innie Mandela
hoger beroep
:gen celstraf
Anti-communist Mesic laat zich
presidentschap niet onthouden
Israël desnoods zonder Syrië
aan de onderhandelingstafel
[AVONTUREN VAN KAPITEIN ROB
Angstige dorpelingen na
tien jaar verlost van
anonieme briefschrijver
If
APENLAND
EcidócSommit
WOENSDAG 15 MEI 1991 PAGINA 5
*(rden verlaten Iran
1/&SHT Ongeveer 50.000 Kurdi-
zijn via één grenspost
Irak en Iran naar Irak terugge
ef; Per dag gaan er 1500 terug naar
evöe Kurden keren via de grenspost
noiht naar Irak terug. In die stad en
»f (pen eromheen bevonden zich een
det miljoen vluchtelingen. Meer dan
eriljoen Iraakse Kurden en shi'ieten
pain maart naar Iran gevlucht nadat
eeistand tegen president Saddam Hu-
de Golfoorlog was mislukt. De
hebben een moeilijke tijd achter
rijft in overbevolkte opvangkampen.
Husayn heeft amnestie aangebo-
hjn alle vluchtelingen die naar huis
>p teren. Zijn regering voert autono-
1 jrekingen met leiders van de Kur-
ipstandelingen.
BELGRADO De Kroatische
anti-communist Stipe Mesic zou
vandaag volgens de federale wet
tot president van Joegoslavië ge
kozen worden. Daardoor dreigen
de spanningen in het land ver
der op te lopen.
Mesic zei gisteren dat Kroatië verdere
stappen naar de onafhankelijkheid zal
nemen mocht het presidentschap toch
aan zijn neus voorbij gaan. De 56-jari-
ge advocaat Mesic lost de Serviër Bo-
risav Jovic af. Om voorzitter van het
presidium te worden had Mesic vijf
van de acht stemmen nodig. In het
collectieve presidentschap zitten ver
tegenwoordigers van de zes deelrepu
blieken en twee provincies van Joego
slavië. Mesic zei vooraf dat alleen oor
log kan voorkomen dat hij president
wordt.
Gisteren is bij een door Serviërs be
woond dorp Mirkovci in de Servische
enclave Slavonija in Kroatië een dode
gevallen toen mensen bij een wegver
sperring het vuur openden op een
auto. De bestuurder, een Kroatische
restauranthouder, kwam daarbij om,
een Kroatische politieagent, die meer
eed als lifter, raakte gewond.
EG-PARLEMENT STELT
VROUWENPRIJS IN
STRAATSBURG Het Europees Parlement wil
een nieuwe Europese prijs, de Prix-Helena, in het
leven roepen voor vrouwen die zich op diverse
terreinen hebben onderscheiden. Het parlement
ting gisteren akkoord met een rapport van de
paanse Carmen Llorca Vilaplana van de chris
ten-democratische EVP-fractie, die vindt dat
vrouwen in het verenigd Europa van morgen zo'n
steuntje in de rug verdienen. De Prix Helena is
voor vrouwen die zich verdienstelijk hebben ge
maakt op de volgende vier gebieden: kunst en li
teratuur, wetenschap en wetenschappelijk onder
zoek, het bedrijfsleven, en menselijke waarden.
De bedoeling is dat de prijs jaarlijks op 8 maart,
Internationale Vrouwendag, wordt uitgereikt. Be
halve een wisselbeker en een medaille zal elke
winnares een geldsom van 100.000 ecu (230.000
gulden) krijgen.
Galgrechter
onder arrest
TEHERAN Iran heeft een arresta
tiebevel uitgevaardigd tegen de scherp
rechter Ayatollah Sadeq Khalkhali, die
berucht werd omdat hij honderden
mensen tot de strop veroordeelde.
Khalkhali was in de jaren die volgden
op de Islamistische revolutie van Kho
meini in 1979 de beruchtste en de
meest medogeloze rechter van Iran. Hij
schokte het Westen toen hij voor de te
levisiecamera's in de Iraanse woestijn
in 1980 een stok in de verkoolde lijken
van Amerikaanse soldaten prikte die
de mislukte operatie uitvoerde om de
52 Amerikaanse gijzelaars te redden die
in de ambassade van de VS in Teheran
werden vastgehouden.
