ndia kiest voor verwarring
Sikhs vermoorden 80 treinpassagiers
)anië centraal op Europa-reis Baker
IV0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
Oproep Nelson Mandela
contra president De Klerk
Islamitische Kurden Irak verenigen zich
[TENLAND
'Al"
MAANDAG 17 [UNI 1991 PAGINA 5
"ïwayt: weer
sod vonnissen
jAYT-STAD Kuwayts militaire
3rfaal heeft gisteren opnieuw drie
Hn ter dood veroordeeld door op
ging. Daardoor is het totaal aantal
/onnissen wegens collaboratie met
lakse bezetter gestegen tot twaalf,
ribunaal legde daarnaast zware
j S ,ni van zeven tot 25 jaar werk-
op aan elf andere beklaagden. Het
'aal sprak zaterdag al doodvonnis-
tegen zes personen die waren be-
van medewerking aan de ver-
J van de Iraakse krant Al-Nida
de Iraakse bezetting van het emi-
e ^Groepen voor de mensenrechten
B ii de tribunalen veroordeeld omdat
v< n getuigen toelaten.
Golfen en ontkennen
De Amerikaanse president
George Bush en zijn voorgan
ger Ronald Reagan hebben za
terdag tijdens een partijtje golf
ontkend in 1980 de vrijlating
van Amerikaanse gijzelaars in
Iran te hebben vertraagd om
de Republikeinen de verkie
zingswinst te bezorgen. Acht
van de 52 Amerikanen die van
1979 tot 1981 werden gegijzeld
hebben een onderzoek geëist
naar de gijzelingskwestie. De
gijzelingskwestie wordt als een
van de belangrijkste redenen
genoemd dat Jimmy Carter dat
jaar niet werd herkozen als
president.
Na 140 jaar gif-
onderzoek president VS
LOUISVILLE Het lijk van Zachary
Taylor, de Amerikaanse president die in
1850 overleed, is vandaag opgegraven voor
een lijkschouwing. De president zou zijn
vergiftigd wegens zijn opvattingen over sla
vernij. Taylor, bijgenaamd 'Old rough and
ready' ('de ouwe rouwdouwer'), stierf op 9
juli 1850 na slechts 16 maanden te hebben
geregeerd. Officieel overleed hij aan een
darmziekte, maar volgens historica Clara
Rising was hem met arsenicum vergiftigd
fruit te eten gegeven. Als haar theorie
wordt bevestigt, dan moeten de Amerikaan
se geschiedenisboekjes worden herschre
ven. Die stellen namelijk dat Abraham Lin
coln de eerste Amerikaanse president is die
vermoord werd, meteen na de burgeroorlog
- ook in verband met de slavernijkwestie.
Voedselhulp mag
weer in Sudan
KHARTUM James Ing
ram, directeur van het
Wereldvoedselprogramma
van de Verenigde Naties,
heeft gisteren verklaard
dat de regering van Sudan
toestemming heeft gege
ven voor hervatting van
de voedselhulp aan tien
duizenden vluchtelingen
in het door oorlog geteis
terde zuiden van Sudan.
De vluchtelingen werden
gedwongen uit het aan
grenzende Etiopie naar
Sudan terug te keren, na
dat in Etiopie de regering
van Mengistu Haile Mari-
am ten val was gebracht.
Extra act redt
luchtacrobaat
HILLSBORO Een verstrikt geraakte
Amerikaanse luchtacrobaat is zaterdag
op spectaculaire wijze gered met een be
stelbusje dat met 110 km/u onder het
sportvliegtuig reed. Lee Oman had tij
dens een luchtshow in Hillsboro onder
het oog van 40.000 toeschouwers over de
vleugels gelopen, was uitgegleden en
was aan zijn veiligheidstouw op 500 me
ter boven de grond blijven hangen. Eén
van de andere stuntvliegers kroop ach
ter het stuur van een bestelbusje en
stoof het vliegveld op. Het stuntvlieg
tuigje daalde tot minder dan twee meter
boven het busje. Een van de inzittenden
bevrijdde de verstrikte luchtacrobaat uit
zijn moeilijke positie waarna de toe
schouwers in gejuich losbarstten.
