Uitbarstingen voedsel voor onheilsprofeten
Van der Valk
verwikkelt in Duits
politiek schandaal
HUISI
■RAADL
Tuinen in Nederland', mooi maar duur boek
Niet te lang in de zon zitten en huid goed beschermen
„HOE ZIT DAT DAN
Pensioen en piano
fiscaal perspectief
BUITENLAND
QeidóaQowuvnt
.[TI
maandag 17 juni 1991 PA(
EINDE DER TIJDEN NABIJ?
LONDEN Toen keizer
Augustus de eerste brand
weer in Rome op poten
zette, waren zijn onderda
nen hiervan dermate on
der de indruk dat zij hem
de bijnaam 'Vulcanus qui
etus augustus' gaven. Het
was een directe verwijzing
naar de oerkracht van het
vuur en de meest ontzag
wekkende manifestatie
daarvan: de vulkaan, ge
noemd naar de god Vulca
nus zelf.
De erupties, die de Filipijnen
nu op hun grondvesten doen
schudden, brengen weer het
zelfde ontzag voor de onbe
dwingbare krachten van de
natuur teweeg, een kracht die
door de panteïstische gods
diensten als goddelijk werd
beschouwd. Men zou kunnen
stellen dat de vulkanen de
mens sinds onheuglijke tijden
ontzag voor God hebben inge
prent.
De oude Romeinen hielden
jaarlijks op 23 augustus op een
stuk van het forum dat aan
Vulcanus was gewijd eredien
sten voor de god van het ver
slindende vuur. Daarbij wer
den kleine vissen, door plaat
selijke vissers in de Tiber ge
vangen en speciaal voor dit
doel verkocht, in het vuur ge
offerd onder supervisie van
een priester, die 'flamen' of
vlam werd genoemd.
Het bleek voor de mensen die
de volgende dag op bezoek
gingen bij vrienden in Pompei
of Herculaneum, in de zomer
van 79 na Christus, een ver
geefs offer. In de middag van
24 augustus begon boven hen
de Vesuvius te rommelen. Met
een enorme explosie werden
vuur en as de lucht in gespo
ten. De steden werden onder
lava bedolven.
Staatsman en schrijver Plinius
de Jongere, die ten tijde van
de uitbarsting van de Vesuvius
bij zijn oom verderop aan de
kust verbleef, beschreef de ge
beurtenis in een brief aan de
historicus Tacitus. Het is het
oudste verslag van vulkani
sche activiteit. Zeer heftige
erupties die hetzelfde patroon
volgen als de uitbarsting van
de Vesuvius worden sedert
dien ook wel Pliniaanse uit
barstingen genoemd.
De meest opmerkelijke vulka
nische gebeurtenis vóór de
schijnbaar samenhangende
uitbarstingen van de Pinatu-
bovulkaan op de Filipijnen en
de Unzenvulkaan in Japan
was de uitbarsting van de
St. Heienvulkaan in het wes
ten van de Verenigde Staten
in 1980. Een spectaculaire Pli
niaanse explosie ging gepaard
met de woeste lavastromen die
door de Fransen 'nuées arden-
tes' worden genoemd, bran
dende wolken. Deze treden
doorgaans op bij zogenaamde
Peleïsche uitbarstingen.
Deze naam is afkomstig van
een andere beroemde vulkaan,
de Peléeberg op het Frans-Ca-
ribische eiland Martinique. In
1902 stootte de Pelée een grote
wolk stof, stoom en gas heter
dan de kern van een atoom
bom de lucht in boven Saint-
Pierre. Binnen enkele secon
den werd de stad een zwarte
graftombe voor 29.933 mensen.
Slechts vier mensen overleef
den de ramp, onder wie een
veroordeelde moordenaar die
veilig opgesloten zat in de ge
vangenis van de stad.
Vergeleken met een aantal
grotere uitbarstingen in het
geologische tijdskader zijn de
recente uitbarstingen tot ,nu
toe betrekkelijk tam. We
schenken er meer aandacht
aan, omdat grotere gebieden
van de aarde dichtbevolkt zijn.
