Pantalons Rokken Japonnen l
11
T-Shirts Rokken Shorts
Imode
De beminnelijke Castor,
het bloed van Komri j en
zonnige strandverhalen
BOEKEN
£etdóc6otncmt
Simone de Beauvoir: 'Brieven aan
Sartre' 1930-1963. Twee delen. Uit
geverij Agathon. Prijs ƒ49,90 per
deel.
Gerrit Komrij: 'Met het bloed dat
drukinkt heet'. Uitgave De Arbei
derspers. Prijs ƒ34,90.
Ira Levin: 'Sliver'. Uitgave Bruna.
Prijs 19,90.
Mimi Deckers-Dijs: 'Begeerte in Bij
belse liefdespoëzie Een semioti
sche analyse van het Hooglied'
Proefschrift voor Katholieke Theolo
gische Universiteit Utrecht. Uitgave
Kok, Kampen. Prijs ƒ49,90.
Jean-Jacques Pauvert: 'Markies de
Sade in levenden lijve'. Deel I: 'Een
natuurlijke onschuld' 1740-1783. Uit
gave De Prom. Prijs ƒ65,-.
Vladimir Nabokov: 'Wanhoop'. Uit
gave De Bezige Bij. Prijs 36,90.
Annemarie Oster: 'Kouwe wind, Ank
herinneringen aan mijn mosder'.
Uitgave De Arbeiderspers. Prijs
ƒ29,90. 'Een geintje en andere hu
moristische verhalen' Uitgave Het
Spectrum. Prijs 24,90.
'Brandend zand' zonnige strand
verhalen. Uitgave Novella. Prijs
14,90.
„Allerliefst wezentje", zo
spreekt Simone de Beauvoir
Sartre heel vaak aan in de
vele brieven die zij hem
schreef. Soms is het ook „Lief
echtgenootje" of eenvoudig
weg „Mijn lief". Vrijwel altijd
tekent zij die brieven met „Uw
beminnelijke Castor". Ze zijn
nu in het Nederlands leesbaar,
in twee kloeke delen van uit
geverij Agathon, samen bijna
duizend pagina's.
De eerste brief is van dinsdag
6 januari 1930, de laatste is uit
1963. De Beauvoir en Sartre
waren in een merkwaardige
liefdesrelatie met elkaar ver
bonden. Ze hielden op allerlei
manieren afstand van elkaar,
hadden beiden minnaars en
minnaressen, schreven over
en voor elkaar, werkten, reis
den en ondernamen heel veel
In de brieven van Simone de
Beauvoir vertelt ze heel veel
over haar dagelijkse leven.
Het eerste deel van deze uitga
ve bevat de brieven tussen
1930 en 1939, het tweede deel
gaat het om de jaren 1940-
1963. Veel wordt er geschre
ven als zij op reis is en haar
avonturen en ervaringen no
teert voor haar vriend. Als hij
in militaire dienst is geeft zij
hem in zijn legerplaats steeds
weer verslag van haar leven.
Heel eenvoudige, alledaagse
dingen komen daarin aan de
orde (wat ze heeft gegeten bij
voorbeeld), maar ook passages
waarin zij haar liefdesgevoe
lens beschrijft. En dan is er
ook nog de literatuur en de
Bloed van Komrij
'Met het bloed dat drukinkt
heet' is de titel van de nieuwe
verzamelingen essays, be
schouwingen, commentaren,
mopperstukjes en ander, vaak
vermakelijk proza van Gerrit
Komrij. Ook aforismen: „Over
het mirakel van de creditcard:
Op vertoon van iets wat abso
luut niks is dingen kopen die
je absoluut niet nodig hebt met
geld wat je absoluut nog moet
zien te krijgen". Of over Vrou
wen (want een opmerkelijke
haat tegen hen is Komrij altijd
eigen geweest): „De hoogste
diersoort die haar nagels nog
gebruikt".
Behalve over vrouwen, hete
ro- en homoseksualiteit, Ne
derland en modern leven,
heeft Komrij het natuurlijk
over de media, de taal en de li
teratuur. Zo kan hij met ont
roering en bewondering schrij
ven over een gedichtje van Ni-
colaas Beets (Komrij vindt
overigens dat in zijn werk
'potsierlijke diepten' bereikt
worden), waarvan de eerste
twee regels luiden: „De moer
beitoppen ruisten,/God ging
voorbij".
