Nellie Cooman rent nu voor de Heer
Mgr. Gijsen voor snelle sluiting Heerlense UTP
Schuld
erkennen
Vereniging Pastoraal Werkenden Den Bosch
protesteert krachtig tegen 'gedropte' pastoor
Christenen in Irak vinden het tijd om te gaan
d
-8- CelclócSoutatit
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidaeSomont
ZATERDAG 22 JUNI 1991 PAC
HEERLEN Mgr. Gijsen is voor
snelle sluiting van de als redelijk
vooruitstrevend bekend staande
Heerlense universiteit voor theolo
gie en pastoraat (UTP) die in zijn
diocees ligt.
De overige bisschoppen hebben zich daar
bij aangesloten. Omdat noch de Nijmeegse
katholieke universiteit noch de Heerlense
opleiding die verregaand met Nijmegen
zou gaan samenwerken daar aan willen
zal deze zaak aan 'Rome' worden voorge
legd. Dit is gebleken uit de uitkomst van
een gesprek dat beide instellingen donder
dag hadden met de bisschoppen Simonis,
Ernst, Gijsen en Möller.
De bisschoppen hadden er aanvankelijk
geen bezwaar tegen dat in Heerlen een zo
geheten instroomlokatie voor de eerste
drie studiejaren gehandhaafd zou blijven.
Ook minister J. Ritzen blijkt geen over
wegende bezwaren te hebben tegen zo'n
oplossing die uiteindelijk zijn instemming
behoeft. Toen de bisschoppen vorige week
bij monde van kardinaal Simonis de beide
instellingen dringend adviseerden tot een
vestigingsplaats voor de opleiding te ko
men ontstond er in Nijmegen en Heerlen
flinke irritatie. Er was reeds, aldus ir. W.
van Lieshout, voorzitter van het college
van bestuur, een oplossing gevonden voor
de bestuurliijke en inhoudelijke samen
werking tussen beide opstellingen. Dit
was gebeurd nadat beide instellingen had
den begrepen dat het episcopaat daar niet
op tegen was. Het standpunt van vorige
week dat na moeizaam overleg tijdens het
tweeedaags beraad van de bisschoppen tot
stand was gekomen werd door beide in
stellingen als een klap in het gezicht erva-
Mgr. Simonis wil, als hij eind deze maand
in Rome is, een gesprek hebben met mgr.
Pio Laghi, prefect van de congregatie
voor de katholieke opvoeding. Het resul
taat daarvan wordt op 3 juli besproken als
UTP en KUN opnieuw met de bisschop
pen overleggen. Het Vaticaan kan ak
koord gaan met Heerlen als instroomloka
tie of alleen onder voorwaarden toestem
ming geven of deze variant afwijzen. Kar
dinaal nam als grootkanselier van de Ka
tholieke Universiteit Nijmegen aan het
gesprek deel, mgr. Gijsen als bisschop van
het bisdom waarin de UTP ligt, Ernst en
Möller zijn betrokken bij de priesteroplei
ding.
Wat is een mens
op het strand?
Een doelwit voor
de aHillerie van
de zon en een
tankstation voor
de muggen
Paus wil meer
actie bisschppen
tegen abortus
VATICAANSTAD Paus Jo
hannes Paulus II heeft giste
ren bisschoppen overal ter we
reld opgeroepen zich in te zet
ten voor een verbod op abor
tus in hun land. De paus
noemde abortus de „uitroeiing
der onschuldigen" en zei bang
te zijn dat gelovigen in landen
waar abortus legaal is abortus
moreel verantwoord gaan vin
den. Elke wettelijke regeling
wijst de paus af. De Neder
landse bisschoppen organiseer
den in reactie daarop eerder
deze maand een Week voor
het Leven.
door Marinus van der Berg
Wie over vergeving spreekt,
moet ook over schuld spreken.
Schuld en vergeving kunnen
niet zomaar van elkaar
losgekoppeld worden. Er wordt
vaak te snel over vergeven, of
nog ongelukkiger over
'vergeven en vergeten'
gesproken, zonder dat de
schuldvraag "goed aan de orde
is geweest. Vergeven en schuld
kunnen veel te maken hebben
met machtsverhoudingen. Ik
denk in het bijzonder aan
incest-slachtoffers. Incest-
slachtoffers, meestal vrouwen,
zijn het slachtoffer van seksueel
geweld waarin niet zij maar
anderen het initiatief hebben
genomen. De vrouwen waren in
een positie waarin zij geen
verweer hadden. Zij zijn
onvrijwillig overweldigd en vaak
ook bedreigd.