De luidste uitbarsting in de ge
schiedenis was die van de
Krakatau in Indonesië in 1883,
waardoor de oervulkaan zich
in drie eilanden opsplitste. De
explosie, die volgens de over
levering 5000 kilometer verder
werd gehoord, sloeg een gat in
de oceaanbodem van meer dan
300 meter diep en tien kilome
ter breed. Enorme gloeiende
rotsen hagelden neer op eilan
den in een cirkel van 85 kilo
meter en vloedgolven van vier
meter hoog overspoelden de
dorpen op de dichterbevolkte
eilanden Java en Sumatra.
Meer dan 36.000 mensen ver
dronken.
Fatalistisch
De activiteit van de Pinatubo
en de Unzen zijn voedsel voor
onheilsprofeten die voorspel
len dat het einde der tijden na
bij is. Dit is echter niets
nieuws. Ook Plinius' tijdgeno
ten voorspelden na de uit
barsting van de Vesuvius dat
de apocalyps was gekomen.
Sinds Pompei' heeft de Vesuvi
us door de eeuwen heen met
tussenpozen van zich laten ho
ren. In 1631 viel daarbij weer
een groot aantal slachtoffers.
De uitbarsting was door velen
voorzien, maar kwam toch nog
onverwacht snel en met een
hevigheid die de mensen over
rompelde: 18.000 mensen kwa
men om.
De mensen die leven in de
schaduw van de vulkanen be
naderen de monsters boven
hen op een fatalistische ma
nier. Een vulkaan is de open
mond van de hel, met de stank
van zwavel en een glimp van
het hellevuur.
De vulkanen drukken ons met
onze neus op de werkelijkheid
dat de aarde waarop we leven
weinig meer is dan de breek
bare korst van een gesmolten
vuurbal. Een vulkaan in uit
barsting is een teken van de
sterfelijkheid van onze pla
neet.
De koppeling van de vulkaan
aan het bovenaardse is zelfs
vandaag de dag nog niet hele
maal verdwenen, nu een elek
trisch spoorlijntje de vermetele
bezoeker tot aan de krater van
de vulkaan brengt: de wijn
van de wijngaarden op de hel
lingen van de Vesuvius staat
bekend als 'Lacrimae Christi',
de tranen van Christus.
(c) The Times
De aanhoudendende activiteit van de vulkaan Pinatubo op de Fi
lipijnen zorgde dit weekeinde voor een imposante wolk vulka
nisch as.
FOTO: AP
SUSKE EN WISKE
HET WITTE WIEF
d Ullgeverlj/Wavery Pro
Sovjetspion
Petrov dood
MELBOURNE In Australië
is dè Sovjetspion Vladimir Pe
trov op 84-jarige leeftijd te
Melbourne overleden. Ten tij
de van de Koude Oorlog was
Petrov de hoofdpersoon van
Australiës meest sensationele
spionageschandaal. Sinds hij in
1954 overliep hebben Petrov
en zijn vrouw Edvokia tot
twee keer toe een nieuwe
identiteit gekregen. In het zie
kenhuis van Melbourne stond
hij geregistreerd als Sven Al-
lyson. De doodsoorzaak is on
bekend.
De voormalig KGB-spion Pe
trov.
FOTO: AP
Slovenië en Kroatië 26 juni onafhankelijk
BELGRADO De Joegoslavische deelrepublieken Slovenië en
Kroatië hebben zaterdag afgesproken dat zij zich uiterlijk 26 juni
onafhankelijk van Joegoslavië verklaren. Kroatië had eerder
gezegd dat het zich op 30 juni onafhankelijk zou verklaren. Vol
gens het Joegoslavische persbureau Tanjug hebben Kucan en
Tudjman afgesproken dat zij onmiddellijk onderhandelingen
met de federale autoriteiten zullen beginnen om te komen tot
een alliantie van onafhankelijke staten op het huidige grondge
bied van Joegoslavië.
BONN/EINDHOVEN
De hotel- en restaurantke
ten Van der Valk zou be
trokken zijn bij een poli
tiek schandaal in Duits
land. Volgens het Duitse
weekblad Der Spiegel
heeft minister Krause zich
persoonlijk bemoeid met
de uitgifte van 41 conces
sies voor hotels/restau
rants, waaronder vijf voor
Van der Valk.
