Ik hoop in augustus in
nze hoofdstad te zingen
IAVO wint op
unten van EG
Nederlanders binnen
maand terug uit Irak
Opperste Sovjet
wil meesleutelen
aan Unieverdrag
AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Vakantie
■cjITENLAND
£eidóc<3ou^cutt
WOENSDAG 29 MEI 1991 PAGINA 5
jtgeweken politici Irak
dood veroordeeld
AWA De Revolutionaire Raad van
heeft een Iraakse oud-minister en
Iraakse diplomaten die zich in Cana-
I Australië bevinden ter dood veroor-
rd. Dat heeft één van de veroordeelden,
■Nroegere minister van planning Jawad
im, gezegd in een interview met het
jureau Canadian Press. Hashim ver-
de dat de twee andere veroordeelden
id-ambassadeur van Irak in de VS en
uormalige Iraakse ambassadeur in Au-
zijn. Volgens de oud-minister zijn zij
e week tijdens een geheime zitting
de Raad ter dood veroordeeld. Bagh-
beschuldigt het drietal van hoogver-
- en samenwerking met de Amerikaan-
iritse en Canadese inlichtingendiens-
Twaalf wagons ontspoord
door racende vrachtauto
MOSKOU Een vrachtwagenchauf
feur in de Sovjetunie heeft gisteren
zijn wedstrijd om eerder dan een trein
bij een spoorwegovergang te zijn ver
loren. Gevolg was dat bij de daarop
volgende botsing twaalf treinwagons
ontspoorden. De chauffeur van de
grote vrachtwagen, de treinbestuur
der en een passagier werden ernstig
gewond toen de trein op de vrachtwa
gen inreed. Het incident deed zich
voor in het district Tula, ten zuiden
van Moskou. Alleen snel optreden
van de bestuurder en zijn assistent om
de trein af te remmen voorkwam dat
het ongeval rampzaliger vormen aan
namen.
DEN HAAG De duizend Nederlandse militairen die momen
teel in Noord-Irak zijn gelegerd, zullen binnen een maand te
rugkeren naar Nederland. Dat heeft minister Ter Beek van de
fensie gisteren in Brussel gezegd. Troepen van de Verenigde Na
ties zullen de taken van de naast uit Nederland ook uit de Vere
nigde Staten, Groot-Brittannië, Frankrijk, Canada, Australië,
Spanje en Italië afkomstige troepenmacht in Noord-Irak overne
men.
De eerste groep Nederlandse militairen vertrok eind april naar
Noord-Irak. Begin mei waren de duizend militairen via Zuid-
oost-Turkije naar Irak overgebracht. Het gaat om 400 mariniers
en 600 landmachtmilitairen, voornamelijk dienstplichtigen van
de genie. De Nederlandse militairen werden uitgezonden om de
Kurden te beschermen, tentenkampen op te zetten en medische
hulp te bieden aan de vluchtelingen.
Dode bij brand
Liberiaanse tanker
OSLO Op de Atlantische oceaan ten
westen van Angola is gisteren een tanker
met 260.000 ton Iraanse olie aan boord na
een explosie in brand gevlogen. Volgens
een Noors reddingscentrum kwam ten
minste een van de 32 bemanningsleden
om het leven. Zevenentwintig mensen
werden door andere schepen uit het met
olie besmeurde water gehaald. Vier ande
ren worden nog vermist. Na de explosie
op de onder Liberiaanse vlag varende tan
ker ABT Summer stroomde een nog onbe
kende hoeveelheid olie in zee. Er zou ech
ter geen gevaar voor vervuiling van de
kust zijn omdat het schip zich meer dan
1400 kilometer teh westen van Angola be
vond.
Minister Genscher
bezoekt Den Haag
DEN HAAG De Duitse mi
nister van buitenlandse zaken
Hans-Dietrich Genscher zal
volgende week dinsdag in Den
Haag besprekingen voeren
met collega-minister Van den
Broek. Een dag later komt
diens Griekse collega Samaras
naar Den Haag. Beide bezoe
ken houden verband met het
Nederlandse voorzitterschap
vanaf 1 juli van de EG-minis-
terraad, evenals de besprekin
gen die staatssecretaris Dan-
kert vandaag en morgen in
Madrid en Lissabon met zijn
Spaanse en Portugese collega's
zal voeren.
