Gaat de heilige koe dan
toch naar de slachtbank?
RIJK STAPELT PRIJSVERHOGING OP PRIJSVERHOGING
TRÜDE
Trade: nieuwe Nissanvrachtwagen
Renault Espace: J
haute couture rr
schoonheidsf out1
JLMercedes-Benz Den
AUTO
CeidócSoiMCMit
ZATERDAG 20 APRIL 1991 P0R'
Volgens een deskundige kun
nen de meeste mensen extra
autokosten gemakkelijk op
vangen door binnen het totale
auto-budget met posten te
schuiven, bijvoorbeeld door
een goedkoper of tweede
hands model te kiezen.
FOTO: MILAN KONVALINKA
Krijgt Kees van
Kooten gelijk en
wordt het straks
weer mooi op de
weg omdat dan
alleen nog
welgestelden met
hun sportauto's en
limousines de
benzinekosten
kunnen betalen? Is
er nog een toekomst
voor de marginale
autorijder, die met
veel (financieel)
kunst en vliegwerk
nog nèt op de weg
kan blijven?
DEN HAAG Volgens
oud-minister van verkeer
en waterstaat Smit-Kroes
is het eigenlijk simpel. Bij
de aanvaarding van het
voorzitterschap van de
Stichting Nederland Dis
tributieland, plaatste zij
deze week alle lastenver
zwaringen die de automo
bilist worden opgelegd in
een liberaal glanslicht.
„We leven in een kapita
listisch stelsel, dus is het
heel logisch om voor een
schaars goed, zoals ruimte
en het milieu, een hogere
prijs te vragen. De auto
mobilist kan zélf kiezen:
öf droog brood eten en
auto blijven rijden, óf de
auto laten staan en wat
meer beleg op de boter
ham".
Veel blije rijders is deze kapi
talistische boodschap echter
nogal rauw op het dak geval
len. Ruw zijn ze wakker ge
schud uit hun droom dat voor
uitgang lètterlijk moet worden
opgevat: een auto voor ieder
een en voldoende asfalt in het
land om die individuele vrij
heid ten volle te kunnen bele
ven. Nee, de groei van het au
toverkeer moet aan het eind
van de twintigste eeuw juist
krachtig worden afgeremd,
vindt de regering. En om dat
mogelijk te maken moet de
auto in de eerste plaats duur
der worden gemaakt.
In haar 'Structuurschema Ver
keer en Vervoer' zegt de hui
dige verkeersminister Hanja
Maij het zo: „Prijsbeleid is
hoe vervelend en soms pijn
lijk dat voor de samenleving
ook moge zijn onmisbaar.
Het besef zal moeten rijzen dat
het gebruik van de openbare
ruimte geld kost. Door onge
wenst gedrag kostbaarder te
maken wordt gewenst gedrag
een aantrekkelijker alterna
tief".
Raad
Hoe stroef en stroperig de
landspolitiek ook moge zijn,
met het duurder maken van
dingen weet Den Haag wel
raad. Ongekend voortvarend
werd de automobilist de afge
lopen anderhalf jaar de finan
ciële duimschroeven aange
draaid. En passant werden
overigens ook de trein-, tram-,
en busreizigers meegenomen.
Uit de jongste berekeningen
van het ministerie van finan
ciën blijkt zelfs dat de kosten
van het openbaar vervoer
volgens Maij het aantrekke
lijkere alternatief de ko
mende jaren nog iets meer stij
gen dat die van de auto.
Maar terug naar de heilige
koe. Die kreeg allereerst de
'aftopping' van de belastingaf
trek voor het woon-werkver-
keer voor zijn kiezen. Vervol
gens werd de belastingvrije
vergoeding beperkt die werk-
gevers voor zakelijk verreden
kilometers mogen geven. Ook
kwam er een toeslag op de
motorrijtuigenbelasting. Daar
mee was de creativiteit van
het kabinet echter nog niet
uitgeput. Uit de hoge hoed
kwam het voorstel alle ver
keersboetes te verdubbelen.
De benzineaccijns wordt met
25 cent verhoogd. Minister
Maij begon voorbereidingen te
treffen voor de aanleg van 24
tolpleinen in de Randstad. Bij
de tussenbalans werd het plan
geboren ook het lénen voor de
aanschaf van een auto duurder
te maken. Tenslotte stuurt
Maij aan op een verdubbeling
van de parkeertarieven, iets
wat een stad als Den Haag al
bij voorbaat weigert.
