Proefschrift: kansen
liturgische vernieuwing
niet ten volle benut
COMMENTAAR ai
'Seks en religie'-conferentie
trekt pastores niet
IKON en professor Delfgaauw leggen conflict bij
Believe meg
you saved Blei
lives
ST CetdócSomoiit
GEESTELIJK LEVEN
£eidoe Souaa/nt
DINSDAG 18 JUNI 1991 PA<
Moeder Teresa opent
kinderhuis in Baghdad
BAGHDAD Moeder Teresa opent binnen
enkele dagen een opvanghuis voor zieke kin
deren in Baghdad, zo heeft een woordvoerder
van de Nobelprijswinnares gisteren in de
Iraakse hoofdstad bekendgemaakt. Het op
vanghuis, een gift van de Iraakse overheid, is
gelegen tussen een katholieke kerk en een
moskee Zes nonnen van moeder Teresa's
orde zullen in het huis de scepter zwaaien. In
het huis is plek voor zo'n vijftig kinderen.
Het opvanghuis ligt in het centrum van de
stad, waar het voor de kinderen beter toeven
zal zijn dan in overbevolkte buitenwijken als
Saddam City. Voor financiële bijstand in het
project rekent moeder Teresa op hulp van zo
wel de Iraakse overheid als van de beter gesi
tueerden in het door de Golfoorlog zwaar ge
troffen land.
Hij is groot, van
wie men de
tekortkomingen
nog tellen kan
Nieuwe pastor voor
Samenwerkende Kerken
Merenwijk benoemd
LEIDEN Pastoor Jan van Well van
de Samenwerkende Kerken in de Me
renwijk gaat per 1 november met emeri
taat. Inmiddels is zijn opvolger door Bis
schop Bër van Rotterdam benoemd: pa
ter Theo Scholtes O.F.M.Conv. Hij is 46
jaar en was tot 1990 Provinciaal Overste
van de Paters Conventuelen. Per 1 sep
tember treedt Scholtes aan als opvolger
van Jan van Well. Het bestuur van de
Samenwerkende Kerken Merenwijk
heeft al kennisgemaakt met Scholtes.
Pastor Van Well neemt eind oktober
feestelijk afscheid met een receptie in
Kerkelijk Centrum de Regenboog. Hij
blijft in de Merenwijk wonen.
Opnieuw blanke
schuldbelijdenis over apartheid
JOHANNESBURG Conservatieve blanke kerkleden in Zuid-Afrika
zijn geschrokken van een nieuwe schuldbelijdenis voor de kerkelijke
steun aan apartheid. De 68-jarige blanke predikant dr. Dirk Rosslee sloot
zich op de regionale synode van het behoudende West-Transvaal aan bij
de schuldbelijdenis die prof. Willie Jonker vorig jaar deed op de kerken-
conferentie in Rustenburg.
Rosslee vroeg tevergeefs steun voor deze „schuldbelijdenis voor God" en
riep daarmee een storm van protest over zich heen. Enkele veranderings
gezinde synodeleden noemden het echter „ongelooflijk en wonderbaar
lijk" dat deze emeritus-predikant, ooit een aartsconservatieveling die
apartheid openlijk steunde, zich bij Jonker had aangesloten.
Aanvaarding van Rosslee's voorstel zal er ongetwijfeld toe leiden dat het
conservatieve deel van de blanke Nederduitse Gereformeerde Kerk in
West-Transvaal zich afscheidt, zo hield het synodebestuur de vergadering
voor. In West-Transvaal wonen veel conservatieve Boeren en is de steun
voor de extreem-rechtse Afrikaner Weerstandsbeweging groot.
TILBURG De afgelo
pen decennia hebben zich
in de liturgie van de
Rooms-Katholieke Kerk
grote veranderingen voor
gedaan. Het Tweede Vati
caans Concilie besloot tot
een ingrijpende vernieu
wing van de liturgie. De
volkstaal werd ingevoerd
en er kwamen mogelijk
heden tot aanpassing van
de liturgie aan plaatselijke
omstandigheden. In het
bijzonder het eucharis
tisch gebed, het gebed tij
dens de consecratie, weer
spiegelt deze vernieuwing.
