Raad van Kerken
wel eens 'koel'
over Israël
„Vaticaan wil invloed religieuzen indammen''
1
Alleen herevangelisatie kan spanningen opheffen
COMMENTAAR
mT CeidócGouaatfit
GEESTELIJK LEVEN/OPINIE
CekLxz Somant
WOENSDAG 22 MEI 1991 PA?
In 't geheel niets
zeggen is het
allerbeste; op een
na het beste, de
waarheid te
zeggenop twee
na, het juiste te
zeggen; en op drie
na, iets
aangenaams te
zeggen.
Praten over
geloofsvragen
verboden
JERUZALEM Orthodoxe
joden mogen niet met anders
denkenden spreken over ge
loofsvragen. Daarover waren
vier orthodoxe rabbijnen het
tijdens een openbaar debat in
Jeruzalem in grote lijnen eens.
Toch kan het debat worden
beschouwd als een succes voor
de dialoog tussen de godsdien
sten, omdat tot dan toe nie
mand uit het orthodoxe-ioodse
kamp bereid was gevonden in
het openbaar over zo'n dialoog
te discussiëren.
Pauselijke vluchtweg eigendom Italiaanse staat
ROME/VATICAANSTAD De vroegere vluchtweg van de
paus van het Vaticaan naar de Engelenburcht is overgedragen
aan de Italiaanse overheid. Vertegenwoordigers van het Vati
caan ten het Italiaanse ministerie van Buitenlandse Zaken heb
ben daartoe een verdrag ondertekend. De 'Passetto' is een 700
meter lange verbindingsweg tussen het Vaticaan en de Engelen
burcht aan de Tiber. In oorlogstijd of bij gevaarlijke situaties,
zoals de plundering van Rome in 1527, zochten de pausen door
de Passetto een goed heenkomen in de burcht.
Met de overdracht is het mogelijk geworden om een dringend
noodzakelijke restauratie van de vluchtweg uit te voeren. Het
monument is al enige tijd afgeschermd van het verkeer om au
tomobilisten en andere weggebruikers te beschermen tegen val
lende stenen.
De voorzitter van het bestuur van het district waarin de vlucht
weg ligt, Carmine Gullino, waarschuwde vorig jaar dat de res-
taurantie snel ter hand zou moeten worden genomen. Anders
zou het bouwwerk, dat in 1277 onder paus Nicolaas III werd ge
bouwd, niet meer te redden zou zijn. Gullino hoopt van de
vluchtweg een belangrijke toeristische attractie van zijn district
te maken.
Kardinaal Simonis leidde
springprocessie Echternach
ECHTERNACH Naar schatting dertienduizend gelovigen heb
ben gisteren deelgenomen aan de traditionele springprocessie ter
ere van St. Willibrord in het Luxemburgse stadje Echternach. De
processie werd geleid door kardinaal Simonis, die de verdiensten
van Willibrord (658-739), eerste bisschop van Utrecht en patroon
van de Nederlandse kerk, roemde. Behalve de Nederlandse kardi
naal nam ook de secretaris van de Vaticaanse congregatie voor de
evangelisatie onder de volkeren, de Filipijnse aartsbisschop Jose T.
Sanchez, aan de processie deel. Ongeveer 50 muziekgroepen, talrij
ke zangers en gelovigen begeleidden de pelgrims door het middel
eeuwse stadje. Bijna vier uur lang deden de bedevaartgangers eerst
drie stappen vooruit en twee stappen achteruit, als vorm van boe
tedoening of om de voorspraak van Willibord af te roepen tegen
zenuwziekten. Talrijke jongeren, onder wie vele leden van de in
ternationale rooms-katholieke vredesbeweging Pax Christi, trok
ken, met doeken met elkaar verbonden, door Echternach. De pro
cessie eindigde met een plechtige dienst in de basiliek.
VAN DER ZEE:
AMERSFOORT De
verklaringen van de Raad
van Kerken over Israël
zijn volgens secretaris ds.
W.R. van der Zee mis
schien wel eens koel over
gekomen omdat „wij ten
diepste de zorgen en ang
sten van de Joodse ge
meenschap niet kunnen
peilen". Naar zijn mening
kan de Raad niet geloof
waardig over het Israë
lisch-Palestijnse vraagstuk
spreken zonder heel diep
met die angst en die zorg
mee te voelen.
