liegramp onderbreekt
iccesverhaal Lauda Air
Dochter Priyanka (19) wil
Gandhi-dynastie voortzetten
L
^sagiers
jjj>en
'egtuig
ital Etiopiërs vreest 'bijltjesdag'
jWONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Zeg Xleb in
plaats van
krug om
brood
te krijgen
GfENLAND
&>idóe,Qowiant
DINSDAG 28 MEI 1991 PAGINA 5
«hopper
(•lijdt op
iebureau
Een Franse jongen
weekeinde was aange-
,n verband met de rel-
Parijse voorstad Man
die is gisteren overle-
het politiebureau. Vol-
procureur van Versail-
rf de 19-jarige Aissa
in een hartaanval. De
zou aan astmapatiënt
•est. De Franse rijksre-
heeft een onderzoek
n dood ingesteld. Het
•n van de relschopper
spanning in Mantes-la-
sn toenemen.
h ei
Noord-Korea vraagt
aparte VN-zetel aan
SEOUL Noord-Korea heeft gisteren gezegd
dat het net als Zuid-Korea een aparte zetel zal
aanvragen bij de Verenigde Naties. Het com-
munistiche Noord-Korea zorgt daarmee voor
een doorbraak, die mogelijk ten goede komt
aan de dialoog met het kapitalistische zuiden
over de vermindering van de politieke en mili
taire spanningen. Verwacht wordt dat VN de
aanvraag van beide Korea's zal honoreren.
Noord-Korea heeft zich lang tegen twee aparte
VN-zetels verzet, omdat dat de deling van het
schiereiland zou bestendigen. Zuid-Korea is
verheugd dat het noorden nu overstag is ge
gaan. Volgens Seoul zijn de twee zetels tijdelijk
totdat de Korea's na een eventuele hereniging
als één land lid van de VN kunnen worden.
Onthuller KGB-zaak
„gemanipuleerd"
BRUSSEL Hans Deridder, ster
verslaggever van ,de Belgische kwali
teitskrant De Standaard, heeft giste
ren de gang naar Canossa gemaakt.
Nadat hij 's ochtends in zijn krant
nog uitvoerig had bericht over het
feit dat negen prominente Belgen als
spion voorkomen op de medewer-
kerslijsten van de Russische geheime
dienst KGB, moest hij 's avonds voor
de Belgische televisie verklaren dat
„er geen sprake is van spionnage"
door de betreffende personen. „Ik
ben gemanipuleerd door de geheime
diensten", aldus een berouwvolle De-
ridder. De journalist verklaarde dat
ook Nederlandse en Luxemburgse
collega's van deze manipulaties het
slachtoffer zijn geworden.
Verbijstering in Oostenrijk
WENEN/BANGKOK Het neerstorten van de Oostenrijk
se Boeing 767-300 boven Thailand is in een verbijsterd Oos
tenrijk ontvangen met wanhoop, ontsteltenis en de vraag:
„Waarom?". Ten minste 83 van de 223 inzittenden, die allen
omkwamen, waren Oostenrijkers. De twee grootste Oosten
rijkse sensatiekranten wijten de vliegtuigramp aan de drugs-
mafia. Hun speculaties zijn ingegeven door de aanwezigheid
aan boord van Don Mcintosh, een Brit die sinds september
1988 was aangesteld door het drugsbestrijdingsprogramma
van de Verenigde Naties. Niemand kan zich voorstellen
waarom nu juist Oostenrijk, dat bekend staat als „het land
der gezegenaen", het doelwit zou zijn van een mogelijke ter
roristische aanslag. Zoals bekend heeft een anonieme beller
gemeld dat het toestel is ontploft als gevolg van een bom die
voor een vliegtuig van United Airlines was bestemd. De
slachtoffers varieerden van een echtpaar dat een tweede hu
welijksreis maakte tot een groep studenten en professoren
van het prestigieuze Instituut van Financiën van de Univer
siteit van Innsbruck.
