«er Beek wil
brugtrekking uit
ak bespreken
•ans Madurodam bij Versailles
ETA begint reeks aanslagen
tegen toerisme in Spanje
mm
Natie mag offers Gandhi's niet vergeten"
W0NTUREN VAN KAPITEIN ROB
poort van
Addis Abeba
ITENLAND
EeicLeSootcwit
ZATERDAG 25 MEI 1991 PAGINA 5
panning in Slovenië
dood demonstrant
rADO De vrijlating van twee Sloveense
jren die bij een kazerne in Maribor waren
ikt door het Joegoslavische federale leger
een gevaarlijke escalatie van een conflict
ihet leger en de Sloveense autoriteiten voor-
De spanningen laaiden later gisteren ech
ter op toen een demonstrant buiten de ka-
jdoor een pantservoertuig werd overreden
|rf. De man behoorde tot een groep van en-
jentallen mensen die buiten de kazerne in
de tweede stad van Slovenië, demon-
jen. Toen de pantserwagen de poort uitreed,
ltide demonstranten uiteen, maar het slacht
en niet snel genoeg wegkomen. Televisie-
(h lieten zien dat het pantservoertuig niet
3 toen de man onder de wielen terecht
BARCELONA De Baski-
sche terreurbeweging ETA is
gisteren begonnen met een 'zo-
mercampagne'; aanslagen op
toeristische doelwitten. Aan de
kust bij Alicante, in Torrevieja
en Santa Pola, ontploften 's
nachts bommen in twee hotels
en in Marbella was gisteroch
tend een appartementencom
plex het mikpunt.
De drie bommen waren van
een gering kaliber en richtten
slechts lichte materiële schade
aan. Persoonlijke ongelukken
deden zich niet voor. De hotels
en appartementen konden op
tijd worden ontruimd nadat de
politie telefonisch van de ge
plande aanslagen op de hoogte
was gesteld.
Het is niet voor het eerst dat
de ETA probeert met kleine
bommetjes Spaanse en buiten
landse toeristen schrik aan te
jagen en zo het voor de Spaan
se economie zo belangrijke
toerisme een gevoelige klap te
bezorgen. Drie jaar geleden
begonnen de Baskische terro
risten eenzelfde campagne.
De gisteren ingezette reeks
aanslagen komt op een mo
ment dat het Spaanse toerisme
zich, na een uiterst tegenval
lend 1990, lijkt te herstellen.
Spanje heeft vooral profijt van
de gevolgen van de Golfoor
log. Toeristen mijden massaal
landen als Turkije, Tunesië,
Marokko en Griekenland,
sinds enkele jaren de grote
concurrenten van de Spaanse
costa's.
EG akkoord over Laatste Cubanen Verzet aan
landbouwprijzen
BRUSSEL De ministers van land
bouw van de twaalf EG-landen hebben
gisteravond in Brussel een akkoord be
reikt over een gedeeltelijke bevriezing
van de landbouwprijzen voor het sei
zoen 1991/92 en over maatregelen om
overproduktie te ontmoedigen. De me
deverantwoordelijkheidsheffing bij
overproduktie van graan zal worden
opgetrokken van drie naar vijf procent,
maar de boeren die 15 procent van hun
velden braak laten liggen worden daar
van uitgezonderd. De quota voor melk-
produktie worden teruggebracht met
twee procent, maar de leveranciers
krijgen financiële compensatie. Italië
stemde tegen het akkoord.
weg uit Angola
LUANDA De laatste 1910 Cu
baanse soldaten die de Angolese re
gering hebben bijgestaan in de strijd
tegen de opstandelingenbeweging
UNITA zullen de komende dagen
uit Angola vertrekken, vijf weken
eerder dan de partijen in hun vre
desakkoord overeen waren geko
men. In nieuwsberichten werd ge
meld dat de laatste soldaten van
daag naar huis gaan. Daarmee wil
len de Cubanen bijdragen tot de be
ëindiging van alle buitenlandse in
menging in Angola. Ook de circa
4000 Cubaanse burgers zullen ver
trekken. In het land blijft een VN-
missie tot ten minste einde 1992.