Toch is deze vernieuwing
van het eucharistisch
gebed uiteindelijk erg
„Romeins" gebleven. De
mogelijkheden tot liturgi
sche vernieuwing in de
RK kerk zijn niet ten vol
le benut.
Dit concludeert dr. J. Joosse
die vandaag aan de Theologi
sche Faculteit Tilburg is ge
promoveerd op het proef
schrift Eucharististische gebe
den in Nederland. In het Al-
Allan Boesak terug
in kerkelijk ambt
JOHANNESBURG Dr. Al-
lan Boesak, die vorig jaar al
zijn kerkelijke functies neer
legde nadat zijn buitenechtelij
ke relatie bekend werd, is in
zijn nieuwe gemeente in La-
vender Hill gekozen tot ouder
ling. Daarmee kan hij in prin
cipe terugkeren in de leiding
van de NG-Sendingkerk.
Volgens de regels van de Sen-
dingkerk kan elke ouderling
voor alle kerkelijke functies in
aanmerking komen, ook voor
die van synodevoorzitter. Boe
sak was tot vorig jaar zomer
synodevoorzitter van de Sen-
dingkerk. Tevens was hij
voorzitter van de Wereldbond
van Hervormde/Gereformeer
de Kerken (WARC).
Ds. Jan de Waal, predikant in
Lavender Hil en bevriend met
Boesak, zegt dat de nieuwe ou
derling evenwel niet wordt af
gevaardigd naar de eerste sy
node van de 'Verenigende
Kerk', die volgende maand in
Pretoria wordt gehouden. In
deze kerk worden de NG-Sen-
dingkerk en de NG-Kerk in
Africa, voormalige zwarte
'dochterkerken' van de blanke
NG-Kerk, herenigd. Vorige
maand werd Boesak lid van
het ANC, waardoor gespecu
leerd werd over een politieke
toekomst.
Gezondenbedevaart Het
Banneux-comité van het bis
dom Rotterdam organiseert
een eendaagse gezondenbede
vaart op dinsdag 16 juli 1991,
het feest van O.L. Vrouw van
de carmel. De bedevaart wordt
geleid door pastoor P. Vismans
uit Schiedam. De kosten zijn
70,- per persoon. Inlichtin
gen en aanmeldingen zuster
Désirée Hoogeveen, Vlier
boomstraat 198, 2564 HP Den
Haag. Tel. 070 - 368 43 36 of bij
het Banneuxsecretariaat: tel.
070 - 363 60 06.
BENOEMINGEN
Nederlands Hervormd* Kerk
Aangenomen naar Herveld E.P. Mul
der te Eikerzee en Kerkwerve; naar
Ophemert L.F. de Graaft te Nieuw-
veen;
naar Sommelsdijk J.C. den Toom te
Ernst;
Gereformeerd* Kerken
Beroepen te Wllsum en Kamperveen
drs. H.A. Speelman te Urk.
taarmissaal voor de Neder
landse Kerkprovincie dat uit
1979 dateert zijn zestien ver
schillende eucharistische gebe
den geselecteerd. Daaronder
bevinden zich twee teksten
van eigen bodem, de andere
zijn vertalingen van Romeinse
consecratiegebeden. Het aantal
eigen teksten was in de jaren
zestig en zeventig echter veel
groter.
Wat die eigen Nederlandse
eucharistische gebeden betreft:
in de jaren zestig wordt de li
turgische vernieuwing volgens
Joosse gekenmerkt door open
heid, creativiteit en experi
menten. Er ontstaan bijvoor
beeld experimenteercentra zo
als de Amsterdamse Studente-
necclesia die een grote uitstra
ling hebben naar parochies en
gemeenschappen. Vanaf het
begin van de vernieuwing
doen zich in Rome echter ten
densen voor van centralisering
en uniformering die geleide
lijk steeds sterker worden.
Hoe gevoelig de zaak ligt blijkt
wel uit het conflict dat in 1986
ontstond tussen de Nederland
se bisschoppen en de Acht
Mei-beweging over het ge
bruik van een niet officieel
goedgekeurd tafelgebed. Ook
dit jaar leidde dit weer tot een
conflict tussen bisschoppen en
Acht Mei beweging.