Weer rellen in Brussel
BRUSSEL In Brussel hebben gister
avond opnieuw rellen plaatsgevonden tus
sen Noordafrikaanse jongeren en de politie.
De gewelddadigheden deden zich ditmaal
voor in Sint Joost in het noordoosten en
Molenbeek in het westen van de Belgische
hoofdstad, twee verpauperde wijken waar
veel buitenlanders wonen. In Molenbeek
vielen honderden betogers het politiekan
toor aan. In Sint Joost maakten 150 tot 200
met stokken bewapende betogers amok.
Volgens de Belgische televisie was een
voorgenomen bijeenkomst van de extreem
rechtse beweging Vlaams Blok in Molen
beek aanleiding voor de gewelddadigheden.
Brussel is al sinds het weekeinde het toneel
van ernstige rellen tussen agenten en
Noordafrikaanse jongeren. Zij beschuldigen
de politie ervan hen steeds lastig te vallen.
JAAR ONVOORWAARDELIJK VOOR VROUW ANC-LEIDER
Und hasselerharm A ABN: onderhandelingen onder druk
AMSTERDAM „De veroordeling van Winnie Mandela gaat
een zwaar gewicht leggen op de onderhandelingen tussen het
ANC en de Zuidafrikaanse regering. Politiek gezien kan dit
enorme consequenties hebben", zei algemeen coördinator P.
Hermes van de Anti Apartheids Beweging Nederland (AABN)
gisteren in reactie op de veroordeling. Volgens Hermes had de
zwarte bevolking al Weinig vertrouwen in de Zuidafrikaanse
rechtspraak en is de situatie er nu zeker niet beter op geworden.
„De rechters worden door de zwarten gezien als marionetten
van het blanke regime", aldus Hermes. De straf die Winnie
Mandela opgelegd heeft gekregen lijkt hem hoog, gezien de uit
eindelijke beschuldiging.
NNESBURG
veroordeling heeft
n 'politieke consequen-
F01zei ANC-leider Nel-
Mandela gistermid-
iJiiPj bliJft êeloven in
van zijn
ook al werd Win-
«reien minuten daarvoor
slijirdeeld tot zes jaar
'^brwaardelijke ge van-
sajtraf.
ia»
advocaat tekende
hoger beroep aan; zelf
na betaling van een
van 140 gulden vrij-
evA
t^e Mandela kreeg vijf
-angenisstraf voor haar
medeplichtigheid aan
ndeling van de jongens
ze nog eens een jaar.
A?r Stegmann hield re-
■g met het feit dat Winnie
fr en grootmoeder is.
hij was niet gevoelig
merkingen van de ver-
g dat zij al veel heeft
lijden door haar be-
ig in de media. „Ik
Iteer vooral dat ze abso-
|een spijt heeft voor wat
9 /jongens heeft aangedaan
C is êeen enkele aanwij-
9 [jlat ze niet opnieuw het-
a zou doen".
twee mede-verdachton
iVinnie werden veroor-
Haar vriendin Xoliswa
9 kreeg zes jaar en chauf-
CJohn Morgan, vanwege
9 Ondergeschikte rol in het
(^ringsdrama, een jaar
taardelijk.
fchtszaal zat tijdens de
uitspraak stampvol. De politie
dreigde zelfs vlak voor de
aanvang honden in te zetten
tegen mensen die de gangpa
den versperden. Winnie zelf,
in een sjiek donkerblauw
mantelpak met daarover een
zachtleren jas, bleef stoïcijns
voor zich uitkijken tijdens het
uitspreken van het vonnis.
Wat later op de dag gaf ze een
korte verklaring waarin ze ie
dereen bedankte die haar
steun had gegeven tijdens het
proces. Winnie zei „door de
vele misleidende publicaties"
al bij voorbaat te zijn veroor
deeld door de media. Echtge
noot Nelson was niet aanwezig
honderden juichende suppor
ters haar op te wachten toen
ze de rechtbank verliet.
Wrijving
Waarschijnlijk heeft de ver
oordeling geen directe gevol
gen voor de onderhandelingen
tussen het ANC en de rege
ring. Het kan echter wel grote
wrijving geven binnen het
ANC. Aan de ene kant zijn er
meningen zoals van de militai
re ANC-chef Chris Hani, die
stelt dat Winnie zal worden
bevrijd als het ANC aan de
macht komt. Aan de andere
kant zijn er ANC-leiders die
hard over Winnie oordelen. Zij
vinden dat iemand die is ver
oordeeld als crimineel geen
belangrijke functies binnen de
organiatie mag bekleden. Win
nie is nog steeds hoofd sociale
zorg van het ANC.
