Zorgverzekering
splijt coalitie
QtidwQowuvnt
Thuiszorg dupe nieuw stelsel
Ziekenhuizen steeds vaker gesponsord door bedrijven
Stichting wil bouw
privé -ziekenhuizen
A2 afgezet na nepbommelding
UIT DE WEEKBLADEN?
Gloriedagen van d
Zonnekoning voor
ELSEVIER
deEÜbE
%h
BINNENLAND
DONDERDAG 13 JUNI 1991 PJfg]
Zeiler vermist
DORDRECHT Een opva
rende van het Engelse zeil
jacht Victoria, de 62-jarige A.
Butall uit Tottenham is gister
morgen op de Dordtsche Kil
overboord geslagen en wordt
sindsdien vermist. De Victoria,
deel uitmakend van een kon
vooi van 23 Engelse jachten,
voer vanaf het Hollands Diep
de Dordtsche Kil op toen de
Engelsman door de uitzwaai
ende giek overboord werd ge
slagen.
De zoekactie door politie,
rijkspolitie en duikers van de
brandweer, die gisteravond
om half negen werd gestaakt,
is vandaag voortgezet.
DEN HAAG Ongeveer één
miljoen Nederlanders zijn aange
wezen op thuiszorg. Het nieuwe
stelsel van ziektekosten waarover
de Tweede Kamer deze dagen de
batteert, dreigt voor deze mensen
de komende jaren nadelig uit te
werken.
De Landelijke Vereniging voor
Thuiszorg stelt dat er onzorgvul
dig wordt omgesprongen met zie
ke en/of oude mensen die zijn
aangewezen op hulp in hun eigen
huis. Particuliere organisaties mo
gen zich namelijk volgens de
plannen van staatssecretaris Si
mons (volksgezondheid) nu al met
guliere hulporganisaties, zoals de
kruisverenigingen en instellingen
voor gezinszorg, vrezen echter dat
de particuliere hulpinstanties niet
in staat zijn goede en doorlopende
thuiszorg, te verlenen. Simons
heeft overigens al gezegd dat hier
sprake is van koudwatervrees.
„We zijn heus niet bang voor con
currentie van particuliere inste
lingen", zegt het liberale Eerste-
Kamerlid mevr. mr. E. van Leeu
wen-Schut, voorzitter van de Ver
eniging Thuiszorg. „Maar dan
moet de overheid wel zorgen dat
er geen geweldige chaos ontstaat.
En dat gebeurt nu, want iedereen
rolt over elkaar heen en niemand
weet precies waar het heen
moet". Van Leeuwen wijst erop
dat het Nederlanders eigen is te
kijken naar de prijs van een
dienst. De particuliere organisa
ties bieden hun diensten door
gaans goedkoper aan. „Maar men
vergeet te kijken naar de kwali
teit en de continuïteit. Daarin zijn
de huidige instellingen juist zo
goed. Die leveren 24 uur per dag
uitstekende zorg. Particuliere bu
reaus kunnen dat vaak niet. En
dan zie je dat de verzekeraars die
daarmee aanvankelijk in zee zijn
gegaan uiteindelijk met hangende
pootjes bij ons terugkomen met de
vraag of wij het nog recht kunnen
zetten".
Or-voorzitter ANP treedt af
AMSTERDAM De voorzitter van de onderne
mingsraad van het ANP, C. de Jongh, is gisteren af
getreden. De Jongh heeft dit meegedeeld in een brief
aan de OR en de directie.
Volgens De Jongh is hij afgetreden omdat hij binnen
de OR in een geïsoleerde positie is komen te staan.
Tijdens een bijeenkomst van de raad op dinsdag bleek
dat - op De Jongh na - de voltallige raad volgende
week maandag een eventuele motie van wantrouwen
tegen directeur C. van Ditshuizen zal steunen. De
journalisten van het ANP hadden op 3 juni al een
motie aangenomen waarin zij aangaven niet te zien
hoe het vertrouwen in de directie weer kan worden
hersteld.
Hoofdredacteur R. Meijer werd toen gevraagd afstand
te nemen van het beleid van de directie. Volgens De
Jongh is het nog te vroeg voor dergelijke drastische
stappen.
