Kerala sluimert voort onder communistisch bewind
Dappere Birgit Breuel wordt nieuwe chef Treuhandanstalt
Argentijnse president krijgt
rimpels van reeks schandalen
£eidóe@ou/iant
rc
MARX EN GOD HAND IN HAND IN INDIASE DEELSTAAT
BUITENLAND
ZATERDAG 13 APRIL 1991 PAGINA ft
(Van onze correspondent
Wolfgang Wagner)
BONN Het is zo goed als zeker, maar
nog niet officieel. Vandaag kiest de raad
van bestuur van de Oostduitse Treuhand de
53-jarige Birgit Breuel als opvolgster van de
op paasmaandag vermoorde Treuhand-chef
Detlev Karsten Rohwedder.
Vlak na de RAF-moord op Rohwedder had zijn
plaatsvervangster Birgit Breuel speculaties over
zijn mogelijke opvolging van zich afgewezen. Maar
het feit dat zij zelfs door de schok van deze ter
reuraanslag niet van haar stuk te brengen was en
zich vastberaden om de voortzetting van Rohwed-
ders werk bekommerde, heeft bij iedereen bewon
dering opgewekt, ook bij bondskanselier Kohl, die
tijdens een onderhoud met de andere grote man
van de Treuhand, Jens Odewald, een lans voor
mevrouw Breuel brak. André Leysen, de Belgische
bestuurder van de Treuhand, toont zich tevreden
over de benoeming en spreekt van „een dame met
heel veel ervaring op financieel en economisch
vlak".
Birgit Breuel, dochter van de bekende Hamburgse
bankier Alwin Munchmeyer, verscheen pas in
1976, toen haar drie zonen de schoolgaande leeftijd
bereikt hadden, op het politieke strijdtoneel. Op de
Hamburgse CDU-lijst wist ze weliswaar geen
bondsdagzetel in de wacht te slepen, maar dat
weerhield de Nedersaksische deelstaatpremier
Ernst Albrecht er niet van haar twee jaar later het
ministerie van economische zaken aan te bieden.
Met wisselend succes lanceerde ze een campagne
voor minder staats- en meer privé-initiatief. Later
nam ze het deelstaatministerie van financiën (en
van vrouwenaangelegenheden) voor haar reke
ning.
Alibi-vrouw
Ze was zich wel bewust van het feit dat ze als zo
genaamde alibi-vrouw naar Hannover gehaald
werd. „Minister ben ik geworden omdat ik een
vrouw ben, ik ben het gebleven ofschoon ik een
vrouw ben", zei ze in 1986 toen ze aan haar derde
ambtstermijn begon. Inmiddels noemde de Duitse
pers haar 'de beste man in Albrechts kabinet'.
Na de verkiezingsnederlaag van de CDU in Neder-
saksen vond Birgit Breuel in mei vorig jaar een
nieuwe taak bij de Treuhandanstalt. In oktober
sloeg het noodlot hard toe, toen haar jongste zoon
op 23-jarige leeftijd aan kanker overleed. Sinds
dien eet Birgit Breuel uitsluitend vegetarisch en is
ze met roken gestopt, maar haar doorzettingsver
mogen leek geenszins aangetast. Niemand benijdt
haar om haar positie van 'chef van de grootste hol
ding ter wereld'. De vele duizenden bedrijven die
onder haar beheer staan, zijn bijna allemaal dood
ziek. Met de voorgenomen privatisering van de
voormalige DDR-staatsbedrijven wil het maar niet
vlotten (wie heeft er nu interesse voor hopeloos
verouderde bedrijven?) en bovendien heeft de
Treuhand nu nog af te rekenen met interne schan
dalen omtrent de verduistering van tientallen mil
joenen mark door zogenaamde oud-communisti
sche connecties. Birgit Breuel wachten nog harde
tijden, haar hoofdtaak bestaat erin de Treuhand
binnen afzienbare tijd overbodig te maken, maar
vooreerst moet het kaf van het koren gescheiden
worden. Bedrijven zonder overlevingskansen
staa Pn
dem
moeten geliquideerd worden, de andere zijn
een flinke sanering toe. Dit hele proces zal n W
heel wat arbeidsplaatsen en heel veel geld kosti jdw
Experts hebben uitgerekend dat de Treuhand, »ndi
ze haar taak naar behoren uitoefenen, tot het
2000 maar liefst 400 miljard mark nodig heeft,
bedrag dat voor een groot deel uit de Duitse st
kas zal komen.
