Leidse Courant | 1991 | 16 april 1991 | pagina 15

ilmfinancier Afman vreest
trop ex-werkgever CLBN

Leeuw San Marco terug in Venetië

ikomsten STER zullen

't jaar verder dalen

Êa

o

BI

o

o

a

ime kerstmis van
)tho Strauss

Liefdesliederen uit
de goede oude tijd

w

Glerum

'AGfST/RTV

ËeidóeSouttuit

DINSDAG 16 APRIL 1991 PAGINA 15

jjjrnationaal
^jjtation BBC

EN De Britse omroep
aan Igisteren begonnen met
•mooernationaal tv-station.
handder is tegen betaling

,atg alleen nog in Europa
gistingen. Met het nieuwe

Troept de BBC het suc-
n au! zijn al 60 jaar bestaan-
<en Jd service radio te eve-
slaijiet nieuwe tv-station,
in ^bls de radio World Ser-
ideldet en de al bestaande
°P Europe vervangt, zal
wisti week 18 uur uitzen-
tie. j> zaterdag en zondag
slatfe uur uitgezonden. De
tar Ifcrengt een selectie uit
v°lg(ramma's van de twee

JBC-zenders.

Gouden kubus

Clarisse Venekamp en
Hans van Rijs,
respectievelijk
producente en regisseur
van een reclamefilmpje
over luiers, tonen zich
verguld met de Gouden
Kubus voor de beste tv-
reclame van 1991. De
kubus werd voor de 12e
keer uitgereikt op grond
van resultaten van een
onderzoek onder de
kijkers. Venekamp en
Van Rijs maakten een
filmpje voor Libero-
luiers onder de titel Jane
Tarzan.

FOTO: ANP

(Van onze correspondent
Aart Heering)

ROME De gevleugelde
leeuw die als symbool van
de Venetiaanse Republiek
in het Middellandse Zee
gebied eeuwenlang vrees
en ontzag inboezemde, is
terug in Venetië.

Per gondel is het bronzen
beeld de stad ingevaren na een
afwezigheid van zes jaar waar
in het eerst grondig is geres
taureerd en daarna tentoonge
steld in verschillende Europe
se hoofdsteden, zoals Amster

dam. Op 25 april, de dag van
de evangelist Marcus, zal de
Leeuw zijn plaats weer inne
men op de hoge zuil tegenover
de San Marco kathedraal.

De Leeuw, die nog steeds het
zinnebeeld is van Venetië en
van talloze bedrijven in en
rond de stad, is van Hellenisti
sche oorprong. Het beeld is in
de vierde of derde eeuw voor
Christus in Klein-Azië gegoten
en wordt voor het eerst ver
meld in een Venetiaanse oor
konde uit 1293. Waarschijnlijk
maakte het deel uit van de
buit van de uit Venetië ver

trokken kruisvaarders die in
het jaar 1204 het (christelijke)
Constantinopel maar plunder
den, toen de bevrijding van
het Heilige Land een al te
zware opgave bleek. In 1797
nam het revolutionaire Franse
leger op zijn beurt de Leeuw
mee naar Parijs, om zo het de
finitieve einde van de Veneti
aanse vrijstaat te bezegelen. In
1815 werd het beeld weer te
ruggegeven, maar in zo'n
slechte staat, dat ook toen een
ingrijpende restauratie nood
zakelijk bleek.

Aan de terugkeer van de
Leeuw is een verhit debat

vooraf gegaan. Experts gaven
er de voorkeur aan om op de
sokkel een kopie te plaatsen
en het origineel in een mu
seum onder te brengen om het
te beschermen tegen de gevol
gen van de luchtverontreini
ging. Om diezelfde reden is
het beeld van Sint Theodorus,
de eerste beschermheilige van
de stad, die op een tweede zuil
naast de Leeuw het San Marco
plein overziet, al jaren geleden
gekopieerd. Maar uiteindelijk
is de stem des volks, ofwel de
gemeenteraad, die alleen ge
noegen nam met de echte
Leeuw, toch sterker gebleken.

F] IVEGEIN Hij was
I I te man achter de fi
ling van bioscoop
ten als 'Superman',
fn'. 'Rocky' en het
ëlijk met zeven Os-
ripekroonde 'Dances
|||krolves'. Onder zijn
groeide Crédit Ly-
Bank Nederland
binnen tien jaar
de voornaamste
;bron van onafhan-
filmproducenten
lywood.