Oproep jarige Amnesty:
eerbiedig mensenrechten
LONDEN De mensenrechtenorganisatie
Amnesty International heeft vandaag ter
gelegenheid van haar 30-jarig bestaan alle
regeringen in de wereld opgeroepen de
mensenrechten te respecteren. Amnesty
wijst erop dat wereldwijd twee van de drie
mensen worden onderdrukt door regerin
gen die niet terugschrikken voor marteling
en het ter dood brengen van burgers. In
meer dan de helft van alle landen bevinden
zich bovendien politieke gevangenen. Am
nesty meent dat veel regeringen zich ver
schuilen achter sociale en economische pro
blemen, waarvan de oplossing belangrijker
zou zijn dan de verbetering van de situatie
op het gebied van de mensenrechten. Veelal
worden de activiteiten en de oproepen van
Amnesty als hinderlijk ervaren.
FECTIE VOOROP BIJ OUD-WERELDKAMPIOEN NIKI LAUDA
teyro SCHUURMAN
SN Net zo koel en
als in zijn autora-
s [gaf Niki Lauda gis-
zijn hoofdkantoor
Teense luchthaven
;n uitleg over de
oejn Thailand met één
3n vliegtuigen. Maar
deik verraadde dat het
ik, waarbij zondag
23 inzittenden om-
yén, hem niet onbe-
-■■neeft gelaten.
ging de 42-jarige Oos-
de laatste tijd zo voor
Sinds hij eind 1985 is
t d met zijn loopbaan als
in de Formule 1, die
ie wereldtitels oplever-
ir ook bijna het leven
inet het beruchte onge-
Duitsland in 1976, heeft
^keihard gewerkt om
Ihtvaartmaatschappij op
(fe krijgen.
4ouw is niet van een
akje gegaan. De eerste
in 1979 liep uit op een
femdat er met de Fok-
1 niet genoeg te verdie-
Cl. Jarenlang deden de
Oostenrijkse autoriteiten moei
lijk als het ging om de vereiste
concessies. Maar toen Lauda
op 22 augustus vorig jaar uit
eindelijk alle papieren in han
den had gekregen, mocht hij
overal naar toe vliegen waar
hij maar wilde. Vorig jaar
maakte hij ruim anderhalf
miljoen gulden winst.
Enkele weken geleden nog
was. hij in Seattle (VS) om bij
Boeing zijn vijfde vliegtuig op
te halen. Deze Boeing 737-400
geeft Lauda Air meer ruimte
op zijn charterreizen naar be
stemmingen rond de Middel
landse Zee dan de twee kleine
re 737-300's. Met de twee
Boeings 767-300, waarvan er
Links: Oud-coureur Niki Lauda
is nu eigenaar-directeur van
Lauda Air.
FOTO: AFP
Rechts: Thaise dorpsbewoners
laten tijdschriften zien die ze
bij het wrak van de veronge
lukte Oostenrijkse Boeing heb
ben gevonden.
FOTO: AP
nu één is neergestort, vliegt
Lauda Air sinds 1989 lijndien
sten naar onder meer Bang
kok, Sydney en Hongkong.
Volgend jaar moet er een
nieuwe 767 komen.
In Italië heeft de oud-coureur
Lauda Air Italien opgericht,
waarbij de Oostenrijker er nog
altijd profijt van heeft dat hij
vier jaar voor de Italiaanse
renstal Ferrari heeft gereden:
het verzekert hem in elk geval
van klandizie.
Zijn vliegtuigen zitten over
het algemeen toch wel vol:
Lauda krijgt zijn vakantierei
zigers direct aangeleverd van
de grote Oostenrijkse reisorga
nisatie ITAS, die een aandeel
van 49 procent in de maat
schappij bezit. Daarnaast heeft
Lauda door een goede reputa
tie veel zakenreizigers gewon
nen.
