Nico van der Horst drong door
tot s werelds allergrootsten
Slecht weer zit organisatie van
peurbakkentocht danig dwars
CeidóeCowui/nt
LANGS
OMWEGEN
de
Leiden: Suikerklontjes
en kringlooppapier
voor een beter milieu
Negen seniorenwoningen
minder aan de Zijloever
Jaarlijkse
feestweek
Antonius
Parochie
—DEN OMGEVING
DINSDAG 4 JUNI 1991 PAGINA IS
Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertellen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.
brandy met z'n walrussnor,
Eisenhower en stafchef Bedell
Smith, de huidige Tenno van
Japan, Farah Diba van wijlen
de sjah, koningen en konin
ginnen, prinsessen en edellie
den, zowat alle leden van het
Oranjehuis.
Brutale Nico, zo had hij ge
noemd kunnen worden. Maar
altijd op en top een heer en
als zodanig herkenbaar, want
hij hield toen al van decorum.
Een gentleman die je kon la
ten schuiven, want hij bleef
gespitst als een haantje de
voorste van reformatorischen
huize, die ook niet wars was
van clericale autoriteiten der
roomse kerk. Jawel, Nico
maakte ook eens bij de, toen
nog niet verfijnde, chocolate
rie van Van der Heyden aan
de Breestraat een serie foto's
van een hostiebakkerij. Het
was bijna een reclameobject.
Maar dat was pas persfotogra
fie.
De vaak slordige, ja „slonzi
ge" uitmonstering van zijn ge
zwinde vakbroeders van te
genwoordig kan hij niet ap
preciëren. Je hebt stijl of je
hebt het niet. Geen wonder,
dat een man als Nicolaas bij
zijn vakvereniging indruk
heeft gemaakt en daar nu
staat bijgeschreven op de ere
lijst van helden des beroeps.
Eerder won hij een landelijke
fotowedstrijd met de opname
van een koorddanseres in full
colour en kreeg een vlucht
aangeboden naar New York
met de snelgesnavelde, maar
peperdure Frans-Britse Con
corde. Van der Horst maakte
ook heel wat foto's van lijken,
verkeersslachtoffers of an
derszins. Dat hoorde ook bij
zijn beroepsopvatting en als
de politie daarom vroeg deed
Van der Horst zijn werk. Hij
heeft daar nooit van wakker
gelegen, want hij was en is
een nuchterling.
De vinger aan de pols hou
dend breidde Nico van de
Horst allengs zijn imperium
uit: '47 Doezastraat, in '67 al
daar naar de overkant; de fo-
tiek aan het Vijf Meiplein, die
ook alweer zo'n 24 jaar be
staat; een studio aan het Dia
mantplein, en weer in de Me-
renwijk. De aartsvader der
fotografische Van der Horsten
kreeg loon naar werken.
Twee maanden geleden werd
simpelweg het 50-jarig jubile
um van Nico van der Horst
ergens aan tafel gevierd. Ten
overvloede vermeld ik, dat
Nicolaas (hij vertelt me nog
dat hij ooit eens, met assisten
tie, midden in de nacht brief
kaarten heeft liggen knippen-,
uit een enorm vel papier van
tien bij anderhalve meter)
zichzelf „nogal nuchter" acht.
„Maar toen we op 5 april met
heildronken en onderstrepen
de woorden ons feest vierden,
voelde ik me toch wel rijk,
maar een beetje klein ook. Dit
allemaal had ik in 1941 niet
kunnen voorzien".
Je zou dus mogen zeggen, dat
het fotojournalistieke honds
brutale in de beste zin des
woords van Nico was afge
vallen. Maar hij had een hele
evolutie achter de rug. Voor
zijn gevoel wel een revolutie.
Het was werken voor je bo
terham, maar de strijd is ten
goede gekeerd. Nu past hem
en de zijnen slechts dankbaar
heid. Johanna van der Horst
van Loef: „Ik heb vroeger
menig uurtje 's nachts bang
op mijn man zitten wachten.
Hij had nu eenmaal dat
beroep. Maar we zijn nog bij
elkaar en dat is het mooiste
dat ons kan overkomen. Onze
kinderen zetten het werk van
hun vader voort".