Kort voor de eenwording van
Duitsland heeft Krause als
staatssecretaris onder DDR-
premier De Mazière investeer
ders aangetrokken voor de
bouw van hotels en restau
rants langs de Oostduitse auto
banen. De huidige minister
van verkeer ontkent dat hij
zich persoonlijk heeft bemoeid
met de uitgifte van consessies.
In Der Spiegel daarentegen
wordt Krause verweten dat hij
de loüaties onder de markt
waarde heeft aangeboden.
„Onzin", meent C. Polman,
één van de directeuren van de
Duitse Van der Valk-dochter.
„De onderhandelingen met het
ministerie in Bonn zijn nog
niet afgesloten en concessies
kosten geen geld.
Van der Valk wil bouwen in
de omgeving van Berlijn (twee
hotels), Leipzig, Magdenburg
en Thüringen (bij Halle). Voor
één hotel in Berlijn is de grond
reeds verworven. Nog dit jaar
hoopt Van der Valk de bouw
in aanvang te nemen.
Compromis
Duitsland
over verhop
belastingen
BONN De Duitse
en de oppositiepartij S
ben zaterdag na ondf
lingen van vijftien
compromis bereikt ov|f
tingverhogingen. De
gen, die per 1 juli in
bedoeld om geld te
voor de noodlijdende
in het oosten van D
Het conflict draaide
vermogensbelasting e
tingen op kapitaalwi
nister van financiën
wilde die belastingen
Duitsland schrappen,
bereikte compromis
dat de tarieven voor
stand blijven in het
van Duitsland en dat
oosten pas in 1993 wo
gevoerd. De Bundesta c
Bundesrat moeten het
reikte compromis ni
maand goedkeuren,
V(ln g<
Israël: meer
nederzettin
JERUZALEM Ont
protesten van de V
Staten plant de Israëli
gering de uitbreiding
joodse nederzettingen i
zette Arabische gebied.:
gens de Israëlische
Vrede Nu komen e
huizen in bestaande i
tingen in de buurt vai
op de Westoever en
steden in de Gazastroq,
KONINKLIJK H
18 juni
Koningin Beatrix wool
Ridderzaal van het B[
in Den Haag de bij©(
bij ter viering van h^nd
lustrum van Eureka, e§4
pees samenwerking^
op het gebied van teclji,
Prinses Juliana slaat ii_
zigheid van prins BerF
's Rijks Munt te Uti rg
eerste penning ter gelj^
van de tachtigste ve0
van de prins op 29 jun)
brengst van
komt ten goede aan
ting Leerstoel Prins f
Prinses Juliana verricj
vormingscentrum
schans in Uddel del
opening van de fotJ
stelling 'Zelfbeeld enl
teit'.
CONSUMENTENINFORMATIE
k
Australische
wijnprimeur
Nederland was al gewend aan
de Beaujolais Primeur, maar
sinds kort is er nóg een pri
meur op de wijnmarkt. Die
komt waarschijnlijk voor ve-
lert uit een wat onverwachte
hoek: Australië. Daar heeft
men de zomer (februari en
maart) en daarmee ook de
druivenoogst weer achter de
rug. Derhalve kan Australië
dus eerder in het jaar met een
primeur komen dan Frank
rijk. De primeur is de Mildara
Nouveau Rouge 1991, die voor
de tweede keer in ons land
wordt geïmporteerd. Hij is af
komstig uit de Australische
Murray River Valley. De rode
wijn van het huis Mildara is
gemaakt van de druivesoor-
ten Shiras en Frontigan. De
afdronk is, zoals dat hoort
voor een primeur, fris en frui
tig. De Australiërs doen overi
gens minder aan het inhalen
van hun 'primeur' dan de
Fransen. Uitbundige feesten
en partijen zijn er niet bij. De
Australische primeur wordt
dit jaar exclusief verkocht
door de winkels van Gall
Gall.
De laatste tijd staan de etala
ges van veel boekhandels vol
met tuinboeken. De meeste
daarvan zijn bedoeld om zelf
aan de slag te gaan met gazon,
bloemen en planten. Maar er
is sinds kort ook een kij
k/leesboek bijgekomen: 'Tui
nen in Nederland'.