Dat haar populariteit tanende
is werd begin deze maand nog
eens duidelijk toen ze in een
geheime stemming voor het
leiderschap van de ANC-vrou-
wenorganisatie vernietigend
werd verslagen. Maar ze heeft
nog steeds aanhang onder
vooral de radicale jongeren in
de zwarte wijken. Winnies op
roep, in 1986, om politieke te
genstanders met brandende
autobanden te vermoorden,
heeft veel aan die sympathie
bijgedragen.
Winnies trouwste aanhanger is
natuurlijk haar man. De ANC-
leider zal oproepen binnen zijn
organisatie om Winnie uit
haar functie te ontheffen pro
beren in de kiem te smoren,
maar dat zijn natuurlijk pijnlij
ke ontwikkelingen. De vraag
is of zijn gezondheid goed zal
blijven na alle spanningen die
hij in de vijftien maanden
sinds zijn vrijlating heeft
moeten doormaken.
Winnie Mandela lijkt alles behalve uit het veld
gevangenis in moet.
geslagen nadat ze heeft gehoord dat ze zes jaar de
FOTO: AP
D--
9 (prekingen
l9ïNoord-Ierland
9 ïn muurvast
SA
SE
/\LIN De onderhande-
over de toekomst van
l-Ierland zijn in een im-
I geraakt over de vraag
Cde volgende fase, waar-
Aook de Ierse regering
;9 -e emt, gehouden moet
9 Bn. De protestanten zijn
Londen of een plaats op
^uropese vasteland en
„om historische re-
naar Dublin te gaan.
regering en de katho-
willen op Iers grondge-.
iraten. Voordat de onder-
klingen twee weken gele-
yegonnen, ging men er al
dat zij moeizaam zou-
„n. De Britse minister
bordierse zaken, Peter
sprak maandag ver-
vj negen uur lang met de
Voornaamste partijen. Het
lik van geweld hangt als
Waard van Damocles bo-
!e besprekingen. Maandag
de het (katholieke) Ierse
blikeinse Leger (IRA)
pnslag op een protestant.
(Vervolg
van de voorpagina)
JERUZALEM Israël
verklaarde zich gisteren
bereid mee te doen aan
een vredesconferentie,
desnoods zonder Syrië. Is
raël is voorstander van
een regionale conferentie
met alle Arabische lan
den, zonder bemoeienis
van de VN, omdat het
vreest dat dit internatio
nale lichaam in meerder
heid een anti-Israëlische
houding zal innemen.
Syrië wil juist wel dat de VN
bij de conferentie wordt be
trokken. Zondag weigerde Da
mascus zijn voorwaarden voor
een conferentie te verzachten.
De Europese Gemeenschap
verwelkomde de door Baker
aangekondigde vooruitgang in
het vredesproces. EG-voorzit-
ter Jacques Poos zei in Brussel:
„Het feit dat de Israëli's even
als de Arabische landen de
VN-resoluties 242 en 338 aan
vaarden is op zich al een resul
taat van de inspanningen van
Baker. Amerikaanse functio
narissen zeiden dat deze reis
van Baker langs een aantal
steden in het Midden-Oosten,
zijn vierde missie sinds het
einde van de Golfoorlog, wel
eens zijn laatste zou kunnen
zijn als deze geen resultaat op
levert. De-geschillen tussen de
aartsvijanden Syrië en Israël
zijn tot dusverre onoverbrug
baar gebleken.
Beide landen willen de vredes
voorstellen van Baker echter
niet verwerpen om te voorko
men ervan te worden beschul
digd het vredesvoorstel te wil
len torpederen. Beide willen
dan ook hun goede wil tonen.
De Sovjetminister van buiten
landse zaken, Aleksandr Bess-
mertnych, bracht gisteren
voor de tweede maal binnen
vijf dagen een bezoek aan Sy
rië als poging het vredesinitia
tief van zijn Amerikaanse col
lega te steunen. De hoop op
vrede in het Midden-Oosten
neemt toe, aldus Bessmertnych
in Damascus voordat hij naar
Genève vertrok voor een ont
moeting met PLO-leider Ara
fat.