DERLANDSE' VRIJHEIDSSTRIJDER UIT ERITREA:
,rt MIE KROL
,TEN Hij is drie
/ei n 'onder water' ge-
;t. Heeft vergaderd en
gevierd met zijn Eri-
landgenoten in Rot-
im en Amsterdam,
xmiddag om twaalf
nam hij één minuut
in acht, omdat de
>ische hoofdstad Ad-
Abeba gevallen was,
een ook de definitieve
{ijding van de 'provin-
If' Eritrea betekende, na
il jaren vechten.
,',°j
mik;
eb drie dagen niet gesla-
in ben een beetje moe",
tschuldigt Yamane Frey
ich thuis in Holten met
offelijke glimlach. In zijn
kamer getuigen ballon-
ft'j 'an barstensvolle vreug-
e zijn opgehangen door
rouw Hadas en de kinde-
,Ik kreeg tranen in m'n
toen ik dat zag". Voor
brtret van zijn vader („hij
pie jaar geleden gesneu-
j branden kaarsen.
'n, ne, voormalig vrijheids-
">r en sinds negen jaar in
land, heeft geen
ien voor het gevoel dat
werweldigt als hij op het
^ierm zijn kameraden de
ve sche hoofdstad ziet bin-
•>kken. „Ik was erbij ge-
als ik in '82 niet had
n vluchten", verzucht
k heb twee en een half
meegevochten bij het
het Eritrese volksbe-
0( igsfront". Een broekspijp
optrekkend en wijzend naar
een enkel: „Schotwond". Ach
ter zijn oor zit ook een litte
ken: doof geslagen. Yamane
vluchtte naar Nederland, werd
drie keer geopereerd en kreeg
zijn gehoor terug. „Toen hij
kwam was ik al twee jaar in
Nederland", vertelt zijn
vrouw. „Ze vroegen van de
Etiopische regering: waar is
jouw man? Ze dreigden met
vreselijke dingen, dus moesten
wij wel weg". Haar voettocht
met twee kinderen naar Su
dan duurde viif verschrikkelij
ke dagen. Onderweg stierf
hun zoontje van honger en uit
putting. Dochter Ruta (vrucht)
overleefde de tocht. Ze is nu
een exotische bloem van vijf
tien en bezoekt de mavo. In
Holten zijn de beide andere
kinderen geboren: dochter Ga-
net (hemel) en zoontje Blen
(oogappel). Ze hebben het naar
hun zin, zegt Yamane eenvou
dig. „We hebben binnen zes
maanden asiel gekregen. Ik
heb nu de Nederlandse natio
naliteit. Maar ik voel me na
tuurlijk Eritreër".
Meubelmaker
Het is niet bij een gevoel ge
bleven. Yamane verdient al ja
ren de kost als meubelmaker,
maar tien procent van zijn
loon gaat naar het EPLF, ver
telt hij. „In mijn vrije tijd
treed ik op als zanger. Voor
landgenoten in heel Europa.
Ik ben praktisch elk weekend
op pad. Ik zing liederen over
mijn land, voornamelijk poli
tieke liederen die ik zelf
schrijf. Ik begeleid mezelf op
gitaar en op karar, een Etri-
trees instrument. Ik heb veel
succes. In augustus geef ik elk
jaar een concert in Bologna,
voor achtduizend landgenoten.
Ze kopen veel bandjes van mij.
Ik heb er veertig tot vijftig
'mille mee verdiend. Dat is al
lemaal naar het EPLF gegaan.
Ik hou niets voor mezelf. Ik
moest dit doen voor mijn
land".
Zijn vrouw Hadas: „Yamane
zong, ik zorgde thuis voor de
kinderen. Het was wel moei
lijk, vooral in het begin, maar
dat heb ik voor hem overge
had. Hij geeft alles voor z'n
land, ik voor m'n gezin. Ge
lukkig heb ik hier in Holten
nu veel vrienden en kennis
sen".
„Ik ben nooit met de kinderen
naar de speeltuin geweest",
bekent hij, „maar mijn vrouw
begrijpt het. Het is nu geluk
kig afgelopen. Eritrea is be
vrijd, ik kan nu privé gaan
zingen".