Kwast
Met dezelfde perfectie die hem
in zijn racecarrière zoveel suc
ces heeft gebracht, beheert
Niki Lauda nu zijn luchtvaart
maatschappij. De kantoren en
vliegtuigen moeten eï altijd
smetteloos uitzien. 'Service is
our success' is het credo.
Het verhaal gaat, dat Niki, die
zeker drie keer per week zelf
achter de stuurknuppel kruipt
te vliegen, zelfs
een kwastje in de cockpit mee
neemt om zijn instrumenten
voorzichtig af te stoffen. Toen
Lauda Air in 1989 tien jaar be
stond gaf het personeel hem
een enorme stofkwast, die nu
ergens in een hoek van zijn
werkkamer staat.
Lauda Air heeft inmiddels 550
personeelsleden in dienst, aan
wie de baas de hoogste eisen
stelt. Herr Lauda zoekt zijn
stewardessen en piloten zelf
uit. Daarbij kijkt hij niet alleen
of ze er leuk uitzien, maar
vooral of ze passen in zijn
werkwijze.
Die werkwijze is keihard en
van een ongekend tempo. Niki
Lauda haat bureaucratie, dus
er iets moet gebeuren moet
het ook worden gedaan. Wie
zich hier niet aan weet te hou
den, ligt er bij de baas uit.
Dat de man met het onafschei
delijke rode petje ook zes jaar
na zijn laatste autorace nog
steeds ongelooflijk populair js,
blijkt elke vlucht wel weer als
hij zelf vliegt. In kleine groep!
jes verdringen de passagiers
zich bij de cockpit-deur om?
'Laudaatje te kijken' en een
handtekening te vragen. Niki
is het gewend. Het is ook het
voordeel van zijn maatschappij
dat de baas zelf voorin zit: me
neer KLM of meneer Luft
hansa zullen zich nooit vanuit
de cockpit kunnen verkopen.
F
iLONA Tachtig pas- I
jr van een vliegtuig van
^dat van Madrid naar
fork had moeten vlie-
ibben zeventien i
;t toestel 'gekaapt'. De
waren boos over een
vertraging zonder
laarover tekst en uitleg
en weigerden het
te verlaten. Uiteinde-
:rok het toestel 24 uur
.an gepland. Iberia
il wekenlang geteisterd
ikingen van het perso-
dit geval had de maat-
pas na zeventien uur
ersoneel beschikbaar
eizigers eindelijk naar
irk te vervoeren.
(ADVERTENTIE)
's Werelds
beste Graanjenever
uit Groningen.
(Vervolg
'an de voorpagina)
5 ABEBA De
[voerder van het
a[F had vóór de slag
_p Etiopische hoofd-
-erklaard dat de op-
A|lingen zouden afre-
1 met „de misdadi-
In de regering als ze
_ak eenmaal onder
Aile hadden.
C
Q
ilgemeen bekend dat de
lelingen over een lijst
[ken van door hen ge-
mensen uit de regering-
Mengistu, wat sommige inwo
ners van de hoofdstad bang
maakt voor een bijltjesdag.
De ambassadeur van een wes
ters land zei dat zijn land snel
contact zal opnemen met de
opstandelingen om er bij hen
op aan te dringen geen parate
executies uit te voeren.
De beslissende slag om de
hoofdstad, die drie miljoen in
woners telt, begon rond zon
sopgang. De opstandelingen
hielden Addis Abeba sinds het
weekeinde omsingeld, nadat ze
oproepen tot een staakt-het-
vuren hadden afgewezen van
de tijdelijke machthebbers.
Het leek er op dat de opstan
delingen bij uitsluiting rege
ringsdoelen aanvielen. Woon
wijken liepen nauwelijks of
geen schade op. Tijdens de slag
om Addis Abeba zijn geen
vliegtuigen actief geweest.