Morgen vindt voor het eerst
sinds ruim een jaar weer een
ontmoeting plaats tussen de
Raad van Kerken en het
OJEC (Overlegorgaan van jo
den en christenen in Neder
land). Begin vorig jaar werd
de onderlinge overeenkomst
opgeheven waarbij de Raad
het OJEC zou raadplegen in
voor de Joodse gemeenschap
gevoelige kwesties.
Enkele maanden later kwam
het tot een stevig conflict toen
de MECC (Raad van Kerken
in het Midden-Oosten) door de
Nederlandse Raad werd afge
houden van een gesprek met
het OJEC terwijl de Raad van
Kerken zich terzelfdertijd
voor diplomatieke erkenning
van de PLO uitsprak.
Ook tijdens de Golfoorlog
kwam het tot spanningen tus
sen Raad en Joodse gemeen
schap. Rabbijn L.B. van de
Kamp nam het de Raad van
Kerken erg kwalijk niet in het
openbaar te hebben geprotes
teerd tegen de Iraakse aanval
len met Scud-raketten op Is
raël. Wellicht typerend is dat
de Raad wel een brief met ge
voelens van medeleven naar
het OJEC had verzonden,
maar dat deze pas veel later
aankwam doordat het OJEC
geen adreswijziging naar de
Raad had gestuurd.
Veel hangt volgens Van der
Zee af van de vraag hoe ge
loofwaardig het getuigenis van
de Raad van Kerken ten bate
van de Palestijnen overkomt.
,,Ik ken joden die dat goed
vinden maar bij heel veel jo
den komt dat bedreigend over.
Daar heb ik erg veel begrip
voor, zeker na de Golfoorlog,
waar Israël op gruwelijke wij
ze bij betrokken werd".
Desalniettemin houdt Van der
Zee vast aan de tweezijdige be
trokkenheid of de dubbele loy
aliteit (zoals voorzitter dr. D.C.
Mulder het noemt). Enerzijds
zijn de kerken vanuit hun
wortels en als medeschuldigen
voor het antisemitisme betrok
ken bij Israël. „Anderzijds
hebben de christenen in het
Midden-Oosten ons de ogen
geopend voor het lijden van
het Palestijnse volk".
Deze keuze is best moeilijk, al
dus Van der Zee. „In Neder
land, waar we voor de Palestij
nen pleiten, wordt ons dat
door de joden kwalijk geno
men. Toen ik op de assemblee
van de Wereldraad van Ker
ken in Canberra voor Israël
opkwam, werd ik door de Pa
lestijnen besprongen".
Een probleem is volgens de se
cretaris van de Raad dat de
loyaliteit ten opzichte van het
Palestijnse volk altijd wordt
gezien als loyaliteit ten opzich
te van de PLO. Dat laatste was
een afgeleide van het eerste.
„Als de Palestijnen voor en na
zeggen dat de PLO hen verte
genwoordigt, wie zijn wij dan
om een ander standpunt in te
nemen?"
Vorig jaar stelde de Raad voor
dat Nederland de diplomatieke
status van de PLO zou verho
gen. „Dat is momenteel niet
aan de orde door de (pro-Sad-
dam Husayn)-opstelling van
de PLO-leiding tijdens de
Golfoorlog. Als we vandaag
zo'n verklaring zouden uitge
ven, dan hadden we dat niet
Er wordt op de Raad geen
druk uitgeoefend de PLO-ver-
klaring in te trekken. „Daar
merk ik niets van." Daarom
verwacht Van der Zee dat het
morgen een heel goede ont
moeting met het OJEC wordt.
„We moeten eruit komen in
die zin dat de lucht wordt ge
zuiverd. We moeten minstens
begrip en respect voor elkaar
Ds. W. van der Zee
kunnen opbrengen."
Tijdens de besloten bijeen
komst zal er gesproken wor
den over vragen als: wat zijn
de problemen van het Midden-
Oosten, wat is een rechtvaar
dige oplossing en wat kunnen
de religies (joden, christenen
en moslims) daaraan bijdra
gen.