Met hulp van dochter Ruta
doet hij een poging een van
zijn liederen te vertalen. „Als
je niet helpt om de doorn uit
het vlees van je broeders te
trekken, verspeel je je rechten.
Dan kun je later niet meer
zeggen: dit is mijn land".
Het regime is gevlucht, de re
bellen zijn heer en meester,
wat nu?
„Ik denk dat het honderd pro
cent goed komt met Eritrea.
Een volk van vier miljoen
mensen dat een dictatuur over
35 miljoen Etiopiërs kan ver
slaan is ook in staat z'n eigen
toekomst op te bouwen. Ons
land is kapot gemaakt, maar
het EPLF heeft er een pro
gramma voor klaar. Iedereen
zal meedoen". Grijnzend:
„God helpt
handje".
God?
„Ja, hij heeft jaren tegen ons
gevochten. Met droogte en
sprinkhanen. Maar de laatste
vijf dagen regent het in Eri
trea zoals het sinds elf jaar niet
meer gedaan heeft".
Is hij niet bang voor verdeeld
heid tussen de nieuwe Eritrese
en Etiopische machthebbers
over de vraag of heel Eritrea
een eigen staat moet worden?
Zo ja, dan heeft Etiopië toch
geen zeehavens meer?
Yamane is optimistisch en vol
vertrouwen. „De bevrijdings-
groepen werken al zeventien
jaar samen, sinds de onttro
ning van keizer Haile Selassie.
Christenen en islamieten hand
in hand. De mensen van het
EPRDF, het Etiopische volks
front, zijn onze broeders. We
begrijpen elkaar, respecteren
elkaar en helpen elkaar. Ik
verwacht niet dat ze zich te
gen een zelfstandig Eritrea
zullen keren. Ons volk heeft
een eigen taal, een eigen cul
tuur, eigen provincies. En voor
die haven vinden we wel een
oplossing. Die kunnen ze toch
gewoon gebruiken? Wij willen
dat ook de Etiopiërs er beter
van worden. Of niet soms, Ha
ls dat niet wat simpel gedacht?
„Ik heb niet veel school ge
had", grinnikt hij. „Vanaf m'n
achtste ben ik al meubelma
ker, alle meubelen in deze ka
mer heb ik zelf gemaakt, maar
Een opgelucht pratende Yamane Frey uit Eritrea in zijn Holtense woning. Op de achtergrond zijn
vrouw Hadas.
FOTO: PERS UNIE
ik weet wel dat we een vrij
Eritrea voor een heel hoge
prijs bevochten hebben. Zou jij
een broek kopen met een gat
erin? Nee, Assab, onze belang
rijkste zeehaven, is van Eritra
en daar laten we niet zomaar
een hap uitnemen. We zullen
geen centimeter van ons land
afstaan".
Yamane doorbreekt de stilte.
„Ik mis mijn land heel ver
schrikkelijk en ik wil graag te
rug om het te helpen opbou
wen. In Nederland hoor ik
niet echt thuis. Niet dat ik ge
discrimineerd word of zo. Dat
mag ik niet zeggen, al doen de
grappen van collega's over de
honger en de oorlog in mijn
land me heel erg pijn. Maar te
ruggaan kan niet hals over
kop. De kinderen zijn hier ge
wend. Eritrea zegt ze prak
tisch niks, behalve Ruta dan.
We gaan dus niet hop vertrek
ken. Maar ik ga er wel gauw
heen om te kijken. Ik denk
dat ik daar als meubelmaker
of timmerman een goeie toe
komst kan hebben".
„Ik verlang erg naar m'n
land", zegt Hadas. „onze moe
ders wonen er nog".
En Ruta?
„Ik wil er heel graag heen om
te kijken waar ik vandaan
kom. Hoe ouder ik word hoe
meer ik ernaar verlang. Maar
ik weet niet of ik er wil blij
ven. Eerst maar 's de mavo af
maken en dan misschien de
meao".
„In de handel kun je in Eri
trea straks goed terecht, jonge
mensen zoals jij hebben ze
hard nodig", lacht haar vader
het gevoelige onderwerpvan
tafel. „In elk geval hoop ik in
augustus niet meer in Bologna
te zingen, maar in Asmara,
onze hoofdstad".