CDA, VVD EN D66 REMMEN PLAN-SIMONS AF
DEN HAAG De uitvoe
ring van het plan van
staatssecretaris Simons
(volksgezondheid) voor
een nieuwe verzekering
tegen ziektekosten dreigt
vertraging op te lopen.
CDA, VVD en D66, samen
een ruime kamermeerder
heid vormend, hebben tot
woede van de PvdA zulke
zware kritiek op het plan
gespuid dat het de vraag
is of het geplande invoe
ringsjaar 1995 nog wel
kan worden gehaald.
De coalitiepartners CDA en
PvdA stonden gisteren in het
debat over de stapsgewijze in
voering van het nieuwe verze
keringsstelsel op een aantal
fronten lijnrecht tegenover el
kaar. De fracties van PvdA en
Groen Links waren de enige
twee die zich bereid toonden
de voorstellen van Simons te
steunen en dus op de reeds in
1989 ingeslagen weg voort te
gaan. CDA-woord voerder
Lansink trapte echter, bijge
staan door Kohnstamm (D66)
en oud-staatssecretaris van
volksgezondheid Dees (VVD),
stevig op de rem. Ook de klei
ne christelijke fracties toonden
bedenkingen tegen het nieuwe
verzekeringsstelsel, zij het dat
hun kritiek een stuk milder
was.
In het beoogde verzekerings
stelsel zal het onderscheid tus
sen ziekenfondsleden en parti
culier verzekerden geheel ver
dwijnen. Simons wil een basis
verzekering voor iedereen,
waarin 95 procent van alle
medische voorzieningen is op
genomen. Een paar 'extraatjes'
zoals klasse verpleging en cos
metische chirurgie (bijvoor
beeld het verkleinen van een
neus) vallen buiten het basis
pakket. Daarvoor dient een
aparte aanvullende verzeke
ring te worden afgesloten.
De premies die voor de basis
verzekering moeten worden
betaald, bestaan uit twee de
len: een voor iedereen gelijk
bedrag (ongeveer 500 gulden
per jaar) en een bedrag dat af
hankelijk is van iemands inko
men. Mensen met een hoog sa
laris betalen dus meer premie
dan degenen die met weinig
geld moeten rondkomen. Het
is de bedoeling dat de basis
verzekering geleidelijk ont
staat door stapsgewijs allerlei
medische voorzieningen uit de
ziekenfondsen en particuliere
verzekeringen te halen en
over te hevelen naar de awbz,
de Algemene Wet Bijzondere
Ziektekosten. De fondspremies
en particuliere premies gaan
daardoor steeds meer omlaag
en de awbz-premies (die van
het loon of de uitkering wor
den ingehouden) steeds meer
omhoog.
Met ingang van volgend jaar
wil Simons onder meer de
kosten van de huisartsen en
van geneesmiddelen naar de
awbz overbrengen. CDA, VVD
en D66 zijn daar om diverse
redenen tegen. Zij vinden on
der meer dat huisartsen en
specialisten niet van elkaar
mogen worden losgemaakt en
dat er beter eerst ervaring kan
worden opgedaan met de fi
nanciering van andere vormen
van zorg via de awbz.
Bovendien vraagt het CDA
zich af of geneesmiddelen wel
tot de basisverzekering moeten
gaan behoren. Daarmee heb
ben de christen-democraten
een flinke bom onder de plan
nen van Simons gelegd. De ba
sisverzekering moet kleiner
van omvang worden, zo maak
te Lansink duidelijk. Met an
dere woorden: er moet meer in
de aanvullende verzekering
worden ondergebracht, bij
voorbeeld tandheelkundige
hulp voor volwassenen, fysio
therapie en ook medicijnen.
Als.dat gebeurt hebben de ver
zekeringsinstellingen veel
meer mogelijkheden om el
kaar met diverse tarieven en
polissen te beconcurreren.
De VVD vindt ook dat er
meer concurrentiemogelijkhe
den moeten komen, maar dat
hoeft volgens de liberalen niet
op de manier die het CDA
voorstaat. Liever ziet de VVD
dat de vaste premie van 500
gulden per verzekerde per jaar
een eind omhoog gaat Door
verschillende vormen van ei
gen risico aan te bieden kun
nen de verzekeraars dan naar
hartelust met elkaar in de slag.