In SPD-kringen is men niet onverdeeld gelukl
met de benoeming van Breuel. Een woordvoen litu
wees erop dat Breuel nog nooit een groot con« :eer
geleid heeft. Aan dit euvel wordt binnenk ler
hoogstwaarschijnlijk een mouw gepast. De plaa nen
vervanger van mevrouw Breuel zal een ervar
manager zijn, die dan de titel 'vice-chef van
Treuhandanstalt' op zijn visitekaartje mag schi rste
ven. Over de identiteit van deze 'man met
ring' kunnen speculaties nu welig tieren.
Ma
10
COCHIN De hutjes van
het fabrieksproletariaat
worden bijna bedolven
onder de reclameborden
waarop het modernste
elektronische gemak
wordt aangeprezen. Vol
gepakte bussen, zo rood
als het befaamde boekje
maar met opschriften als
'St. Thomas' en 'Jezus',
daveren langs de schame
le onderkomens. „God is
nog in de harten van de
mensen, maar Marx heeft
het van de kerk gewon
nen", zegt een goedlachse
priester in Cochin, de
grootste stad van de Zuid-
indiase deelstaat Kerala.
Ooit was Kerala het bol
werk van het christendom
dat er wortel kon schieten
omdat St. Thomas, bekend
als 'de ongelovige', er zijn
voetafdrukken achterliet.
Ondanks de zes miljoen chris
tenen is Kerala vooral het ter
rein van de volgelingen van
Karl Marx, die er, anders dan
elders, via de stembus aan de
macht zijn gekomen.
„India is een democratie en de
twee communistische partijen
van het land hebben leren le
ven met de democratische
structuur. Met tussenpozen re
geren de marxisten sinds 1957
hier in Kerala, maar nooit ab
soluut, omdat ze van tijd tot
tijd aan de grillen van de kie
zers zijn overgeleverd, en heb
ben geleerd dat ze met hun
principes moeten marchande
ren", zegt een zakenman.
Dat weet ook Lenin Menon.
Hij verkoopt zijn gevangen
garnalen aan de dure hotels,
en als de vangst goed is deelt
hij op zondag het bloed en li
chaam van Christus met ande
re vissers in het kleine kerkje
aan het strand. In zijn beschei
den woninkje hangt Karl
Marx aan de muur, naast een
portret van deelstaatpremier
Naijanar, maar er is geen cru
cifix te bekennen. „Commu
nisme en kerk beloven beide
het paradijs, de een tijdens je
leven, de ander na je dood.
Een arme visser als ik kan het
zich niet veroorloven daarbij
voorkeuren te hebben", zegt
Lenin heel wijs.
In het tropisch ogende Kerala,
waar het tempo van het leven
zo traag is dat het gemakkelijk
indommelt, zijn de scherpe
kantjes afgesleten van de na
tuurlijke vijandschap tussen
geloof en socialisme. Beide
hebben bijgedragen aan een
Indiase deelstaat die in alles
on-Indiaas is. Hamers en sik
kels sieren de muren op van
een klooster in Cochin, en op
de rotonde voor het pleintje
voor het bisschoppelijk paleis
dwingt een nors kijkende Karl
Marx het verkeer zijn snelheid
te matigen. Op weinig plaatsen
in Kerala weigert de armoede
de bedelstaf op te pakken.
„Als je hier bedelaars ziet, ko
men ze uit andere deelstaten.
Hier is zelfs geen armoede van
geest", zegt een straatventer
die de tijd doodt door hardop
gedichten te lezen.
In zijn nederige kantoortje in
Ernakulam, waar een lichte
bries vanaf de Arabische Zee
de zoemende ventilator bij
staat in het brengen van ver
koeling, blaakt de hoogste re
geringsvertegenwoordiger in
het district, K.R. Raijan, van
trots als hij een van de facet
ten van rooms-rode inspan
ning aanraakt.