Overigens is de Midden-Oos-
ten-problematiek veel groter
dan alleen het Israëlisch-Pale-
stijnse vraagstuk. De Libanon,
de Koerden en de vergeten
Cyprioten zijn er ook nog. Het
verwijt is volgens Van der Zee
niet helemaal terecht dat de
Raad daar geen aandacht. can
heeft besteed. „We hebben ons
bezig gehouden met Libanon,
met de Syrisch-orthodoxe
christenen en, al lang voor de
Golfoorlog, met de Koerden."
De MECC en de Raad berei
den een conferentie van theo
logen uit het Midden-Oosten
en uit Nederland voor over de
vraag hoe de kerken bijbels
theologisch tegen het Joodse
volk aankijken. De christenen
in de MECC, vooral de Pales
tijnen, kijken toch op een heel
bepaalde wijze naar Israel, na
melijk als de onderdrukker
van de Palestijnse rechten.
In de bijbel (die christenen uit
het Midden-Oosten en Neder
land gemeenschappelijk heb
ben) worden volgens Van der
Zee toch bepaalde dingen over
Israël gezegd waar je niet om
heen kunt: het Verbond, de
Belofte, de bijzondere plaats
van Israel; als eerstgeborene
onder de volkeren. „Die ge
dachten zullen we overeind
moeten houden."
Overigens heeft hij er begrip
voor dat de christenen uit de
Derde Wereld daar weinig of
geen oog voor hebben, zoals
ook in Canberra bleek. „Onze
cultuur is sterk door de Joodse
aanwezigheid beïnvloed. Ver
der was de Derde Wereld he
lemaal niet bij de Holocaust
betrokken. De kerken in de
ontwikkelingslanden hebben
nog te lijden van onze Israael-
theologie uit de 19e eeuw, die
sterk anti-judaïstisch was.
Tenslotte beschouwen zij Is
raël toch als de laatste kolonia
le mogendheid. Zolang het
Palestijnse vraagstuk niet is
opgelost, blijft het moeilijk,"
aldus Van der Zee.
MGR. HAAS:
CHUR De spanningen
in het bisdom Chur zijn
volgens de behoudende
bisschop Wolfgang Haas
vooral een gevolg van het
feit dat „sommigen van
Christus en de volheid
van Zijn heilswaarheid
zijn losgescheurd". Daar
om kan alleen herevange
lisatie een oplossing bie
den.
In ieder geval moeten de
rooms-katholieken in het bis
dom niet te lang blijven stil
staan bij deze spanningen. Dat
zou een „pijnlijke luxe" ziin,
schrijft Haas in een herderlij
ke brief naar aanleiding van
het feit dat hij een jaar gele
den bisschop van Chur werd.
Haas wijst op een aantal
„hoopvolle perspectieven". Dit
najaar gaat het seminarie van
Chur open. In tegenstelling tot
de huidige situatie zijn daar al
leen priesterstudenten wel
kom. Mannen en vrouwen die
pastoraal werk(st)er willen
worden, zullen elders hun heil
moeten zoeken. Bovendien wil
Haas veel tijd besteden aan de
vorming van „echte christelij
ke gezinnen" en aan een eigen
bisdomblad.
Haas waarschuwt dat een bis
schop er scherp op moet letten
dat staatskerkelijke organisa
ties zijn gezag, vooral op finan
cieel gebied, niet aantasten.
Kennelijk doelt hij hiermee op
het besluit van de synode van
het kanton Zurich die weiger
de het salaris en de bureaukos
ten te betalen van vicaris-ge
neraal Christoph Casetti. Ca-
setti, die als aanhanger van
Opus Dei geldt, werd zeer te
gen de zin van vele gelovigen
in het kanton door Haas tot vi
caris-generaal van Zurich be
noemd.
De problemen in het bisdom
Chur ontstonden in 1988, na
dat paus Johannes Paulus II
Haas zonder raadpleging van
het kapittel van het bisdom tot
hulpbisschop met recht van
opvolging in Chur had be
noemd. Vele gelovigen wezen
deze benoeming af.
De Zwitserse bisschoppen had
den steeds meer problemen
om samen te werken met
Haas. Drie weken geleden ver
gaderden ze daarover in het
Vaticaan. De leiding van de
kerk riep hen op de samen
werking met Haas te herstel
len, zodat „de totale harmonie
in de bisdommen onder hun
legitieme herders" weer haar
intrede zou doen. Het Vaticaan
zegde toe „met de effectiefste
middelen" daarbij te helpen.
