te zijn gekomen. Verzet tegen tracé B (door Leiderdorp) be tekent niet automatisch dat 'een voorkeur voor tracé A (door het Groene Hart) wordt uitgesproken. Deze aanvulling op de tekst van de gemeente lijke reactie was voor Molken boer en Janssen nog geen re den de motie in te trekken. Zij verlangden net als Tieken een duidelijker uitspraak, maar staakten hun verzet nadat de motie was verworpen. Het wachten is op de uitkomst van de LER, het onderzoek dat gezamenlijk wordt uitge voerd door Leiderdorp, Lei den, Alkemade, Jacobswoude, Zoete rwoude en Rijneveld. Het onderzoek moet de gevol gen voor mens en milieu van de HSL in samenhang met een verbreding van rijksweg A4 in beeld brengen. Huigen deelde mee, dat de LER op 1 septem ber klaar zal zijn. De laatste hoorzitting van de Raad voor de Waterstaat is gepland op 9 september. Bij het ministerie van Verkeer en Waterstaat be staat de bereidheid de hoorzit ting naar het eind van de maand te verschuiven, zodat de resultaten van de LER meer tot hun recht kunnen komen. Opleiding logopedie kan worden opgeheven Idoor monique roso DEN HAAG/LEIDEN Het ministerie van onderwijs mag de studierichting logopedie aan de Leidse Hogeschool op heffen. Dat heeft de Raad van State beslist na een beroep dat door de hogeschool was inge steld. Vanaf 1 augustus vol gend jaar krijgt de hogeschool alleen nog geld voor studenten die voor die datum aan hun studie zijn begonnen. Op deze manier wil het ministerie de vijf jaar jonge studierichting aan de Leidse Hogeschool langzaam afbouwen. Op 6 maart vorig jaar besloot het ministerie de Hogeschool voor de huidige lichting stu denten nog een vergoeding tot 1 augustus 1994 toe te kennen. In de praktijk betekende dat dat de opleiding logopedie vanaf die laatste datum niet meer bestaat. De school teken de beroep aan bij de Raad van State maar naar nu blijkt zon der succes. Volgens de uit spraak had de hogeschool het kunnen zien aankomen dat de opleiding zou worden opgehe ven. In het concept Hoger On derwijs en Onderzoek Plan 1990 was al sprake dat er het aantal opleidingsplaatsen bij logopedie zou worden beperkt, in het kader van de nieuwe taakverdeling in het hoger ge zondheidszorgonderwijs. De onderwijsinstellingen waren zelfs al in 1988 van die plan nen op de hoogte gebracht. De Leidse Hogeschool is door de RvS op alle fronten in het ongelijk gesteld. De beslissing om de bekostiging van de stu die te stoppen, kwam niet uit de lucht vallen. De beslissing om Eindhoven als enige oplei dingsplaats voor logopedie aan te wijzen, is niet onzorgvuldig tot stand gekomen, in tegen stelling tot wat de hogeschool aanvoerde. Ook had de school er niet van mogen uitgaan dat het ministerie de opleiding voor een langere periode zou betalen. Daarnaast voelde de Leidse Hogeschool zich achter gesteld ten opzichte van de Hogeschool Eindhoven, waar het ministerie de logopedie-op- leiding wel blijft betalen. Het ministerie voerde hiertegen aan dat juist op grond van ver mindering van net aantal op leidingsplaatsen de studie in Eindhoven gehandhaafd kan worden. Overigens wordt de betaling niet per 1 augustus van dit jaar al stopgezet maar pas per 1 augustus volgend jaar. Tot 1 augustus 1995 wordt de studie nog bekostigd voor studenten die voor 1 augustus '92 aan hun studie zijn begon nen. Oorspronkelijk was het de bedoeling dat de Leidse on derwijsinstelling al per 1 au gustus geen geld meer kreeg.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1991 | | pagina 13