ak
[O Minister Ter
van defensie zal
ag in Brussel bij de
comst van de
met zijn Britse en
m[kaanse collega's
r ,ggen over het tijd-
de manier van te-
tking van de geal-
troepen uit Noord-
'er Beek zei dit gis-
na afloop van een
[nbezoek aan de Ne-
tdse militairen in
insie-minister bezocht
basis in Zakho
ipvangkamp voor Kur-
dvluchtelingen. Daarna
naar het nabijgelegen
r de Nederlandse
00 rs patrouilleren. Ter
ad 's ochtends in het
i: Incirlik overleg ge-
hóet de Amerikaanse op-
ijnlhebber van de geal-
n i in Noord-Irak, J.
ïitkhvili, en met de Britse
commandant R. Ross. De Brit
ten 'en Amerikanen hebben al
aangegeven zo snel mogelijk
de militaire aanwezigheid te
willen vervangen door die van
de Verenigde Naties en de in
ternationale hulporganisaties.
Volgens een functionaris van
de Verenigde Naties heeft Irak
de stationering van VN-vrede-
stroepen in het Kurdische ge
bied langs de grens met Tur
kije inmiddels aanvaard. De
VN-politiemacht, die in noord-
Irak de verdedigingstaken
moet overnemen van geal
lieerde militairen, zal naar
verwachting tussen de 400 en
500 manschappen tellen. Bin
nen welk tijdsbestek deze
overname moet geschieden, is
nog niet bekend.
Vandaag keren de eerste 250
Kurdische gezinnen terug
naar de stad Dahuk die giste
ren volgens afspraak verlaten
is door de Iraakse geheime po
litie en Iraakse militairen. Mi
litairen van de geallieerde
troepen en hulpverleners van
internationale hulporganisaties
zijn Dahuk binnen gegaan om
de terugkerende Kurdische
vluchtelingen te ontvangen.
Als de Kurden voldoende ver
trouwen hebben in de veilig
heid van Dahuk dan zullen de
drie vluchtelingenkampen in
de buurt van Zakho naar ver
wachting grotendeels leegstro-
men en zullen de Kurden uit
de bergen in Turkije recht
streeks naar Dahuk gaan. In
dat geval is er zeker voor de
landmachtmilitairen binnen
kort nauwelijks meer werk.
Ter Beek heeft die altijd ver
klaard heeft dat de Nederland
se militairen terugkomen zo
dra hun werk overgenomen
kan worden door de VN en de
hulporganisaties. In het Ne
derlandse kamp in Zakho ver
blijven de ongeveer zeshon
derd landmachtmilitairen, en
kele tientallen marechaussees
en een tiental medewerkers
van de Explosieve Oprui
mingsdienst. De vierhonderd
mariniers zitten in de Noordi-
raakse plaats Batufa ongeveer
dertig kilometer verderop.
3 Ter Beek van defensie aait een baby over de wang in het vluchtelingenkamp bij het de
[stadje Zakho, waar de Nederlandse militairen ondersteuning geven aan de opvang van
Sonia Gandhi rouwt bij de juist aangestoken brandstapel.
(Vervolg van de voorpagina)
NEW DELHI „Hij was
een groot man. Ik heb
nooit op hem gestemd,
maar ik rouw nu wel om
hem", zegt een norse man
in de ochtend bij het Teen
Murti-huis, waar Gandhi
de afgelopen dagen lag
opgebaard en van waaruit
om 13.15 uur plaatselijke
tijd de rouwstoet vertrekt
naar Shakti Sthal aan de
oever van de Yamuna,
Waar zijn zoon Rahul de
brandstapel om 17.24 uur
in brand steekt, zoals ook
Rajiv dat, zeven jaar
eerder had gedaan bij zijn
vermoorde moeder.
Langs de elf kilometer lange
route dwars door New Delhi
staan duizenden weeklagende
mensen. Sommigen houden
portretten van Gandhi of zijn
moeder Indira omhoog en op
momenten dat de rouwstoet
voorbij komt, worden leuzen
geroepen. „Rajiv, je naam zal
worden herinnerd zolang de
zon en de maan bestaan",
galmt het over de verhitte bre
de lanen van de stad, waar
langs de stoet maar traag voor
uit kruipt, als valt het afscheid
te zwaar.
