Een hond is altijd
huis, luistert altijd
r»
Kom in de
Kas wordt
tweedaags
Kotevenement
Studieduur bepaalt
samenlevingsvorm
Defensie
overlegt
over
vertrek
premies
personeel
lGD NNENLAND
CcidAcSouAcmt
MAANDAG 8 APRIL 1991 PAGINA 3
TZEN KOERIERS
IEIDT FLINK UIT
JONINGEN Het Groninger studen-
bedrijf Ritzen Koeriers breidt per 1
uit met een dependance in Ensche-
Daarna moeten filialen volgen in
recht en Amsterdam. Het koeriersbe-
ijfje ging in januari onder grote be-
valit igstelling van start, nadat bekend was
\orden dat één van de drie initiatief
iers prins Bernhard jr., de tweede
i van prinses Margriet, was. Het eer
kwartaal heeft Ritzen Koeriers afge-
t va iten met een positief resultaat. De
nst is geïnvesteerd in de aanschaf van
bedrijfsauto en semafoons voor de
iriers. Er staan inmiddels zo'n negen
studenten op de medewerkerslijst.
de
rip
>n t
C0ITet hun OV-jaarkaart bezorgen zij met
t be
openbaar
pakjes door heel
(derland tegen concurrerende tarieven.
Proef bootverbinding
Zaandam - Amsterdam
AMSTERDAM Maandag 6 mei
start een experiment met een boot
verbinding tussen Zaandam en Am
sterdam, zo heeft gemeente Zaandam
dit weekend bekendgemaakt. Een
schip van de NACO bv (een onder
deel van de vervoersgroep NZH) zal
de verbinding onderhouden tussen
het Bodecentrum in Zaandam en het
Centraal Station in Amsterdam. Het
gaat hier om het eerste „busboot"-
project voor het onderhouden van
woon-werkverbindingen naar de
hoofdstad. Volgens de gemeente is
het project („Personenvervoer over
water") een milieuvriendelijk alter
natief voor het forensenverkeer naar
en van Amsterdam.
Geslachtsziekte via
uitstrijk je te ontdekken
AMSTERDAM Infecties met de Chlamydia trachomatis-bacte-
rie, een geslachtsziekte bij vrouwen, zijn voortaan ook te ontdek
ken via uitstrijkjes voor onderzoek naar baarmoederhalskanker.
Nieuwe technieken maken het mogelijk deze bacterie te traceren,
zo blijkt uit het proefschrift van viroloog E. Claas waarop hij vrij
dag promoveert aan de Vrije Universiteit van Amsterdam. Chla
mydia trachomatis kan leiden tot onvruchtbaarheid en is een van
de meest voorkomende aandoeningen in de westerse wereld. Pro
bleem is dat vrouwen vaak geen klachten hebben en niet merken
dat zij besmet zijn. De eenvoudige behandeling met antibiotica
blijft daardoor achterwege waardoor complicaties kunnen ont
staan en de de ziekte wordt verspreid. Tot nu toe wordt in labora
toria bij de uitstrijkjes vooral gekeken naar de aanwezigheid van
afwijkende cellen en bepaalde typen virussen. Claas heeft nu een
techniek ontwikkeld die het mogelijk maakt uitstrijkjes gelijktij
dig te testen op de aanwezigheid van virussen die mogelijk een
rol spelen bij baarmoederhalskanker en de Chlamydia-bacterie.
Rotterdam al op de hoogte van straling
ROTTERDAM Al in 1966 moet bij de gemeente Rot
terdam bekend zijn geweest dat op het terrein van het
voormalige Eudokia ziekenhuis radioactieve stoffen
gelekt waren. De gemeente ontkent dit ooit te hebben
geweten. Volgens een oud-medewerker van het Rot
terdams Radio-Therapeutisch Instituut, gevestigd op
het terrein waar later het Eudokia ziekenhuis gebouwd
werd, is op grote schaal radio-actief afval als kobalt 60,
strontium 90 en radium 226 gedumpt op het terrein.