De vertaling van de Romeinse
teksten is in het algemeen zeer
zorgvuldig uitgevoerd, zo con
stateert Joosse. Dit geldt zowel
voor de drie eucharistische ge
beden uit 1968 als voor die uit
1974. Het proces van beoorde
ling en goedkeuring was in
tensief en langdurig, onder
meer ten gevolge van de moei
zame samenwerking met
Vlaanderen.
In het begin van de jaren ze
ventig doet zich in Nederland
een belangrijke omslag voor.
Men kiest niet langer voor
creatieve bewerkingen, maar
voor min of meer letterlijke
vertalingen. In de jaren zestig
waren het dichters die ge
vraagd werden voor vertalin
gen zoals Huub Oosterhuis en
Anton van Wilderode en zelfs
protestanten als Willem Bar
nard en Jan Wit. In de jaren
zeventig is dit niet meer het
geval. De voor het liturgisch
beleid verantwoorde instanties
proberen dan zoveel mogelijk
tegemoet te komen aan de Ro
meinse eisen. Deze waren op
zich redelijk soepel maar wer
den steeds strakker gehan
teerd. Joosse concludeert dat
het jammer is dat de eucharis
tische gebeden zo Romeins zijn
gebleven omdat de liturgie
van eigen bodem voldoende
mogelijkheden bood. De veel
vormigheid die vergeleken
met vroeger is ontstaan, is in
feite maar betrekkelijk.
Gebedenboek
van Avignon-
paus
Tegen de
achtergrond van
het paleis van
de pausen wordt
hier het fraai
verluchte
gebedenboek
van Clemens VII
getoond, de
eerste paus van
Avignon. Het
gebedenboek
wordt
binnenkort
geveild bij
Sotheby in
Londen waar
het naar
schatting een
half miljoen
gulden zal
opbrengen.
UTRECHT De interna
tionale conferentie over
'Seks en religie', die don
derdag in Amsterdam
wordt gehouden, heeft te
kampen met gebrek aan
belangstelling. In plaats
van de verwachte 250 be
zoekers, zullen er slechts
50 deelnemers zijn. Van
wege het tegenvallende
bezoekersaantal is de
tweede dag van de confe
rentie geschrapt.
Volgens dr. J. Kerssemakers
van het organiserend comité
zijn de pastores wellicht nog
niet toe aan een dergelijke
conferentie. Ook de voor ker
kelijke begrippen hoge toe
gangsprijs en de voertaal En
gels kunnen oorzaken zijn van
de geringe belangstelling.
De conferentie is een apart on
derdeel van het tiende wereld
congres over seksuologie, dat
deze week in Amsterdam
wordt gehouden. Een Neder
lands comité greep deze gele
genheid aan om aandacht te
vragen voor de relatie tussen
seks en godsdienst. De toene
mende aandacht voor geestelij
ke gezondheid en levensbe
schouwing en een niet aflaten
de stroom berichten over sek
sueel misbruik door hulpverle
ners, onder wie pastores, vor
men de aanleiding, aldus
Kerssemakers.
Volgens de organisatoren be
staat er grote behoefte aan
hun conferentie. „De ervaring
leert ons dat therapeuten gere
geld worden geconfronteerd
met religieuze vragen. Op hun
beurt kunnen pastores niet
langer om seksuele kwesties
heen", schrijven zij ter inlei
ding. „Lange tijd is aangeno
men dat therapeutische en
pastorale hulp starten vanuit
tegengestelde gezichtspunten.
Het is nu tijd voor een
dialoog."
Als deelnemers aan het inter
nationale congres hebben zich
nagenoeg alleen Nederlanders
aangemeld. Onder de sprekers
bevinden zich wel buitenlan
ders, zoals de Amerikaanse fe
ministisch theologe dr. Mary
E. Hunt en haar landgenoten
prof. James B. Nelson, dr.
Raymond J. Lawrence en dr.
Marie M. Fortune. De laatste
spreekt over het onderwerp:
'Is er dan niks meer heilig?
Als seks een pastorale relatie
binnensluipt'.
Mede-organisator H. Brauti-
gam, pastor-therapeut in Am
sterdam, is zeer teleurgesteld
over de geringe belangstelling.