:t van het Italiaanse
Giancarlo Parretti
io Fiorini maakte ab-
einde aan zijn dienst-
„Ik zag direct dat het
rretti niet klikte". Mr.
fman windt er geen
lom. Hij heeft een ple-
tijd achter de rug bij
Eerst als directeur-bui-
01 bij Slavenburg's Bank
1982 als hoofd van de
weCntertainment Business
arsc inmiddels door de
ii staatsbank Crédit Ly-
tr ingepalmde CLBN.

laatste functie kwam
in 1988.

toen nog een onbe-
n blad voor de Neder-
T\xbankier, meldde zich
■*•988 op het hoofdkan-
n CLBN in Rotterdam,
voerde precies één ge
let de Italiaan. Dat was
jde. Hij zag het niet zit-,
Parretti. „Ik ben als
altijd afgegaan op
en niet op balansen,
it klikken. Als je je er
imfortabel bij voelt,
iet gewoon niet doen",
lise bazen van Afman
;t stavel met de Italianen in
;n tij plaatste Afman voor
naarfeilijke keuze: de ver-

Scène uit de Oscarwinnaar "Dances with Wolves'.

antwoordelijkheid voor iets
waar hij zelf niet achter stond,
of vertrek. In overleg werd er
eqp tussenoplossing gevonden.
Afman zou als externe advi
seur aan CLBN verbonden
blijven. Dat alles ging „sans
rancunes". CLBN gaf wel te
kennen de activiteiten op het
gebied van de filmfinanciering
te willen verminderen, maar
van een breuk tussen Afman
en CLBN was geen sprake.
Afman had zelfs alle waarde
ring voor de strategie van zijn
voormalige werkgever.

De betrokkenheid van de
bank bij de overneming door
Parretti's Pathé Communica
tion van de Amerikaanse film
gigant MGM/United Artists
zorgde echter voor de bekende
druppel. Vooral het feit dat
CLBN 250 miljoen dollar aan
de financiering van de acquisi
tie zou hebben bijgedragen,
zette kwaad bloed bij Afman.

Afman, die zelf schat dat de
bijdrage van CLBN aanzienlijk
hoger ligt, hield het adviseur
schap voor gezien.

FOTO: PR

Op 1 maart begon hij voor
zichzelf onder de naam Metro
nome Productions met als ves
tigingsplaats Nieuwegein.
Voor CLBN kreeg die muis
nog een staartje. Met Afman
vertrokken maar liefst acht
tien van zijn medewerkers, zo
zegt de ex-bankier. Vier daar
van meldden zich bij de NMB
Postbank, die zich sinds kort
schoorvoetend op het terrein
van de filmfinanciering be
geeft. De divisie Entertain
ment Business van CLBN be
staat nog steeds. Momenteel

werken er binnen deze afde
ling ongeveer veertig mensen,
waarvan Afman de kwalitei
ten op het gebied van de film-
financiering in twijfel trekt.
Volgens de voormalige ban
kier ontbreekt het CLBN aan
voldoende contacten. Vooral
bij de filmfinanciering zijn
goede relaties onontbeerlijk.
Frans Afman belandde in 1972
min of meer toevallig in het
Amerikaanse filmwereldje.
Een zakenrelatie bracht hem
in contact met producent Dino
de Laurentiis. De Italiaan liep
rond met het idee voor de pro-
duktie van de film 'Three
Days of the Condor' en zocht
een financier. Omdat onafhan
kelijke filmproducenten - 'In
dies' - geen balans en vermo
gen hadden, was een normaal
bankkrediet uitgesloten. Ban
ken lenen nu éénmaal alleen
geld als daar bepaalde zeker
heden tegenover staan.