„In Kerala zijn we erin ge
slaagd het analfabetisme uit te
roeien. Op 18 maart van dit
jaar hebben we naar wereld
maatstaven gemeten honderd
procent alfabetisme, dat wil
zeggen dat slechts drie procent
van onze bevolking onge
schoold is".
Volgens districtshoofd Raijan
is historisch gezien de graad
van geschooldheid altijd hoog
geweest in de deelstaat. „Dat
kwam door de sterke aanwe
zigheid van het christendom,
en vooral de missionarissen.
Via onderwijs werd het geloof
gebracht. De communistische
regeringen van Kerala hebben
daar, vooral de laatste jaren,
het hunne aan toegevoegd".
De geletterdheid van de dertig
miljoen Kerali's heeft ook een
schaduwzijde. Er zijn opval
lend veel hoogopgeleiden, af
gestudeerden van de vier be
langrijkste universiteiten van
de deelstaat. De medische fa
culteiten zijn zo beroemd dat
Kerali-artsen en -verpleeg
kundigen in alle hoeken van
de wereld te vinden zijn. Om
dat het wereldsocialisme, in
het bed van de democratie, het
probleem van de werkloosheid
niet heeft kunnen tackelen, is
er vooral voor deze hoogopge
leiden geen andere keus dan
buiten de grenzen van de deel
staat werk te zoeken. „Van
daar dat de hoger opgeleiden
naar het buitenland trekken,
vooral naar de Golfstaten. Van
de 500.000 Indiërs die daar
werken kwamen er liefst
175.000 uit Kerala".
De in Kerala alom geprezen
tevredenheid, die zich uit in
bijna stichtelijke vriendelijk
heid van de kleine gedrongen
Kerali's, is in de deelstaat een
natuurlijk masker waarachter
een mengsel van politieke
vooruitstrevendheid en sociaal
conservatisme schuilgaat. De
sari's van de vrouwen zijn
strak om het lichaam gebon
den en laten nog geen spiertje
bloot rond het middenrif, zoals
elders in India. Op de veerbo
ten die de eilanden, waarop de
zustersteden Cochin en Erna
kulam zijn gebouwd, met el
kaar verbinden, moeten de
vrouwen plaatsnemen op spe
ciale banken. Godsvrucht en
zin voor het rijke, maar knel
lende familieleven paren zich
aan de socialistische vastbera
denheid voor gelijke rechten
te strijden. „Als het mag van je
vader zegt een jonge student
zonder een grijntje cynisme.
Partijen
Het regerende Links Demo
cratisch Front, een bundeling
van partijen onder leiding van
de Communistische Partij van
India (marxisten), kwam door
de Golfcrisis danig in de pro
blemen. Per jaar leverde de
arbeids-export de deelstaat
zo'n slordige 315 miljoen gul
den op, terwijl de Kerali's
vanuit de Golf ook nog eens
een familie onderhielden en
liefst vier miljard gulden aan
spaarduiten wisten te verza
melen. De Golfcrisis, zegt bur
gemeester Umar van Ernaku
lam, kost Kerala zeker zes mil
jard gulden. Saddam Husayn
had zijn invasie van Kuwayt
niet slechter kunnen plannen,
vindt één van Umars ambte
naren. De regering van Kerala
had net plannen afgekondigd
om investeerders te trekken.
De ontwikkelingen in Oost-
Europa waren zeker niet onge
merkt aan de deelstaat voor
bijgegaan.
'Operatie-Kapitalist', zoals veel
kranten de plannen noemden,
richtte zich vooral op de Kera
li's in het buitenland. Indus
trieminister K.R. Gowriamma
en deelstaatpremier Naijanar
wilden de Golfgangers overha
len hun geld in Kerala te in
vesteren. „Maar door de crisis
rond Kuwayt moesten ze te
rugkomen. Velen leden enor
me persoonlijke verliezen, en
dus hoeven we niet aan te ko
men met verzoeken om hier
hun geld te beleggen", mop
pert een economisch adviseur
van de regering.
„Al was de Golfcrisis er niet
tussengekomen, er is geen Ke-
Arbeidsters van
een
peperplantage in
de Indiase
deelstaat Kerala
lopen over de
korrels, een
onderdeel van
bewerking van
het produkt.
