unicef
William Byrd Vocaal Ensemble
geeft ver jaarspresentje
Een prins is nog geen presentator
Ervaren zangers in een groen kerkje
Staatsbegrafenis voor
pianist Claudio Arrau
met
klinkende
munt
Vangelis doet Rotterdam op grondvesten schuddeif
Roald Dahl, Anke de Vries en Thea Beekmaï
favoriet bij Nederlandse kinderen
Verheven
Franse theaterkui
G
KUNST/RTY
CeidócSomant
MAANDAG 17 JUNI 1991 PAG [H
Waarschuwing voor
ongeldige
Clouseau - kaartjes
UTRECHT Voor het concert van de
Belgische popgroep Clouseau op 12 juli
in Zeist kunnen ongeldig verklaarde
gele toegangskaartjes opduiken. De
doos met vijfduizend toegangskaarten
is in de verzending zoekgeraakt. De or
ganisatie heeft nieuwe, blauwe kaartjes
laten drukken. De voorverkoop voor
het concert is al begonnen. Er zijn nog
geen meldingen van gele kaartjes ont
vangen, maar de organisatie sluit niet
uit dat die de komende weken nog te
koop worden aangeboden. Alleen be
zoekers met blauwe kaarten worden op
12 juli tot het Openluchttheater toege
laten.
Christie's New York
veilt Tremaine-collectie
NEW YORK Het veilinghuis Christie's in New York zal tijdens
twee veilingen impressionistische en moderne kunst en heden
daagse kunst - 49 werken uit de zogenaamde Tremaine Collectie -
onder de hamer brengen. Tot deze collectie van moderne 20e
eeuwse kunst behoort het schilderij 'Le petit déjeuner' uit 1921
van Ferdinand Léger. Het veilinghuis verwacht dat het doek tus
sen de 8 en 10 miljoen dollar zal opbrengen. De veilingen vinden
op 5 en 12 november plaats, aldus een bekendmaking woensdag
van Christie's New York.
De collectie van het Amerikaanse echtpaar Tremaine dat volgens
het veilinghuis uit èèn van 's werelds meest belangrijkste schilde
rijen van moderne 20e eeuwse kunst bestaat, omvat naast Léger
werk van onder anderen Mondriaan, Gris, Delaunay, Braque,
Miró en Willem de Kooning. Christie's schat de opbrengst van de
Tremaine Collectie op meer dan 35 miljoen dollar.
De Tremaine's vergaarden in bijna 50 jaar een omvangrijke verza
meling. Begin dit jaar stierf de heer Tremaine op 89-jarige leeftijd.
Enschede steunt Forum
met half miljoen
ENSCHEDE De gemeente Enschede
stelt een half miljoen gulden beschik
baar om het muziek- en operagezel
schap Forum in staat te stellen de schul
den weg te werken. Eerder besloot de
Provincie Overijssel voor dit doel even
eens 500.000 gulden uit te trekken. In
totaal is er circa twee miljoen gulden
nodig. Verwacht wordt dat ook andere
gemeenten en bedrijven Forum zullen
helpen van de schulden af te komen.
Verbetering van de financiële positie
wordt als voorwaarde beschouwd voor
de gewenste ontwikkeling van het mu
ziek- en opera-instituut. De schulden
zijn ontstaan nadat Opera Forum en het
Overijssels Filharmonisch Orkest in
1987 samen waren gegaan.
Kees Holierhoek
erelid Vereniging
van
Letterkundigen
AMSTERDAM De Vereni-
ging van Letterkundigen heeft
Kees Holierhoek tot erelid be
noemd, vanwege zijn verdien
sten voor de verbetering van
de economische en sociale po
sitie van Nederlandse auteurs
en vertalers. Dat blijkt uit een
bekendmaking gisteren van de
Vereniging van Letterkundi
gen. Holierhoek, die bekend is
als auteur van televisiedra
ma's, is het enige erelid van de
vereniging.
