Rechtvaardiger
samenleving
vereist burgerzin
J
li
Kardinaal: pro-life gaat vooraf aan mensenrechten
COMMENTAAR »P'
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CeidoeSomont
MAANDAG 17 JUNI 1991 PAGf
PRIESTER BISDOM R'DAM
PROMOVEERT IN ROME
ROTTERDAM Drs. R.G. M. Grouw (35), priester van
het bisdom Rotterdam is vandaag aan de pauselijke Gre-
goriana-universiteit gepromoveerd tot doctor in de theo
logie.
De heer Gouw studeerde geschiedenis aan de universiteit
van Amsterdam en theologie aan de Katholieke Theologi
sche Hogeschool Amsterdam. Verder studeerde hij in Rol-
duc. Na zijn priesterwijding in 1986 was hij werkzaam in
de basispastoraal in Den Haag en rondde hij in 1987 de
doctoraal studie theologie met specialisatie bijbelweten
schappen af, waarna hij in Rome verder studeerde aan
het pauselijk Bijbelinstituut.
Het proefschrift van de heer Gouw 'Hagar and Isaac; an
allegory around Jerusalem' geeft een nadere uitwerking
van een passage uit Paulus' brief aan de Galaten die be
kend staat als de allegorie van Hagar en Sara. In de tradi
tionele interpretatie staan deze twee figuren tegenover el
kaar: Hagar staat voor slavernij en Sara voor vrijheid.
Ik spreek met
kromme woorden.
Ik vertel over
mijn leven dat ik
niet heb begrepen.
Gulmaraes Rosa
Koning Fahd nodigt
Sovjet-moslims uit
JEDDAH De Saudische koning Fahd
heeft bijna 5.000 moslims uit de Sovjetu
nie en 180 uit Albanië uitgenodigd om op
zijn kosten deel te nemen aan de jaarlijk
se bedevaart naar Mecca, zo hebben Sau
dische functionarissen bekend gemaakt.
Vorige week kwamen nog honderden
moslims in het zuiden van de Sovjetunie
in verzet tegen de hoge kosten van
vliegtickets naar Mecca. De Saudische
minister van bedevaart en schenkingen,
Abdel Wahab Abdel-Wasie, liet ook we
ten dat de koning heeft aangeboden geld
te geven om de moskeeën in de Sovjetu
nie in goede staat te houden. Verder zul
len 100.000 exemplaren van de Koran
naar Sovjet-moslims en 250.000 naar Al
banese moslims gestuurd worden.
Tweede vredesconferentie
in Zuid-Afrika in zicht
JOHANNESBURG Naar alle waarschijnlijkheid komt er op
22 juni in Zuid-Afrika een tweede 'vredesconferentie' waaraan
wellicht alle politieke stromingen mee zullen doen. De Nationale
Partij en het ANC hebben reeds toegezegd, terwijl de Inkatha-
beweging van Zulu-leider Buthelezi nog aarzelt.
Dit heeft een woordvoerder van het kerkelijk comité onder lei
ding van Louw Alberts bekend gemaakt. Alberts, vertrouwen
spersoon van de regering, en secretaris-generaal Frank Chikane
van de Zuidafrikaanse Raad van Kerken (SACC) hebben de af
gelopen weken alles in het werk gesteld om een tweede top, die
door de kerken wordt georganiseerd, niet te laten mislukken.
De eerste, georganiseerd door de regering, werd door ANC, vak
bonden en SACC geboycot.
De deelnemende organisaties zullen niet door hun hoogste lei
ders, maar door mensen met een lagere rang worden vertegen
woordigd. Uit de ontmoeting moeten werkgroepen ontstaan die
afspraken over bepaalde deelonderwerpen moeten voorberei
den. Pas daarna kan een werkelijke topontmoeting plaats vin
den.