En wij, afnemers van zijn
vruchten, wachten alweer op
de vierde achtereenvolgende
Leidse kalender met afdruk
ken van voorbije dagen. Een
nog steeds jaarlijks succes
nummer van Nico van der
Horst, met teksten van Her
man van Hooydonk, en sa
mengesteld uit een keuze uit
een archief van meer dan
500.000 foto's die deze nestor
onder de Leidse persfotogra
fen in zijn werkzaam leven
bij elkaar heeft gesprokkeld.
En nog steeds koestert. Al
heeft hij moeite met het selec
teren van het materiaal,
„want ik ben niet zo precies,
zie je".
HAAM DER WET
ardnekkig
I
0.
jèrwoudenaar vond het
lerlaifen maar
(Brechtvaardig. „Mag je
Veti zeven en negen uur
erstrirgens niet de weg
ienblje auto> terwijl je
jf daaraan grenst. En
de richting van
:n, wat maar een klein
is. Dan ga je toch
Jdrie kwartier
12); jiden. En wij beginnen
ookjxerk nou eenmaal
>al?Iüp zeven en halt acht",
k l3j?de hij. Maar hij had
jien argument: het
3 RE Eiste bord staat er om
17i7|rerkeer te weren. Dus
verkeer van zijn
I).' Jbedrijf, dat al 110 jaar
tóo (izelfde plek gevestigd
1 rechter snapte toch
wel dat de
4 00|jfswagens niet drie
'itier gingen omrijden,
2?
16); ((begreep het echter
u dan geen
.30. Iftfing kunnen
(naa/agen bij de
suggereerde
.^l'X Maar nee, de
trwoudenaar was niet
(aljit idee gekomen. „Als
(Bul er niet mee eens
mee moet u naar de
♦iiir-iek stappen. U bent
ClN|net politiek bezig, bij
2i.3frkeerde. Een rechter
ROPjolitiek en ik hoop dat
6): De blijven". Op de
Ifaiihij inmiddels zijn
had gebeterd,
oordde de man
ondig nee. „Ik doe het
°0- iteeds als het nodig is",
bent dus
34giekkig", concludeerde
(ficier van justitie grif
#over> maar vroeg de
nog wel
IS: Principieel hij was. „Ik
30._!e boete verhogen tot
galden, dan kunt u in
30 beroep", bood Wille
,3o', Maar nee, dat was nou
do. net de bedoeling. 35
en was wel genoeg.
M naar de politiek gaat-
|Uer
b een soort van laden
>sen. Ik moest m'n
1 noecler en de
even
weorengen. Dat moet toch
kunien? Kom ik terug,
wter zo'n rot geel
tot v'Wiser klaagde een
irige Leidenaar
S-Qvijfild. Een iaar
hij op
ïidcelstegracht, zonder
Leereste
Jrge,eeivergunning. „Hoe
8Steu lét vinden als u wel
HNcvegunning had en ik
jrlen traar ik zou daar wel
vooienn", probeerde Wille
630^1 te overtuigen. Dat
a's,5 riet. „Ik heb al zo
JlZ&tfend lang moeten
uur leen en sukkelen om
iur ftrffgunning te krijgen
Mknou al een hele
ler rfl °oetes thuis heb
kln', betoogde hij breed
ijzin handen gebarend,
twintig boetes. En
itial ze niet, want ik
let onrechtvaardig",
rij vol. Dat het laden
van de
maar vooral
moeder weieens tot
rtje kon uitlopen, tja,
con de rechter toch
voor
eigen? De officier
u-k niet, die eiste 35
Waar Wille mee
Sprinde. Zich bezorgd
St.piend wanneer de
ide van de twintig
voor zijn
igerecht zal worden
'ochfen.
vlbeetje flauw" vond
hem te
iren voor fout
•ren terwijl hij echt de
..eidse Kaasmarkt was
[ereden om een plekje
:ken waar hii kon
iren. Net in dat uurtje
weg was kreeg hij
En hij had nog
de ken
„Maar
ei/oor de parkeerplaats
u stond", probeerde
Wille. De
^®4naar was het déér
ee eens. „Maar ik
toch niet grif voor
ergunning als ik m'n
toch nergens kwijt
|lk heb 'm zo snel
ijk weer weggereden,
als ik op de
narkt wil parkeren
Ik rondjes rijden tot
futtemis. Er staan
(meer mensen zonder
;r vergunning",
2Jrde de man tegen,
voor zijn er nou
irwachters. Die in
jeval hun nut ook weer
■Nfzen hebben", vond
echter, die de boete
van 60 naar
oogden omdat de man
laak voor het gerecht
komen bepleiten.
