Vrijheid troef in Resort Hoog Vaals
1
I" 1
mal
Ie
„In het voorjaar
met hoog tij
kunnen we over
de dijkjes varen"
'£eUUc Sou/uwit'
1
PROJECT-ONTWIKKELAAR BOHEMEN ONTDEKT GAT IN BUNGALOWMARKT
omheiningen
Vrijheid
Golfsport
Bronnen
ïpE SPANNING VAN DE BIESBOSCH
Offers
Bevers
ZATERDAG 22 JUNI 1991 PAGINA 27
\ALS - De afgelopen twintig
ar schoten de bungalowparken
paddestoelen uit de grond. Vol-
ns de Recron, de belangenorgani-
tie van recreatieondernemers, telt
land momenteel tussen de
)00 en 1200 vakantieparken. De
langstelling ervoor is enorm. Uit
t Continue Vakantie Onderzoek
het Nederlands Bureau voor
de Iperisme blijkt, dat in 1989 (recen-
re cijfers zijn er nog niet) in to-
4,5 miljoen vakantiegangers
n vakantie, lang weekend of tus-
ndoortje in een bungalowpark
bben doorgebracht. Het totaal
ntal overnachtingen lag dat jaar
onder de 25 miljoen.
:t aanbod varieert van eenvoudige ter-
ntjes met een kluitje simpele optrekjes
uiterst luxueuze vijf-sterrenparken,
•t riante bungalows als parels geregen
een snoer van moderne voorzieningen
het gebied van sport, spel en horeca,
filosofie van die mega-projecten is
npel: bied de gasten optimale voorzie-
igen, zodat ze niet alleen al hun tijd,
aar vooral ook hun geld in het bunga-
vpark steken. En die goudmijn werkt,
meeste gasten omarmen dat lucratie-
parkconcept met een hartstocht, als
re het de knuffelmuur van het subtro-
ch zwemparadijs dat in menig super-
rk het epicentrum van het vermaak
julke bungalow-giganten liggen vaak in
e middle of nowhere. Er zijn omhei-
hgen en barrières met pasjes, want de
fensen komen toch niet van het terrein
In die parken wil het publiek geani-
eerd worden. Het wordt overspoeld
ft informatie over wat men er alle-
(tal kan doen en beleven. De gasten
even er geen moment zelf na te den-
li". In de stem van Clé van Beurden,
frketing en sales manager van Bohe-
(n Resorts, vibreert een tikkeltje af-
uw. Dat het ook anders kan bewijst
ke Haagse project-ontwikkelaar met
n uniek project dat aan het eerste zo-
trseizoen is begonnen: Resort Hoog
jals, in het uiterste drielandenpuntje
h Zuid-Limburg. Een park met een
ipen karakter". Dat blijkt onder meer
het ontbreken van slagbomen en on-
iiningen. Pasje zijn taboe, evenals dis-
flipperkast en friettent.
m de afwijkende filosofie te onderstre-
fo, rept Bohemen bewust niet over
ingalows, maar over 'chalets' en is
ïngalowpark' vervangen door 'Resort'.
fierikanen plakken dat etiketje op een
kueus vakantieoord dat de nadruk legt
De chalets van Resort Hoog Vaals zijn gebouwd op de uitlopers van de Vaalserberg, met zijn 322,5 meter de enige Nederlandse col van de eerste categorie. FOTO: PR
balkenbrij verfijnd met Luikse stroop en
mousse met Aacher Dom Likeur. Euro-
peser kan het niet.
Met zijn Zuidlimburgse troeven richt
Bohemen zich ook op de Duitse en Bel
gische vakantiemarkt. De keuze van de
lokatie is dan ook niet toevallig. De
VVV van Vaals promoot de Drielanden-
stad namelijk als „de stoep van Euro
pa". Maar die slogan is wel een paar ma
ten te groot voor een achtertuin waar de
crfafscheidingen van 'slechts' drie van
de twaalf EG-landen elkaar raken.