S KUITERT
DELHI De kie-
in India hebben de
irang gehanteerd,
ïebben volgens de
betrouwbare voor-
ïgen net zo verdeeld
il en als de kibbelende
i, die later deze
toch liters water bij
rijn zullen moeten
om nog iets van een
jare regering te vor-
ii|Geen van de partijen
een absolute meer-
tr0(jid en zelfs met het
schrapen van coaïi-
;ners lijkt het onmo-
een stabiele rege-
vormen.
AMRITSAR Militante Sikhs hebben zater
dagavond in de Indiase deelstaat Punjab twee
treinen overvallen en minstens tachtig passa
giers met automatische geweren doodgeschoten.
Ongeveer vijftig mensen raakten gewond.
Beide overvallen werden gepleegd in de omge
ving van Ludhiana, een industriestad met een
overwegend uit hindus bestaande bevolking.
Twaalf gewapende militanten gingen op het
station van Badowal, 12 kilometer ten zuidwes
ten van Ludhiana, aan boord van een trein en
begonnen in het wilde weg te schieten. Een
tweede groep gewapende sikhs viel 15 kilome
ter ten zuiden van Ludhiana een andere trein
aan en doodde 48 mensen. De meeste slachtof
fers waren arbeiders die terugkeerden van hun
werk in fabrieken rondom Ludhiana. De politie
voerde na de aanslagen haar patrouilles in de
stad op om wraakacties van hindoes tegen sikhs
te vermijden. De aanslagen vonden plaats op de
slotdag van de Indiase parlementsverkiezingen,
die in Punjab uit vrees voor geweld zijn uitge
steld tot 22 juni.
.P en deel ligt de schuld
nieuwe electorale dra-
b(tndia bij de politici. Tu-
®!4 en 1989 regeerde de
n9^s-I partij, met een com-
ie9 le meerderheid van 415
"bnder leiding van de op
^er vermoorde Rajiv Gan-
bt regering regeerde der-
gelrrogant en werd zozeer
v( orruptieschandalen ge-
JunJ, dat de politieke oppo-
Pesloot de krachten te
Tot 1989 was die op
positie opgesloten binnen de
grenzen van regionale bolwer
ken en konden dergelijke par
tijen wel de dienst uitmaken
in deelstaten, maar speelden
zijn geen rol op het nationale
podium.
Onder leiding van Vishnawath
Pratap Singh, een uit de Con
grespartij gestapte oud-minis
ter, werden de anti-Congres
krachten gebundeld en eind
1989 viel Gandhi's partij terug
tot slechts 194 zetels. De rege
ring was zodoende weggelegd
voor Singh, die de communis
tische partijen voor India en
de rechtse Bharatiya Janata
Partij tot steunpilaren koos,
een duivels verbond dat veel
kiezers heeft verbijsterd.
Jacht
Dit verbond hield weliswaar
een jaartje stand, maar ver
schafte partijen de mogelijk
heid om vaste voet te krijgen
op het nationale politieke
front. Met name de BJP heeft
die mogelijkheid te baat geno
men en is langzaamaan opge
klommen tot een rivaal van de
Congres-partij, om nu als
tweede partij van het land te
eindigen. Om politiek over
eind te blijven begon al vrij
snel na het aantreden van
Singh in december 1989 de
jacht op de kiezer. Gepoogd
werd in te breken in de zoge
naamde vote-banks van ande
re partijen. Dat zijn grote groe
pen kiezers die geacht worden
vanwege hun sociale, etnische
of religieuze achtergrond, mas
saal op een bepaalde partij te
stemmen. Het is niet een
kwestie elkaar een paar dui
zend stemmen afsnoepen,
maar een zaak van regeren of
niet-regeren. Deze jacht con
centreerde zich vooral op de
300 miljoen achtergestelden in
de Indiase samenleving en op
de miljoenen stedelingen die
zich konden vinden in het
idee dat India, voor 80 procent
immers bewoond door hindus,
weer een echt hindu-land
moet worden.
