Franse bonden furieus
over samenwerking Volvo
Unilever vergroot greep
op Braziliaanse kaasmarkt
BEURS VAN AMSTERDAM
Afzet gedistilleerd
blijft opnieuw achter
Onderzoek beurs na
fraude bij Gasunie
Bonden doen beroep op metaalwerkgevers
ECONOMIE
QeidóaQowuvnt
DINSDAG 7 MEI 1991 PAGII
Coca-Cola van zwarte
lijst Arabische Liga
ATLANTA De Arabische Liga is
van plan Coca-Cola van de zwarte
lijst te schrappen. De Liga had het
concern op lijst gezet omdat het han
delscontacten onderhield met Israël.
Het effect van de boycot werd echter
al in 1980 teniet gedaan doordat de
frisdrankproducent het vocht mocht
verkopen in het bevolkingsrijke
Egypte. Verder werden de blikjes
eveneens aangeboden in Saudi-Ara-
bië, Libanon en Yemen. Volgens ana
listen wordt de markt in het Midden-
Oosten nu nog gedomineerd door
Coca-Cola's aartsrivaal Pepsi Cola.
Pepsi zou volgens sommige schattin
gen tachtig procent van de Saudische
markt in handen hebben.
Diesel duurder
ROTTERDAM Marktleider
Shell en de vrije pomphouders
hebben vandaag de dieselprijs
met twee cent per liter ver
hoogd. Aan de meeste zelf-
tankpompen wordt daardoor
de advies-literprijs 108,6 cent.
De prijzen voor benzines blij
ven ongewijzigd. De diesel-
prijsverhoging is het gevolg
van de ontwikkeling van de
internationale productnoterin
gen in combinatie met de dol
larkoers, aldus de oliemaat
schappij. Aan de vrije pompen
gaat ook de prijs van LPG met
twee cent omhoog. Door deze
prijsverhoging die morgen in
gaat, komt de literprijs op 51,9
cent.
AT&T neemt NCR over
voor 14,5 miljard
NEW YORK Het Amerikaanse telecommunicatieconcern
AT&T heeft na een maandenlange strijd een definitieve
overeenkomst met computerfabrikant NCR gesloten over
overneming van dat bedrijf. AT&T zal maximaal 110 dollar
per aandeel betalen in eigen aandelen, wat neerkomt op in
totaal 7,4 miljard dollar (14,5 miljard gulden). AT&T, de
grootste telefoonmaatschappij ter wereld, bracht op 2 decem
ber een eerste bod uit van 90 dollar per aandeel. NCR wees
dat af en liet weten minimaal 125 dollar te verlangen. In de
afgelopen maanden zijn de twee concerns steeds dichter tot
elkaar gekomen. NCR, de op vier na grootste computerpro
ducent in de Verenigde Staten, heeft 56.000 werknemers, is
actief in 120 landen en behaalt bijna zestig procent van de
omzet buiten de VS. Bij AT&T werken 279.000 mensen. Het
concern zit in 31 landen en boekte vorig jaar een winst van
2,7 miljard dollar.
WERKONDERBREKINGEN IN
VERZEKERINGSBEDRIJVEN
UTRECHT Uit protest tegen de „starre houding" van verze-
kerings-werkgevers in de cao-onderhandelingen zullen
werknemers van verzekeringsbedrijven de komende twee
weken op verschillende plaatsen het werk onderbreken.
Volgende week zijn Nationale Nederlanden en Aegon in
Den Haag aan de beurt.
De verzekeringsbranche telt in totaal 37.500 werknemers.
Het cao-overleg voor het verzekeringsbedrijf is op 11 april
vastgelopen. Het eindbod van het Verbond van Verzeke
raars omvatte onder meer een loonsverhoging van 3 procent
op 1 juni en 0,5 procent op 1 januari. De bonden hadden 4
procent geëist. De voorstellen over kinderopvang, arbeids
tijdverkorting, vut en de aanvulling op de wao voldeden bij
lange na niet aan de eisen van de bonden. „Dat eindbod past
niet in een bloeiende bedrijfstak als het verzekeringsbe
drijf", aldus een vakbondswoordvoerder. Een week na het
vastlopen van de Onderhandelingen besloten de vakbondsle
den tot de voor het verzekeringsbedrijf ongewonde stap om
actie te gaan voeren.
R. Schipper, voorzitter van de raad van bestuur van Bols, geeft
in Nieuw-Vennep een toelichting op de jaarcijfers.
