Leidse Courant | 1991 | 28 mei 1991 | pagina 11

Boekenveiling Burgersdi

heeft weer wat in petto voor de fiel

LANGS

OMWEGEN

„Oost-Europa heeft Westen
nodig bij democratisering"

Pvc-muziek en wijnglas leveren
Zaadnoordijk muzikale prijs op

5en en omgeving

£etdóc Sou/uwt

DINSDAG 28 MEI 1991 PAGINA 11

Jaam der wet
Jeuk

-probeercl'*

KATSMAN

jjeisje naar het kanton-
arjat loont niet altijd de
[e: de voorgestelde
wordt er soms alleen
hoger van. Dat on-
_jd ook een Hagenaar,
asterochtend bij het
e kantongerecht rech-
j Kamp een mooi ver-
ptop de mouw wilde
in. De welgedane Ha-
r was in februari in
,n aangehouden om-
1|j daar te hard reed.
ëen snelheid van 75
jeter per uur raasde
ir de bebouwde kom
e sleutelstad. Toen
•r Kamp de overtre-
voorlas en zoals ge-
plijk vroeg of de ver-
daar iets op aan te
m had, meende de
;de de rechter te slim
:unnen zijn.
kenteken klopt niet,
U dat voorleest, dus ik
nooit geweest zijn.
nto was niet van mij;
dus niet te hard ge-
verklaarde hij.
.„r Kamp, die wat
|e had met het slechte
B.£chrift van de dienst-
f ie agent die de ver-
tlfe op de bon had ge
kird, vroeg vervolgens
'merk en kenteken de
dan wel had. Het
klopte, de kleur
van het kente-
na enig gepuzzel
Q^t per abuis voor een M
I6jn aangezien. „Dus u
Dühet toch wel geweest
M vond de rechter.
J staat bovendien dat u
^houding erkende dat
(at dat u te hard reed".
Hagenaar deed vervol-
■4ïeen hernieuwde po-
"om onder zijn boete
komen. Een toege-
d papier met daarop
B''voorstel voor een
akingsbedrag had hij
j ibekeken: „Dat heb ik
ir$n verscheurd, want
2mt toch altijd een ac-
2i(ro achteraan", meen-
q|. „Als u dat dan geen
hebt gekeurd,
ton u dan weten dat
kenteken verkeerd
^jfeld was", zo klapte
?r Kamp de val dicht.
l_ ,er van jusitie J. van
!n as ondertussen danig
lanmd geraakt over de
k ^en van de verdachte
rechter in de luren
en eiste daarom
boete van hon-
tcachtig gulden. „U
hl|het leuk geprobeerd,
3» ik ben het eens met
lejiicier van jusitie", oor-
p de rechter.

St j

'^u wen

|ven speelden een
autorijder vorig
in Sassenheim zo-
parten, dat hij
een straat inreed
kbi éénrichtingsverkeer
lur De automobilist be-
JJJje al na enige meters,
dejij fout zat, en wilde
19fuit terugrijden. He-
pefiad een politiewagen
igeman al in de smie-
Een boete
gevolg,
te!

oeirom heeft u die toen
zo wilde de
jO?^r weten. „Ik vond
löiiet eerlijk", zo ver-
I5üe de gedaagde zich.
u- eed echt helemaal per
Q^juk die straat in. Ik
v^pet mijn rijbewijs, en
fvas ook nog slecht
Toen merkte ik dat
achter me reed.
t Jn toen reed ik ineens
piraat in. Er was niet
OOjte praten, ze gaven
klbmaar een boete". De
'■"kr van justitie en de
5_er waren niet bepaald
0-f de indruk van de ar-
ennten die de Sassen-
aandroeg. „U had
léter die straat in ge-
zelfs op zo' n kort
had er een ongeluk
gebeuren. Dat had
^°ih moeten weten; u
^aet uw rijbewijs in uw
'ijk vermaande de rech
arge jeugdige automobi-
^PWam er met een boete
^restig gulden af.