D'Ancona reikt Gouden Ratjes uit ei
UTRECHT Minister D'Ancona (cultuur) heeft zaterdagavond aan h J(j
van de landelijke Kunstbende-finale in het muziekcentrum Vredenb
Utrecht de Gouden, Zilveren en Bronzen Ratjes uitgereikt aan de wi
van het Kunstbende-project. Opvallend is dat bij de prijswinnaars m (El
deelnemer uit de in Den Haag gehouden voorronde zat. Gouden Ra e c
eerste prijs, waren er voor de 18-jarige Kevin van der Burg en de 1| >he
Gracielle Owen uit Lelystad (categorie dans), de groep Total Touch ujbrui
sterdam (muziek), de 14-jarige Annemarie Hogervorst uit Rotterdam c S
Ali Yilmaz uit Axel (ontwerpen), de groep Liza Portengen uit Lelystad dar
ter) en de 16-jarige Albertjan van Rees uit Oosterbeek (video). (nan
Het project Kunstbende, met als thema „Jouw andere wereld" is bedo H
de cultuurdeelname onder jongeren te stimuleren. Naar schatting dried em<
jongeren tussen de veertien en achttien jaar hebben de afgelopen m de
meegedaan aan veertien regionale voorrondewedstrijden. Tijdens de
avond lieten de regionale voorrondewinaars hun inzendingen becx
door een jury, die onder njeer uit Frank Govers (ontwerpen), Huub llin
(theater), Nouchka van Brakel (video), Hans Dulfer (muziek), Donali ehi
(dans) en Mensje van Keulen (taal) bestond. De jury heeft bij haar beoo noe
vooral gelet op originaliteit. Zondag 23 juni zendt de KRO-televisie f
pressie uit van de Kunstbende-finale.
Leids Academisch Kunstcentrum
(Leiden): Eerste Leidse Kamerko
rendag ter gelegenheid van het 10-
jarig bestaan van het William Byrd
Vocaal Ensemble. Gehoord op 15
In plaats van het gebrui
kelijke jubileumconcert
ter gelegenheid van zijn
tweede lustrum organi
seerde het William Byrd
Vocaal Ensemble een echt
verjaardagspartijtje. Alle
Leidse kamerkoren wer
den uitgenodigd om afge
lopen zaterdag acte de
présence te geven met een
eigen programma. De res
pons was boven verwach
ting; maar liefst acht ka
merkoren reageerden po
sitief op de uitnodiging: C-
Sharp Minor, Vocalei, Het
Zingend Hart, Het Leids
Vocaal Ensemble, Hathor,
Lingua Musica, Collegium
Musicum Kamerkoor en
La Vostra Veu.
Na het welkomstwoord van
een van de leden van de lu
strumcommissie werd er geza
menlijk ingezongen onder lei
ding van Nico van der Meel,
de dirigent van het jubilerende
koor. Aansluitend gaf elk
koor, het WBVE als eerste,
een concertje van een half
uur. Deze 'cadeautjes' boden
een grote variëteit aan stuk
ken, van vroeg renaissancis
tisch tot hedendaags, in veel
verschillende talen. Opvallend
was dat er van enige overlap
ping geen sprake was. Indruk
maakte C-Sharp Minor met
een gave vertolking van een
werk van Grieg, het Kamer
koor Collegium Musicum met
werken van Badings en Het
Zingend Hart met een zeer in
het oog lopende expressieve
aanpak van de gezongen num
mers.
Gelijktijdig met de concertjes
werden in andere zalen van
het LAK onder leiding van de
dirigenten workshops actieve
ontspanning en zang, Gregori
aans, zuiverheid en intonatie,
grafische partituren, koordi
rectie, en improvisatie gehou
den. Als afsluiting van deze
eerste Leidse Kamerkorendag
zongen alle koren gezamenlijk
een echodialoog van Di Lasso
en een canon van Mozart.
Waarschijnlijk had dirigent
Nico van der Meel van het
WBVE toen wat last van ver
moeidheid. Als de stemmen
niet snel genoeg zijn overigens
juiste aanwijzingen opvolgden,
werd hij chagrijnig. Toch volg
de gelukkig een acceptabele
uitvoering van de twee stuk
ken.
De eerste Leidse Kamerkoren
dag is zeker voor herhaling
vatbaar. Jammer genoeg wa
ren de concertjes niet toegan
kelijk voor publiek. Zo'n ko
rendag verschaft niet alleen in
een zeer kort bestek een uit
stekend inzicht in de kwaliteit
van de Leidse kamerkoren,
maar ook heel wat luisterge
not.