Al deze electorale activiteiten
verzwakte de regering in het
centrum in New Delhi zozeer
dat er niet meer krachtdadig
kon worden opgetreden tegen
opkomende afscheidsbewegin-
gen in diverse deelstaten, zoals
de moslims in Kashmir en de
Sikhs in de Punjab. Chandra
Shekhar, die Singh opvolgde
als een soort tussenpaus, ging
zelfs zover Punjab, waar af-
scheidingsgeweld regeren on
mogelijk heeft gemaakt, en da
gelijks gemiddeld 15 doden
vallen, verkiezingen te belo
ven. Punjab gaat komende za
terdag naar de stembus in een
sfeer van escalerend geweld.
Shekhar had gehoopt met zijn
belofte electoraal gewin te
boeken, maar lijkt bedrogen
uit te komen.
De kiezers hebben de nieuwe
;ste gers van de Congrespartij van de vermoorde ex-premier Rajiv Gandhi vieren de overwinning, dansend voor het partijgebouw
Pirfas. FOTO: AFP
tijn
kansen aangegrepen en ge
stemd volgens patronen die
nieuw zijn in de Indiase poli
tiek. de 100 miljoen moslims,
ooit een gegarandeerde stem
voor de Congrespartij, hebben
nu gekozen voor kandidaten
die in staat worden geacht de
kandidaat van de BJP te ver
slaan. De moslims vrezen dat
de BJP, omdat deze partij een
moskee wil slopen en er een
tempel voor wil bouwen in de
deelstaat Uttar Pradesh, waar
de meeste moslims wonen.
Vervreemd
Andere regionale kwesties
hebben de kiezers nu aange
grepen voor de ontkoppeling
van de sociale achtergrond en
politieke partij. Dat heeft de
Congrespartij in deelstaten
waar de BJP sinds 1989 re
geert, in de kaart gespeeld.
Onvrede met de partij, vaak
geïdentificeerd met religieuze
onverdraagzaamheid, is de
BJP noodlottig geworden in
deze deelstaten. De Congres
partij incasseerde de stem te
gen de gevestigde orde, zoals
de BJP in 1989 deed toen de
Congrespartij de dienst uit
maakte in deze deelstaat.
De verkiezingen van 1989 zijn
de meest bizarre uit de ge
schiedenis van India. De eer
ste kiesronde voor 204 zetels
vond plaats op 20 mei, de dag
voor de moord op Gandhi. Een
opiniepeiling op die dag leerde
dat de Congrespartij zwaar zou
verliezen aan zowel de BJP als
het Nationale Front. Maar na
de moord op Gandhi werden
de verkiezingen drie weken
uitgesteld en mochten afgelo
pen woensdag kiezers 113 en
zaterdag 186 afgevaardigden
aanwijzen. Ruim 60 procent
van de parlementariërs is dus
gekozen na de moord, die het
politieke klimaat drastisch
heet veranderd, maar niet
heeft geleid tot een sympathie-
golf voor de Congrespartij. De
peilingen van 20 mei, direct na
het sluiten van de stembussen,
wezen erop dat de BJP wel
eens als de grootste partij uit
de bus zou kunnen komen. Na
Gandhi's dood heeft deze par
tij een deel van het electoraat
weer van zich vervreemd door
ongekend hard de verdeelde
en nagenoeg leiderloze Con-
grestop aan te vallen. Veel
kiezers, zo bleek bij nieuwe
peilingen afgelopen woensdag
en zaterdag, hebben dat als on
heus ervaren.
Nu niemand een absolute
meerderheid kan behalen,
wordt het vormen van een re
gering bijzonder lastig. Hoewel
niemand staat te trappelen om
coalities aan te gaan, zijn alle
partijen het over een ding roe
rend eens: India kan zich op
korte termijn niet weer ver
kiezingen veroorloven. Het
kost domweg teveel geld en
veroorzaakt te veel geweld. De
afgelopen verkiezingen waren
de geweldadigste in de ge
schiedenis van India. Er vielen
300 doden.