Dit moet heel duidelijk
worden, omdat veel incèst-
slachtoffers schuldgevoelens
ontwikkelen. De machthebbers
slagen er in om de slachtoffers
schuldgevoelens te geven.
Incest-slachtoffers voelen zich
vaak schuldig als ze -eindelijk-
het zwijgen doorbreken. Incest-
slachtoffers voelen zich vaak
schuldig vanwege de
verstoorde verhoudingen in de
familie als de incest aan het licht
komt. Incest-slachtoffers
voelen zich vaak schuldig
omdat ze niet langer loyaal
konden zijn ten opzichte van de
dader, vader of broer. De macht
van de incest-plegers is
onvoorstelbaar groot.
Sommigen chanteren de
slachtoffers zelfs door te
dreigen met zelfdoding, zodat
het slachtoffer nog meer schuld
voelt. In het voorwoord van het
nieuwe boekje van Annie
Imbens, (verschenen bij de
uitgeverij An Dekker,
Amsterdam 1991), 'Nu dan,
mijn broeder, spreek erover,'
schrijft dr. Ruud Bullens: 'Door
de jaren heen is mij duidelijk
geworden hoe ongelooflijk
groot de behoefte van
slachtoffers is aan erkenning
van het seksueel misbruik door
de pleger. Pas op dat moment
word je als mens serieus
genomen. 'Incest-plegers
blijken er verbijsterend lang in
te slagen om hun
verantwoordelijkheid niet onder
ogen te zien of te
bagatelliseren. Wie leert om
door de ogen van incest-
slachtoffers te kijken, begint
veel scherper te zien dat de
positie van incest-plegers aan
de orde gesteld moet worden.
Slachtoffers die mij de laatste
weken hebben opgebeld en
hebben laten delen in hun
schrijnende ervaringen, hebben
mij geholpen om scherper te
zien dat er een diepgaande
bezinnig nodig is over de
machtsverhoudingen tussen
mannen en vrouwen. Die
bezinning snijdt ook in het eigen
vlees in die zin dat het niet
voldoende is dat een incestnota
voor de bisdommen aanbeveelt
om het 'macho'-gedrag van
jongens niet te stimuleren.
Er is ook een aanbeveling nodig
naar binnen toe: een bezinning
op'de vraag hoe kerkelijk
spreken en kerkelijk
verkondiging de ongelijke
verhoudingen tussen vrouwen
en mannen eerder bevestigt
dan ontwricht. Er wordt mijns
inziens nog zeer onvoldoende
werk gemaakt van een
gelijkwaardigstelling van
vrouwen en mannen. Ook de
kerkelijke structuur en veel
zogenaamde bijbelse
verkondiging blijft vrouwen in
een ondergeschikte positie
plaatsen. Nog maar nauwelijks
wordt er schuld erkend en
doorzien welke catastrofale
gevolgen dit voor vrouwen
heeft. De incest-slachtoffers die
hun mond opendoen en
spreken, zijn als profetessen die
oproepen tot bekering. Hun
geluid dient zeer serieus
genomen te worden.
„AL DIE GOUDEN MEDAILLES KUNNEN ME GESTOLEN WORDEN"
MUNTENDAM Nellie
Cooman kan heel snel de
zestig meter indoor lopen.
Ze is met zeven seconden
zelfs wereldrecordhoud
ster over deze afstand.
Ook was ze wereldkam
pioene. In tegenstelling
tot de snelheid waarmee
ze loopt neemt ze veel tijd
om over een nieuwe uit
daging te praten: haar ge
loof. Sinds twee jaar is er
wat dat betreft veel ver
anderd. De 28-jarige Rot
terdamse atlete houdt
haar overtuiging niet voor
zichzelf. Ze heeft besloten
als medewerker van de
Stichting Sport Witnesses
als spreekster te gaan op
treden bij evangelisatie
bijeenkomsten.