De CDA'er Lansink maakte
alvast duidelijk dat hij, voor
het geval zijn voorstel onvol
doende steun krijgt, nog een
andere pijl op zijn boog heeft:
verplichte eigen risico's. Ook
daar verzette PvdA-woord-
voerder Van Otterloo zich hef-'
tig tegen. Hij dreigde verdere
medewerking aan de totstand
koming van het nieuwe verze
keringssysteem te weigeren als
het CDA er een verplicht ei
gen risico voor iedereen weet
door te drukken. Vanavond
dient staatssecretaris Simons
de Kamer van repliek.
NIJMEGEN „Waren de
jaren tachtig de jaren van
de kunstsponsoring, de ja
ren negentig zullen de ja
ren worden van de sociale
sponsoring. Bedrijven ori
ënteren zich op dit mo
ment al op de mogelijkhe
den".
De directeur medische zaken
van het Nijmeegse Canisius-
Wilhelmina-Ziekenhuis (CW),
M.C.G. Verstegen, zei dit van
daag in Nijmegen op een con
gres over sponsoring in de ge
zondheidszorg. Hij vertelde
over de ervaringen die zijn
ziekenhuis heeft opgedaan bij
het vergaren van twee miljoen
gulden voor het overkappen
van de binnentuin en een pro
ject voor psycho-sociale bege
leiding van kankerpatiënten.
Volgens Verstegen bestaat er
zeker belangstelling voor het
sponsoren van ziekenhuizen.
Bedrijven kunnen op die ma
nier hun maatschappelijke be
trokkenheid tonen.
Maar de ervaring heeft ook
geleerd dat, hoewel sponsoring
inmiddels voor sport en kunst
zijn aanvaard, dit nog niet het
geval is voor de gezondheids
zorg. Sponsoring roept weer
standen op, aldus Verstegen,
een ziekenhuis dat er aan doet,
krijgt al gauw het predikaat
„commercieel" opgeplakt.
Tegenstanders noemen het
niet ethisch kwetsbare patiën
ten te overspoelen met recla
meboodschappen. Maar vol
gens Verstegen beseft ook de
sponsor dat er grenzen zijn.
Het CW-ziekenhuis heeft on
der meer geld gekregen van
een in dakbedekking gespecia
liseerd bedrijf door present te
zijn bij een door die firma al
jarenlang georganiseerd ten
nistoernooi en het laten ver
melden van zijn naam op alle
publikaties die met het toer
nooi te maken hadden.
Verstegen vroeg zich af wat
ethischer is: de patiënt vanwe
ge de bezuinigingen bepaalde
zaken onthouden of ze wel
bieden, maar dan gesponsord.
Overigens komen bedrijven
die voor de gezondheid scha
delijke produkten maken vol
gens hem niet als sponsors in
aanmerking, evenmin als be
drijven die aan sponsoring de
voorwaarde van levering van
hun produkten verbinden.
Uit onderzoek van het Natio
naal Ziekenhuis Instituut
blijkt dat steeds meer zieken
huizen met sponsors in zee
gaan. De zaak is bepaald niet
meer taboe. Van de 88 (alge
mene) ziekenhuizen die aan
het onderzoek meededen had
tweederde ervaring met spon
soring. En de verwachting is
dat de sponsoring in de toe
komst nog zal toenemen.
De sponsors zijn meestal toele
veranciers van medische appa
ratuur en hulpmiddelen en de
farmaceutische industrie. Ook
de levensmiddelenbranche en
de bouwwereld treden regel
matig als sponsor op. Gemid
deld wordt per ziekenhuis on
geveer 175.000 gulden gefour
neerd. Bij 6 procent van de
ziekenhuizen lag het sponsor
bedrag zelfs boven de een mil
joen gulden. Bij ongeveer de
helft was minder dan 50.000
gulden in het geding. De meest
voorkomende tegenprestatie
levert het ziekenhuis in de
vorm van beperkte reclame:
een bord bij de ingang of het
bevorderen van perspublika-
ties waarin de naam van de
sponsor wordt genoemd.