Afman bedacht daarom een
constructie waarbij de produ
cent met een goed script naar
de distributeurs stapt. Ziet zo'n
bedrijf iets in het plan, dan
koopt hij de verkooprechten.
Op basis van die toezeggingen
leent de bank de producent
geld. Wordt de begroting
niettemin overschreden, dan
kan de producent zich daarte
gen verzekeren. Dat plan
werkte. 'Three Days of the
Condor' werd een doorslaand
succes. Ook nu nog vormt dit
stramien de basis voor de fi
nanciering van veel 'Indies'.
Aanvankelijk verstrekte

CLBN, toen nog Slavenburg,
op beperkte schaal kredieten.
Na de overneming door Crédit
Lyonnais begin 1981 namen
die activiteiten een vogel
vlucht. De Fransen zagen wel
wat in de filmfinanciering. Zij
boden Afman aan zich uitslui
tend op deze sector te richten

Kevin Costner in 'Dances with Wolves', een van de vele succes
volle films die door Afman c.s. werden gefinancierd.

als hoofd van de nieuw op te
richten divisie Entertainment.
In de jaren 1982-1988 verstrek
te CLBN zo'n vijftig kredieten
aan onafhankelijke filmprodu
centen per jaar. Gemiddeld
had zo'n lening een looptijd
van anderhalf jaar met een
omvang van circa 15 miljoen
dollar. De totale kredietporte
feuille van CLBN's filmdivisie
bedroeg daarmee onder Af
man per jaar gemiddeld 750
miljoen dollar. Bij een winst
marge van 350.000 dollar per
project komt dit neer op een
jaarlijkse winst van omgere
kend 11,6 miljoen dollar.

Connecties

Vooral in Hollywood werd
CLBN - lees Afman - op han
den gedragen. Hij brengt nog
steeds meer dan de helft van
zijn tijd door in het filmmekka
en heeft er uitstekende con
necties. Veel bekende produ
centen, regisseurs en acteurs
behoren tot zijn kennissen
kring. Bovendien zit Afman
inmiddels in de directies van
een aantal Amerikaanse pro-
duktiemaatschappijen, waar
onder Corolco, de maker van

De breuk met CLBN heeft Af
man dan ook zeker niet ont
hand. „Ik ben nog steeds ac
tief, zij het op een iets lager
pitje". De problemen bij
MGM/Pathé Communications
volgt hij vanaf de zijlijn. Vol
gens diverse berichten zit de
Amerikaanse filmmaatschap
pij diep in de problemen. Een
groep crediteuren is een pro
ces tegen MGM/Pathé begon
nen omdat de maatschappij
niet meer aan haar verplich
tingen zou voldoen. Hoewel
het nog te vroeg is om over
een eventueel faillissement te
praten, maakt Afman zich
toch bezorgd. Mocht het toch
tot een dergelijk échec komen,
dan vreest hij dat de Franse
belastingbetaler daarvoor moet
opdraaien. De aandelen van
CLBN zijn voor 94,5 procent
in handen van Crédit Lyon
nais, de Franse staatsbank. Af
man kan het in ieder geval
persoonlijk niet meer raken:
,,Ik vrees het ergste. Hopelijk
zal later blijken dat ik me
deerlijk heb vergist".

1<

'Olge
;aan

nin^RSUM De in-
?rwen van de STER
vejin 1991 verder af-
an- met zo'n veertig
°J gulden. Deze ne-
b-pr' verwachting kan
ooitligzins worden ge-
stanseerd als de ver-
jrijk^g van het televi-
daadwerkelijk
5 oplaar van de grond,
real zo verklaarde
in tdirecteur C.

echtfes gisteren bij de
or,#atie van het jaar

verslag over 1990.
Het nettoresultaat van de
STER is vorig jaar gedaald
met 23,7 miljoen gulden tot
ruim 453 miljoen gulden. In
1989 werd nog 477 miljoen gul
den beschikbaar gesteld aan de
minister van welzijn, volksge
zondheid en cultuur. De daling
van de inkomsten wordt ver
oorzaakt door RTL4; sinds de
komst van deze zender is de
kijktijd naar de reguliere zen
ders met dertig procent afge
nomen. Het verlies voor de
STER werd niet gecompen
seerd door wijziging van het
tariefsysteem. De opbrengst

van de verkoop van STER-
zendtijd op radio nam vorig
jaar wel toe tot 109 miljoen
gulden.

Volgens STER-directeur C.
Smeekes kan alleen de zender-
wijziging zoals voorgesteld
door de NOS de publieke om
roep nog in stand houden. An
ders moet de politiek kiezen
voor een drastische verhoging,
van de omroepbijdrage.