HIRSCH BALLIN:
's-HERTOGENBOSCH
Voor een rechtvaardiger
samenleving is het niet
voldoende dat de staat de
grondwettelijke rechten
garandeert voor de bur
gers, deze laatste zullen
ook moeten getuigen van
burgerzin en eigen ver
antwoordelijkheid omdat
het anders met de realise
ring van die rechten nooit
zal lukken.
Dit stelde minister E. Hirsch
Ballin zaterdag op de jubi
leumviering van de katholieke
Radboudstichting in 's-Herto-
genbosch. De minister filoso
feerde in feite voort op een
thema dat hem. als hoogleraar
staatsrecht in Tilburg al bezig
hield: de gedachte dat de staat
op enigerlei wijze burgers de
helpende hand dient te bieden
bij zedelijke doeleinden die te
vens van algemeen belang
Hirsch Ballin introduceerde in
zijn pleidooi van zaterdag,
daarbij aansluitend bij het the
ma dat de Radboudstichting in
haar jubileumviering centraal
had gesteld, een nieuw begrip.
Had hij bij eerdere gelegenhe
den gesproken van levensbe
schouwelijke groeperingen, nu
introduceerde hij de term net
werken waarin 'gerechtigheid'
tot gelding kan komen. Er is
volgens Hirsch Ballin een on
gezonde tweedeling in de sa
menleving waarbij aan de
staat de zorg is toevertrouwd
voor de garandering van de
klassieke grondrechten die de
burger tevens vrijwaart van
ongewenst optreden van de
staat, terwijl de burger voor de
eveneens in de grondwet vast
gelegde sociale grondrechten
ook bij de overheid aanklopt.
Volgens de minister gaat het
niet aan die rechten zelf ter
discussie te stellen, maar wel is
het volgens hem zaak dat de
burger bij de handhaving van
die rechten een actiever aan
deel krijgt. Om zijn opvatting
te illustreren zei hij dat hij die
ochtend ook een bijeenkomst
van de vereniging Veilig Ver
keer Nederland had bijge
woond, maar dat hij ondanks
de tijdnood de maximumsnel
heid had gehanteerd om in 's
Hertogenbosch te komen.
Volgens de minister is er een
kentering in het denken over
het recht gaande. Wie bij de
handhaving van het recht wil
wijzen op het belang van
deugden werd, zoals nog niet
zo lang geleden een voorgan
ger van hem, van restauratie-
denken beticht. Hij verwees
daarvoor ook naar de katholie
ke Amerikaanse denker Mi
chael Novak die onlangs wees
op de taak van de burger om
de criminaliteit terug te drin
gen. Volgens hem is het duide
lijk dat deugden vandaag de
dag weer een rol mogen spe-
Minister E. Hirsch Ballin.
len.
Met graagte citeerde hij aan
het slot van zijn toespraak
voor dit katholieke gezelschap
een zin van Thomas van Aqui
no met wie hij door zijn Rad-
boudhoogleraar Barendse ver
trouwd was gemaakt: het doel
van ieders leven is het goede,
deugdzame leven.
Als eerste spreker had de Rad
boudstichting die zaterdag
haar 85-jarige bestaan vierde,
een van de vaders van het
Conciliair Proces voor vrede,
gerechtigheid en heelheid van
de schepping, de Erfurter pre
dikant Heino Falcke uitgeno
digd. Hij schetste de moelijk-
heden waarmee het conciliair
proces kampt. Een van de oor
zaken is het probleem van de
verschillend gerichte aan
dacht. Enerzijds wordt in dit
proces een globale, op wereld
schaal gedachte aanpak voor
gestaan, anderzijds izijn aller-
FOTO: DIJKSTRA
lei kerken en bewegingen opO
plaatselijk niveau met hun ei
gen problemen bezig. In Seoul
vonden de kerken uit de Der
de Wereld bijvoorbeeld dat
hun problemen lang niet ge
noeg aandacht kregen. De Eu-
ropoese kerken haddan toen al
hun aandacht gericht op de
nieuwe Europese situatie als
gevolg van de ineenstoring
van de communistische regi
mes. De tegenstellingen tusx-
sen Derde Wereld en de rijke
landen zijn verder verscherpt
door de Golooorlog.