12
den,
LEIDEN De gemeente
Leiden wil dubbelzijdige
kopieën, kringlooppapier
en suikerklontjes inzetten
in de strijd tegen de mi
lieuvervuiling. In de noti
tie 'Interne Milieuzorg',
die morgen wordt behan
deld in de raadscommissie
sociale zaken en milieu,
doet wethouder H. de la
Mar tal van suggesties om
de gemeente zelf aan te
sporen tot milieuvriende
lijk handelen.
Veel aandacht gaat daarbij uit
naar het papierverbruik op het
gemeentehuis. Dubbelzijdig
drukken en kopiëren wordt
vrijwel alleen op de drukkerij
gedaan, terwijl het aantal
kopieën nog steeds toeneemt
en nota's op grote schaal wor
den rondgestuurd zonder dat
men zich heeft afgevraagd of
dat laatste noodzakelijk is, al
dus de gemeentelijke notitie.
Leiden streeft ernaar het aan
tal kopieën binnen een jaar
met ruim honderdduizend
stuks te verminderen tot 1,1
miljoen vellen. Voorgesteld
wordt direct te stoppen met
het gebruik van kunststof om
slagen en ringbanden en
voortaan notitieblokken en
enveloppen van kringlooppa
pier aan te schaffen.
Ook het openbaar groen moet
eraan geloven. Er worden al
zo min mogelijk chemische be
strijdingsmiddelen gebruikt
maar dat moet nog verder te
ruggedrongen worden door
het onderhoud te verminde
ren. De cateringbedrijven die
de gemeentelijke diensten be
dienen, krijgen eveneens een
veeg uit de pan. Suikerzakjes
met kunststof-coating, plastic
bekertjes en milieu-onvriende
lijke kaas en eieren zouden
moeten verdwijnen. De cate
ringbedrijven zullen waar mo
gelijk moeten overstappen op
milieu-vriendelijk geprodu
ceerde levensmiddelen.
Nog deze collegeperiode
moeten maatregelen als car
pooling, een collectief abonne
ment op het openbaar vervoer
en milieuvriendelijke auto's
worden uitgevoerd. De ge
meente praat hierover nog
met het energiebedrijf en de
NZH.
LEIDEN De plannen
om aan de Zijloever 60
woningen voor senioren te
bouwen zijn terugge
schroefd. In een nieuwe
opzet die nog op een in
formatie-avond gepresen
teerd moet worden, stelt
de gemeente voor om
'slechts' 51 woningen te
bouwen. Die zouden dan
kunnen worden neergezet
in een complèx waarin
een poortgebouw wordt
opgenomen en een woon
toren die in plaats van
acht nog maar zeven
bouwlagen telt.
De wijziging van het plan is
doorgevoerd nadat de buurt te
hoop liep tegen de bouwplan
nen. Er zouden te veel wonin
slag zouden nemen, in een te
hoog complex zouden worden
gerealiseerd en een te grote
aanslag op het aanwezige
groen zouden plegen. Ook bur
gemeester en wethouders en
de leden van verschillende
raadscommissies verwierpen
de eerste plannen.
Informatiebijeenkomst
De gewijzigde voorstellen wor
den nog aan de buurt gepre
senteerd. Dat gebeurt tijdens
een informatiebijeenkomst op
donderdag 13 juni. Vanaf acht
uur wordt er vergaderd in
buurthuis Mirt/Honken aan de
Driftstraat 49. De architect zal
daar een toelichting geven en
ambtenaren van de directie
ruimtelijke ordening, stadsbe
heer en volkshuisvesting leg
gen de te volgen procedure uit.
LEIDEN De Antonius
Parochie in Leiden Zuid-
West houdt van 8 tot 15
juni haar jaarlijkse feest
week. Het geld dat via al
lerlei activiteiten wordt
ingezameld, is bestemd
voor het Ouderhuisproject
van het Academisch Zie
kenhuis Leiden.