FOTO: ANP
NIEUW-VENNEP Het
bestuur van het dranken
concern Lucas Bols is nog
niet tevreden over de af
zet van gedistilleerd op de
Nederlandse markt. Al
hoewel de daling van het
verbruik met 2,2 procent
vorig jaar wat minder ne
gatief was dan het jaar
daarvoor wordt in 1991
rekening gehouden met
een verdere, zij het lichte,
daling.
Bestuursvoorzitter R Schipper
zei dit gisteren bij de presenta
tie van het jaarverslag. Bij
Bols Benelux (een gezamenlij
ke onderneming met Heine-
ken) is vorig jaar een ingrij
pend commercieel plan in uit
voering genomen. Zo werd de
vestiging in Hendrik Ido Am
bacht gesloten, werden ver
pakkingen vernieuwd en zijn
de reclamebestedingen opge
voerd. De hiermee gepaard
gaande éénmalige kosten van
circa 10 miljoen zijn ineens
ten laste van het resultaat ge
bracht.
Overigens was 1990 voor Bols
een goed jaar met een verdere
stijging van omzet en resultaat.
De omzet kwam op 1197 mil
joen uit, de nettowinst op ƒ90
miljoen.
Het afgelopen jaar heeft Bols
stevig geïnvesteerd in het op
krikken van de eigen merken,
zodat het concern veel minder
afhankelijk van merken van
derden is geworden. Daarbij is
alert gereageerd op mogelijk
heden in nieuwe markten, zo
als de vroegere DDR, Brazilië
en het Verre Oosten. Wat be
treft Brazilië is Bols optimis
tisch. Met name in de grote
steden Rio de Janeiro en Sao
Paulo veert de economie op.
Het mislukken van de wijn
oogst in de omgeving van Bor
deaux in verband met de re
cente zware nachtvorsten
speelt Bols alleen maar in de
kaart. Schipper: „Uit de voor
gaande jaren hebben we nog
grote voorraden waarvan de
prijzen meteen opwaarts zijn
bijgesteld. De schatting is ove
rigens dat de oogst 1991 op
maximaal 30 tot 50 procent zal
liggen ten opzichte van 1990".
AMSTERDAM Het be
stuur van de Amsterdam
se effectenbeurs stelt een
onderzoek in naar drie
commissionairs in effecten
in verband met de mal
versaties door de beheer
der van het pensioenfonds
van de Gasunie.
Het vermoeden bestaat dat de
beheerder van het pensioen
fonds zakelijke en privétran-
sacties door elkaar heeft ge
haald. De Gasunie heeft hem
al al persoonlijk aansprakelijk
gesteld tot een bedrag van 2,7
miljoen.
Het onderzoek spitst zich toe
op de Amsterdamse Commis
sionairs Combinatie (ACC) en
de corhmissionairs, Pacific Ba-
sin Investment Securities
(PBI) en Heerze Effecten. Via
hen liet de beheerder van het
pensioenfonds een aantal
effectentransacties lopen. Vol
gens de woordvoerder van de
effectenbeurs kan het onder
zoek leiden tot een aantal
maatregelen variërend van
een berisping tot ontzegging
van het lidmaatschap van de
Vereniging voor de Effecten
handel, waardoor verder func
tioneren van de commissionair
onmogelijk wordt.
Directeur Ch. Heerze van het
gelijknamige effectenkantoor
zei gisteren in een eerste reac
tie dat zijn kantoor in decem
ber 1990 al de Gasunie op de
hoogte heeft gesteld van mo
gelijke onregelmatigheden
rond de beleggingen van het
pensioenfonds. „Wij hebben
dus de bal aan het rollen ge
bracht en we zien tegen' die
achtergrond de uitkomst van
het onderzoek met heel veel
vertrouwen tegemoet", aldus
Heerze.
Kantoren gedijen in recordjaar 1990
AMERSFOORT Volgens
het Goudse marktonderzoeks
bureau Jones Lang Wootton
Nederland was 1990 een re
cordjaar voor zowel aanbod als
opname van kantoorruimte in
Nederland. Jones Lang Woot
ton Nederland vindt het op
merkelijk dat ondanks de af
name van de economische
groei en de toename van de
rente en inflatie sprake was
van een topjaar in 1990. Het
bedrijf verwacht dat dit jaar
een terugval te zien zal geven.
Het aanbod steeg het afgelo
pen jaar met 22 procent. Daar
van kwam 35 procent voor re
kening van de vier grote ste
den Den Haag, Amsterdam,
Rotterdam, en Utrecht. Het
Goudse bureau stelt nadruk
kelijk dat Utrecht zich snel
ontwikkelt als vierde kanto-
renstad in Nederland. De
Utrechtse leegstand is met 3,1
procent de laagste van de vier
grote steden.