Wie zich ongegeneerd wil
verlekkeren aan andermans
tuin kan dat met dit boek on
gestoord doen. Er is voor deze
uitgave een selectie gemaakt
uit duizenden dia's van de
eerste tuinfotografe van Ne
derland, Marijke Heuff. Zij
heeft vanaf de jaren zeventig
ons land doorgereisd op zoek
naar alle plaatsen waar zij
dacht een mooie tuin te vin
den. Het gaat daarbij niet om
'gewone' achtertuintjes, die
natuurlijk ook prachtig kun
nen zijn, maar om originele
en bijzondere tuinen, zoals
kasteeltuinen, stadstuinen en
boerentuinen, die door het
hele land verspreid liggen.
Origineel
Kenners zijn misschien ver
baasd over het feit dat bepaal
de tuinen niet in het boek
voorkomen, terwijl ze wel
heel bijzonder of heel origi
neel zijn. Maar volgens Arend
Jan van der Horst, die de re
dactie voor dit boek op zich
nam, is één van de selectiecri
teria dat de tuinfoto's niet
eerder mogen zijn gepubli
ceerd in een boek van de Ne
derlandse Tuinenstichting.
Fotografe Marijke Heuff is
daar een beetje verdrietig
over en sprak bij de presenta
tie van het boek over 'een ge
mis'. Want juist de eigenaren
van tuinen waarvan eerder
foto's waren gepubliceerd,
hadden een grote aanzet gele
verd tot haar werk.
Een ander criterium was, vol
gens Van der Horst, dat er
niet teveel van hetzelfde soort
tuinen in het boek terecht
mochten komen. En dat is
prima gelukt.
Uiteindelijk zijn er dia's van
vijftig tuinen in 'Tuinen in
Nederland' gepubliceerd.
Aanvankelijk waren er ze
ventig geselecteerd, maar er
moesten er twintig afvallen,
vanwege de bovengenoemde
criteria.
In het boek staat een aantal
particuliere tuinen. Bij voor
beeld een tuin bij een heren
huis, een Engelse tuin in
Vught en een tuin bij een ver
vallen boerderij. Maar er
staan ook tuinen in die voor
het publiek toegankelijk zijn,
zoals die van het Muiderslot
Behalve de 200 kleurenfoto's
die in het boek staan, wordt
ook veel aandacht besteed aan
de voorgeschiedenis van de
tuinen, die soms door de eige
naren zelf is beschreven. He
laas wordt daarbij niet ver
meld wat ontwerp en aanleg
hebben gekost. Maar mis
schien is dit wel gedaan om
de lezer niet te ontmoedigen.
Opmerkelijk is overigens dat
de eigenaren van de tuinen
die in het boek voorkomen
veelal het onderhoud zelf
hun rekening nemen.
Liefhebbers
'Tuinen in Nederland' is een
uitgave van uitgeverij Terra
in samenwerking met de Ne
derlandse Tuinenstichting.
Eerder verscheen in 1982 een
eerste deel. Volgens de uitge
ver is er een kans dat er ook
een derde uitgave verschijnt.
Het tweede deel van deze se
rie is een prachtig uitgevoerd
boek met magnifieke foto's en
mooie beschrijvingen van tui
nen. Er staan ook tips in voor
het toepassen van planten en
heesters in 'gewone' tuinen,
maar voor het overgrote deel
blijft het toch een boek voor
de echte liefhebbers, want je
moet er bij boekhandel of wa
renhuis wel het bedrag van
125 gulden voor neertellen.
Planten zonder vakantieproblemen
Op vakantie gaan is natuur
lijk leuk, mits de kamerplan
ten verzorgd achterblijven.