Theologische
opleidingen
Amsterdam
en Utrecht
fuseren
AMSTERDAM De Katho
lieke Theologische Universi
teit Amsterdam (KTUA) en de
Katholieke Theologische Uni
versiteit Utrecht (KTUU) fuse
ren per 1 januari 1992. De
nieuwe universiteit is geves
tigd in Utrecht.
Dat hebben beide universitei
ten meegedeeld. De fusie is
een gevolg van het besluit van
de bisschoppen anderhalf jaar
geleden om het aantal katho
lieke theologische opleidingen
van vijf tot drie terug te bren
gen. De opleidingen in Nijme
gen, Utrecht en Tilburg zou
den worden gehandhaafd. De
KTUA en de Universiteit voor
Theologie en Pastoraat (UTP)
in Heerlen zouden moeten fu
seren met een van deze drie
instellingen.
Het bestuur van de KTUA be
sloot toen een fusie na te stre
ven met de Utrechtse univer
siteit. De nieuwe opleiding
werkt verder onder dezelfde
naam en bestuursstructuur (in
clusief statuten en reglemen
ten) als de huidige KTUU.
Op 1 september treedt een
voorlopig College van Bestuur
aan, bestaande uit leden van
de twee commissies van toe
zicht, die het begin van de
universiteit zal voorbereiden.
Dit voorlopige college stelt te
vens een nieuw College van
Bestuur samen. De voorgeno
men fusie leidt niet tot ontsla
gen.
Billy Graham preekt
zolang hij adem heeft
EDINBURGH De 72-jarige
Amerikaanse evangelist Billy
Graham heeft voorlopig nog
geen plannen om te stoppen
met z'n werk. „Ik preek zo
lang ik de adem heb," aldus
Graham. Deze en de komende
week houdt hij, voor het eerst
sinds 1955, evangelisatiebijeen
komsten in Schotland. Hij ver
wacht dat zijn campagne even
een keerpuntje betekent in de
aanhoudende terugloop van
het aantal kerkleden. „Een
keerpuntje, maar ik hoop een
grote ommekeer." Hij hoopt
dat zijn reis speciaal uitwer
king zal hebben onder de
jeugd, die op zoek is naar de
zin van het leven. Graham is
van mening dat veel jongeren
tegenwoordig hun toevlucht
zoeken in het occultisme en
sekten, omdat „we er niet in
zijn geslaagd de verlossing die
Christus kan brengen en het
doel dat Hij aan het leven kan
geven, over te brengen bij de
jeugd."
OEGSTGEEST „We
zijn er verbaasd over dat
we na tweeënhalve
maand nog steeds niets
van het Vaticaan gehoord
hebben. Er wordt steeds
gezegd dat alles steeds in
goed overleg moet plaats
hebben, maar op die ma
nier zijn we als organisatie
vleugellam". Dit zegt een
uiterst beminnelijk ogen
de Luis Coscia, voorzitter
van de CLAR, de Latijnsa-
merikaanse conferentie
van religieuzen, die een
kort bezoek aan Neder
land brengt.
Bij monde van zijn afgezant de
Colombiaanse bisschop Lopez
Hurtado, besloot het Vaticaan
in februari in te grijpen in de
verkiezing van een nieuw be
stuur van deze invloedrijke or
ganisatie. De statuten van de
organisatie waar meer dan
160.000 religieuzen lid van
zijn, werden opzij geschoven.
Nadat de vergadering onder
curatele was gesteld, werden
vervolgens vijf kandidaten
naar voren geschoven. Maar
sindsdien is niets meer verno
men behalve dan dat het Vati
caan vindt dat ze niet kan kie
zen uit de vijf genoemde kan
didaten.
„Veel mensen vragen zich af
wat de reden is van dit uitstel.
Het is als discriminerend erva
ren en natuurlijk is het sowie
so geen bijdrage aan de ver
sterking van het vertrouwen
of wat men in het Vaticaan de
communio pleegt te noemen.