Goedkoper
Wie zijn oor bij de automobiel
lobby te luisteren legt, krijgt al
snel de indruk dat het kabinet
bezig is de heilige Icóe-met-
binnen motor in rap tempo
naar de slachtbank af te voe
ren. De Bovag laat weten dat
men „alles in het werk zal
stellen" om de accijnsverho
ging tegen te houden. Ook de
werkgeversorganisatie KNOV
heeft deze week stervenskre
ten geslaakt: de lastenverzwa
ringen voor de automobilist
snijdt diep in ons aller econo
mische vlees, waarschuwde
het verbond. Alle krachten
worden verzameld om het on
heil te keren. Zo heeft VVD-
kamerlid Annemarie Jorrits-
ma de ANWB, Bovag en RAI
opgeroepen tot een soort ul
tiem protest tegen het ver
keersbeleid van het kabinet.
Forse advertenties zijn reeds
verschenen waarin de automo
bilisten wordt opgeroepen het
„niet meer te pikken".
Van Eekhout, voorzitter van
de Stichting Weg (onder meer
ANWB, Bovag/RAI, KNAC,
Esso): „Langzamerhand is een
pijngrens overschreden. Dat
heeft zich volgens mij ook ver
taald in de stembusuitslag bij
de statenverkiezingen. Binnen
de PvdA roept men wel steeds
dat de zware boodschap beter
moet worden overgebracht,
maar volgens mij is dat juist
uitstekend gelukt. De kiezers
stellen het alleen niet op prijs
dat hun recht op mobiliteit in
geperkt wordt. Bovendien
komt juist de groep die het al
lemaal niet zo goed kan beta
len, knijp te zitten".
Kees Leering, verkeersvoor-
lichter bij het ministerie van
verkeer en waterstaat, maakt
zich echter niet al te sappel
over alle onheilstijdingen.
„Het is echt niet onze bedoe
ling mensen de auto uit te ja
gen!", weerspreekt hij. „Ik ge
loof ook niet dat dit zal gebeu
ren, omdat iedereen die er een
auto op nahoudt de duurdere
accijns eenvoudig kan com
penseren door bijvoorbeeld en
kele ritten minder te maken of
minder hard te rijden. Waar
om de auto gepakt voor een ri
tje naar de winkel om de
hoek? Zijn drie korte ritten
niet te combineren tot één lan
gere? Vooral in het woon
werkverkeer kan het open
baar vervoer en alternatief
zijn. Ook is het mogelijk auto
ritten te vermijden door bij
voorbeeld een brief te schrij
ven of de telefoon te pakken".
Geleuter
Volgens hoogleraar vervoers
kunde prof. Hakkesteegt be
vindt de overheid zich hier
echter op een bijzonder mi
lieuvriendelijk maar weinig
effectief vervoermiddel: de
luchtfiets. Met grote stelligheid
bromt hij: „Dit is geleuter van
de bovenste plank! Er bestaat
niet zoiets als een prijs-effect
en dat kan ik vrij eenvoudig
aantonen. Hoeveel mensen rij
den tegenwoordig niet in een
auto van 25.000 tot 35.000 gul
den? Die kunnen een kapitaal
verdienen door de handel in te
ruilen tégen een bescheidener
karretje van zeg 15.000 gulden.
Maar ze doen het niet! Inte
gendeel, sommigen verklaren
mij voor gek dat ik in een
oude Eend rij die langzamer
hand een collector's-item be
gint te worden. Nee: de prijs is
wel het laatste waar een auto
mobilist zich zorgen over
maakt".
De mogelijkheden om het ge
motoriseerde volk weer op de
fiets en aan de wandel te krij
gen, worden door het rijk
schromelijk overschat, meent
Hakkesteegt dan ook. „Je kunt
met een passertje op de kaart
precies uitmeten hoever de
mensen bereid zijn te lopen:
dat is namelijk één kilometer.
De kleumgrens voor de fiets
ligt op vijf kilometer. Dan
kunnen premier Lubbers en
Verkeer en Waterstaat wel
roepen dat men wat vaker en
verder moet lopen en fietsen,
maar het zal niet gebeuren.
Hetzelfde zie je met het car
poolen. Natuurlijk is het beter
voor het milieu als men met
de buurman in één auto naar
het werk rijdt, maar men wil
er niet aan. Het is wat dit be
treft net als me.t de wasmachi
ne. We hebben allemaal ons
eigen apparaat, hoewel het na
tuurlijk veel voordeliger is om
de was bij de buren te doen".