PARIJS De twee groot
ste vakbonden in Frank
rijk hebben gisteren fu
rieus gereageerd op de
aangekondigde samen
werking tussen het
Zweedse Volvo-concern
en de Japanse Mitsubishi
bij de Nederlandse autofa
brikant Volvo Car.
De
communistische CGT en
de centrum-linkse CFDT
eisen dat het Franse
staatsconcern Renault, dat
vorig jaar een alliantie
met Volvo vormde, zijn
positie gebruikt om een
veto uit te spreken.
Volgens de vakbonden krijgen
de Japanners nu via de achter
deur toegang tot de Europese
automarkt. „Het zou ontoelaat
baar en onterend voor ons
land zijn als een Frans bedrijf
gelieerd blijft aan een fabri
kant die dient als springplank
voor de Japanse concurrentie.
Volvo speelt de rol van het
Trojaanse paard voor de Ja
panse fabrikanten", aldus de
CGT, de grootste vakbond bij
Renault.
Frankrijk behoort tot de EG
landen die zich het sterkst
verzetten tegen vrije toegang
voor auto's van Japanse make
lij. Het land laat op het ogen
blik nog steeds nauwelijks Ja
panse wagens toe, evenals bij
voorbeeld Italië. Japanse pro
ducenten mogen maximaal
drie procent van de Franse
markt in handen hebben. De
strakke importbeperking moet
de eigen industrie beschermen.
Bij de eenwording van de EG-
markt eind 1992 zullen de
Fransen en Italianen echter
onvermijdelijk flinke conces
sies moeten doen.
Het is de bedoeling dat Mitsu
bishi bij Volvo Car een deelne
ming krijgt van eenderde,
evenals de Nederlandse staat
en de Zweedse Volvo. Op het
ogenblik heeft de staat zeven
tig procent en Volvo dertig.
Sinds begin vorig jaar heeft
Volvo een belang van twintig
procent in Renault en een op
tie op nog eens 25 procent. Het
Franse concern bezit omge
keerd 25 procent in de perso
nenwagendivisie van Volvo en.
45 procent van de vrachtwa
gendivisie.
De CGT is altijd tegenstander
geweest van de alliantie tussen
Renault en Volvo. Volgens
functionarissen van de bond
hebben de twee partners in
dertijd afgesproken instem
ming van elkaar te vragen al
vorens samenwerking met an
dere fabrikanten aan te gaan.
De kans dat Renault op de eis
van de bonden ingaat, lijkt
niet groot. Het concern liet
eerder weten het akkoord tus
sen Volvo en Mitsubishi posi
tief te beoordelen. „Het was de
beste oplossing voor Volvo en
wij zagen geen nadelen", aldus
een woordvoerder.
Acties op stapel in
schildersbedrijven
UTRECHT Er komen acties
in het schilders- en afwer-
kingsbedrijf (35.000 werkne
mers) nu gisteravond de cao-
onderhandelingen zijn vastge
lopen. Vakbonden en werkge
vers zijn het na zes onderhan
delingsronden op alle hoofd
punten oneens. In eerste in
stantie zijn er werkonderbre
kingen en een aantal demon
stratieve bijeenkomsten. Als
de werkgevers half mei nog
niet tot zaken willen komen
liggen er hardere acties in het
verschiet, aldus een woord
voerder van de Bouw-en
Houtbond FNV. Op het gebied
van de lonen hadden de werk
gevers volgens de bonden vrij
wel niets te bieden. Een
woordvoerder van de werkge
versorganisatie in het schil
dersbedrijf zei dat de vakbon
den het overleg volstrekt ten
onrechte hebben afgebroken.
„Een cao-akkoord lag in het
verschiet.
SAO PAOLO Unilever
heeft zijn positie op de
Braziliaanse kaasmarkt
aanzienlijk versterkt met
de overname van een van
's lands meest traditionele
kaasf abrieken. De zet
maakt onderdeel uit van
een wereldwijd plan van
Unilever om zijn aandeel
in de kaashandel flink uit
te breiden.
Met de aankoop van Laticinios
Rex, Braziliës grootste fabri
kant van merkkazen, hoopt de
Nederlands-Britse multinatio
nal zijn produktie te verdrie
voudigen, van 2000 tot 6000
ton per jaar.
De voornaamste drijfveer van
de multinationale onderne
ming om zijn greep op de
mondiale kaashandel te ver
groten is de tendens dat kaas,
vooral in Europa, meer en
meer als vervanging dient van
vlees als proteïnerijke voe
dingsbron. Daartoe kocht het
bedrijf reeds de grootste kaas-
fabriek op van marktleider
Caperucita in Mexico. Ook in
Zuid-Afrika en Frankrijk gin
gen belangrijke kaasproducen
ten over in handen van Unile
ver.