"sVieidsduiveltjes

een voorzichtig rij-
heb nog nooit wat
tori"- Volgens de rechter
nalat alleen maar aan
v!linke portie geluk te
!^®ln dat dat zo gebleven

vorig jaar was
Automobilist uit Roos-
op de A44 bij Oegst-
u: aan het slingeren ge
toen hij op de kaart
ierde uit te vissen
richting hij uitmoest.
infensgevaarlijk voor an-
kiweggebruikers om op
mjaart te gaan zitten kij-
érwijl u met tachtig of
dt$tig over de weg riidt.
afrit zijn behoorlijk
30 snelheidsduiveltjes te
I3.((n", wist Van Ek. On-
s de herhaalde verze-
van de kaartlezer,
linlii al vele jaren pro-
op de weg had

a»J"él

ih!

WIJ HOPEN OP ANTIQUAREN DIE ALS VLIEGEN OP ONZE STROOP AFKOMEN"

Bij Burgersdijk Niermans,
gekend Leids boek- en vei
linghuis en antiquariaat, be
reidt men zich voor op de
eerste boekenveiling van
1991. De kavels staan al roer
loos opgetast en versperren
de weg, of staan tegen de
muur tot aan de zoldering.
Verkoop 293 inmiddels. Het
gaat maar door. De stille
wijsheid die hier in pacht is
zal haar weg wel weer vin
den naar de begerigen van
hart, de handelaren en bi
bliofielen die volgende week
drie dagen lang hun bod zul
len uitbrengen om hun gelet
terde begeerte te kunnen be
vredigen. Een gesprekje met
drs.Arne Steenkamp „van de
veiling" zijn compagnon
drs.Arno de Bruin heeft het
ruime antiquariaat en de
nieuwe boekhandel onder
zijn berusting over een
boekenactiviteit die interna
tionaal weerklank heeft.

Het is een levendig mauso
leum, in „Templum Salomo-
nis", hoek Nieuwsteeg-Klok-
steeg, Leiden. Hier zijn bijge
zet de vruchten van het „be
drukte goud" van onze cul
tuur: boeken, literatuur, ge
schiedenis. Op een plank er
gens ook de volledige wer
ken der PTT: alle voorhan
den zijnde telefoonboeken
waar een bedrijf als Burgers
dijk Niermans niet van
buiten kan. Deze zijn niet
voor de verkoop beschikbaar.
Maar nee, veel en veel boei
ender en waardevoller en lu
cratiever, zijn de duizenden,
miljoenen, ja ontelbare ge
dachten die ooit door sterve
lingen op papier, achter een
fagade van banden en band
jes, werden vastgelegd en
verzameld en waarin zelfs
gehandeld kan worden. Boe
ken zijn de dankbare en
praktische containers waarin,
op elk denkbaar formaat, de
menselijke geest ligt opgesla
gen en waaruit geput kan
worden. De Bruin in Bur-
gersdijks geval verkoopt
oud (en nieuw) tegen catalo-
guswaarde; Steenkamp leeft
en werkt bij het opbod, voor
wat de boekengek er voor
geeft. En dat is veel; te veel
voor de een, te weinig voor
een ander.

Een kijkje in een opslagplaats
der letteren. Gerubriceerd.
Kavels alom. Verwarrend
voor de vreemdeling in dit
onderaards Jeruzalem, maar
vaak hoogtepunten in 'het
reilen en zeilen van een boe
kenveiling, a Book AUction,
die furore wenst te gaan ma
ken. Stapels boeken, bijeen
gehouden door een strip,
wachten op drie dagen des
oordeels en der voorkeur.
Daar is een oude rot in het
veilingvak, J.Kleefstra,

wiens bloed al tientallen ja
ren door de handel in boeken
gevoed wordt, maar die ook,
contre coeur, zich zal moeten

Op mijn omwegen door
stad en land kom ik
graag mensen tegen. U
kunt mij telefonisch of
schriftelijk vertéllen wie
u graag in deze rubriek
zou willen tegenkomen.
Ik ben bereikbaar via
071-122244.

Pater Godfried (Kees) Martijn overleden

De van huisuit Leidse Passionist pater Godfied (Kees) Mar
tijn is begin vorige week op 77-jarige leeftijd in Dinslaken-
Hiesfeld (Duitsland) overleden. Pater Godfried zou op 19
mei in zijn H.Geestparochie zijn 50-jarig priesterfeest ge
vierd hebben, maar al eerder was hij in het ziekenhuis opge
nomen in verband met een ontsteking aan de alvleesklier.
Hij overleed de 22ste mei j.l., aldus heeft zijn broer, pater
Ambrosius (Gerard) Martijn, ons medegedeeld. Pater God
fried is gisteren in Dinslaken begraven.