FOTO: AP
rali in de Golfstaten die erover
peinst om zijn geld hier te be
leggen anders dan op een
bank. In Kerala een bedrijf
beginnen is zoiets als de zee
oversteken op een fiets", zegt
Roij Attipettij, die zestien jaar
geleden naar Kuwayt vertrok
en nu in Cochin een vereni
ging leidt van gerepatrieerde
deelstaatgenoten, die allemaal
in de startblokken staan om
terug te keren naar de kleine
oliestaat Kuwayt.
Wantrouwig
M.K. Das, een journalistieke
veteraan in Ernakulam, legt
uit waarom mensen als Atti-
petty zo wantrouwend zijn.
„Reden waarom veel buiten
landse Kerali's hier niet inves
teren is de naam die de staat
heeft met arbeidsonrust. In het
verleden waren er veel stakin
gen, en de vakbonden zijn hier
altijd al sterk geweest. Daar
komt bij dat ruwweg de helft
van de Golfgangers helemaal
niet behoort tot de categorie
van de hoger opgeleiden. Deze
mensen hebben van nature
niet de neiging hun geld te in
vesteren in aandelen. Ze be
leggen hun geld in huizen en
goud. Je vindt hier idioot veel
juweliers, stratenlang, speciaal
voor dat doel. En wie zijn geld
toch wil beleggen, doet dat in
Bombay vind je bijvoorbeeld
veel geld van Golfkerali's".
Industrieminister Gowriamma
bestrijdt deze verklaring niet,
maar zij meent dat het inves
teringsklimaat intussen sterk
is verbeterd. De linkse rege
ring heeft met name de com
munistische vakbonden ervan
kunnen overtuigen dat er zon
der investeringen van buitenaf
geen werkgelegenheid valt te
scheppen in Kerala. Gowriam
ma: „De bonden zijn niet meer
in stakingen geïnteresseerd,
alleen nog een paar notoire
vakbondsleiders die er belang
bij hebben de staat een slechte
naam te bezorgen".
Vooroordeel
Het vooroordeel dat in Kerala
het stakingsvirus heerst is ech
ter hardnekkig. „Winst is hier
een vies woord. Arbeiders die
zien dat je als ondernemer
winst maakt willen meteen ar
beiders-zelfbestuur, uiteraard
met jouw geld", zegt een repa
triant uit de Golf, die zijn
kwart miljoen gespaarde gul
dens maar liever op de bank
laat staan. „Laatst gaf een
vriend van mij een feestje. Hij
had zijn bouwbedrijfje zowaar
een jaar lang zonder stakingen
weten open te houden".
„Wat een wantrouwen tegen
over ons", bromt een commu
nistische vakbondsleider.
„Kunnen die Golfrepatrian-
ten, die zo op hun centen zit
ten, even uitleggen waarom
Ratan Tata, van de Indiase
grootste autofabriek, onrenda
bele staatsbedrijven in Kerala
komt overnemen, en waarom
de beurs van Cochin de snelst-
groeiende van het land is?"
Das, bepaald geen vriend van
de marxisten: „Het gaat vooral
de laatste drie jaar heel goed
met Kerala. De regering heeft
er werk van gemaakt om de
elektronische industrie, vooral
in de sfeer van de software, op
te peppen".
Eind mei worden er in India
parlementsverkiezingen ge
houden. De deelstaatregering,
de marxisten voorop, besloten
het parlement in Kerala ook
vervroegd te kiezen, hoewel
premier Naijanar nog een jaar
te gaan had. Met hoopt ver
sterkt uit de stembusstrijd te
komen, nu iedereen zo vol lof
is over de verworvenheden
van de marxistische partij.
„Zelfs onze vijanden geven
openlijk toe dat we enorme re
sultaten hebben geboekt. We
begonnen met een belabberde
ecnomische situatie vier jaar
geleden. Nu is de jaarlijkse
groei gestegen van drie pro
,VI
cent naar tien procent. De
nen zijn omhoog gegaan, n
de prijzen zijn nagenoeg
lijkgebleven. Overal elders
India is het net andersoi
Een bijkomend argument
dat de CPI(M) en de partn -
in de LBF-regering in janu bal
een overweldigende oven* 1
ning boekten bij gemeer 8-45
raadsverkiezingen.