Volgens hem is juist in de ker
ken aandacht voor seksuele
vragen hard nodig. „De ker
ken zijn in hun officiële op
stelling nog steeds benauwd
voor seksualiteit en hebben
met begrippen als zonde,
schuld en onderworpenheid
voor heel wat 'seksuele ver
warring'
China ziet nieuwe hindernis
in betrekkingen met Vaticaan
BEIJING De benoeming
van de Chinese bisschop Igna
tius Gong Pinmei tot kardi
naal is voor China „onaan
vaardbaar" en „een nieuwe
hindernis voor de ontwikke
ling van normale betrekkin
gen met het Vaticaan". Dit
heeft een woordvoerder van
het ministerie van buitenland
se zaken meegedeeld.
De benoeming van de bisschop
van Shanghai had in 1979 in
het geheim ('in pectore')
plaats, maar werd pas eind
mei door paus Johannes Pau-
lus II bekend gemaakt, tegelijk
met de benoeming van 22
nieuwe kardinalen. Voor Chi
na is dit opnieuw een „inmen
ging in de binnenlandse aan
gelegenheden" door het Vati-
Gongs benoeming wordt ge
zien als pauselijk steuntje in de
rug voor de ondergrondse
Rooms-Katholieke Kerk in de
Volksrepubliek, die op gespan
nen voet staat met de door
China erkende katholieke
kerk, de 'Patriottische Vereni
ging'. De inmiddels 89-jarige
kardinaal zat wegens 'contra
revolutionaire activiteiten' van
1955 tot 1985 gevangen en
woont sindsdien in de Vere
nigde Staten.
Paus Johannes Paulus II heeft
maandag, zonder communis
tisch China bij name te noe
men, gewezen op het grote be
lang van godsdienst- en gewe
tensvrijheid. Hij deed dat tij
dens een audiëntie voor de
nieuwe vertegenwoordiger
van Taiwan in het Vaticaan.
De diplomatieke betrekkingen
met Taiwan staan op een laag
pitje, onder druk van commu
nistisch China, dat ook hierin
een struikelblok op weg naar
normale verhoudingen met
het Vaticaan ziet.
HILVERSUM Na
maandenlang gehannes
hebben de IKON en pro
fessor Bernard Delfgaauw
hun conflict bijgelegd
Delfgaauw kwam begin
vorig jaar in het nieuws
na een radio-uitzending
van de IKON waarin hij
bekende dat hij in het be
gin van de oorlog lid was
geweest van het Nationaal
Front, een kleine fascisti
sche organisatie. De IKON
verspreidde over die uit
zending een persbericht
die een vloed van reacties
veroorzaakte. Delfgaauw
werd van antisemitisme
beschuldigd en voelde
zich onheus behandeld
door de IKON en zijn cri
tici. Maandenlang was hij
ernstig ziek.
De IKON geeft nu toe dat zij
een onjuiste indruk heeft ge
wekt. De zin in het gewraakte
persbericht die volgens Delf
gaauw de hetze tegen hem
veroorzaakte, 'zolang ze achter
de joden aanzitten, gaan ze
niet achter ons aan' „is niet ge
sproken als antwoord op de
vraag waarom Bernard Delf
gaauw lid is geweest van het
Nationaal Front. Het was een
opmerking over de houding
die veel Nederlanders in het
begin van de oorlog hadden",
zo zegt de IKON nu.
Delfgaauw werd in het begin
van de oorlog lid van het Na
tionaal Front dat onder leiding
stond van de Mussolini-aan-
hanger en ex-priester Arnold
Meijer. De organisatie had in
de jaren dertig als 'Zwart
Front' al de nodige aanhang
verworven, vooral ook uit ka
tholieke kring. Voor de oorlog
begon, veranderde Meijer de
naam in Nationaal Front.
Verdediging
Sinds het interview heeft
Delfgaauw steeds weer op
nieuw geprobeerd uit te leggen
waarom hij zich bij het Natio
naal Front had aangesloten.
Zijn verdediging komt op het
volgende neer.