Drs.Arne D.Steenkamp, beheerder van de „veilingpoot" van Burgersdijk Niermans in „Templum Salomonis" aan de Leidse Nieuw-
steeg: „De gerestaureerde 18e eeuwse zaal is bijna klaar voor de klap van vólgende week".

FOTO: WIM VAN NOORT

woordenboek „de dikke Van
Dale". Kruyskamp verzamel
de in zijn boeiende leven zo
wat 35.000 boeken op velerlei
terrein. Vorig jaar november
ging het eerste gedeelte (in
700 dozen aangevoerd) van
de hand, leverde spraakma
kende resultaten op en mocht
zich verheugen in een ruime
publieke belangstelling. Dat
gaat nu weer die kant uit.

heel

bedienen van een besturing
met computers. Immers, de
wijsheid kan zo oud niet we
zen of de chips-magie van
tekstverwerking en opslag,
in- en output, heeft er z'n
hand op gelegd. En is dan
nog goed voor het opmaken
van rekeningen en het be
drijven van het verzendri-
tueel.

De 18e eeuwse zaal

Het hele eerbiedwaardige
pand is nu zowat gerestau
reerd, op de laatste ingreep
na: de veilingzaal. Daar
wordt de laatste hand aan ge
legd. Vaklieden lijmen en
timmeren en zingen, fluiten
voor een cent. Ze „schieten"
als het ware de nieuwe par
ketvloer in elkaar en drin
ken er in de rustpauzen hun
bakje en laten een transistor
radio schallen, met ongeache
veerde klanken die niet bij
oude boeken passen, maar de
Templum niet deren. Daar
boven is de veilingzaal al ge
heel vernieuwd. Arne Steen
kamp: „Deze zaal is, in een
vreselijke staat, altijd ge
bruikt voor de veiling. Ze is
18e eeuws van oorsprong,
met de stucplafonds, op
ca. 1730 te dateren, zoals on
getwijfeld 09k de voorgevel.
Een van de plafonds oor
spronkelijk waren er twee
grote kamers die door een
wand of iets dergelijks ge
scheiden waren, totdat rond
1890 er één zaal van werd ge
maakt vertoont in blaken

de, witte welstand de vier
seizoenen en hun kenmerken
in de hoeken".

Ook is er lof voor de lambri-
zering, in het matte groen
van het behang en de verf
van het geheel, waarbij een
vroege 18e eeuwer zich wél
gevoelde. Daar is de porse
leinkast („Voor servies- en
glaswerken destijds"), die
„gouden" facetjes heeft.
Steenkamp: „De vaste kasten
zijn eruit gehaald; we kun
nen er nu meer mensen in
kwijt als we aan het veilen
zijn. Het was een heel gesleep
met boeken tot nog toe, maar
we hebben nu verrijdbare
kasten (25 stuks) op nylon-
wielen, in verband met het
parket". In deze entourage
gaat het veilingcircus volgen
de week zijn voorstellingen
geven.

Laat maar draaien, zou ik zo
zeggen. Burgersdijk Nier-
mans bezit een sterke anti
quarische poot, waarmee het
wereldwijd zakendoen is.
Steenkamp: „Latijn en
Grieks, de klassieken, flore
ren erg goed op het moment.
Het gaat naar instituten en
particulieren over de hele
wereld. Jazeker, het gaat
Burgersdijk Niermans naar
den vleze; zo doorgaande
groeit de boel de pan uit".
Enfin De Bruin en Steen
kamp, twee jonge succesvolle
neerlandici die hun beroep
aan de klinkende mammon
ondergeschikt hebben ge

maakt, zouden die pan-iek
best wel aankunnen, in de
glorie van een oud pand dat
de aansluiting met de toe
komst heeft gevonden. Arne
Steenkamp veronderstelt, dat
binnen de Templum Salomo
nis de veiling als zodanig de
enige in den lande is die zich
van computerverkeer be
dient. Aan de hand hiervan
is de stand van zaken elk
moment van de dag te over
zien. Hier zijn een klassieke
aanpak en sfeer uitstekend
geoutilleerd achter de scher
men van een goede, moderne
organisatie. De veiling (twee
maal per jaar) is qua omzet
groeiende en beter opgezet.
Ik noem maar even de be
manning: het antiquariaat
draait onder de heren Arno
de Bruin en C.L.van Minnen;
de veiling wordt verwerkt
door Arne Steenkamp en
veilingmeester J. Kleefstra,
wiens naam niet zonder sym
boliek is.