Goedkoper
Voor de blik in de portemon
nee van de gemiddelde auto
mobilist moeten we bij de
Technische Universiteit in
Delft zijn,.bij wetenschappelijk
hoofddocent ir L. Immers. Die
prikt om te beginnen zonder
aarzelen de mythe door dat
het autorijden de afgelopen
vijftien jaar schrikbarend veel
duurder is geworden. „Wel
nee, relatief is de auto alleen
maar goedkoper geworden!",
stelt Immers. „De aanschaf
kosten en brandstofprijzen zijn
wel omhoog gegaan, maar het
besteedbaar inkomen is nog
harder gestegen. Bovendien
zijn de auto's sedert de twee
energiecrises veel zuiniger ge
worden. Eigenlijk zag je dat de
prijsstijgingen van toen later
ruimschoots werden gecom
penseerd doordat de auto-in
dustrie efficiëntere motoren
ging ontwikkelen".
De oliecrises hebben volgens
Immers nog iets geleerd, na
melijk dat de gemiddelde auto
mobilist 'absoluut ongevoelig'
is voor veranderende brand
stofprijzen. „Natuurlijk wordt
er moord en brand ge
schreeuwd als de prijzen
schoksgewijs omhoog gaan,
maar men rijdt er geen kilo
meter minder om. Tijdens de
tweede oliecrisis werd benzine
zo'n veertig cent duurder,
maar dat had geen enkel ef
fect. Ook in de jongste Golfcri
sis, met benzineprijzen van bij
na twee gulden, liet men de
auto niet staan. Er is dus geen
enkel bewijs voor de stelling
dat hogere autokosten minder
autogebruik tot gevolg heb
ben".
Professor Hakkesteegt ver
moedt dat de rijksoverheid zo
enthousiast naar het wapen
van prijsverhogingen grijpt
omdat daarmee meer geld in
de altijd .hongerige schatkist
vloeit. „Dat zag je al in de ja
ren dertig. Toen kwamen er
opcenten op de benzine voor
de aanleg van bruggen. Nou,
als al die opcenten werkelijk
voor dat doél waren gebruikt,
lag er nu om de honderd me
ter een brug in ons land. Het
kabinet zou er dan ook rond
voor uit moeten komen dat de
accijns verhoogd wordt omdat
het gewoon geld nodig heeft.
Zo'n slap excuus als 'geleiding
van de mobiliteit', daar prikt
toch iedereen doorheen?".
Een betere methode om de au
tomobilist uit zijn karretje te
halen is het aanbieden van een
perfect openbaar vervoerssys
teem, meent Hakkesteegt.
„Natuurlijk, er zijn plannen
om met name bij het spoor het
één en ander te verbeteren.
Maar voorlopig blijft de over
heid toch nog een bakker die
alleen witbrood in de winkel
heeft en tegen zijn klanten
roept: 'dit brood moet je niet
nemen, dat is slecht voor je ge
zondheid!' Maar de klanten
zullen net zo lang witbrood
blijven kopen tot er op een dag
ook gezond, smakelijk volko
ren in de schappen ligt".
Is het beperken van het auto
gebruik door de kosten te ver
hogen dan echt een illusie?
Zijn er onder de ruim 5,4 mil
joen automobilisten in Neder
land dan geen mensen voor
wie het autorijden wél een
centenkwestie is? Brenda van
Dam van het Nederlands In
stituut voor Budgetvoorlich
ting Nibud vermoedt dat de
groep 'marginale rijders' niet
al te groot is, al is er nooit on
derzoek naar gedaan. Zij ver
baast zich wel over het feit dat
sommige in financiële proble
men geraakte cliënten van het
Instituut zich vergaande offers
getroosten om toch maar een
auto voor de deur te houden.
„Men bezuinigt nog liever op
eten dan op benzine". Bij het
geven van budgetadviezen
moet bij autominnende cliën
ten dan ook zeer omzichtig te
werk worden gegaan. Van
Dam: „Dan vragen we bijvoor
beeld: 'wat blijft er nou nog
over van je geld?' Maar de
vraag of het wel verstandig is
er een auto op na te houden
mag je niet stellen in onze cul
tuur, want dan kom je aan een
individuele keuze".