De eerste keer dat ze achter
het spreekgestoelte plaats nam
was in het Groningse Munten
dam. Bij het dorpshuis had de
baptistengemeente een tent ge
plaatst voor de jaarlijkse evan-
gelisatieweek. Eén van de on
derdelen van de avond was
het 'optreden' van Nellie Coo
man. Even voor tien uur zaten
130 mensen voornamelijk
vrouwen op de Rotterdamse
te wachten.
Zij zat op dat moment nog in
conclaaf met medewerkers
van Sport Witnesses en de or
ganiserende baptistengemeen
te. Met gebed wordt de spreek
beurt voorbereid. Later in de
tent, achter het spreekgestoel
te herhaalt zich dit. Net als
voor een loop wedstrijd, gaat
Nellie ten overstaan van het
publiek ook voor het welsla
gen van haar spreekbeurt in
Schijnheilig
Er komt een lang verhaal, dat
ze zonder notities te raadple
gen vertelt. In de rechterhand
neemt ze af en toe Het Boek,
een populaire versie van de
bijbel, om haar woorden te on
derstrepen. Ze leest ook passa-
Nellie Cooman tijdens haar toespraak.
ges voor, die belangrijk in
haar leven zijn geweest.
Het religieuze in het leven van
Nellie Cooman was de wereld
niet ontgaan, omdat zij voor
een wedstrijd altijd met veel
gebaren en kruistekens een
goddelijke zegen vroeg voor de
zestig meter die voor haar la
gen. „Dat was schijnheilig
heid", zegt ze nu, „Het was
maar een ritueel, zonder in
houd. Ik doe het nu niet meer,
maar ik bid wel voor elke
wedstrijd."
De ommekeer in haar geloofs
leven (ze is van huis uit
rooms-katholiek en maakte
een eerste bewuste geloofskeu
ze op dertienjarige leeftijd)
ANNE MARIE KAMP
kwam na een wedstrijd in
Stockholm. „Ik ben in 1987
door onderdompeling gedoopt.
Het werd mij toen duidelijk
dat( ik een keus moest maken
tussen de sport en mijn geloof.
In Stockholm moest ik een li
miet van 11.10 op de 100 meter
lopen. Dat lukte van geen
kanten. Tijdens het douchen
ben ik op de knieën gegaan en
heb gebeden. Toen voelde ik
een grote vrede over mij ko
men. Uiteindelijk heb ik de li
miet wel gelopen, maar sport
was op dat moment niet meer
nummer één voor mij. Dat was
de Heer geworden."
De Rotterdamse spreekt met
bitterheid in haar stem over
de jaren van succes. „Tussen
1984 en 1988 is mij geleerd al
leen maar aan mezelf te den
ken. De voorbereiding naar
een wedstrijd was vreselijk.
De spanning was dan zo groot
dat ik niet meer at. Ik ging
soms over m'n nek van de
misselijkheid. Ik liep vaak met
pijn. Tegenstanders zag ik niet
staan. Als ik werd verslagen,
kon ik de winnaar wel killen."
Na haar bekering is er veel
veranderd. „Ik loop sindsdien
zonder pijn. Met mijn collega's
kan ik nu beter omgaan. Vroe
ger was ik een kenau, die met
iedereen ruzie maakte. On
enigheid met de atletiekploeg
heb ik bijgelegd. Dat was best
wel moeilijk. Maar het heeft
ook iets tot gevolg gehad: in de
eerste de beste wedstrijd daar
na liep ik de limiet van 11.10
sec. precies."
Collega-atleten hebben zich
niet van haar afgewend, nu ze
op een nieuwe manier haar
geloof beleeft. „Ze zijn erg
geilteresseerd. Ik kan er erg
goed met hen over praten."
Nellie Cooman heeft haar in-
doorcarriere beëindigt en loopt
nu nog de 100 meter buiten.
Binnenkort gaat ze naar To
kyo voor de wereldkampioen
schappen en ook hoopt ze aan
de Olympische Spelen in Bar
celona deel te nemen.
Ze vindt het niet erg dat men
sen haar verdenken van het
feit dat ze door middel van het
geloof probeert haar carrière
weer enige glans te geven, nu
dat ze als indooratlete op haar
retour is. „Ik ken die verha
len, maar ik trek mij er niks
van aan. Mijn leven is nu een
stuk mooier geworden. Als at
lete zat ik vaak in een zwart
gat. Ik loop nu met plezier en
kan de heer daarvoor danken.