De eerste boekenveiling van
dit jaar is niet zonder beteke
nis. Integendeel, deze auction
is veelbelovend en van een
bijzonder gehalte. Kwam vo
rig jaar het eerste deel van de
omvangrijke collectie van
dr.C.Kruyskamp onder de
hamer, volgende week wordt
het tweede gedeelte in veler
belangstelling aanbevolen.
Wijlen dr. Kruyskamp was
oud-redacteur van het Woor
denboek der Nederlandsche
Taal en bezorger van enkele
drukken van het befaamde

Kruyskamp
breed

Arne Steenkamp: „De nala
tenschap van Kruyskamp is
niet te versmaden. Hij was
een man die „heel breed"
van interesse was. Een in fei
te 19e eeuwer die de nieuwe
tijd niet welgezind was". Hij
lichtte zich liever bij met pe
troleumlampen dan met
elektriciteit. Zoiets althans.
Waarmee hij de opvattingen
van een Godfried Bomans
deelde. Hij was alleen nóg
„stoffiger" en wellicht min
der spiritueel. „Kruyskamp
was doorweekt van een be
langstelling voor woorden en
hun herkomst. Een woorden
boekmaker. Woorden zijn de
rode draad in zijn collectie.
Neem maar als voorbeeld het
„Idioom van riviervissers in
Nederland", aldus Arne
Steenkamp. Hoe mensen zich
uitdrukten had de volle aan
dacht van Kruyskamp.
Zo kwam hij er ook toe een
verzameling „Erotica" aan te
leggen. Geen woord zo ero
tisch of het kwam in de col

lectie van deze „woordenboe-
ker" terecht. Men moet zich
dus niet voorstellen dat de
doorwrochte woordenzoeker
meer dan een gezonde be
langstelling voor „vieze
plaatjes" en zo had. Niets van
dat. Hij stond alleen open
voor de verbale uitdruk
kingsmogelijkheden die met
„vieze dingen" te maken
hadden. Maar die riviervis
sers konden er wat van, en
de rest trouwens ook. Me
vrouw zijn weduwe Kruys
kamp zal haar mans voor
keur voor „Ruige woorden
vanuit de middeleeuwen"
minder op prijs hebben ge
steld, maar ze kon ermee le
ven en de nalatenschap zal
haar toch geen windeieren
hebben gelegd, gezien de gre
tige afname.

Kruyskamps erotische vond
sten waren achter een kra-
lengordijntje opgeborgen bij
hem thuis aan het Rapen
burg. Het was slechts een
vochtig moerasplekje, tenge
volge van een woordensport,
temidden van een uitgestrekt
woud van litteraria dat ka
pers op de kust van woordge
bruik kan aantrekken. Maar
men mag Kruyskamps woor-
denboeklijke liefde niet kwa
lijk nemen. Naar we mogen
veronderstellen zullen de
verzamelde erotica van deze
wonderlijke, eenmalige Lei-
denaar, benevens proeven
van cultuurhistorie in de
breedste zin van het woord
(o.a. een hele collectie
„Scheepvaart"), na de vol
gende week elders zijn on
dergebracht.

Hie Cramer

Wat zien we de volgende
week nog meer, naar aanlei
ding van de catalogus? Afle
veringen van het tijdschrift
Die Jugend, het bekende nas
lagwerk van Pieter Scheen
over Nederlandse kunste
naars, monografieën over
binnen- en buitenlandse ar
tiesten, zangbundels, geïllu
streerd door Rie Cramer, uit
gaven van de verhalen uit

Duizend-en-een nacht, van
wege de groot-wezir en zijn
altijd waakzame en geïnspi
reerde en onvermoeibare fa-
vouriete.