Driekleuren-eenheid
Saskia B. (37), bijstandsmoe
der, is zo'n 'marginale' rijder
die zich door het beleid van
minister Maij danig gepakt
voelt. Haar auto is een 11 jaar
oude Eend, in 1988 cadeau ge
kregen van een familielid dat
het in drie kleuren gespoten
beestje niet meer nodig had.
Dank zij wat knutselwerk van
een plaatselijke beunhaas is de
2CV zojuist weer door de
APK-keuring gesleept. „Ik
dacht dat we het niet zouden
redden, maar we kunnen er
weer een jaartje tegenaan",
stelt ze opgelucht vast.
De Eend kwam in huis toen
Saskia de deeltijd-beroepsop
leiding 'dramatherapie' ging
volgen in Amersfoort. 200 ki
lometer van haar woonplaats.
„Ik moet twee keer in de
maand negen uur 's ochtends
present zijn. Dat lukt me met
het openbaar vervoer eenvou
digweg niet, want de eerste
trein komt daar veel later aan.
Met de auto gaat het wél, die
gebruik ik de laatste maanden
eigenlijk alleen nog voor de
reizen van en naar Amers
foort. Voor meer ritjes heb ik
geen geld. Maar als de benzine
een kwartje per liter duurder
wordt, weet ik niet hoe ik de
eindjes nog aan elkaar moet
knopen".
Ir. Immers van de vakgroep
verkeerstechniek zegt niet te
weten hoe groot de groep
mensen is die zich in een
soortgelijke situatie bevindt,
maar volgens hem kunnen de
meeste automobilisten extra
kosten gemakkelijk opvangen
door binnen het totale auto
budget met posten te schuiven.
Hij geeft een paar voorbeel
den: „Men kan de auto minder
snel inruilen, een goedkoper
model kiezen, minder vaak
onderhoud plegen of een goed
kopere verzekering nemen".
Dat enkele marginale rijders
misschien buiten de boot zul
len vallen is volgens Immers
geen reden om maar van alle
accijnsverhogingen af te zien.
Hij meent zelfs: „We zouden
het als een uitdaging moeten
zien de samenleving zó in te
richten dat je geen auto meer
nodig hebt om goed uit de voe
ten te kunnen. Wat mij betreft
mag de benzineprijs wel ver
dubbeld worden, want dat zal
de ontwikkeling van schone
en zuinige auto's een enorme
impuls geven".
Saskia B. kan die redenering
wel volgen. „Natuurlijk, ik
vind het milieu óók de moeite
waard. Voor elke kilometer
die ik niet per se hoef te rijden
pak ik de fiets of het openbaar
vervoer. Mij zou je, ook als ik
meer geld had, niet in een
auto naar de bakker zien rij
den. Maar voor die ritjes naar
Amersfoort heb ik geen alter
natief".
De auto de deur uit doen, daar
denkt ook Saskia dus niet aan.
Hoewel ze haar hart vasthoudt
voor verdere prijsverhogingen,
staat haar besluit vast. „Die
studie moet ik afmaken en
zonder auto krijg ik dat niet
voor elkaar. Als de benzine
nóg duurder wordt? Nou ja,
dan moet er maar bezuinigd
worden op kleding en eten.
Kwestie van doorbijten hè?"
PAUL KOOPMAN
(ADVERTENTIE)
Officieel Seat Dealer
voor Groot Den Haag
[7=^1
ADVERTENTIE
ALLROUND
AUTO-VERHUUR
Huur nu een Seat Marbella/
Ibiza/Malaga of Terra gesloten
bestelauto vanaf 34,- per dag
incl 100 km vrij.
Informeer ook naar
het speciale
weekendtarief.
Ook voor WjJÊ
leasing. jMW
NISSAN
De nieuwe vrachtwagen van Nissan, de Trade.
Tien jaar voert Nissan in het Nederlandse gamma naast perso
nenauto's ook vrachtwagens, in de klasse tot 3500 kg waar met
rijbewijs B mee gereden mag worden. De reeks wordt nu naar
boven afgerond met het model Trade, naar Nissan's eigen oor
deel in zijn klasse een chassis/cabinemodel met uitzonderlijk
groot laadvermogen. Dat bedraagt 1920 kg bruto, dus zonder op
bouw. Er zijn twee wielbasis-maten, 285 en 340 cm, en vele (in
Nederland gemaakte) opbouwvarianten. De Nissan Trade zelf
komt uit Spanje, waar Nissan al enige tijd geleden de lokale
vrachtwagenproducent Ebro overnam. De Trade is in wezen een
Ebro met Nissan-motor, en wel de bekende 2,8 liter viercilinder
diesel gekoppeld aan een vijfbak. De basisprijs van de Trade is
30.200 gulden ex BTW, een lange versie kost slechts 600 gulden
meer. Nieuw is daarnaast een drie decimeter verlengde versie
van de Vanette Sailor bestelwagen. De uitrusting is vrij luxueus,
met standaard een wisser achterop en verwarmde achterruit,
alsmede op wens een laaddeur opzij aan beide kanten zonder
meerprijs.