En daar was het toch allemaal
om begonnen. Rome is altijd
onvoorspelbaar, maar als
Rome het hart is, is het wel
heel vervelend dat het hart
van de moederkerk zo onvoor
zienbaar is. Lachend: „Onge
twijfeld zullen ze zeggen, als
we naar de reden van het uit
stel vragen, dat dit in het be
lang van de kerk is, maar het
is duidelijk dat hier een be
paalde politieke strategie ach
ter zit".
Coscia wijst er op dat de
CLAR de functie van de CE-
LAM heeft overgenomen. De
CELAM, de Latijnsamerikaan-
se organisatie van bisschop
pen, is de laatste jaren steeds
behoudender geworden door
dat het Vaticaan steeds vaker
behoudende bisschoppen heeft
benoemd. Het vooruitstreven
de karakter van de religieuzen
is daardoor volgens Coscia
meer gaan opvallen. Maar hij
is van mening dat ziin organi
satie veel minder radicaal oogt
dan tien, twaalf jaar geleden.
In ieder geval is het ingrijpen
van het Vaticaan „dispropor
tioneel" in verhouding tot de
prolemen die er zouden zijn.
Volgens Coscia wil de kerklei
ding de invloed van de reli
gieuzen op de belangrijke con
ferentie in Santo Domino in
de Dominicaanse republiek
volgend jaar afremmen. In
aanwezigheid van de paus
wordt dan vijfhonderd jaar
kerstening van Latijns Ameri
ka herdacht en een nieuw do
cument aangenomen dat de
richting van de RK kerk be
paalt voor de komende tijd.
Daarbij zal de waarde van de
bevrijdingstheologie aan de
orde komen. Zal deze wel zo'n
belangrijk stempel in het ker
kelijk beleid moeten houden?
De strijd daarover is volop
gaande. De religieuzen zijn
voor het vasthouden van de
bevrijdingstheologie omdat
deze in lijn is met de vooruit
strevende ideeën die zij heb
ben ondersteund op de kerke
lijke conferenties van Mede-
llin en Puebla.
Sekten
Coscia is het niet eens met de
visie van de kerkleiding dat
de sekten het grootste pro
bleem zijn waarvoor de La-
tijnsamerikaanse kerk nu
staat. „Dat is de toenemende
misere, veroorzaakt door het
neo-liberale systeem. Het eco
nomisch model werkt wreed
uit voor de Latiinsamerikanen,
dat komt door de onbetaalbare
buitenlandse schuld. Indianen
FOTO:
STEPHEN
EVENHUIS
worden van hun grond ver
dreven. Zoals Gustavo Gut-
tierrez zegt: bij ons heerst het
systeem van de dood.
De conservatieve Amerikaan
se politicus Rockefeller heeft
ooit eens gezegd dat het groot
se probleem waar de Verenig
de Staten in Latijns Amerika
voor staan de (progtressieve)
katholieke kerk is. Als een
doeltreffende tegenbeweging
zag hij de protestantse kerkge
nootschappen.
Coscia is niet bij voorbaat ne
gatief over deze genootschap
pen. „Ze doen goed werk, ze
brengen menselijke relaties tot
stand tussen kerk en gelovi
gen, iets waar de grootschalige
rooms-katholieke kerk vaak
niet in slaagt. De mensen, in
dianen bijvoorbeeld, geven ze
hun gevoel voor eigenwaarde
terug". Maar de negatieve
kant is dat de sekten aan hun
leden ook opbieden in het be
loven van gezondheid. Mensen
die stabiel waren worden door
hun optreden ziek gemaakt.
Ook zie je dat families uiteen
worden getrokken omdat de
loyaliteit jegens de sekte voor
op staat. De sekten zijn sterk
in het prediken van een indi
vidueel geloof ten koste van
de sociale dimensie. In dat op
zicht lijken ze een beetje op de
charismatische beweging in de
katholieke kerk".
Over de door de paus voorge
stelde nieuwe evangelisatie in
Latijns Amerika merkt Coscia
op dat deze in feite al is begon
nen met de conferenties van
Medellin en Puebla. „Puebla
sprak al over de nieuwe evan
gelisatie. Ik ben van mening
dat wij het evangelie verder in
praktijk moeten brengen. Dat
zal niet betekenen dat het aan
tal katholieken toeneemt, de
secularisatie gaat ook in Latijn
Amerika hoe dan ook verder.