De woede wordt nog bedekt
door het zilt van tranen, maar
steekt toch af en toe de kop op
bij de vaak duizenden rouwen
den, die de baar een stukje
van de rouwroute voorgaan.
Weeklagend, maar ook „CIA,
CIA" scanderend om maar een
gemakkelijk op de tong liggen
de schuldige te hebben voor de
aanslag op Gandhi.
Een jonge vrouw in een hagel
witte sari springt van het trot
toir af, als de lijkstoet voorbij
is getrokken in een kakofonie
van gejammer, leuzen en
trommelgedreun.
„De natie mag de offers van
moeder en zoon niet verge
ten", roept ze met heldere en
luide stem. „Nu is het tijd om
de eenheid te bewaren". En als
antwoord klinkt uit vele hon
derden kelen, als een sner
pend gekras op de ziel van het
door geweld, etnische en reli
gieuze tegenstellingen ver
scheurde India, minutenlang
„Rajiv Gandhi amer rahe"
(lang leve Rajiv Gandhi).
Maar de emoties laaien niet
op. Ze wringen hooguit gri
massen van pijn en ontstelte
nis op de gezichten, met een
vage glimp van hoop in de
donkere vochtige ogen. Hier
en daar weten mensen door de
politiecordons heen te breken,
waarachter ze urenlang in de
verzengende hitte hebben ge
wacht en met de lijkstoet in
zicht wordt het hun kennelijk
te veel. Ze hollen achter de
baar aan, de handen omhoog,
leuzen roepend, kermend
veelal.
Van de chaotische taferelen
langs de route is niets meer
over op het Shakti Sthal, waar
de politie en het leger een be
schermend mensenschild heb
ben gelegd voor de talrijke
hoogwaardigheidsbekleders uit
binnen- en buitenland. Zijn
zoon Rahul, uiterlijk kalm,
legt de basis voor de indruk
wekkende afscheidsceremonie,
die naar Hindu-riten wordt
uitgevoerd, sober maar vol
waardigheid. De jonge Gandhi
laat zich leiden door Pandit
Maharaj, een priester, en ter
wijl hij af en toe zijn moeder
Sonia Gandhi een troostende
arm om de schouder legt, ver
vult hij de rituele plichten. Tot
rozenblaadjes, zand en sandal-
hout het in wit laken gehulde
lichaam van Rajiv Gandhi be
dekken en hij de brandstapel
onder het hoofdeind aansteekt.
In de twee minuten stilte die
uit de lucht lijkt te vallen, na
dat het zingen van mantra's is
gestopt en uit de trompetten
de laatste noten zijn vergleden
van de 'Last Post', lijkt het of
ineens iedereen zich aan de
oever van de rivier bewust is
van de werkelijke, gevolgen
van deze tragedie, die niet al
leen Gandhi's Congress I-par
tij in een crisis heeft gestort,
maar heel de natie.
De vlammen brengen India te
rug in de werkelijkheid. Later
op de dag wordt duidelijk dat
in drie deelstaten weer ge
welddadigheden zijn uitgebro
ken, waarbij twaalf doden zijn
gevallen en dat politie en leger
maar amper in staat zijn de
rust te bewaren in Tamil
Nadu, de deelstaat waar, zo
wordt met de dag duidelijker,
een Tamil-zelfmoordcomman-
do een einde maakte aan het
leven van Rajiv Gandhi.
!OURT Wie de
iren eens wil foto
naast de Mont
lichel met op de
rond de kerncen-
van Penly kan
n terecht in 'Fran-
niatuur'. Bij het
Elancourt, niet ver
rsailles, wordt van-
ambitieuze tegen-
van Madurodam
d.