Smeekes is voorstander van
programma-onderbreking
voor reclame op Nederland 2,
ondanks dat acht van de tien
kijkers dat zouden afwijzen.

MA-

It ditop Amsterdam: 'Bekende
n cfi, Gemengde Gevoelens'
t atP Strauss. Vertaling: Astrid
T Thijs. Regie: Sam Bo-
inaslindregie: Gerardjan Rijn
en rit: Henk van der Geest. Met
jwijlst, Chris Nietvelt, Kitty
d00| Joop Admiraal e.a. Gezien
iril, Rotterdamse Schouw-
haling vanavond en mor-
l Koninklijke Schouwburg

Pro*

de I
ijk

zijl zwevende kerstboom
ond Wiegende zeppelin die
pijirbaar blijkt wordt het
nerïfst gevierd in Königs-
kalDaar heeft de Duitse
org* Botho Strauss zijn
an kvan de werkelijkheid"
in "4 gesitueerd. De sek-
volutie was voorbij, de
f lfJoeg toe en dat is te
af 9! bij het zevental dat
plaf-

>r ei Stefan wil het hotel
denii. „voor mij geen ei-
>epa)t meer", zegt hij. Ko-
kon de vaste gast Dieter
iels. ziin, die bij binnen
zaken werkt. Diens
t zd^oris is de danspartner
achthther, maar net als in
Vlekken stokt ook het
ïredi Nooit wil Doris die
er aan, nu Gtlnther zo

boos op haar is. De andere gas
ten protesteren voorzichtig te
gen de verkoop, maar echt
aantrekken doen ze het zich
niet.

'Bekende Gezichten, Gemeng
de Gevoelens' mag dan nog zo
feilloos de mensen typeren,
het levert geen komedie, noch
een harde confrontatie op. De
woorden lijken nu even uitge
blust, als de personages die de
schrijver had verzonnen.

Toch wilde regisseur Sam Bo-
gaerts proberen of hij nog iets
met dit stuk kon. Maar of
schoon hij in het verleden met
'Het Park' van dezelfde schrij
ver een schitterende voorstel
ling had gemaakt, lukte het
ditmaal niet. Gerardjan Rijn-
ders mocht „de eindregie" ver
zorgen, een nieuwtje, omdat
het klip en klaar in het pro
grammablad staat aangegeven.
Behoudens de genoemde
vondstjes levert dat echter am
per iets verfrissends op. Na
tuurlijk is het ensemble prettig
om naar te kijken. Voor Joop
Admiraal als Dieter, Kitty
Courbois als Hedda, Chris
Nietvelt en Gijs de Lange
trekt het publiek met een ge
rust hart de knip. Dit is echter
geen topper.

PETER SNEL

(ADVERTENTIE)

Franse bekroning
voor Kroonenburg

MAASSSLUIS Jaap Kroon-
enburg, organist van de Grote
Kerk in Maassluis, zal zater
dag 20 april na afloop van de
Feike Asma-herdenking

met op het programma
werken van Asma, Franck en
Guilmant worden onder
scheiden met de zilveren me
daille van de Franse Société
'Arts-Sciennes-Lettres'. De or
ganist ontvangt deze onder
scheiding uit handen van bur
gemeester J. van Es vanwege
zijn verdiensten voor de Fran
se orgel-muziekcultuur.

Elton John

Thunder River'
heet de wildstro-
mende rivier die
in een pretpark in
Atlanta kan wor-
den bevaren tij
dens een onge
twijfeld bloed
stollende tocht.
Elton John,

(links), voor za
ken in Amerika,
houdt van ge
vaarlijk leven, zo
blijkt. De popster
liet zich met wat
vrienden insche
pen in een ronde
platbodem om
tollend en duike
lend de rivier af
te zakken.

Valse beelden van
Giacometti verkocht
via veilinghuizen

Dl JON De gerenommeerde
veilinghuizen Christie's en So
theby's zouden, zonder het te
weten, een belangrijke rol
hebben gespeeld bij de handel
*in valse bronzen beelden van
Diego Giacometti. De Franse
politie vermoedt dat van 80
procent van de werken van
Diego Giacometti vervalsingen
zijn gemaakt. In verband hier
mee zijn 25 mensen gearres
teerd: de gieters van de beel
den, transporteurs en eige
naars van galerieën. De han
del begon in 1986, een jaar na
de dood van Giacometti en zou
circa 50 miljoen gulden) heb
ben opgebracht. Een deel van
de vervalsingen is verkocht in
Drouot, een veilinghuis in Pa
rijs tijdens een veiling in no
vember 1987.