Unilever heeft nu twee pro
cent van de Braziliaanse
markt in handen, die geschat
wordt 'op een totale jaarpro-
duktie van 300.000 ton. Dat
lijkt weinig, maar de meeste
kaas in het land wordt in
bulkhoeveelheden verkocht
aan restaurants, hoofdzakelijk
voor de bereiding van pizza's.
Het Nederlands-Britse concern
is nu toonaangevend leider op
het gebied van merkkazen.
Hoeveel geld met de transactie
gemoeid is wilde de directie
niet meedelen, maar schattin
gen schommelen tussen de
twintig en dertig miljoen gul
den. Het aantal werknemers
bij Rex bedraagt 183. De totale
omzet van Unilever Brazilië
bedraagt ruim 3,5 miljard gul
den. Het bedrijf biedt aan
10.500 Brazilianen werk, en is
actief op het gebied van
schoonmaakmiddelen, produk-
ten voor persoonlijke hygiëne,
oliën en vetten, waaronder
margarines, en enkele levens-
middelenmerken.
Een „kaartje leggen", een „bakkie doen" en shaggies roken. Zo brengen de werknemers van Nedstaal in Alblasserdam hun sta
kingsdag door. FOTO: ANP
OPEN BRIEF OM BETERE CAO-VOORSTELLEN
DEN HAAG De Indus
triebonden van FNV en
CNV hebben in een open
brief de werkgevers in de
metaalindustrie „met
klem uitgenodigd" om
met betere cao-voorstellen
te komen. De open brief
wordt vandaag onder
meer verspreid via pagi
nagrote advertenties in de
dagbladen.
Wat er nu op tafel ligt „is het
niet", zeggen de bonden. Voor
zitter Blankert van de werkge
versorganisatie FME bestem
pelde onlangs zijn voorstellen
als een „eredivisie-contract"
maar de industriebonden me
nen dat de metaalwerkgevers
in de achterhoede zitten en dat
in andere bedrijfstakken veel
betere cao's uit de bus zijn ge
komen.
Een woordvoerder van de
FME wilde niet uitvoerig op
de open brief van de industrie
bonden reageren. Hij zei dat
de FME het epistel eerst zorg
vuldig in eigen kring wil be
studeren alvorens met een re
actie te komen.
De FME-woordvoerder zei
overigens dat de bonden in
hun brief ten onrechte stellen
dat de werkgevers tijdens het
informele overleg van 2 mei al
met een volgens de bonden
te mager loonbod op tafel
waren gekomen. „We zijn toen
niet aan echt onderhandelen
toegekomen en dus ook niet
aan het doen van een bod. We
hebben alleen een indicatie ge
geven en toen hielden de in
dustriebonden het voor ge
zien", aldus de werkgevers-
woordvoerder.
De industriebonden wachten
de reactie van de FME af. Een
woordvoerder van de Indus
trie- en Voedingsbond CNV
zei dat de bonden bereid zijn
het overleg te hervatten zodra
de werkgevers laten weten dat
ze „echt iets" te bieden heb
ben. „Dat roepen we niet al
leen vandaag, dat zeggen we al
dagen. Maar zolang de werk
gevers niks nieuws te bieden
hebben gaan de acties door",
aldus de vakbonds woord voer
der.
Bij in totaal 31 bedrijven in de
metaalindustrie zijn vandaag
acties gehouden. De werkne
mers van 13 bedrijven staak
ten vandaag voor het eerst, het
eerst gestaakt. De rest ligt al
langer plat.
De Industriebond FNV is te
vreden over de staking bij
Fokker Ypenburg, die gisteren
na een dag afliep. Ongeveer
driehonderd stakers namen
deel aan de actie. De vakbond
voorspelt dat het werk bij
Fokker Ypenburg binnenkort
weer wordt neergelegd. Mor
gen wordt voor het eerst in
het conflict gestaakt bij
Schindler liften in Den Haag.
Bij een aantal bedrijven wordt
al actie gevoerd sinds woens
dag 1 mei, destijds door de In
dustriebond FNV uitgeroepen
tot „dag van de arbeidson
rust". Zicht op een spoedig
einde van het cao-confict in de
metaalindustrie is er nog niet.