In een park dat de vorm van
Frankrijk heeft, zijn hon
derdvijftig historische be
zienswaardigheden en twin
tig typische streekdorpjes na
gebouwd. 'France Miniatuur'
is een voor de hand liggende
stedenband aangegaan met
Madurodam. De ambitieuze
initiatiefnemers Alain Pelras
(48) en Thierry Coltier (30)
hebben de Haagse attractie
als verlicht voorbeeld geno
men. Pelras, ingenieur en
ex-direkteur van een groot
baggerbedrijf is modeltrei
nenfanaat; Coltier, econoom
met als specialisatie 'toeris
me', een vaste bezoeker van
Madurodam. Ze vonden el
kaar voor een reuzeninveste-
ring. Ze kregen een groep
banken mee die voor in to
taal 21 miljoen gulden in het
project wilde steken. De
Franse staat werkte mee
door voor een zacht prijsje
twintig hectare grond te ver
huren, een oppervlakte waar
Madurodam om zit te sprin
gen.
De ingang van het open
luchtpark is een negen meter
hoog Alpenmassief. Van hier
begint een drie kilometer
lange wandeling langs de 22
regio's, verbonden door twee
'autoroutes' en vijf kilometer
spoorbaan. De TGV ont
breekt uiteraard niet. Meer
dan 15.000 vierkante meter
vijver is aangelegd voor si
mulatie van de kusten: Mid
dellandse Zee (met het eiland
Corsica op steenworp af
stand), Atlantische Oceaan,
Kanaal en Noordzee. En in
hakend op de aktualiteit wil
France Miniatuur volgend
jaar haar eigen Kanaaltunnel
graven. Het eerste seizoen
rekent 'France Miniatuur' op
300.000 bezoekers.
HET LEVENDE EILAND
Het beeld op het electrodenscherm wordt weer on-
Rob draait opnieuw aan de knoppen. Dan ziet hij ach-
1 ezicht van de spion een andere man opduiken en nu
ob van schrik werkelijk even terug. Want... dit gezicht
fnaar al te goed: Cigaret-Larry kijkt hem aanl Maar on-
merkt Rob ook, dat Larry... hem óók heeft herkend,
ijnlijk heeft hij toevallig de knop ingedrukt, waardoor
^levisiezender van het krachtstation is gaan werken. Dat
is een stomme streekl Rob schakelt snel uit, maar op hetzelfde
ogenblik wordt het licht aangedraaid. Hij keert zich om en hoort
nog dat Skip woedend gromt. Dan klinkt een doffe plof en Rob
zinkt bewusteloos neer. Butcher, die hem gevolgd heeft, heeft
hem met een gaspistool neergeschoten. De uitwerking van het
schot is niet dodelijk, maar Rob zal voor enkele uren wel buiten
bewustzijn blijven.
Eenzaam
(Vervolg van de voorpagina)
ADDIS ABEBA Het
Etiopische verzet is giste
ren van drie fronten tege
lijk verder opgerukt naar
de hoofdstad Addis Abe
ba. Veel regeringssoldaten
deserteren en het opper
commando stelt pogingen
in het werk om het uit
eenvallende leger weer te
verzamelen.
Het regeringsleger trok giste
ren tanks en honderden solda
ten samen rond het presiden
tiële paleis in de hoofdstad.
Een woordvoerder van de
Amerikaanse ambassade zei
dat het verzet de VS diverse
keren verzekerd heeft dat Ad
dis Abeba niet aangevallen zal
worden. In de stad bevinden
zich duizenden vluchtelingen,
die de onrust elders in het
land ontvlucht zijn.
De rebellen hebben een voor
stel tot een staakt-het-vuren
van de voorlopige regering on
der vice-president generaal
Tesfaye Gebre-Kidan verwor
pen. De verzetsbewegingen
zeggen door te vechten totdat
een vredesovereenkomst is be
reikt of de huidige regring is
verdreven. Zowel de regering
als het verzet zijn nog steeds
bereid maandag deel te nemen
aan de vredesbesprekingen in
Londen, die al eerder waren
afgesproken en onder auspici
ën staan van de Verenigde
Staten.
Het ministerie van buitenland
se zaken in Den Haag hand
haaft haar advies aan Neder
landers om niet naar Etiopië af
te reizen. De Nederlandse am
bassade in de Etiopische
hoofdstad Addis Abeba is erop
voorbereid landgenoten in ge
val van nood te hulp te schie
ten. Een echt evacuatieplan is
er niet.