Het programma omvat onder
meer een bingo-middag voor
de bejaarden, om 14.30 uur op
8 juni. De jeugd komt aan bod
in een playbackwedstrijd, die
maandagavond 10 juni wordt
gehouden. De jeugdige imita
tors verschijnen om zeven uur
voor het voetlicht in de Anto-
niuskerk.
Burgemeester C. Goekoop lost
dinsdagavond 11 juni om ze
ven uur het startschot voor
een prestatieloop. Deze wordt
in samenwerking met de Leid
se Roadrunners Club georgani
seerd, als voorbereiding op de
Leidse Maraton. De start van
de loop is bij de Antoniuskerk,
en de kosten van deelname be
dragen vier gulden voor vol
wassenen. Kinderen en 65-
plussers mogen al voor drie
gulden meedoen.
Kaarters en sjoelers komen
aan hun trekken op donder
dagavond 13 iuni. In de zaal
van Rijn Vliet kan vanaf
acht uur worden gestreden om
mooie prijzen. De kosten van
deelname bedragen drie gul
den.
De vrijdagavond is bestemd
voor de grote slotmanifestatie.
Deze wordt gehouden in de
Prins Willem Alexander mavo
aan de Van Diepenbrocklaan.
Optredens zijn gepland van de
winnaars van de playback-
show en talentvolle zangers uit
de parochie. Ook kan er bingo
worden gespeeld. De avond
begint om acht uur. Als klap
op de vuurpijl hebben een
aantal artiesten zich bereid ge
toond om belangeloos op te.
treden op zaterdag 15 juni op
het Bevrijdingsplein. Van elf
uur tot half vijf vindt de voor
stelling plaats. De artiesten
stellen hun gage ter beschik
king van het Ouderhuisproject
van het AZL. Nadere informa
tie: 767353.
DE HISTORIE VAN EEN GOUDEN LEIDSE PERSFOTOGRAAF
De
Leidenaren
hebben
afgelopen
jaren echte
Eendjes (met
sputterende
carburateur),
bovenmaatse
bierflessen,
ziekenhuis
bedden en
tropische
eilanden
compleet met
palmbomen
en zilverwit
zand voorbij
kunnen zien
drijven.
FOTO: WIM
VAN NOORT
LEIDEN Het wil niet
vlotten met de inschrij
ving voor de jaarlijkse
peurbakkentocht, de car-
navalstocht voor „alles
wat maar kan blijven drij
ven". De tocht wordt op
donderdag 4 juli gevaren
als opening van de Leidse
Lakenfeesten. Maar waar
twee jaar geleden de orga
nisatie nog honderd deel
nemers mocht verwelko
men, blijft de brandweer
nu nog steken op het arm
zalige aantal van twintig.
Om het cliché maar van stal te
halen: de weergoden zijn de
brandweer niet bepaald gun
stig gezind. Door de aanhou
dende regen en de slechte be
richten die weermannen als
Kroll, Timofeeff en Pelleboer
de wereld in slingeren, loopt
het niet storm bij de inschrij
ving van deelnemers aan de
peurbakkentocht. Terwijl die
toch ontegenzeggelijk veel lol
oplevert. „Zowel voor de deel
nemers als voor de duizenden
toeschouwers langs de grach
ten", grijnst G. van Graas van
de brandweer, die het evene
ment dit jaar voor de zesde
keer organiseert. „Als je de
enorme hoeveelheden alcohol
ziet die in al die bootjes wordt
meegenomen, is dat ook niet
verbazend. We hebben dan
ook wel eens een prijs uitge
reikt aan een 'schipper' die
werkelijk compleet in de olie
was".
Er wordt wel van bootjes ge
sproken maar wat tijdens de
peurbakkentocht in de Leidse
grachten verschijnt, valt
eerder onder de noemer 'vaar
tuig'. Volgens de reglementen
is het ook de bedoeling dat de
gelijkenis met een schip mini-v
maal is. En dus hebben Leide
naren de afgelopen jaren echte
Eendjes (met sputterende car
burateur), bovenmaatse bier
flessen, ziekenhuisbedden en
tropische eilanden compleet
met palmbomen en zilverwit
zand voorbij kunnen zien drij
ven.