WIJNEN
ISEL De ministers
defensie van de 16
)-landen hebben giste-
fi Brussel een verstrek-
herstructurering van de
)-strijdkrachten goedge-
an dat besluit zal de
van de Europese verde-
l worden gevormd door
0.000 man tellend inter-
^eleger dat een multi-na-
^al karakter zal dragen,
'.eer mobiele leger moet
n 96 uur in het gehele
agsgebied van de NAVO
en worden ingezet.'
ntstaan ervan roept vra-
£bp die verband houden
Wat 'de architectuur van-
>a' wordt genoemd. De
D claimt daarbij een soort
irecht als het om de Eu-
defensie gaat. De EG
naar een politieke een-
ing. Intussen is de West
)ese Unie (WEU) even-
)p zoek naar een plaatsje
de Europese zon. De
is een uit negen landen
inde organisatie die de
)ese defensiebelangen be-
Jt en daarmee voortdu-
met minstens anderhalve
voet. op het terrein van de
NAVO staat. Dat wordt overi
gens als niet bezwaarlijk be
schouwd. Er bestaan immers
Europese defensiebelangen die
niet door de NAVO kunnen
worden behartigd. Het bewijs
daarvoor is tijdens de Golfoor
log geleverd.
De voorgenomen architectuur
van Europa is het afgelopen
jaar evenwel een stuk inge
wikkelder geworden. Dat
komt omdat de EG-landen op
hun speurtocht naar een poli
tieke eenheid hebben- ontdekt
dat zo'n eenheid niet effectief
kan zijn als die niet steunt op
een eigen buitenlands en de
fensiebeleid. Dus werd de sim
pel ogende mogelijkheid geop
perd de WEU in de EG te
schuiven.
De Amerikanen strooiden roet
in dat eten. Zij bekeken de Eu
ropese, en vooral de Brusselse
plannen met een meer dan ge
woon wantrouwen. Immers,
als de Europeanen hun eigen
defensieboontjes zouden gaan
doppen, zou dat de rol van de
NAVO - met de VS in de
hoofdrol - verder uithollen.
Dus heeft Washington zijn Eu
ropese bondgenoten in de
NAVO duchtig de wacht aan-
Geslaagd
Wie ergens
voor slaagt
wil dat graag
aan de wereld
tonen. De
jonge Ameri
kanen die zo
juist hun op
leiding heb
ben voltooid
aan de mari
ne-academie
in Annapolis
zoeken af
koeling in de
rivier de Se
vern, voor het
laatst ge
kleed in dit
wollen uni
form.
FOTO: AP
3 VUNDERINK
HET LEVENDE EILAND
Een paar weken later breekt de grote dag aan, waarop
iaandenlang hebben gewacht: de giro-raket zal voor het
3f|het luchtruim kiezen! Het toestel ziet er maar vreemd uit
tfjn enorme stalen bol, die de raket in een rechte baan moet
hèn. Rob en Winter klimmen aan boord en wanneer zij de
gsisluiten weten zij, dat zij voorlopig in letterlijke zin van de
zijn afgesloten. Hoe zal de tocht verlopen? Ze zitten wel
itje In spanning, maar ze zullen de handen wel te vol heb
ben om zich zorgen te maken. De kogel begint langzaam te
draaien, wint geleidelijk aan snelheid en suist tenslotte met een
reusachtige snelheid rond. Dan klinken de eerste ontploffingen in
de hulpraket, die het toestel zijn eerste snelheid moet geven. De
hulpraket zal het aethermonster voortstuwen tot op 15.000 meter
hoogte, ledereen volgt met spanning de start, obk Butcher, die
weer in zijn hoge toren zit, de koptelefoon over de oren en de
vinger op de seinsleutel....
Geheime dienst
onderzoekt
drinkwater Bush
WASHINGTON De Ameri-
kaanse geheime dienst onder
zoekt het drinkwater van het
Witte Huis en andere plaatsen
waar president George Bush,
diens echtgenote Barbara en
hun hond Millie verblijven.
Het onderzoek moet uitwijzen
of er iets in het water zit dat
bij alle drie auto-immuunziek-
ten kan hebben veroorzaakt.