In de vorige eeuw en het begin van deze
eeuw kwamen op Nederlands hoogste
punt nog vier landsgrenzen samen. De
vierde staat was Neutraal Moresnet, een
vlekje van krap 330 hectare. Het ver
scheen op de kaart omdat Nederland en
Pruisen na het Waterloo van Napoleon
(in 1815) beide aanspraak maakten op
het lapje grond aan de voet van de Vaal
serberg. Die verlangende blikken richt
ten zich vooral op de bodemschatten,
onder andere zinkerts en loodglans. De
staadslieden die op het Europees Con
gres de nieuwe kaart van Europa teken
den, konden niet tot een Salomonsoor-
deel komen. Het congres riep daarom
het gebiedje uit tot gemeenschappelijk
eigendom, een zogenaamd 'condomini
um'. 185 jaar geleden, op 26 juni 1816,
werd de zwart-wit-blauwe vlag van Neu
traal Moresnet gehesen. Het landje had
meer weg van een toneeldecor dan van
een echte staat. Het bezat geen regering,
geen leger en geen eigen munt. In 1919
werd het grondgebied bij Belgie gevoegd.
De opmerkelijke geschiedenis van het
Europese dwergstaatje komt uitgebreid
aan bod op enkele informatiepanelen
aan de voet van de uitkijktoren die de
Vaalserberg met nog eens 34 meter ver
hoogt. Voor drie gulden biedt de trans
een fraai uitzicht op Aken. De twaalf
eeuwen oude Dom domineert het pano
rama. In het achthoekige godshuis rus
ten in een verzegelde reliekschrijn de lui
ers van Jezus en de hoofddoek van Jo
hannes de Doper. Het stapeltje religieus
textiel bombardeerde Aken tot pelgrim
soord.
op actief, sportief en eigen initiatief. Bij
Bohomcn broedt men nog op een goede
vertaling van het woord.
„Onze formule is primair
vrijheid en individualiteit", benadrukt
Van Beurden. „In Resort Hoog Vaals
zijn weliswaar verschillende restaurants,
er is een supermarkt en we hebben een
tennishal, squashbanen, zwembaden,
een golfcentrum, een fitness- en beauty
center en een ruitersportcentrum. Maar
dat impliceert niet, dat de mensen gesti
muleerd worden zich een lang weekend
of een week uitsluitend op het resort zelf
te vermaken. Integendeel. Wij moedigen
de mensen juist aan op een creatieve
wijze de omgeving te ontdekken en uit
stapjes naar cultuur en natuur buiten het
resort te maken". Keuze is er genoeg.
Het omringende Zuidlimburgse heuvel
land is rijk gestoffeerd met natuur
schoon, kastelen en dromerige dorpjes,
aaneengeregen door aantrekkelijke wan
del-, fiets- en autoroutes. Bovendien lig
gen dc Ardennen, de Eifcl en sfeervolle
steden zoals Aken, Keulen, Düsseldorf,
Luik en Maastricht binnen handbereik.
Volgens Van Beurden toont Resort
Hoog Vaals aan, dat er voor nieuwe en
goede ideeën wel degelijk ruimte is op
de ogenschijnlijk overvolle vaderlandse
bungalowmarkt. „Met het project mikt
Bohemen vooral op de hogere sociale
klasse; op gasten die gemiddeld wat
meer te besteden hebben en die boven
dien hun eigen gang willen gaan in
plaats van vezorgd te willen worden",
aldus manager Simone van Trier. „Be
langrijke doelgroepen zijn de senioren en
de tweeverdieners van rond de veertig.
die er eens zonder de kinderen op uit
willen. Maar uiteraard zijn ook families
welkom".
Het 'hoge niveau' dat het resort nastreeft
blijkt ook uit de gekozen lokatie: de 320
vier- en zespersoons chalets zijn in Zuid
limburgse stijl gebouwd op de uitlopers
van de Vaalserberg, met zijn 322,5 me
ter de enige Nederlandse col van de eer
ste categorie.