De strijd om de hoofdstad
kwam een dag nadat in Lon
den vredesbesprekingen wa
ren begonnen. De Amerikaan
se bemiddelaar Herman Cohen
drong er gisteren bij de op
standelingen op aan dat ze snel
de hoofdstad zouden binnen
trekken om bloedvergieten te
vermijden. Maar premier Tes-
faye Dinka dreigde uit de vre
desbesprekingen weg te lopen.
Als de opstandelingen de stad
binnentrokken, voorzag hij
een uitbarsting van geweld
met gevechten van man tegen
NEWDELHI Een
schreeuw doorkliefde de
nacht en bevroor de har
ten van allen die het
hoorden. Zeven jaar lang
had Sonia Gandhi in angst
geleefd voor anonieme
moordenaars. In 1984 was
ze toen ze schoten hoorde
naar buiten gerend, waar
ze haar schoonmoeder In
dira Gandhi dood in het
gras vond. Ze had voort
durend nachtmerries
waarin haar man Rajiv
eenzelfde lot wachtte. Vo
rige week dinsdag werd
de nachtmerrie werkelijk
heid.
Eerst geloofde de familie het
nieuws niet. Rajiv Gandhi had
al twee keer eerder een aan
slag op zijn leven overleefd.
Maar deze keer bleef de op
luchting uit. Toen haar staf be
vestigde dat haar echtgenoot
inderdaad was omgekomen,
slaakte Sonia een wanhoops
kreet.
Met de dood van Rajiv leek
een einde te zijn gekomen aan
een grote Indiase dynastie, die
het politieke leven van de
dichtbevolkte democratie sinds
de onafhankelijkheid van En
geland in 1947 had gedomi
neerd. Er stond geen Gandhi
meer klaar om de scepter van
Priyanka Gandhi
I FOTO: AP
Nehru, Indira en Rajiv Gandhi
over te nemen.
Sonia Gandhi was per slot van
rekening een katholieke Itali
aanse, die door haar huwelijk
met Rajiv weliswaar in een
politieke familie was terecht
gekomen, maar verder buiten
de politiek stond. Niemand zou
serieus kunnen beweren dat
zij de aangewezen persoon was
om de Gandhi-dynastie voort
te zetten.
Dat gebeurde echter wel. Ter
wijl Sonia worstelde met de
schok en het verdriet van de
eerste uren, bekokstoofde de
leiding van de Congrespartij
haastig dat de gebroken wedu
we het voorzitterschap van de
partij aangeboden zou worden.
De naam Gandhi zou de partij
bij de tot de volgende maand
uitgestelde verkiezingen
moeten verzekeren van de
overwinning. Sonia wees het
aanbod af. Een voortzetting
van de Gandhi-dynastie leek
nu uitgesloten en een politiek
tijdperk afgesloten.
Cocon
Daarmee werd echter buiten
de gedrevenheid en de ambi
ties van een opmerkelijke jon
ge vrouw gerekend. De afgelo
pen week is Rajivs 19-jarige
dochter Priyanka, achterklein
dochter van Jawaharlal Neh
ru, uit de cocon gekropen van
haar beschermde jeugd om de
familietraditie van leiderschap
levend te houden.
„Priyanka neemt de leiding en
steunt moeder", luidde een
kop van de Telegraph in Cal
cutta. Een andere krant meld
de: „Priyanka net als Indira,
ernstig en dapper". Priyanka
maakte ook de afgelopen da
gen een beheerste en waardige
indruk. Mooi in haar verdriet
troostte en steunde zij haar
moeder. Veel Indiërs zien in
de geestkracht van Rajivs
jongste kind de kans om de
Gandhi-magie in stand te hou
den.
De partij hoopt nog steeds dat
Rajivs weduwe overreed kan
worden een prominente rol in
de politiek te aanvaarden, zo
niet als partijvoorzitter, dan
wellicht als parlementslid op
de zetel van Rajiv. Sonia zou
de zetel kunnen bezetten tot
Priyanka oud genoeg is om de
politiek in te gaan.