Op de bijeenkomst presenteer
de de Radboudstichting zater
dag het boek Gerechtigheid en
sociale rechtvaardigheid; kant
tekeningen bij een thema van
het conciliair proces. Daarin
geven een aantal auteurs ana
lyses van het conciliair proces
waartoe Heino Falcke in 1983
op de bijeenkomst van de We
reldraad van kerken in Van
couver het initiatief nam.
Hervormden juichen
eventuele verhuizing
van 'Kampen' toe
DOORN De Gereformeer
de Kerken moeten zo gauw
mogelijk toestemming geven
voor de verhuizing van de
Theologische Universiteit
Kampen naar Utrecht. Dat
zou „van enorme betekenis"
zijn voor het Samen op Weg-
proces, aldus dr. A.C. de
Roon, secretaris van de her
vormde commissie Theolo
gisch Wetenschappelijk On
derwijs zaterdag op de her
vormde synode in Doorn.
'Kampen' heeft onlangs inge
stemd met een onderzoek naar
gezamenlijke huisvesting, sa
men met de theologische fa
culteit van de Rijksuniversiteit
Utrecht en de Katholieke
Theologische Universiteit
Utrecht, op het universiteits
terrein De Uithof in Utrecht.
Daarbij zouden administratie
ve afdelingen worden samen
gevoegd. De opleidingen blij
ven zelfstandig voortbestaan.
Eerder leverde overleg tussen
Kampen en de eveneens gere
formeerde theologische facul
teit van de Vrije Universiteit
(VU) niets op. De Roon was
daar „niet ongelukkig" mee.
Er zou in dat geval een „gere
formeerd bolwerk" zijn ont
staan.
De Roon ziet in de toekomst in
Utrecht „een zeer sterk theolo
gisch centrum met een pluri
form onderwijsaanbod" ont
staan. Het tweede centrum is
wat hem betreft gevestigd in
Amsterdam, waar naar zijn
mening de VU en de theologi
sche faculteit van de Universi
teit van Amsterdam nauw
moeten gaan samenwerken.
Het contract van de VU met
de Gereformeerde Kerken
dient te worden omgezet in
een contract met de Samen op
Weg-kerken.
Voor de andere twee theologi
sche faculteiten waar thans de
hervormde predikanten hun
opleiding krijgen, Leiden en
Groningen, ziet de toekomst er
volgens De Roon minder dui
delijk uit. Leiden zou zich, al
dus De Roon, kunnen aanslui
ten bij het Amsterdamse cen
trum; Groningen is een geval
apart. „Als het enigszins kan,
moet die gehandhaafd blijven.
Maar de vraag is dan wel, wat
de Rijksuniversiteit Groningen
daar zelf voor over heeft."
De Nederlandse Hervormde
Kerk wacht op dit moment op
staatsrechtelijk advies over
een overeenkomst met de
openbare universiteiten voor
een betere opzet van de predi
kantsopleiding. Het IWOOT-
plan voor een eigen hervorm
de universiteit, die vorig jaar
door de synode werden goed
gekeurd, vervalt als dit advies
positief is.
BEROEPINGEN
Christelijk* G*r*lorm**rd* K*rk*n
Beroepen te IJmulden P.D.J. Buijs te
Zwaagwesteinde; te Zaandam P. van
Dolderen te 's-Gravendeel.