Twee onderzoeken van de medisch-fysische afdeling
van het Directoraat-Generaal van de Arbeid zouden
hebben uitgewezen dat in de toenmalige Daniël den
Hoedkliniek radioactief radium aanwezig was. Een
rapport hierover gemaakt in opdracht van de Ar
beidsinspectie Rotterdam meldt dat het radium „ge
deeltelijk in gebruik, gedeeltelijk ingesmolten en ge
deeltelijk open achter enig lood was weggelegd". Het
ministerie van VROM en TNO zullen nu in opdracht
van de gemeente Rotterdam onderzoeken in hoeverre
het ziekenhuisterrein radioactief besmet is.
Nieuw hoortoestel verzwakt
storende achtergrondgeluiden
AMSTERDAM Een nieuw hoortoestel dat zichzelf aan
past aan lawaai is in aantocht. Het grote voordeel van
deze nieuwe vinding is, dat de slechthorende niet meer
zelf het gehoortoestel hoeft af te stellen en storende ach
tergrondgeluiden vervaagd worden. Het prototype is aan
de Vrije Universiteit van Amsterdam ontwikkeld. Audio-
loge Janette van Dijkhuizen promoveert aanstaande vrij
dag op een proefschrift over deze nieuwe vinding. Door
een rumoerige omgeving, bijvoorbeeld bij verkeerslawaai
of geroezemoes op recepties, kunnen slechthorenden ge
sprekken moeilijk verstaan. Het nieuwe hoortoestel ver
zwakt automatisch storende achtergrondgeluiden en ver
sterkt spraakgeluiden maximaal. Tot nu toe zijn technie
ken om spraak van stoorgeluiden te scheiden nog niet
succesvol gebleken. Met het nieuwe hoortoestel ter groot
te van een transistorradio, is de weg geopend naar een
verbeterd hoortoestel. aldus Van Dijkhuizen.
jvei
!eb<
ANDELIJK ONDERZOEK NAAR RELATIE KIND-HOND
d oj
hu
- be V-
ele< TRECHT „We heb-
n en een hond genomen
ran mdat het zo goed is voor
lard e kinderen", zo motive-
en veel ouders de aan-
gemchaf van hun huisdier,
laar heeft een hond wel
o'n goede invloed op een
ndei in(f en a*s 20 *s> °P wel"
er e e leeftijd speelt dat dan
et sterkst?
1
)e Utrechtse klinisch pedago-
5 ba eNienke Endenburg (28) gaat
es d jt vraagstuk onder de loep
rt. I emen. Zij start deze week een
zj rootscheeps, landelijk onder
en oek waarbij negenhonderd
'nc*eren met en zonder hon-
en gedurende achtenhalf jaar
vo rorden gevolgd.
-ifie let unieke project, waarmee
invol,2 miljoen gulden is gemoeid,
urgf "ordt gesponsord door een
ïngelse fabrikant van dieren-
roedsel. Het onderzoek wordt
legeleid door mensen uit di
verse disciplines van de
Utrechtse universiteit: dieren-
gfneeskundigen, een psycho-
lcog, ethicus, methodoloog, een
wetenschapper kinderstudies
■n een hoogleraar gespeciali
seerd in de relatie tussen mens
en dier.
dan de helft van de Ne-
ïa ierlanders heeft momenteel
t n :en dier in huis. Zo zijn er 1,35
miljoen honden en 1,85 mil
joen katten in ons land. Vroe
ger hadden mensen dieren
omdat het nuttig was (een poes
om muizen te vangen en een
hond voor de kar of jacht). Te
genwoordig worden dieren
vooral voor de gezelligheid ge
houden. Ouders gaan er bo
vendien van uit dat een hond
of kat een positieve invloed op
kinderen heeft. Vooral met
een hond in huis zouden kin
deren flexibeler in de omgang
zijn, meer verantwoordelijk
heidsgevoel hebben en even
wichtiger opgroeien.
Tendensieus
Endenburg: „Maar ik denk, is
dat wel zo? Hoe merk je dat
dan? Want er is ontzettend
veel over de relatie tussen
kind en hond gepubliceerd,
maar het stoelt nergens op. Er
is namelijk nog nooit een be
hoorlijk onderzoek naar ge
daan. Of het is enorm tenden
sieus. Er wordt bij voorbeeld
gesteld dat een hond goed is
voor kinderen. Achteraf blijkt
dan dat dit maar bij één kind
is nagegaan. Net zoals een En
gels theedametje, dat met een
hondje het bejaardentehuis be
zoekt. Als de oudjes daar la
chen, wordt verteld dat een
hond goed is voor bejaarden.