Een paar weken geleden sprak
een Indiase journalist met
Priyanka over haar politieke
ideeën. „Ze was verbazend
goed op de hoogte", vertelde
hij later. „Ze wist de fijne
kneepjes van de politiek. Ze
heeft duidelijk Indira's neus
voor de politiek geërfd. Ze
leek me zo scherp als een
mes".
Wachten
Tijdens de laatste verkiezings
campagne in 1989 was Priyan
ka veel vaker aan haar vaders
zijde te zien dan haar oudere
broer Rahul, die er geen ge
heim van maakt dat hij niet
geïnteresseerd is in politiek.
Vorig jaar, toen de 20-jarige
Rahul zich bezighield met
kleiduiven schieten, bezocht
Priyanka de bijeenkomsten
van het parlement. „Ze is lang,
je zag haar meteen zitten in de
VIP-galerij" aldus een parle
mentslid. „Ze zat de hele dag
met gespannen aandacht naar
ons te kijken".
Priyanka zal zes jaar moeten
wachten voor ze parlementslid
kan worden. Het is algemeen
bekend dat zij het vreselijk
zou vinden wanneer de zetel
van haar vader voor het
kiesdistrict Amethi in Uttar
Pradesj in andere handen zou
vallen. Haar vrienden geloven
dat ze zal proberen haar moe
der te overreden de Amethi-
zetel te bezetten tot zij oud ge
noeg is om het over te nemen.
„En dan zal ze er jacht op ma
ken", aldus een bewonderaar.
(c) The Sunday Times
HET LEVENDE EILAND
j— Enkele uren later ontwaakt Rob uit zijn verdoving. Ver
kijkt hij om zich heen. Waar bevindt hij zich nu? En waar-
|ft hij zo'n stekende hoofdpijn? Hoe hij zijn hersens ook
^hij kan zich maar niet herinneren, wat er toch met hem is
d. Vaag weet hij nog, dat hij de vorige avond naar het
(Station is gegaan, maar zijn geheugen laat hem verder in
ik. Met Skip, die dolblij is, dat de baas zich weer beweegt,
545.1 hij weg, nog diep in gedachten. Och, hij heeft misschien
een wandeling gemaakt en is niet lekker geworden.... En was er
niet een feestje? Misschien is het nog niet eens afgelopen. Rob
gaat het gebouw binnen, waar al zijn vrienden samen zijn. Hij
wordt met gejuich ontvangen. „Waar heb je toch gezeten, Rob?"
vraagt Winter, die hem snel een glas port inschenkt., „Ik weet het
niet... ik weet het niet..." mompelt Rob. „Drink maar eens," zegt
Winter, „dat zal je wel opkikkeren; je ziet er zo verstrooid uit."
TAALSTRIJD IN
JOEGOSLAVIË
Collabora
teurs worden
in Kuwayt
allemaal voor
de rechter
gebracht. Ook
deze
verdachte
Kuwayti staat
maximaal de
doodstraf te
wachten als
hij schuldig
wordt
bevonden aan
samen
werking met
de inmiddels
verdreven
Iraakse
bezetters van
zijn land.
FOTO: AP
BELGRADO Trots op
zijn vakantie-kennis van
de Joegoslavische taal be
stelt de in shorts en T-
shirt gestoken toerist in
het kraampje langs de
'weg paar Belgrado een
brood. „Molim vas Kruh",
klinkt het in de weten
schap dat diy zippnetje
verleden jaar jriieftf -alleen
de beoogde etè'hswaar,
maar qoJé een vriéndelijke
glimlach van fyet winkel
personeel opleverde.