Hoewel de meeste instellingen
niet vies zijn van sponsoring,
is een aantal ziekenhuizen dui
delijk wel voorzichtig. Een
deel van de ziekenhuizen is
bezig met het opstellen van
beleidsplannen waarin vooral
ethische grenzen aan sponso
ring worden gesteld. Zo mag
de sponsor geen invloed heb
ben op het beleid in het zie
kenhuis en stelt men dat de
primaire ziekenhuistaken niet
uit sponsorgelden gefinancierd
mogen worden en dat sponsor
geld voornamelijk ten goede
mag komen aan extra patiën
tenzorg en voordelen voor het
personeel.
Ambtenaren
schorten acties op
DEN HAAG Het ministerie
van sociale zaken en werkge
legenheid komt met een pak
ket maatregelen als oplossing
voor de problemen rond de
reiskosten van ambtenaren in
de buitendienst van het minis
terie. Volgens onderhandelaar
Beekman van de CFO is er
sprake van een „minimale
doorbraak". De acties van de
ambtenaren worden nu opge
schort. De ambtenaren voel
den zich door de belastingwet
geving Oort dermate gedu
peerd, dat ze hun werk niet
langer met de eigen auto wil
den doen. Omdat ze op het ge
bruik van eigen vervoer toe
moeten leggen, namen zij bus
of trein.
AMSTERDAM De Stichting
Privatisering Ziekenhuizen te
Amsterdam wil op verscheide
ne plaatsen in Nederland pri-
vé-ziekenhuizen met elk hon
derd bedden bouwen. Daar
voor heeft deze organisatie on
der meer in de omgeving van
Doetinchem, Apeldoorn, Soest,
Velsen en Beek (Limburg) op
ties op bouwterreinen. Het
wachten is op de uitspraak dit
najaar van de Raad van State
over de vergunning die eerder
door het ministerie van volks
gezondheid is geweigerd. Pri-
vé-ziekenhuizen waarin de pa
tiënten, in tegenstelling tot in
een kliniek, langduriger be
handeling kunnen ondergaan,
zijn in Nederland nog niet van
de grond gekomen. De stich
ting wil daar nu verandering
in brengen. Ze zegt dat privé-
ziekenhuizen beter en goedko
per kunnen opereren dan de
bestaande ziekenhuizen. Voor
zitter J. K. Leutscher van de
stichting vindt het absurd dat
er in Nederland nog geen pri-
vé-ziekenhuizen zijn. „We zijn
het enige land in de EG dat
nog geen privé-ziekenhuizen
kent".
SUSKE EN WISKE
HET WITTE WIEF
Leden van de Explosieven Opruimings Dienst onderzoeken na een bommelding een verdacht pak
ket in de kofferbak van een auto. De bom bleek een wekker die in een geldkist zat. Na half twee
vannacht werd de A2 weer voor verkeer vrijgegeven.
FOTO: ANP
UTRECHT In verband met wat later vals
alarm over een bom bleek te zijn, heeft de poli
tie van Utrecht vannacht de rijksweg tussen
Amsterdam en Utrecht (A2) om 23.45 uur in
beide rijrichtingen voor alle verkeer afgezet.
De 21-jarige vrouw die de bommelding deed,
heeft in de loop van de nacht het ziekenhuis
verlaten en is inmiddels opgesloten op het poli
tiebureau waar ze zal worden verhoord. De
vrouw maakt volgens een politiewoordvoerder
een „zeer warrige" indruk. Het eerste alarm
werd geslagen door de Wegenwacht Lexmond,
die ter hoogte van de afslag Utrecht West van
de vrouw te horen kreeg dat haar auto een bom
bevatte. Na onderzoek door de Explosieven Op
ruimingsdienst bleek dat het gemelde explosief
niet meer dan een nepbom was.
^jse
Idoor
KARIN VERAART
Ruud Lubbers, het wonder
kind, de eeuwige jongen.
Ruud Lubbers, de 'Macher',
de kanselier, de premier met
presidentiele allure. Ruud
Lubbers pest Hans van den
Broek en Ruud Lubbers ver
veelt zich. Het lijkt wel of de
weekbladen deze keer met
elkaar hebben overlegd wie
zij deze keer eens gezamen
lijk hun aandacht zouden ge
ven. Ruud is de uitverkore
ne. Zijn gloriedagen in de
binnenlandse politiek zijn
voorbij, zo luidt de gemeen
schappelijke conclusie, hij
heeft er geen trek meer in,
richt zich steeds meer op in
ternationale vraagstukken.
