Daling van grondwater een
onderschat milieuprobleem
Albanese zeelieden
vragen politiek asiel
Chemicaliën stromen
ongezien in Waddenzee
„Bijna iedereen zocht
z"n bankje van vroeger op"
BINNENLAND
QeidóeQowiunt
UI'
VRIJDAG 12 APRIL 1991 PAGIN
Pronk trekt meer geld
uit voor aidsprogramma
DEN HAAG Minister Pronk (ontwikkelingssa
menwerking) is bereid de Nederlandse bijdrage
aan het internationaal aidsprogramma te verho
gen. Hij komt daarmee tegemoet aan een verzoek
van bijna alle fracties in het parlement. Dit bleek
gisteren tijdens tussen Pronk, staatssecretaris Si
mons (volksgezondheid) en de vaste commissies
voor ontwikkelingssamenwerking en volksgezond
heid. Pronk zal zijn voornemen „onderdeel maken
van de begrotingsbesprekingen", wat betekent dat
de verhoging eerst volgend jaar van kracht kan
worden. Hij noemde daarbij overigens nog geen
bedragen. Nederland draagt 7 miljoen gulden per
jaar bij aan het Global Programme on aids van de
wereldgezondheidsorganisatie WHO. Dit program
ma kampt echter met geldgebrek door de aidsex-
plosie in vooral de Derde-Wereldlanden.
Opnieuw ongeluk
bij Bocholtz
Bij de grensovergang
Bocholtz op de A76
is opnieuw een dode
lijk ongeluk gebeurd.
Daarbij is de 44-jari-
ge K.A. van de Paer
uit het Belgische Geel
om het leven geko
men. De Belgische
chauffeur reed met
zijn vrachtwagen in
op een file. Het onge
val van gisteren is het
derde binnen korte
tijd bij Bocholtz.
Daarbij werd telkens
een chauffeur ge
dood.
FOTO: ANP
28.000 gulden boete voor Urker vissers
ZWOLLE De economische politierechter in
Zwolle, mr. J.A.O.M. van Aerde, heeft vanmorgen
vijf Urker vissers boetes van in totaal 28.000 gulden
opgelegd. Een visser werd schuldig verklaard zon
der dat hem straf werd opgelegd; een andere hoeft
alleen de opbrengst van de in beslag genomen vis
aan justitie af te dragen. Officier van justitie mr.
I.H.B. van Zevenbergen-Joele eiste tegen het zeven
tal boetes tot een totaalbedrag van 37.800 gulden.
Zes vissers stonden terecht voor overtredingen be
treffende de quotering van tong, schol, wijting en
kabeljauw. Zij hadden op hun logboekformulieren
minder opgegeven dan in werkelijkheid was gevan
gen of meer kilogrammen vis aangevoerd dan per
visreis is toegestaan.
Dat twee van hen geen werkelijke straf opgelegd
kregen heeft te maken met het feit dat het hier om
vissers gaat die inmiddels geen eigen schip meer
hebben. De zevende Urker werd veroordeeld van
wege het vissen met een te geringe maaswijdte.
CNV-voorzitter
Hofstede
weer thuis
UTRECHT CN V-voor-
zitter H. Hofstede, die af
gelopen zaterdag na een
hartaanval in het zieken
huis werd opgenomen, is
sinds gistermiddag weer
thuis. Hij maakt het goed,
aldus een woordvoerder
van het CNV. Hofstede
onderging in het zieken
huis een dotterbehande
ling en verbleef op de in
tensive care-afdeling. Hij
zal het vermoedelijk nog
wel geruime tijd rustig aan
moeten doen.
IRIJ
ar
.Mondige patiënt uj
aanwinst voor arts
et
EDE Artsen moeten
om mondige patiënten als
aanwinst te zien. Allebei zij
gebaat bij een gelijkwaar ord
uitwisseling van informant erei
de praktijk is gebleken dat -slaa
tiënten van een huisarts
hen voor vol aanziet met
minder medicijnen genot |u\
nemen. Dat stelde direc en]
drs. J. van der Voort van j|
Nederlands Huisartsen Gen
schap vandaag in Ede op
congres over geneesmidde us"
gebruik en informatie. Hi
sen schrijven in Nederlar
duizend contacten 670 recej
uit. Dat is veel minder daj
andere Europese landen.
NIJMEGEN Het
grondwaterpeil in Neder
land zakt in rap tempo.
Ruim zeventig procent
van het land is matig tot
ernstig verdroogd. Veel
plante- en diersoorten
gaan daardoor verloren.