PETER VAN VEEN
Groene Kerk (Oegstgeest): Concert
door het kamerkoor Quod Libet on
der leiding van Ad de Groot. Werken
van onder anderen Gesualdo, Mon
teverdi, Morley, Ravel, Strawinsky
en Vaughan Williams. Gehoord op
16 juni.
Ter gelegenheid van hun
eerste zomerconcert waag
de Quod Libet zich weer
eens buiten de thuisbasis
Voorburg. Deze gerenom
meerde amateurs kwamen
met het programma 'Lief
de in alle toonaarden'.
„We zijn uitgegaan van
het thema 'de vereerde
vrouw", verklaarde een
van de zangers vooraf,
„maar gaandeweg zijn er
ook een aantal lagere vrij
erijen in het programma
geslopen".
Voor de pauze kwam de ver
eerde vrouw echter nog uitge
breid aan bod, vooral in een
bijzondere combinatie van drie
prachtige Ave Maria's, van Da
Vittoria, Verdi en Strawinsky.
De mannen van het koor ble
ken in grootse vorm te steken
- zulke soepele bassen zal ieder
professioneel koor zich wen
sen. Ook de vrouwen stonden
hun mannetje, al waren de so
pranen hier en daar wat hees
en de alten vaak te zacht.
In twee madrigalen van Mon
teverdi en ééntje van Gesualdo
bleek dat Quod Libet ook in
gewikkelde vijf- en zesstem
migheid niet uit de weg gaat.
Met noten en ritme hadden de
zangers geen enkele moeite.
De gebaren van dirigent De
Groot laten aan duidelijkheid
ook weinig te wensen over, al
is zijn dirigeren hier en daar
(op sommige slotnoten bijvoor
beeld) wat kortaf.
Na de pauze was het dan tijd
voor 'de lagere vrijerijen',
maar het duurde even voordat
het koor op de daarvoor ver
eiste temperatuur kwam. De
eerste drie madrigalen gingen
eigenlijk nogal ongemerkt
voorbij; pas in 'Jan, Jan' van
Sweelinck werd de juiste toon
getroffen. In de daarop vol
gende stukken werden de ver
schillende liefdesaffaires mooi
uit de doeken gedaan, onder
meer met behulp van goed uit
gewerkte madrigalismen als
'up and down' in 'Fair Phyllis'
van John Farmer. De zestien
de eeuw werd verlaten met
'Fyer, fyer!' van Morley: moei
teloos gezongen, maar wat te
veel vanuit het oogpunt van
een ervaren brandweerman,
die van de zoveelste fik niet
echt opgewonden meer raakt.
Met een stap van drie eeuwen
belandde Quod Libet in de ro
mantiek van Vaughan Willi
ams. Twee prachtige liederen
met opnieuw een glansrol voor
de bassen, die 'the bottom of
the sea' in 'The dark eyed sai
lor' zeer overtuigend wisten te
bereiken. Aan het slot van het
ruim anderhalf uur durende
programma had het koor nog
adem over voor liederen van
Ravel en Debussy. Het razend
moeilijke (en hoge!) 'Nicolette'
van Ravel bleek in de toegift
zelfs mooier te kunnen dan tij
dens het concert.
De kist met het stoffelijk overschot van de pianist Claudio Arrau
arriveert bij de kathedraal van zijn geboorteplaats Chilian. Arrau
kreeg daar gisteren een staatsbegrafenis. foto: ap
CHILLAN De pianist Clau
dio Arrau, een van de grootste
concertpianisten en vertolkers
van Beethoven, is gisteren met
veel eerbetoon begraven in
zijn geboorteplaats Chilian in
Chili. De musicus overleed vo
rige week zondag op 88-jarige
leeftijd in Oostenrijk. Na zijn
dood kondigde de Chileense
regering vier dagen van rouw
af.
Duizenden Chilenen hadden
zich langs de weg opgesteld
om een glimp op te vangen
van de doodskist die bedekt
was met de Chileense nationa
le vlag. De pianist kreeg bij
zijn begrafenis een geweersa-
luut, een ceremonieel dat
doorgaans voorbehouden is
aan staatslieden.