Met speciale arrangementen haakt het
resort gretig in op de golfsport die ook
Nederland overspoelt. Rond Vaals zijn
binnen een straal van dertig kilometer
zes golfbanen te vinden. Zelf beschikt
het park over een negen holes oefenbaan
(in de toekomst uit te breiden tot 18 ho
les) en een indoor golfcentrum met een
putting green en een golfsimulator.
Bohemen bezit ook een resort in Haam
stede op Schouwen Duivenland. Een an
der paradepaardje uit de stal van de pro
jectontwikkelaar is hotel-kasteel Vaals-
broek, op een steenworp afstand van het
resort in Vaals. Deze voormalige acht
tiende eeuwse zomerresidentie van de
Duitse lakenfabrikant Johan Arnoldt
von Clermont doet nu dienst als monu
mentale lokatie voor conferenties, con
gressen en recepties. In het kasteelpark -
door de steenrijke lakenfabrikant volge-
poot met driehonderd soorten exotische
bomen - verrees vorig jaar een vierster-
renhotel met vijftig kamers, studio's en
suites. De gerestaureerde watermolen
van het kasteel herbergt een restaurant
dat voornamelijk culinaire specialiteiten
uit de drielandenregio serveert. Bijvoor
beeld: konijnerug op Maastrichtse wijze.
Elke donderdag organiseert de VVV
Vaals wandelingen door de oude binnen
stad van Aken. De gids die de talrijke
monumenten in een sappig Rheinfran-
kisch dialect ondertitelt, begint en ein
digt haar verhaal bij de Elisenbronnen,
een imposant marmeren optrekje waar
warm geneeskrachtig water dat uit de
schoot van Moeder Aarde welt. Het
ruikt naar rotte eieren en heeft een tra
nentrekkende zwavelsmaak. Reeds in de
Romeinse tijd was de plek een bron van
hoop voor lijders aan gewrichtspijnen.
In de achtste eeuw marineerde Karei de
Grote dagelijks in die heilzame badkuip
om van zijn jicht en reuma af te komen.
Ook onze eigen Willem van Oranje leg
de er stram, maar hoopvol zijn kwalen
in de week.
I de ondiepe gedeelten van de Biesbosch moet de kanoër flink
beteren om vooruit te komen.
M FOTO: MARINUS-KRONENBURG
De Biesbosch kent nog rustieke plekjes. Wie daarvan wil genieten, moet wel vroeg uit de veren.
FOTO: SP
«-IORDRECHT - 's Ochtends in
vroeSte is het gezang in de
lesbosch op z'n mooist. Rakelings
ver je hoofd schieten blauwborst,
lor, zwartkop, tureluur en tuin-
biter. Je hoeft geen 'vogelaar' te
|n om daarvan te kunnen genie-
het zomerseizoen liggen de kano's bij-
I elke zaterdag om zeven uur 's och-
hds klaar voor een tocht onder leiding
>n een gids. Ron Don, beheerder van
|t bezoekerscentrum De Hollandsche
lesbosch en vrijwilliger Arie Guys wij-
In de weg door het doolhof van kreek-
p. Eerst wordt gepeddeld over het Mol-
iep. Honderden vogeltjes kwinkeleren
It het een lieve lust is, maar Guys en
Don weten de geluiden ook van elkaar te
onderscheiden. „Hoor je het, in dat bos
je links zingt een zwartkop en daar aan
de overkant zit er ook een. Het zijn
mannetjes die tegen elkaar opbieden om
duidelijk te maken wat hun territorium
is". En warempel, nu horen ook de on
geoefende oren het.
Af en toe worden de kano's even stilge
legd voor uitleg over de specifieke be
groeiing langs de oevers, een tip hoe je
reeënsporen kan herkennen, de geschie
denis van het getijdengebied, een ver
haal over het bever-experiment in de
Biesbosch en natuurlijk krijgt ook de
vervuiling met zware metalen van het
nationaal park in oprichting de nodige
aandacht.