Een groot milieuprobleem
dus. Toch bestaat er maar
weinig belangstelling voor
de verdroging van Neder
land, zo stelt biologe Jen
ny Simons vast.
Simons studeerde aan de uni
versiteit van Nijmegen 'popu
lariseren van de natuurweten
schappen'; een vak dat onder
deel is van de studie biologie.
Ze sloot de studie af met een
onderzoek naar de bekendheid
met 'verdroging'. Die is be
droevend, luidt de conclusie
van Simons. Driekwart van de
Nederlanders heeft nog nooit
van het probleem gehoord.
Ook de aandacht in de media
steekt schril af bij wat er ver
schijnt over andere milieupro
blemen als vermesting en ver
zuring. In twee jaar tijd ver
schenen slechts zestig artike
len in alle Nederlandse dag
bladen over verdroging. „De
gevolgen zijn ook heel moeilijk
zichtbaar te maken. En die
doen zich vaak ook nog heel
lokaal voor".
Ook op andere manieren
krijgt het Nederlandse volk
niet veel informatie over ver
droging, stelt Simons. Van de
twee grote publiekscampagnes
van het ministerie van volks
huisvesting, ruimtelijke orde
ning en milieuhygiëne
(VROM) en de Vereniging van
Exploitanten van Waterlei
dingbedrijven in Nederland
(Vewin) verwacht de biologe
weinig. De campagne richt
zich volgens haar te veel op de
massamedia en te weinig op de
massa watergebruikers. Daar
door zullen de campagnes uit
sluitend de mensen bereiken
die al bekend zijn met het pro
bleem, zo vreest Simons.
Verdroging heeft funeste gevolgen voor vennen.
De geringe belangstelling voor
verdroging draagt er volgens
haar mede toe bij, dat onvol
doende maatregelen worden
genomen om het aan te pak
ken. Verdroging is het gevolg
van daling van de grondwa
terstand. Tussen 1955 en 1975
is het grondwater in het groot
ste deel van het land gedaald.
Onder de zandgronden in
Drenthe en de Veluwe, en het
heuvelland van Limburg zijn
dalingen van meer dan zeven
tig centimeter geconstateerd.
Vooral na de Tweede Wereld
oorlog is het snel gegaan met
de verdroging. De landbouw
heeft daaraan de grootste bij
drage geleverd. De boeren
werden aangezet om de voed-
selproduktie te verhogen.
Daartoe moesten machines
eerder het land op kunnen.
Om het land beter begaanbaar
te maken, zijn vervolgens op
grote schaal drainagestelsels
en diepe sloten aangelegd. Nog
steeds is snelle afvoer van wa
ter één van de belangrijkste
doelstellingen van ruilverka
velingen (die tegenwoordig
landinrichtingen genoemd
worden).
Verder heeft de voortdurende
stijging van het drinkwaterge-
bruik tot verdroging geleid.
De drinkwaterbedrijven heb
ben daarom steeds meer
grondwater gewonnnen. Ook
de industrie heeft haar steen
bijgedragen met het oppompen
van grondwater. In mindere
mate is de toegenomen opper
vlakte asfalt en beton verant
woordelijk voor de verdro
ging; immers het regenwater
dat op de wegen valt, komt
niet in de bodem terecht maar
wordt via pijpleidingen afge-
FOTO: WUG
Verdroging leidt tot verschil
lende problemen. In de eerste
plaats kunnen planten en die
ren niet meer bij het grondwa
ter komen. Volgens het Rijks
instituut voor Volksgezond
heid en Milieuhygiëne (RIVM)
heeft dit voor dertig procent
van de planten in Nederland
ernstige gevolgen. De Stich
ting Natuur en Milieu schat
dat het verdwijnen van 400
van 1400 plantesoorten in Ne
derland een direct gevolg is
van verdroging.
Van de dieren hebben vooral
vogels te lijden onder verdro
ging. Weidevogels als kieviten,
grutto's, tureluurs, watersnip
pen en kemphanen leven bij
voorkeur in drassige weilan
den. Door de daling van het
grondwaterpeil zijn er steeds
minder van deze gebieden en
daarmee steeds minder weide
vogels. Maar ook biotopen als
vennen hebben zwaar te lijden
onder verdroging. Simons:
„Vennen worden niet meer
aangevuld met kwelwater,
maar met zure regen of ze ver
drogen". Met alle gevolgen
voor planten en dieren, in dit
geval vooral reptielen.
Het verdrogen van het land
versterkt verder de verzuring.
Doordat er minder grondwater
in de bovenlagen van het land
terecht komt, neemt de in
vloed van het regenwater toe.