Ik kan de hele dag wel zingen
en voel mij in staat om een
marathon voor de Heer te lo
pen."
EINDHOVEN/TILBURG
De Vereniging van
Pastoraal Werkenden
(VPW) in het bisdom Den
Bosch heeft krachtig ge
protesteerd tegen de be
noeming van pastoor C.
Mennen in Tilburg. De
vereniging vreest dat der
gelijke benoemingen, „ge
dropt zonder enige vorm
van vooroverleg en in
spraak", in de toekomst
steeds meer gemeengoed
worden in het bisdom.
„Dit is geen incident, maar een
strategie", schrijft het bestuur
van de VPW in een verkla
ring. Secretaris C. Langenhoff
verduidelijkt dat de strategie
rechtstreeks voortvloeit uit de
omstreden nota 'Bouwen rond
de Hoeksteen' van bisschop
J.G. ter Schure. Daarin wordt
onder meer samenwerking
tussen parochies aanbevolen,
maar zonder rekening te hou
den met „de vormen van be
leid en samenwerking binnen
het dekenaat".
Mennen was al pastoor in een
Tilburgse parochie, maar heeft
sinds 1 juni daar de zielszorg
in de Petrus en Paulusparo-
chie erbij gekregen. Hij heeft
echter in het verleden het be
leid in deze parochie „publie
kelijk verdacht gemaakt" en
elke samenwerking afgewe
zen. „Wij kennen Mennen lan
ger dan vandaag. Dit wordt
niks", zegt W. Timmermans
van de VPW-regio Tilburg.
Er is „een nieuwe bron van
polarisatie geschapen", aldus
de VPW die in navolging van
de kwesties Zandbelt en Hel-
merhoek al rept van „de affai
re Mennen". De werksfeer
wordt aangetast, het pastorale
werk geblokkeerd en de twee
pastorale werkers in de paro
chie lopen het gevaar „als
overbodig en ongewenst perso
neel aan de kant te worden
geschoven".
De VPW grijpt de benoeming
van Mennen aan om onder
haar 300 leden een onderzoek
te doen naar dergelijke „knel-
situaties" in het bisdom Den
Bosch. De vereniging hoopt op
korte termijn deze ervaringen
te bundelen en deze naar bui
ten te brengen.
KOMANE Vanuit de
tuin van zijn betonnen
kerk kijkt pater Raban
Alkash uit over een vallei
in het Iraakse deel van
Kurdistan, waar al sinds
de 2de eeuw christenen
wonen.
„Het is afgelopen. Ieder
een wil weg", zegt hij. Ge
vangen tussen de Arabie
ren en de opstandige Kur-
den, allen moslims, zien
de christenen in het noor
den van Irak geen uitweg
meer.
„De Arabieren beschouwen
hen als Arabieren en Kurden
beschouwen hen als Kurden,
dus beide kanten voelen zich
verraden als ze de kant van de
ander kiezen", zegt de socio
loog Emery Brusset, die in
Amadiyah voor het Vluchte-
lingencommissariaat van de
Verenigde Naties werkt.
„We zitten voortdurend klem
tussen beide zijden", zegt een
christelijke onderwijzer. „De
mensen hebben er genoeg van.
Als ze ertoe in de gelegenheid
waren zouden ze allemaal ver
trekken.
Christenen maken naar schat
ting drie procent uit van de 17
miljoen inwoners van Irak. De
meeste zijn Chaldeeuwse en
Nestoriaanse christenen, maar
er zijn ook Syrisch-katholie-
ken en Armeens-orthodoxen.
Sinds kort mogen Iraakse bur
gers weer naar het buitenland
reizen en veel christenen ho
pen naar het westen te kun
nen vertrekken. Sommigen
hebben daar familie wonen,
die al eerder is geemigreerd.
Veel christelijke dorpen en
kloosters zijn neergehaald toen
president Saddam Husayn
eind jaren '80 de in meerder
heid Kurdische bevolking uit
de vallei verdreef en er een
paleizencomplex bouwde.
Wijzend op de bergen zegt de
42-jarige Raban (42), die een
blauwe werkmansoverall en
een baseballpet draagt: „Daar
ging de Assyrische koning As-
surbanipal uit de oudheid al
tijd op jacht".