Zaterdag was het een drukte van belang bij de Liedboekdag.
a FOTO: PERS UNIE
Succesvolle interkerkelijke Liedboekdag
L
DEVENTER In een
volle Grote- of Lebuinus-
kerk in Deventer is zater
dag met veel succes de
jaarlijkse Liedboekdag ge
houden. Sinds de intro
ductie van het Liedboek
voor de Kerken in 1973
wordt jaarlijks zo'n dag
gehouden. De Liedboek
dag wordt georganiseerd
door de hervormd-gere-
formeerde Commissie
voor de Kerkmuziek.
De eerste liedboekdagen ston
den vooral in het teken van
het bekend raken met de vele
nieuwe liederen waarover de
vijf kerken sinds het Liedboek
de beschikking hebben. De
laatste jaren staat dat 'leerka-
rakter' wat minder op de
voorgrond en is de Liedboek
dag meer een 'dag van de ge
meentezang'. Het plezier in
zingen staat voorop en hoe
plezierig zingen kan zijn, was
zaterdag goed te horen.
De vele honderden deelne
mers aan de Liedboekdag
afkomstig uit alle delen van
het land kregen ook dit jaar
van te voren muziek toege
stuurd met de zangpartijen
van oude en nieuwe liederen,
zodat die grote massa mensen
zaterdag een groot kerkkoor
was, dat vierstemmig kon zin
gen! Het Deventer Kerkmu-
ziek-ensemble onder leiding
van Klaas Stok verleende me
dewerking.
Het thema van de Liedboek
dag was 'de schepping'. Arie
Eikelboom (Den Haag) van de
Commissie voor de Kerkmu
ziek merkte op hoe in de
kerkmuziek blijkt hoe de kerk
steeds met andere woorden
over de schepping heeft gezon
gen. In het Liedboek staan ook
zulke liederen en die werden
dan ook gezongen. Speciaal
voor deze bijeenkomst werd
een 'Lied van de Schepping'
geschreven door Jan Peter
Schouten. Er werden twee me
lodieën voor gemaakt: één
door Jan van Laar en één door
Jan Pasveer.
De secretaris van de Raad van
Kerken in Nederland, ds. Wil
lem van der Zee, herinnerde
er in een korte toespraak aan
hoe de kerkelijke aandacht
voor de schepping eigenlijk
pas in de tweede helft van de
jaren tachtig naar boven is ge
komen; uitmondend in het
thema van het Conciliair Pro
ces voor vrede, gerechtigheid
en heelheid van de schepping.
Het is dan ook niet verwon
derlijk dat er in het Liedboek
geen aparte rubriek is voor
liederen die over de schepping
gaan en daarom is volgens
hem goed dat er nieuwe liede
ren worden geschreven.
Paus: herdenking
kerstening Amerika
niet triomfalistisch
VATICAANSTAD De her
denking van vijfhonderd jaar
kerstening van Latijns-Ameri-
ka in 1992 moet volgens paus
Johannes Paulus II „zonder
triomfalisme" plaats vinden.
Dit heeft hij de pauselijke
commissie voor Latijns-Ameri-
ka laten weten.
De viering moet naar zijn me
ning een „nuchtere, pastorale
bezinning" zijn op het verle
den, heden en de toekomst
van Latijns-Amerika en de
kerk in dat continent. Hij ver
wacht hiervan een impuls
voor een nieuwe evangelise-
ring in alle Latijnsamerikaan-
se landen.
Het voornaamste doel van de
algemene vergadering van de
Latijnsamerikaanse bisschop
penconferentie (CELAM), die
de paus volgend jaar oktober
m Santo Domingo zal openen,
is het formuleren van nieuwe
strategieën en van een wereld
wijd plan voor evangelisatie.
Synode fluit
Jeugdraad
terug
DOORN De hervormde
synode heeft de Landelijk
Hervormde Jeugdraad
teruggefloten. De LHJR
heeft in zijn beleidsplan
teveel „bezuinigd op het
Woord van God" en moet
dit najaar een duidelijker,
minder „wollig" rapport
klaar hebben.
Links en rechts leverden forse
kritiek op het plan waarin de
LHJR bewust „terughoudend
is met de Naam van God en
grote theologische begrippen".