Het rare is dat je heel gemakkelijk kunt
vergeten in een zwaar verontreinigd ge
bied rond te varen. Er zijn toch massa's
vissen, vogels en bijzondere planten te
vinden. Maar de vissers in het gebied
treffen in hun fuiken regelmatig vissen
met bulten en zweren aan. De paling,
die vroeger voor de griendwerkers (de
rietwerkers) een welkome aanvulling was
op het menu, is momenteel eigenlijk niet
meer geschikt voor consumptie. De keus
is momenteel tussen het openzetten van
de Haringvlietdam om weer een groter
verschil tussen eb en vloed te krijgen en
zo het slib de zee in te laten drijven of
het uitbaggeren van de Biesbosch en het
vervuilde slib in depots op te bergen. De
laatste oplossing heeft de voorkeur,
maar kost miljarden.
De kanotochten, op het eerste gezicht
een ontspannende recreatieve bezigheid,
hebben voor de beschermers van de
Biesbosch ook een ander doel: hoe meer
mensen kennis maken piet het unieke
gebied, hoe groter het maatschappelijk
draagvlak wordt voor de offers die in de
Tussen eb en vloed zit tegenwoordig nog
een verschil van zo'n tachtig centimeter.
Dat is wel degelijk iets om rekening mee
te houden, zo blijkt uit de tocht. Vanuit
het Wantij willen Guys en Don overste
ken naar de Karekietkreek, maar die
blijft rond half acht al nagenoeg droog te
liggen. Maar ook de andere route blijkt
met name voor de wat dieper liggende
Canadese kano's op problemen te stui
ten. Sommige kanovaarders worden in
eens Venetiaanse gondeliers, als ze
rechtop gaan staan in de boot en met
hun peddel als hefboom zich uit het slib
proberen te bevrijden. Anderen proberen
met flinke krachtsinspanning een gelijk
matig tempo te houden („lllinks,
rrrechts, lllinks, rrrechts") terwijl de
boot over de bodem krast. De achterste
peddelaars worden langzamerhand zwart
van de modder. Ron Don lacht om dat
geploeter: „We hebben nu extreem laag
tij, maar het gebeurt in het voorjaar ook
wel eens dat we over de wandelpaden op
de dijkjes kunnen varen. Dat maakt die
Biesbosch juist zo spannend".
Eenmaal aangekomen bij het bezoekers
centrum helpt iedereen een handje om
de modder van de kano's te verwijderen.
Het natuur- en recreatieschap De Hol
landse Biesbosch in Dordrecht is buiten
gewoon actief in het organiseren van ac
tiviteiten in de natuur. Waar andere na
tuurbeschermers angstvallig hun groene
koninkrijkje bewaken tegen recreatieve
indringers, juicht De Hollandse Bies
bosch die toeloop juist van harte toe, zo
lang het maar gecontroleerd gebeurt.
Uitgezette wandelroutes, verhuur van
kano's en roeiboten, natuurtochten, va
ren met een rondvaartboot en een bever
zwerftocht: het kan allemaal.
Natuurlijk is er ook het nieuwe beverob
servatorium. Makker en Moek. zo heet
het echtpaar bever, vertonen zich over
dag aan het volk via een raampje in hun
beverburcht. Een iel lampje verlicht hun
gedragingen, die de nodige oh's en ah's
oproepen bij hun visite. Wat zijn ze
groot, wat hebben ze een mooie vacht,
wat liggen ze lief in elkaar gerold Het
lijken wel teddybeertjes, tot ze heel sma
kelijk hun eigen uitwerpselen beginnen
te nuttigen, 's Nachts maar soms ook al
aan het eind van de middag, gaan ze
erop uit om hun maaltje boombast, wor
telstokken van de gele plomp en jonge
takken te vergaren. In het Brabantse deel
van de Biesbosch leven de bevers in de
vrije natuur in plaats van in een afgeslo
ten burcht. Maar de kans dat waterspor
ters de schuwe beesten in dat deel van
de Biesbosch tegen het lijf lopen, is wel
bijzonder klein.