Groot is dan ook de verwarring
als de bebaarde man achter de
toonbank ditmaal niet schijnt
te begrijpen wat er gevraagd
wordt. Fjerhaling yan het keu-
rig gearticuleerde* verzoek
'komt de Onthutste vreemdeling
zelfs op een verontwaardigde
reactie te staan. Uiteindelijk
'krijgt hijjhet brood, maar niet
voordat hem te verstaan is ge-
geVen dat zijn woordkeuze niet
deugt*. i
Toch^staat het heus zo in het
uit Nederland meegebrachte en
o zo" handige taalgidsje: Kruh
(spreek uit kroeg) brood. Wat
de gids echter slechts in een
voetnoot vermeldt is dat het
'Woord krug- Kroatisch is. Het
"Servische synoniem luidt xleb,
maar het onderscheid was tot
vbor4cort niet zo van belang,
rife hoofdtaal van het land was
en^is op papier nog steeds Ser
vo-Kroatisch waarbij de beide
talan^ch slechts door een en
kel woord en een ander accent
onderscheidden. Elke Serviër
wist wat kruh was, elke Kroaat
verstond xleb en handelde daar
ook naar.
Maar sinds kort is dat anders.
Onder invloed van het opge
laaide nationalisme in Joego
slavië, spreken de meest mili
tante inwoners van Servië al
leen nog maar Servisch, terwijl
de Kroaten het voorvoegels
Servo- uit de naam van hun
taal hebben geschrapt.
Valuta
De gemeenschappelijke taal be
staat niet meer, zo gaven natio
nalistische Kroaten onlangs te
genover westerse journalisten
in Zagreb te kennen. Men
spreekt ofwel Servisch ofwel
Kroatisch, toeristen-Joegosla-
visch wordt nog slechts vanwe
ge de harde valuta getolereerd.
Toch zijn de verschillen tussen
de twee talen zeer gering. Bei
den behoren tot de Slavische
taalgroep, waarbij het Servisch
hoogstens wat dichter bij de
oude stam is gebleven dan het
Kroatisch, dat onder van het
Habsburgse rijk meer westerse
invloeden heeft ondergaan.
Xleb betekent in de meeste
Slavische talen nog steeds
brood, kruh staat meer op zich
zelf.
Behalve dat ze af en toe een
ander woord gebruiken, heb
ben de beide volkeren ook een
ietwat andere uitspraak. De
Serviër zegt vreme (tijd), de
Kroaat spreekt van vrijeme. De
schrijfwijze is hetzelfde, zij het
dat de Serven zich van het cy
rillische (Russische) schrift be
dienen terwijl de Kroaten het
Latijnse alfabet hanteren.
Tot voor enige jaren leverde dit
allemaal nauwelijks problemen
op. Onder oud-maarschalk Tito
leefden de Zuidslaven min of
meer broederlijk naast elkaar
in hun eigen land. Allen spra
ken Servo-Kroatisch of al naar
gelang van afkomst van de
spreker, Kroato-Servisch. An
dere erkende talen waren en
zijn Sloveens in het noorden en
Macedoons in het zuiden. De
Serven schreven zowel het La
tijnse als het cyrillische schrift.
Met de opkomst van het natio
nalisme werden de verschillen
echter meer en meer bena
drukt en belangrijker. Inmid
dels weigeren de Slovenen ech
ter nog iets anders te spreken
dan Sloveens en converseren
de Macedonieërs hoofdzakelijk
in het Macedoons. Het Wester
se alfabet wordt in Servië nau
welijks meer gebruikt. Dat bui
tenlandse treinreizigers in Bel
grado de kans lopen hun aan
sluiting te missen, doordat ze
de voor niet-Slavisten onlees
bare dienstregeling op het sta
tion niet kunnen ontcijferen,
deert de nationalistische politici
niet. Zoals veel Vlamingen hun
taal koesteren in de strijd tegen
de Walen, zo is ook het Ser
visch „van vreemde smetten
vrij" gemaakt.
De Joegoslaven hebben de taal
als cultuurdrager ontdekt, met
alle gevolgen van dien. Toeris
ten die een brood willen bestel
len, doen er goed aan zich eerst
te vergewissen in welke repu
bliek ze zich bevinden. Bene
den de rivier de Sava gebruike
men xleb, daarboven verdient
krug over het algemeen de
voorkeur.