Zeven jaar na de eerste in
troductie herziet Renault
de Espace, die we inmid
dels niet meer uniek kun
nen noemen. In korte tijd
kreeg dit ooit concurren-
tieloze model er een aan
tal tegenhangers bij: de in
Amerika razend populaire
Chrysler Voyager, pas nog
vernieuwd, de Pontiac
Trans Sport, en de uitzon
derlijke Toyota Previa
met middenmotor.
Gelijksoortig, maar daarmee
nog niet gelijkwaardig, want
geen van deze concurrenten is
precies vergelijkbaar met een
Renault Espace. Niettemin
werd het voor Renault wel no
dig de Espace eens te herzien.
Een geheel nieuwe auto levert
dat niet op, al wil Renault niet
van een facelift spreken. Het
onderbrengen van de 2,85 liter
V6 uit de 25 vereiste nogal wat
aanpassingen aan de dragende
struktuur van de Espace, ver
der is er zowel uiterlijk als
binnenin het nodige gewijzigd.
Dat de veel ronder en gladder
vormgeving die de Espace nu
meekrijgt de auto een stuk
aantrekkelijker maakt staat
buiten kijf. Ook van binnen
biedt hij een flink gemoderni
seerd aanzien, waarbij men te
vens de praktische mogelijk
heden nogeens verder verfijn
de. Niet alle verandering is
echter een verbetering, blijkt
maar weer eens.
Uitzicht
Voorin gezeten valt positief op
dat de voorruitstijlen ongeloof
lijk dun gemaakt konden wor
den, ter verbetering van het
uitzicht. Verbeterd is ook de
indeling van het nieuwe dash
board, veel ordelijker dan in
het oude model. Dat de buiten
spiegels nu helemaal vooraan
geplaatst zijn, opgenomen in
een fraaie strook die meteen
de ruitewissers enigzins af
dekt, vond niet iedereen een
voordeel. Een echt nadeel is
dat de elektrische bediening
eveneens ver naar voren ge
plaatst is, waar je er in norma
le zitpositie niet bijkunt. De
zitpositie valt zelf al niet posi
tief op. Het stuur zit te ver
weg, je moet met geheel ge
strekte armen rijden (of met
de benen onder het dashboard
gevouwen, waarbij het hard-
plastic middenconsole weinig
ruimte laat voor het rechter
been). Alle stoelen zijn nieuw,
dieper geprofileerd dan voor
heen. Voorin voldoen de stoe
len behoorlijk, maar achterin
hebben ze nog steeds veel te
korte zittingen en leuningen.
Ook niet praktisch is dat de
achterklep onvoldoende ver
openslaat, zodat er minder dan
180 cm stahoogte onder be
schikbaar komt. Om dan nog
even verder te zeuren: die
fraaie afdeklijst bij de voor-
ruitwissers voorkomt niet dat
de rechter wisser bij hogere
snelheid nogal wappert in de
rijwind.
Meer variatie
Verbeteringen zijn er
niettemin ook zeker wel. Niet
alleen de voorstoelen zijn nu
draaibaar om een 'conferentie
zaaltje' te maken, ook de drie
stoelen daarachter. Die drie
stoelen kregen tot slaapstand
verstelbare leuningen en ver
stelling in lengterichting. Er
ontstaat dan een hoop ruimte
achter de voorstoelen. al blijft
er daarbij geen beenruimte
(ADVERTENTIE)
Vestiging van Mercedes-Benz Ned|
Steenplaetsstraat 2 (Plaspoelpolder) F«
Telefoon 070-390 57 50
Scheveningen: Van Bleiswijkstraat 5-7, tel. 070 J
Wassenaar: Rijksstraatweg 380, tel. 01751 -I
Zoetermeer: Europaweg 5, tel. 079 - 41 5|