Arrau zou vorige week vrijdag
voor het eerst in drie jaar
weer een concert geven in het
Oostenrijkse plaatsje Mürz-
zuchlag, maar wegens ziekte
werd het recital afgelast. Ar
rau, halfwees, werd op 6 fe
bruari 1903 geboren in Chil
ian. Hij was nog geen drie jaar
toen hij probeerde van het
blad te spelen, geïnspireerd
door het pianospel van zijn
moeder. Als kleuter van vijf
jaar gaf hij zijn eerste concert
voor publiek en speelde een
sonate van Mozart. Het won
derkind kreeg dan ook al
spoedig de bijnaam 'de Chi
leense Mozart'. Van 1913 tot
1918 studeerde hij in Berlijn
en op zijn twaalfde speelde hij
onder leiding van Artur Ni-
kish. Hij won twee keer achter
elkaar de Liszt-prijs in 1919
en 1920 en daarmee begon,
zijn internationale carrière.
Met de komst van Hitier ver
liet hij met zijn vrouw hij
was inmiddels getrouwd met
de Duitse zangeres Ruth
Schneider Duitsland en
vestigde zich in 1941 in de
Verenigde Staten. In 1979
werd hij genaturaliseerd tot
Amerikaan maar hij behield
het Chileens staatsburger
schap. Na een concertreeks in
1984 keerde hij terug naar
Chili. „Ik had het gevoel dat
ik terug moest gaan voor
dat het te laat was om een
hele nieuwe generatie Chile
nen te geven wat ik geven
kon. De persoonlijke motieven
om te gaan waren sterker dan
de politieke redenen om er
weg te blijven", vertelde hij de
New York Times. „Muziek, als
die groots is, brengt mensen
tot elkaar en ik wilde dat
doen".
Steun
De Nieuwe Maas is morgenavond het decor van een gigantisch spektakel van licht, laser en geluid.
i foto: de jong e%ap
ROTTERDAM De
Nieuwe Maas in Rotter
dam is morgenavond het
decor van een gigantisch
spektakel van licht, laser
en geluid. Eureka, het Eu
ropese samenwerkings
verband voor technologi
sche ontwikkelingen, be
staat vijf jaar en ter gele
genheid daarvan geeft de
Griekse synthesizer-com
ponist en muzikant Van
gelis een concert, dat de
stad op haar grondvesten
zal doen schudden.
De Nieuwe Maas, tussen
Boompjes en Noordereiland,
wordt één muur van geluid als
Vangelis een piekvermogen
van 800.000 watt bereikt. Het
continu-vermogen tijdens het
concert is 500.000 watt, nog al
tijd 100.000 watt meer dan Ro
ger Waters vorig jaar in Ber
lijn ter beschikking had voor
zijn uitvoering van The Wall.
het podium, 300 bij 800 meter,
komt tussen twee reusachtige
bokken van Smit-Tak te han
gen, terwijl het plafond is
he
voorzien van duizend en
van elk duizend watt. \n
wordt tijdens zijn com 0
vangen door anderhalf
watt lichtvermogen.
/achting is dat het sj£nj
150.000 mensen trekt,
ca zendt het concert v;
gelis rechtstreeks uit of n
sie (Nederland 2,
uur).
AMSTERDAM De kin-
derenboeken 'Ieorg Idur'
(van Roald Dahl), 'Klad
werk' (van Anke de
Vries) en 'Het geheim van
Rotterdam' (van Thea
Beekman) zijn de mooiste
die yorig jaar in Neder
land zijn verschenen. Dit
heeft een recordaantal
van 19.142 kinderen in de
leeftijd van 6 t/m 16 jaar
laten weten.
De Stichting Nederlandse Kin
derjury had de kinderen van
Nederland door middel van
deelnameformulieren ver
spreid via scholen, kinder- en
jeugdbladen en het Schooltv-
Weekjournaal opgeroepen tus
sen 1 februari en 1 juni een
Top-5 samen te stellen met
hun favoriete boeken van
1990. De winnende titels wer
dén zaterdagavond via de
VARA-televisie bekendge
maakt. De uitverkoren auteurs
"Anke de Vries en Thea Beek
man en de Nederlandse ver
taalster van de boeken van
Roald Dahl (Dahl overleed be
gin dit jaar) kregen tijdens de
uitzending de Prijs van de
Kinderjury overhandigd. Deze
prijs, bestaande uit een oor
konde, wordt jaarlijks uitge
reikt onder auspiciën
Stichting Nederlandse
jury. Met ingang van
jaar wordt deze sticht
sponsord door de Nedf e*
Boekenbon bv te Dei ,r
Dit bedrijf zal voo
de van drie jaar jaarli
bedrag van 50.000 guld( re*j
kosten van de organis ezi
dragen. Hiermee is he
nuïteit van de sticht -
waarborgd.