Maar zo'n bewering rammelt
aan alle kanten. Als weten
schapper kun je er niets mee".
Endenburg, die ooit dierenarts
wilde worden maar hiervoor
werd uitgeloot, promoveert dit
najaar op het onderwerp 'Ani
mals as companion' (dieren als
gezelschap). In het verlengde
van deze studie zal zij nu de
invloed van honden op kinde
ren van drie, acht en dertien
jaar bestuderen. Door het on
derzoek elke twee en een half
jaar te herhalen, heeft de pe
dagoge in het jaar 2000 de hele
reeks van drie- tot achttien-ja
rigen in beeld gebracht. Van
de negenhonderd kinderen die
zij voor het onderzoek nodig
heeft, zal de helft met een
hond opgroeien. Dit aantal
hoopt Endenburg te vinden
via Nederlandse kinologen-
clubs die honden als een labra
dor en golden retriever fok
ken.
Endenburg heeft deze rassen
gekozen omdat deze honden
aanhankelijk en kindvriende
lijk van aard zijn. Wat van be
lang is voor de invloed die het
dier op een kind kan uitoefe
nen. „Zo kan ik het beste on
derzoeken in hoeverre alle hy-
Eothesen gegrond zijn. Is het
ij voorbeeld waar dat een
hond een uitlaatklep kan zijn
voor jongens? Er zit natuurlijk
wat in. Meisjes mogen huilen
en knuffelen. Jongens moeten
stoer zijn. Maar met een hond
knuffelen is gewoon en zo'n
hond zal het ook aan niemand
Kinderen met
hun trouwe
viervoeter;
veel ouders
gaan ervan uit
dat een hond
in huis een
positieve
invloed op de
kinderen
heeft.
vertellen dat je in zijn vacht
hebt uitgehuild. Maar of hel
echt zo is, dat moet ik nu eens
gaan bekijken. Zoals ik ook
wil nagaan of kinderen door
een hond werkelijk intelligen
ter worden. Persoonlijk denk
ik: flauwekul. Maar ik wil het
toch
Co-therapeut
In Amerika wordt de hond
steeds meer ingeschakeld als
co-therapeut. Daarbij doen de
wonderlijkste verhalen de
ronde. Autistische kinderen
zouden door hun huisdier zelfs
weer gaan praten. Endenburg
kan zich er behoorlijk over op
winden: „Hoe durven ze zoiets
op te schrijven. Maar het pro
bleem is dat je het nooit kunt
controleren. Dat is ook de re
den waarom ik dit onderzoek
wil doen. Hoe groot is de in
vloed van een hond op een
kind? Ik zou me kunnen voor
stellen dat een hond een kind
kan troosten, een kind kan
helpen als het in een moeilijke
situatie zit. Een hond is altijd
thuis, luistert altijd. Ook al zeg
je niets, dan legt hij toch nog
zijn kop op je schoot. Dat geeft
warmte, een gevoel van: hij
begrijpt mij. Dat kan voor een
kind een belangrijke steun
zijn. Maar of mijn hypothesen
kloppen, dat weet ik over ach
tenhalf jaar pas zeker".
Het is vrij bijzonder dat het
bedrijfsleven voor zo'n groot
schalig wetenschappelijk pro
ject geld uittrekt. Toch is het
totale budget (1,2 miljoen gul
den) afkomstig van Waltham
Center, het Engelse moederbe
drijf van Effem Nederland
(producent van ondermeer
Pall, Whiskas en Brekkies).
„Hoeveel blikken hondenvoer
ze er meer door willen verko
pen?" Endenburg lacht er
maar wat om. „Ik heb een wa
terdicht contract. Wanneer
mocht blijken dat honden
slecht zijn voor een kind, wat
ik overigens niet verwacht,
dan zal dat net zo goed worden
gepubliceerd
HELMA VAN DEN BERG
WfflV-BOND:
ACTIE SUCCES'
nba
wel
eeft LEIDEN De open dag voor
glastuinbouw 'Kom in de
.>uj' is zo'n succes, dat de orga-
V1J niserende Vereniging van Ne-
vai derlandse tuinbouwstudiegroe-
pen (NTS) overweegt er in de
toekomst een tweedaags eve
nement van te maken. In heel
Nederland trok de open dag,
die voor de veertiende maal
werd gehouden, meer dan
170.000 bezoekers. Volgens de
NTS zijn dat er ruim 10.000
meer dan vorig jaar. Er deden
300 bedrijven mee. De Voe
dingsbond FNV maakte van
jde open dag gebruik hier en
daar actie te voeren tegen de
vastgelopen cao-onderhande-
lingen voor de tuinbouw.