In eerste instantie had hij zich
Bernard
Delfgaauw
FOTO: PERS
UNIE
- als honderdduizenden andere
Nederlanders - aan het begin
van de oorlog aangesloten bij
de Nederlandse Unie, de orga
nisatie van De Quay- en Lin-
horst Homan die op enigerlei
wijze samenwerking beoogde
met de bezetter, maar toen
hem bleek dat deze club niets
tegen de jodenvervolging deed
trad hij toe tot het Front, om
dat dit partijtje tegen de NSB
was. In een recent nummer
van de Universiteitskrant van
de Rijksuniversiteit Groningen
(RUG) zei Delfgaauw: „Dan
kun je misschien toch in ieder
geval nog een vuist maken en
proberen de NSB niet alle
kans te geven." Naar zijn zeg
gen is hij drie tot vijf maanden
lid geweest. „Op een gegeven
moment ging Arnold Meijer
veel te ver mee met de Duit
sers en de NSB. Toen hij die
oproep deed (Meijer riep op 28
juni 1941 op tot jodenvervol
ging en tot vechten aan het
Oostfront, red.) heb ik be
dankt", aldus Delfgaauw in
het interview in de universi
teitskrant.
Twijfels
Of Delfgaauw te goeder trouw
was, wordt door menigeen be
twijfeld. De historicus G.R.
Zondergeld, historicus aan de
Vrije Universiteit van Amster
dam twijfelt in ieder geval aan
diens bedoelingen.
Als direct na het interview
van 1990 gaf Delfgaauw zijn
fout toe. Hij verdedigde zich
onder meer in een artikel in
De Tijd. Vele jonge katholieke
intellectuelen neigden naar
het fascisme en - omdat velen
in een overwinning van Duits
land geloofden - waren veel
Nederlanders van mening dat
enige vorm van overleg met
de Duitsers voor de toekomst
van ons land niet slecht was.
Tenslotte bleef hij volhouden
dat hij niet wist dat het Front
een antisemitische organisatie
was. Voor velen bleef zijn uit
leg echter onbevredigend. An
deren, onder wie professor
L.J. Engels, rector magnificus
van de RUG en oud-staatsse
cretaris van Justitie, J.F. Glas
tra van Loon, schaarden zich
achter Delfgaauw.
De 'Zaak Delfgaauw' sleepte
zich meer dan een jaar voort.
De zaak spitste zich voorna
melijk toe op het door de
IKON verspreide persbericht.
Letterlijk stond daarin: „Over
zijn afweging om bij het Zwar
te Front te gaan zegt Delf
gaauw: 'Er zat ook een kant
aan, die misschien wel het
kwalijkste is, dat je je veilig
voelde. De joden werden apart
gezet en je dacht toch, zonder
dat je dat jezelf toegaf: zolang
ze achter de joden aanzitten,
gaan ze niet achter ons aan'."
Inmiddels is duidelijk gewor
den dat Delfgaauw het zó niet
heeft gezegd. De passage slaat
op de Nederlandsers die aan
het begin van de oorlog „niet
dapper waren" en de kwalijke
gedachte in het achterhoofd
hadden: zolang ze achter de jo
den aanzitten, gaan ze niet
achter ons aan. Deze gedachte
staat dus los van Delfgaauws
afwegingen om bij het Front
te gaan.
De IKON bekende weliswaar
al snel na de uitzending
schuld, maar over de wijze
van rectificeren zijn beide par
tijen het lang oneens gebleven.
Uiteindelijk kwam eerder deze
maand het bovengenoemde
compromis uit de bus. Daar
mee lijkt de zaak afgedaan,
hoewel de persverklaring niet
overeen komt met de eisen
van Delfgaauw. Hii eiste in
feite van de IKON dat sugges
ties als zou de filosoof zich aan
een antisemitische mentaliteit
hebben schuldig gemaak, te
rug te nemen. Algemeen di
recteur L. de Haan van de
IKON zegt in de Groningse
Universiteitskrant dat zijn om
roep dat oordeel „niet heeft
geveld." Van een rectificatie
in die zin kan dan ook geen
sprake zijn.