Deze week maakte ook vice-
president Quayle zich al zor
gen om het water en vreesde
hij voor zijn schildklier. Vol
gens medische deskundigen is
het alleen buitengewoon toe
vallig dat de Bushes en hun
hond alle drie binnen 25
maanden te kampen hebben
met verwante aandoeningen.
MOSKOU Terwijl Gor-
batsjov met negen hoof
den van Sovjetrepublie
ken, onder wie de Russi
sche leider Jeltsin, druk
aan het sleutelen is aan
een nieuw Unieverdrag,
heeft hij er plotseling een
tegenstander bijgekregen.
De Opperste Sovjet, het par
lement van de Sovjetunie,
.maakt opeens groot bezwaar
tegen de formule 'negen plus
een'. De wetgevers in het
Kremlin zeggen alleen ge
noegen te nemen met 'negen
plus een plus een'. Zij vinden
dat naast de negen repu
blieksleiders en Gorbatsjov
ook het parlement vertegen
woordigd moet zijn.
Het Unie verdrag-in-wording
gaat niet alleen de verhou
ding tussen het Kremlin en
de verschillende Sovjetrepu
blieken regelen, maar
schrijft ook nieuwe parle
mentaire verkiezingen voor.
Daar zit hem de kneep, want
een groot aantal conservatie
ve parlementsleden kan zich
niet verheugen in populari
teit bij de massa en hoeft na
verkiezingen niet meer op
een zetel te rekenen. Com
mentator Nikitinski merkte
gisteren in het liberale dag
blad Komsomolskaja Pravda
op dat het parlement zich
laat leiden door zijn instinct
tot zelfbehoud.
Vijftien min zes
Het jongste geweld in de Bal-
tische republieken herinnert
eraan dat de onderhandelin
gen in Gorbatsjovs buiten
huis te Novo-Ogaijovo even
zeer recht hebben op de be
naming 'vijftien min zes'.
Het nieuwe Unieverdrag van
Gorbatsjov heeft tot doel de
Sovjetunie bij elkaar te hou
den. Van de zes republieken
die bedanken voor Moskou's
voogdijschap is Armenië be
zig de geestelijke vader van
de perestrojka nieuwe ellen
de te bezorgen. Tijdens zijn
recente bezoek aan Frank
rijk verklaarde de Armeense
nationalistische leider Ter-
Petrosjan dat zijn republiek
onafhankelijkheid zoekt
langs de weg die de Sovjet
grondwet voorschrijft.
Met hun variant op het onaf
hankelijkheidsstreven bren
gen de Armeniërs president
Gorbatsjov in een lastig par
ket. Om te beginnen wordt
hij niet moe de Balten voor
te houden dat uittreden uit
de Sovjetunie kan, maar al
leen conform de wet. Hoe
kan hij de Armeniërs met
goed fatsoen tegenhouden als
dezen zich aan die wet hou
den? Laat hij hen na de
voorgeschreven periode van
vijf jaar inderdaad gaan, dan
volgen anderen - eventueel
noodgedwongen - het Ar
meense voorbeeld. Laat hij
hen niet gaan, dan schreeu
wen de Balten van de daken:
„Zie je wel dat het Kremlin
heeft
Verkiezingen
Vreemd genoeg zwijgen alle
partijen in de Sovjetunie, in
clusief de president en zijn
medewerkers, over een zeer
belangrijke omstandigheid.
Het op stapel staande Unie
verdrag impliceert ook nieu
we présidentsverkiezingen,
waarmee de na zes jaar pere
strojka zeer impopulaire
Gorbatsjov zijn politieke kop
riskeert. Waarom, zou je je af
kunnen vragen, zijn de leden
van het nationale parlement
zo bang dat hun hoofd zal
rollen en de hoogste baas van
het land niet?
door Mare de Koninck
WASHINGTON Nu velen
van u, zo begrijp ik, deze
zomer voor het eerst van hun
leven naar de Verenigde
Staten op vakantie zullen
komen, aangetrokken door de
betaalbare dollar en behept
met post-Golfoorlogse neo-
Amerikanofilie, wil jk de
eerstelingen met wat nuttige
wenken graag een klein beetje
voorbereiden op hetgeen hun
in dit exotische land te
wachten staat.