Ook is in de veiling opgeno
men de complete klassieke
bibliotheek van de beroemde
(vorig jaar oktober overle
den) hoogleraar prof.dr.J-
.H.Waszink. In de erg ver
zorgde catalogus van de vei
ling is een voorwoord opge
nomen van emeritus-hoogle
raar pater J.C.M. van Win
den ofm, die Waszink be
schreef als een „filoloog in
hart en nieren. Hem boeide
het woord als uitdrukking bij
uitstek van menselijk denken
en voelen, van menselijke
cultuur". Als je zo de ene
hoogleraar over de andere
verscheiden of niet ziet
schrijven, zit je toch op de
goede golflengte van Plato,
Horatius en oude consorten.
Dat doet ons deugt en is voor
de veiling van Burgersdijk
Niermans aardig meegeno
men en een omen voor goed
succes.

Arne Steenkamp, tenslotte,
terwijl hij zich prepareert op
de veilingdagen van 4, 5 en 6
juni, in de Templum Salomo
nis als tempel der wijsheid:
„Wij wachten op mensen die
een fortuin over hebben voor
bepaalde kavels waar ze op
hebben zitten vlassen. We
hopen op antiquaren die als
vliegen op onze stroop afko
men". Burgersdijk Nier
mans, met zeer zeldzame
wiegedrukken (incunabelen),-
post-incunabelen, reisbe
schrijvingen, volksbeschrij
vingen en nog veel meer
achter de hand, staat paraat.
„We zitten hier duidelijk in
een land met een heel goed
bibliofielenklimaat. Het is
voor ons een rooskleurige si
tuatie wat dit betreft". Kom
er maar eens om, waarbij cul
turele rijkdommen, tot buiten
de grenzen, van hand tot
hand gaan. Kijkdagen op
vrijdag 31 mei en zaterdag 1
juni en zondag 2 juni van
12.00 tot 17.00 in Templum
Salomonis.

DR. IR. JORIS VOORHOEVE IN ORATIE:

LEIDEN De pasgeboren de
mocratieën in Oost-Europa
zullen nooit overeind kunnen
blijven zonder financiële steun
van westerse landen. Dat is de
stellige overtuiging van dr. ir.
J. Voorhoeve, voormalig frac
tievoorzitter- van de VVD-
fractie in de Tweede Kamer.
Hij werd vanmiddag geïnstal
leerd als buitengewoon hoogle
raar in de studie van de poli-
tiek-bestuurlijke aspecten van
internationale organisaties aan
de Rijksuniversiteit Leiden.

Voorhoeve stelde dat de West-
europese landen vier zaken
willen bereiken in Oost-Euro
pa: politieke stabiliteit, vor
ming van democratieën, wel
vaart door invoering van de
markteconomie, en last but not
least het voorkomen van een
grote stroom vluchtelingen die
deze richting uitkomt. Om dat

te bereiken is financiële steun
onontbeerlijk.

Volgens berekeningen van de
Europese Commissie is twintig
miljard dollar per jaar nodig
om de prille Oosteuropese de
mocratieën te behoeden voor
een faillissement. Steun aan de
Sovjetunie kost jaarlijks nog
eens dertig miljard dollar. Be
taald door alle geïndustriali
seerde democratieën betekent
dat een offer van 115 gulden
per persoon per jaar of 0,3 pro
cent van het nationaal inko
men. Voorhoeve: „Economisch
is dat zeker haalbaar. Of het
politiek ook uitvoerbaar is, is
een kwestie van prioriteiten
stellen".

Er komt echter volgens Voor
hoeve veel meer bij kijken dan
alleen maar geldelijke steun.
„Kennisoverdracht en toegang
tot de Westerse markt zijn nog
belangrijker dan financiële
hulp". Die toegang tot de Eu
ropese markt moet volgens de
oud-fractievoorzitter worden

vergemakkelijkt door 'royale
handelsliberalisatie'.
Protectionisme van EG-lidsta-
ten zal voor Polen, Hongarije
en Tsjechoslowakije, de eerste
landen waarmee naar ver
wachting in 1992 associatieak
koorden worden gesloten, gro
te handelsbelemmeringen op
werpen. Die zullen zo groot
zijn dat het Westeuropees plei
dooi voor integratie van de
Oosteuropese marktecono
mieën volstrekt ongeloofwaar
dig wordt.