Deze zijn vaak abstract en ver
hullend en schrikken jongeren
bij voorbaat af, zo verduide
lijkten leden van de raad.
„Bezuinigen op de naam van
God is vloeken in de kerk",
zei synodelid ds. W.B. Beek
man. De jongeren zijn hiermee
geenszins gediend, want zij ho
ren tegenwoordig graag een
duidelijke, ondubbelzinnige
boodschap.
LHJR-lid Kees Meijlink zei
dat het jeugdwerk niet moet
„starten vanuit een boodschap,
maar vanuit belangstelling
voor de verhalen van de an
der. Onbelast door dogmati
sche vooronderstellingen". Pas
in tweede of in derde instantie
kan eventueel het verhaal van
de bijbel ter sprake komen, al
leen als de jongeren daar zelf
in geïnteresseerd zijn. Hij
vroeg de synode om het voor
deel van de twijfel, omdat de
LHJR op deze voorzichtige
manier probeert, een stukje
kerkelijke vernieuwing te rea
liseren.
De hervormde synode vindt
dat de Wereldraad van Ker
ken tijdens zijn algemene ver
gadering in Canberra „een
ernstig gebrek aan de dag
heeft gelegd wat betreft de
unieke relatie van de kerk
met het joodse volk". De ver
gadering zal deze ongerustheid
kenbaar maken aan het cen
traal comité van de Wereld-
Vooral „het gebleken gebrek
aan betrokkenheid van de as
semblee bij Israël tijdens de
Golfoorlog" baarde de synode
zorgen. Tijdens de algemene
vergadering, die midden in de
Golfoorlog viel, werd voortdu
rend aandacht gevraagd voor
de Palestijnse zaak, maar
kwam ondanks aandringen
van de Nederlandse delegatie
„de benarde situatie" waarin
Israël zich door de Iraakse
Scud-aanvallen bevond, niet
ter sprake;
Nieuw onderkomen Pax Christi
In het winkelcentrum Hoog Catharijne in Utrecht heeft Pax Chris
ti dat oorspronkelijk zetelde in Den Haag, haar nieuwe behuizing
in gebruik genomen. Het nieuwe centrum maakt deel uit van het
Stiltecentrum dat bij de bouw van het winkelcomplex werd gere
aliseerd. Met de ingebruikneming van het nieuwe centrum hoopt
Pax Christi ook haar meer spirituele taak meer te kunnen be
klemtonen, aldus Pax Christi-secretaris Jan ter Laak.
UTRECHT Niemand heeft
volgens kardinaal Simonis het
recht over de mensenrechten
te spreken als hij niet aller
eerst het- recht op leven van
het ongeboren kind eerbiedigt.
„Het gaat hier om het meest
fundamentele recht dat aan
menselijk leven eigen is. Waar
dit recht wordt geschonden, is
het einde van de rechtsstaat in
zicht".
Dit schrijft de
van Utrecht deze maand in Op
Tocht, het maandblad voor pa
rochianen in het aartsbisdom
Utrecht. In de vreemde tijd
waarin wij leven, doen zich
merkwaardige tegenstellingen
voor. Gelukkig en terecht ma
ken steeds meer mensen zich
druk over het milieu en de
mensenrechten, zo schrijft
mgr. Simonis. Alle logica in
dezen is echter zoek wanneer
het mogelijk blijkt dat het in
Nederland al tien jaar lang bij
wet mogelijk is menselijk le
ven in de moederschoot te
vernietigen.
Het is volgens de kardinaal de
hoogste tijd dat men zich per
soonlijk en collectief op deze
verschrikkelijke zaken gaat
bezinnen. Vorige week hiel
den de Nederlandse bisschop
pen de eerste 'Week voor het
Leven'. Daaraan werd weinig
ruchtbaarheid gegeven.