Regenwater is aanmerkelijk
zuurder dan grondwater. Het
gevolg voor de bodem laat zich
raden.
Een ander effect is de verster
king van verontreiniging.
Wanneer het waterpeil te ver
zakt in droge perioden, zetten
waterschappen de stuwen
open en laten rivier- en ka
naalwater in, dat veelal erg
vervuild is. „Nederland wordt
op die manier letterlijk één pot
nat", zegt Simons.
Spotgoedkoop
Om de verdroging tegen te
gaan stelt de regering zich ten
doel om het drinkwaterge-
bruik in 1995 met 25 procent
te verminderen ten opzichte
van 1985. „De landinrichtin
gen gaan voorlopig nog door.
Dus het moet op korte termijn
van een lager drinkwaterge-
bruik komen", zegt Simons.
„De overheid denkt dat te rea
liseren door voorlichting en
wat financiële maatregelen.
Het is terecht dat het drink
water duurder wordt, want
het is nu spotgoedkoop. De
kosten van de zuivering en de
schade aan het milieu zijn er
niet in verdisconteerd".
Simons is van mening dat deze
maatregelen, echter onvol
doende zijn. „Het gebruik van
waterbesparende wc's en dou
chekoppen zou sterk gestimu
leerd moeten worden". Van
groot belang acht zij ook dat
landinrichtingen ingrijpend
veranderd worden. „Anders
kunnen we onze natuurgebie
den definitief opgeven".
FRANS BOSSCHER
ROTTERDAM Vijf Al
banese opvarenden van
het Albanese vrachtschip
'Vlora', dat sinds het
- weekeinde in de Rotter
damse Waalhaven ligt,
willen politiek asiel in
Nederland aanvragen.
Via hun scheepsagent is giste
ren met de Rotterdamse politie
afgesproken dat de vijf van
daag door de Rotterdamse ri
vierpolitie van boord worden
gehaald. Na een eerste gesprek
met de Rotterdamse vreemde
lingendienst zullen zij in een
asielzoekerscentrum worden
ondergebracht. Het ministerie
van justitie behandelt daarna
verder de asielaanvraag.
In de nacht van woensdag op
donderdag hebben drie opva
renden van het schip, dat aan
een boei ligt afgemeerd, al te
vergeefs geprobeerd van boord
te komen. De drie mannen
sprongen overboord. De ri
vierpolitie heeft hen uit het
water opgepikt en aan boord
teruggebracht. De rivierpolitie
deed dit, omdat voor de opva
renden reeds bij aankomst van
het schip in de haven een ver
bod om te passagieren was in
gesteld. De politie had hiertoe
besloten, omdat al bekend was
dat er aan boord onrust was.
De Vereniging Vluchtelingen
werk Rijnmond en de Rotter
damse advocatuur hebben de
indruk dat de Rotterdamse ri
vierpolitie in strijd heeft ge
handeld met eerder gemaakte
afspraken over de behandeling
van asielzoekers.
Een van de Albanezen aan boord van de 'Vlora' wacht af tot hij van boord wordt gehaald. Hij is
één van de vijf Albanezen die asiel hebben aangevraagd.
SUSKE EN WISKE
DE MYSTERIEUZE MIJN
(cj Standaard UitgaverlJ/Wavery Productions
GRONINGEN Vanuit de provincie Groningen stroomt jaar
lijks meer dan vier ton aan landbouwbestrijdingsmiddelen via
het oppervlaktewater in de Waddenzee. Het gaat daarbij om
veertig verschillende actieve stoffen. Dat concludeert de Wad
denvereniging in het onderzoek „Diffuse lozingen van bestrij
dingsmiddelen naar de Waddenzee". Volgens de vereniging is
slechts een meetstof opgenomen in het huidige meetprogramma
van de Provinciale Milieudienst, de gechloreerde koolwaterstof
lindaan. Groningen loost daarvan dertig kilo. Andere bestrij
dingsmiddelen in het oppervlaktewater worden door de provin
ciale dienst dus niet waargenomen. In totaal wordt in de provin
cie Groningen 570 ton aan bestrijdingsmiddelen gebruikt en
daarnaast nog eens ongeveer duizend ton grondontsmettings-
middelen.