PRINS BERNHARD PRESENTEERT 'HART VOOR DE NATUUR'
Hart voor de natuur. Zevendelige
natuurserie. Veronica-televisie. Ne
derland 2 om 19.25 uur. Dinsdag.
HILVERSUM Als het
om de presentatie van een
programma gaat waarin
bedreigde diersoorten en
verdwijnende natuur de
hoofdrol speelt, lijkt prins
Bernhard de meest aange
wezen persoon. De bijna
tachtigjarige koninklijke
hoogheid bracht namelijk
een groot deel van zijn le
ven door in en met de na
tuur. In eerste instantie
als fervent trofeeënjager,
later als president van het
Wereldnatuur Fonds.
Maar een prins is nog
geen presentator.
Hoewel Veronica een paar
maanden geleden met trots
aankondigde met prins Ber
nard een nieuwe presentator
in huis te hebben gehaald, lijkt
zijn rol in de zevendelige serie
'Hart voor de natuur' niet
meer dan die van een kijkers
lokkertje. In de eerste afleve
ring 'De slag om de slagtand'
zit hij - een béétje gegeneerd -
in een van zijn werkkamers
vol jachttrofeeën om de kijker
onder meer een serie olifantjes
te laten zien die koningin Bea
trix in 1948 voor hem vervaar
digde. Daarbij verhaalt hij
over zijn strijd een einde te
maken aan de vreselijke oli
fanten-slachtingen. Uiteinde
lijk won hij deze dertigjarige
slag om de slagtand, want er
kwam een wereldwijd verbod
op de handel in ivoor. Hier
door daalde de handelsprijs
van vierhonderd naar tien
gulden per kilo en kon het
aantal grijze landreuzen in
Afrika weer toenemen tot een
paar honderdduizend. Na zijn
inleiding volgen Journaal-ach-
tige beelden van de prins die
Prins Bernhard in zijn nieuwe rol als presentator.
in Oost-Afrika allerlei rege
ringsleiders de hand schudt en
ziet de kijker bloedige, soms
bloedstollende filmfragmenten
van olifanten die hun leven
gaven voor twee uitstekende
tanden. En dat alles omdat ze
er in Taiwan zulke aardige
snuisterijen van kunnen ma
ken.
Om zeep
Al na tien minuten blijkt dat
'Hart voor de natuur' een Ve-
ronica-produktie is. Ze weten
daar feilloos hoe een aardig
idee om zeep moet worden ge
holpen. Daarbij is het com
mentaar van Bart van Leeu
wen, vooral tegen het einde,
ronduit stuitend. Maar erger is
die eeuwige oppervlakkigheid,
snelheid gaat bij Veronica im
mers voor kwaliteit. Wat de
kijker zich vooral zal afvra
gen, is waarom regisseur en
eindredacteur Gideon van
Aartsen de prins geen andere
rol heeft toebedacht, een
waarin hij zou kunnen uitblin
ken, namelijk die van vertel
ler. Nu mag hij aan het einde
nog even meedelen dat hij in
Afrika de aardigste dingen
heeft beleefd. Welke dan? Die
verhalen blijven vooralsnog
beperkt tot de familie- en
vriendenkring van de prins.
De vraag is of het Wereld Na
tuur Fonds iets aan zo'n reeks
heeft. Tenslotte gaat het om
een verhulde fondswerving.