De Israëlische minister van
buitenlandse zaken, David
Levy, liet gisteren in Brussel
doorschemeren dat hij voor de
Europese Gemeenschap wel
licht een belangrijkere rol ziet
weggelegd bij een Midden-
Oostenconferentie dan die van
waarnemer. De EG heeft op
een volwaardige rol bij een
vredesconferentie aangedron
gen.
HET LEVENDE EILAND
1 - Met een enorme snelheid botst de raket tegen het ae-
ë'ehe lichaam van het monster; een vlam.... een verlammen-
-r »hok..., de temperatuur in de nauwe ruimte stijgt snel en
tc9r verliest het bewustzijn. Rob voelt een stekende pijn in zijn
P®rhoofd en enkele seconden lang is hij volslagen blind. Dan
rd hij zijn gezichtsvermogen weer terug en snel controleert hij
©stellen. Gelukkig, ogenschijnlijk is alles in orde. Hij roept
Prudon op en vertelt wat er is gebeurd. „IK zal nu keren", deelt
hij mede, „want ik ben er toch niet zeker van, dat de raket niet
beschadigd is". Met een reusachtige boog maakt de raket een
wenteling en suist dan met onverminderde snelheid terug naar
de aarde, die heel in de diepte ligt te blinken in de zon. PLrudon
heeft het verschijnsel op de filmband vastgelegd. „Als de landing
nu maar goed gelukt", zegt hij.
Partijleider
China tekent
grensakkoord
PEKING/MOSKOU De
Chinese partijleider Jiang Ze-
min heeft vandaag bij zijn ver
trek naar Moskou gezegd dat
hij verwacht een gedeeltelijk
grensakkoord te kunnen on
dertekenen dat de relaties met
de Sovjetunie zal verbeteren.
Jiang Zemin gaf geen bijzon
derheden over het grensak
koord, maar waarschijnlijk
gaat het om de overeenkomst
waar onderhandelingsdelega
ties vorige maand de laatste
hand aan hebben gelegd. De
ondertekening van een ak
koord zou wat meer gewicht
aan het bezoek van de Chinese
partijleider geven, omdat zijn
reis voornamelijk symbolisch
bedoeld is. Jiang Zemin is de
eerste Chinese partijleider in
Moskou sinds Mao Zedong in
1957. Jiang brengt een tegen
bezoek. In mei 1989 bezocht
Sovjetleider Michail Gorbats-
jov China, waarmee formeel
een eind kwam aan de drie de
cennia van onmin tussen beide
landen. Joeri Lyssenko,
woordvoerder van de Sovjet
ambassade in Peking, zei dat
het grensakkoord moeilijke
punten omzeilt. Zo wordt er
niet gerept over de eilandjes in
de Amur-rivier waarover in
1969 een gewapend incident
ontstond. Lyssenko zei dat 10
procent van de totale grens,
die meer dan 7000 kilometer
lang is, nog ter discussie staat.
V-Raad akkoord met
vergoedingsfonds
schade Golfoorlog
NEW YORK De Veilig-
heidsraad van de Verenigde
Naties zal deze week naar ver
wachting instemmen met de
oprichting van een fonds voor
de vergoeding van de schade
die Irak in de Golfoorlog heeft
aangericht. De bedoeling is dat
Baghdad zijn toekomstige olie
opbrengsten in het fonds stort,
zo hebben diplomaten bij de
VN gisteren gezegd.
ELKE DONDERDAG DE
BIJLAGE BIJ UW KRANT MET
INFORMATIE OVER FILMS, MUZIEK
THEATER, RECREATIE, EXPOSITIES
EN EEN COMPLETE AGENDA
VENSAT Na tien jaar
onzekerheid zijn de inwo
ners van het klein Franse
dorpje Vensat eindelijk de
identiteit te weten geko
men van de persoon die
verantwoordelijk was
voor de vele anonieme
brieven waarmee zij wer
den bestookt.
De arrestatie van iemand die
dertig jaar lang in hun midden
woonde heeft een einde ge
maakt aan een verhaal van ja
loezie, verraad en bedrog dat
zo uit één van Balzacs donker
dere kronieken van het Fran
se platteland had kunnen ko
men.