NGTON De
laarise minister van
andse zaken James
die gisteren aan
ids door Europa is
eedien, zal woensdag
a!:, iderdag in Berlijn
eenkomst van de
voor Veilig-
Samenwerking in
(CVSE) bijwonen.
blgens zal hij door
reizen naar de Albanese
hoofdstad Tirana en wel
licht ook naar het Joego
slavische Belgrado.
Het bezoek van Baker aan Al
banië, dat bevestigd is door het
officiële Albanese persbureau,
is het eerste van een Ameri
kaanse minister in meer dan
vijftig jaar. De diplomatieke
betrekkingen tussen de Vere
nigde Staten en Albanië, die
dit jaar zijn hersteld, werden
Het herstel van de relaties en
het bezoek van Baker illus
treert de verbeterde verstand
houding tussen beide landen,
hoewel de VS beklemtonen
dat zij geen vertrouwen heb
ben in een regime waarvan de
leiders communistisch zijn,
zelfs als zij in een nieuwe re
gering de macht delen met an
dere partijen.
De situatie in Albanië zal ze
ker aan de orde komen tijdens
het overleg van de 34 minis
ters van buitenlandse zaken
van de CVSE (alle Europese
landen, minus Albanië plus de
Verenigde Staten en Canada)
in Berlijn. Tirana heeft ge
vraagd als waarnemer toegela
ten te worden tot de conferen
tie. De CVSE-landen bespre
ken de toekomst van Europa
op het gebied van de economie
en de veiligheid na de val van
de totalitaire regimes in Oost-
Europa.
HET LEVENDE EILAND
j- Ondertussen Is de onderzeeboot van de „Walrus" bij
ochende Eiland" aangekomen en vier leden van de beman-
;n ifmen uit de commandotoren, terwijl de onderzeeër be
zit» waterspiegel blijft. Door een vernuftige vinding verra-
nenP luchtbellen de plek waar de boot stil ligt. De mannen
uitn naar het strand en gaan in hinderlaag liggen. Maar
uit'Zien zij het afgesproken lichtsein en even later duikt een
schaduw op uit de duisternis. Het is Butcher, die hun verder de
weg zal wijzen. „We moeten ons haasten", zegt hij; „de bedoe
ling is, dat jullie het stuurgebouw vernielen en daarna met de
giro-raket verdwijnen". „Wordt het stuurgebouw bewaakt?" vra
gen de mannen. „Ja, er staan dag en nacht twee posten, die de
energiestralingen moeten controleren. Maar zij zijn niet gewa
pend. Kom mee, dan zal ik jullie de weg wijzen".
Nabestaanden
en vrienden
van Hector
Pietersen, het
eerste
slachtoffer van
de bloedig
neergeslagen
studenten
opstand van
1976, houden
een
herdenkings
dienst aan het
graf van de
scholier.
FOTO: AFP
JOHANNESBURG
Nelson Mandela heeft gis
teren aangekondigd dat
de anti-apartheidsbewe
ging ANC (Afrikaans Na
tionaal Congres), waar hij
vice-voorzitter van is, met
massale betogingen wil
afdwingen dat er in Zuid-
Af ri ka een overgangsre
gering komt die het land
naar een niet-raciale de
mocratie moet leiden.
te miljoenenstad Soweto dat de
regering De Klerk plaats moet
maken voor een overgangsre
gering met volledige bevoegd
heden om toezicht te houden
op de overgang naar een niet-
raciale democratie op basis
van het één-man-één-stem sy
steem. Het ANC eist tevens
dat er een grondwetgevende
vergadering wordt ingesteld
waarin de „massa's van het
volk" vertegenwoordigd wor
den om een democratische
grondwet te formuleren.
De regering heeft beide ideeën
tot nu toe afgewezen omdat
het de macht niet wil overdra
gen voordat er verkiezingen
zijn gehouden. Maar voor het
ANC is de maat nu vol. „Als
de regering niet naar ons luis
tert zullen wij onze kracht ge
bruiken: massale actie", aldus
Mandela.
Het ANC en andere zwarte
groepen organiseerden dit
weekeinde een aantal massa
bijeenkomsten en marsen om
de opstand in Soweto in 1976
te herdenken. De politie dood
de destijds in tien maanden,
tijd meer dan 600 betogers,
maar slaagde er niet in dé
volksopstand te bedwingen die!
bleef groeien tot De Klerk in
februari 1990 zwarte politieke
activiteiten toestond.