Volgens de Wereldraad van
Kerken hebben de kerken
zich te lang alleen op theoreti
sche wijze met het abortus
vraagstuk bezig gehouden. In
plaats daarvan moeten de ker
ken proberen de „vaak tragi
sche omstandigheden van
vrouwen" serieus te nemen.
Het is een „goede weg" direct
met de betroffen vrouwen te
spreken.
Te lang ging de discussie uit
sluitend over de vraag „op
welk moment God de foetus
een ziel geeft". Veel meer
moeten de kerken zich afvra
gen welke principes van het
geloof in het geding zijn als
het om abortus gaat.
De Wereldraad waarschuwt de
lidkerken dat zij zich in de
abortusdiscussie niet van de
samenleving moeten isoleren.
Het gevaar bestaat dat hun op
vattingen niets meer met de
gevoelens en ideeën van de
bevolking te doen hebben.
Vooral in de westelijke landen
wordt de abortusdiscussie vaak
beperkt tot de kreten 'recht op
leven' tegenover 'recht op
abortus'. Geen van beide leu
zen doet recht aan de moeilij
ke ethische vragen die hier
mee samenhangen.
Op basis van een enquete zegt
de Wereldraad dat de houding
van de lidkerken varieert van
'abortus is moord' tot de opvat
ting dat abortus onder bepaal
de omstandigheden is toege
staan. Overigens hebben talrij
ke lidkerken in de afgelopen
jaren hun houding gewijzigd
ten gunste van een liberaler
standpunt.
Als voorbeeld
wordt de Hervormde Kerk
van Amerika genoemd. In
1974 sprak de synode uit dat
„al het menseliik leven onder
goddelijk bevel staat".
jaar later zei de kerk dat op
grond van de bijbel noch een
absoluut ja noch een absoluut
nee ten opzichte van abortus
kan worden gerechtvaardigd.
on
US'
Illegale buitenlanders
Cd-LEIDER Janmaat zal dezer dagen met de tande.j
sen. Wat voor kansen heeft hij straks nog bij de kien.
een deel van zijn verhaal lijkt te worden overgenomai
de grote partijen? PvdA-voorman Wim Kok richtte h
lopen weekeinde de schijnwerper op het probleem vj
legale aanwezigheid van tienduizenden vreemdelii
ons land. En VVD-leider Bolkestein verklaarde gisl
de Vierde Kamer, een programma van RTL4, dat hi
vervolg dit soort onderwerpen aan de orde zal stellenta
dat er nog wordt gelet op de bij-effecten richting
rechtse partijen.
Op de partijraad van de PvdA sprak Kok met nadr
de noodzaak van een actieve verwijdering van illej^
tenlanders. De vice-premier liet zich inspireren door
chef Nordholt van Amsterdam. Ook Kok is bang
uitbreken van rassenrellen, zoals eerder is gebeurd
land, Frankrijk en onlangs in de Belgische hoofdstad
Er is geen reden te twijfelen aan de gezindheid van
zal geenszins de bedoeling hebben gehad een hetze t(
tenen tegen buitenlanders. Maar hij moet zich wel re
dat veel Nederlanders geen onderscheid (kunnen)
tussen legale en illegale buitenlanders. Nu zou daar
indruk kunnen ontstaan dat de PvdA-leider voorst,
van het over de grens zetten van 'alle vreemdelinge
MEDE daarom is het van groot belang dat Kok sne
wat hij eigenlijk verstaat onder een actief verwijde j
leid. Moeten er razzia's worden gehouden in de kas
de tuinders, de schuren van de bollenkwekers en de
ateliers in Amsterdam? Zo niet, laat de vice-premier
heel duidelijk zeggen. De betrokken politiekorpsen,
nauwelijks mogelijkheden hebben illegale buitenlan' j
sporen, zouden gemakkelijk op verkeerde gedacht
nen komen. v^j
lista
-CjN waarom sprak de minister van financiën mker
woord over de rol van de werkgevers? Uiteindelijk
het die de 'illegalen' naar ons land lokken. Als zij ziel
wet hielden en alleen legalen in dienst namen, zou
bleem vrijwel niet bestaan. Kok doet er goed aan -
het alleen maar uit het oogpunt van effectiviteit
ste net zo vurig te pleiten voor het drastisch verhogerfet
boete voor dit soort werkgevers. Zolang een tuinder,!