Het Nederlands Kamerkoor o.l.v.
Uwe Gronostay brengt liefdesliede
ren van Schumann, Wolf en Brahms,
m.m.v. Wyneke Jordans en Leo van
Doeselaar (piano). Lutherse Kerk,
Den Haag, gisteravond.

Het Nederlands Kamerkoor
sluit met zijn huidige program
ma met liefdesliederen van
drie Duitse romantische com
ponisten een reeks af waarin
Middeleeuwen en Renaissance
en de Franse stijl van de 20e
eeuw centraal stonden. Dit
programma met lief en leed
van de kleine maar vrije bur
ger zoals Schumann en later
Brahms en Wolf dat in hun
muziek op gedichten uit hun
eigen tijd uitdrukten, brengt
een tijdsbeeld dat niet ieder
een even sterk aanspreekt.
De meerstemmige liederen
van Schumanns Spanisches
Liederspiel op.74 werden door-
het hele koor gezongen. Dat
tilt de liederen uit boven hun
intieme kamerformaat en
geeft ze meer zeggingskracht.
Daar staat tegenover dat alles
wat nadrukkelijker wordt en
overgangen minder vloeiend
kunnen zijn. Zoet zijn'de tek
sten, vol onvervuld verlangen,

zuchten en soms zelfs tranen.
Uitermate knap was het ragfij
ne 'In der Nacht' waarin de
muziek bijna stilstond.
Muzikaal misschien het meest
interessant waren de vier
Wolf-bewerkingen van Gott-
wald waarin de spanning een
stuk verder werd opgevoerd
dan bij Schumann en Brahms.
Brahms' 'Neue liebeslieder' op.
65 voor koor, solisten en piano
vierhandig zijn iets ingetoge
ner, maar volgen toch een
zelfde degelijk romantische
lijn, vol nadrukkelijke con
trasten. De twee instrumentale
intermezzi voor piano vier
handig van Schumann en van
Brahms lagen hoorbaar in het
verlengde van de liederen, al
dan niet met pianobegeleiding.
Het pianoduo Jordans-van
Doeselaar is perfect op elkaar
ingesteld en gaf deze Duitse
romantiek ruim baan. Dat
deed de lange nagalm van de
kerk ook, waardoor de pianok
lank nogal zwemmerig werd.
Het peil van de hele uitvoe
ring lag als gewoonlijk hoog.
De liefhebbers van het roman
tische liefdeslied uit de vorige
eeuw kwamen gisteravond
dan ook volledig aan hun
trekken.

ERIK BESIER

(ADVERTENTIE)

lGale°rnum IGmr v GY"êk"um GY'v.,r 'm G "i v

sa

KUNST- EN ANTIEKVEILINGEN BV

Westeinde 12 - 2512 HD 's-Gravenhage
telefoon 070 - 356 01 65

6

O

6

No. 31 op 22 april om 10.30 uur

19e Eeuwse schilderijen

kijkdagen: 18 t/m 21 april van 10.00 - 16.00 uur
No. 32 op 23 en 24 april

Zilver, juwelen en
Objets de Vertu

kijkdagen: 18 t/m 21 april van 10.00 - 16.00 uur

Inlichtingen en catalogus verkrijgbaar op tel: [phone]
Catalogus tevens bij Donner Boeken, Rotterdam
Scheltema Holkema Vermeulen, Amsterdam
Verwijs, de Haagse Boekhandel, Den Haag
Broese Kemink, Utrecht

9

Q

Q

EO

T0j j w jia ,a i

Si w «rat
door René de Cocq

Maffe clowns?

Ooit hadden we op de
Nederlandse televisie
Boudewijn Biieh die zich
tussen grote stapels boeken als
een megalomane clown
aanstelde met de bedoeling dat
we spoorslags naar de
boekwinkel zouden rennen om
ons de door hem aanbevolen
prachtwerkjes aan te schaffen.
Büchs opdracht is inmiddels
bijgesteld: hij mag nu op onze
kosten, vergezeld door een
cameraploeg, door de wereld
reizen om zich elders als een
megalomane clown aan te
stellen en ons daarvan dan
verslag te doen.