Vredesacties

Ook de relaties tussen de orga
nisaties die zich bezighouden
met internationale veiligheid
zijn volgens de oud-voorman
van de liberalen aan herzie
ning toe. De NAVO heeft geen
officiële vijanden meer, regio
nale instabiliteit is de nieuwe
vijand van de NAVO, aldus
Voorhoeve. Die wordt in de
hand gewerkt door de onze
kerheid over het toekomstig
internationaal veiligheidsbe
leid. Moet de West-Europese
Unie een blok binnen de
NAVO vormen, of mogen de
Verenigde Staten niet buiten
spel worden gezet Moet de
WEU worden uitgebreid met
de Oosteuropese staten, die
geen lid van de NAVO mogen
worden Voorhoeve ziet een
belangrijke taak weggelegd
voor de Verenigde Naties in
het bewaren van de interna
tionale vrede. Dat kan echter
alleen als de bevoegdheden
van de organisatie worden uit
gebreid. „Eigenlijk is de tijd
gekomen om de beperking te
verzachten die bepaalt dat lan
den op wier grond vredesac
ties plaatsvinden, dat altijd
moeten goedkeuren. Er zijn
gevallen die uit humanitaire
overwegingen een inbreuk op
de soevereiniteit rechtvaardi
gen".

Raoul Zaadnoordijk aan het werk in de studio.

I FOTO: MEDIA MUSIC

LEIDEN De Leidse
muziekkenner en -bewer
ker Raoul Zaadnoordijk
heeft met zijn zelfgemaak
te cd 'Sampled on Bach'
gisteravond een eervolle
vermelding gekregen tij
dens de uitreiking van de
Midi Award voor profes
sionals in het Rotterdamse
Zuidpleintheater.

De stichting Conamus, die
zich richt op het stimuleren
van Nederlandse musici, ar
rangeurs en componisten,

was tot verdriet van de Leid
se musicus echter vergeten
op het wedstrijdformulier te
vermelden dat uitsluitend
muziek en bewerkingen van
Nederlanders konden mee
dingen naar de prijzen. Zaad-
noordijks bewerking van
muziek van de Duitse com
ponist Bach viel daardoor
buiten de boot.

De jury met John van Eijk,
Hans Jansen en Edwin
Schimscheimer vond de bij
drage van Zaadnoordijk te
goed om hem met lege han
den naar Leiden terug te stu

ren en kende hem daarom
een aparte eervolle vermel
ding toe.

Zaadnoordijk bewerkte voor
de wedstrijd verschillende
stukken van Bach door mid
del van 'sampling', waarbij
met digitale technieken ge
luidsfragmenten worden be
werkt en waarbij gebruik
werd gemaakt van de meest
uiteenlopende voorwerpen.
De Leidenaar haalde onder
meer wijnglazen en stukken
pvc-buis de studio in om de
cd zijn eigen geluid te geven.

ALLERLEI(DS)

Pest in Leiden

De pest in middeleeuws
Leiden is het onderwerp
van de lezing die R. Lad an
vanavond houdt op ver
zoek van de Vrienden van
het Leids gemeentearchief.
De lezing begint om 20.00
uur in de tentoonstellings
zaal van het archief in
gang Vliet 45. De toegang
is gratis. Ladan heeft on
derzoek gedaan naar on
der meer epidemische
ziekten in Leiden in de
15e en 16e eeuw.

Zonnebloem

De afdeling Leiden Noord-
/Merenwijk van De Zon
nebloem heeft dringend
behoefte aan vrijwilligers.
Het gaat om mensen die
langdurig zieken en oude
ren willen bezoeken en om
chauffeurs en begeleiders
van activiteiten. Door het
tekort aan vrijwilligers
kunnen diverse activitei
ten nu al niet meer door
gaan. Belangstellenden
kunnen inlichtingen krij
gen via tel. [phone].
Vanavond is er vanaf 20.00
uur een informatieavond
in buurthuis Op eigen wie
ken aan het Valkenpad 2.

Kerken

Moker, het radioprogram
ma rond kerk en samenle
ving in de Leidse regio,
houdt vandaag om 20.00 in
De Bakkerij aan de Oude
Rijn 44c een bijeenkomst
over de public relations
(pr) van kerken. Spreker
is dr. André van den Heu
vel, voormalig secretaris
generaal van de Ned.
Herv. Kerk en nu vice-
voorzitter van de NOS. De
bijeenkomst is één van de
activiteiten ter gelegen
heid van het vijfjarig be
staan van Moker.