kweker of atelier-eigenaar slechts een straf riskeert i
paar honderd gulden, zal hij zich niet erg gestimule|jn
len om op het rechte pad te blijven. En zolang zuller|ver
Polen, Roemenen, Tamils, Ghanezen en andere illegkee:
tenlanders naar ons land blijven komen, hoe actief zeop
form Koks voorstel er vervolgens ook worden uitgep h'
Belgische priesters in verP
tegen sluiting seminarie
NAMEN „Monseigneur, weest niet de doodgraver L
bisdom." Met deze woorden werd bisschop André-MuO
nard van het Belgische Namen eind vorge week toegpl.
tijdens een onderhoud met 45 priesters. Zij behoren t;
priesters die de priesterwijding hebben ontvangen van j
bert-Joseph Mathen, de voorganger van Léonard. Koi
hadden de vijfenveertig priesters de nieuwe bisschop, oEC
bruari werd benoemd, per brief hun bezorgdheid lat^
over de „overhaaste en autoritaire" sluiting van de thei
afdeling van het priesterseminarie Le Senève in Nam
vorige maand maakte mgr. Léonard, tot zijn benoemin|
schop rector van het seminarie, het besluit bekend.
De priesters toonden zich verontwaardigd over de wijzi
de bisschop de hoogleraren van de op te heffen afdef
„geliquideerd". In de brief schreven ze de bisschop verdj
zijn optreden „ontoelaatbaar" achtten. „Het is een uiL
zo'n gebrek aan tact en liefde dat wij er bang van zij|(
den". Zij eisen van de nieuwe bisschop dat hij zijn beslui
om de theologische afdeling te sluiten.
tgev
Ccidóc6outcnit
Uitgave: Westerpers bv (behorende tot Sijthoff P
Kantoor: ApothekersdIJk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070 - 3190 933.
Telefax: 070 - 3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Chef-redacteur: G.- J. Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L.
Omgeving Leiden (tel. 071 - 144 048): K. van Herpen (chef), F. Buurmanje t1
drs. R. Koldenhof, M. Kroft, T. Pleters. me
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren. fn<^
wee
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815): jjer
A van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Hs
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K'ef~l
n Wees (chef), G. Ansems, B. Jansiile
l'
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Koolstra, drs. P. van Velthoven!1
!z:
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvallnka (chef), S. Evenhuls, S. Pieterst
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten van: L
- freelance-medewerkers en -correspondenten In zijn verspreldlngsgelj:
- de parlementaire redactie en de nieuwsdienst van de Stichting Pers M
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten In Ifi
en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swa]
M. van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R. In 't Hout (che
leveld, D. Hofland, P. Koopman en D. van Rietschoten.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;pt
- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag)
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Al
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heerltf
B. van Huët (Parijs), M. de Koninck (Washington), H. Kuitert (Nieuw Of
F. Lindenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderlnk (Ne
W. Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wijland (Bf
F. Wijnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de excluslevi
en publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London.^
ster: M. de Cocq.
Nabezorging
Telefoon: 071 - 122 248 op ma. t/m vr. va
tot 15.00 uur.
Abonnementsprijzen (Inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar f
BI) betaling per acceptgirokaart:
per kwartaal
per jaar
i 08.30 tot 17.00 u
1 18.00 tot 19.00 u
25,70
76,60
294,30
299,30
Het abonnementsgeld dient vooruit te worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070-!
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050