En iedereen doet mee. „Van
zelfsprekend de brandweer, en
de korpsen uit de omliggende
plaatsen. Vriendenclubs, stu
denten, de plaatselijke carna
valsvereniging De Hutspotten.
Voor muziekkorpsen, die voor
wat extra sfeer op het water
mogen zorgen, stellen wij een
boot ter beschikking". Natuur
lijk gaat er tijdens zo'n tocht
door de Leidse grachten wel
een en ander mis maar dat is
juist de lol ervan. Toch blijft
de brandweer in de buurt.
„Wij zetten zes of zeven kleine
motorbootjes in met duikers.
Een team van de reddingsbri
gade staat ook paraat. Maar als
er iemand in het water valt
zullen we natuurlijk niet on-
mid-del-lijk ingrijpen. Dat nat
te pak hoort erbij".
Deelnemers kunnen prijzen
winnen voor de beste of origi
neelste creatie. Daarnaast is er
nog een pechprijs te vergeven.
„Bijvoorbeeld voor degene die
na twee meter varen al roem
loos ten onder gaat", zegt Van
Graas lachend. De prijzen
worden dit jaar voor het eerst
uitgereikt op het drijvend po
dium van café Annie's Ver
jaardag. Van Graas, grinni
kend: „Ik voorzie dat het een
gigantische rotzooi wordt
voordat de prijzen worden uit
gedeeld. Iedereen moet zich
daar namelijk verzamelen".
En tja, tijdens het wachten wil
je nog wel eens naar die fles
sen in die al half lege krat bier
grijpen. En tijdens de tocht,
die voert door onder meer de
Neiuwe Rijn, de Oude rijn en
de Herengracht, zal het onder
een brandende zon ook be
hoorlijk warm worden.
Het gebrek aan belangstelling
wijt Van Graas in ieder geval
niet aan het gebrek aan ideeën
vanuit de Leidse bevolking.
„De creativiteit van de Leide
naren trek ik niet in twijfel.
Hoe gekker, hoe mooier". De
inschrijvingstermijn liep offi
cieel al af op 1 juni maar voor
wie de uitdaging om gezellig
een nat pak te halen of juist
niet te groot is, kan zich al
tijd aanmelden bij de Leidse
brandweer, tel. 071-240777.
Terugkijken op vijftig
jaar tussen, op en achter
de foto's. In the picture
vandaag Nicolaas van der
Horst (71), Leids foto
graaf in ruste en eens de
enige persfotograaf die de
Sleutelstad kende. De pa
triarch van een ijverige
familie. Vier van zijn ze
ven kinderen zijn in zijn
voetsporen getreden en
hebben zakelijk gezien in
de fotografie hun heil ge
vonden. „Een heel fijn
gezin, een rijk bezit", zegt
zijn vrouw, Johanna
P.van der Horst-van
Loef.
Vandaag is in de Meren wijk
de eerste paal geslagen voor
een fotostudio die door zoon
Ronald gerund gaat worden.
De vierde vestiging van het
familiebedrijf Van der Horst.
Ik zou ter illustratie van dit
verhaal graag een foto „uit
oude tijden" willen hebben.
„Die heb ik ongetwijfeld bo
ven ergens liggen", meent de
gezeten Waardeilander,
„maar ik zal er lang naar
moeten zoeken, want ik ben
erg slordig. Dat is natuurlijk
te laken, maar zo is het nu
eenmaal met mij".
Die slordigheid heeft Nicolaas
in zijn gouden carrière geluk
kig geen parten gespeeld, an
ders had hij het maatschappe
lijk niet zover geschopt. Nee,
voor het vak was hij een
hardwerkende artiest en
lichtgevoelig zakenman. Vo
rig jaar kreeg hij nog een er
kenning waarop hij fier is: de
BFN (Beroeps Fotografen Ne
derland) lauwerde hem met
het erelidmaatschap van de
vereniging „vanwege zijn vele
verdiensten" in deze sector.