Het christendom werd in de
tweede eeuw in het gebied ge
ïntroduceerd door twee mon
niken, Sauwa en Zeia, die een
klooster bouwden in een berg-
ravijn.
Raban staat aan het hoofd van
de Chaldeeuwse gemeente in
Komane. Ze spreken Aramees,
de taal die Jezus sprak. In de
kerk van de gemeente, de St.
Kyriakos-kerk, zingt de 10-ja-
rige Rames Oshangoriel een
hymne in het oud-Aramees.
Andere jongetjes vallen zo nu
en dan in.
Veel vooraanstaande Irakezen,
zoals bijvoorbeeld vice-pre-
mier Tariq Aziz, zijn christen.
Irak is een seculier land. De
christenen zijn nooit als zoda
nig vervolgd. Net als zoveel
anderen hebben veel christe
nen echter niet langer het ge
joel dat ze in Irak thuishoren.
„Ik heb m'n broer verloren in
de oorlog met Iran en mijn an
dere broer is gedeserteerd na
dat Saddam Kuwayt was bin
nengevallen. Hij is nu als
vluchteling in Turkije", zegt
een vrouw. „Waarom zou ik
nog blijven?"
Terwijl bijna alle gevluchte
Kurden inmiddels zijn terug
gekeerd, zijn ongeveer 160 van
de 350 christenen uit Komane
in Turkije gebleven. De ande
ren hopen op legale wijze te
kunnen emigreren.
„Maar hoe kunnen we een
beroep doen op een van de
westerse landen, als ons land
met geen daarvan betrekkin
gen onderhoudt?", zo vraagt
een jonge vrouw zich af.
Volgens velen hebben de laat
ste tijd anti-christelijke senti
menten de kop opgestoken.
Dat zou zijn gebeurd onder in
vloed van Iraanse fundamen
talisten, de Golfcrisis, de inter
nationale sancties en de oorlog
tegen Irak en Saddams ge
praat over een heilige oorlog
tegen de ongelovigen.
Christenen hebben altijd in
aparte wijken gewoond en er
worden bijna geen huwelijken
gesloten tussen christenen en
moslims. Toch is het lot van de
christenen in de vruchtbare
vallei duidelijk verbonden met
dat van de Arabieren en de
Kurden.
Veel christenen vluchtten na
de mislukte Kurdische opstand
samen met de Kurden de ber
gen bij de Turkse grens in.
Anderen echter gingen niet.
Sommige christenen vervullen
hoge functies in Kurdische
guerrillagroepen. Anderen
echter brachten de Iraakse sol
daten in de paleizen van Sad
dam in de geallieerde veilig
heidszone eten.
Die verschillen in loyaliteit,
gecombineerd met de ruime
aanwezigheid van wapens in
het noorden van Irak hebben
gemaakt dat de christenen be
hoorlijk bang zijn voor ongeor
ganiseerd geweld.
„Nog maar een week geleden
is in Qadish een christen ver
moord. Hij werd ervan be
schuldigd vee van gevluchte
Kurden te hebben ingepikt",
zegt Brusset. „En als je een
christen vermoordt kom je er
beter vanaf dan als je een mos
lim vermoordt".
De christenen weten niet goed
wat ze moeten verwachten, nu
de Kurden in het noorden
waarschijnlijk binnen niet al
te lange tijd autonoom worden.
Sómmigen wijzen erop dat de
Kurdische leiders tijdens de
opstand van maart de christe
nen hebben verzekerd dat ze
niets te vrezen hadden.
„In veel opzichten verkeren
de christenen in triester om
standigheden dan de Kurden",
zegt Bresset. „De Kurden be
zitten vitaliteit. De christenen
ook, maar wat ze niet meer
hebben is hoop."