Een vriendelijke buur of fa
milielid kan voorkomen, dat
de inspanning en verzorging
van een heel jaar in enkele
weken verloren gaat. Toch is
niet iedereen zo gelukkig te
kunnen beschikken over een
vakantie-oppas voor de plan
ten. Elke plant heeft water
nodig al verschilt de mate
waarin nogal per plant. Vet-
planten en cactussen kunnen
over het algemeen wel een
tijdje zonder water. Ze slaan
het nodige in hun blad op en
kunnen er lange tijd mee
vooruit. Voor we op vakantie
gaan moeten we ze wel op
eenzelfde manier als een fikse
regenbui heel veel water ge
ven, zodat de grond door en
door nat is. Daar kunnen ze
wel een tijd mee doorkomen,
twee soms wel vier weken.
Maak voor planten die wel
veel water nodig hebben een
kunstmatig waterreservoir.
Zet de planten daarvoor bijel-
kaar in een grote teil of on
diepe schaal en zorg ervoor
dat er op de bodem een laagje
water staat. De potlanten
kunnen op die manier met ge
mak een periode van een
week tot tien dagen overbrug
gen.
De straling van de zon we
zijn er eindeloos over doorge
zaagd bestaat voor tien
procent uit ultra-violette stra
len stralen die je niet ziet en
voor veertig procent uit wel
zichtbare stralen. Het is een
gevaarlijk gedoe om pal bom
in de zon te gaan zitten en
lekker bruin te branden.
•Maar er blijven nog altijd vijf
tig procent infrarood stralen
over, die vitaminen in je huid
maken en die je nodig hebt
om te leven.
Ze dringen door tot de onder
huid en maken dat de
lichaamstemperatuur stijgt.
Maar deze stralen zorgen nu
juist voor 52 procent voor de
schadelijke verbranding. Wat
nu te doen? De zon heeft een
Januskop. Enerzijds gezond,
anderzijds ongezond, carcon-
geen (huidkanker) verwek
kend. In de eerste plaats moet
je niet te lang „zonnen" en in
de tweede plaats de huid
deugdelijk beschermen.
Het goede huis Vichy (apo
theek, drogist) komt met een
gloednieuwe, veilige lijn voor
integrale afscherming tegen
infrarood. De „Écran Total
Multi Reflecteur (factor 20)"
bevat vitaminen F tegen uit
droging van de huid en vita
minen E tegen vrije radicalen.
Het is waterrisistant, dus 2
maal zwemmen gedurende 20
minuten is veilig. Met doseer-
dop (22,50 gulden) „Cap So-
leil" is de merkparaplu waar
onder Yves Rocher een ligne
lanceert met tal van zonne-
produkten (beschermingsfac
tor 3 voor een zelfbruiner)
een milk met factor 4, en een
niet vette gel met factor 2. Er
zit palmolie in, een natuurlij
ke zonnefilter en sesamolie
met vochtregulateur. De wa-
terproofzonnemelk kost 17,95
gulden. Biodermal is goed ge
zelschap in zonneland. Van
Biolin UV plus krijg je zelfs in
de schaduw een tintje en de
spray op waterbasis, die toch
olieachtig aanvoelt, verkoelt
een warm, hitsig gezicht en
beschermt tegelijkertijd.
Speciaal voor de ultragevoeli-
ge huid ontwikkelde het Bre
dase farmaceutische bedrijf
Christaens BV het middel Pe-
netrase. Dit middel biedt een
uitnemende zon-bescherming
(factor 17), dringt bovendien
diep in de huid door en voor
komt daarmee de irritante on
gemakken die optreden bij
het gebruik van plakkerige
crèmes of hoogglanzende zon
nebrandolie. Een keer per dag
aanbrengen van Peneterase is
meestal voldoende.Verpakt in
flessen van 100 ml (gezinsver
pakking) is dit middel uitslui
tend verkrijgbaar via de apo
theek en kost 26,50 gulden.
Hoewel er door het* frisse
weer nog maar weinig insek-
ten rondvliegen is het altijd
goed een goed middel tegen
de pijn van insektenbeten in
huis te halen. After Bite is
een nieuw produkt, waarmee
ook brand netelsteken en
kwallebeten afdoende kunnen
worden behandeld. After Bite
is ook van dezelfde firma
Christiaens en bestaat uit een
doseerstift, die in de Verenig
de Staten al jaren een succes
is. Het produkt wdrdt recht
streeks op de geïrriteerde
huid aangebracht met de ron
de punt van de stift die nog
geen 12 cm lang is en gemak
kelijk kan worden meegeno
men. In Nederland is hij te
koop voor 9,90 gulden.