Het grootste deel van de nieu
we stakingsacties speelt zich af
in Groningen en Drente.
batenb.beh. 124.00 124.00
beers 11680 117.00
begemann 165 00 165.00
belindoc 36000 358.50
bos kalis c 1610 16.10
braai beh 3670 36.70
bredero 19.80 ONG
breder c 19.80 ONG
breevaslc 11.20 12.40
burg heybr 3200.008 3200.00B
calvè 1015 00 1018.00
calvèc 102000 1023.00
calvepr 835 00 830.00
2.45
2.65
dorp groep 48.90 49.00
econosto 33.70 33 30
emba 219.50
108.00
eriks
flexovil 84 70
gamma hold 107.00
gamma h 5 pr 5 95
getronics 32.20 32.30
geveke 47.30 47 50
120.50 120.50
kondor wes 33.70 33.70
kbb 86 50X 87.80
kbb c pr. c 86.50X 87.70
koppelpoorl 326.00 324.00
krasnapols. 236.50 234 50
landre-gl c 61.00 60.00
maas beh c 87.50 87.50
macintosh 41.80 42.20
maxwell 124.00 125.00
medicoph c 50.50 50.50
melia int. 4.90 4.90
mend gans 4150 00 4150.00
moeara 1280.00 1290.00
moeara opr 171000. 170500.
moeara c op 16700.0 16700.0
moeara wb 182000 18200.0
moolen hold 35.10 35.50
mulder bosk 61.00
multihouse 7.20 740
mijnbouw c 387.00L 386.00
naeff 420.00- 420.00E
nagron c 54.80 55.00
nal.lnv,bnk 572.00 569.00
nbm-amstel 10.95 10.75
nedap 377.00 378.00
nspr.stc 11500.0
nkl hold c 246.50 248.90
nkl hold d91 236.50 240.00
nutricia gb 126.00
nutr gb d91 123.50
nutr.vb c 134,00
nutr vb d91 131.95
nijv-t.cate 90.00
unit 7 pr
unit 7 c pr
unil.6 pr
is nb 384.00D 3;
ol.klcpc 221.00 2i
Bron: GWK/CDK-8ank
aank. ital.lire (10.000)
2,010 jap.yen (10.000)
1,57 joeg.din.t/m 100
5,62 noorse kroon (100)
1,750 oost.sctiill. (100)
30,40 porl.escudo (100)
114,00 spaanse pes. (100)
3,45 turkse pond (100)
GOUD Nteuw Vorige ZILVER
onbewerirt 22000 - 22600 21830 - 22430 onbewerkt 210 - 280
bewerkt 24200 24030 bewerkt 320
Opgave: Drijfhout, A'dam
het
Beursplein 5
ongeanimeerd
AMSTERDAM Op
Damrak viel gisteren niet veel
te beleven. De handel was met
een totale omvang van 855
miljoen uiterst bescheiden.
Voor de grootste sensatie zorg
de aannemer HBG, die de bag-
feractiviteiten van Volker
tevin gaat overnemen. De
CBS-stemmingindex sloot 0,3
punt lager op 95,1, terwijl de
koersindex daarentegen 0,3
punt klom tot 202,6. Dit ver
schil wordt grotendeels ver
klaard door de grote invloed
van Koninklijke Olie op de
koersindex.
De stijgers en dalers hielden
elkaar in de verhouding 78:76
ongeveer in evenwicht. De
omzet in aandelen bedroeg
slechts ƒ395 miljoen. De onge
animeerde handel in Amster
dam had te maken met het feit
dat de beurzen in Tokyo en
Londen waren gesloten en met
bezorgdheid over de gezond
heid van de Amerikaanse pre
sident George Bush. De moge
lijkheid dat vice-president
Dan Quayle Bush tijdelijk zou
vervangen, bezorgde de finan
ciële markten op hun beurt
hartklachten. In de loop van
BEURS
de middag nam de onge
heid overigens af toen
uit het ziekenhuis werd c
gen.
Bij de hoofdfondsen ware
koersmutaties minii
Grootste daler was Vol
die zestig cent afstonc
ƒ28,70. Amev brokkelde
tig cent af op ƒ58,50 en
ker 0,40 op 33,10. Bij d<
gers waren de koersverst
vingen nog geringer. Eé
en dus koning in het lan<
blinden was hier Heinf
die 0,90 opveerde tot IS
Ook bankencombinatie
Amro deed het twintig
hoger op ƒ38,80 niet onaa
Hunter-Douglas noteerde
nus het dividend van
ƒ76,70 per saldo ƒ1,30 ho
JConinklijke Olie was me
gentig cent koerswinst
162,60 de grootste stijge
de internationals. Met een
zet van ƒ92 miljoen was
wederom het meest ver
delde fonds. Verder
Unilever (omzet: 49 mil
er twee kwartjes bij
160,80. KLM, Philips
Akzo moesten enkele aul
tjes prijsgeven.