Hele families leefden in angst
dat langbegraven geheimen
geopenbaard zouden worden.
De kwaadaardige roddels en
beschuldigingen van 'le cor-
beau' (de kraai) hadden het le
ven in Vensat, in de Puy-de-
Döme in Midden-Frankrijk,
bijna ondraaglijk gemaakt. De
brieven werden per post be
zorgd of onder de deur door
geschoven en de kraai maakte
ook gebruik van de telefoon.
De atmosfeer van verdenking
in de vierhonderd man tellen
de, voorheen zo hechte ge
meenschap werd steeds groter.
Aannemer Emile Brunier was
het eerste slachtoffer en kreeg
brief op brief waarin hij een
dief, een bedrieger en een leu
genaar werd genoemd. De
kraai leek alles af te weten
van de familiegeschiedenis
van Brunier, van het verre fa
milielid dat betrapt werd toen
hij iets stal uit een supermarkt
tot de boerengrootvader die
beschuldigd werd van sjoeme-
larij met het gewicht van zijn
aardappels.
Dat de beschuldigingen wel
moesten komen van iemand
die dicht bij de familie stond
was duidelijk, maar het idee
maakte de brieven nog moei
lijker te verdragen. Al snel
schreef de kraai ook naar Bru-
niers buren over de vermeen
de verdorvenheid van de Bru-
niers.
Gebrandmerkt
Vervolgens was de beurt aan
andere inwoners van Versat.
Een man opende de post en
zag zijn vrouw gebrandmerkt
als „een slet", een moeder
werd herinnerd aan een ille
gale abortus van jaren terug.
Toen Pierre Cornet, de burge
meester van Vensat en onder
wijzer, zijn eerste brief van de
kraai kreeg stapte hij ermee
naar de plaatselijke politie.
Misschien omdat hij nog maar
twintig jaar in het dorp woont
en dus nog een nieuweling
was in de ogen van de inwo
ners - leek de politie de
klacht naast zich neer te leg
gen.
Wel werd het huis van een vo
rige burgemeester doorzocht:
er werd niets gevonden dat
wees in de richting van de
schuldige, maar het duurde
drie maanden eer de kraai
weer van zich liet horen. Het
anonieme offensief werd
steeds venijniger en agressie
ver: er begonnen met de hand
beschreven kartonnen borden
met beledigingen en dezelfde
kwalijke beschuldigingen in
het dorp te verschijnen, ze
hingen aan bomen en hekken
of lagen in g
Toen het eenmaal zover was
gekomen liet de burgemeester
de gerechtelijke politie uit de
dichtstbijzijnde stad komen;
gerechtelijke politie uit de
:htstbijzijnde
die was bereid te helpen, aldus
Cornet, maar was niet in staat
door de barrières binnen de
bezorgde en behoedzame ge
meenschap te breken.
Pas toen regelmatige slachtof
fers met de dood werden be
dreigd werd een grootschalige
politieoperatie op touw gezet.
Door extra surveillance werd
de kraai gedwongen steeds
meer gebruik te maken van de
telefoon. Uiteindelijk werd
deze op heterdaad betrapt en
gearresteerd.
Het bleek Marie-Louise, de
vrouw van een neef van Bru
nier. De vrouw, midden vijftig
en met volwassen kinderen,
stond in hoog aanzien dank zij
haar religieuze toewijding en
haar keurige gedrag en was
door de kraai zelf ook met de
dood bedreigd.
Was het motief zuivere af
gunst, de zonde van het Fran
se platteland zoals sommigen
zouden zeggen, of zou het een
duistere samenzwering ge
weest kunnen zijn die nog aan
het licht moet komen? Hoe
had per slot van rekening één
vrouw, zo redeneren sommige
dorpelingen, zoveel kunnen
ontdekken over hun gehei
men? Hoe had één vrouw
Vensat zo lang in angst en on
zekerheid kunnen laten leven?
(c) The Times
Tegenhouden
'Zwarte baretten', bijnaam van speciale militie-troepen van de Sovjetunie, houden in Kiev betogers
tegen. De betogers kwamen gisteren uit de hele Oekraïne om de vrijlating te eisen van Ivan Khma-
ra, een lid van het parlement van de Oekraïne.
FOTO: AP