COMMENTAAR
Apartheid nog niet voorbi
«dhe
In Zuid-Afrika wordt vandaag, als alles goed gaat, v<nid
eerst door vrijwel alle betrokken partijen gepraat o\
politieke geweld. Er gaat in dat land geen dag meer
zonder gewelddadige incidenten. Gisteren werd in hei ';i>(
te woonoord Soweto nabij Johannesburg een handg en'
naar een trein gegooid. Dit maal vielen er alleen gew 5'
maar meestal is dat niet het geval. De strijd tussen de
serende zwarte groepen heeft de afgelopen jaren al aa
zenden mensen het leven gekost. Hoewel nog niet oi
legbaar bewezen, bestaat bij velen de overtuiging dat 1
de groepen blanken op de achtergrond bij het geweld i fC
trokken, in een poging het land in een complete cl
storten. Eerdere pogingen tot een dialoog liepen steei
op persoonlijke en politieke meningsverschillen. Het i
de kerkelijke leiders zowel de regering, het ANC als
katha-beweging om één tafel hebben weten te krijgen,
in elk geval een stapje vooruit. Ook al is van officiële
handelingen volstrekt nog geen sprake.
De moeizame wijze waarop de deelnemers aan de coin
tie bijeen zijn gebracht is illustratief voor de uiterst coi Js
verhoudingen in Zuid-Afrika. Het besluit eerder deze
van het Zuidafrikaanse parlement om de belangrijkste
heidswetten te schrappen hebben hoe juist dat bes
zich ook is de verwarring alleen maar vergroot.
Zuid-Afrika bevestigt het afschaffen van de wet op i ip
soonsregistratie uit de wetboeken de indruk dat er nd.
apartheid weinig meer over is. Eerder sneuvelden al d 'e
wet, die 87 procent van de grond reserveerde voor de
minderheid, de wet op de groepsgebieden, de wet op
scheiden openbare voorzieningen en de wet die huw
en seks tussen verschillende rassen verbood. Voor prima
De Klerk was er dan ook alle reden om, met het oog
buitenwereld, te verklaren dat „de apartheid tot het
■den behoort".
DiE uitspraak is helaas nog steeds niet waar. Zo
schrappen van de registratie op grond van ras allee^l
kinderen die vanaf nu worden geboren. De rest van
volking blijft geregistreerd op grond van huidskleur
de huidige grondwet is vervangen door een niet-raci
die grondwet zal ook een oplossing moeten worden gei
voor het grootste struikelblok: volledige politieke
voor de zwarte bevolking. Tot die tijd zullen allerlei
minerende wetten, die gekoppeld zijn aan die registrat
ven bestaan. Het zijn juist die wetten, die in de voorbij ie«
aanleiding hebben gegeven tot groot menselijk lijden,
de en geweld. Daarnaast, eigenlijk zelfs op de eerste j
de apartheid veel meer dan een kwestie van wett
Veertig jaar rassenscheiding en raciale indoctrinatie
zich momenteel in de manier waarop mensen met
omgaan. Alle Zuidafrikanen, ongeacht hun huidskleu
ben wat dat betreft nog een lange weg te gaan.
vic
Wat grote mensen niet vertellen
lees ik toch wel in de krant.
Uitgave: Westerpers bv (Behorende tot Sijthoff Pers bv).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Lelden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.
Telefax: 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Chef-redacteur: G.- J. Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot.
Stadsredactie Leiden (tel. 071 - 144 046 of 071 - 144 047): R. Kleljn (chef)
S. Katsman, drs. J. van Zeijl.
Omgeving Leiden (tel. 071 - 144 048): K.
drs. R. Koldenhof, M. Kroft, T. Pieters.
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. v
Binnen- en buitenland, financiën
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C.
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuw
n Herpen (chef), F. Buurman,
(tel: 070 - 3190 815):
Haersma Buma, A. van Hols
Voorbij, R. de Roo, drs. K.
Kunst/rtv (tel. 070 - 3190 834): K. van Wees (chef), G. Ansems, B. Jansma
H. Plët.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra, drs. P. van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuis, S. Pieterse.
el. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten in zijn verspreidingsgebied
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers Un
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten In Ned
en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swler f
M. van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. in 't Hout (chef),
leveld, D. Hofland, P. Koopman en D. van Rietschoten.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag),
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Athe
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heerlng
B. van Huët (Parijs). M, de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Delli
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderink (Moj Ti*
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Belgri i
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
Leidse Courant heeft als lid van de
publicatierechten van The Times e
r: M. de Cocq.
n 08.30 tot 17.00 u
i 18.00 tot 19.00 u
25,70
per kwartaal 76,60
per jaar 294,30
Bij betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal 78,60
per jaar 299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 39Iv
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