De nieuwe evangelisatie waar
de paus over spreekt zal pas
werkelijk aanslaan als men de
boodschap van hoop weet te
brengen en tegelijkertijd de
houding aanneemt van de
Barmhartige Samaritaan. De
aankondiging van het geloof
moet de aankondiging van de
gerechtigheid zijn".
Einde van Nehru-dynasty
tv
Met de dood van Rajiv Gandhi is gisteren op brut
een einde gekomen aan de Nehru/Gandhi-dynastie,e;
dia met enige onderbrekingen in feite vanaf de onale
lijkheid van het land in 1947 heeft geregeerd. Rajiv j
was de kleinzoon van Jawaharlal Nehru, de eerste
van India. In 1980 verruilde Rajiv zijn betrekkelijk
leven als burgerpiloot voor een plaats in de slangen]
de Indiase politiek. Hij deed dit op uitdrukkelijk ver:
zijn moeder, Indira Gandhi. Daarmee trad hij in de
ren van zijn omstreden broer Sanjay door zijn
voorbestemd om haar op te volgen die bij een vliej
geluk om het leven was gekomen.
In 1984 moest de politiek uiterst onervaren Rajiv
plotseling de leiding van het land op zich nemen, n;
moeder door enkele van haar lijfwachten was verm<
onervarenheid heeft Rajiv Gandhi in 1989 moeten fcj
met een verkiezingsnederlaag. Behalve premier was)
de politieke leider van de Congrespartij, waarvan di
kracht gelegen is in de brede steun onder de miljoej
woners van het onmetelijke Indiase platteland. Wat
in 1989 door de kiezers vooral kwalijk werd genoml
dat hij zich van die basis had vervreemd. Hij raakte
meer geïsoleerd; overgeleverd aan een naar later blei
altijd te vertrouwen groepje adviseurs en vrienden. Zc
hij gaandeweg steeds verder af te staan van de politiej
In de campagne voor de nu opgeschorte verkij
was voor iedereen waarneembaar dat Rajiv Gandhi
van 1989 had geleerd. Weg waren de kogelvrije vei
veiligheidsagenten en de glanzende limousines. Afj
zondag, toen de Gandhi's in Nieuw-Delhi hun stem ui
ten, reed Rajiv zelf naar het stembureau. Net zoals h
op verkiezingstoernee deed, om te onderstrepen datQ
contact met de kiezers wilde herstellen. Diezelfde og;
is hem gisteren fataal geworden.
De vraag die de brute moord in Madras oproept
Indiase democratie deze nieuwe klap kan verwerkt
langrijk in dat verband is dat de Congrespartij in f1
enige landelijke, niet-religieuze partij is in India,
hoog tot laag is georganiseerd. Van de leider wordt vé
dat hij of zij uitstekend op de hoogte is van de ontelbai1
sche, regionale en religieuze gevoeligheden in het in5
land. In de leiding van de Congrespartij komen al die1
samen en de partijleider moet weten wanneer hij aan"
lijn moet trekken. Rajiv Gandhi kon dat aanvankelij1
maar in de huidige campagne bleek hij veel te hebl?
leerd. Dat was extra belangrijk omdat India in toene
mate wordt geplaagd door etnische en religieuze con1
met name tussen moslims en militante hindoes, d
steeds vaker politiek vertaald worden. Rajiv Gandhi
deze situatie de beste garanties te bieden voor het I
van de eenheid van het land. Zijn plotselinge dood li
sterk verdeelde Congrespartij achter, zonder leiders
maar in de schaduw van Rajiv Gandhi kunnen staan
mee ziet de (politieke) toekomst van India er op dit n
wel zeer somber uit.
BEROEPINGEN
Nederlandse Hervormde Kerk
Benoemd tot bijstand in het pasto
raat te Well-Ammerzoden en bij de
stichting Het Zonnelied te Ammerzo-
den drs. A. van Rijsbergen, wonende
te Woudenberg, die deze benoeming
heeft aangenomen.
Beroepen te Katwijk aan Zee(toez.) R.
van Mourik te Meeuwen; te Twijzeler-
heide(toez.) J.J.C. Dee te Ellecom en
De Steeg.