HI>DETIJD
„Lubbers straalt altijd in ge
zelschap van collega's als
Kohl, Mitterrand en niet te
vergeten Bush", weet CDA-
kamerlid Ton de Kok. Maar
ook omgekeerd geniet de mi-
nister-president enorm aan
zien, zo meent hij op te ma
ken onder meer uit het feit
dat Ruud soms wel drie keer
op een dag wordt gebeld door
één van bovenstaande goe
roes. Geen wonder dat minis
ter van buitenlandse zaken
Hans van den Broek zich ge
passeerd voelt. „Maar Lub
bers kan toch moeilijk zeg
gen als Mitterrand belt:
'Francois, luister 'ns efkens,
bel over een half uur terug,
want ik moet eerst m'n mi
nister van BZ hierover aan
spreken", fantaseert De Kok
verder.
Het zijn de nadagen the
final days van Van den
Broek, en niemand is zich
hiervan zo pijnlijk bewust als
de minister zelf. Het kroon
prins-gehalte van de be
windsman was al eerder door
de paspoortaffaire een verke
ken zaak, maar na zijn door
Lubbers 'overrulede' uitspra
ken over de mogelijkheid
van een militaire interventie
in Suriname, vragen sommi
gen in zijn partij zich zelfs af
hoe lang Van den Broek het
nog zal maken op BZ.
Hoe sportverslaggever Mart
Smeets in het Franse Metz
bezwijkt voor een paar
schoenen van vijfhonderd
gulden en vervolgens een
aantal kopstukken uit de we
reld van het wielrennen ont
moet, beschrijft hij in zijn
dagboek van de Tour de
France 1990. Een voorpubli
catie. Er wordt tussen de ren
ners onderling veel over do
ping gepraat, weet Smeets.
Toen hij dit echter eens tij
dens een tv-reportage aan de
orde stelde „kwam het Ne
derlandse fietsvolk in op
stand en trok in colonnes op
naar die vuige NOS in Hil
versum, die had verteld dat
die aardige Jopie (Zoetemelk,
red.) en die engelachtige
Theunisse 'gepakt' (gebruikt,
red.) hadden". Maar eenmaal
midden in de Tour-euforie
brengt het NOS-opschrift
vele landgenoten in Frank
rijk tot „spontane gekte en zo
bestaat het dat buikige huis
vaders in te kleine zwemslips
meters naast ons voorthollen,
een oranje vlag fier omhoog
gestoken".
Toen het genootschap Onze
Taal drie jaar geleden ont
hulde dat Lubbers letterlijk
betekent 'Schitterende Onder
Het Volk', paste de betekenis
nog bij de man in kwestie.
Nu is het imago van de Zon
nekoning aan het afbladde
ren. Ruud verveelt zich, som
mige dossiers ziet hij al voor
de dertiende keer. En tot
vervelens toe wordt zijn
naam genoemd als opvolger
van Jacques Delors, voorzit
ter van de Europese Commis
sie. Maar inmiddels gaat er
ook een ander gerucht: de
naam is opgedoken in de lijst
van hen die worden ge
noemd voor opvolging van
Pérez de Cuéllar als secreta
ris-generaal van de Verenig
de Naties in New York.
De dagen van de bevende
gang naar de tandartsstoel lij
ken voorbij. De Randste
delijke tandarts ontwik
kelde zich in de laatste jaren
noodgedwongen van een ge
jaagde afstandelijke in een
ivoren toren tot klantgericht
ondernemer. Sommigen re
serveren parkeerruimte,
schenken koffie bij binnen
komst, verzorgen een vi-
deootje en trekken tijd uit om
even bij te kletsen. Verdo
ving is gratis. Oorzaak: de
Randstad is toevluchtsoord
geworden voor wilde vesti-
gers, buiten de boot gevallen
vakgenoten die op ander
mans particuliere patiënten
azen. Omdat ze geen contract
van het ziekenfonds krijgen,
mogen ze geen fondspatiën
ten behandelen en zoeken ze
andere klanten. De artsen
met fondspatiënten moeten
wel meedoen in de concur
rentiestrijd, want alleen die
patiënten zijn ook niet ge
noeg.