Vriendelijkheid en positivisme
zijn in de Verenigde Staten
een verplichte omgangsvorm.
Alles wat u hier overkomt en
wat niet uitgesproken
rampzalig is, is dus meteen
'great' of 'marvellous' of
'terrific' of 'gorgeous'. Iedere
Amerikaan die u ontmoet,
behoort u met groot
enthousiasme te begroeten.
„Hi, (spreek uit: haaj) my
name is Piet Bezems. How are
you doing?", zegt u dan. Nou ja
zeggen, u roept het meer. „Hi,
and I am Bill. Nice meeting
you Piet", krijgt u dan terug.
Los van de formele introductie
is ook de groet-in-het-
voorbijgaan, het 'goeiedag' zeg
maar, in Amerika een vrij
omslachtig ceremonieel. De
kassière (m/v) in de
supermarkt kan u aanspreken
met een geestdriftig „Hi, how
are you today Toen ik nog
maar pas in dit land woonde,
placht ik op zo'n vraag nogal
omstandig te gaan uitleggen in
wat voor stemmingen ik mij in
de loop van de dag zoal had
bevonden. Dat is echter niet
de bedoeling. „How are you
this evening" of kortweg
„How are you doing",
betekent eigelijk gewoon
hallo. En uw reactie, te weten
„I'm fine. And yourself?"
betekent ook hallo. Wat het
finale „I'm in pretty good
shape also, thank youvan de
kassière dan nog betekent, dat
weet ik zelf eigenlijk ook niet.
Als de ontmoeting kort en
zakelijk is geweest,
bijvoorbeeld aan zo'n kassa,
dan luidt na het afrekenen het
vaarwel steevast„Have a nice
day".
U antwoordt dan ten minste
met „You too, bye-bye", maar
liever met iets van „Thank
you, take care" of „You too,
bye, bye, take it easy now". Ik
hoor u al zeggen zoiets zie ik
mezelf straks daar in Amerika
nog niet zeggen maar gelooft u
mij, de mensen achter u in de
rij gaan helemaal niet
ongeduldig staan doen als u
het vluchtige en eenmalige
contact met de kassapersoon in
de supermarkt afrondt met
een luid: You make sure you
enjoy your day also sweethart.
And you take it easy now.
Bye-bye. Nice talking to you.
Take care".
De hoeveelheden eten die in
dit gulle land worden
geserveerd, zijn meestal
fenomenaal. Als u er al in
slaagt het voorgerecht de baas
te worden, dan is vervolgens
een biefstuk van een klein
pond heel gewoon en is ook de
enorme salade met croutons en
echte namaakspekjes al een
maaltijd op zichzelf.
U mag niet minder dan 15
procent fooi geven, tenzij u
ontevreden zou zijn over
voedsel of bediening. De
service is echter altijd vlot en
uitermate vriendelijk („Hi,
how are you guys doing this
evening", afijn, ik hoef u niks
meer te vertellen). Let u wel
op of het bedieningsgeld niet
al door het personeel aan de
rekening is toegevoegd. Hier
en dapr pleegt dat te gebeuren
als men vreest dat
buitenlanders de 15
procentscode niet kennen.
Toont u zich wat mij betreft
dan gerust ontstemd over het
feit dat de klant de principiële
vrijheid is ontnomen zelf de
hoogte van de fooi vast te
stellen (op 15 procent, dat wel,
maar toch).
Ten slotte, beseft u wel dat de
USA in de zomer over bijna
zijn gehele reusachtige
oppervlakte een gloeiendheet
land is. Maar neem toch een
vest mee, want een mens
krijgt telkens weer een klap
als-ie bezweet een
airconditioned gebouw ingaat.
Verder is de maximaal
toegestane snelheid op
autowegen nergens hoger dan
104 kilometer (65 mijl) per
uur. Eenderde deel van de VS
woestijn en men loopt overal
in de natuur - zelfs nier bij mij
aan de rand van Washington -
de kans op een dikke slang te
trappen.
Voor de rest is Amerika een
heerlijk land om te bereizen.
Ik weet zeker dat u het terrific
zult vinden tussen al die
vriendelijke Amerikanen. So,
have a great vacation. Enjoy
your stay. Take care. Bye-bye.
It was nice talking to you.
And .make sure you take it
easy. Now.