Vooral in de in de Duin- en
Bollenstreek zegt de bond veel
succes te hebben gehad. Het
publiek reageerde instemmend
op de aandacht die de FNV
vroeg voor de arbeidsomstan
digheden waarin de werkne
mers in de glastuinbouw hun
werk moeten verrichten en
het loon dat zij verdienen. Een
tuinder in het gebied Klooster-
schuur in Rijnsburg weigerde
FNV-actievoerster Jet Grim
bergen toegang tot zijn bedrijf
en verwijderde haar van het
bedrijfsterrein. Ook bij andere
bedrijven werd de FNV-mede-
werkers duidelijk gemaakt dat
ze niet welkom waren. Alleen
bij Cor van Duin konden de
FNV-ers vrijelijk hun gang
gaan. Grimbergen reageerde
teleurgesteld omdat het ging
om een „vriendelijke actie".
Pendelbussen zorgen ervoor dat de bezoekers aan Kom in de Kas in de juiste kassen terecht
komen.
FOTO: MILAN KONVALINKA
CASPERENHOBBES
DOOR BILL WATERSON
Vijf vrouwen D66
in Eerste Kamer
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG In de nieuwe
Eerste Kamer die op 29 mei
door de provinciale staten
wordt gekozen, zal de fractie
van D66 bestaan uit twaalf
vertegenwoordigers onder wie
vijf vrouwen. Momenteel zit
ten er vijf D66'ers in de se
naat: drie mannen en twee
vrouwen.
Het bestuur van D66 heeft
vandaag de namen bekend ge
maakt van de kandidaten voor
de Eerste Kamer. Onder de
nieuwe garde bevinden zich
onder anderen het voormalig
Tweede-Kamerlid Elida Wes-
sel-Tuinstra (die zeven jaar ge
leden een initiatief-wetsont
werp inzake euthanasie in
diende), de Amsterdamse ar
chitect Edo Spier, prof. dr. J.
Soetenhorst-De Savornin Loh-
man (hoogleraar sociale hulp
verlening), E. Schuyer, me
vrouw mr. A. Vrisekoop (ad
vocate te Amsterdam) en dr.
E. H. Schuyer (directeur van
het psychiatrisch Deltazieken
huis te Rotterdam). Verder
zullen ook B. Staal, (oud-poli
tiecommissaris te Almere) en
Bob van den Bos (oud-voorzit
ter van D66) hun opwachting
maken.
De huidige 'oude garde' van
D66 in de Eerste Kamer blijft
gehandhaafd. Dit vijftal be
staat uit mr. J. Glastra van
Loon, mevrouw H.M. Gelder-
blom-Lankhout, prof. dr. G.
Hoefnagels, mevrouw J.L. Tie-
singa-Autsema en prof. mr.
J.J. Vis.
AMSTERDAM Hoog
opgeleide jongeren kiezen
eerder voor ongehuwd sa
menwonen dan voor het
huwelijk. Deze keuze
hangt echter vooral samen
met de duur van de oplei
ding en niet zozeer met
het niveau van de studie.
Als hoog opgeleiden na
hun studie direct gaan
werken, verschilt hun
keuze tussen ongehuwd
samenwonen en trouwen
namelijk niet van meer
laag opgeleide leefdtijds-
genoten.
Een en ander blijkt uit het
proefschrift van A. Liefbroer
over plannen en gedrag van
jonge volwassen over relatie
vormen, dat is getiteld „Kie
zen tussen ongehuwd samen
wonen en trouwen". Liefbroer
promoveert donderdag aan de
Vrije Universiteit in Amster
dam.
Het blijkt dat studenten steeds
minder voor één van beide sa
menlevingsvormen kiezen in
vergelijking met werkende
leeftijdsgenoten. Als ze toch
gaan samenleven is de kans
dat ze ongehuwd gaan samen
wonen vier op één. Onder
werkende leeftijdsgenoten
trouwen ongeveer evenveel
mensen direct als dat ze onge
huwd gaan samenwonen.