06-lijn voor duivenhouders
VEENENDAAL De Neder
landse Postduivenhouders Or
ganisatie (NPO) opent morgen
een 06-liin met informatie
over postduiven. Bellers kun
nen voor 50 cent per minuut
terecht voor lossingsberichten,
concoursuitslagen, het duiven-
weerbericht en algemene dui-
veninformatie. De 06-lijn is in
gesteld, nadat de omroepen be
sloten dit seizoen te stoppen
met het geven van informatie
over lossingsberichten via de
radio. Dat wordt door de NPO
als een groot gemis gezien. Ne
derland telt ruim 52.000 dui
venhouders.
In Tiel werd gisteren de Granaria-veldslag van 24 mei 1988 nagespeeld. Links een boot van
rijkspolitie met leden van de Arnhemse Strafkamer aan boord.
FOTO: h
Geldboetes geëist tegen binnenschipper
TIEL De procureur-gene
raal heeft gisteren voor het ge
rechtshof in hoger beroep
geldboetes van 750 gulden ge
ëist tegen zeven binnenschip
pers, die zich gedurende het
Granaria-conflict in 1988 heb
ben schuldig gemaakt aan
openlijke geweldpleging. De
verdachten zouden op 24 mei
1988 ter hoogte van de sluizen
bij Tiel mensen van de rijkspo
litie te water en van de mobie
le eenheid hebben geslagen
met onder meer pikhaken en
ijzeren staven en ook hebben
fegooid met teer. De politie
egeleidde toen een transport
van het Rotterdamse meng-
veevoederbedrijf Gram
Deze firma had een verg
ning gekregen om met i
duwbakken lading te vervi
ren buiten de schippersbd
om. Dit tot grote woede va|
binnenschippers die vrei
voor hun broodwinning.
De uitspraak is op 25 apri
VERENIGING VOOR OUD-KAMERLEDEN OPGERICI
DEN HAAG Kreten
van herkenning slakend
en glimmend van onver
holen plezier streek
woensdag een gezelschap
van 170 dames en heren
neer in de vergaderzaal
van de Tweede Kamer.
De oudste was een man
van negentig, de jongste
een vrouw van eenen
veertig jaar, maar allen
hadden één ding gemeen:
ooit was deze zaal hun
werkplek geweest.
Ooit hadden ze hier als kamer
lid speeches afgestoken, inter
rupties geplaatst, moties inge
diend, kabinetten ten val hel
pen brengen en ministers af
gedroogd of de hemel in ge
prezen. Ze kenden allen de ge
voelens van spanning, emotie,
boosheid, onrust, blijdschap en
saamhorigheid die het kamer
lidmaatschap in golven met
zich meebrengt en ze haalden
er dan ook naar hartelust her
inneringen aan op. „Weet je
nog, Piet, dat je tijdens dat
nachtelijk debat bijna in slaap
viel?" „Zeg Hannie, jij zat toch
altijd achter de rug van
Wim?".
De vertoning had veel weg
van Koos Postema's 'Klasge
noten'. Toch kon de groep
oud-kamerleden niet als echte
klasgenoten worden bestem
peld. Sommigen hadden el
kaar nog nooit lijfelijk ont
moet. De één had de klas in de
jaren vijftig en zestig gefre
quenteerd, de ander was pas in
1977 komen kijken, de één had
het twintig jaar in de klas uit
gehouden, de ander maar elf
maanden. Dank zij het grote
aantal overlappingen in de
jaargangen waren de meesten
echter geen onbekenden van
elkaar.
Voor degenen die de na-oor-
logse politiek redelijk hebben
gevolgd, waren er tal van be
kende gezichten te zien. Echte
veteranen zoals Van Thiel
(oud-kamervoorzitter), Geert-
sema (voormalig VVD-fractie-
leider en oud-minister van
binnenlandse zaken) en niet te
vergeten de nestor van het ge
zelschap, de negentigjarige
PvdA'er Scheps. Maar ook
Wim Aantjes, Hannie van
Leeuwen, Tjerk Westerterp,
Schel to Patijn, Fred van der
Spek en meer recent afge-
zwaaiden als Piet van der San-
den en Hein Roethof.
Oude banden
maar ook een officieel tintje.
De ex-volksvertegenwoordi-
gers waren naar Den Haag ge
komen om een vereniging op
te richten van oud-kamerle
den. Een van de initiatiefne
mers daartoe was de nu 68-ja-
rige Gerrit van Dam, die van
1971 tot 1986 in de Kamer zat,
eerst voor de ARP en later
voor het CDA.