Zuidafrikaanse
kerken willen
vredes
besprekingen
uit slop halen
PRETORIA De Zuidafri
kaanse kerken hebben giste
ren op de conferentie over ge
weld die de Zuidafrikaanse re
gering in Pretoria organiseert
aangeboden het vastgelopen
vredesproces uit het slop te
halen.
Eerder op de dag heeft presi
dent F.W. de Klerk acht poli
tieke gevangenen vrijgelaten
op aandringen van ANC-lei-
der Nelson Mandela en andere
anti-apartheidsleiders. De ge
vangenen, allen behorend tot
het ANC en sinds 1 mei in
hongerstaking, verkeren in
slechte gezondheid. In binnen-
en buitenland dringen men
senrechtenorganisaties, rege
ringen en politici er bij de
Zuidafrikaanse regering op
aan om alle 1800 politieke ge
vangenen vrij te laten.
Professor Johan Heyns, de
vice-voorzitter van de behou
dende blanke Nederduits Ge
reformeerde Kerk (NGK),
kondigde in zijn rede tijdens
de gisteren begonnen confe
rentie aan dat de kerken een
vervolgbijeenkomst willen or
ganiseren waaraan ook het in
Pretoria afwezige ANC van
Nelson Mandela deelneemt.
Het aanbod van de kerken
lijkt positief te worden ont
vangen.
Het geweld in de zwarte ste
den, dat de afgelopen negen
maanden 1800 mensen het le
ven kostte, betreft voorname
lijk gevechten tussen aanhan
gers van het ANC en Inkatha.
Het ANC mijdt de conferentie
omdat de ordetroepen naar
zijn zeggen de kant hebben ge
kozen van Inkatha en de rege
ring dus zelf een partij is bij
het geweld.
Kritiek Sovjet
republieken op
rapport over
Tsjernobyl
WENEN Twee Sovjetrepu
blieken die getroffen zijn door
radioactieve neerslag als ge
volg van de ramp in 1988 met
de kerncentrale in Tsernobyl
hebben gisteren kritiek gele
verd op het eerste internatio
nale rapport over de gevolgen
van de kernramp. Volgens
Wit-Rusland en de Oekranië is
het verslag veel te optimis
tisch.
„VS stoppen hulp Libanon wegens gijzelaarskwestie"
BAYRUT/JERUZALEM
Het Libanese dagblad
As-Safir heeft gisteren ge
meld dat de Verenigde
Staten de financiële hulp
aan Libanon blokkeren
totdat de westerse gijze
laars die worden vastge
houden door militante
pro-Iraanse groeperingen
zijn vrijgelaten.
Israël verwelkomde tegelijker
tijd een aanbod van de Hezbol
lah om tot een gevangenenruil
te komen als een „positieve
stap" die kan leiden tot onder
handelingen met deze radicale
shi'itische groeperingen.
Woordvoerder Dan Naveh van
het Israëlische ministerie van
defensie zei dat hij de verkla
ring van Hezbollah-leider Ab
bas Musawi verwelkomt. Mu-
sawa heeft gezegd dat zijn be
weging bereid is Israëlische
gevangenen te ruilen voor
door Israël vastgehouden Li-
banezen. „We zien het als een
positieve stap die bijdraagt aan
de verbetering van de sfeer;
een stap die mogelijk het pad
effent voor onderhandelingen
waardoor de'Israëlische krijgs
gevangenen weer thuis kun
nen komen", aldus Naveh.
De linkse krant As-Safir haal
de een niet bij naam genoemde
minister aan die had gezegd
dat de Verenigde Staten de
westerse en Arabische hulp
aan Libanon tegenhouden tot
dat Amerikaanse en andere
westerse gijzelaars die al enke
le jaren in het land worden
vastgehouden zijn vrijgelaten.
De gijzelaarskwestie staat bo
ven aan de agenda van het ka
binet van Omar Karami, om
dat Libanon geld nodig heeft
voor de wederopbouw van het
land dat te lijden heeft gehad
onder een burgeroorlog. Liba
non is erg afhankelijk van
hulp van buitenaf, vooral uit
de olierijke Golfstaten, Europa
en de Verenigde Staten.