Een opmerkelijk verschil is er
ook tussen jongeren die zelf
standig wonen en jongeren die
bij hun ouders thuis wonen.
Zelfstandig wonende jongeren
hebben een kans van bijna
drie op één dat ze ongehuwd
gaan samenwonen, terwijl jon
geren die bij hun ouders wo
nen een even grote kans heb
ben op trouwen als samenwo-
Liefbroer komt tot zijn bevin
dingen op basis van een lande
lijk onderzoek uit 1987-1988
waarin bijna 1.800 jongeren
van 18, 22 en 26 jaar werden
ondervraagd.
De belangrijkste redenen om
na een periode van samenwo
nen toch te trouwen, zijn de
wens om kinderen te krijgen
en de emotionele betekenis die
aan het huwelijk wordt toege-
De keuze tussen trouwen en
ongehuwd samenwonen is
slechts voor weinig jongeren
een principiële zaak, die wordt
ingegeven door religie of een
gevoel van inperking van de
zelfstandigheid. Praktische
overwegingen zoals geldge
brek voor een bruiloft of het
op korte termijn beschikbaar
komen van woonruimte spelen
een grotere rol.
Staats
bezoek
Mwinyl en zijn
vrouw. Het
presidentieel
echtpaar
brengt een
driedaags
staatsbezoek
aan
Nederland en
bezoekt onder
meer morgen
de bloemen
en groenten-
veiling
Bleiswijk.
FOTO: ANP
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het minis
terie van defensie voert
dezer dagen overleg met
de vakbonden van mili
tair beroepspersoneel en
burgerambtenaren over
de wijze waarop vrijwillig
ontslag kan worden gesti
muleerd. Zoals bekend
moeten er in het kader
van de 'afslanking' van
het defensie-apparaat voor
1995 ongeveer 20.000 ba
nen verdwijnen.
Vorig jaar kondigden minister
Ter Beek en staatssecretaris
Van Voorst tot Voorst al in
een 'Nota Sociaal Beleid' aan
dat er vertrekpremies beschik
baar worden gesteld aan mili
tairen en burgerambtenaren
die wegens het afslankingsbe-
leid het ministerie moeten
verlaten. Naast deze premies
zal het ministerie ook 'start
subsidies' beschikbaar stellen
voor personeelsleden die een
eigen bedrijfje willen begin
nen. Bovendien kunnen er
ook premies worden betaald
voor studie ten behoeve van
om- of bijscholing.
Over het premiestelsel zijn de
afgelopen maanden al verken
nende besprekingen met de
bonden gevoerd. Tot overeen
stemming heeft dit nog niet
geleid. Een van de voorstellen
die nu in bespreking zijn be
helst een vertrekpremie die
hoger is naarmate iemand
eerder vrijwillig ontslag
neemt.
Alders: cent
milieu
heffing op
tijdschrift
DEN HAAG Minister
Alders (VROM) over
weegt een heffing van een
cent per krant en tijd
schrift in te voeren om
het papierafvalprobleem
in ons land het hoofd te
bieden, zo zei de bewinds
man zaterdag voor de
TROS-radio. Alders is
daarover in gesprek met
de Nederlandse Vereni
ging van Reinigingsdirec
teuren en de Vereniging
van Papier- en Kartonfa
brikanten. Komende we
ken worden de gesprek
ken afgerond.
Het gaat erom dat de industrie
en de handel zich verantwoor
delijk achten voor het papier
dat bij hen wordt ingeleverd
en dat zij de kosten die daar
aan verbonden zijn accepteren.
In de tweede plaats zullen de
gemeenten hun beleid voort
zetten om een soort milieupre
mie van vier tot vijf cent te
geven aan verenigingen die
oud papier ophalen. Alders zei
af te willen van de gekke situ
atie van de afgelopen maan
den waarin mensen die met
hun oud papier bij de handela
ren aankomen er geld op
moesten toeleggen.
De meest voor de hand liggen
de oplossing noemde Alders
dan ook een cent per krant en
weekblad. „Wij hebben het sy
steem in stand te houden
waarin het oud papier wordt
ingezameld. Aan de andere
kant hebben wij een industrie
die oud papier kan verwer
ken". Als wij deze oplossing,
waarmee het geheel kan wor
den betaald, niet kiezen, ko
men de kosten op een heel an
dere plaats wel tot uitdruk
king, aldus Alders.