Daar kan niemand wat op te
gen hebben, tenslotte is het
vijf voor twaalf en rest ons dus
niet al te veel tijd meer om de
broodnodige harmonie tussen
mens, dier en natuur terug te
brengen. Duidelijk is in elk
geval dat de verhalen van
prins Bernhard grotere tro
feeën zijn, dan het stereotiepe
foto: veronica
verhaal over de redding van
de olifant dat door Veronica
wordt voorgeschoteld. Een ge
miste kans dus, zeker pok om
dat niet elke prins zich als pre
sentator leent. De programma
makers hadden beter een aan
slag op zijn geheugen kunnen
doen en die verhalen kunnen
illustreren met de beelden van
Niels Halbertsma.
Want dat is eigenlijk nog het
enige aardige aan de reeks; het
filmmateriaal. Als ex-directeur
van het Wereld Natuur Fonds
en filmer stond hij vaak met
zijn neus bovenop de proble
men en dat levert uniek mate
riaal op. In combinatie met de
duizenden meters film die de
prins zelf volschoot, had 'Hart
voor de natuur' kunnen uit
groeien tot een serie, waarvoor
heel Nederland zou zijn thuis
gebleven. Of dat nu gebeurt, is
maar de vraag.
Holland Festival: 'De Triaden'. Mu
ziektheater van het Theatre du So-
leil uit Parijs, in drie afleveringen.
RAI, Amsterdam, afgelopen week
einde.
De liefhebbers van het
'Theatre du Soleil' en zijn
leidster Ariane Mnousc-
hkine, hebben afgelopen
weekend hun hart aan
haar vorm van muziek
theater kunnen ophalen.
Wie haar stijl kent, bij
voorbeeld van haar grote
Norodom Sihanouk-cy-
clus, herkent in de opzet
van 'De triaden', het oe
roude Griekse verhaal
over Atreus en zijn ver
doemde nageslacht, in een
beeldende bewerking van
Mnouschkine, alle ele
menten.
Dat begint bij binnenkomst
van de enorme RAI-zaal, als
men onder de tribune de open
kleedkamers van de acteurs
aantreft. Die zijn daar voor het
oog van het publiek bezig zich
aan te kleden en vooral einde
loos te schminken. Hun ge
zichten gaan achter zware la
gen witte schmink schuil en
zijn een soort beweeglijke
maskers. Op de achtergrond
rommelt zachtjes de trom. De
muziek, gemaakt en gespeeld
door de vaste medewerkers
van Mnouschkine, is een inte
grerend onderdeel van de
voorstellingen. De hele rech
terzijde van de blankhouten
arena waarbinnen wordt ge
speeld, wordt ingenomen door
een uitgebreide slagwerkbatte
rij en talloze strijk- en blaasin
strumenten. De muziek volgt
het ritme van de taal, onder
streept de accenten, voorspelt
gebeurtenissen en schildert
met alle middelen de sfeer.
Alle middelen, want df',
se muziek die de dai
het koor bij Iphyginehg
leidt, wordt probleem
derbroken door Frai
dansen uit de tijd van
koningen, door kale
herdersklanken, alles
kelijk van de gebeur
op het grote speelvlak,
gordijnen, een grote
poort aan de achter
een dito aan- en afschel
toegangsbrug aan de \tw
omgeven de houten ai :al
De zwaar aangeklede
lijkend op figuren zoa je
antieke vazen staan a
declameren hun bl(,llJ
teksten als nietige 116
op het grote speelvlalgje
de kracht van het viae
deze noodlotsdrama's !cj-
men met de sterk sp'L
acrobatische begingsre
palend is. Wie dichtbije*
afhankelijk van zijn
van het Frans, de tel
volgen. Hoe verder ver
meer de echo's van d<
grote holle RAI de
gaan vervormen. Dan
leen kijken over; het "i
kan men tevoren in tjen
miere programma,
acteursnamen vermei er
ben gelezen.
Als liefhebber van
was ik ook nu weer
van Iphygineia en in
mate van Agamemnoi .e
tweede deel heeft h10
nenkoor dat uitgebre
mentaren geeft een c llJ
rol en draait alles bijn
tend om de wraak e"
temnaestra op
die haar van haar do»
hygineia beroofde. H<
stukken uitverkocht ?m
ken er tot nu toe v 31
mensen niet op te kc^
gen voor hun besteli,es
ten, om de wachtendf
aan een kaartje te hel
niet eerder met dezi
Franse vorm van acte
nis maakte, zal zeker
hygineia' genieten.