Beter laat dan nooit eert
Frankrijk zijn stippi te
der Georges Seurat c
met een tentoonstelli j'
12 augustus) in het
Palais in Parijs. Wille 5oci
denk Hermans vraagt
waarom de schilder,
doeken „wel uit paaien
lijken te zijn vervaar
uit Venetiaans
zijn vaderland wer ere
waarloosd.
gro
Z^
elei
I ev:
de
Niet de vraag aan Lub i
hij nog Europese
heeft, wel weer een
hoe is het om in tien
te groeien tot IJzeren
lier van Nederland?
nje niet zo'n ijzeren
lier, helemaal niet. Ilfree
dat ik nog steeds iets jo
achtigs over me heb
schien tot mijn zeve Cel:
toe". Over dit kabinefl
heeft een logo nodig,
ben geen reclameman'
Van een echte verki
campagne kun je nau r_
spreken: Boris Jeltsin ,rk
ker van zijn overwinn s
vanwege geldgebrek mam
het zuinig aan doen. V<ien.
eerst hadden de Russe^e
de keuze tussen versch ,fg£
programma's en verse ng.
de figuren, maar ,jee
moest het worden, pri 1(ji-
van Rusland. In Sven ;ar
zijn eigen bolwerk, hi eze
een verkiezingstoespra sch
inwoners lieten hem e
meer weten de kerken t,nd
vele gevallen nog als £or
ken zijn ingericht, te icj^
willen voor de gelovig(mfr
Tijdens het filmfestiv^g,
Berlijn waren twee fi
zien over Raoul Walle
de Zweedse diploma: ers
aan het einde van de T }jst
Wereldoorlog vele Hon)art
joden het leven redde
de bevrijding van Bu(
onder mysterieuze oi
digheden verdween n:
Sovjetunie. De spa
'Goedenavond, rni
Wallenberg' van I
Zweed Kjell Grede cd
treert zich op de laats
ken van Wallenbergs v
in het getto van Buda[
deze beperking is het ev
slaagde biografie van er
riode te
insl
Hoe kom je hogerop i
CDA? Het is een klein
reld. Bij de benoemin
baron B.J. van Voor tin
Voorst in '88 tot staats liti
taris van Europese
merkte een gepas:
CDA'er op dat hij de en
nooit achter een kra^™
met CDA-ballonnen hainf
zien. Maar al kende
niemand B.J., hij kend 5 0
iedereen, dat wil zegge
'inner circle' natui;n
„Mijn kinderen hebber na<
in de luiers van de kin pij
van Braks rondgel,
Onno Ruding is nog ge a
bij mijn huwelijk gei
Yvonne van Rooy heb
studentenbals meegem1?
ik herinner me nog de
jurk die ze droeg. Ook
bers kende ik. FransjTR
driessen heeft me de'
meegenomen naar Brj R
Op een party in Kuala U r
pur kwam ik een NedJIL
der tegen: Van den Brj
Momenteel is hij staats
taris van defensie. Toeil
Beek door ziekte werJ
veld brak B.J.'s fameuqf
bruari 1991 aan. Zijn l
woorden.
Als we de cijfers mogenI
ven worden er steeds
thrillers gelezen. Vandal
een ge:
tende gangsters, politie
steeds vaker naar dePWi
grijpt en de gids met 15»
teurs en 535 boeken. L-
'Falasja' betekent in het
pisch 'balling'. Het
naam die de EtiopiërL
zwarte joden van hetï\i
gaven. Zij noemden ziel*.:
echter 'bewoners vanL
huis van Israël' en besci
wen zich deel van het j(L
volk. Hun geschiet
hier in een notedop jj
ven is een lang veï
van discriminatie, segre|**
en vervolgingen, dat en
weken geleden eindigdj
hun terugkeer naar Israf
Tijdens het tiende wel
congres over seksuologiffl
volgende week in Nederf
wordt gehouden komt
het onderwerp seksualitei. -
godsdienst aan de orde.
suoloog Woet Gianoj
voormalig tropenarts ify
missie, maakte zich
voor de opname van heta
derwerp in het prograir
„In de missie merkte f
ik niet goed kon luistP
naar mensen die bij me lf
men met een seksueel
bleem dat z'n oorzaak 1
in de leer van de roomsj"
tholieke kerk". Eenmaal
rug in Nederland realisejl
Gianotten zich dat het i
zakelijk is dat i
natie seks en godsdienst!
gebreid aandacht wordt|
steed. I