„Het idee om zo'n vereniging
op te richten kwam twee jaar
geleden in Londen bij me op",
vertelt Van Dam. „Ik ont
moette daar bij een vergade
ring enkele voormalige Belgi
sche parlementariërs en die
vertelden me dat er in België
al jaren een vereniging voor
oud-kamerleden bestaat. In
Duitsland, Italië en Frankrijk
kent men dergelijke clubs
trouwens ook al heel lang. Ik
dacht: waarom zouden we in
Nederland ook niet zoiets op
richten? Zo'n vereniging is
niet alleen een leuk middel om
weer eens wat oude banden
aan te halen, maar zij kan ook
een heel nuttige functie heb
ben. We kunnen bijvoorbeeld
de belangen van de oud-leden
behartigen als er problemen
zijn rond de pensioenen of
wachtgelden".
Van Dam besprak het idee
met een paar oud-collega's, on
der wie Hessel Rienks (PvdA),
Pol de Beer (VVD), Hein Roet
hof (PvdA), Dien Cornelissen
(CDA) en Reinier Braams
(VVD) en die hadden er allen
wel oren naar. „We besloten
toen een soort enquête onder
alle nog levende oud-kamerle
den te houden om te peilen of
er voldoende belangstelling
voor was. Nou, die was er ze
ker! Van de 350 aangeschreve
nen reageerde de overgrote
meerderheid zeer positief. Het
was trouwens nog een heel
karwei om aan de weet te ko
men welke oud-parlementa
riërs nog in leven zijn en waar
ze momenteel wonen. Uitein
delijk hebben we gebruik ge
maakt van gegevens van het
ministerie van binnenlandse
zaken, want daar verzorgt
men immers de pensioenen en
wachtgelden van oud-kamer
leden".
Enthousiast begonnen de initi
atiefnemers met de voorberei
dingen voor de oprichtingsver
gadering. Van Dam: „We ont
wierpen statuten, lieten die
door een notaris goedkeuren,
en stelden een voorlopig be
stuur en een voorlopige leden
lijst samen. En vervolgens wis
ten we te bereiken dat we al
onze officiële bijeenkomsten
zouden mogen houden in de
vergaderzaal van de Tweede
Kamer. Da's mooi toch? Terug
naar de plaats van de misdaad!
Over ruim een jaar is het
wens al helemaal geen
bleem meer om die zaal tel
bruiken, want dan vergaq
de Kamer zelf al in het i
wé kamercomplex dat
derd meter verderop in
bouw is".
Bakzeil
Het weerzien met zovele "1
kenden afgelopen woens
omschrijft Van Dam als i I
„prachtige gebeurtenis".
stemming was voortreffeli
Heel vrolijk en uiteraard v i S
van herinneringen. Tekene ma
voor de sfeer was ook dat bij
iedereen in de vergaderz.
z'n vaste bankje van vroegUK
weer opzocht". 1
De meesten bleken ook het d zig
batteren nog niet verleerd tbo
zijn, want er heeft tijdens Drcj
oprichtingsbijeenkomst (i
achter gesloten deuren plaa
vond) nog even een felle v
derlinge discussie gewoed.1
rees veel verzet tegen e k
voorstel van ons bestuur t
alleen personen tot lid toe en
laten die minstens drie jaar
de Kamer hadden gezeten",:
dus Van Dam, die inmidd
tot secretaris van de verei obl
ging is benoemd. „De overgi Qn
te meerderheid vond het o
eerlijk en ondemocratisch et
we die grens van drie jaar w 161)
den trekken. We moesten i nge:
bakzeil halen. Vervolge 161)
kwam er een nieuw voors uch
in stemming: iedereen die n
volksvertegenwoordiger is j ri
weest, ook al was het ma ieki
een blauwe maandag, moeti de
onze vereniging worden toej 965)
laten. Dat is met vrijwel alj
mene stemmen aangenomi
In die zin worden de statui
dus gewijzigd". I
De eerstvolgende vergaderi
van de vereniging zal plaa
vinden op 18 oktober, ook J
de Tweede Kamer. Het 4'
stuur heeft zich voorgenoi
die dag een 'program van i
tie' te presenteren. Wat f
ongeveer zal inhouden, f
Van Dam nu nog niet zegJ
„Het enige dat vast staat isl
we voortaan in principe f
keer per jaar in de Twe^
Kamer bijeen komen. Mi
naast die officiële jaarvergal
ring kunnen we uiteraard I
nog andere evenementen
ganiseren, een uitstapje, e
politieke discussie-avond
wat dan ook. Of er ook
clubblad komt? Geen idi
Misschien wordt het daardo|jft
allemaal weer wat te zwa
wichtig en dat is nu ook wi
niet de bedoeling. Maar
weet ontstaat er op den diC,„
toch behoefte aan een s
mededelingenblad, dat
DICK VAN RIETSCHOT!