'Wereldwijde aanpak aids noodzakelijk'
FLORENCE Wetenschappers hebben gisteren bij de start van
de zevende wereldconferentie over aids aangedrongen op een
wereldwijde aanpak van deze dodelijke ziekte. Vooral de aids-
epidemie in grote delen van Afrika baart de wetenschappers
zorgen. Maar ook in India verspreidt de ziekte zich onder alle
lagen van de bevolking. „We leven bovenop een vulkaan", aldus
een Indiase arts. Tijdens de conferentie in Florence nam de Eu
ropese Gemeenschap de VS onder vuur omdat men daar geen
buitenlanders tot het land toelaat die besmet zijn met het virus.
Kurdische
vrouwen
verdringen
zich voor de
bank in de
Noordiraakse
stad Dohuk.
FOTO: AP
DOHUK Iraakse Kurdische
islamitische groeperingen die
tegen elk vredesverdrag met
president Saddam Husayn zijn,
hebben besloten één front te
vormen om hun strijd voort te
zetten.
De Kurdenleider Massoud
Barzani van de Kurdische De
mocratische Partij (KDP) ver
trok gisteren uit Baghdad naar
Iraaks Kurdistan om daar met
Kurdenleiders de laatste de
tails te bespreken van een vre
desverdrag met Saddam. Naar
verwachting zullen de grote
Kurdische partijen instemmen
met het akkoord dat dan ver
volgens binnen een week on
dertekend kan worden. Barza
ni leidde de besprekingen met
het regime in Baghdad die
moeten leiden tot autonomie
voor de Iraakse Kurden. In de
Noordiraakse stad Dohuk heb
ben gisteren duizenden Kur
den gedemonstreerd tegen de
aftocht van de laatste Ameri
kaanse troepen. Volgens de
betogers zijn de lichtbewapen
de VN-bewakers niet in staat
de Kurden te beschermen te
gen eventuele infiltraties door
de gevreesde Iraakse geheime
politie.
„De humanitaire opdracht in
Irak is tot een goed einde ge
bracht. Wij hebben laten zien,
dat als het moet wij snel er
gens kunnen zijn en als het
kan wij ook weer snel weg
kunnen zijn", zo zei generaal
P. Huysman gisteren op Schip
hol ter verwelkoming van de
laatste grote groep van 165 Ne
derlandse militairen uit
Noord-Irak.
Turkse premier
neemt ontslag
ANKARA De Turkse pre
mier Yildirim Akbulut heeft
gisteren zijn ontslag inge
diend, nadat hij door de re
gerende Moederlandpartij als
partijvoorzitter aan de kant
was gezet. President Ozal
aanvaardde het ontslag en
vroeg Akbulut aan te blijven
totdat er een nieuwe premier
is benoemd. Het congres van
de Moederlandpartij koos za
terdag de voormalige minis
ter van buitenlandse zaken
Mesut Yilmaz tot voorzitter.
De keuze van de 44-jarige
Yilmaz was een zware tegen
valler voor de islamitisch-
fundamentalistische vleugel
van de partij, die Akbulut
steunde.
Ex-grenswachten
DDR aangeklaagd
BERLIJN Vier voormali
ge Oostduitse grenswachten
zijn aangeklaagd voor de
laatste doodgeschoten vluch
teling naar het Westen.
De verdachten werden afge
lopen weekeinde gearres
teerd. Zij staan onder ver
denking van doodslag en po
ging tot doodslag. Op 6 fe
bruari 1989 zouden zij de
toen 20-jarige Chris Gueffroy
tijdens een vluchtpoging bij
de Berlijnse Muur hebben
doodgeschoten en diens
evenoude vriend Christian
Gaudian hebben verwond.
Gaudian werd kort na de
vluchtpoging veroordeeld tot
drie jaar gevangenisstraf.
De DDR ontkende toenter
tijd dat er met scherp was
geschoten. De dood van
Gueffroy werd pas bekend
door een rouwadvertentie.