Aangenomen naar Baarn (buitenge
wone wijkgemeente) J.A. de Koeijer
te Wilnis die bedankte voor Linscho-
Gereformeerde Kerken 1
Benoemd tot wijkpredih
Utrecht(SOW) C. van St
Utrecht (studentenpredikanti
benoeming heeft aangenom<
Beroepen te Capelle aan den
Vrolijk te Leeuwarden.
Aangenomen naar Rhenen dj
van de Peppel te Molenai
Brandwijk.
Gereformeerde Kerken Vrij]
Beroepen te Hoogvliet-Spijki
van Benthem te Bergschenhi
Aangenomen naar Leek S.W.
te Wetsinge-Sauwerd die I
voor Deventer en voor Urk. 1
Uitgave: Westerpers bv (behorende tot Sijthoff Pers bv).
Kantoor: Apothekersdijk 34, Leiden.
Telefoon: 071 - 122 244.
Telefax: 071 - 134 941
Postadres. Postbus 11, 2300 AA Leiden.
Hoofdkantoor: Koopmansstraat 9, 2288 BC Rijswijk.
Telefoon: 070-3190 933.
Telefax: 070-3906 717.
Postadres: Postbus 9, 2501 CA Den Haag
Directeur/hoofdredacteur: J. Leune.
Adjunct-hoofdredacteur: J. Timmers.
Chef-redacteur: G.- J. Onvlee.
Secretariaat directie/hoofdredactie (tel. 070 - 3190 808): L. van Koot.
n Herpen (chef), F. Buurman,
Sport Leiden e.o. (tel. 071 - 144 049): K. van Kesteren.
Binnen- en buitenland, financiën en economie (tel: 070 - 3190 815):
A. van Rijn (chef), W. Bunschoten, drs. C. van Haersma Buma, A. van Hol:
E. Huisman, H. Jansen, drs. J. van Leeuwen - Voorbij, R. de Roo, drs. K.
Geestelijk leven (tel. 070 - 3190 835): L. Koolstra, drs. P van Velthoven.
Foto (tel. 070 - 3190 838): M. Konvalinka (chef), S. Evenhuls. S. Pleterse.
Redactie-secretaresse (tel. 070 - 3190 819): T. Kors.
De Leidse Courant maakt verder gebruik van de diensten v
- freelance-medewerkers en
- de parlementaire redactie e
redactioneel samenwerkingsverband van negen regionale kranten In Nt
en België. De algemene verslaggevers van Pers Unie zijn drs. K. Swle
M. van de Ven. De parlementaire redactie bestaat uit R In 't Hout (chef
leveld, D. Hofland, P. Koopman en D. van Rietschoten.
- het Algemeen Nederlands Persbureau en buitenlandse persbureaus;
- de volgende correspondenten in het buitenland: S. Akkerman (Praag),
drs. D. J. van den Bergh (Peking), drs. H. Botje (Tunis), A. Courant (Ath
R. Hasselerharm (Johannesburg), T. Heard (Kaapstad), drs. A. Heerlng
B. van Huët (Parijs), M. de Koninck (Washington), H. Kultert (Nieuw Del
F. Llndenkamp (Sao Paulo), R. Simons (Londen), drs. R. Vunderlnk (Mc
W Werkman (Jeruzalem), E. Winkels (Barcelona), G. van Wljland (Belg:
F. Wljnands (Bonn), J. Wijnen (Brussel).
De Leidse Courant heeft als lid van de Stichting Pers Unie de exclusieve
en publicatierechten van The Times en The Sunday Times of London. V
ster: M. de Cocq.
Nabezorging
Telefoon. 071 - 122 248 op ma. t/m vr. va
tot 15.00 uur.
Abonnementsprijzen (inclusief 6% btw)
Bij automatische betaling:
per maand
per kwartaal
per jaar
Het abonnementsgeld dient vooruit
1 18.00 tot 19.00 u
25.70
76,60
294,30
worden voldaan.
Advertenties
Informatie en tarieven over advertenties tel. 071 - 122 244.
Telefax voor uitsluitend advertenties 071 - 134 941.
Voor uitsluitend het doorgeven van advertenties kantoor Rijswijk 070 - 31
Bankiers
AMRO BANK NV 473 575 515
POSTBANK NV 663 050