Kerala heeft vier jaar rust
had, zeggen veel inwoners,
de niet-marxistische kier mm
vergeven premier Naijai iber
zijn communistische uHde-
misschien juist omdat hij gi
stokpaardjes heeft bereden,
marxisten hadden het in ze
re zin gemakkelijk, want igrai
vorige regering van de 0 esta
gres-I Partij had, met een kt bed
aan uiterst corrupte voorm
nen, er alles aan gedaan
deelstaat tot aan de afgrond
brengen.
nm
le;
nt.
;ijk'
KRC
lebb
nraalk 1
•eiste>
uit *en
Opvangtehuis
Pater Paul Nettikadan, diet rs
opvangtehuis voor jonget n
leidt, ziet in de verdere
mars van het communisme
Kerala een teken van ero
van de kerk.
„Historisch gezien hebben
marxisten sinds de onafhank °?5
lijkheid in 1947 het puin v
de kerk geruimd. Ze hebl
het idee van de onaanra
baarheid in het hindoeïs
hier met tak en wortel i
roeid. Iedereen is hier ge P0®
en heeft gelijke rechten". k
Het doet de energieke pa
pijn dat de christelijke kerki
al twintig eeuwen levensgn
aanwezig in Kerala, deze
dienste niet op hun naam h<
ben kunnen schrijven,
kerk leert niet uit ervarii
De kerk is traag. Nu begii
het pastoraat hier te zeggei
wat we hadden moeten aoen
voor de talloze armen en
derdrukten in deze staal Hu
de marxisten het werk hetoa t vj
opgeknapt".
Zelfs een vooruitsti
priester als Paul Nettikadi
in de geheiligde rust van
klooster, komt tot de co
dat Kerala er beroerd
was geweest als de marxist
er niet waren geweest. „To
de marxisten in 1957 aan
macht kwamen, kwam
kerk de rijken te hulp, 1
de marxisten onteigenden I
land en gaven dat aan de a
pachters. Zonder de com
nisten waren de armen j
Kerala nog steeds lijfeigt
zoals zovelen dat nog zijn]
het noorden van India,
weigert de marxisten het li
diet te geven voor de grote
ciale verbeteringen hier, 1
zand in zijn ogen".
revet
ikada
BUENOS AIRES Nie
mand herkende de man
die vorige week uit het
presidentiële vliegtuig
stapte in de Argentijnse
hoofdstad Buenos Aires.
Het had de Argentijnse
leider moeten zijn. Maar
verdwenen waren de bor
stelige grijze bakkebaar
den en de diepe frons. Het
gladde, opgezwollen ge
zicht zag er meer uit als
dat van een flink toegeta
keld bantamgewicht dan
als president Carlos Me
nem.
legde hij uit, gestoken door
een wesp toen hij aan het vis
sen was in Patagonië. Op de
vraag hoe lang de zwellingen
zouden blijven vloog hij op.
„Vraag het de wesp", snauwae
hij.
Het duurde echter niet lang of
een andere versie van het ver
haal deed de ronde: de presi
dent zou zijn toevlucht hebben
genomen tot de cosmetische
chirurgie om zijn gezicht te
veranderen. De huidbehande
ling met collageen-injecties
was echter verkeerd gegaan;
Menem had last van een aller-
êische reactie.
[et verbaasde bijna niemand
dat Menem ziin gelaatstrekken
wilde veranderen. Sommigen
suggereerden venijnig dat de
Argentijnse president over
was gegaan tot cosmetische
chirurgie om zijn steeds onge
lukkiger en ontevredener
landgenoten in anonimiteit te
kunnen ontvluchten.
De werkelijkheid is banaler,
maar zegt evenveel over de
mate van Menems wanhoop
nu hij te kampen heeft met
een stortvloed van politieke,
economische en huiselijke
schandalen: de president had
zijn heil gezocht bij de cosme
tische chirurgie om de rimpels
te laten verwijderen die zijn
gezicht even meedogenloos
vervormden als de zorgen die
hem plaagden in zijn slaap.