Ook de politiek hoort tot de
onderwerpen van Komrij. De
vaderlandse politiek en die
van het nieuwe Europa bren
gen hem en vervolgens de le
zer tot grimlachen en hilari
teit. „Een paragraaf over cul
tuur ontbreekt in het EEG-
verdrag, lees ik nog, maar er is
wél een commissaris voor cul
tuur. Natuurlijk is er een com
missaris voor cultuur. Men
had in Brussel zelfs een com
missaris voor sierdoppen en
een commissaris voor wasknij
pers benoemd, als sierdoppen
en wasknijpers maar net zo
deftig verkoopbaar waren ge
weest als discriminatie en cul-
'Sliver'
Ira Levin is de auteur van
'Rosemary's baby', verfilmd
door Roman Polanski, 'The
boys from Brasil' en 'A kiss
before dying', dat kort geleden
werd verfilmd. Zijn nieuwste
boek, dat komt na vijftien jaar
stilte, is 'Sliver' en het kan
niet anders of de filmindustrie
is al ver met plannen op basis
van dit verhaal. Opnieuw een
gebeurtenis in New York, met
name in een luxe appartemen
tengebouw aan Madison Ave
nue. De eigenaar ervan heeft
een ingenieus systeem opge
bouwd, waarmee hij kan kij
ken in allerlei kamers van de
verhuurde appartementen. Zo
weet hij alles van zijn huur
ders. De mooie redactrice, die
er ook komt wonen, zorgt er
voor dat de zaak in een
stroomversnelling komt.
Wat mij betreft minder be
klemmend en meeslepend als
vorige romans van Levin. Mis
schien omdat het procédé te
herkenbaar is en al te door
zichtig lijkt. De verrassing is
er wat af. Maar goed voor een
regenachtige middag in uw
vakantieverblijf is het op zijn
Overigens heeft Bruna ook
een heruitgave gemaakt van
'Een kus voor je sterft', mede
in verband met de komst van
de film naar Nederland.
Stuitend?
„Ik vind de boeken van Mar
kies de Sade stuitend", aldus
Em. Kummer, die de Franse
literatuur uitstekend kent en
ook wel tegen een stootje kan,
getuige zijn grote aandacht
voor het werk van Céline.
Veel lezers zullen het met hem
eens zijn als zij kennis nemen
van de achttiende eeuwse ge
schriften van de beruchte
Markies.
In de na-oorlogse jaren maak
te de Franse uitgever Jean-
Jacques Pauvert naam met
veel uitgaven van moderne
auteurs, die ook vaak als 'stui
tend' worden ervaren. Hij
geeft ook het werk van De
Sade uit en brengt daarmee
internationale belangstelling
voor deze merkwaardige, sek
sueel zeer gestoorde auteur,
die in de wereld van de ero
tiek voortleeft omdat het Sa
disme naar hem vernoemd is.
Van deze Pauvert is een bio
grafie verschenen van de acht
tiende eeuwse auteur, waar
van het eerste deel, met de in
dit verband opvallende titel
'Een natuurlijke onschuld', nu
in het Nederlands verschenen
Aan het eind van zijn boek
doet Pauvert een paar type
rende uitspraken: „Samenge
vat is De Sade, een man met
een gevaarlijke seksuele afwij
king, door de overheid als een
ordinaire delinquent gearres
teerd. Onder de nog in leven
zijnde vertegenwoordigers van
de Verlichting, die door zijn
Gerrit Komrij
...mopperstukjes...
foto: dijkstra
Ank van der Moer
...breekbaarheid...
foto: pers unie
immorele theorieën geschokt
zouden zijn, zou hij niet één
verdediger vinden. Als aristo
craat wordt hij vanwege zijn
losbandige gedrag verloo
chend". En in zijn slotzin stelt
Pauvert de netelige positie van
de Markies vast: „In feite be
zet hij, als zondebok van alle
partijen, in het schip van de
Franse staat de gevaarlijke
plaats, die wij in ons gemotori
seerde wegverkeer de doden-
stoel noemen". Een aardige
voltreffer die zin, omdat De
Sade natuurlijk heel wat heeft
omgewoeld in de moraal van
zijn klasse, zijn land en van
heel Europa en het westerse
denken. Hoe stuitend zijn
werk en zijn leven ook door
velen worden ervaren. Hoe
schokkend zijn verhalen en
zijn morele 'misdaden' ook
zijn.
Nabokov
Al eerder kon u erover lezen:
de Bezige Bij brengt een groot
opgezette reeks vertalingen
van de Russisch-Amerikaanse
schrijver Vladimir Nabokov
uit. Hij was kind van een ge
zin, dat in het oude, Tsaristi
sche Rusland in Petersburg in
grote welstand leefde. Na de
Russische revolutie van 1919
vertrok de familie naar Ber
lijn. In 1940 kwam Nabokov
terecht in de Verenigde Sta-
Voor mij ligt als kennismaking
met deze reeks het boek 'Wan
hoop'. Het is een verhaal met
het dubbelgangersmotief. Een
man heeft een grote levens
verzekering afgesloten. Hij
vindt een dubbelganger en
zorgt ervoor dat die ander in
kapsel en kleding helemaal
gelijk aan hem wordt om hem
vervolgens om het leven te
brengen. Zijn echtgenote kan
het bedrag van de verzekering
dan gaan opstrijken: Het loopt
echter niet zoals de man ge-,
dacht had. Een verhaal dat in
alle opzichten een beschrijving
van Nabokovs eigen onzeker
heid over zijn identiteit is.