Bovepdien ontdekte men bij
die gelegenheid dat Nico te
vens het oudste (contributie
betalend) lid van deze club
was. Zoiets tikt toch aan. En
voor dat aantikken is Van der
Horst evenzeer gevoelig ge
worden in de praktijk van
alle dag.
Van fotootje tot fotiek
Vijftig jaar Nic.van der Horst,
van fotohandel tot fotiek
immers zo heet dat tegen
woordig als je up to date wilt
blijven en gestroomlijnd. In
De gegroefde kop van Nico van der Horst, lichtgevoelig zakenman na een halve eeuw vakwerk:
„Vroeger was fotograferen een sport voor mij; niet om van te bestaan".
FOTO: LOEK ZUYDERDUIN
april 1941 begon Nico van der
Horst een fotowinkeltje aan
het Levendaal. Hij betaalde
daar ƒ4,75 per week aan huur.
„Het was hard werken en ie
instelling was: als we eerst de
huur maar kunnen opbren
gen; voor de rest zien we
wel".
Het fotograferen zat de jonge
Nico (niet te verwarren met
de nu nog jonge Nico die in de
Doezastraat het bedrijf heeft
voortgezet; het is dus Nico ge
bleven) in het bloed. „Toen ik
een jaar of 10 was werd ik
door die fotografie gegrepen.
Dan zat ik met een vriendje
onder de tafel thuis afdruk
ken te maken. Onder het ta
felkleed om het donker te
maken, en een schemerlamp
met rood papier eromheen.
Ja, ik was toen scholier hè. In
de eerste oorlogsjaren begon
het voor mij écht. Het was
een sport, niet om van te be
staan".
Het was de tijd van de pasfo
to's. „Daar heb ik die eerste
jaren op gedreven. Twee pas
foto's voor 35 cent. Voor on-
en minvermogenden in de ge
meente Leiden. Pasfoto's ook
voor de persoonsbewijzen.
Knoeien met pasfoto's voor
het goede doel, terwijl je de
Duitsers ontliep. Nieuwe valse
stempels. De hele troep onder
m'n jas verborgen. Ik heb
nooit in m'n piepzak gezeten,
gelukkig niet. Dat deed je
maar zo; er werd nooit iets
voor betaald. Ik heb overal
gezworven. Eerst op de fiets,
later op m'n eerste motor, met
mijn apparatuur aan boord.
En met losse flitslampen (de
elektronenflitser was er nog
niet) of zonder flits. Bij dag-
of kunstlicht fotografeerden
we destijds. Ik werkte ook
zonder belichtingsmeter; alles
uit je blote hoofd, het was ge
woon een feeling. Maar je
leerde wel het vak, helemaal
door de praktijk en niet met
die poespas van tegenwoor
dig".
In de oorlog maakte Nicolaas
van der Horst ook bruidsre
portages. Dat ging meestal
goed, maar één keer kreeg
Nico de klap van zijn leven.
Dat was toen, door een man
kement aan het toestel de
afsluiter lekte of zoiets alle
72 opnamen van de trouwerij
als wrakstukjes uit de donke
re kamer kwamen. Nico,
nuchterling als hij is, is er bo
venop gekomen, maar zijn
vrouw Johanna kan er nog
emotioneel over worden.
„Voor het overige was het fo
tograferen voor mij een goede
reclame; je was overal bij,
nieuwsgierig en niet bang.
Meteen na de oorlog was ik de
enige persfotograaf in Leiden,
waar toen een paar dagbladen
een tijdje niet verschenen. Ik
klom op de motorfiets en
peesde het halve land door.
Een keer naar Utrecht, om 7
uur in de morgen en door de
sneeuw, om foto's te maken
van de inhuldiging van de
nieuwe kardinaal De Jong".
Nico van der Horst wrong
zich altijd, beschaafd maar
vasthoudend, naar voren. Hij
had niet voor niets aanvanke
lijk het monopolie. Van der
Horst baande zich, voor alle
mogelijke bladen, steeds een
weg naar het fotofront, druk
te af en had weer een wapen
feit op het celluloid gevangen.
Hij kuchte bescheiden, de el
lebogen in de gevechtshou
ding, maar „ze stonden er
weer mooi op". „Ik heb zowat
alle groten der aarde en po
tentaten voor m'n lens gehad:
Churchill en zijn lady en Ger-