Dat betekent een gaatje in de
programmering van de
Nederlandse televisie: er was
niemand meer die zich voor de
beeldbuis aanstelde bij een
stapel boeken. Maar er kwam
een oplossing, aangedragen
door de collega's van RTL4.
die de hand legden op Martin
Ros. In de Luxemburgse 5 Uur
Show was die een poosje de
huis-boekenclown, die elke
dag hysterisch mocht komen
doen over een nieuw uitgaafje
van een Nederlandse uitgever.
Toen Aad van den Heuvel
voor zijn nieuwe
boeken magazine 'Ik heb al een
boekop zoek ging naar de
komische noot. was die dus
ook gauw gevonden. Daarvoor
zorgt niet Aads collega Erik
van Muiswinkel uit 'Ook dat
nog', die bij 'Ik heb al een
boek' wel mag mede
presenteren maar niet de
cabaretier uithangen, maar
Martin Ros.

Jammer dus. want het had
zo'n aardig programma
kunnen worden. Weer is
gekozen voor het waanidee dat
je informatie móet verpakken
in leukigheid omdat je anders
de kijker niet bereikt. Een
waanidee, omdat degenen voor
wie het programma wordt
gemaakt al een zeker
minimum aan interesse in
boeken zullen bezitten. En ze
zullen dan niet gediend zijn
van de manier waarop de
maffe Ros probeert met zoveel
mogelijk spitsvondigheden in
zo weinig mogelijk tijd de
show te stelen, en vooral van
de manier waarop hij duidelijk
maakt zichzelf de Leukste
Thuis te vinden. Alleen al die
olijke blik in de camera als er
weer zo'n woordspeling
aankomt... gruwelijk.

Ook wat kinderachtig is de
vormgeving rond het gedoe
met die boeken. De redactie en
de regie hebben samen
bedacht dat het niet genoeg
was het programma te situeren
in een boekwinkel, en dan
min of meer lichtvoetige
gesprekjes te voeren met
mensen die iets met boeken te
maken hebben (schrijvers,
juryleden, uitgevers,
redacteuren), maar wilden dat
ten overvloede ook nog eens
illustreren met beelden van
lezende mensen.

Vandaar dat we dwars door de
gesprekken heen steeds 'shots'
te zien krijgen van jongelui die
ergens in die boekwinkel
zogenaamd aandachtig zitten
te lezen. Temidden van het
prijzenswaardige 'naturel' dat
Van Muiswinkel en vooral
Van den Heuvel uitstralen
heeft dat dan een irritante
onechtheid. Nog afgezien van
het feit dat het helemaal niet
nodig is (sterker nog: zou
moeten worden verboden) om
een close-up van iemand die
aan het woord is midden in
een zin af te wisselen met loze
beelden van de omgeving.
Dat zijn van die
vormgevingsonhebbelijkheden
waarmee de televisie al is
volgepropt. Iemand met de
jarenlange ervaring van Van
den Heuvel zou zich dat eens
moeten realiseren en zich daar
eens tegen moeten verzetten.
Het gaat toch, zeker in een
programma over boeken, om
de inhoud, en niet om de
vorm?

Nu en dan zie je wel eens
schrijvers optreden in praat-
en babbelprogramma's, en we
hebben natuurlijk Adriaan
van Dis bij wie het Diepere
(en vooral: het Internationale)
op boekengebied een plaatsje
vindt. Maar gerichte,
gestructureerde
consumentenvoorlichting op
boekengebied, zonder
hokjesgeest, daar is zeker
ruimte voor. Als Ros weer
wordt teruggestuurd naar de 5
Uur Show, en inhoudelijke
soberheid de beeld regie gaat
beheersen, kan 'Ik heb al een
boek' een aanwinst worden
voor de televisie.

Tenslotte weer eens de
Taalprijs van de Week.
Bestemd voor de
onverslijtbare Jean Nelissen,
die zondagmiddag m de finale
van Panjs-Roubaix de
volgende parel afleverde: „En
op de wielerbaan zal zo
dadelijk voor Madiot een
applaus opklinken uit
duizenden kelen