Met de kleine stift After Bite op zak Is men goed gewapend t
gen allerlei soorten insektenbeten.
FOTO: F
IC
1
Sommige pensioenfond
sen zijn onder hun letter
naam zó bekend dat ve
len niet eens meer weten
waar die letters voor
staan. Neem bijvoorbeeld
het ABP, Neerlands
grootste fonds, of het
PGGM in Zeist, op een na
het grootste, dat volgens
de regering in het kader
van de 'Tussenbalans'
best een poot van een
half miljard uitgedraaid
kan krijgen.
Maar dat SPMS 'Stichting
Pensioenfonds Medische Spe
cialiteiten' betekent weet
slechts een enkeling. Zoals dr
Cees Bubbels, sinds 1982 als
neuroloog verbonden aan het
Vijverberg-ziekenhuis te L.
en daardoor verplicht verze
kerd bij die SPMS, zetelend in
Utrecht.
Omdat het ziekenhuis met
zijn pensioenregeling gebon
den was aan het PGGM droeg
het dr Bubbels hierna ook
wel aangeduid als B. aan
deze instelling voor, maar die
wees de aanvraag af omdat B.
nu eenmaal bij de SPMS
thuishoorde. In onderling
overleg is toen besloten Bub
bels' salaris aan te vullen met
het bedrag dat hij aan premie
moest betalen aan de SPMS.
In 1987 was dat tegen de
26.000 gulden.
Dit bedrag had hij op zijn in
komen over dat jaar in min
dering gebracht. Toen de in
specteur het postje doorhaalde
tekende B. beroep aan, en met
succes. Het Hof overwoog on
der meer „dat de wetgever
voor de fiscale behandeling
van pensioenen verscheidene
regelingen heeft getroffen,
die alle erop neerkomen dat
voor de heffing van loon-
en inkomstenbelasting de
premies aftrekbaar
aanspraken buiten
king worden gelatenl
uitkeringen worden
Nu B. verplicht verzi
bij de SPMS omdat
beroep van neurolooj
werkelijk uitoefent isj
delijk de pensioenprei1
te merken als op zijn
sten uit dienstbef
drukkende aftrekb;
ten".
De pensioenpremie w
sen niet het enige st
tussen partijen. Er zat
een minder prozaïsc
aan de belastingaangi
B. Zijn vrouw koeste ger
melijk muzikale aspir as.
wilde naar het conse
um om het piano-dip
halen, en bij wijze vai
had B. alvast een
handse studievleugel
schaft en een kamer k
leren om het oefen
toonladders en gebrol^,
koorden niet door h
huis hoorbaar te laten
veel verder was zijn
zelfs in 1990 nog nie
men: ze zat nog steeden
voorbereidende klas.
aangifte voerde B. vijf
gulden op als „uitgave"
studie en opleiding6"
beroep echtgenote",
derd met de dremj
achthonderd gulden blger
claim van 4200 gulden
tengewone last.
Het Hof zag de piai i
van mevrouw BubbellD
als een aardige vrijetijf*"
ding, en geenszins alsj
leiding of studie
beroep. „B.", aldus
„heeft niet aannemi
maakt dat zijn echtg<
voorbereidende cursi
dan uit liefhebberij
vangen. De stelling vi
specteur ten deze is dl
Met dat al hoefde Ct
bels niet ontvreden te|
pensioenpremie kon
jaarlijks worden afgel
en dat zou met de m
zeker niet het geval
:n<
h c
Deodorant zonder drijf)
Er wordt heel wat (en terecht) bezwaar gemaakt tegen
lieu-onvriendelijke drijfgas in spuitbussen. Yves Rochenc
als eerste in geslaagd een deodorant te ontwikkelen i
nieuw drijfsysteem op basis van zuivere lucht. Er zife v\
geen schadelijke gassen in die een bedreiging vormen
ozonlaag. De geur is bijzonder „natuurlijk". Oliën uit
hout vervullen de lucht als komen ze rechtstreeks uit
dauwd loofbos in de lente. In groqne bus (75 ml) 13,95