Monniken
Helaas voor Menem hadden de
lasten van het presidentschap
hun tol geëist van zijn li
chaam. „Ik moet iets aan dit
gezicht doen", vertrouwde hij
zijn privé-secretaris even voor
Pasen toe. Volgens bronnen
uit het presidentieel gevolg
zou hij dezelfde behandeling
hebben ondergaan tijdens zijn
verkiezingscampagne in 1989;
toen echter zonder nadelige
Iet is niet de ontstellende eco
nomische puinhoop die de
steeds diepere groeven in Me
nems voorhoofd hebben ver
oorzaakt. De meeste Argentij
nen waren verrukt over Me
nems besluit om de landelijke
munt, de austral, inwisselbaar
te maken met de Amerikaanse
dollar. Zij waren allang opge
houden met het sparen van de
austral ten gunste van het
groene dollarbiljet.
Ook lijkt Menem zich geen
zorgen meer te maken om zijn
dalende populariteit en het ra
zende tempo waarin zijn vroe
ger zo loyale aanhangers in de
Peronistische partij hem afval
len. Sinds hij de laatste keer
dat hij naar een voetbalwed
strijd ging in Buenos Aires
door het hele stadion werd uit
gejouwd, heeft hij er een ge
woonte van gmaakt zijn week
ends mediterend door te bren
gen bij de Trappistische mon
niken.
Een grotere beproeving voor
Menem waren de openbare be
schuldigingen van zijn vrouw
Zulema; de temperamentvolle
blondine heeft echtscheiding
aangevraagd op grond van
ontrouw. Haar aanvraag wordt
nu in overweging genomen
door de rechtbank.
Hoewel de langdurige echtelij
ke onenigheid - Zulema be
schuldigde Menem er eens van
dat hij geprobeerd had haar in
een krankzinnigeninrichting
op te laten sluiten - iets is wat
bij Menems presidentschap is
gaan horen, zijn haar pogingen
zijn ontrouw te bewijzen erg
pijnlijk voor Menem.
Sinds zij vorig jaar door Me
nems soldaten zonder plicht
plegingen de presidentiële re
sidentie uit werd gezet, lijkt
Zulema te zinnen op wraak.
Om haar aanvraag in het ge
rechtshof aan te vechten, iets
wat Menem wel moet doen
omdat de Argentijnse grond
wet de president verbiedt te
scheiden, zal Menem moeten
bewijzen dat hij zijn vrouw
trouw is geweest. Zijn bezorg
de gevolg zegt dat dat wel eens
moeilijk zou kunnen worden.
Maradona
Even pijnlijk voor Menem was
het rumoer rondom Diego Ma
radona, de Argentijnse voet
balster die vorige week in on
genade uit Napels naar Buenos
Aires terugkeerde. Menem
had Maradona benoemd tot
„zwervend Argentijns ambas
sadeur" en hem een speciaal
diplomatiek paspoort gegeven.
De voetballer is echter be
schuldigd van drugsgebruik en
betrokkenheid bij de maffia.
Maar zelfs nog erger dan dit
alles was voor Menem het
schandaal waarbij leden van
zijn familie en zijn regering
betrokken waren. Een Spaan
se magistraat heeft een onder
zoek ingesteld naar beschuldi
gingen dat Amira Yoma, Me
nems schoonzus, en zijn zwa
ger Karim Yoma, zien bezig
hebben gehouden met de in
ternationale drugshandel en
het witwassen van zwart geld.
Amira is één van Menems pri-
vé-secretaresses.
Het is een slechte voorbode
voor de parlementaire verkie
zingen die in september ge
houden zullen worden. Af
gaande op de heersende stem
ming in Buenos Aires, zal de
teleurstelling van het volk
voor de president, dan pijnlij
ker zichtbaar worden dan zelfs
duizend wespesteken.
MARIA LAURA AVIGNOLO
(c) The Sunday Times
,VE
zal
ift c
it nc
wig
ziel
zie
mc
ift zi
lig O
r et
siel
irorr
lem
l:d<
iers,
i)e af
mma.
bruj
:elijki
noten
ov
Het andere gezlc
van president
Carlos Menem.
FOTO: i