Hooglied
De studente Mimi Deckers-
Dijs heeft als proefschrift tot
verkrijging van haar doctorale
titel in de theologie een studie
gemaakt naar 'Begeerte in Bij
belse liefdespoëzie'. Daarbij
gaat het om het beroemde
boek van Oud-testamentari-
sche liefde, het Hooglied. De
promovenda onderwierp deze
tekst aan een semiotische any-
lyse.
Semiotiek is de wetenschappe
lijke leer van de waarde van
de tekens. Van het woord als
Simone de Beauvoir en Jean-Paul Sartre
...merkwaardige liefdesrelatie...
symbool, van een handeling,
een gebaar, een blik, als teken
van menselijke gedachten of
gevoel. Vooral de relatie tus
sen teken en waar het naar
verwijst is van belang.
De studente die het Hooglied
uit de Bijbel onderzocht heeft
zich op de tekst gestort en er
werkelijk van alles mee ge
daan. Heel wetenschappelijk,
ongetwijfeld. We lezen over
temporele ontkoppeling, syn
tactische patronen, intersub
jectiviteit en interaktie. Over
de discrepantie tussen euforie
en disforie, over het subjecti-
veringsproces van de vrouw.
Kortom, de wat commerciële
titel van- dit proefschrift wordt
bij lange na niet gedekt door
de inhoud, die puur weten
schappelijk is.
Wie met de gebruikte weten
schappelijke begrippen niet
om kan gaan, zal over het
Hooglied en over Begeerte in
de Bijbel nauwelijks iets te we
ten komen uit dit boek. Het
had natuurlijk zijn rol moeten
spelen als proefschrift in klei
ne oplage, bestemd voor we
tenschappelijke kringen.
Actrice en dochter
Annemarie Oster, dochter van
acteur Guus Oster en actrice
Ank van der Moer, heeft het
aangedurfd herinneringen op
te schrijven aan haar moeder.
Ank van der Moer overleed
acht jaar geleden.
Ook collega's en vrienden van
de actrice komen aan het
woord. Zoals Mary Dressel-
huys en haar dochter Petra
Laseur, Ellen Vogel en Joop
Admiraal.
Toch blijft de breekbaarheid
van de relatie tussen dochter
en moeder het hele boek be
heersen. Een relatie vol pro
blemen. Behalve van de moe
der kom je ook veel te weten
van de dochter en je maakt
met haar mee hoe ingewik
keld de moeder-kind relatie
was. Op zeker moment spre
ken moeder en dochter in een
van de interviews uit het boek
over een vriend van de moe
der, Wim Kan. Ank van der
Moer haalt herinneringen aan
hem op: „Zijn vader, de minis
ter, zei u tegen zijn kinderen
en zij mochten hem tutoye
ren". De dochter repliceert dit
met: „Ik zei vroeger ook Ank
tegen jou". Waarop de moeder
weer: „Ja, maar dat heeft oma
je wel afgeleerd. Ik vond het
zo jammer. Het klonk juist zo
eigenwijs. Weet je nog: „Kou-
we wind, Ank"? Toen had je
bij oma gelogeerd en zei je in
eens u en...".
„Mammie", antwoordt Anne
marie Oster.
Het boekje heet dan ook 'Kou-
foi|6
we wind, Ank'. Voor oi
toneelbezoekers, die Ank
der Moer nog in de glorie
van de Nederlandse Cor
hebben zien spelen in
schitterende rollen, 2
deze herinneringen van
dochter een waardevol
ment zijn.
Geintje
Woody Allen, Simon Ca
geit, natuurlijk ook Go<
Bomans, Midas Dekkers,
Grijs (nooit overslaan al
om humor gaat!), en wal door
tenlandse schrijvers zijn
lecteerd om met een hun
tisch verhaal bij te dragei
het boekje 'Een geintje' W
uitgaafje van Het Spec en1
Leuk voor de komende vi euv
tie, in de verregende te
zonnend op het strand?!
'Brandend zand' is de tite
een serie verhalen, waariaaë
gebeuren op het strand
hoofdrol speelt. Daar ge
heel wat en nogal wat ui 31^
lopende auteurs hebben
daarmee bezig gehouden,
man Pieter de Boer en
Blaman, in dit boekje met
verzameling korte stram
halen zijn ze aanwezig,
vele anderen. Ook 'Bran>ld
zand' lijkt me uitstekend
droge en zeker ook natti
kantiedagen.
SAR
:ir
100.000 stuks 1
3
200.000 stuks Q)-
IM&SI