Reislust
De stroom vakantiegangers komt weer los. De Neij
ders zijn goed voor meer dan vijftien miljoen boekingj
meer dan de helft van hen gaat naar het buitenlantjte
Oostenrijk, Duitsland, Frankrijk, België. Velen voelenr^
hoefte hun wereld enkele weken te verbreden. Ze f
door hun reisgedrag afstand van de sleur van elke
koesteren het gevoel niet in één wereld opgesloten t
maar meer dimensies van het leven te kunnen omspj
p
In die zin is het voorstel van de Projectgroep Social)
nieuwing positief. De groep, onder leiding van oud-s
cretaris Schaefer, heeft voorgesteld mensen met
standsuitkering een jaarkaart voor het openbaar verv£
te bieden, waardoor ze tegen een gering bedrag gebruil
nen maken van trein, tram en bus. Ze zouden op die
uit hun isolement moeten worden gehaald naar
beeld van de jaarkaart voor de studenten. Staatss e»
Ter Veld stelde voor ook aow'ers en mensen met eeif A
mum-inkomen van de mogelijkheid te laten profiterei
zij zouden door een jaarkaart hun horizon kunnen i|
den. De kosten zijn ongeveer 60 gulden per maand,
heeft de commissie-Schaefer becijferd, iemand met e|
kering geeft gemiddeld toch al 40 gulden per maand
het openbaar vervoer. Mensen met een minder kansrijk"
sitie zouden door de maatregel ontegenzeggelijk hunB"
lijkheden zien toenemen. Zij zouden kunnen delen in fV
biedingen van 'Ontdek je Plekje' en 'Weg van de Snj
en zouden gemakkelijker vrienden elders kunnen op?
NOG afgezien van de maatschappelijke aanvaardb?
van dergelijke uitstapjes, komt ook de vraag op hoe i"'
kostigd moet worden. Want zodra je voor een dagje /r
dam of een dagje Efteling uit de trein stapt, moet je
portemonnee trekken voor entreegeld en voor kof
Alleen mensen die hun ov-jaarkaart in dienst van
riersbureau besteden, kunnen eenvoudig over dei
sommen geld beschikken. Maar dat mag weer niet vi
de uitkering. De bereidheid überhaupt om weer aanr1^
te gaan zou door de ov-jaarkaart kunnen verminder?110
dat mensen daardoor hun reisvoordelen zouden kwijl
Het is ook onduidelijk of de betrokkenen zelf een d
ke jaarkaart op prijs stellen. Misschien behelpen ze 2
ver met een derde-handsauto, of houden ze gewoon r
reizen. Bij de studenten is bewezen dat mensen buLj.
Randstad soms slecht weg kunnen komen met de o
kaart, omdat de dienstregeling vervelende gaten laat'
De regeling is trouwens bij de studenten ingevoerd on
studietoelage te bezuinigen. Zo mag het bij de minirr
bijstandstrekkers niet toegaan. De ov-jaarkaart moet L'"
in elk geval niet verplicht worden opgelegd. Al met afe
voorstel nog onvoldragen. De commissie heeft nog ie)
tijd nodig.
ing
ILA
NS1
MI
Dean T.S. Farisani, ZuidAlrika
ei
AMNESTY INTERNATIONAL
- Met uw steun laten wij onze stem horen.
Uitgave: Westerpers bv' (behorende tot Sijthoff Pers bv).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Lelden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postadres: Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Telefax: 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Chef-redacteur: G.- J. Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot.
[AA
4 046 of 071 - 144 047): R. KleIJn (che(
tou
n Herpen (chef), F. Buurman, jjne
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A.
E. Huisman, H. Jansen, drs. J.
H0>üfc
Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K Bte
Cl
ms"if 1
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Kooistra. drs. P. van Velthoven.erd
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuls, S. Pieterse3^
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
rwj
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van:
- freelance-medewerkers en -correspondenten In zijn verspreldingsgeW"1
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers IBi 1
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten In N^e]
en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swit j
M. van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. In 't Hout (chef 1
leveld, D. Hofland. P. Koopman en D. van Rietschoten. o
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus; »rhc
- de volgende correspondenten In het buitenland: S. Akkerman (Praa&tzel
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Af
R Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heerlntfari
B. van Huët (Parijs). M. de Konlnck (Washington), H. Kulterl (Nieuw Dfl tl
F Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderlnk (f4 v
W. Werkman (Jeruzalem). E. Winkels (Barcelona), G. van Wljland (Betf
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel). r™
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de excluslevt
en publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. fP
ster: M. de Cocq. f in'
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op ma. t/m vr. va
tot 15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Bij betaling per acceptgirokaart:
in 08.30 tot 17.00 u
i 18.00 tot 19.00 uu
25,70
76,60
294,30
per jaar I zaa.ou
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 -■
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
